congres immaterieel erfgoed 2010 - Nederlands Centrum voor ...

een betrekkelijk jonge traditie die toch al, tot in het buitenland
toe, als typisch Nederlands wordt ervaren. Het is ook een traditie
waarmee homo’s hun identiteit uitdragen. Identiteit is een kernwoord
bij tradities.
Andere tradities kunnen verdwijnen, of minder populair worden.
Vijftig jaar geleden was naar de kerk gaan (op 29) waarschijnlijk
veel hoger geëindigd (in de enquête die het Reformatorisch Dagblad
onder de eigen lezers afnam eindigde de kerkgang nog op
nummer één). Een enquête biedt een momentopname. Wat dat
betreft is het interessant om de enquête om de zoveel jaar te
herhalen, om te kijken wat we dan belangrijk vinden. Ook dit
past in de dynamiek van tradities.
Veel feestelijke tradities
Wat verder nog opvalt is dat de Nederlanders met name aan allerlei
vrolijke dingen hebben gedacht toen ze de enquête invulden.
De top tien wordt er zelfs door gedomineerd, met feesten als
Sinterklaas, Kerstmis, Koninginnedag, Oud en nieuw, Pasen en
Carnaval. Maar ook Moederdag (16), Abraham zien (15) en op
vakantie gaan (51) scoorden hoog. En natuurlijk de schaats- en
ijspret (19) die massaal genoemd werden toen het kouder werd.
Stuur ons uw
belangrijkste
tien tradities!
Dingen die je met plezier doet, daar denk je met genoegen aan
terug. Minder leuke dingen, die toch ook verbonden kunnen zijn
met tradities, verdringen we misschien het liefst. Bijvoorbeeld de
traditie van het thuis opbaren na een overlijden (op 77), waarvan
het belang voor mensen wel eens veel groter zou kunnen zijn
dan deze lage plaats op de lijst doet vermoeden. Het geldt
mogelijk ook voor het bijgeloof (96). Uit ander onderzoek blijkt
dat veel mensen bijgelovig zijn, maar daar niet altijd voor uit
willen komen.
Een koekje bij de koffie of thee als symbool voor de Nederlandse zuinigheid
Hoe nu verder?
De enquête biedt een momentopname. Het Nederlands Centrum
voor Volkscultuur is dan ook zeker van plan om de enquête om de
tien jaar te herhalen. Tradities kunnen soms bogen op een lange
geschiedenis, maar dat wil niet zeggen dat ze niet kunnen verdwijnen
of dat er geen nieuwe tradities voor in de plaats komen.
Als immaterieel erfgoed is het belangrijk om de tradities vast te
leggen voor het nageslacht. Tradities hangen samen met de
culturele identiteit van mensen, of, zoals UNESCO het formuleert,
‘immaterieel cultureel erfgoed, overgedragen van generatie op
generatie, geeft mensen een gevoel van identiteit en continuïteit,
en bevordert dus het respect voor culturele diversiteit en menselijke
creativiteit’. Ook voor het in kaart brengen van het Nederlandse
immateriële erfgoed willen wij graag weer een beroep
doen op alle Nederlanders! Op www.volkscultuurplein.nl bij
enquête kunt u ons nog steeds uw tradities en immaterieel
erfgoed sturen. ◗
Winter 2010 37