29.09.2013 Views

Daar blijf je bij! - Volksuniversiteit Den Bosch

Daar blijf je bij! - Volksuniversiteit Den Bosch

Daar blijf je bij! - Volksuniversiteit Den Bosch

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

‘s-Hertogenbosch<br />

programma<br />

2013 - 2014<br />

<strong>Daar</strong> <strong>blijf</strong> <strong>je</strong> <strong>bij</strong>!<br />

1


2<br />

Algemene informatie<br />

Adres <strong>Volksuniversiteit</strong> en administratie<br />

Havensingel 24<br />

5211 TX ‘s-Hertogenbosch.<br />

Telefoon: 073 614 11 20<br />

E-mail: info@volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Inlichtingen en inschrijvingen op bovenstaand adres.<br />

Administratie<br />

Openingstijden oktober tot en met april:<br />

n Maandag 10.15 tot 16.00 uur<br />

n Dinsdag t/m donderdag 10.15 tot 16.00 uur<br />

19.30 tot 21.00 uur<br />

n Vrijdag 10.15 tot 12.00 uur<br />

Openingstijden overige maanden:<br />

n Maandag, dinsdag en donderdag 10.15 tot 16.00 uur<br />

De administratie is tijdens de schoolvakanties gesloten.<br />

Aanvang cursussen en vakantieperioden<br />

De juiste startdatum staat op uw bevestiging/deelnemersbewijs.<br />

Tijdens de schoolvakanties worden er geen cursussen verzorgd.<br />

Vakanties<br />

n Herfstvakantie 12 oktober t/m 20 oktober 2013<br />

n Sinterklaas 5 december 2013, alleen ‘s avonds<br />

n Kerstvakantie 21 december 2013 t/m 5 januari 2014<br />

n Carnavalsvakantie 1 maart t/m 9 maart 2014<br />

n Pasen 19 april t/m 21 april 2014<br />

n Voorjaarsvakantie 26 april t/m 4 mei 2014<br />

n Hemelvaart 29 mei 2014<br />

n Pinksteren 9 juni 2014<br />

Locatie<br />

Alle cursussen, workshops of lezingen worden verzorgd <strong>bij</strong> de<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch op de Havensingel 24, mits<br />

anders wordt vermeld.<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Op de website vindt u ook het volledige programma.


inhoud<br />

Algemene informatie en vakanties 2<br />

Talen 5<br />

Vaardigheidstrainingen 19<br />

Cultuureducatie 37<br />

Mens en milieu 59<br />

Creatief, hobby en spel 71<br />

Culinair 85<br />

Cursusgelden, -regelingen en -kortingen 89<br />

Lesmateriaal<br />

Doelstellingen en algemene voorwaarden 90<br />

Bestuur 91<br />

3


4<br />

open dag<br />

zaterdag 31 augustus 2013<br />

van 10.00 uur tot 15.00 uur<br />

Wilt u kennismaken met de <strong>Volksuniversiteit</strong>?<br />

Laat u inspireren en kom ontdekken<br />

wat de <strong>Volksuniversiteit</strong> te bieden heeft.<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl


Boeken dient u zelf aan te schaffen, tenzij<br />

anders vermeld. Meer informatie hierover<br />

vindt u op pagina 89 onder lesmateriaal.<br />

Op de volgende pagina’s vindt u specifieke<br />

informatie over onze talencursussen en<br />

uitgebreide informatie over Nederlands voor<br />

anderstaligen - NT2.<br />

De talencursussen zijn, afhankelijk van<br />

het niveau, gericht op het verwerven van<br />

spreek-, luister- en leesvaardigheid, waar<strong>bij</strong><br />

tevens aandacht zal worden besteed aan het<br />

schrijven en de grammatica.<br />

De talencursussen worden in verschillende<br />

jaargangen onderscheiden, die in kennis<br />

en ervaringsniveau verschillen. Mocht u<br />

na enkele lessen bemerken dat het niveau<br />

niet aan uw wensen voldoet, dan kunt u, in<br />

overleg met de cursusleiding, op een ander<br />

niveau worden ingedeeld.<br />

talen<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

5<br />

5


6<br />

inhoud<br />

7 Algemeen talen<br />

8 Engels<br />

n Nieuw! - Cambridge Proficiency<br />

n English reading group<br />

9 Spaans<br />

n Nieuw! - Herhalings- en verdiepingscursus<br />

Spaanse grammatica<br />

Latijn<br />

n Nieuw! - Latijn voor beginners<br />

10 Taalcursussen<br />

n Overzicht aanbod alle talen<br />

15 Opfriscursus Nederlands<br />

Nederlands voor anderstaligen - NT2<br />

16 n Test Nederlands voor buitenlanders<br />

n Dagcursus<br />

17 n Avondcursus<br />

18 n Schrijfcursus Nederlands als 2e taal<br />

n Examentraining NT2<br />

Niveau talencursussen<br />

De talencursussen zijn, afhankelijk van het niveau, gericht op<br />

het verwerven van spreek-, luister- en leesvaardigheid, waar<strong>bij</strong><br />

u gaandeweg een basiswoordenschat opbouwt. Tevens zal<br />

aandacht worden besteed aan het schrijven en de grammatica.<br />

De talencursussen worden in verschillende jaargangen<br />

onderscheiden, die in kennis en ervaringsniveau verschillen.<br />

Mocht u na enkele lessen bemerken dat het niveau niet aan uw<br />

wensen voldoet, dan kunt u, in overleg met de cursusleiding, op<br />

een ander niveau worden ingedeeld. Voor informatie per niveau<br />

ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

algemene informatie<br />

taalniveaus


Vakantiecursussen<br />

Tijdens deze cursussen ligt het accent op spreek- en<br />

luistervaardigheid. U leert uitdrukkingen en vocabulaire<br />

waarmee u zich tijdens uw vakantie in het land in veel<br />

voorkomende dagelijkse situaties kunt redden. Voor meer<br />

informatie ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Opfris cursussen<br />

Deze cursussen bieden u de gelegenheid uw vaardigeheden<br />

(spreek-, luister,- schrijf,- en leesvaardigheid) op te frissen en<br />

verder te ontwikkelen. Voor informatie ga naar<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Opstap conversatie niveaus<br />

De Opstap conversatie niveaus zijn gericht op het spreken<br />

van de doeltaal tijdens de lessen waar<strong>bij</strong>, indien nodig,<br />

grammaticale vragen behandeld worden. Voor informatie per<br />

groep ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Conversatiegroepen<br />

Bij de conversatiegroepen wordt tijdens de lessen uitsluitend<br />

gesproken in de doeltaal. Wanneer u hieraan wilt deelnemen<br />

dient u de grammatica voldoende te beheersen en over een<br />

redelijke woordenschat te beschikken. Voor informatie per groep<br />

ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Cambridge niveaus<br />

De Cambridge niveaus worden op drie verschillende niveaus<br />

gedoceerd. Alle taalvaardigheden zoals spreek-, luister,- schrijf,-<br />

en leesvaardigheid worden geoefend. Bij deze cursussen dient<br />

u over voldoende tijd te beschikken voor het maken van het<br />

huiswerk. Aan het einde van de cursus is het mogelijk het<br />

examen af te leggen dat wordt georganiseerd door The British<br />

Counsel. Deze worden in juni afgenomen. Voor informatie per<br />

groep ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

7


8<br />

nieuw! Cambridge - Proficiency ERK C2<br />

Bent u al vergevorderd en wilt u op near native niveau Engels<br />

kunnen begrijpen en communiceren in woord en geschrift en u<br />

zo ver mogelijk in de Engelse taal en cultuur verdiepen? Is uw<br />

drijfveer pure interesse, professionele noodzaak, uitdaging, of<br />

de kroon op uw werk? CPE voldoet aan al deze behoeften en<br />

de cursus wordt afgesloten met het hoogste examen van de<br />

University of Cambridge; een universele waarborg voor kwaliteit<br />

en niveau, wereldwijd (h)erkend door bedrijfsleven, organisaties<br />

en particulieren. De cursus omvat alle essentiële middelen ter<br />

bereiking van uw doel: woordenschat, grammatica, cultuurkennis,<br />

lees-, luister-, schrijf,- spreek- en gespreksvaardigheid, zo<br />

ook leerstrategieën op al deze gebieden, alsmede studeer-,<br />

geheugen- en aantekeningvaardigheden.<br />

Code TAL092 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 19.00 uur<br />

Cursusduur 30 x 1½ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 394<br />

Examengeld ± E 234<br />

engels<br />

English reading group<br />

In this course we will meet to discuss a set book. This can be<br />

a modern novel or a classic. Participants must be able to read<br />

unabridged English novels and to speak English more or less<br />

fluently. This course is ideal for those who love to read English and<br />

who would like to talk about their reading experience. The first<br />

book on the list is: ‘The Constant Gardener’ van John le Carré.<br />

Code TAL952 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 18.00 uur<br />

Lesdagen 19/9, 10/10, 31/10, 21/11, 12/12, 9/1,<br />

30/1, 20/2, 13/3, 3/4, 24/4<br />

Cursusduur 11 x 1¼ min. (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 119


nieuw! Herhalings- en verdiepingscursus<br />

Spaanse grammatica.<br />

Heeft u het gevoel dat een en ander is weggezakt, of zijn er<br />

kwesties die <strong>je</strong> nooit helemaal goed hebt begrepen, of wilt u<br />

wat meer uitleg over de diverse grammaticale kwesties en hier<br />

iedere week mee oefenen? Dan is dit een goede gelegenheid<br />

om er eens mee aan de slag te gaan. Door perfectionering van<br />

de grammatica zult u gaandeweg minder moeite hebben met<br />

vaardigheden zoals lezen, luisteren, schrijven en spreken.<br />

Deze cursus is bedoeld voor cursisten die minimaal A2<br />

niveau Spaans hebben afgerond en graag de belangrijkste<br />

grammaticale thema’s vanaf het begin nog eens willen herhalen<br />

en door oefening verder willen uitdiepen en beter leren<br />

beheersen.<br />

Code TAL298 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 28 x 70 min. (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 179<br />

Boek Gramática en contexto<br />

Edelsa, Grupo Didascalia S.A.<br />

ISBN: 9788477117162<br />

Bestellen (onder andere) via elrincondellibro.nl<br />

spaans<br />

nieuw! Latijn voor beginners<br />

Maken uitdrukkingen als habemus papam, ad fundum, urbi<br />

et orbi of cave canem u nieuwsgierig? We zeggen wel dat<br />

Latijn een dode taal is, maar is dat wel zo? In ieder geval is het<br />

leren van deze oude taal allesbehalve saai! Het puzzelen met<br />

de grammatica en het ontrafelen van zinnen maken van deze<br />

cursus een boeiende ervaring. Ook leert u het verband tussen<br />

vele Nederlandse en Latijnse woorden. <strong>Daar</strong>naast komt ook<br />

Romeinse cultuurgeschiedenis aan bod. Cursisten hebben geen<br />

voorkennis nodig van het Latijn.<br />

Code TAL725 start maandag 16 september<br />

Aanvangstijd 10.30 uur<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 193<br />

latijn<br />

9


10<br />

Engels Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Engels 1e niveau dinsdag 17 sep 13 09.20 uur 25 x 1¼ min. TAL010 E 179<br />

Engels 1e niveau woensdag 18 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL011 E 179<br />

Engels 2e niveau - ERK A1 woensdag 18 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL020 E 179<br />

Engels 3e niveau - ERK A1 dinsdag 17 sep 13 10.20 uur 25 x 1¼ uur TAL030 E 179<br />

Engels 4e niveau - ERK A2 dinsdag 17 sep 13 09.30 uur 25 x 1¼ uur TAL040 E 179<br />

Engels 4e niveau - ERK A2 dinsdag 17 sep 13 14.00 uur 25 x 1¼ uur TAL041 E 179<br />

Engels 4e niveau - ERK A2 woensdag 18 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL042 E 179<br />

Engels 5e niveau - ERK A2 dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL050 E 179<br />

Engels Opfris dinsdag 17 sep 13 13.30 uur 12 x 1½ uur TAL060 E 143<br />

Engels Opfris donderdag 19 sep 13 20.55 uur 12 x 1½ uur TAL061 E 143<br />

Engels eenvoudige conversatie donderdag 19 sep 13 10.45 uur 25 x1 uur TAL070 E 179<br />

Engels Opstap naar Conversatie 1 - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 13.00 uur 25 x1 uur TAL075 E 179<br />

Engels Opstap naar Conversatie 1 - ERK B1 donderdag 19 sep 13 09.30 uur 25 x1 uur TAL076 E 179<br />

Engels Conversatie - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 10.45 uur 25 x 1 uur TAL080 E 179<br />

Engels Conversatie - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 10.55 uur 25 x 1 uur TAL081 E 179<br />

Engels Conversatie - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 20.00 uur 25 x 1 uur TAL082 E 179<br />

Engels Conversatie - ERK B1 donderdag 19 sep 13 18.45 uur 25 x 1 uur TAL083 E 179<br />

Engels Conversatie - ERK B1 donderdag 19 sep 13 19.50 uur 25 x 1 uur TAL084 E 179<br />

Cambridge - First Certificate - ERK B2 donderdag 19 sep 13 19.00 uur 30 x 1½ uur TAL090 E 294 *<br />

Cambridge - Advanced - ERK C1 donderdag 19 sep 13 20.45 uur 30 x 1½ uur TAL091 E 294 **<br />

Cambridge - Proficiency - ERK C2 (zie pag. 7) woensdag 18 sep 13 19.00 uur 30 x 1½ uur TAL092 E 394 ***<br />

English Reading Group (zie pag. 8) donderdag 19 sep 13 18.00 uur 11 x 1¼ uur TAL095 E 119<br />

taalcursussen<br />

engels<br />

*Examengeld ± E 200<br />

**Examengeld ± E 217<br />

***Examengeld ± E 234


Frans Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Frans 1e niveau - ERK A1 woensdag 18 sep 13 21.05 uur 28 x 70 min. TAL110 E 179<br />

Frans 2e niveau - ERK A1 maandag 16 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL120 E 179<br />

Frans 3e niveau - ERK A1/A2 woensdag 18 sep 13 19.50 uur 28 x 70 min. TAL130 E 179<br />

Frans 4e niveau - ERK A2 dinsdag 17 sep 13 20.55 uur 28 x 70 min. TAL140 E 179<br />

Frans Opstap naar Conversatie I - ERK A2/B1 maandag 16 sep 13 20.00 uur 25 x 1 uur TAL170 E 179<br />

Frans Opstap naar Conversatie I - ERK A2/B1 dinsdag 17 sep 13 09.15 uur 25 x 1 uur TAL171 E 179<br />

Frans Opstap naar Conversatie II - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 25 x 1 uur TAL175 E 179<br />

Frans Opstap naar Conversatie II - ERK B1 woensdag 18 sep 13 18.45 uur 25 x 1 uur TAL176 E 179<br />

Frans Conversatie Niveau I - ERK B1 dinsdag 17 sep 13 19.50 uur 25 x 1 uur TAL180 E 179<br />

Frans Conversatie Niveau II - ERK B1/B2 maandag 16 sep 13 21.05 uur 25 x 1 uur TAL185 E 179<br />

Frans Mosaïque - ERK B1/B2 donderdag 19 sep 13 09.30 uur 20 x 1¼ uur TAL190 E 179<br />

Frans Mosaïque - ERK B1/B2 donderdag 19 sep 13 11.00 uur 20 x 1½ uur TAL191 E 223<br />

Frans Mosaïque - ERK B1/B2 donderdag 19 sep 13 13.30 uur 20 x 1¼ uur TAL192 E 179<br />

Spaans Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Intensieve vakantiecursus Spaans woensdag 18 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL217 E 179<br />

Spaans voor beginners - Intensief 1e+2e niv. maandag 16 sep 13 18.45 uur 28 x 2 uur TAL200 E 319<br />

Spaans voor beginners - Intensief 1e+2e niv. woensdag 18 sep 13 20.00 uur 28 x 2 uur TAL202 E 319<br />

Spaans 1e niveau - ERK A1.1 woensdag 18 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL211 E 179<br />

Spaans 1e niveau - ERK A1.1 woensdag 18 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL212 E 179<br />

Spaans 1e niveau - ERK A1.1 donderdag 19 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL213 E 179<br />

Spaans 1e niveau - ERK A1.1 donderdag 19 sep 13 10.50 uur 25 x 1½ uur TAL214 E 179<br />

Spaans 2e niveau - ERK A1.2 dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL220 E 179<br />

taalcursussen<br />

frans - spaans<br />

11


12<br />

Spaans vervolg Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Spaans 2e niveau - ERK A1.2 woensdag 18 sep 13 10.35 uur 25 x 1½ uur TAL221 E 179<br />

Spaans 2e niveau - ERK A1.2 woensdag 18 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL222 E 179<br />

Spaans 3e niveau - ERK A2.1 maandag 16 sep 13 20.50 uur 28 x 70 min. TAL230 E 174<br />

Spaans 3e niveau - ERK A2.1 donderdag 19 sep 13 09.30 uur 25 x 1¼ uur TAL231 E 174<br />

Spaans 3e niveau - ERK A2.1 donderdag 19 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL232 E 174<br />

Spaans 4e niveau - ERK A2.2 maandag 16 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL240 E 179<br />

Spaans 4e niveau - ERK A2.2 dinsdag 17 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL241 E 179<br />

Spaans 5e niveau - ERK B1.1 dinsdag 17 sep 13 09.30 uur 25 x 1¼ uur TAL252 E 179<br />

Spaans 5e niveau - ERK B1.1 woensdag 18 sep 13 09.00 uur 25 x 1½ uur TAL250 E 179<br />

Spaans 5e niveau - ERK B1.1 woensdag 18 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL251 E 179<br />

Spaans 6e niveau - ERK B1.2 woensdag 18 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL260 E 179<br />

Spaans 7e niveau - ERK B2.1 maandag 16 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL270 E 179<br />

¡ Hablemos español! maandag 16 sep 13 18.45 uur 25 x 1 uur TAL280 E 174<br />

¡ Hablemos español! dinsdag 17 sep 13 10.50 uur 25 x 1 uur TAL281 E 174<br />

¡ Hablemos español! dinsdag 17 sep 13 21.15 uur 25 x 1 uur TAL282 E 174<br />

¡ Hablemos español! woensdag 18 sep 13 09.30 uur 25 x 1 uur TAL283 E 174<br />

Spaans Conversatie maandag 16 sep 13 20.00 uur 25 x 1 uur TAL290 E 179<br />

Spaans Conversatie maandag 16 sep 13 21.15 uur 25 x 1 uur TAL291 E 179<br />

Spaans Conversatie woensdag 18 sep 13 10.45 uur 25 x 1 uur TAL292 E 179<br />

Spaans Conversatie donderdag 19 sep 13 18.55 uur 25 x 1 uur TAL293 E 179<br />

Herhaling en verdieping Spaans Grammatica woensdag 18 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL298 E 179<br />

taalcursussen<br />

spaans


Cursus Italiaans Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Intensieve vakantiecursus Italiaans maandag 16 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL318 E 179<br />

Italiaans voor beginners - Intensief 1e+2e niv. donderdag 19 sep 13 18.45 uur 28 x 2 uur TAL300 E 319<br />

Italiaans voor beginners 1e niveau maandag 16 sep 13 21.15 uur 28 x 70 min. TAL310 E 179<br />

Italiaans voor beginners 1e niveau dinsdag 17 sep 13 13.25 uur 25 x 1¼ uur TAL311 E 179<br />

Italiaans voor beginners 1e niveau dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 28 x 70 min. TAL312 E 179<br />

Italiaans niveau 2 maandag 16 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL320 E 179<br />

Italiaans niveau 2 dinsdag 17 sep 13 14.45 uur 25 x 1¼ uur TAL321 E 179<br />

Italiaans niveau 3 dinsdag 17 sep 13 11.00 uur 25 x 1 uur TAL330 E 179<br />

Italiaans niveau 3 dinsdag 17 sep 13 20.00 uur 28 x 70 min. TAL331 E 179<br />

Italiaans niveau 4 zaterdag 21 sep 13 09.30 uur 20 x 1½ uur TAL340 E 179<br />

Italiaans Opstap naar Conversatie I donderdag 19 sep 13 13.30 uur 15 x 1 uur TAL360 E 179<br />

Italiaans Opstap naar Conversatie II dinsdag 17 sep 13 13.30 uur 25 x 1 uur TAL365 E 179<br />

Italiaans Conversatie dinsdag 17 sep 13 21.15 uur 25 x 1 uur TAL370 E 179<br />

Italiaans Conversatie donderdag 19 sep 13 11.00 uur 15 x 1 uur TAL371 E 179<br />

Portugees Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Portugees 1e niveau woensdag 18 sep 13 21.15 uur 24 x 70 min. TAL551 E 184<br />

Portugees 2e niveau woensdag 18 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL552 E 184<br />

Portugees 3e niveau woensdag 18 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL553 E 184<br />

Russisch Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Russisch voor beginners 1e niveau woensdag 18 sep 13 18.30 uur 24 x 70 min. TAL575 E 162<br />

Russisch 2e niveau maandag 16 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL576 E 162<br />

Russisch voor gevorderden maandag 16 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL577 E 162<br />

taalcursussen<br />

italiaans - portugees - russisch<br />

13


14<br />

Cursus Duits Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Duits Opfris donderdag 19 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL528 E 199<br />

Duits voor beginners donderdag 19 sep 13 21.15 uur 24 x 70 min TAL525 E 199<br />

Duits voor gevorderden 1 dinsdag 17 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min TAL530 E 199<br />

Duits voor gevorderden 2 dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min TAL532 E 199<br />

Duits Conversatie woensdag 18 sep 13 10.00 uur 10 x 1 uur TAL535 E 81<br />

Hongaars Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Intensieve vakantiecursus Hongaars dinsdag 17 sep 13 18.15 uur 12 x 70 min. TAL605 E 119<br />

Turks Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Turks voor beginners 1e niveau maandag 16 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL651 E 203<br />

Turks 2e niveau maandag 16 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL652 E 203<br />

Turks 3e niveau maandag 16 sep 13 21.15 uur 24 x 70 min. TAL653 E 203<br />

Arabisch Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Arabisch voor beginners 1e niveau donderdag 19 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL675 E 203<br />

Arabisch 2e niveau donderdag 19 sep 13 21.15 uur 24 x 70 min. TAL676 E 203<br />

Arabisch 3e niveau donderdag 19 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL677 E 203<br />

Chinees Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Chinees voor beginners 1e niveau dinsdag 17 sep 13 21.15 uur 24 x 70 min. TAL700 E 184<br />

Chinees 2e niveau dinsdag 17 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL701 E 184<br />

Chinees 3e niveau dinsdag 17 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL702 E 184<br />

Indonesisch Dag Startdatum Aanvangstijd Cursusduur Cursuscode Prijs<br />

Indonesisch voor beginners 1e niveau maandag 16 sep 13 18.45 uur 24 x 70 min. TAL720 E 192<br />

Indonesisch 2e niveau maandag 16 sep 13 20.00 uur 24 x 70 min. TAL722 E 192<br />

taalcursussen - duits - hongaars - turks<br />

arabisch - chinees - indonesisch


Opfriscursus Nederlands<br />

Velen van u hebben vroeger op school Nederlandse les gehad,<br />

maar soms is dat alweer een hele tijd geleden. Hoe zat het ook<br />

alweer met woordsoorten benoemen en ontleden? En dan die<br />

spelling. Steeds weer veranderingen, maar wat is nú de juiste<br />

spelling. In deze cursus wordt uw grammatica weer opgefrist.<br />

Wij gaan zinnen ontleden: persoonsvorm, onderwerp, lijdend<br />

voorwerp, meewerkend voorwerp, bepalingen. Ook wordt<br />

aandacht besteed aan woordsoorten benoemen (<strong>bij</strong>voeglijk<br />

naamwoord, <strong>bij</strong>woord, betrekkelijk voornaamwoord). Verder komt<br />

de spelling van de werkwoorden aan bod en de ‘top vijftig van<br />

spelfout-en’. De verschillende begrippen worden uitgelegd aan de<br />

hand van voorbeelden en u gaat zelf flink aan het oefenen!<br />

Code TAL000 start dinsdag 1 oktober<br />

Aanvangstijd 21.05 uur<br />

Cursusduur 10 x 1¼ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 97<br />

nederlands<br />

Nederlands voor anderstaligen - NT2<br />

Deze cursus is bedoeld voor hen die geen of te weinig kennis<br />

hebben van de Nederlandse taal. De taal van het dagelijks leven<br />

staat centraal. Aandacht wordt besteed aan de vaardigheden<br />

lezen, luisteren, schrijven en spreken. Cursisten dienen een<br />

middelbare school in hun eigen land gevolgd te hebben.<br />

De cursus wordt gegeven op verschillende niveaus. Degenen<br />

die de Nederlandse taal al enigszins beheersen worden in<br />

een groep geplaatst die <strong>bij</strong> hun niveau van het Nederlands<br />

past. Meestal wordt een test afgenomen om dit te bepalen.<br />

Voor de test wordt E 15 in rekening gebracht. Indien u zich<br />

voor de cursus inschrijft krijgt u een reductie van E 15 op<br />

de cursusprijs. Wie niveau A2 beheerst kan zich enigszins<br />

redden in de Nederlandse samenleving. Voor diegenen die<br />

het Nederlands goed willen beheersen is het mogelijk om na<br />

beheersing van niveau B1 deel te nemen aan het Staatsexamen<br />

NT2 II. De lessen worden zowel overdag als ’s avonds gegeven.<br />

De niveaus van de groepen corresponderen met de niveaus<br />

volgens het Europese referentiekader.<br />

nederlands voor<br />

anderstaligen-NT2<br />

15


16<br />

TEST Nederlands voor buitenlanders<br />

Cursisten die de Nederlandse taal al enigszins beheersen worden<br />

in een groep geplaatst die <strong>bij</strong> hun niveau van het Nederlands<br />

past. Meestal wordt een test afgenomen om dit te bepalen. Voor<br />

de test wordt E 15 in rekening gebracht. Indien u zich voor de<br />

cursus inschrijft krijgt u een reductie van E 15 op de cursusprijs.<br />

Test Dutch for foreigners<br />

Students who have already got some knowledge of Dutch will<br />

be tested to decide on their level. The price of the test is E 15.<br />

When you register for a course you will get a E 15 reduction in<br />

the price of the course.<br />

Code TAL485 dinsdag 3 september<br />

Aanvangstijd 19.00 uur<br />

Code TAL486 dinsdag 10 september<br />

Aanvangstijd 19.00 uur<br />

Prijs E 15<br />

Dagcursus<br />

Niveau 0 A2<br />

Code TAL400 1e les dinsdag 17 september - 09.30 uur<br />

2e les vrijdag 20 september - 09.30 uur<br />

Cursusduur 48 x 2 uur (2 lessen per week)<br />

Cursusprijs E 615<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Niveau A1 A2<br />

Code TAL410 start dinsdag 17 september<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 24 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 277<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Niveau A2 B1<br />

Code TAL420 1e les dinsdag 17 september - 09.30 uur<br />

2e les vrijdag 20 september - 09.30 uur<br />

Cursusduur 48 x 2 uur (2 lessen per week)<br />

Cursusprijs E 615<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

nederlands voor anderstaligen-NT2


Avondcursus<br />

Niveau 0 A1<br />

Code TAL440 start maandag 16 september<br />

Aanvangstijd 18.15 uur<br />

Code TAL441 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 18.15 uur<br />

Cursusduur 24 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 277<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Niveau A1 A2<br />

Code TAL450 start maandag 16 september<br />

Aanvangstijd 20.15 uur<br />

Code TAL451 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Cursusduur 24 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 277<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Niveau A2 B1<br />

Code TAL460 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 20.15 uur<br />

Cursusduur 24 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 277<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Niveau B1 B2<br />

Code TAL470 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 20.30 uur<br />

Cursusduur 24 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 277<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

17


18<br />

Schrijfcursus Nederlands als 2e taal<br />

Niveau B1-B2<br />

Deze cursus is bedoeld voor anderstaligen die al redelijke kennis<br />

hebben van de Nederlandse taal (B1-B2). De cursus is geschikt<br />

voor cursisten die graag beter Nederlands willen leren schrijven,<br />

maar het is ook een uitstekende voorbereiding op het onderdeel<br />

schrijfvaardigheid van het Staatsexamen NT2 II. De cursist leert<br />

om te gaan met de verschillende vragen en taken op het examen.<br />

Ook komen er verschillende leesstrategieën aan bod. <strong>Daar</strong>naast<br />

wordt er aandacht besteed aan de begrijpelijkheid, grammatica,<br />

spelling, samenhang, woordgebruik en opbouw van een tekst.<br />

Code TAL490 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 18.25 uur<br />

Cursusduur 12 x 1½ uur (1 les per week)<br />

Cursusprijs E 139<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Examentraining NT2<br />

Het Staatsexamen NT2 is een landelijk examen. Het is in principe<br />

bedoeld voor iedereen van 18 jaar of ouder die over een bewijs<br />

moet beschikken om te laten zien, dat hij of zij de Nederlandse<br />

taal voldoende beheerst om in ons land te studeren of te werken.<br />

De <strong>Volksuniversiteit</strong> leidt op voor het examen NT2, programma<br />

II en is bedoeld voor mensen die een midden- of hogere<br />

kaderfunctie willen vervullen of gaan studeren aan universiteit<br />

of in het hoger beroepsonderwijs. Het examen bestaat uit vier<br />

onderdelen: lezen, luisteren, spreken en schrijven. Het is ook<br />

mogelijk om per onderdeel examen te doen.<br />

Niveau B1 B2 + examentraining<br />

Code TAL480 1e les dinsdag 17 september - 09.30 uur<br />

2e les vrijdag 20 september - 09.30 uur<br />

Cursusduur 48 x 2 uur (2 lessen per week)<br />

Cursusprijs E 309<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

nederlands voor anderstaligen-NT2


<strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch heeft<br />

een zeer ruim aanbod van korte, intensieve<br />

trainingen in diverse richtingen op het<br />

gebied van Vaardigheidstrainingen.<br />

Het uitgangspunt van deze trainingen is<br />

dat deze zeer praktijkgericht, actief en<br />

uitdagend zijn. De cursussen kunnen<br />

gebruikt worden als ondersteuning in het<br />

uitoefenen van het beroep maar kunnen<br />

ook voor de persoonlijke ontwikkeling<br />

ingezet worden.<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

vaardigheidstrainingen<br />

19<br />

19


20<br />

inhoud<br />

Persoonlijke ontwikkeling<br />

21 n Kleur- en Stijladvies<br />

n ‘Wat <strong>je</strong> draagt ben <strong>je</strong> zelf?’<br />

22 n Make-up die <strong>bij</strong> u past!<br />

Communicatievaardigheden<br />

22 n Creatief schrijven basiscursus<br />

23 n Creatief schrijven verdiepingscursus<br />

n Autobiografisch schrijven basiscursus<br />

24 n Autobiografisch schrijven verdiepingscursus<br />

n Schrijven van kinderverhalen voor beginners<br />

25 n Artikel, blog en interview schrijven<br />

n Persbericht schrijven<br />

Persoonlijke effectiviteit<br />

26 n Emotionele intelligentie<br />

n Loopbaanoriëntatie<br />

27 n Mindmappen<br />

28 n Geheugentraining<br />

n NLP<br />

29 n Gelaatkunde<br />

n Lichaamstaal en non-verbale communicatie<br />

30 n Krachtig Communiceren<br />

n SPOENCK<br />

Computervaardigheden<br />

31 n Wegwijs met Windows 8<br />

32 n Omgaan met de Ipad<br />

n Omgaan met de Tablet, Android<br />

33 n Digitaal Fotoalbum maken<br />

n Sociale media<br />

34 n Website bouwen<br />

n Fotobewerking met ‘Photoshop Elements’<br />

35 n Prezi, de nieuwe manier van presenteren<br />

n Foto’s ordenen met Picasa


Kleur- en stijladvies<br />

Voor de moderne vrouw<br />

Wilt u er ook graag op uw mooist uitzien? U kunt namelijk maar<br />

één keer een eerste indruk maken. De juiste kleur en stijl van<br />

uw kleding kunnen u hier<strong>bij</strong> al een heel eind op weg helpen.<br />

Herma Moolenaar (Mooi Advies, Rosmalen) verzorgt ook <strong>bij</strong> de<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ’s-Hertogenbosch een gezellige en leerzame<br />

cursus over kleur, make-up, kledingstijl en garderobeplanning.<br />

Zo leert u hoe u er altijd stralend uit kunt zien, zakelijk én in uw<br />

vri<strong>je</strong> tijd. U kunt eventueel een kijk<strong>je</strong> nemen op de website<br />

www.mooiadvies.nl.<br />

Code VVT001 start woensdag 13 november<br />

Aanvangstijd 19.15 uur<br />

Cursusduur 5 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Herma Moolenaar | www.mooiadvies.nl<br />

Cursusprijs E 115<br />

Lesmateriaal E 12,50 af te rekenen met de docente.<br />

persoonlijke ontwikkeling<br />

‘Wat <strong>je</strong> draagt ben <strong>je</strong> zelf?’<br />

Laat met kleding zien wie <strong>je</strong> bent, of wat <strong>je</strong> wilt uitstralen.<br />

Deze workshop, bestaande uit 3 bi<strong>je</strong>enkomsten, gaat over het<br />

Uiterlijk en het Innerlijk. Beide zijn belangrijk en kun <strong>je</strong> niet los van<br />

elkaar zien. Je weet wie <strong>je</strong> bent, <strong>je</strong> weet wat <strong>je</strong> wilt, maar laat <strong>je</strong><br />

dat ook zien? Kleding is een ‘non-verbaal’ communicatiemiddel.<br />

Dit is iets wat <strong>je</strong> onbewust wel weet. Tijdens deze bi<strong>je</strong>enkomsten<br />

maken we het onbewuste bewust en gaan zo leren spelen met<br />

kleding. Je zelfvertrouwen wordt vergroot wanneer <strong>je</strong> er op <strong>je</strong><br />

best uitziet. Deze workshop geeft een verdieping op de cursus<br />

Kleur- en Stijladvies. Het is daarom prettig wanneer <strong>je</strong> eerst de<br />

cursus Kleur- en Stijladvies hebt gevolgd.<br />

Code VVT051 start woensdag 22 januari 2014<br />

Aanvangstijd 19.15 uur<br />

Cursusduur 3 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Herma Moolenaar | www.mooiadvies.nl<br />

Cursusprijs E 62<br />

Lesmateriaal E 12,50 af te rekenen met de docente.<br />

21


22<br />

Make-up die <strong>bij</strong> u past! - workshop<br />

Heeft u vaak gedacht: ‘ik zou mijzelf graag willen opmaken met<br />

de juiste kleuren en techniek? Welke make-up past <strong>bij</strong> mij? Van<br />

welke producten heb ik echt plezier? Hoe maak ik mijzelf snel,<br />

gemakkelijk èn het allermooist op?’ Tijdens deze workshop leert<br />

u op een leuke manier te kijken naar uw en ieders pluspunten.<br />

Deze pluspunten gaat u met de juiste kleuren accentueren.<br />

Minpunt<strong>je</strong>s, voor zover die aanwezig zijn, gaat u camoufleren.<br />

Schrijf u in voor deze kleurrijke workshop en ontdek hoe leuk<br />

make-up kan zijn.<br />

Code VVT052 woensdag 19 februari 2014<br />

Aanvangstijd 19.15 uur<br />

Workshop 1 x 3 uur<br />

Docente Herma Moolenaar | www.mooiadvies.nl<br />

Cursusprijs E 29<br />

Lesmateriaal E 5 af te rekenen met de docente.<br />

persoonlijke<br />

ontwikkeling<br />

Creatief schrijven - basiscursus<br />

In deze cursus moedigen inspirerende schrijfoefeningen u<br />

aan tot schrijven vanuit de eigen fantasie. Het gaat hier<strong>bij</strong> om<br />

fictie. U gaat experimenteren aan de hand van afwisselende<br />

schrijfoefeningen die het associëren versterken en de verbeelding<br />

op gang brengen. De fictieve teksten die uit de verbeelding<br />

ontstaan worden daarmee zelfstandige en unieke teksten.<br />

U leert een verhaal opbouwen waar<strong>bij</strong> u belangrijke<br />

verhaaltechnieken gedoseerd aangereikt krijgt over plaats,<br />

ruimte en tijd, personages, vertelperspectief, chronologie, de<br />

spanningsboog, het conflict en de ontknoping. <strong>Daar</strong>naast leert<br />

u zintuiglijk schrijven, dialogen schrijven en ‘spannend’ schrijven.<br />

In de cursus wordt aandacht besteed aan het reviseren. U leert<br />

kritisch kijken naar prozateksten van uzelf en van anderen.<br />

Code VVT103 start woensdag 9 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Lesdagen 9/10, 23/10, 6/11, 20/11, 4/12, 18/12, 8/1,<br />

22/1, 5/2, 19/2, 12/3 en 26/3<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docent Mieke Elfers<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal E 17 af te rekenen met de docente.<br />

communicatievaardigheden


Creatief schrijven - verdiepingscursus<br />

In de basiscursus heeft u al uitgebreid geëxperimenteerd<br />

met het toepassen van verhaaltechnieken via afwisselende<br />

schrijfoefeningen. Gaandeweg de cursus heeft u uzelf zien<br />

groeien in het creatieve schrijfproces. De aangeboden<br />

schrijfoefeningen in deze verdieping worden uitgebreider en<br />

complexer en nodigen u uit tot het experimenteren met het<br />

schrijven van een meer samenhangend coherent verhaal.<br />

U gaat ontdekken hoe u constructief uw eigen tekst(en)<br />

vormgeeft, hoe een evenwichtige compositie ontstaat. In deze<br />

verdieping is veel aandacht voor de compositie en het integreren<br />

van de verhaaltechnieken in prozateksten. Op deze manier wordt<br />

het ingewikkeld ambacht van schrijven inzichtelijk gemaakt.<br />

Code VVT102 start woensdag 9 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 9/10, 23/10, 6/11, 20/11, 4/12, 18/12, 8/1,<br />

22/1, 5/2, 19/2, 12/3 en 26/3<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docent Mieke Elfers<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal E 17 af te rekenen met de docente.<br />

Autobiografisch schrijven - basiscursus<br />

In deze cursus wordt geschreven over alle mogelijke aspecten<br />

van uw eigen leven. Er wordt te werk gegaan aan de hand van<br />

periodes en van thema’s zoals de ‘<strong>je</strong>ugd, familie, de relatie<br />

met uw vader, uw moeder, vriendschappen etc.’. Er wordt<br />

geschreven over gebeurtenissen, invloeden en personen. Ook<br />

komen verschillende vormen van schrijven en het structureren<br />

van een autobiografie aan de orde. Tevens leert u het ordenen<br />

van uw autobiografisch materiaal. Alle schrijfopdrachten en<br />

huiswerkopdrachten staan ten dienste van de ontdekkingstocht<br />

naar uw eigen levensgeschiedenis. Aan het einde van de cursus<br />

ligt er misschien nog geen compleet levensverhaal. Wel hebt u<br />

middelen in handen gekregen om hiermee door te gaan.<br />

Code VVT105 start donderdag 10 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Lesdagen 10/10, 24/10, 7/11, 21/11, 5/12, 19/12, 9/1,<br />

23/1, 6/2, 20/2, 13/3 en 27/3<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docent Mieke Elfers<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal E 17 af te rekenen met de docente.<br />

23


24<br />

Autobiografisch schrijven - verdiepingscursus<br />

In de basiscursus ‘schrijven van <strong>je</strong> autobiografie’, bent u al bezig<br />

geweest met het reconstrueren van de eigen levensgeschiedenis<br />

en u heeft verschillende ordenings-principes toegepast om<br />

het vele levensloopmateriaal te ordenen; een chronologische<br />

volgorde in de tijd, aan de hand van thema’s en aan de hand<br />

van levensfasen als markering. In deze verdieping gaat u uw<br />

autobiografie verder bewerken d.m.v. het uitdiepen van nieuwe<br />

thema’s zoals ouderschap, partnerkeuze, levensbeschouwing,<br />

dromen en wensen. In de verdiepingscursus wordt véél aandacht<br />

besteed aan de vorm. Hiervoor biedt de cursus alle benodigde<br />

verteltechnieken aan.<br />

Code VVT104 start donderdag 10 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 10/10, 24/10, 7/11, 21/11, 5/12, 19/12, 9/1,<br />

23/1, 6/2, 20/2, 13/3 en 27/3<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docent Mieke Elfers<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal E 17 af te rekenen met de docente.<br />

communicatievaardigheden<br />

Schrijven van kinderverhalen - voor beginners<br />

Heeft u altijd al voor kinderen willen schrijven maar weet u niet<br />

waar en hoe u moet beginnen? Dan is deze cursus beslist iets<br />

voor u! In deze cursus leert u hoe u aan inspiratie kunt komen en<br />

hoe u door de ogen van een kind naar de wereld kunt kijken.<br />

De docente, zelf kinderboekenschrijfster, deelt haar<br />

schrijfervaringen met u en laat u meekijken in haar schrijfkeuken.<br />

Verbaas en verras uzelf met een zelfgeschreven kinderverhaal.<br />

Ook ú kunt schrijven!<br />

Code VVT101 start maandag 7 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 7/10, 21/10, 5/11, 18/11, 2/12, 16/12, 6/1,<br />

20/1, 3/2, 17/2, 10/3 en 24/3<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docent Jacobina Kunnen | www.jacobinakunnen.nl<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.


Artikel, blog en interview schrijven<br />

Schrijf <strong>je</strong> wel eens voor een weblog, verenigingsblad, nieuwsbrief,<br />

krant of ander medium? En wil <strong>je</strong> duidelijker zeggen wat <strong>je</strong><br />

bedoelt? In deze cursus leer <strong>je</strong> van een ervaren dagbladjournalist<br />

hoe <strong>je</strong> kort en bondig schrijft en blogt.<br />

Les 1 Het nieuwsbericht: de journalistieke basis voor elk artikel.<br />

Les 2 Blog/column/rubriek schrijven.<br />

Les 3 Het interview.<br />

Les 4 Het (sfeer)verslag.<br />

Les 5 Reportage en achtergrondverhaal.<br />

Je docent geeft veel (schrijf)tips uit de praktijk.<br />

Code VVT100 start dinsdag 24 september<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Miranda Megens<br />

Cursusprijs E 89<br />

Persbericht schrijven - workshop<br />

Wil <strong>je</strong> een wedstrijd van jouw sportclub aankondigen? Mensen<br />

vertellen over een muziekuitvoering? Ben <strong>je</strong> een eigen zaak<br />

begonnen of voer <strong>je</strong> actie? Een persbericht is een goede<br />

manier om iets bekend te maken. Maar redacties van huisaan-huisbladen,<br />

de regionale krant, lokale omroep, vakbladen<br />

of andere media krijgen dagelijks veel persberichten. Hoe zorg<br />

<strong>je</strong> ervoor dat jouw verhaal opvalt? In deze workshop legt een<br />

ervaren journalist uit hoe <strong>je</strong> een goed persbericht maakt en oefen<br />

<strong>je</strong> met schrijven. Zodat jouw bericht meer kans maakt op de<br />

publiciteit die jij voor ogen hebt.<br />

Code VVT106 donderdag 24 oktober<br />

Aanvangstijd 19.00 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Docente Miranda Megens<br />

Prijs E 28<br />

25


26<br />

Emotionele intelligentie - de sleutel tot meer<br />

Op het werk en ook privé wordt vaak van ons verlangd dat we<br />

een rationele instelling hebben. Maar zijn we wel zo rationeel?<br />

Bij problemen met familie, vrienden, collega’s, medewerkers<br />

en leiding-gevenden trappen we steeds weer in dezelfde<br />

valkuilen. Onze emoties bepalen vaak hoe we ons gedragen.<br />

Tijdens de training leer <strong>je</strong> hoe <strong>je</strong> <strong>je</strong> inlevingsvermogen en sociale<br />

vaardigheden kunt ontwikkelen en hoe beter omgaan met <strong>je</strong><br />

eigen emoties en die van de ander. Wat levert de training <strong>je</strong> op:<br />

Je komt meer voor <strong>je</strong>zelf op, <strong>je</strong> hebt van reacties van anderen<br />

minder (lang) last, <strong>je</strong> bent in staat om rustiger te blijven in<br />

‘prikkelende situaties’.<br />

Code VVT202 start dinsdag 24 september<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 7 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Marc Doomernik | www.verfrissende-blik.nl<br />

Cursusprijs E 144<br />

Lesmateriaal E 15 af te rekenen met de docent.<br />

Aandachtspunt Vooraf vindt intake met docent plaats.<br />

persoonlijke effectiviteit<br />

Loopbaanoriëntatie<br />

Ken <strong>je</strong>zelf in <strong>je</strong> werk<br />

Je brengt in <strong>je</strong> leven veel waardevolle uren door op <strong>je</strong> werk.<br />

Mag het dan ook leuk zijn? In deze training van 6 avonden gaan<br />

we door middel van een aantal vragen (Wie ben ik, wat wil<br />

ik en wat kan ik?) onderzoeken wat <strong>je</strong> persoonlijkheid <strong>je</strong> zegt<br />

over keuzes in jouw werk. Tijdens de training wordt intensief<br />

gewerkt om jouw persoonsprofiel op een speelse wijze in kaart te<br />

brengen. De training wordt verzorgd door een ervaren trainer en<br />

loopbaanadviseur. Een actieve training, met huiswerkopdrachten<br />

voor circa 2 uur per week, die ervoor zorgt dat <strong>je</strong> inzicht krijgt in <strong>je</strong><br />

mogelijkheden en bewust stil staat <strong>bij</strong> de keuzes in <strong>je</strong> loopbaan.<br />

Code VVT204 start woensdag 25 september<br />

Aanvangstijd 20.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docente Miranda Neuteboom<br />

Cursusprijs E 123


NIEUW IN ’S-HERTOGENBOSCH<br />

OOK TE HUUR VOOR<br />

LEZING, WORKSHOP, SYMPOSIUM,<br />

PRESENTATIE, VERGADERING,<br />

VOORDRACHT, BIJEENKOMST<br />

kijk voor programma en info op<br />

www.bibliotheekdenbosch.nl/debovenkamer<br />

Mindmappen als Leonardo da Vinci<br />

Mindmapping is een techniek om <strong>je</strong> brein beter te gebruiken,<br />

meer informatie te verwerken, een beter overzicht te houden en<br />

structuur aan te brengen in complexe informatie. Wil <strong>je</strong> beter<br />

onthouden wat <strong>je</strong> hebt bestudeerd, overzichtelijke aantekeningen<br />

maken of samenvattingen van boeken, teksten, verslagen of<br />

rapporten? Dan is de cursus Mindmapping iets voor jou!<br />

Uit de notities vanLeonardo Da Vinci blijkt hoe hij met beeld en<br />

tekst tegelijk informatie overbracht. Hij bereikte zijn niveau door<br />

consequent een zevental principes toe te passen. Als u deze zelf<br />

ook toepast, verbetert uw creativiteit, intellect en passie.<br />

Code VVT212 start dinsdag 5 november<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 4 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Ary Velstra<br />

Cursusprijs E 92<br />

Lesmateriaal Kleurpotloden en/of kleurstiften meenemen.<br />

27


28<br />

Geheugentraining<br />

Uw geheugen is bepalend voor succes en vreugde.<br />

Bovendien heeft uw geheugen een directe betrokkenheid <strong>bij</strong> het<br />

oplossen van problemen, <strong>bij</strong> creativiteit en <strong>bij</strong> elke proces dat<br />

verbeeldingskracht vereist. Het is mogelijk om uw geheugen te<br />

verbeteren door te weten hoe het werkt en geheugentechnieken<br />

toe te passen. In deze workshops leren we: De drie verschillende<br />

typen geheugen. Het korte termijn geheugen kunnen we<br />

optimaliseren door concentratie en motivatie. Door het toepassen<br />

van het ideale herhaalpatroon kunnen we ervoor zorgen dat<br />

informatie van het korte naar het lange termijn geheugen gaat.<br />

We leren geheugentechnieken zoals: een systeem om getallen te<br />

houden en het Roman Room of LOCI systeem om zaken in een<br />

bepaalde volgorde te onthouden.<br />

Code VVT210 start dinsdag 5 november<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Ary Velstra<br />

Cursusprijs E 44<br />

persoonlijke effectiviteit<br />

NLP - introductie<br />

NLP ofwel Neuro Linguistisch Programmeren is een cursus voor<br />

iedereen die kennis wil maken met zichzelf en met communicatie.<br />

In deze cursus wordt u geleerd zuiver te communiceren zowel<br />

met uzelf als met anderen. U krijgt meer dan een theoretisch<br />

antwoord op de vraag wat NLP is: u krijgt inzicht in uw eigen<br />

waarneming, denkprocessen en gedrag.De verworven inzichten<br />

kunt u direct toepassen op het werk, privé, of tijdens uw sport.<br />

U zult versteld staan van de mogelijkheden in uw dagelijks<br />

functioneren en uw algemene gevoel van welbevinden. Het<br />

beste kunt u deze training beschouwen als een persoonlijke<br />

ontdekkingstocht in etappes.. Van de cursisten wordt dan ook<br />

een nieuwsgierige houding verwacht. Zelf doen staat in deze<br />

cursus centraal.<br />

Code VVT200 start dinsdag 17 september<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Lia Goossens | www.vidarte.nl<br />

Cursusprijs E 92<br />

Lesmateriaal ± E 10 af te rekenen met de docente.


Gelaatkunde (gezichtlezen)<br />

Wist <strong>je</strong> dat <strong>je</strong> gezicht <strong>je</strong> precies vertelt hoe jij in elkaar zit?<br />

Dat neus, ogen en mond veel meer vertellen dan <strong>je</strong> ooit kunt<br />

bedenken? Dat de vorm van de mond <strong>bij</strong>voorbeeld vertelt hoe<br />

belangrijk praten voor <strong>je</strong> is. En wat betekent een grote of een<br />

kleine neus? Gezichtlezen is voor iedereen die zijn zelfkennis en/<br />

of zijn mensenkennis wil verdiepen. Door naar <strong>je</strong>zelf te kijken<br />

krijg <strong>je</strong> meer bewustzijn en inzicht in <strong>je</strong> eigen drijfveren, wie ben<br />

ik en wat wil ik? Ook leent zich het gezichtlezen uitstekend om<br />

het potentieel van anderen te ontwikkelen, als <strong>je</strong> werkt als coach,<br />

trainer of in een leidinggevende functie. De cursus gezichtlezen is<br />

perfect voor <strong>je</strong> als <strong>je</strong> beroepshalve veel met mensen omgaat en<br />

gebaat bent <strong>bij</strong> meer mensenkennis.<br />

Code VVT208 start donderdag 3 oktober<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Jules Faber<br />

Cursusprijs E 89<br />

Lesmateriaal E 10 af te rekenen met de docent, zelf<br />

meenemen spiegel en een centimeter.<br />

Lichaamstaal en non-verbale communiatie<br />

Wie met zijn lippen zwijgt, schreeuwt het uit met zijn<br />

vingertoppen, zei Freud. Wat we via ons lichaam uitdrukken is<br />

directer en eerlijker dan wat we vaak zeggen met woorden.<br />

Kijk, lees en ontdek de waarheid achter de taal van het lichaam.<br />

Hoe goed spreekt u lichaamstaal? Wat voor type lichamen zijn<br />

er? Zo verklapt <strong>je</strong> slaaphouding <strong>je</strong> persoonlijkheid.<br />

Kan men liegen herkennen? Wat is de invloed van de stem.<br />

En wat zegt ons onderlichaam. De middelvinger.<br />

In deze workshop krijgen deelnemers inzicht in zichzelf en<br />

anderen. De theorie wordt direct in de praktijk getoetst, wat<br />

leidt tot inzicht en ook tot leuke momenten, het is een doe en<br />

ontdekkingscursus.<br />

Code VVT214 start donderdag 21 november<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Jules Faber<br />

Cursusprijs E 35<br />

Lesmateriaal E 5 af te rekenen met de docent.<br />

29


30<br />

Krachtig Communiceren<br />

Krachtig en effectief communiceren. Staan voor <strong>je</strong> mening. Het<br />

lijkt simpel, maar hoe vaak lachen we niet om een grap die niet<br />

‘echt’ leuk is? Hoe vaak zeggen we dat ‘het niet erg is’, terwijl<br />

iemand over onze grens is gegaan?<br />

In deze cursus ga <strong>je</strong> aan de slag met <strong>je</strong> persoonlijke uitstraling<br />

en lichaamshouding. Je ervaart hoe het is om ontspannen, maar<br />

toch zelfverzekerd en daadkrachtig te communiceren. Als <strong>je</strong><br />

krachtig overkomt, zal <strong>je</strong> zien dat <strong>je</strong> omgeving écht rekening met<br />

jou en <strong>je</strong> mening houdt.<br />

Code VVT206 start woensdag 25 september<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Mirjam Voets | www.heerlijk-eerlijk.nl<br />

Cursusprijs E 91<br />

Lesmateriaal E 5 af te rekenen met de docente.<br />

persoonlijke effectiviteit<br />

SPOENCK<br />

Leven volgens het Pippi Langkous principe ‘richt de wereld in<br />

naar <strong>je</strong> eigen zin’.<br />

SPOENCK is het woord dat Pippi verzon voor alles waarvan<br />

ze nog niet wist wat het was. Ze verstond de kunst om steeds<br />

weer een nieuwe perceptie op het leven te hebben en had<br />

een weergaloze aantrekkingskracht. In deze cursus kun <strong>je</strong><br />

ontdekken hoe <strong>je</strong> op een Speelse, Pure, Originele, Eigenzinnige,<br />

Nieuwsgierige, Creatieve, Kleurrijke manier in het leven kunt<br />

staan (SPOENCK). Je creëert met deze eigenschappen een<br />

persoonlijke aantrekkingskracht die <strong>je</strong> zowel prive als op het werk<br />

kunt inzetten.<br />

Code VVT216 start dinsdag 26 november<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Lia Goossens<br />

Cursusprijs E 92


Algemene informatie<br />

Voor alle computercursussen geldt dat een eigen<br />

computer thuis onmisbaar is voor het goede verloop<br />

van de cursus.<br />

Deelnemers dienen goede kennis te hebben van<br />

Windows en om kunnen gaan met de computer<br />

en muis. Is dit niet het geval, volg dan eerst een<br />

beginnerscursus Windows.<br />

In geval de locatie voor de cursus of workshop<br />

afwijkend is van de <strong>Volksuniversiteit</strong> wordt dit <strong>bij</strong> de<br />

informatie vermeld.<br />

computervaardigheden<br />

Wegwijs met Windows 8<br />

Windows 8 is een totaal nieuwe versie van Windows, die<br />

voortborduurt op het fundament van Windows 7. Windows 8 is<br />

beschikbaar voor gebruik op computers, laptops en tablets.<br />

Tijdens de cursus Windows 8 worden de mogelijkheden van<br />

Windows 8 behandeld.<br />

Code VVT302 start woensdag 25 september<br />

Code VVT358 start woensdag 12 maart<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 3 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Renze de Waal<br />

Cursusprijs E 44<br />

31


32<br />

Omgaan met de Ipad<br />

Een nieuwe manier van werken met computers is de iPad.<br />

De multitouchscreen-bediening, alles bedienen met onze<br />

vingers, is maar één van de vele veranderingen. De iPad biedt<br />

de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier kennis te<br />

maken met internet en al diens mogelijkheden. Met de tijd<br />

willen meegaan, en die ook willen meepraten over de laatste<br />

ontwikkelingen. Tijdens deze korte cursus gaan we ondermeer in<br />

op de volgende items:<br />

n Uitpakken en eerste gebruik iPad. n iTunes. n Mail. n Safari.<br />

n Synchroniseren van de iPad. n De iPad inzetten en gebruiken als<br />

acceptabele vervanger voor de laptop. n Opslaan en plaatsen van<br />

bestanden op de iPad (iTunes en Dropbox). n Overzicht van de<br />

meest productieve (en leuke) apps voor <strong>je</strong> iPad.<br />

Code VVT308 start woensdag 13 november<br />

Code VVT350 start woensdag 29 januari 2014<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 2 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Gerrit de Jong<br />

Cursusprijs E 34<br />

computervaardigheden<br />

Omgaan met Tablet, Android<br />

Android is het besturingssysteem van Google voor tablets.<br />

Talloze fabrikanten leveren tablets met Android. Deze korte<br />

cursus beschrijft hoe u de functies van de tablet zo goed mogelijk<br />

kunt benutten. Van het toetsenbord en de installatie tot het<br />

gebruik van Apps (de Market) en de bespreking van nuttige tips<br />

en trucs.<br />

Code VVT306 start woensdag 30 oktober<br />

Code VVT356 start woensdag 12 februari 2014<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 2 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Renze de Waal<br />

Cursusprijs E 34


Digitaal fotoalbum maken<br />

Je hebt op <strong>je</strong> vakantie of <strong>bij</strong> een feest veel foto’s gemaakt.<br />

Allemaal afdrukken is niet zinvol. Met een digitale camera maak<br />

<strong>je</strong> meer foto’s dan nodig is. Is het niet fijn om van de meest<br />

imposante en mooiste foto’s een mooi album te kunnen maken,<br />

met een mooie verhaallijn. Via bekende afdrukcentrales gaat dat<br />

heel erg makkelijk. In een paar lessen helpen we <strong>je</strong> op weg om<br />

met die mooie foto’s een geweldig album te maken, voorzien van<br />

pakkende teksten en effecten. Foto’s die niet helemaal goed zijn<br />

kunnen op een eenvoudige wijze worden verbeterd. Belichting,<br />

rode ogen, <strong>bij</strong>snijden etc. Je vakantie of het feest krijgt daardoor<br />

een prettige ‘verlenging’, waarvan <strong>je</strong> tot in lengte van dagen kunt<br />

blijven genieten.<br />

Code VVT314 start donderdag 28 november<br />

Code VVT360 start donderdag 27 maart 2014<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent André Leermakers<br />

Cursusprijs E 39<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosch<br />

Sociale media<br />

De sociale netwerksites groeien al jaren in populariteit. Maar hoe<br />

kunt u op een goede, effectieve en kostenbesparende manier<br />

profiteren van deze sociale media? Welke communities zijn<br />

ook voor u interessant? Tijdens de cursus Sociale Media leert<br />

u de mogelijkheden kennen van Facebook, Twitter, LinkedIn,<br />

Google+, Hyves, Youtube, etc. Om de mogelijkheden optimaal<br />

te kunnen benutten is het noodzakelijk om op de hoogte te zijn<br />

van de diverse vormen van sociale media. Samen met de docent<br />

bestudeert u de verschillende vormen en probeert erachter te<br />

komen welke voor u interessant zijn. Onderwerpen als user<br />

generated content, verschillende soorten blogging, communities,<br />

wiki’s, social photo’s en social video komen aan bod.<br />

Code VVT300 start dinsdag 24 september<br />

Code VVT352 start dinsdag 4 februari 2014<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Gerrit de Jong<br />

Cursusprijs E 115<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosch<br />

33


34<br />

Website bouwen<br />

De deelnemers moeten naast kennis van ‘Windows’, kennis<br />

hebben van ‘Word’. Steeds meer mensen en kleine organisaties<br />

vinden het handig en leuk om een eigen website op internet te<br />

hebben, <strong>bij</strong>voorbeeld voor de speelroosters van een voetbal-,<br />

schaak- of bridgeclub. In deze cursus leert u hoe u zelf een<br />

website maakt, voor uw club of vereniging, of voor uzelf. Aan<br />

de hand van een boek met lees- en werkbladen wordt stap voor<br />

stap een website gemaakt van een fictieve computerclub. De<br />

volgende onderwerpen komen aan bod: Word instellen voor het<br />

maken van websites, de structuur van een website, het opmaken<br />

van een website, hyperlinks, afbeeldingen, illustraties en foto’s<br />

toevoegen, het opslaan van de webpagina’s en uw website op<br />

internet zetten.<br />

Code VVT310 start dinsdag 19 november<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 7 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Gerrit de Jong<br />

Cursusprijs E 174<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosch<br />

computervaardigheden<br />

Fotobewerking met ‘Photoshop Elements’<br />

Wanneer u aan deze cursus deel wilt nemen dient u zelf het<br />

programma Photoshop ELEMENTS op uw computer te hebben.<br />

Photoshop, het fotobewerkingsprogramma voor de professional.<br />

Met het eenvoudigere en goedkopere programma Photoshop<br />

Elements leert u op een speelse wijze om te gaan met de<br />

belangrijkste functies van Photoshop. U leert te selecteren,<br />

kopiëren en plakken van onderdelen van foto’s, en deze<br />

eventueel te transformeren. Ook werken met lagen, werken met<br />

filters, retoucheren en het werken met teksten behoort tot de<br />

lesstof, alsmede het verbeteren van de kwaliteit van foto’s wordt<br />

behandeld. In 7 lessen kunt u uw foto op een professionele wijze<br />

aanpassen en manipuleren naar uw eigen wensen en creativiteit.<br />

Code VVT304 start donderdag 3 oktober<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 7 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent André Leermakers<br />

Cursusprijs E 174<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosc


Prezi, de nieuwe manier van presenteren<br />

Prezi is momenteel dé nieuwe sensatie voor presentaties.<br />

Met Prezi kunt u op een speelse wijze uw persoonlijke of zakelijke<br />

presentaties laten zien. Het programma is erg gebruiksvriendelijk.<br />

U leert op interactieve wijze werken hoe u het programma kunt<br />

inzetten. Enige basiskennis van het werken met een computer is<br />

wel gewenst.<br />

Code VVT312 start woensdag 27 november<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 4 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Renze de Waal<br />

Cursusprijs E 92<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosch<br />

Foto’s ordenen met Picasa<br />

U kent het wellicht. U maakt heel veel foto’s en weet op een<br />

gegeven moment niet meer waar deze op uw computer staan.<br />

U bent het overzicht kwijt. Met het gratis programma van<br />

Picasa leert u in 5 lessen hoe om te gaan met dit geweldige<br />

pakket. U leert uw foto’s te ordenen, technisch te verbeteren:<br />

<strong>bij</strong>voorbeeld andere belichting, rode ogen verwijderen,<br />

aangepaste kleurstelling van de foto’s. Picasa heeft een functie<br />

gezichtsherkenning waarmee uw foto’s op persoon kunnen<br />

worden geordend. Ook leert u hoe u op een eenvoudige wijze<br />

een diavoorstelling en collage of een gezichtsvideo kunt maken<br />

en deze eventueel kunt uploaden naar You Tube.<br />

Code VVT354 start donderdag 6 februari 2014<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent André Leermakers<br />

Cursusprijs E 122<br />

Locatie Jeroen <strong>Bosch</strong> College ‘s-Hertogenbosc<br />

35


inschrijfformulier<br />

Graag het volledig ingevulde formulier opsturen naar of inleveren <strong>bij</strong> de <strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch<br />

Havensingel 24 n 5211 TX ‘s-Hertogenbosch<br />

Voorletters ................................. Naam ........................................................................... Mevr. Dhr.<br />

Adres .........................................................................................................................................................<br />

Postcode ................................... Woonplaats ...........................................................................................<br />

E-mail ..............................................................................................<br />

Geboortedatum ...............................................................................<br />

Telefoon ...........................................................................................<br />

Mobiel ..............................................................................................<br />

Biebpasnummer ..............................................(zie alg. voorwaarden)*<br />

Ik schrijf me in voor:<br />

Codenr. Cursus / Workshop Prijs E<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

‘s-Hertogenbosch<br />

Betaling contant (alleen mogelijk <strong>bij</strong> inlevering van dit formulier op<br />

de administratie van de <strong>Volksuniversiteit</strong>)<br />

éénmalige machtiging<br />

Eénmalige machtiging: Ondergetekende verleent toestemming aan de<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch om éénmalig het cursusgeld van zijn/<br />

haar rekening af te schrijven, indien de cursus doorgaat.<br />

Bank/gironummer ............................................................................<br />

Datum ..............................................................................................<br />

Ten name van ...................................................................................<br />

Handtekening ..................................................................................<br />

Door ondertekening accepteer ik de algemene voorwaarden.*<br />

* Onze algemene voorwaarden vindt u op pagina 66. Ook verkrijgbaar <strong>bij</strong><br />

onze administratie en te vinden op www.volksuniversiteitdenbosch.nl.


Cultuur bestaat uit een complex geheel van<br />

verschijnselen zoals taaluitingen, ideeën,<br />

symbolen, beelden, gebouwen en rituelen.<br />

Waar we ook gaan of staan, cultuuruitingen<br />

omringen ons.<br />

Door middel van cultuureducatie kunt u de<br />

maatschappelijke thema’s in een breder<br />

perspectief plaatsen. Cultuureducatie<br />

bestaat uit de volgende onderdelen:<br />

n Kunstgeschiedenis<br />

n Geschiedenis<br />

n Muziek<br />

n Literatuur<br />

n Filosofie<br />

cultuureducatie<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

37


38<br />

inhoud<br />

Kunstgeschiedenis<br />

39 n Algemene Kunstgeschiedenis<br />

Van de Grieken tot en met de Rococo<br />

40 n Algemene Kunstgeschiedenis<br />

Van het Neoclassicisme tot de hedendaagse kunst<br />

n De verbeelding van Goed en Kwaad in de beeldende kunst<br />

41 n Schilder- en beeldhouwkunst in de middeleeuwse<br />

Nederlanden tot en met de 16e eeuw<br />

n Russische avant-garde<br />

42 n Kunstgeschiedenis van de fotografie<br />

n Het Rijksmuseum<br />

43 n Kunststeden in Noord-Italië<br />

n Hedendaagse architectuur in Nederland<br />

44 n Drieluik Berlijn<br />

45 n Huiselijke taferelen - Woonhuizen en hun inrichting in<br />

Europa door de eeuwen heen<br />

n Geen toekomst zonder verleden<br />

46 n Schilders in verzet<br />

n Santiago de Compostela<br />

47 n Het oude Egypte - grootse ontdekkingen<br />

Historische Thema’s<br />

47 n De Griekse en Romeinse cultuur<br />

48 n Karel de Grote (768-814)<br />

n Opkomst en groei van het Christendom in de eerste vier<br />

eeuwen van onze jaartelling<br />

49 n Gnosis, wijheid door de eeuwen heen<br />

n De Eerste Wereldoorlog 1914-1918<br />

50 n De cultureel historische ontwikkeling van China en Tibet<br />

n 400 jaar Nederland en Rusland<br />

51 n Kabala en Taal<br />

Muziek<br />

51 n Cursus Opera<br />

Filosofie<br />

52 n Grote <strong>Den</strong>kers over de Toekomst<br />

Literatuur<br />

52 n Moderne Nederlandstalige literatuur - leeskring<br />

53 n Nederlandse Poëzie


n Middeleeuwse literatuur<br />

54 n Boekbespreking vertaalde literatuur<br />

Lezing met excursie<br />

56 n In Delft moet <strong>je</strong> kiezen wat <strong>je</strong> wilt zien...<br />

n Aken<br />

Lezingen 2013-2014<br />

57 n Nieuwe visie op <strong>bij</strong>na dood ervaring<br />

n Italiaanse kunst in de 20e eeuw<br />

n Een droomreis per hemeltrein naar Tibet<br />

n Kokoschka’s kunst: kleurrijk & gelaagd<br />

58 n Bogemielen (950-1463) en Katharen (1100-1300) -<br />

grondleggers van de Europese Spiritualiteit<br />

n Sterrezaad<br />

n Actuele tentoonstelling Museum De Pont in Tilburg<br />

n De 1e wereldoorlog 1914-1918<br />

n Salvador Dalí<br />

n Een archeologische reis langs de Nijl<br />

Algemene kunstgeschiedenis<br />

Van de Grieken tot en met de Rococo<br />

U maakt kennis met de Griekse beeldhouwkunst, de tempelbouw<br />

(o.a. het Parthenon in Athene) en vaasschilderkunst. In de Romeinse<br />

tijd komt de portretbeeldhouwkunst tot bloei, en de utilitaire bouw<br />

van o.a. aquaducten en badhuizen. De middeleeuwen bieden een<br />

eigenheid: manuscripten en kerken, religieuze beeldhouwkunst en<br />

altaarstukken. Vanaf de 15e eeuw vindt in Italië een artistieke en<br />

maatschappelijke omwenteling plaats. Vergeten geschriften uit de<br />

oudheid bieden kennis uit het verleden. Da Vinci, Michelangelo en<br />

Rafaël zijn de grote vernieuwers. Dan volgt een periode van artistieke<br />

dynamiek, de Barok. In Nederland breekt de Gouden Eeuw aan<br />

(o.a. Rembrandt). De reeks wordt afgesloten met de frivole Rococo.<br />

In het voorjaar volgt de reeks 19e-20e eeuw.<br />

Code CUL001 start maandag 23 september<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 11 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 134<br />

Lesmateriaal Bij elke bi<strong>je</strong>enkomst ontvangt de cursist een<br />

samenvatting.<br />

kunstgeschiedenis<br />

39


40<br />

Algemene kunstgeschiedenis<br />

Van het Neoclassicisme tot de hedendaagse kunst<br />

De romantiek is de eerste stroming die zich verzet tegen de<br />

officiële kunst van het Neoclassicisme. Deze trend zet door in de<br />

19e eeuw. Gaat kunst over de zichtbare wereld (impressionisme)<br />

of probeert die dat juist te overstijgen (symbolisme)? Nietwesterse<br />

culturen gaan invloed uitoefenen op de weergave van<br />

de werkelijkheid. Vorm- en kleurgebruik worden belangrijker<br />

dan de illusie (expressionisme, kubisme en fauvisme). In de 20e<br />

eeuw doen nieuwe media hun intrede. Kunst gaat reageren op<br />

massa-media (pop-art). Schilders proberen los te komen van de<br />

traditie en gaan zich steeds meer richten op de kwaliteiten van<br />

hun discipline (modernisme). Het wordt steeds moeilijker wordt<br />

om kunst van kitsch te onderscheiden (post-modernisme).<br />

Code CUL201 start maandag 13 januari<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 11 x 2 uur + 1 excursie (1 les per week)<br />

Docente Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 167<br />

Excursiekosten Excl. entree en vervoer.<br />

kunstgeschiedenis<br />

De verbeelding van Goed en Kwaad<br />

In de beeldende kunst<br />

De strijd tussen goed en kwaad is één van de wezenlijkste<br />

thema’s in het menselijk leven. Kunstenaars hebben dit<br />

eeuwenlang aangegrepen om verschillende boodschappen<br />

over te brengen. Zowel in de oude als moderne kunst<br />

wordt deze thematiek aangegrepen en de boodschap is<br />

niet altijd eenduidig. Aan bod komen onder andere: goed<br />

en kwaad in de Bijbel: zondeval, apokalyps; deugden en<br />

ondeugden; schilderkunst met een belerende boodschap:<br />

de vermeende verborgen boodschap in 17e eeuwse<br />

Nederlandse genreschilderkunst, kunst als propagandamiddel<br />

vóór én aanklacht tegen oorlog (Goya, Käthe Kollwitz), de<br />

aantrekkingskracht van fatale vrouwen in de 19e eeuw.<br />

Code CUL002 start woensdag 25 september<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 76


Schilder- en beeldhouwkunst<br />

In de middeleeuwse Nederlanden tot en met de 16e eeuw<br />

Religieuze kunst spreekt tot de verbeelding: een herinnering aan<br />

een devoot verleden, spannende verhalen van heiligen, ongelooflijke<br />

wonderen. In de middeleeuwen maakte deze kunst een belangrijk<br />

deel uit van het dagelijkse leven in de vorm van processies,<br />

mirakelbeelden, altaarstukken en votiefgeschenken. In de loop van<br />

de 16e eeuw werd er meer aandacht besteed aan de weergave<br />

van de eigen wereld. De volgende onderwerpen staan centraal:<br />

de religieuze schilder- en beeldhouwkunst van de Nederlandse en<br />

Vlaamse middeleeuwen (inclusief de iconologie: heiligen herkennen<br />

aan hun attributen, en hun achtergrond), de Vlaamse Primitieven<br />

(o.a. Jan van Eyck, het Gents altaar, 15e eeuw), de fantastische<br />

wereld van Hieronymus <strong>Bosch</strong> en Pieter Bruegel in de 16e eeuw.<br />

Code CUL003 start woensdag 13 november<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 76<br />

Russische avant-garde<br />

Aan het einde van de 19e eeuw begon de Russische kunst meer<br />

en meer op eigen benen te staan. Russische schilders en beeldhouwers<br />

gingen kijken naar de eigen cultuur. Volksvertellingen<br />

en volkskunst vormden de eerste, herontdekte inspiratiebronnen.<br />

Maar ook het echte modernisme toe sloeg toe, vaak nog met<br />

de oude cultuur in het achterhoofd: Malevich’ schilderi<strong>je</strong>n zijn<br />

enerzijds modern, maar waren in de ogen van de schilder zelf<br />

pogingen moderne ikonen te scheppen. Het constructivisme van<br />

Tatlin en Gabo laten zelfs een kijk op de werkelijkheid zien die in<br />

het westen niet bestond. De nieuwe maatschappelijke ordening<br />

van het communisme ondersteunde de nieuwigheid graag maar<br />

wees haar uiteindelijk af. In de jaren ’30 was het gedaan met de<br />

stormachtige vernieuwing van de Russische avant-garde.<br />

Code CUL202 start woensdag 15 januari<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 91<br />

41


42<br />

Kunstgeschiedenis van de fotografie<br />

In 1839 werd de fotografie officieel uitgevonden. Aanvankelijk werd<br />

de fotografie gewaardeerd om haar ob<strong>je</strong>ctiviteit. Het oog van de<br />

camera loog niet. In de loop van de 19e ontwikkelde de fotografie<br />

zich in technisch opzicht waardoor de fotografie een kwaliteit<br />

kreeg die de schilderkunst niet kende, namelijk het vastleggen van<br />

beweging. Ook ontstond er een wisselwerking tussen de fotografie<br />

en de schilderkunst, waar<strong>bij</strong> beide disciplines eigenschappen van<br />

elkaar overnamen. In de 20e eeuw ging de fotografie juist de eigen<br />

kwaliteiten benadrukken: haarscherp beeld, duidelijk contrast, nadruk<br />

op de compositie. In de jaren ’70 doet de kleurfotografie haar<br />

intrede. Foto’s zijn zelfstandige beelden, maar worden ook gebruikt<br />

voor het overbrengen van een (politieke) boodschap. De vraag is: in<br />

hoeverre vertelt een foto de waarheid en wiens waarheid?<br />

Code CUL203 start woensdag 12 maart 2014<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Carla van Bree<br />

Cursusprijs E 91<br />

kunstgeschiedenis<br />

Het Rijksmuseum<br />

Na een jarenlange sluiting is het Rijksmuseum in Amsterdam<br />

eindelijk weer geopend voor het publiek. De restauratie van het<br />

laat 19e-eeuwse gebouw naar ontwerp van P. Cuypers heeft<br />

alle latere bouwkundige ingrepen grotendeels weer ongedaan<br />

gemaakt. Het museum heeft haar oude glans weer terug<br />

gekregen. Het Spaanse architectenbureau Cruz en Ortiz heeft<br />

gezorgd voor aanpassingen aan de moderne tijd. Vele schilderi<strong>je</strong>n<br />

en andere kunstwerken zijn de afgelopen jaren gerestaureerd<br />

en zullen in een nieuwe opstelling worden gepresenteerd. Het is<br />

hoog tijd om weer eens een kijk<strong>je</strong> te nemen.<br />

Code CUL020 start dinsdag 24 september - 14.00 uur<br />

Excursiedatum Zaterdag 12 oktober - 09.30 uur<br />

Code CUL024 start donderdag 7 november - 19.00 uur<br />

Excursiedatum Zaterdag 23 november - 09.30 uur<br />

Code CUL228 start vrijdag 28 februari 2014 - 10.00 uur<br />

Excursiedatum Zaterdag 22 maart 2014 - 09.30 uur<br />

Cursusduur 3 x 2 uur (1 les per week) + excursie<br />

Docent Joris van Sleeuwen<br />

Cursusprijs E 89<br />

Inclusief Busreis en rondleiding.<br />

Exclusief Entree en lunch.


Kunststeden in Noord-Italië<br />

Het noorden van Italië is van oudsher al een zeer welvarende<br />

streek. De eerste steden in de Middeleeuwen ontstaan juist<br />

in dit gebied en ze groeien uit tot luisterrijke centra van kunst<br />

en architectuur. Kunstenaars, die werkzaam zijn in de steden,<br />

voor de kerkelijke instanties en aan de vorstenhoven, zijn vaak<br />

toonaangevend op hun vakgebied en verlenen de stad, de Kerk<br />

en de vorst groot prestige. De bloei van de kunsten is af te meten<br />

aan het groot aantal namen van beroemde schilders, beeldhouwers,<br />

edelsmeden, houtsnijders en architecten die hier hun werken<br />

tot stand hebben gebracht. De belangrijkste steden zijn: Milaan,<br />

Vicenza, Verona, Turijn, Mantua, Parma en Cremona.<br />

In het voorjaar van 2014 zal door de docent een reis naar Milaan<br />

worden georganiseerd.<br />

Code CUL023 start dinsdag 5 november - 14.00 uur<br />

Code CUL025 start donderdag 28 november - 19.30 uur<br />

Cursusduur 3 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Joris van Sleeuwen<br />

Cursusprijs E 46<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Hedendaagse architectuur in Nederland<br />

In deze nieuwe serie over de eigentijdse Nederlandse architectuur<br />

wordt aandacht besteed aan ontwikkelingen van de laatste<br />

jaren in het vakgebied. Thema’s als duurzaamheid, energiezuinig<br />

bouwen, hergebruik van bestaande architectuur, de internationale<br />

oriëntering van architecten en toepassing van nieuwe materialen<br />

en technieken hebben de laatste jaren grote veranderingen<br />

teweeg gebracht. De invulling hiervan is echter heel verschillend<br />

getuige het werk van <strong>bij</strong>voorbeeld Benthem en Crouwel (nieuwe<br />

station Rotterdam), Wiel Arets (Universiteitsbibliotheek Utrecht),<br />

Erik van Egeraat (Egeraattoren [The Rock] langs de A10 in<br />

Amsterdam-zuid), Sjoerd Soeters (Stadhuis Zaandam), Hans<br />

van Heeswijk (Hermitage Amsterdam) en Liesbeth van der Pol<br />

(woningbouw de Grote Wielen in Rosmalen).<br />

Code CUL224 start donderdag 9 januari 2014 - 10.00 uur<br />

Code CUL225 start donderdag 9 januari 2014 - 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Joris van Sleeuwen<br />

Cursusprijs E 76<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

43


44<br />

Drieluik Berlijn<br />

De stad Berlijn kent een roerige geschiedenis waarin kunst<br />

en architectuur altijd een grote rol hebben gespeeld. Uniek is<br />

de concentratie van musea op het zogenaamde Museuminsel<br />

in het centrum van de stad. Na 1989 zijn al deze gebouwen<br />

ingrijpend gerestaureerd. De renovatie van het Museuminsel<br />

wordt geplaatst in de architectonische ontwikkelingen van<br />

Berlijn na de Wende. Maar er is ook aandacht voor de prachtige<br />

kunstcollecties. Het pas geopende Neues Museum herbergt de<br />

Egyptische collectie met o.a. de beroemde kop van Nefertiti.<br />

In het Pergamonmuseum staat het beroemde altaar uit de<br />

Hellenistische tijd en zijn er belangrijke beeldhouwwerken<br />

en architectuuronderdelen uit de Griekse en Romeinse<br />

Oudheid te zien. De Alte Nationalgalerie toont schilderkunst<br />

uit de 19e eeuw en het Bodemuseum is geheel gericht op<br />

toegepaste kunst. Verder zijn er verspreid over de stad nog<br />

vele gespecialiseerde musea. zoals de Neue Nationalgalerie<br />

(moderne kunst), het Bauhausarchiv, het Hamburger Bahnhof<br />

(museum voor hedendaagse kunst) en museum Bröhan<br />

(Art Nouveau en Art Deco).<br />

kunstgeschiedenis<br />

Dit Drieluik Berlijn, verzorgd door Joris van Sleeuwen, kunt<br />

u ook volgen <strong>bij</strong> de Stadbibliotheek ’s-Hertogenbosch,<br />

Hinthamerstraat 72. Op woensdag 23 oktober, 6 november en<br />

20 november van 20.00-22.00 uur. Voor meer informatie en<br />

inschrijven kijk op www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Code CUL227 start vrijdag 17 januari<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 3 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Joris van Sleeuwen<br />

Cursusprijs E 34<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.


Huiselijke taferelen<br />

Woonhuizen en hun inrichting in Europa door de eeuwen heen<br />

Het deel van de Herengracht in Amsterdam bestaat uit een aantal<br />

deels goed bewaarde stadspaleizen. Pronkgevels aan de voorzijde<br />

en rijk ingerichte vertrekken binnen geven nog een indruk van het<br />

leven van de elite in de 17e en de 18e eeuw. Zo zijn er verspreid<br />

over Europa overal historische woonhuizen met de (complete)<br />

inventaris bewaard gebleven. In deze cursus wordt gekeken naar<br />

de wijze waarop mensen hun huizen hebben gebouwd en ingericht.<br />

Wie zijn de belangrijke bouwheren, wat zijn hun specifieke wensen<br />

geweest en welke kunstenaars werden gevraagd om het huis, de<br />

meubels, het stucwerk en de schilderingen te ontwerpen en uit<br />

te voeren? We volgen de ontwikkeling van de woonhuisbouw en<br />

wooncultuur vanaf haar vroegste geschiedenis tot in de 20e eeuw.<br />

Code CUL021 start donderdag 26 september - 10.00 uur<br />

Code CUL022 start donderdag 26 september - 19.30 uur<br />

Code CUL221 start donderdag 20 februari 2014 -10.00 uur<br />

Code CUL222 start donderdag 20 februari 2014 -19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Joris van Sleeuwen<br />

Cursusprijs E 76<br />

Lesmateriaal In overleg met docent.<br />

Geen toekomst zonder verleden<br />

Met het mozaïek van Ravenna als uitgangspunt volgt de cursus<br />

de ontwikkeling van de Vroeg Christelijke kunst. We gaan<br />

zodoende terug naar het begin van onze jaartelling. In de laatste<br />

les komt het kloosterwezen aan de orde. Via de Egyptische<br />

woestijnvaders bereikte het monnikendom Europa. Zuidfranse en<br />

Ierse kloosters gingen een eigen weg. De cursus sluit af met de<br />

Haya Sophia in Constantinopel waar monniken een bepalende rol<br />

speelden tijdens het iconoclasme.<br />

Code CUL040 start dinsdag 24 september<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Cor van Vliet | www.corvanvlietdia-art.com<br />

Cursusprijs E 122<br />

45


46<br />

Schilders in verzet<br />

Aan het eind van de 19e eeuw kwamen schilders in verzet tegen<br />

de gevestigde orde. Men wilde zich losmaken van de neoklassieke<br />

kunst. Na een korte periode van bezinning (realisme,<br />

impressionisme) brak de storm los. Strevend naar succes<br />

zocht ieder zijn eigen weg. De art nouveau kreeg aanhangers<br />

vanwege de brede toepasbaarheid van de kunstnijverheid. Voor<br />

sommigen schilders in Parijs was dit onvoldoende. Men wilde<br />

zich niet richten naar de smaak van de massa maar een eigen<br />

‘taal’ ontwikkelen. Niet het eindresultaat was doorslaggevend<br />

maar de theorie die erachter schuil ging. Kunst van ‘wilden’ werd<br />

het genoemd. Gelijktijdig kwam er in Duitsland een identieke<br />

stroming van de grond. De kunstwereld zou deze leren kennen<br />

als expressionisme.<br />

Code CUL041 start dinsdag 19 november<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 4 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Cor van Vliet | www.corvanvlietdia-art.com<br />

Cursusprijs E 81<br />

kunstgeschiedenis<br />

Santiago de Compostela<br />

Kunst langs de Jacobswegen<br />

De bedevaart naar Santiago de Compostela in Noord-Span<strong>je</strong><br />

kreeg over de eeuwen heen (tot op de dag van vandaag) miljoenen<br />

pelgrims in de greep. Nieuwsgierig om te ervaren wat de mensen<br />

drijft gaan ook wij op reis. We wandelen met de pelgrims mee en<br />

bezoeken de bezienswaardigheden die hen worden voorgehouden.<br />

Een kunstreis langs romaanse en gotische hoogtepunten.<br />

Les 1 De reis begint in Bijbels Jeruzalem waar apostel<br />

Jacobus leefde;<br />

Les 2 Start vanuit Nederland;<br />

Les 3 Uitgezette pelgrimswegen in Nederland en België;<br />

Les 4 - 7 De vier Jacobswegen in Frankrijk;<br />

Les 8 Franse wegen in Span<strong>je</strong> naar Santiago de Compostela.<br />

Code CUL240 start dinsdag 28 januari 2014<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 8 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Cor van Vliet | www.corvanvlietdia-art.com<br />

Cursusprijs E 162


Het oude Egypte<br />

Grootse ontdekkingen<br />

Na de regeringsperiode van de laatste farao raakte de oud-<br />

Egyptische beschaving steeds meer in vergetelheid. Met<br />

de expeditie van Napoleon kwam daar echter verandering<br />

in en ontstond er in het Westen een enorme belangstelling<br />

voor het land langs de Nijl. In deze nieuwe cursus treedt u<br />

in de voetsporen van de slimme plunderaars, gewetenloze<br />

verzamelaars, moedige avonturiers en beroemde wetenschappers,<br />

die Egypte door de geschiedenis heen gekend heeft.<br />

Zo volgt u de ontwikkelingen in de egyptologie en de bloeiende<br />

handel in Egyptische ob<strong>je</strong>cten op de voet en bent u getuige van<br />

de meest spectaculaire ontdekkingen sinds de Franse geleerden<br />

van Napoleon in Egypte voet aan wal zetten.<br />

Code CUL050 start vrijdag 4 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 04/10, 11/10, 01/11, 08/11, 15/11, 22/11,<br />

29/11, 06/12<br />

Cursusduur 8 x 2½ uur<br />

Docent Hendrik<strong>je</strong> Nouwens<br />

Cursusprijs E 142<br />

De Griekse en Romeinse cultuur<br />

Vaak hoor <strong>je</strong> dat de Griekse beschaving de basis is van onze<br />

westerse beschaving. Maar wat hebben wij eigenlijk te maken<br />

met de oude Grieken als Homerus en Plato, met hun mythen en<br />

filosofie en waarom zijn de Griekse opvattingen over kunst en<br />

religie nu nog van belang? Hoe is het trouwens gelopen met die<br />

prachtige cultuur, welke rol hebben Alexander de Grote en de<br />

Romeinen daar<strong>bij</strong> gespeeld? De Romeinen met hun superieure<br />

legioenen veroverden gelijdelijk een wereldrijk <strong>bij</strong> elkaar en weten<br />

dat dankzij hun onovertroffen organissatievermogen vele eeuwen<br />

te handhaven. De invloed van deze formidabele bechaving is nog<br />

in onze tijd overduidelijk aanwezig.<br />

Code CUL308 start vrijdag 25 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 8 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Jos van Aart<br />

Cursusprijs E 114<br />

historische thema’s<br />

47


48<br />

Karel de Grote (768-814)<br />

Karel de Grote, Charlemagne, wordt wel de Vader van Europa<br />

genoemd. In de cursus zal worden nagegaan waarom dat het<br />

geval is. Maar vooral zal gekeken worden naar zijn levensloop,<br />

zijn familie, zijn optreden als staatsman en als aanstichter van<br />

de Karolingische Renaissance. Er zal aandacht besteed worden<br />

aan de manier waarop hij zijn rijk bestuurde, – met Aken als<br />

belangrijk centrum - aan zijn relatie met de Kerk, aan zijn vele<br />

en langdurige oorlogen, aan zijn diplomatieke contacten, zoals<br />

met Harun-al-Rashid, en aan zijn keizerskroning in Rome,<br />

Kerstmis 800.<br />

Code CUL314 start maandag 4 november<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Annemarie van Lith<br />

Cursusprijs E 87<br />

historische thema’s<br />

Opkomst en groei van het Christendom<br />

In de eerste vier eeuwen van onze jaartelling<br />

Tijdens het leven van Jezus waren het roerige tijden voor de Joodse<br />

bevolking. Hun land werd overheerst door de Romeinen. Er waren<br />

groepen die zich verzetten tegen hun overheersers; andere groepen<br />

werkten er mee samen. De volgelingen van Jezus verspreidden zijn<br />

opvattingen in woord en geschrift. Er ontstond een nieuwe manier<br />

van leven, een leven van afzondering. Ondertussen begon de groei<br />

van het Christendom de Romeinen zorgen te baren. Deze cursus<br />

bestaat uit 6 bi<strong>je</strong>enkomsten. n Israël in de tijd van het leven van Jezus<br />

op aarde n Het leven en de opvattingen van Jezus n De verspreiding<br />

van het nieuwe geloof, de eerste twistpunten, de organisatie n De<br />

Gnostiek en andere opvattingen binnen het Christendom n De<br />

bloeiende woestijn n Van vervolging tot staatsreligie<br />

Code CUL312 start donderdag 31 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docente Jopie de Haan<br />

Cursusprijs E 95


Gnosis, wijsheid door de eeuwen heen<br />

Van Griekse Wijsheid naar Manicheïsme<br />

Gnosis of “innerlijke wijsheid” is vanaf het ontstaan van de<br />

mensheid als een gouden draad terug te vinden in nagenoeg alle<br />

religies en geestelijke stromingen. Het woord is afkomstig van<br />

het Griekse `gnosis`, dat kennis of inzicht betekent.<br />

Kenmerkend voor gnostici is dat ze niet geloven (in godsdienstige<br />

zin), maar de innerlijke morele autoriteit stellen boven elk uiterlijk<br />

gezag. Gnosis geldt tegenwoordig algemeen als de derde<br />

component binnen de Europese cultuurtraditie, naast filosofie<br />

en theologie. Na een algemene introductie wordt aan de hand<br />

van overgeleverde bronteksten het spoor van de gnosis zichtbaar<br />

gemaakt. Aan bod komen: de Griekse wijsheid, de Christelijke en<br />

de Hermetische gnosis en het Manicheïsme.<br />

Code CUL310 start donderdag 31 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docenten Johan van der Cammen en Dick van Niekerk<br />

Cursusprijs E 109<br />

Lesmateriaal E 10 af te rekenen met de docent.<br />

De Eerste Wereldoorlog 1914-1918<br />

In 2014 is het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog<br />

uitbrak. Zonder kennis van de Eerste Wereldoorlog is een<br />

goed begrip van de twintigste eeuw niet mogelijk. Nieuw<br />

historisch onderzoek werpt een ander licht op 1) het ontstaan<br />

van de oorlog, 2) de strijd die gevoerd werd en 3) het<br />

daaropvolgend vredesproces. In zeven sessies van elk 1½<br />

uur worden de politieke, maatschappelijke, economische en<br />

militaire achtergronden van het conflict belicht en geanalyseerd<br />

en komen we tot opmerkelijke conclusies, waaronder die<br />

van de “schuldvraag”. Ook zullen we stil staan <strong>bij</strong> de positie<br />

die Nederland tijdens deze oorlog innam en wat ervan in<br />

’s-Hertogenbosch te merken was.<br />

Code CUL302 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 14.45 uur<br />

Cursusduur 7 x 1½ uur (1 les per week)<br />

Docent Tom Sas<br />

Cursusprijs E 76<br />

Lesmateriaal E 25 af te rekenen met de docent.<br />

49


50<br />

De cultureel historische ontwikkeling van<br />

China en Tibet<br />

In vogelvlucht wordt ingegaan o.m. op het ontstaan van China,<br />

de dierenriem, het schrift, de diverse dynastieën, moderne<br />

nationale helden als Admiraal Zheng He en de vijand van de<br />

VOC, Koxinga, Mao en de Redder van de Natie, <strong>Den</strong>g Xiaoping.<br />

Sinds 2010 is China de 2e economische wereldmacht en welke<br />

gevolgen dat heeft! In het Tibet gedeelte zal uitvoeriger worden<br />

ingegaan op de vraag wie of wat is de Dalai Lama, waarop<br />

baseert China zijn aanspraken op Tibet, wat zijn de historische en<br />

religieuze achtergronden van Tibet. Wat maakt een bezoek aan<br />

sommige kloosters zo <strong>bij</strong>zonder? Waarom heeft China 4 miljard<br />

dollar (schatting) geinvesteerd in de aanleg van de hoogste<br />

spoorlijn ter wereld, de Hemeltrein?<br />

Code CUL318 start dinsdag 19 november<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 8 x 1½ uur (1 les per week)<br />

Docente Aad Engelfried<br />

Cursusprijs E 87<br />

historische thema’s<br />

400 jaar Nederland en Rusland<br />

Kennisuitwisseling en handel met Rusland namen in Nederland<br />

een echt grote vlucht na het bezoek dat Tsaar Peter de Grote in<br />

1697 aflegde aan Nederland. Amsterdam organiseerde speciaal<br />

voor hem een spiegelgevecht op het IJ.<br />

Het bekendste logeeradres van Peter de Grote in Nederland<br />

is nu het oudste huis van de Zaanstreek. Koning Willem I<br />

koopt het huis<strong>je</strong> in 1818 als kraamcadeau voor zijn Russische<br />

schoondochter Anna Pavlovna, zuster van tsaar Nicolaas I. Na<br />

het overlijden van haar echtgenoot Willem II moet Anna Pavlovna<br />

een deel van haar bezittingen verkopen, w.o. enkele Rembrandts,<br />

die verdwijnen naar St.-Petersburg en zijn daar nog altijd<br />

onderdeel van de Hermitagecollectie.<br />

Code CUL306 start dinsdag 22 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 1½ uur (1 les per week)<br />

Docent Aad Engelfried<br />

Cursusprijs E 22


Kabbala & Taal<br />

Een onderdeel van de kabbala is de Hebreeuwse taalmystiek.<br />

Kabbalisten beschouwen deze 22 letters van het alfabet als de<br />

oerkrachten van het universum, die geheime krachten bezitten.<br />

Praktisch alle alfabetten (Grieks, Latijn, Engels, Sanskrit etc.)<br />

zijn afgeleid uit het Hebreeuws. Ook het Nederlands kent<br />

nog enkele kenmerken ervan. Om de kracht van de letters<br />

te laten zien worden thema’s als liefde en verliefdheid, groei<br />

en crisis, leven en dood etc. gebruikt. Bij elk thema worden<br />

kunstwerken van o.a. Klimt, Bacon, Degas, Chagall, Renoir,<br />

Monet en Gauguin gebruikt ter ondersteuning van de inhoud.<br />

De bedoeling is om zo de diepte van deze taal te zien en vooral<br />

haar kabbalistische geheimen te leren kennen. Voorkennis van<br />

het Hebreeuws is niet nodig.<br />

Code CUL300 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 19.00 uur<br />

Cursusduur 6 x 3 uur (1 les per week)<br />

Docente Karin Daalderop<br />

Cursusprijs E 137<br />

Lesmateriaal E 10 af te rekenen met de docent.<br />

Cursus Opera<br />

Opera is nog steeds springlevend, er worden nieuwe opera’s<br />

geschreven en oude opera’s opnieuw ontdekt. Probleem<br />

is echter dat een opera voorstelling niet echt goedkoop is!<br />

De <strong>Volksuniversiteit</strong> biedt een uitstekend alternatief, prima<br />

geluidsapparatuur en een groot scherm bieden een prima<br />

mogelijkheid om opera’s te presenteren. Tijdens de eerste zes<br />

bi<strong>je</strong>enkomsten krijgt u gedeeltes te zien uit serieuze en vrolijke<br />

opera’s, u krijgt informatie over de geschiedenis van de opera en<br />

over de verschillende stemsoorten.<br />

Code CUL600 start donderdag 10 oktober<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Adrienne Termeer<br />

Cursusprijs E 49<br />

muziek<br />

51


52<br />

Grote <strong>Den</strong>kers over de Toekomst<br />

‘Hoop vergt strijd, cynisme niet’ (Susan Neiman)<br />

We leven in een wereld die gebukt gaat onder angst en geweld.<br />

In de hele wereld staat het samenleven onder druk. Er is opstand<br />

tegen het oude gezag, afgewisseld met strijd om de nieuwe<br />

macht. Heeft het nog wel zin om te hopen? Hebben we niet<br />

gezien dat juist nieuwe ideologieën veel slachtoffers eisten?<br />

Grote denkers als Susan Neiman, Dominique Moïsi, Ian Buruma,<br />

Charles Taylor en Antjie Krog geloven er nog in. Door het<br />

toepassen van ‘zachte krachten’ als medemenselijkheid en<br />

verzoening roepen zij op om het zicht op ware menselijkheid niet<br />

te verliezen. Deze en andere denkers komen tijdens deze cursus<br />

aan het woord. De cursus is door zijn opzet geschikt voor zowel<br />

beginners als voor de iets gevorderden in de filosofie.<br />

Code CUL402 start maandag 23 september - 13.30 uur<br />

Code CUL404 start dinsdag 24 september - 19.30 uur<br />

Cursusduur 12 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Will van Bockel<br />

Cursusprijs E 119<br />

Lesboek Wereldburgers - W. Jakobs en I. Overdijk<br />

(IKON, Red), Lemniscaat, Rotterdam ISBN 9789047703570.<br />

Hoofdstuk 1 pag. 31 t/m 51 lezen vóórdat 1e les begint.<br />

filosofie<br />

Moderne Nederlandstalige literatuur<br />

- leeskring<br />

Jan Willard geeft voor het twaalfde achtereenvolgende jaar de<br />

cursus Moderne Nederlandstalige Literatuur. Hierin worden<br />

negen verschillende recente titels besproken, romans of<br />

verhalenbundels. Het streven is ieder jaar minstens één debutant<br />

op te nemen. Elk jaar zit in het pakket één oudere titel. Het<br />

programma is op dit moment nog niet bekend. U krijgt dit<br />

meegestuurd <strong>bij</strong> uw inschrijvingsbewijs.<br />

Code CUL500 start donderdag 19 september (groep A)<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Code CUL502 start donderdag 26 september (groep B)<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 9 x 2 uur (1 les per 3 weken)<br />

Docent Jan Willard<br />

Cursusprijs E 119<br />

literatuur


Nederlandse Poëzie<br />

In de afgelopen jaren bespraken we telkens een keuze uit het<br />

oeuvre van drie verschillende dichters. Sommige dichters zijn<br />

twee keer aan de orde geweest; in totaal zijn er zesentwintig<br />

dichters behandeld. Komend jaar behandelen we twee dichters<br />

op dezelfde manier: Ed Leeflang (1929-2008) en Willem Jan<br />

Otten (1951). Deelnemers krijgen vooraf een selectie uit hun<br />

oeuvre. Aan elk van de dichters worden drie ochtenden gewijd.<br />

<strong>Daar</strong>na bespreken we Celinspecties van Esther Naomi Perquin.<br />

Ook hiermee zijn we drie ochtenden bezig. Aandacht wordt<br />

besteed aan thematiek, rijm, metrum en ritme, stijlfiguren,<br />

beeldspraak, maar natuurlijk is er ook volop ruimte om te zeggen<br />

hoe men een gedicht waardeert.<br />

Code CUL504 start donderdag 3 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 9 x 2 uur (1 les per 3 weken)<br />

Docent Jan Willard<br />

Cursusprijs E 123<br />

Middeleeuwse Literatuur<br />

De Moedigste, Dapperste en Meest Hartstochtelijke Ridders<br />

De Middeleeuwen staan bekend om dappere en moedige ridders<br />

die de meest geweldige avonturen beleven. In deze cursus<br />

lezen we over vier fantastische ridders in teksten uit Nederland,<br />

Frankrijk, Groot-Brittannië, en Scandinavië. Allen zijn opgetekend<br />

rond de dertiende eeuw en geven een beeld van de riddercultuur<br />

van hun regio. Wat gebeurde er allemaal aan het hof? Een ridder<br />

kon alleen laten zien dat hij de ridderorde waard was, wanneer<br />

hij een <strong>bij</strong>zonder kwaliteit bezat. De ridder moest niet alleen<br />

de beste zwaardkunsten en het mooiste harnas bezitten, maar<br />

moest ook nog eens verstand hebben van de liefde!<br />

Code CUL510 start woensdag 30 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 30/10, 13/11, 29/11 en 10/12<br />

Cursusduur 4 x 2 uur<br />

Docent Rachnild v.d. Leemput<br />

Cursusprijs E 59<br />

53


54<br />

Boekbespreking vertaalde literatuur<br />

U kunt kiezen uit de donderdagavondgroep of de vrijdagochtendgroep.<br />

Beide groepen hebben een ander programma!<br />

Let dus goed op welke boeken u moet lezen!<br />

Voor eenieder die van lezen houdt en zijn/haar leeservaringen<br />

met anderen wil delen. Gemiddeld eens per drie weken<br />

(vrijdaggroep) of eens per maand (donderdaggroep) lezen we<br />

een boek uit een ander taalgebied, dat we in de Nederlandse<br />

vertaling behandelen. Tijdens de bi<strong>je</strong>enkomsten bespreken we<br />

de boeken aan de hand van discussievragen over thematiek, stijl,<br />

personages, literaire verwijzingen, etc.<br />

literatuur<br />

Donderdagavond:<br />

Gezien de beschikbare tijd, lezen we boeken van ongeveer 100-<br />

200 blz. Het eerste boek dient u voor de eerste bi<strong>je</strong>enkomst<br />

gelezen te hebben.<br />

De eerste drie titels die aan bod komen zijn:<br />

Jorge Franco (Colombia) - Rosario<br />

Milena Agus (Italië) - Het huis in de via Manno<br />

Hjalmar Söderberg (Zweden) - Dokter Glas<br />

De overige titels worden gaandeweg bekendgemaakt.<br />

Code CUL506 start donderdag 3 oktober - 18.00 uur<br />

Lesdagen 3/10, 7/11, 19/12, 23/1, 27/2, 20/3 en 17/4<br />

Cursusduur 7 x 1¼ uur (1 les per week)<br />

Docent César Noordewier<br />

Cursusprijs E 71


Vrijdagochtend:<br />

De besprekingen op vrijdagochtend zijn dit jaar thematisch<br />

gerangschikt. U kunt kiezen voor een losse thematische reeks<br />

van drie boeken, maar uiteraard ook voor meerdere reeksen.<br />

Het eerste boek dient u steeds voor de eerste bi<strong>je</strong>enkomst<br />

gelezen te hebben.<br />

Reeks 1: Scandinavische schrijvers<br />

Lars Saabye Christensen (Noorwegen) - De halfbroer<br />

Halldór Laxness (IJsland) - Onafhankelijke mensen<br />

Jan Guillou (Zweden) - Bruggenbouwers<br />

Code CUL508 start vrijdag 4 oktober - 09.30 uur<br />

Lesdagen 4/10, 25/10 en 15/11<br />

Cursusduur 3 x 2 uur<br />

Docent César Noordewier<br />

Cursusprijs E 52<br />

Reeks 2: Zuid-Amerikaanse schrijvers<br />

Marcelo Figueras (Argentinië) - Kamtsjatka<br />

Mario Vargas Llosa (Peru) - De oorlog van het einde van de wereld<br />

Isabel Allende (Chili) - Het oneindige plan<br />

Code CUL516 start vrijdag 6 december - 09.30 uur<br />

Lesdagen 6/12, 10/1 en 31/1<br />

Cursusduur 3 x 2 uur<br />

Docent César Noordewier<br />

Cursusprijs E 52<br />

Reeks 3: Literatuur en (klassieke) muziek<br />

Vikram Seth (India) – Verwante stemmen<br />

De pianostemmer van Pascal Mercier<br />

Thomas Mann (Duitsland) – Doctor Faustus<br />

Code CUL520 start vrijdag 21 februari 2014 - 09.30 uur<br />

Lesdagen 21/2, 14/3 en 4/4<br />

Cursusduur 3 x 2 uur<br />

Docent César Noordewier<br />

Cursusprijs E 52<br />

55


56<br />

In Delft moet <strong>je</strong> kiezen wat <strong>je</strong> wilt zien....<br />

- lezing met excursie<br />

Vroeger leerden we op school dat Willem van Oran<strong>je</strong> “heel zijn<br />

leven” in Delft zou hebben gewoond. Nu weten we beter, het was<br />

slechts gedurende korte periodes, zijn laatste ver<strong>blijf</strong> zou hem<br />

fataal worden! In Delft kunnen we nog steeds de plek vinden<br />

waar Balthasar Gerards verbleef en natuurlijk hoort u het meest<br />

recente verhaal over De Moord. Tijdens de excursie brengen<br />

we een bezoek aan de Nieuwe Kerk en maken een keuze uit<br />

Prinsenhof of Oude Kerk. Tijdens de stadswandeling zoeken we<br />

de plekken op die behoren <strong>bij</strong> de verhalen over o.m. de Delftse<br />

Donderslag, een beroemd hekeldicht van Vondel, Johannes<br />

Vermeer e.a. Max. aantal deelnemers 15. Nadere reisinformatie<br />

vindt u op de website van de Volksunversiteit.<br />

Code CUL900 dinsdag 1 oktober<br />

Lezing Aanvang 13.30 uur<br />

Excursie dinsdag 8 oktober<br />

Tijdsduur 09.00 uur tot ca.18.00 uur<br />

Docent Aad Engelfried<br />

Cursusprijs E 32<br />

Exclusief Treinreis, entree en lunch.<br />

Inclusief Rondleiding en kop<strong>je</strong> koffie of thee.<br />

lezing met excursie<br />

Aken - lezing met excursie<br />

Aken heeft ieder jaar de grootste Kerstmarkt van Europa en is<br />

vanuit <strong>Den</strong> <strong>Bosch</strong> gemakkelijk per trein bereikbaar! Voorafgaand<br />

aan de excursie naar Aken zal op 12 november een lezing over<br />

Aken worden verzorgd, ooit in heel Europa beroemd vanwege zijn<br />

thermen, de nog steeds aanwezige Elisenbrunnen. Kerst 800 liet<br />

Karel de Grote zich in Rome door Paus Leo III kronen tot Keizer,<br />

als opvolger van de West-Romeinse Keizers. Rondom Stadhuis en<br />

Dom is de jaarlijkse Kerstmarkt, dus gezelligheid en sfeer wordt<br />

gecombineerd met eeuwenoude voorwerpen en rituelen. De Dom<br />

gaan we zeker bekijken, voor de Kroningsfeestzaal in het stadhuis<br />

en de schatkamer wordt toegang geheven en dat kunt u dus ter<br />

plaatse besluiten. Gaat u weer mee? Max. aantal deelnemers 15.<br />

Nadere reisinformatie vindt u op de website van de Volksunversiteit.<br />

Code CUL905 dinsdag 12 november<br />

Lezing Aanvang 13.30 uur<br />

Excursie woensdag 11 december<br />

Tijdsduur 08.15 uur tot ca.18.30 uur<br />

Docent Aad Engelfried<br />

Cursusprijs E 32<br />

Exclusief Treinreis, entree en lunch.<br />

Inclusief Rondleiding en kop<strong>je</strong> koffie of thee.


Lezingen 2013 - 2014<br />

Tijdsduur 14.00 uur tot ca.16.00 uur<br />

Prijs E 6<br />

Nieuwe visie op <strong>bij</strong>na dood ervaring<br />

De BDE wordt tot nu toe neurologisch of bovennatuurlijk<br />

verklaard. Beide theorieën verklaren echter niet álle kenmerken<br />

en 10 andere kenmerken ontbreken. De derde verklaring (de 5<br />

fasen theorie) beschrijft dit allemaal wel. In deze lezing worden de<br />

5 fasen uitgelegd. Tevens zijn er prachtige overeenkomsten met<br />

oude culturen en levensbeschouwingen.<br />

Code CUL920 vrijdag 11 oktober<br />

Spreker Maureen Venselaar<br />

Italiaanse kunst in de 20e eeuw<br />

In deze lezing zal het werk besproken worden van <strong>bij</strong>voorbeeld<br />

Boccioni en de Futuristen, Modigliani en de vrouwenfiguur, De<br />

Chirico en de Pittura Metafisica, Morandi en het stilleven, Manzu<br />

en het reliëf, Marini en de sculptuur, Fabro en Merz van de Arte<br />

Povera en tenslotte Chia, Clemente, Cucchi en Palladino van de<br />

Transavantguardia Italiana.<br />

Code CUL921 vrijdag 25 oktober<br />

Spreker Joris van Sleeuwen<br />

lezingen<br />

Een droomreis per hemeltrein naar Tibet<br />

In de lezing wordt o.m. ingegaan op de vraag wie of wat is de<br />

Dalai Lama. Wat is de rol geweest van Koning Songtsen Gampo<br />

en Tsongkhapa, de stichter van vele kloosterorden. Waarop<br />

baseert China zijn aanspraken op Tibet, wat zijn de historische en<br />

religieuze achtergronden van Tibet.<br />

Code CUL922 vrijdag 8 november<br />

Spreker Aad Engelfriet<br />

Kokoschka’s kunst: kleurrijk & gelaagd<br />

Toen Klimt en Freud honderd jaar geleden in Wenen rondliepen,<br />

was het grootste aanstormende talent in de stad: Oskar Kokoschka.<br />

Generaties jonge schilders raakten geïnspireerd door deze<br />

Oostenrijkse jongeman die in een kleurrijke stijl schilderde die<br />

een dramatische vibratie uitademt.<br />

Code CUL923 vrijdag 22 november<br />

Spreker Hoo Man Chan<br />

57


58<br />

Bogemielen (950-1463) en Katharen (1100-1300)<br />

grondleggers van de Europese Spiritualiteit<br />

Wat is de betekenis van bogomielen en katharen voor de<br />

ontwikkeling van de Europese cultuur en spiritualiteit? Wat<br />

kunnen zij nog betekenen voor het spirituele leven van nu?<br />

Code CUL924 vrijdag 6 december<br />

Spreker Dick van Niekerk<br />

Sterrezaad<br />

In deze lezing zal ingegaan worden op de mogelijkheid of er<br />

buitenaards leven is en of wij dat ook kunnen vaststellen.<br />

Door voorbeelden door alle tijden heen, laat de spreker u aan de<br />

hand van schilderi<strong>je</strong>n en afbeeldingen uit voorgaande tijden, de<br />

aanwezigheid van UFO’s zien.<br />

Code CUL925 vrijdag 10 januari 2014<br />

Spreker Cor van der Horst<br />

Actuele tentoonstelling Museum De Pont in Tilburg<br />

In deze lezing zal in zijn geheel ingegaan worden op de tentoonstelling<br />

die <strong>bij</strong> Museum De Pont in maart 2014 te zien zal zijn.<br />

Code CUL926 vrijdag 24 januari 2014<br />

Spreker Carla van Bree<br />

lezingen<br />

De 1e wereldoorlog 1914-1918<br />

In zijn verhaal zal Bosschenaar Henk van der Linden in grote lijnen<br />

vertellen over de achtergronden van deze wereldbrand, het verloop<br />

ervan, de effecten op ons eigen land en de naweeën later.<br />

Code CUL927 vrijdag 7 februari 2014<br />

Spreker De heer v.d. Linden<br />

Salvador Dalí<br />

Salvador Dalí (1904-1989) was een Catalaanse schilder die de<br />

wereld versteld deed staan. Uitzonderlijk begaafd als hij was,<br />

gebruikte hij zijn schilderkunst om zichzelf en zijn wereldvreemde<br />

ideeën te propageren.<br />

Code CUL928 vrijdag 21 februari 2014<br />

Spreker Cor van Vliet<br />

Een archeologische reis langs de Nijl<br />

Tijdens deze lezing maakt u een virtuele reis langs een aantal<br />

belangrijke archeologische bezienswaardigheden in Egypte.<br />

Code CUL929 vrijdag 21 maart 2014<br />

Spreker Hendrik<strong>je</strong> Nouwens


Menselijk gedrag bestaat uit een geheel van denken,<br />

doen, waarnemen en voelen. Zelfkennis is belangrijk<br />

om de eigen denkwijze, de mogelijkheden en de<br />

onmogelijkheden van de eigen geest en van het eigen<br />

lichaam te kunnen inschatten. Volledige en betrouwbare<br />

zelfkennis kan slechts dankzij de omgang met<br />

anderen verkregen worden.<br />

De kennis van onze natuur en milieu zorgt voor kennis<br />

en inzicht in de wereld om ons heen.<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ’s-Hertogenbosch biedt diverse cursussen<br />

aan op het gebied van Natuur en Gezondheid,<br />

Persoonlijke Balans en Beweging en Ontspanning.<br />

mens en milieu<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

59


60<br />

inhoud<br />

Psychologie<br />

61 n Jungiaanse psychologie<br />

n Psychologische astrologie<br />

Natuur en gezondheid<br />

62 n Wichelroede<br />

n Kruiden in de directe omgeving<br />

63 n De natuur in de ommelanden van ‘s-Hertogenbosch<br />

n Gezond moestuinieren: leuk, lekker èn uitdagend!<br />

64 n Gezonde groeten kweken in <strong>je</strong> stadstuin of op het balkon:<br />

leuk, lekker èn uitdagend!<br />

Persoonlijke balans<br />

64 n Mindful veranderen<br />

65 n De monnik in <strong>je</strong>zelf<br />

n Hoog gevoeligheid als kwaliteit<br />

66 n Jin Shin Jyutsu<br />

n TRE Trauma and Tension Release Excercises<br />

Beweging en ontspanning<br />

67 n Tai Chi - voor beginners<br />

n Qigong<br />

68 n Omgaan met nieuwe aardefrequentie<br />

n Mindfulness - introductie<br />

69 n Mindfulness Compassietraining<br />

n Hatha-Yoga


Jungiaanse psychologie<br />

Een praktische zelfverkenning<br />

In deze cursus worden de belangrijkste begrippen uit de<br />

Jungiaanse psychologie belicht en behandeld. Jung wordt vaak<br />

slecht begrepen, vooral door de moeilijke taal in zijn boeken.<br />

In deze cursus worden zijn uitspraken dan ook vertaald voor de<br />

leek en dat blijkt voor velen een openbaring. Dat Jung de laatste<br />

tijd steeds meer in de belangstelling staat, heeft ongetwijfeld<br />

te maken met de brug die hij slaat tussen het oosters en het<br />

westers denken, tussen gevoelens en spiritualiteit enerzijds en<br />

wetenschappelijk rationalisme anderzijds. <strong>Daar</strong>mee was hij voor<br />

velen té mystiek, maar voor anderen het antwoord op hun vragen.<br />

Code MMA001 start woensdag 2 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 10 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Threes Brouwers<br />

Cursusprijs E 159<br />

Lesmateriaal E 20 af te rekenen met de docente.<br />

psychologie<br />

Psychologische astrologie<br />

Het doel van deze cursus is u een praktische en onderhoudende<br />

opleiding te geven in de moderne astrologie. Spelenderwijs<br />

leert u hoe de concrete samenhang tussen mens en kosmos<br />

uitwerken in het karakter van een persoon. Voor iedereen die<br />

belangstelling heeft voor deze eeuwenoude wetenschap een<br />

unieke kans om er kennis mee te maken.<br />

Code MMA003 start donderdag 3 oktober<br />

Aanvangstijd 20.30 uur<br />

Cursusduur 20 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docente Threes Brouwers<br />

Cursusprijs E 209<br />

Lesmateriaal E 20 af te rekenen met de docente.<br />

61


62<br />

Wichelroede<br />

De kunst van het wichelroedelopen is al heel oud. Het<br />

wichelroedelopen werd en wordt gebruikt voor het opsporen van<br />

<strong>bij</strong>voorbeeld wateraders, ertsen en landmijnen. De kunst van het<br />

wichelroedelopen vergt geen <strong>bij</strong>zondere gave, maar kan door een<br />

groot deel van de mensen worden aangeleerd. De cursus gaat in<br />

op de geschiedenis van het wichelroedelopen, de verschillende<br />

wichelroedes die worden toegepast en een aantal technieken van<br />

het werken met wichelroedes. Natuurlijk gaat u ook zelf aan de<br />

slag met de wichelroede en zult u versteld staan van de effecten<br />

die de wichelroede <strong>bij</strong> u losmaakt.<br />

Code MMA304 zaterdag 21 en 28 september<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Praktijkles zaterdag 5 oktober<br />

Aanvangstijd 10.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 2 uur + 1 les praktijk<br />

Docent Frans van Noppen<br />

Cursusprijs E 64<br />

Lesmateriaal Inclusief wichelroede.<br />

natuur en gezondheid<br />

Kruiden in de directe omgeving<br />

In de tijd dat de mensen nog in de natuur leefden en hun instinct<br />

volgden, net zoals de dieren, wisten ze precies welke kruiden<br />

goed voor ze waren. Hoe zit dat? Thema’s die o.a. behandeld<br />

worden en enige praktische oefeningen zijn:<br />

n Welke kruiden en bloemen uit de tuin kunnen we eten?<br />

n Wat zeggen de kleuren en vorm?<br />

n Wat wordt bedoeld met magische kruiden?<br />

n De medicinale werking van de kruiden.<br />

n Het EHBO kruidenkist<strong>je</strong>.<br />

n Aanleg kruidentuin.<br />

We gaan ook proeven en een kruidentuin bezoeken. Elke les<br />

maken we kennis met een andere <strong>bij</strong>zondere thee bv. Slathee.<br />

Code MMA302 start donderdag 19 september<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Lesdagen 19/9, 26/9, 3/10, 10/10, 24/10<br />

Kruidentuin zaterdag 26 oktober - 10.00 - 12.00 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur + 1 les bezoek<br />

Docent Jules Faber<br />

Cursusprijs E 102<br />

Lesmateriaal E 14 af te rekenen met de docent.


De natuur in de ommelanden van<br />

‘s-Hertogenbosch - lezing<br />

De omgeving van ‘s-Hertogenbosch is <strong>bij</strong>zonder. Het is<br />

geomorfologisch gezien één van de rijkste gebieden van<br />

Nederland. Uiterwaarden, overstromingsvlakten, hogere<br />

zandgronden en dat alles ook nog eens doorsneden door de<br />

beekdalen. Als gevolg daarvan komt 60 % van de Nederlandse<br />

flora rond <strong>Den</strong> <strong>Bosch</strong> voor met daarmee volgend vogels,<br />

vlinders, amfibieën en zoogdieren. Rob de Vrind bekijkt al meer<br />

dan 25 jaar de flora en fauna om de stad. Hij heeft er het<br />

boek ‘s-Hertogenbosch, zeldzaam Groen over geschreven. Hij<br />

neemt u mee in al het moois in de ommelanden. Echt iets voor<br />

natuurliefhebbers.<br />

Code MMA300 dinsdag 17 september<br />

Tijd 19.30 - 21.30 uur<br />

Duur 1 les van 2 uur<br />

Docent Rob de Vrind<br />

Prijs E 6<br />

Gezond moestuinieren<br />

Leuk, lekker èn uitdagend! - workshop<br />

Leer over de achtergronden van de gezonde moestuin. Je krijgt<br />

practische tips waardoor <strong>je</strong> gelijk kunt beginnen. Ook leer <strong>je</strong> te<br />

begrijpen waarom iets goed of fout kan gaan. Aan het eind krijg<br />

<strong>je</strong> een stappenplan waarmee <strong>je</strong> <strong>je</strong> eigen tuinplan kunt maken.<br />

Geschikt voor mensen die geen ervaring hebben met groenten<br />

kweken. Op zaterdag 28 september kunt u persoonlijk advies<br />

krijgen van de docent. Dit is facultatief. Kosten E 10 af te<br />

rekenen <strong>bij</strong> de docent.<br />

Code MMA306 vrijdag 27 september<br />

Workshop 09.00 - 12.00 uur<br />

Excursie De Guit Blei<strong>je</strong>ndijk, Vught - 13.30 - 15.00 uur<br />

Docente Janneke Tops | www.gezondemoestuin.nl<br />

Cursusprijs E 29<br />

Exclusief Vervoer naar Vught.<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.<br />

63


64<br />

Gezonde groenten kweken in <strong>je</strong><br />

stadstuin of op het balkon<br />

Leuk, lekker èn uitdagend! - workshop<br />

Ook op een balkon of in een kleine stadstuin kun <strong>je</strong> zelf groenten<br />

kweken. Je krijgt practische tips en leuke, inspirerende ideeën<br />

waardoor <strong>je</strong> gelijk kunt beginnen. Ook leer <strong>je</strong> te begrijpen<br />

waarom iets goed of fout kan gaan. Geschikt voor mensen die<br />

geen ervaring hebben met groenten kweken.<br />

Code MMA308 vrijdag 11 oktober<br />

Workshop 09.00 - 12.00 uur<br />

Excursie Gezamenlijke buurtmoestuinen,<br />

‘s-Hertogenbosch - 13.30 - 15.00 uur<br />

Docente Janneke Tops | www.gezondemoestuin.nl<br />

Cursusprijs E 29<br />

Exclusief Vervoer naar naar de buurtmoestuinen.<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.<br />

natuur en<br />

gezondheid<br />

Mindful veranderen<br />

Wil <strong>je</strong> iets veranderen? Neem zelf het heft in handen!<br />

Leven vanuit verlangen, meer bezieling in <strong>je</strong> leven brengen kan<br />

door 7 stappen te doorlopen volgens de Latifa. Latifa is een<br />

eeuwenoude oefening die een weg van zingeving aangeeft. Het<br />

is een krachtige manier om <strong>je</strong> eigen veranderingsproces richting<br />

te geven. Een bewustzijnsweg die leidt tot groei van jou als mens.<br />

Tegenwoordig succesvol toegepast <strong>bij</strong> loopbaanbegeleiding en<br />

outplacement. Je persoonlijke ontdekkingsreis naar innerlijke<br />

wijsheid begint met een persoonlijke leervraag. Deze vormt de<br />

rode draad in deze cursus.<br />

Schrijfgerei, gemakkelijk zittende kleding dragen.<br />

Code MMA212 start woensdag 30 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 30/10, 13/11, 27/11, 11/12, 8/1, 22/1, 5/2<br />

en 19/2<br />

Cursusduur 7 x 2¼ uur (1 les per 14 dagen)<br />

Docente Sigrid Hoppener<br />

Cursusprijs E 127<br />

Lesmateriaal E 12 af te rekenen met de docent.<br />

persoonlijke balans


De monnik in <strong>je</strong>zelf<br />

Ben <strong>je</strong> ook op zoek zijn naar stilte, eenvoud, wijsheid en innerlijke<br />

vrijheid? Dit zoeken naar waar het eigenlijk om gaat in het leven<br />

is een verlangen van de monnik in <strong>je</strong>zelf. Bij velen van ons leeft<br />

in ons hart een verlangen om te leven met meer stilte, bezinning<br />

en een eenvoudiger leven. In 6 bi<strong>je</strong>enkomsten maken we een<br />

begin met vaardigheden die de monnik in ons ondersteunen<br />

zoals: <strong>bij</strong> <strong>je</strong>zelf blijven, aandacht voor <strong>je</strong> innerlijke mens, innerlijk<br />

sterker worden, <strong>je</strong> hart volgen, omgaan met de innerlijke onrust,<br />

onderscheiden welke geest in <strong>je</strong> leeft en leren om stil en vredig<br />

te worden. We doen dit door middel van visualisatie, meditatie,<br />

creatieve oefeningen en teksten die ons in contact brengen met<br />

de weg van een monnik.<br />

Code MMA204 start vrijdag 11 oktober<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Lesdagen 11/10, 25/10, 8/11, 15/11, 29/11 en 13/12<br />

Cursusduur 6 x 2 uur<br />

Docente Antoinette van Gurp<br />

Cursusprijs E 93<br />

Hooggevoeligheid als kwaliteit<br />

n Wat is intuïtie?<br />

n Hoe ga <strong>je</strong> om met jouw (hoog)gevoeligheid?<br />

n Hoe kun <strong>je</strong> <strong>je</strong>zelf afsluiten voor indrukken van buitenaf?<br />

n Jouw (hoog)gevoeligheid gebruiken voor <strong>je</strong>zelf en voor anderen!<br />

n Wat is een menselijk energieveld?<br />

Voel <strong>je</strong> <strong>je</strong> soms anders dan andere mensen? Heb <strong>je</strong> het idee dat<br />

<strong>je</strong> heel gevoelig bent? Kun <strong>je</strong> vaak de sfeer van een bepaalde<br />

situatie of van een ander persoon aanvoelen en daar misschien<br />

ook wel eens last van hebben? Zou <strong>je</strong> willen leren om hiermee<br />

om te gaan? Deze beginnerscursus gaat over jouw (hoog)<br />

gevoeligheid als kwaliteit. Je leert hoe het een bruikbaar<br />

instrument kan zijn die <strong>je</strong> kan dienen en die <strong>je</strong> kan gebruiken in<br />

plaats van dat deze eigenschap <strong>je</strong> alleen maar last bezorgt.<br />

Code MMA214 start vrijdag 8 november<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2¼ uur (1 les per week)<br />

Docent Jan Hogema<br />

Cursusprijs E 112<br />

Aandachtspunt Vooraf vindt intake met docent plaats.<br />

65


66<br />

Jin Shin Jyutsu<br />

In deze zelfhulpcursus worden de basisprincipes van Jin Shin<br />

Jyutsu uitgelegd. Met deze duizenden jaren oude methode wordt<br />

de energie in het lichaam in evenwicht gebracht. We leren hoe<br />

de belangrijkste energiebanen lopen en hoe de energiepunten<br />

over het lichaam verdeeld zijn. Heel praktisch kunnen we met<br />

onze handen en vingers klachten van acute en chronische<br />

aard behandelen. Gevoelens van bezorgdheid, angst, woede<br />

en verdriet worden verlicht. U bestrijdt de dagelijkse stress en<br />

vermoeidheid. Van deze investering in de eigen gezondheid kan<br />

men een leven lang baat hebben. Jin Shin Jyutsu is namelijk<br />

verrassend gemakkelijk te leren!<br />

Code MMA208 start maandag 28 oktober<br />

Aanvangstijd 10.00 uur<br />

Cursusduur 7 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Janine van Twist<br />

Cursusprijs E 112<br />

Lesmateriaal E 12,50 af te rekenen met de docente.<br />

Tevens dient u aan te schaffen het Handboek<br />

Jin Shin Jyutsu (ISBN 9789062290581)<br />

persoonlijke balans<br />

TRE Trauma and Tension Release Excercises<br />

TRE is een nieuwe techniek om spanningen, onverwerkte emoties<br />

en dagelijks opgelopen stress los te laten. Resultaat is veel meer<br />

innerlijke rust en kalmte. Het is een mooie zelfhulpmethodiek en na<br />

een korte begeleiding kun <strong>je</strong> het zelf. De oefeningen zijn goed voor<br />

<strong>je</strong> lichaam. Elke sessie bestaat uit wat theorie, het doen van de<br />

oefeningen en gezamenlijke evaluatie. Na de 5 weken heb <strong>je</strong> <strong>je</strong>zelf<br />

een stuk beter leren kennen en ben <strong>je</strong> in staat om de oefeningen<br />

zelfstandig thuis te doen. De voordelen van deze training zijn<br />

o.a.: Betere nachtrust, meer rust, plezier, energie en veerkracht,<br />

minder (werk)stress, minder piekeren, losmaken van beklemmende<br />

emoties en gebeurtenissen, reduceren en verhelpen van angsten<br />

en fobien, verhelpen van burn-out verschijnselen, verlicht migraine,<br />

verminderd rug-, schouder- en nekklachten.<br />

Code MMA216 start dinsdag 26 november - 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Marc Doomernik | www.verfrissende-blik.nl<br />

Cursusprijs E 103<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docent.<br />

Zelf meenemen Gemakkelijke kleding, yogamat<strong>je</strong> en<br />

1 fleecedeken + kussent<strong>je</strong>.<br />

Aandachtspunt Vooraf vindt intake met docent plaats.


Tai Chi - voor beginners<br />

Tai Chi is niet alleen een eeuwenoude Chinese vechtkunst, maar<br />

ook een vorm van meditatie in beweging, gericht op het in balans<br />

brengen van lichaam en geest. Een vast patroon van rustige,<br />

zachte bewegingen zorgt voor een gezonde stroom van energie.<br />

Tai Chi oefeningen kunnen therapeutisch toegepast worden<br />

tegen chronische klachten zoals reuma/artrose, rugproblemen,<br />

hoofdpijn, hoge bloeddruk en klachten die voortkomen uit<br />

spanning en stress. De les bestaat uit een warming-up, losse<br />

Tai Chi oefeningen en de Tai Chi vorm.<br />

Code MMA104 start dinsdag 17 september<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 12 x 1¼ uur (1 les per week)<br />

Docent Floris van Berkel<br />

Cursusprijs E 119<br />

Lesmateriaal Makkelijk zittende kleding.<br />

Qigong<br />

beweging en ontspanning<br />

Qigong is een Chinese oefenmethode die gericht is op het<br />

verbeteren van de gezondheid. De beoefening vergroot de<br />

vitaliteit, verbetert de lichaamshouding, de circulatie van<br />

energie, bloed en lichaamsvochten en zuivert het lichaam van<br />

ziekteverwekkende factoren. Qigong wordt door veel traditionele<br />

Chinese artsen aanbevolen als een uitermate effectieve<br />

zelfhulpmethode. Tijdens de lessen worden eenvoudige fysieke-<br />

en meditatieve oefeningen onderwezen.<br />

Code MMA106 start dinsdag 17 september<br />

Aanvangstijd 11.00 uur<br />

Cursusduur 12 x 1 uur (1 les per week)<br />

Docent Floris van Berkel<br />

Cursusprijs E 96<br />

Lesmateriaal Makkelijk zittende kleding.<br />

67


68<br />

Omgaan met nieuwe aardefrequentie<br />

21 december 2012 lijkt voor<strong>bij</strong> te zijn gegaan zonder dat ook<br />

maar iets uitgekomen is van alle profetieën. Lijkt, want we zijn<br />

weldegelijk overgegaan naar een nieuw tijdperk met hogere<br />

trillingsfrequenties. In deze cursus leert u te werken met deze<br />

nieuwe frequenties. Dit doen we aan de hand van een stuk<strong>je</strong><br />

theorie, oefeningen en meditaties. De theorie zal ingaan op de<br />

9 dimensies, het kosmisch plan en uw persoonlijke ervaringen<br />

en opdrachten hierin. <strong>Daar</strong><strong>bij</strong> gaat u ook ontdekken wat uw<br />

trillingsgetal is en in welke dimensie u zit. De oefeningen zijn<br />

geïnspireerd op de Oosterse tradities en meditaties zullen veelal<br />

met kristallen klankschalen zijn.<br />

Code MMA128 start dinsdag 3 december<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Lesdagen 3/12, 10/12, 10/01 en 17/01<br />

Cursusduur 4 x 2½ uur<br />

Docent Floris van Berkel<br />

Cursusprijs E 79<br />

beweging en ontspanning<br />

Mindfulness - introductie<br />

‘Waar <strong>je</strong> aandacht is daar ben <strong>je</strong>.’<br />

Mindfulness is met milde open aandacht aanwezig zijn. Het<br />

leert <strong>je</strong> om zonder oordeel en bewust in het hier en nu te zijn.<br />

Hierdoor kun <strong>je</strong> uit de automatische piloot stappen en het huidige<br />

moment fris bekijken. Dan komt ruimte vrij om eigen keuzes te<br />

maken. Volop aanwezig zijn in de maalstroom van <strong>je</strong> leven en<br />

kunnen switchen van een houding van ‘altijd-maar-doen’ naar<br />

‘aanwezig-zijn’. Deze training is een eerste kennismaking met<br />

mindfulness. De lessen bestaan uit lichte aandachtsoefeningen,<br />

eenvoudige bewegings- en meditatietechnieken die <strong>je</strong> dagelijks<br />

kunt toepassen.<br />

Materiaal om mee te nemen: gemakkelijk zittende kleding,<br />

yogamat<strong>je</strong> en 1 fleecedeken + kussent<strong>je</strong> en sloffen of sokken.<br />

Code MMA108 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 09.15 uur<br />

Cursusduur 4 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Sigrid Hoppener<br />

Cursusprijs E 92<br />

Lesmateriaal Zelf aanschaffen boek - In de maalstroom<br />

van <strong>je</strong> leven, Edel Maex, Uitgeverij Lannoo nv<br />

Tielt, 2006.


Mindfulness Compassietraining<br />

Het vervolg op de mindfulnesstraining is de compassietraining<br />

MBCL (Mindfulness Based Compassionate Living). Compassie<br />

of mededogen is het vermogen om ons betrokken te voelen <strong>bij</strong><br />

emotionele pijn. Het gaat samen met de wens deze emotionele<br />

pijn in <strong>je</strong>zelf en anderen te verlichten en de bereidheid daarin<br />

verantwoordelijkheid te nemen. Compassie zorgt voor welzijn en<br />

een gezonde relatie met onszelf en leidt tot empathie en openheid<br />

naar anderen toe. Compassie en mindfulness zijn hartverwarmend<br />

en ontwikkelen moed en ‘zachte kracht’. Deze training heeft een<br />

vergelijkbare vorm als de mindfulness-training en kent 8 sessies<br />

met een werkboek en CD met oefeningen. Het is handig als <strong>je</strong> dit<br />

hebt gevolgd, maar niet noodzakelijk. Makkelijk draagbare kleding,<br />

soms ligmat<strong>je</strong>, dekent<strong>je</strong> en kussent<strong>je</strong> mee.<br />

Code MMA124 start woensdag 6 november - 09.30 uur<br />

Lesdagen 6/11, 20/11, 4/12, 18/12, 15/1, 29/1, 12/2,<br />

26/2<br />

Cursusduur 8 x 2½ uur<br />

Docente Sigrid Hoppener<br />

Cursusprijs E 159<br />

Lesmateriaal E 25 voor werkboek met CD.<br />

Aan te schaffen <strong>bij</strong> docente.<br />

Hatha-Yoga<br />

Altijd druk, altijd bezig met de ander, weinig of geen tijd voor<br />

<strong>je</strong>zelf is een bekend patroon in deze tijd. Het gevolg hiervan is<br />

een gespannen lichaam, een beklemde korte adem en mentale<br />

onrust. In de yoga leer <strong>je</strong> het lichaam te ontspannen, met behulp<br />

van de adem jouw innerlijke rust te vinden en te komen tot een<br />

mentaal evenwicht. Een uur per week de aandacht compleet<br />

gericht op <strong>je</strong>zelf geeft niet alleen rust en ontspanning in de les,<br />

maar werkt door in de dagelijkse praktijk. Hiermee kun <strong>je</strong> zelf<br />

invulling en richting geven aan <strong>je</strong> leven.<br />

Code MMA100 start maandag 16 september -10.15 uur<br />

Code MMA102 start maandag 16 september - 11.30 uur<br />

Cursusduur 28 x 1 uur (1 les per week)<br />

Docente Patricia van Delft<br />

Cursusprijs E 183<br />

Lesmateriaal Slaapzak, mat<strong>je</strong>, fleecedeken en kussen/<br />

makkelijk zittende kleding dragen.<br />

69


inschrijfformulier<br />

Graag het volledig ingevulde formulier opsturen naar of inleveren <strong>bij</strong> de <strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch<br />

Havensingel 24 n 5211 TX ‘s-Hertogenbosch<br />

Voorletters ................................. Naam ........................................................................... Mevr. Dhr.<br />

Adres .........................................................................................................................................................<br />

Postcode ................................... Woonplaats ...........................................................................................<br />

E-mail ..............................................................................................<br />

Geboortedatum ...............................................................................<br />

Telefoon ...........................................................................................<br />

Mobiel ..............................................................................................<br />

Biebpasnummer ..............................................(zie alg. voorwaarden)*<br />

Ik schrijf me in voor:<br />

Codenr. Cursus / Workshop Prijs E<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

.................... ............................................................ .................<br />

‘s-Hertogenbosch<br />

Betaling contant (alleen mogelijk <strong>bij</strong> inlevering van dit formulier op<br />

de administratie van de <strong>Volksuniversiteit</strong>)<br />

éénmalige machtiging<br />

Eénmalige machtiging: Ondergetekende verleent toestemming aan de<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch om éénmalig het cursusgeld van zijn/<br />

haar rekening af te schrijven, indien de cursus doorgaat.<br />

Bank/gironummer ............................................................................<br />

Datum ..............................................................................................<br />

Ten name van ...................................................................................<br />

Handtekening ..................................................................................<br />

Door ondertekening accepteer ik de algemene voorwaarden.*<br />

* Onze algemene voorwaarden vindt u op pagina 66. Ook verkrijgbaar <strong>bij</strong><br />

onze administratie en te vinden op www.volksuniversiteitdenbosch.nl.


Creativiteit, hobby en spel zijn een<br />

bron van inspiratie. In de hectiek van<br />

onze maatschappij biedt het niet alleen<br />

ontspanning, maar kan het ook een<br />

waardevolle aanvulling zijn op de dagelijkse<br />

bezigheden en op de persoonlijke<br />

ontwikkeling. Of het nu gaat om het<br />

verbreden van uw kennis en blikveld<br />

middels fotografie, het creatief bezig zijn<br />

met materialen of het geestelijk uitdagende<br />

en sociale aspect van een Bridge-spel.<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

creatief, hobby en spel<br />

71<br />

71


72<br />

inhoud<br />

Fotografie<br />

73 n Omgaan met de digitale camera<br />

n Fotografie basiscursus<br />

74 n Portretfotografie<br />

n Natuurfotografie<br />

75 n Flitsen met de reportageflitser<br />

n Avondfotografie<br />

Creatieve technieken<br />

76 n Moderne Kartonnage voor beginners<br />

77 n Speksteen bewerken<br />

n Boekbinden<br />

78 n Feestelijk inpakken<br />

n Kalligrafie<br />

79 n Interieurstyling<br />

n Kennismaken met edelsmeden<br />

80 n Kleuradvies en zijden sjaals verven<br />

Bridge<br />

81 n Bridge I - voor beginners<br />

n Bridge II<br />

82 n Bridge III - ‘beter bridge’<br />

n Bridge IV<br />

83 n Passagebridgeclub<br />

n Bridge 5 kaart hoog<br />

Hobby en Spel<br />

84 n Tarot, een kennismaking<br />

n Numerologie


Omgaan met de digitale camera<br />

Deze cursus is bedoeld voor mensen die hun digitale camera<br />

beter willen kennen. Van een compacte camera tot een<br />

spiegelreflex, veel mensen bezitten een digitale camera en weten<br />

niet goed wat ze er allemaal mee kunnen doen. Er wordt uitleg<br />

gegeven over de technische begrippen van de camera en de<br />

bediening en betekenis van de knoppen. Ook wordt verteld wat<br />

met bepaalde instellingen bereikt kan worden. Tijdens een van<br />

de lessen zal er een wandeling worden gemaakt, zodat men in<br />

de praktijk kan oefenen met de instellingen van de camera. In de<br />

laatste lessen zal aandacht worden besteed aan de gemaakte<br />

foto’s, zodat men kan zien wat eventueel anders had gekund <strong>bij</strong><br />

de instelling. Een praktische cursus, zodat u uw camera beter<br />

leert beheersen!<br />

Code CHS200 start maandag 16 september - 13.30 uur<br />

Code CHS201 start woensdag 18 september - 18.30 uur<br />

Code CHS202 start zaterdag 21 september - 09.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.nl<br />

Cursusprijs E 119<br />

Lesmateriaal U dient de handleiding van uw camera mee<br />

te nemen.<br />

fotografie<br />

Fotografie basiscursus<br />

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die beter wil leren<br />

fotograferen. Aan de orde komen onderwerpen als belichting,<br />

compositie, uitsnede en creatieve onscherpte.<br />

Ook behandelen we thema’s als portret-, macro-, landschaps- en<br />

architectuurfotografie. U krijgt thuisopdrachten die tijdens de les<br />

worden besproken. Er zal een praktijkles zijn om op locatie te<br />

fotograferen. Wanneer u aan deze cursus wilt deelnemen dient<br />

u uw eigen camera goed te beheersen en in te kunnen stellen,<br />

met name wat betreft diafragma voorkeuze en belichtingstijden.<br />

Wij gaan er van uit dat u bekend bent met de knoppen P, S, A en<br />

M stand. Wanneer dat niet zo is adviseren wij u eerst de cursus<br />

‘Omgaan met de digitale camera’ te volgen.<br />

Code CHS205 start maandag 4 november - 13.30 uur<br />

Code CHS206 start woensdag 6 november - 18.30 uur<br />

Code CHS207 start zaterdag 16 november - 09.30 uur<br />

Cursusduur 8 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.nl<br />

Cursusprijs E 143<br />

73


74<br />

Portretfotografie - workshop<br />

Wilt u graag eens een portret maken met studiolampen?<br />

Meld u dan aan voor deze workshop!<br />

U krijgt uitleg over portretfotografie, de werking van<br />

studiolampen, en met welke instellingen op uw camera u<br />

het beste kunt fotograferen. Er zal een studio-opstelling met<br />

achtergrond zijn, waarmee de deelnemers aan de slag kunnen.<br />

Na de fotosessie zal de docente <strong>Den</strong>ise van der Stappen, samen<br />

met de deelnemers het beste resultaat kiezen, en op een mooie<br />

manier bewerken.<br />

Code CHS218 donderdag 31 oktober<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Verzamelpunt <strong>Volksuniversiteit</strong>, Havensingel 24<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com<br />

Prijs € 31<br />

fotografie<br />

Natuurfotografie - workshop<br />

Onder leiding van fotograaf <strong>Den</strong>ise van der Stappen gaan we in<br />

ontspannen sfeer fotograferen en wandelen. Een wandeling in<br />

Halder <strong>bij</strong> Kasteel Herlaer is zeer de moeite waard!<br />

Men kan mooie foto’s maken rondom de brug, de oude<br />

elementen, en het water. Tevens kan men in het natuurgebied<br />

foto’s maken in herfstsfeer. Tijdens de wandeling krijgt u tips en<br />

adviezen, hoe u betere/of andere foto’s kan maken. Het maakt<br />

niet uit wat voor camera u heeft. Wilt u graag met anderen<br />

fotograferen, meld u dan aan!<br />

Code CHS216 zaterdag 12 oktober<br />

Aanvangstijd 13.00 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Verzamelpunt Brug van Halder, tussen Vught en<br />

Sint-Michielsgestel<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com<br />

Prijs € 31


Flitsen met de reportageflitser - workshop<br />

Deze flitsworkshop is voor fotografen die een basiskennis<br />

fotografie hebben. Tijdens deze workshop gaan we aan<br />

de slag met uw reportageflitser. U krijgt o.a. uitleg over de<br />

basisbegrippen van uw flitser, indirect flitsen, flitscompensatie,<br />

richtgetal, TTL, flitssynchronisatie, draadloos flitsen etc. De uitleg<br />

wordt afgewisseld met oefeningen zodat u het geleerde<br />

meteen in de praktijk kunt brengen.<br />

Code CHS215 donderdag 10 oktober<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Workshop 1 les van 2½ uur<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com<br />

Prijs € 25<br />

Avondfotografie - workshop<br />

Wilt u graag leren hoe u mooie avondfoto’s maakt? Kom naar<br />

de workshop Avondfotografie! We beginnen met een korte uitleg<br />

over de instellingen die u nodig heeft op de camera. Het is<br />

handig als <strong>je</strong> goed gebruik weet te maken van de mogelijkheden<br />

die <strong>je</strong> camera biedt. Fotograferen in het donker geeft <strong>je</strong> verder de<br />

mogelijkheid om te experimenteren met lange sluitertijden. Na de<br />

uitleg gaan we op pad om foto’s te maken in de stad. ‘s Avonds<br />

is de stad op veel plaatsen mooi verlicht, en we gaan dat zo goed<br />

mogelijk vastleggen. Natuurlijk heeft u een statief nodig voor<br />

deze workshop!<br />

Code CHS217 donderdag 24 oktober<br />

Aanvangstijd 18.30 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Docente <strong>Den</strong>ise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com<br />

Prijs € 31<br />

Lesmateriaal Een statief meenemen.<br />

75


76<br />

Moderne kartonnage - voor beginners<br />

Houd jij ook van mooie dingen met een funktie? Er is een verschil<br />

tussen opbergen en bewaren. Opbergen doe <strong>je</strong> met dingen die <strong>je</strong><br />

(nog) niet weg wilt gooien. Bewaren doe <strong>je</strong> met dierbare dingen.<br />

<strong>Daar</strong>voor gaan we dozen maken van karton, boekbinderslinnen<br />

en sierpapier. Na deze cursus ben <strong>je</strong> in staat om dozen en<br />

mappen te maken in vele maten.<br />

les 1 en 2 A4 map en A5 boek<strong>je</strong>.<br />

les 3 en 4 Doos<strong>je</strong> met losse deksel + memo blok<strong>je</strong> van karton<br />

en papier.<br />

les 5 en 6 Doos met scharnierend deksel van karton, linnen en<br />

papier.<br />

les 7 en 8 Afhankelijk van de cursisten.<br />

Code CHS105 start woensdag 9 oktober<br />

Aanvangstijd 09.15 uur<br />

Cursusduur 8 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Josephine de Wilt | www.deblauwemarkies.nl<br />

Cursusprijs E 143<br />

creatieve technieken<br />

Lesmateriaal Halve meter boekbinderslinnen, een vel<br />

sierpapier, een plaat karton van 2 mm, lijm,<br />

snijplaat of stuk linoleum, schilderstape,<br />

klein verfrollert<strong>je</strong>, afbreekmes (niet te smal),<br />

lijmdoek<strong>je</strong> (b.v. herenzakdoek), vulpotlood<strong>je</strong><br />

0,5 mm, 50 cm lange metalen liniaal<br />

met verdeling, smal kwast<strong>je</strong>, een schaar,<br />

boterhamzak<strong>je</strong>, elastiek<strong>je</strong> en oude folders.


Speksteen bewerken<br />

Zo lang de mens bestaat heeft hij sporen in steen achtergelaten.<br />

Beeldhouwen is een oud ambacht. In deze cursus werken we met<br />

speksteen. Speksteen is een zeer zachte, vettige steensoort die<br />

met verschillende soorten raspen gemakkelijk te bewerken is.<br />

Het eindresultaat is vaak heel verrassend door de mooie kleuren<br />

van het speksteen. Steen (varierend in gewicht van 1 tot 3 kg),<br />

raspen en schuurpapier kunt u aanschaffen <strong>bij</strong> de docente.<br />

Code CHS112 start donderdag 7 november<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Sandra v.d. Griendt<br />

Cursusprijs E 102<br />

Lesmateriaal ± 12 à 20 euro, af te rekenen met de docente.<br />

Boekbinden - workshop<br />

In deze basisworkshop worden dunne losse vellen papier volgens<br />

eeuwenoude Japanse methodiek tot een sierlijk boek gebonden.<br />

Je leert de beginselen over papier, vouwen, naaien en lijmen.<br />

Je krijgt tips hoe <strong>je</strong> thuis met eenvoudig gereedschap zelf aan<br />

de slag kan. De schoonheid van dit type boek ligt in de eenvoud<br />

van de vorm en de rijkheid van het gebruikte materiaal. Hierdoor<br />

is het zeer geschikt als persoonlijk cadeaut<strong>je</strong> voor <strong>bij</strong>zondere<br />

gelegenheden en feestdagen. Ervaring met boekbinden is niet<br />

nodig. De docente begeleidt de groep, of waar nodig iedere<br />

deelnemer apart, stap voor stap in het proces.<br />

Code CHS110 woensdag 6 november<br />

Aanvangstijd 09.00 uur<br />

Workshop 1 les van 6 uur<br />

Docente Inge v.d. Thillart | www.ingevandenthillart.eu<br />

Prijs E 62<br />

Lesmateriaal ± 15 euro, af te rekenen met de docente.<br />

77


78<br />

Feestelijk inpakken - workshop<br />

Het spreekwoord luidt: ‘Het is zaliger te geven dan te ontvangen’.<br />

Vindt u het ook zo leuk om aan een present<strong>je</strong> net wat extra<br />

aandacht te besteden zodat niet alleen de inhoud maar ook<br />

de verpakking al een cadeaut<strong>je</strong> op zich is. Deze workshop<br />

neemt ongeveer tweeënhalf uur in beslag. Stap voor stap wordt<br />

ingegaan op verschillende inpaktechnieken en het werken met<br />

allerlei decoratiematerialen. Ook krijgt u handige inpaktips<br />

aangereikt. U leert verschillende vormen inpakken maar ook hoe<br />

u decoraties kunt maken voor uw cadeaut<strong>je</strong>s. Neem vooral ook<br />

uw eigen cadeaut<strong>je</strong>s mee om in te pakken tijdens deze workshop.<br />

Code CHS116 vrijdag 22 november<br />

Aanvangstijd 09.00 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Docente Carola Mokveld<br />

Prijs E 21<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.<br />

creatieve technieken<br />

Kalligrafie<br />

Wie kent er niet die mooie handschriften uit Middeleeuwse<br />

boeken, of de rijk versierde brieven en oorkonden uit de<br />

Gouden Eeuw. Je hoeft er geen mooi dagelijks handschrift<br />

voor te hebben, maar wel enig geduld en de wil om te (blijven)<br />

oefenen, naast een gevoel van ritme. In deze cursus leert u<br />

enkele verschillende handschriften te kalligraferen. In vogelvlucht<br />

behandelen we natuurlijk ook onze schriftgeschiedenis. U leert<br />

de basishandelingen voor het schrijven met de brede pen,<br />

penonderhoud, over pen- en papiersoorten en houding tijdens het<br />

schrijven. Ook leert u door middel van basisoefeningen hoe u de<br />

kalligrafeerpen moet gebruiken. Het is de bedoeling dat <strong>je</strong> elke<br />

week een beet<strong>je</strong> huiswerk doet, ongeveer een half uur per dag.<br />

U leert uw eigen stijl ontwikkelen.<br />

Code CHS100 start woensdag 18 september<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 10 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docente Helma Ouborg<br />

Cursusprijs E 145<br />

Lesmateriaal ± 30 euro, af te rekenen met de docente.<br />

Zelf papier, potlood, liniaal, gum meenemen.


Interieurstyling - workshop<br />

Bent u op zoek naar inspiratie voor het (re)stylen van uw<br />

woning? Dan is deze workshop echt iets voor u! Tijdens deze<br />

workshop maakt u een persoonlijke woonmap met behulp van<br />

woonmagazines en verschillende soorten stalen. U gaat zelf<br />

aan de slag en krijgt individueel tips en adviezen. Om u optimaal<br />

te kunnen adviseren <strong>bij</strong> al uw kleur- en stylingvragen, is het de<br />

bedoeling dat u foto’s en plattegrond van de ruimte die u wilt (re)<br />

stylen meeneemt.<br />

Code CHS102 vrijdag 4 oktober - 09.00 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Docente Melanie v.d. Steen | www.mstyle-interieur.nl<br />

Prijs E 36<br />

Lesmateriaal E 12,50 af te rekenen met de docente.<br />

Kennismaken met edelsmeden<br />

In deze cursus leert u de beginselen van het edelsmeden en <strong>je</strong><br />

zult merken dat <strong>je</strong> al snel iets moois kunt maken. Verschillende<br />

basistechnieken komen al doende aan bod, zoals smeden, gieten,<br />

solderen en afwerken. Er zijn een goudsmid en een zilversmid<br />

aanwezig in het atelier. U leert een gietring en een hanger of<br />

broche te maken. In het atelier zijn voorbeelden aanwezig en we<br />

helpen u graag <strong>bij</strong> het maken van uw eigen ontwerp.<br />

Code CHS108 start dinsdag 22 oktober - 20.00 uur<br />

Locatie Singel 1, Heerewaarden<br />

Cursusduur 6 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docenten Jan-Willem Pette en Anita Koster<br />

www.restauratieatelierheerewaarden.nl<br />

Cursusprijs E 154<br />

Lesmateriaal (onedel) 30 euro, mocht u zilver en stenen<br />

willen gebruiken, dan wordt dit apart berekend.<br />

79


80<br />

Kleuradvies en zijden sjaals verven<br />

workshop<br />

Het is heerlijk om een zijden sjaal om <strong>je</strong> heen te voelen. Het<br />

is helemaal fijn wanner deze sjaal in de kleur(en) is (zijn) die <strong>bij</strong><br />

u past. U gaat in de workshop een mooie zijden sjaal verven.<br />

De kleuren van de sjaal worden gekozen aan de hand van een<br />

persoonlijk kleuradvies door Herma Moolenaar. Zo wordt het een<br />

hele persoonlijke sjaal volgens uw persoonlijke tinten gehaald<br />

uit uw haar, huid en oogkleur. Dit is een unieke manier om uw<br />

kleuradvies mee naar huis te nemen. Docent Wies Jegerings<br />

ondersteunt u <strong>bij</strong> het verven van de sjaals. Een fijne bezigheid en<br />

een inspiratie om meer sjaals te maken.<br />

Code CHS114 vrijdag 15 november<br />

Aanvangstijd 09.00 uur<br />

Workshop 1 les van 3 uur<br />

Docenten Herma Moolenaar en Wies Jegerings<br />

Prijs E 36<br />

Lesmateriaal E 20 af te rekenen met de docente.<br />

creatieve technieken<br />

Drukkerij Vos, uw dienstverlenende duizendpoot!<br />

Postbus 121 5420 AC Gemert • Dommel 36 5422 VH Gemert<br />

T 0492 39 11 11 • E info@vosdruk.nl • I www.vosdruk.nl


Bridge I - voor beginners<br />

Deze cursus brengt de deelnemers de beginselen van de<br />

bridge-sport <strong>bij</strong>. Ervaring met andere kaartspelen is niet vereist.<br />

Tijdens de lessen wordt het ‘Klaverenboek<strong>je</strong>’ van Berry Westra<br />

behandeld, verder wordt veel tijd besteed aan speeltechniek. U<br />

kunt zich voor deze cursus individueel inschrijven.<br />

Code CHS010 start maandag 16 september - 18.45 uur<br />

Cursusduur 28 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Code CHS011 start donderdag 26 september - 13.30 uur<br />

Cursusduur 20 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Jan Commandeur<br />

Cursusprijs E 181<br />

bridge<br />

Bridge II<br />

Deze vervolgcursus is bedoeld voor diegene die de stof van<br />

Bridge niveau I reeds beheersen. Tijdens de lessen wordt het<br />

‘Ruitenboek<strong>je</strong>’ van Berry Westra behandeld en zal er meer tijd<br />

besteed worden aan speeltechniek. U kunt zich voor deze cursus<br />

individueel inschrijven.<br />

Code CHS020 start dinsdag 17 september<br />

Aanvangstijd 18.45 uur<br />

Cursusduur 28 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Cursusprijs E 181<br />

81


82<br />

Bridge III - ‘beter bridge’<br />

Deze cursus is bedoeld voor bridgers die boek<strong>je</strong> 1 en 2 van<br />

Berry Westra reeds beheersen. Er wordt veel aandacht besteed<br />

aan speeltechniek. Zowel het maken van een speelplan in een<br />

sans atout-contract als in een troefcontract wordt uitgebreid<br />

belicht. Ook het ‘tegenspel’ en het ‘uitkomen’ wordt nog eens<br />

onder de loep genomen. <strong>Daar</strong>naast wordt de theorie van de<br />

herbieding, het tweede <strong>bij</strong>bod en het slem-bieden uitgediept. Het<br />

‘Hartenboek<strong>je</strong>’ wordt hier<strong>bij</strong> als leidraad gebruikt.<br />

Code CHS030 start dinsdag 17 september - 20.45 uur<br />

Cursusduur 28 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Code CHS031 start donderdag 26 september - 09.45 uur<br />

Cursusduur 20 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Jan Commandeur<br />

Cursusprijs E 181<br />

bridge<br />

Bridge IV<br />

‘Bied- en speeltechniek voor beginnende wedstrijdspelers.’<br />

In deze cursus wordt het ‘Schoppenboek<strong>je</strong>’ behandeld van Berry<br />

Westra. De volgende begrippen komen onder andere aan bod:<br />

de vierde kleur, negatief doublet, signaleren en vechten om de<br />

deelscore. U kunt zich voor deze cursus individueel inschrijven<br />

maar de cursus levert het hoogste rendement op wanneer u hem<br />

met een vaste bridgepartner volgt.<br />

Code CHS040 start maandag 16 september - 20.45 uur<br />

Cursusduur 28 x 1¾ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Code CHS041 start donderdag 26 september - 13.30 uur<br />

Cursusduur 20 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Jan Commandeur<br />

Cursusprijs E 181


Passagebridgeclub<br />

Onder begeleiding worden bridgedrives gespeeld in een rustig<br />

tempo, waar<strong>bij</strong> gelegenheid is tot het stellen van vragen. Voor<br />

aanvang van de drive worden kort onderwerpen herhaald die<br />

in de bridgeles aan de orde zijn geweest; zoals het maken van<br />

een speelplan, slembieden, vierde kleur, negatief doublet en<br />

dergelijke meer. Speciaal voor de leergierige bridgespeler die op<br />

de bridgeclub graag vooruit wil komen.<br />

Code CHS050 start donderdag 26 september<br />

Aanvangstijd 09.45 uur<br />

Cursusduur 20 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Cursusprijs E 181<br />

Bridge 5 kaart hoog<br />

Bridge 5 kaart hoog is speciaal voor cursisten die al kunnen<br />

bridgen en willen overstappen van 4 kaart hoog naar 5 kaart hoog.<br />

Gewerkt wordt uit het boek<strong>je</strong> vijfkaart hoog van Berry Westra.<br />

Code CHS060 start donderdag 26 september<br />

Aanvangstijd 13.30 uur<br />

Cursusduur 20 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docent Herman Feiters<br />

Cursusprijs E 181<br />

83


84<br />

Tarot, een kennismaking<br />

Tarot is een beeldentaal, waarmee <strong>je</strong> datgene wat in <strong>je</strong><br />

onbewuste speelt, naar de oppervlakte haalt. De Tarot bestaat<br />

uit 78 kaarten en ze geven stuk voor stuk inzicht in <strong>je</strong>zelf en <strong>je</strong><br />

levensfases. Door middel van de tarotkaarten houd <strong>je</strong> <strong>je</strong>zelf als<br />

het ware een spiegel voor. Door <strong>je</strong> bewust te worden van wat<br />

er speelt, ben <strong>je</strong> beter in staat (juiste) keuzes te maken. Tijdens<br />

de cursus Tarot, een kennismaking gaan we kijken naar de<br />

betekenis van de grote Arcana kaarten en we gaan praktisch aan<br />

de slag. Door de kaarten te leggen en te duiden.<br />

Code CHS300 start donderdag 26 september<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 3 x 2¼ uur (1 les per week)<br />

Docente Esther van Heerebeek<br />

www.esthervanheerebeek.nl<br />

Cursusprijs E 49<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.<br />

hobby en spel<br />

Numerologie<br />

Numerologie is letterlijk vertaald de “leer van de getallen”.<br />

Je wordt niet voor niets op een bepaalde datum geboren en<br />

<strong>je</strong> hebt niet “zomaar” een bepaalde naam gekregen. Toeval<br />

bestaat niet. De getallen bezitten een bepaalde trilling.<br />

Door <strong>je</strong> geboortedatum en -namen op numerologische<br />

wijze te analyseren, kun <strong>je</strong> inzicht krijgen in <strong>je</strong> talenten,<br />

karaktereigenschappen en levensopdracht. Tijdens de workshop<br />

Numerologie leer <strong>je</strong> wat de getallen betekenen en hoe <strong>je</strong><br />

hiermee inzicht in <strong>je</strong>zelf en <strong>je</strong> leven kunt krijgen.<br />

Code CHS310 start donderdag 7 november<br />

Aanvangstijd 09.30 uur<br />

Cursusduur 2 x 2½ uur (1 les per week)<br />

Docente Esther van Heerebeek<br />

www.esthervanheerebeek.nl<br />

Cursusprijs E 33<br />

Lesmateriaal E 7,50 af te rekenen met de docente.


In onze huidige maatschappij wordt<br />

steeds meer tijd aan gezond, gevarieerd,<br />

gemakkelijk en veilig eten en drinken<br />

besteed. Het bereiden van eten is niet<br />

alleen een noodzakelijke bezigheid maar<br />

is ook gezellig en leerzaam. <strong>Daar</strong>om biedt<br />

de <strong>Volksuniversiteit</strong> ’s-Hertogenbosch een<br />

ruime keus van workshop en cursussen op<br />

het gebied van koken aan. U maakt kennis<br />

met vele verschillende keukens en u leert<br />

dat koken niet moeilijk hoeft te zijn.<br />

culinair<br />

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boek<strong>je</strong> of via de website<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl.<br />

85<br />

85


86<br />

Algemene informatie<br />

Extra kosten voor ingrediënten en/of materialen moet<br />

u afrekenen <strong>bij</strong> de docent(e). Deze worden vermeld<br />

naast de workshop-/cursusprijs.<br />

Alle culinaire workshops en cursussen worden<br />

gegeven op het Hervion College, Hervensebaan 5,<br />

5232 JL ‘s-Hertogenbosch, tenzij anders vermeld.<br />

inhoud<br />

86 Dimsum<br />

87 Thaise keuken<br />

Sushi<br />

88 Passie voor wijn<br />

Dimsum<br />

Dim sum zijn kleine lichte hap<strong>je</strong>s die worden geserveerd <strong>bij</strong> een pot<br />

thee van ‘s ochtends vroeg tot laat in de middag. Er bestaat een<br />

enorme varieteit in dim sum: gestoomd, gebakken, vegetarisch,<br />

vlees, vis, gefrituurd, hartig, zoet, brood<strong>je</strong>s, dumplings, noem maar<br />

op. Tijdens deze workshop leer <strong>je</strong> een aantal populaire dim sum te<br />

maken, die <strong>je</strong> thuis makkelijk nog eens maakt!<br />

Code SED020 dinsdag 22 oktober - 18.30 uur<br />

Locatie Hervion College, ‘s-Hertogenbosch<br />

Workshop 1 les van 3½ uur<br />

Docente Cheukam Tung<br />

Prijs E 42<br />

Materialen E 12,50 af te rekenen met de docente.<br />

Zelf meenemen Schort, theedoek, vaatdoek, scherp koksmes,<br />

wok, bak<strong>je</strong>s om eten mee terug te nemen.<br />

kookworkshops


Thaise keuken<br />

De Thaise keuken is niet zonder reden populair. Het is een<br />

gezonde, lichte en zeer smakelijke keuken. Het draait om de<br />

balans tussen zoet, zuur, zout en pittig. In deze workshop maak <strong>je</strong><br />

kennis met de Thaise keuken, technieken en smaken.<br />

Code SED022 dinsdag 19 november -18.30 uur<br />

Locatie Hervion College, ‘s-Hertogenbosch<br />

Workshop 1 les van 3½ uur<br />

Docente Cheukam Tung<br />

Prijs E 42<br />

Materialen E 15 af te rekenen met de docente.<br />

Zelf meenemen Schort, theedoek, scherp koksmes, vijzel en<br />

meerdere bak<strong>je</strong>s om eten mee terug te nemen.<br />

Sushi<br />

Het maken van sushi is minder ingewikkeld dan het lijkt. In deze<br />

workshop leert u stap voor stap diverse soorten sushi te bereiden<br />

vanaf de basis, o.a. temaki hand rolls, california rolls en zalm<br />

nigiri. Ik laat u zien hoe de sushi gerold en gevormd worden.<br />

Ook leert u hoe u de perfecte sushirijst maakt. Aan het eind van<br />

de avond proeven wij samen de bereide maaltijd. Er <strong>blijf</strong>t genoeg<br />

over om het thuisfront ook mee te laten genieten.<br />

Code SED024 dinsdag 10 december - 18.30 uur<br />

Locatie Hervion College, ‘s-Hertogenbosch<br />

Workshop 1 les van 3½ uur<br />

Docente Cheukam Tung<br />

Prijs E 42<br />

Materialen E 17,50 af te rekenen met de docente.<br />

Zelf meenemen Schort, theedoek, scherp koksmes, meerdere<br />

bak<strong>je</strong>s om eten mee terug te nemen.<br />

87


88<br />

Wijnkennis - Passie voor wijn<br />

Les 1 Wijnbouw en vinificatie.<br />

Wat is de invloed van de druivensoort, de ligging van<br />

de wijngaard, de bereidingswijze van de wijnboer op het<br />

verkregen eindresultaat als wijn.<br />

Les 2 Proeven, kleur, geur en smaak.<br />

Wijn proeven is een samenstelling tussen ‘zien’, ‘ruiken’<br />

en ‘proeven’. We gaan verschillende witte en rode wijnen<br />

beoordelen en de verschillen omschrijven!<br />

Les 3 Oude Wereld versus Nieuwe Wereld.<br />

We gaan wijnen van identieke druivensoorten proeven<br />

uit zowel de ‘Oude’ als ‘Nieuwe’ wereld. Wat zijn de<br />

verschillen?<br />

Les 4 Wat staat er op het wijnetiket en hoe selecteer ik een<br />

lekkere wijn?<br />

We gaan enkele etiketten analyseren en de <strong>bij</strong>behorende<br />

wijnen proeven.<br />

Les 5 Gerijpte wijnen.<br />

Door wijn te bewaren wordt ze wel ouder, maar ook<br />

lekkerder? Wij gaan oude witte en rode wijnen proeven,<br />

die het bewaren waard zijn!!<br />

wijncursus<br />

Code SED100 start donderdag 14 november<br />

Aanvangstijd 19.30 uur<br />

Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week)<br />

Docent Henk Miedema<br />

Cursusprijs E 133<br />

Materialen Inclusief te proeven wijnen.


Cursusgelden, -regelingen en kortingen n lesmateriaal<br />

Betaling van het cursusgeld kan op drie manieren:<br />

n Via het afgeven van een éénmalige machtiging; het cursusgeld<br />

wordt vanaf drie weken voor aanvang van de cursus van uw<br />

rekening afgeschreven;<br />

n Contant op de administratie. Dit is alleen mogelijk <strong>bij</strong> gelijktijdig<br />

inleveren van uw inschrijfformulier.<br />

Er is géén mogelijkheid tot pinnen.<br />

n Via iDEAL. Dit kan alleen wanneer u online inschrijft via de<br />

website.<br />

Kortingen worden hier<strong>bij</strong> niet automatisch verrekend.<br />

Korting cursusgeld<br />

Indien u in het bezit bent van een geldige Brabantpas van één van<br />

de vestigingen van de Openbare Bibliotheek heeft u in het kader<br />

van ‘Uitmet<strong>je</strong>biebpas’ recht op een éénmalige korting van € 2,50<br />

per cursusjaar. Deze korting wordt alléén verstrekt op een cursus<br />

(dus niet voor lezingen, excursies en workshops). U dient dan uw<br />

persoonlijke pasnummer op het inschrijfformulier te vermelden.<br />

Waardecoupon voor trouwe cursisten<br />

De <strong>Volksuniversiteit</strong> ’s-Hertogenbosch kent veel trouwe cursisten.<br />

Deze trouwe cursisten bieden wij een uniek voordeel door een<br />

waardecoupon aan te bieden. Alle cursisten die zich in het<br />

cursusjaar 2013-2014 voor tenminste 3 cursussen (uitgezonderd<br />

lezingen, excursies en workshops) hebben ingeschreven met<br />

een minimaal bestedingsbedrag van € 300 krijgen een coupon<br />

ter waarde van € 30 die kan worden besteed in het cursusjaar<br />

2014-2015.<br />

Lesmateriaal<br />

Voor de cursussen dient de cursist voor eigen rekening<br />

lesmateriaal aan te schaffen, tenzij anders vermeld. Tegelijk met<br />

uw bevestiging/deelnemersbewijs sturen wij u een mededeling<br />

met informatie over aankoopmogelijkheden van lesmateriaal.<br />

Wanneer u via de website inschrijft kunt u deze informatie op de<br />

website vinden en krijgt u hierover geen schriftelijk bericht.<br />

89


90<br />

Doelstellingen<br />

De <strong>Volksuniversiteit</strong> heeft een Stichtingsvorm. Dit betekent dat<br />

het Bestuur toeziet op de naleving van de doelstellingen van de<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong>. Deze doelstellingen zijn:<br />

n Leermogelijkheden scheppen voor alle niveaus in de<br />

samenleving.<br />

n Het aanbieden van cursussen in een ontspannen informele<br />

sfeer tegen een aantrekkelijke prijs.<br />

n De Stichting heeft geen winstoogmerk.<br />

Algemene voorwaarden<br />

1. Aanmelding geschiedt middels een volledig ingevuld<br />

inschrijfformulier. Bij schriftelijk aanmelding moet u het<br />

formulier ondertekenen. Uw inschrijving is pas definitief na<br />

onze bevestiging daarvan.<br />

2. U kunt per cursusjaar slechts van één kortingsregeling gebruik<br />

maken. Korting geldt niet voor excursies, workshops en<br />

lezingen.<br />

3. Indien wij het bedrag niet van uw rekening kunnen afschrijven<br />

middels uw éénmalige machtiging, moeten wij helaas € 7,50<br />

administratiekosten in rekening brengen.<br />

4. Inschrijving verplicht - na onze bevestiging - tot volledige<br />

betaling. Bij annulering tot één week vóór aanvang krijgt men<br />

het betaalde retour. Vroegtijdig inschrijven is dus zonder risico,<br />

terwijl de kans dat de cursus al is volgeboekt dan minimaal is.<br />

Bij latere annulering (tot de dag van aanvang) bent u<br />

€ 10,- administratiekosten verschuldigd. Restitutie vanaf de<br />

aanvangsdag is niet mogelijk. Verzuim van lessen geeft géén<br />

recht op gedeeltelijke of gehele restitutie.


5. De kosten van ingrediënten van de culinaire cursussen/<br />

workshops dient u toch te voldoen wanneer u zich pas afmeldt<br />

op de dag daaraan voorafgaand of later.<br />

6. Bij onvoldoende deelname annuleren wij de activiteit circa één<br />

week voor aanvang.<br />

Een cursus kan ook, in overleg met de docent, tijdens de<br />

eerste les aangepast worden in duur.<br />

7. De <strong>Volksuniversiteit</strong> en haar docenten behouden zich alle<br />

intellectuele eigendomsrechten voor. Lesmateriaal mag u<br />

alleen voor u zelf gebruiken.<br />

8. Wij zijn niet aansprakelijk voor schade aan personen en/<br />

of uw bezittingen (noch vermissing van bezittingen) in onze<br />

gebouwen, noch <strong>bij</strong> activiteiten elders.<br />

9. Voor het geval u onverhoopt een klacht heeft over<br />

de Volkuniversiteit, verwijzen we u graag naar onze<br />

klachtenprocedure, te vinden op onze site.<br />

Het bestuur<br />

Dhr. W.C.M. Mei<strong>je</strong>rs voorzitter<br />

Dhr R. Fabrie penningmeester<br />

Mevr. C. Copier-van Geffen secretaris<br />

Dhr. C.C.M. van Pui<strong>je</strong>nbroek bestuurslid<br />

Mevr. M. van den Oord bestuurslid<br />

Manager<br />

Helen van Drunen<br />

Medewerkers<br />

Nanny Neggers cursistenadministratie<br />

Myrenne Joosten financiële administratie<br />

Het Bestuur staat open voor uw suggesties.<br />

Correspondentie kunt u sturen naar:<br />

<strong>Volksuniversiteit</strong> ’s-Hertogenbosch<br />

T.a.v. Het Bestuur<br />

Havensingel 24<br />

5211 TX ’s-Hertogenbosch<br />

91


92<br />

U vindt ons hier<br />

www.volksuniversiteitdenbosch.nl<br />

Dit programmaboek<strong>je</strong> is met zorg samengesteld. Onze aanbiedingen zijn bindend,<br />

tussentijdse prijswijzigingen en eventuele zetfouten voorbehouden.<br />

© <strong>Volksuniversiteit</strong> ‘s-Hertogenbosch 2013.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!