Editie 12 van 2013 - t Periodiekske

Over taal: Roland Garros
Misschien is het ook u opgevallen tijdens de jongste tenniseditie
van Roland Garros: een vrouwelijke lijnrechter die bij een bal die
“out” viel, enthousiast “oet” riep. Het letterbeeld “ou” associeerde
deze dame lichtjes chauvinistisch met de wijze waarop deze klank
in haar Franse moedertaal wordt uitgesproken. Het illustreert de
navelstaarderige wijze waarop (sommigen) van onze zuiderburen
(nog) onverstoorbaar op hun eigenste “hexagone” blijven focussen
en hoe ze slechts moeizaam aansluiting bij de geglobaliseerde
wereld vinden.
Maar het moet gezegd: voormelde dame bleek een zeldzame
uitzondering. En de website van Roland Garros oogt op taalvlak
ronduit voorbeeldig. Die is namelijk beschikbaar in 3 (drie) talen:
Frans, Engels en Chinees. Die toenemende Chinese invloed
bleek overigens ook uit de Chinese tekens waarin sommige
reclameslogans langs de courts gesteld waren. Ook het Engels
ontbrak daar niet. Zo werd de slogan van BNP Paribas “La banque
d’un monde qui change” keurig in het Engels weergegeven als:
“The bank for a changing world.”
De Fransen blijken dus op de goede weg. Tijdens het spel zelf,
blijven ze wel graag de tricolore terminologie hanteren. En die
heeft vaak een andere “geladenheid” dan de Engelse.
Als in het Engels streng Time weergalmt (liefst met duidelijk
geaspireerde T), dan horen we meteen bij de les te zijn. De
spelers beseffen dat ze per direct hun spel moeten voortzetten.
De toeschouwers dat ze worden geacht hun luidruchtige babbels
en/of enerverende volksverhuizingen in de tribunes cito presto te
staken. Niet zo bij het Franse equivalent: Reprise. We hervatten de
wedstrijd. Hoe de toeschouwers daarop reageren, is min of meer
hun zaak. Speltijd en speeltijd kunnen vlotjes in elkaar overvloeien.
Als het echt te gortig wordt, is het uiterste verbale standje dat de
55
arbitre wil aanreiken: Un peu de silence s’il vous plaît. Stel u een
rumoerige klas voor en de leerkracht zou beleefd om vooral niet
al te veel stilte verzoeken: niet echt efficiënt, lijkt ons. Maar zelfs
de hardste bal vermag het niet de ingebakken Franse hoffelijkheid
weg te smashen …
Als het er echt om spant, nadat het spel gelijk opging en een extra
sessie nodig is om de winnaar van de set aan te duiden, spreekt
men in het Engels heel ernstig over Tie break. Knopen moeten
dringend ontward worden. In het Frans klinkt dat ietwat luchtiger
als Jeu décisif. Ook als de spanning te snijden is, mogen we toch
vooral niet vergeten dat het allemaal maar een “spel” blijft, lijkt
de boodschap wel.
***
Maar we willen hier niet alleen het taalgebruik van onze zuiderburen
eve n typeren. Ook op onze eigenste Vlaamse commentatoren valt
soms wat aan te merken. Zo erger ik me al jaren aan de klakkeloze
omzetting van het Engelse “Unforced error” in “ongedwongen
fout”. Ongedwongen?! Die term staat voor ontspannen, luchtig,
relax (cf. “een ongedwongen sfeer”). “Niet-afgedwongen” hoort
dat dus te zijn. Toegegeven: bekt niet echt vlot. Daarom kozen
onze noorderburen voor een galant alternatief: “onnodige fout” -
een correcte uitdrukking die precies de lading dekt.
Zo’n twee jaar geleden mailde ik VRT-taalraadsman Ruud Hendrickx
over een en ander. Hij gaf me volkomen gelijk en beloofde het
thema aan te kaarten bij de sportjournalisten. En even namen
enkele commentatoren die suggestie zowaar ter harte. Maar
ondertussen tieren de ‘ongedwongen fouten’ alweer welig in de
Vlaamse media.
Maar genoeg geklaagd nu. De vakantie wenkt. Boeken toe. “Over
en oet”!
Frank Kloeck
Paft ... de kortste weg naar een zalige zomer!
Provinciesteenweg 687 - 2530 Boechout - tel. 03/455.26.56
TIJDENS DE ZOMERMAANDEN 7 DAGEN OP 7 OPEN!
maandag t.e.m. vrijdag van 09.00u tot 18.30u
zaterdag van 10.00u tot 18.00u en zondag van 11.00u tot 16.00u
feestdagen gesloten
Brievenbussen ook voor appartementen
22 JUNI van 10 tot 16 uur: demonstratie barbecues
GENIET GENIET VAN VAN
TAL TAL VAN VAN
PROMOTIES
PROMOTIES
tuinmeubelen - brievenbussen - tuinbeelden - BBQ’s - rotanmeubelen - aanhangwagens