congres immaterieel erfgoed 2010 - Nederlands Centrum voor ...

FARO is het Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed en is een
dienstverlenende organisatie die een intermediaire rol vervult
tussen het cultureel erfgoedveld en de overheid, en die als doel
heeft cultureel erfgoedorganisaties, lokale en provinciale besturen
en beheerders van cultureel erfgoed te ondersteunen. Volkskunde
Vlaanderen is de door overheid erkende organisatie op het terrein
van de volkscultuur, die het leven van alledag vanuit een hedendaags
perspectief bestudeert en onder de aandacht brengt. Tapis
Plein is een organisatie die door middel van het ondersteunen en
begeleiden van projecten via onverwachtse invalshoeken de
cultuurparticipatie probeert te verhogen. Tijdens de workshop
waren er inleidingen van Dries Van den Broucke, van het Agentschap
voor Kunsten en Erfgoed en van Jorijn Neyrinck, van
Tapis Plein.
Vlaamse aanpak
Al sinds het Decreet op de Volkscultuur, uit 1998, stimuleert de
Vlaamse Gemeenschap een dynamische omgang met volkscultuur,
onder andere door middel van het erkennen en subsidiëren
van enkele landelijke organisaties zoals, toen nog, het Vlaams
Centrum voor Volkscultuur, dat inmiddels is opgegaan in FARO.
Het eerste doel van de Vlaamse overheid na de ratificatie van de
UNESCO Conventie was het vergroten van de zichtbaarheid.
Via een reglement riep men een ‘Inventaris van het immaterieel
cultureel erfgoed in Vlaanderen’ in het leven, dat criteria en procedures
bevatte hoe op deze lijst te komen. De procedure werd
opengesteld voor plaatselijke organisaties en erfgoeddragers om
elementen van immaterieel erfgoed voor te dragen voor deze lijst,
dit alles in de geest van de UNESCO conventie die vindt dat het de
plaatselijke gemeenschappen zelf zijn die de beslissing nemen
om zich kandidaat te stellen.
De aanvragen moeten aan enkele criteria voldoen:
– het moet gaan om immaterieel erfgoed, zoals omschreven
in de UNESCO conventie,
– er moet draagvlak zijn bij een duidelijk omschreven
cultureel erfgoedgemeenschap,
Garnalenvisserij in Oostduinkerke
– er moet aandacht besteed worden aan (reeds uitgevoerde)
beschermingsacties,
– er moet een actieplan zijn met toekomstige en geplande
beschermingsacties en
– er moet worden samengewerkt met een binnen het Cultureel
erfgoeddecreet gesubsidieerde organisatie.
Het initiatief ligt dus bij de gemeenschappen zelf en er moet
sprake zijn van enige reflectie op wat men voor de toekomst met
het betreffende immaterieel erfgoed van plan is. Er moet, met
andere woorden, sprake zijn van een duurzame visie op immaterieel
erfgoed.
In de ‘Inventaris van immaterieel cultureel erfgoed Vlaanderen’
staan de begrippen kwaliteit, bewustzijn en samenwerking centraal.
De bescherming (via documentatie, ontsluiting, overdracht
en educatie) gaat over het geheel van de processen die met de
tradities verbonden zijn en dient op een dynamische, creatieve en
vooral erfgoedgerichte manier ingevuld te worden.
Winter 2010 19