Vergeten bombardement - Heemkundige Kring Walcheren

8
Vergeten bombardement
Het drama in de Middelburgse Eigenhaardstraat op 15 mei 1940
Dat op 17 mei 1940 een groot deel van de
binnenstad van Middelburg werd verwoest
door een luchtbombardement en een artilleriebeschieting,
met als gevolg enorme
branden, is alom bekend. Op alle gedenkdagen
wordt aan deze ramp gememoreerd
in toespraken en krantenartikelen.
Ondanks de enorme verwoestingen, waren
er betrekkelijk weinig slachtoffers te betreuren.
De inwoners van de stad waren
enkele dagen tevoren massaal de stad uitgevlucht
naar de omliggende dorpen; dit
op dwingend advies van de burgemeester.
Bij al die herdenkingen en treurnis over de
verwoeste stad is het opvallend dat vrijwel
nooit aandacht wordt geschonken aan de
grote tragedie die Middelburg twee dagen
eerder al trof. Vooral de Eigenhaardstraat
moest het daarbij ontgelden, een kleine
straat met aan weerskanten een rijtje van
zo’n veertien vrijwel identieke huizen.
Toen daar de meeste bewoners, na de
oproep van de burgemeester op dinsdag
14 mei, in paniek wegtrokken, met medeneming
van wat zij konden dragen, waren
er twee naast elkaar wonende oude echtparen
die weigerden om weg te gaan. Het
zou volgens hen niet zo’n vaart lopen. Een
bezorgde overbuurvrouw wilde de oudjes
niet in de steek laten en besloot om ook te
blijven. Ze zou hen, bijvoorbeeld bij luchtalarm,
gezelschap gaan houden en als dat
nodig was ook wat hulp bieden.
Op woensdagochtend 15 mei loeiden plotseling
de sirenes voor het luchtalarm en
enkele minuten later vloog een bommenwerper
boven de stad. Er werd wel op
geschoten, maar het afweergeschut was al
heel wat minder dan op de eerste dagen
van de oorlog.
De bommenwerper liet een aantal bommen
vallen. De eerste ontplofte schuin
tegenover de Koningsbrug, tegen de gevel
van een pakhuisje op de Kousteensedijk.
Het was de opslagplaats van de grossierderij
op de hoek van de Stationsstraat.
Een van de pakhuisknechten – woonachtig
in de Eigenhaardstraat – was daar op het
moment van de inslag aanwezig en werd
gedood.
Een tweede bom was een voltreffer op
twee huizen in de Eigenhaardstraat. Uit
alle andere huizen waren de bewoners
gevlucht en juist de huizen waarin de vier
oude mensen zaten die níet gevlucht
waren, werden getroffen. Zij vonden alle
vier de dood. Hun huizen werden totaal
vernield. De overbuurvrouw, die op het
moment dat de bom doeltrof net de straat
overstak op weg naar haar oude overburen,
werd midden op straat getroffen door
waarschijnlijk een bomscherf. Ze was op
slag dood en bleef, deerlijk verminkt, midden
op straat liggen.
Een derde bom viel wat verderop, in een
tuin, waar hij tegen de meters dikke fundering
van een oud graanpakhuis ontplofte.
Er ontstond een flinke krater, maar geen
schade. Achter die dikke muren in de
gewelfde kelder hadden enkele mannen
hun toevlucht gezocht voor het luchtalarm.
Ze kregen een enorme dreun te verwerken
maar bleven ongedeerd. De schrik was
echter groot.
Er vielen nog enkele bommen op de Loskade
en in het kanaal, zonder noemenswaardige
schade aan te richten. De bommenwerper
verdween en het signaal ‘alles
veilig’ loeide.
De vraag welk militair doel de piloot voor
De Wete jaargang 32 nummer 2 (april 2003) / Heemkundige Kring Walcheren (www.hkwalcheren.nl)

ogen had, zal nooit worden beantwoord,
maar dat leuke straatje, de Eigenhaardstraat,
had op een bijzonder tragische
manier zes doden te betreuren.
L. Cornelisse
Naschrift van de redactie
In het overlijdensregister van Middelburg
zijn op 16 mei 1940 vijf overlijdensakten
ingeschreven van bewoners van de Eigenhaardstraat
die op 15 mei zijn omgekomen.
Hun namen zijn:
– Cornelia de Klerk, oud 36 jaar, gehuwd
met Lambertus Cornelis Smolders, Eigenhaardstraat
12.
– Fransina Maartense, oud 55 jaar,
gehuwd met Marinus Christiaan Tisserand,
Eigenhaardstraat 9.
– Marinus Christiaan Tisserand, oud 52
jaar, fabrieksarbeider, Eigenhaardstraat 9.
– Pieter Cornelis Roest, oud 35 jaar, pakhuisknecht,
Eigenhaardstraat 3.
– Cornelia Maria de Pan, 48 jaar oud,
gehuwd met Jan Paulus Maartense,
Eigenhaardstraat 17.
Uit deze akten blijkt dat de vijf slachtoffers
’s morgens om kwart over negen zijn overleden.
Opmerkelijk is dat in de rapporten
van de politie en de brandweer geen melding
wordt gemaakt van deze gebeurtenis
op de vijftiende mei. Wel schrijft Bob van
In de Eigenhaardstraat
is
geen gedenkteken
te vinden
voor de omgekomen
bewoners
van de straat.
Aan de gevels
van de huisnummers
17 en
19 is wel te zien
dat deze van
recentere datum
zijn. (Foto Leo
Hollestelle)
der Weel in zijn boekje Manenblussers in
oorlogstijd (2002) op pagina 12 over een
bombardement van brisantbommen in de
buurt van de Korendijk en de Eigenhaardstraat
op 16 mei, omstreeks 10.00 uur. Er
ontstond geen brand.
In de notulen van de vergadering van de
gemeenteraad van Middelburg van 7 juni
1940 – de eerste na het bombardement op
de stad van 17 mei – wordt ook even stilgestaan
bij de mensen die “reeds op 15
Mei het leven verloren”.
Wie weet meer over dit vergeten bombardement
en waren er nu vijf of zes doden te
betreuren?
De Wete jaargang 32 nummer 2 (april 2003) / Heemkundige Kring Walcheren (www.hkwalcheren.nl)
9