samen creëren we kansen - Nationale Loterij

nationale loterij
cultuursamenlevingwetenschapsport
samen
creëren we
kansen

2
COLOFON
nationale loterij,
samen creëren we kansen
is een uitgave van de nationale loterij,
nv van publiek recht,
belliardstraat 25-33, 1040 brussel,
t 02 238 45 11, f 02 238 46 70,
www.nationale-loterij.be
11.2011 nationale loterij
verantwoordelijke uitgever
ivan pittevils
{gedelegeerd bestuurder},
belliardstraat 25-33,
1040 brussel
coördinatie bij de nationale loterij
stéphane lefebvre {directeur},
philippe-edgar detry
{senior manager subsidy},
chris luypaert
{manager subsidy return},
marie-france sténuit
{manager subsidy return},
els de dier {subsidy specialist}
realisatie en druk
roularta custom media,
meiboomlaan 33,
8800 roeselare,
ben herremans
{concept en hoofdredactie},
evy dermaut {eindredactie},
natalie moutton {lay-out},
erik aeyels {sales}
cover
mortierbrigade
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of
openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,
microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand
schriftelijk akkoord van de uitgever.
INHOuD
cultuur & erfgoed
04 De geheimen van de bekendste farao
06 Moderne kunst voor iedereen
06 In de kelders van Afrika
07 Ceci est un festival
07 Op zoek naar het geluk
08 De Chacheux zetten Namen
op stelten
09 Félicien Rops, bevlogen briefschrijver
10 Olympische Spelen voor
klassieke muziek
11 Zo klinkt de toekomst
11 Circus onder de sterren
steun zonder grenzen
12 Onderdak voor de wezen van Caïro
13 Bouwen aan de toekomst met
de bevolking van het Zuiden
14 Kennis geneest
15 België nadert zijn doelen
16 Naar een betere voedselvoorziening
de kampioenen van de sport
17 “Eens op mijn paard ben ik je gelijke”
17 Het geheugen van de sport
18 “London, here we come!”
19 De medailles voor de verdienste
gezonde mens,
gezonde wereld
22 Op de stralen van de zon
23 Elektriciteit uit bomen en grassen
24 Nul verkeersdoden per jaar
25 Kankerbehandeling op maat
25 Beter voorkomen
26 Balsem op de brandwonde
27 In het teken van de leeuw
27 Geprikkelde bezoekers
de toekomst begint vandaag
28 Waar sport echt om draait
28 100 miljoen mensen maken
het verschil
29 Respect is een overwinning op zich
30 Een goudmijn van energie
31 Zintuigen op scherp
31 Wetenschappen boven!
32 Ontdek vandaag de talenten
van morgen
voor een sterke samenleving
34 De stichting tegen armoede
36 Leren is kinderspel
36 Zeg ja tegen de Zwarten
37 Vroeger is een ander land
38 Een zwak voor de zwakken
Wilt u meer weten over het indienen van een subsidieaanvraag bij de Nationale Loterij?
Vraag dan het subsidiecharter aan. Het bevat alle nuttige informatie in verband met de verdeling van
de subsidies en legt uit wat de te volgen procedure is om een aanvraag in te dienen.
Voor meer info: Nationale Loterij, Belliardstraat 25-33, 1040 Brussel,
www.nationale-loterij.be > subsidies of subsidies@nationale-loterij.be

woord vooraf
ALLEMááL CREëREN juLLIE kansen!
Wanneer u uw kans waagt met een spel van de Nationale Loterij, dan doet u dat uiteraard in de hoop ‘het grote lot’ te winnen, of in de
hoop dat uw gekste dromen werkelijkheid zouden worden, of in de hoop mensen in uw omgeving gelukkig te maken, of in de hoop te
kunnen genieten van een vervroegd pensioen… Het mag worden gezegd dat de aangeboden winstbedragen het de moeite waard maken
om mee te spelen: in 2010 keerde de Nationale Loterij aan haar spelers in totaal ruim 640 miljoen euro aan winstbedragen uit.
Door de producten van de Nationale Loterij aan te schaffen, geeft u haar bovendien de mogelijkheid om haar kerntaak te vervullen, nl. de
verdeling van een aanzienlijk stuk van haar inkomsten in de vorm van subsidies ten voordele van verenigingen en projecten van algemeen
belang. Inderdaad: een bedrag van maar liefst 225.300.000 euro, of bijna 30% van de winst van de Nationale Loterij, wordt aangewend
om een voortdurend toenemend aantal projecten te ondersteunen. Zowat 75% van die som wordt uitgekeerd ter verwezenlijking
van humanitaire, sociale, culturele en wetenschappelijke projecten, sportprojecten en projecten die het nationaal patrimonium in de
schijnwerpers willen zetten. Het resterende kwart van dit subsidiebudget wordt verdeeld over de drie Gemeenschappen van ons land:
de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige.
En eigenlijk steunt ú al die projecten telkens als u uw kans waagt met de spelen van de Nationale Loterij. Soms gebeurt dat onbewust.
De Nationale Loterij wenst er u aan te herinneren en u te bedanken. In die context heeft de Nationale Loterij overigens een grootscheepse
communicatiecampagne op touw gezet om erop te wijzen dat zij weliswaar tal van kansen creëert, maar vooral dankzij haar
spelers, dus dankzij ú. In het magazine en op de cover vindt u een paar van de illustraties van die campagne; sterke beelden van projecten
die door een mensenmassa worden ondersteund en die door haar spelers letterlijk op handen worden gedragen.
De Nationale Loterij nodigt u dan ook uit om kennis te maken met enkele van die projecten. Ze kunnen alom bekend zijn of uiterst
onopvallend, spectaculair of bescheiden, met een ruim budget of met geringe middelen – allemaal maken zij van de Nationale Loterij de
grootste mecenas van het land, een titel die zij fier deelt met ú.
Bedankt en veel leesplezier.
De Nationale Loterij
de Verdeling Van het subsidiebudget 2011 per actiViteitensector: € 225.300.000
■ Dotaties aan de Gemeenschappen
■ Humanitaire projecten
■ sociale projecten
€ 1.512.413,00 0,67%
€ 4.532.061,25 2,01%
€ 5.485.061,25 2,43%
€ 10.363.691,25 4,60%
€ 12.186.000,00 5,41%
€ 41.193.506,25 18,28%
■ Culturele projecten
■ Wetenschappelijke projecten
■ sportprojecten
■ nationaal patrimonium
■ Diverse andere projecten
€ 88.204.947,00
39,15%
€ 61.822.320,00
27,44%
nationale loterij 11.2011
3

4
11.2011 nationale loterij
cultuur & erfgoed
DE GEHEIMEN VAN
DE BEKENDStE FARAO
Toetanchamon. Vier lettergrepen waaruit mysterie, fascinatie en avontuur weerklinken.
De rondreizende tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graftombe en zijn schatten’ loopt nog tot 27 november
in Brussels Expo (Heizel). Er zijn zo’n 1.000 voorwerpen op 4.000 m 2 in een verbluffende scenografie
te bewonderen, allemaal levensgrote replica’s van vondsten uit de graftombe van de farao.
En die geven toch flink wat van zijn geheimen prijs.
{Olivia Arend}
De ontdekking van de graftombe van
toetanchamon in 1922 door archeoloog
Howard Carter vormde een keerpunt in
onze kennis van het oude Egypte. De
kleine tombe (nog geen 80 m 2 ) is een
van de weinige exemplaren die zo goed
als intact werd teruggevonden, en dat
na maar liefst 3.000 jaar. “Carter had
net vernomen dat lord Carnarvon, die
zijn opgravingen al vijf jaar financierde,
de geldkraan zou dichtdraaien. Maar
Carter was er rotsvast van overtuigd dat
de graftombe zich daar moest bevinden,
ergens onder het zand. Drie dagen na
aanvang van de opgravingen ontdekte
men de in de rotsen gehouwen trap
die naar de tombe leidde”, aldus een
© EXPO HEIZEL
de troon van toetanchamon.
enthousiaste Isabelle therasse, egyptologe
en wetenschappelijk woordvoerster
van de tentoonstelling, die de steun van
de Nationale Loterij genoot.
VANAF DE EERStE RIj
Natuurlijk kun je de originele voorwerpen
ook gaan bekijken in het museum van
Caïro, en dan 700 km zuidwaarts reizen
naar de Vallei der Koningen, om daar
de echte sarcofaag en mummie van de
tengere toetanchamon te bewonderen.
Maar dan moet je het stellen zonder de
pracht en praal van het Egypte van toen,
met veel levendige kleuren, goud en lapis
lazuli. Bovendien bevindt in Egypte niet
alles zich op één plek.
Dat vindt ook Isabelle therasse: “Ik heb
de echte schat al meermaals gezien. toch
is de nauwgezette reconstructie van de
drie grafkamers op basis van archieffoto’s
van Carter, waardoor alles er nu
net zo uitziet als bij de ontdekking ervan
in 1822, even uniek!” Bezoekers van de
tentoonstelling worden ondergedompeld
in het verleden en gaan mee op ontdekkingstocht
met de archeologen, in het
flikkerende schijnsel van hun lampen.
Verwondering verzekerd dus, tijdens een
uiterst zintuiglijke en leerzame rondleiding
te midden van indrukwekkende decors.
Mario Iacampo, gedelegeerd producent
van de tentoonstelling: “De indeling
maakt het mogelijk om het belang van de
ontdekking geleidelijk te vatten, zonder te
veel informatie in een keer te krijgen. En
om alles te herbeleven.”
ZO ONtStOND DE LEGENDE
toetanchamon, geboren uit de incestueuze
verhouding tussen Achnaton en diens
zuster, was amper negen jaar oud toen
hij de troon besteeg. Hij stierf tien jaar
later onder onduidelijke omstandigheden,
zonder dat hij een politieke stempel op
de geschiedenis van het Egyptische volk
had kunnen drukken. Hij was immers te
jong en onervaren. Bovendien werd hij
opgezadeld met de chaos die zijn vader
met zijn tijdelijke monotheïsme had
veroorzaakt.
Desondanks is toetanchamon de bekendste
farao, ook al weten de meeste
mensen niet veel over zijn leven. Die
bekendheid dankt hij grotendeels aan de
‘vloek van de farao’, die de ontdekkers
van zijn graftombe zou hebben getroffen.
Daarbij stierven op twaalf jaar tijd maar
liefst zevenentwintig expeditieleden. Het
was Arthur Conan Doyle die het verhaal
van de vloek in het leven riep: al wie
zo hoogmoedig is om het graf van een
farao te schenden, moet het met de dood
bekopen.
toch geniet het werk van Carter veel
respect. Dat blijkt uit de tentoonstelling
en beaamt ook Isabelle therasse: “Hij
begon als archeologisch tekenaar op opgravingssites,
waar hij schetsen maakte
van de schilder- en beeldhouwwerken die
werden blootgelegd. Hij was helemaal
geen egyptoloog. Hij hanteerde een
vernieuwende aanpak, die tot op vandaag
wordt toegepast. In plaats van de tombe

© EXPO HEIZEL
“De bezoekers van de tentoonstelling volgden het voetspoor van de archeologen.”
snel leeg te halen zoals gebruikelijk was,
ging hij wetenschappelijk en stapsgewijs
te werk: hij maakte tekeningen,
nam foto’s, liet voorwerpen ter plekke
restaureren alvorens ze naar het museum
van Caïro over te brengen… Zo duurde
het tien jaar voor de graftombe helemaal
leeg was.”
GROOtSE REpLICA’S
De tentoongestelde kopieën werden
vervaardigd door ambachtslui uit Caïro.
Daarbij werden zowel materialen van
toen (goud, zilver, halfedelstenen) als
hedendaagse synthetische materialen
gebruikt. Kwaliteitsvoorwerpen dus, die
indruk maakten op kenners. We staren
vol bewondering naar de onderdelen van
de sarcofaag, met zijn buitenkisten van
verguld hout en binnenkist van massief
goud, als de verschillende beschermlagen
van een matroesjka. We vergapen ons
aan het masker, de vergulde troon van de
negenjarige kindfarao, en natuurlijk ook
aan de replica van de mummie.
Wat Mario Iacampo betreft is “het masker
des te majestueuzer en indrukwekkender
omdat er in die tijd nog geen machines
of apparaten bestonden om zoiets te
vervaardigen. Behalve de topstukken
zijn er ook nog persoonlijke voorwerpen
van de farao, zoals zijn schoeisel, die
meer inzicht bieden in zijn leven.” Isabelle
therasse wijst op enkele houten beeldjes
en modellen van boten die toetanchamon
moesten begeleiden tijdens zijn lange
reis naar het eeuwige leven: “Hout als
materiaal werd zelden gebruikt in Egypte.
Deze voorwerpen zijn kleiner en bestaan
uit meerdere stuks. Ze zijn warmer en
fijner uitgewerkt. Samen zorgen ze voor
een meer menselijke toets.”
www.kingtutbrussels.be
sarcofaag.
buitenkisten van verguld hout,
binnenkist van massief goud.
nationale loterij 11.2011
5

6
11.2011 nationale loterij
cultuur & erfgoed
IN DE KELDERS VAN afrika
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) in Tervuren sluit zijn deuren
van juli 2012 tot midden 2015 voor een grondige renovatie en uitbreiding.
Maar tot 8 juli 2012 loopt er nog de tentoonstelling ‘Uncensored’.
{Marcel Schoeters}
‘uncensored’ is de laatste van de drie
tentoonstellingen die het KMMA dit jaar
met de steun van de Nationale Loterij
organiseerde, en de meest bijzondere,
zegt Diensthoofd Communicatie
Kristien Opstaele. “je moet het zien als
een soort afscheidsparcours, niet alleen
door de permanente collectie, maar ook
door de kelders. Onderweg worden heel
wat geruchten, sappige verhalen en
anekdotes uit de doeken gedaan.
Zo geven we alle ‘geheimen’ van het
museum prijs.”
Het KMMA krijgt volgens Kristien een
heel andere invulling. “In de loop van
de tijd is er heel wat veranderd in de
opstelling, één van de zalen is al 18 keer
moDerne kunst VOOR IEDEREEN
“Hedendaagse kunst gaat mijn petje te boven.” Dat hoeft helemaal niet! In het Parc de Hauster in Chaudfontaine,
nabij Luik, wandelen bezoekers in een veranderlijke en beschermde natuur, waar een reuzenwasknijper,
virtueel hart en veelkleurige olievaten een harmonieus geheel vormen.
{Olivia Arend}
Al een jaar luistert het Festival van de
5 seizoenen, met de steun van de
Nationale Loterij, het park op met ongebruikelijke
vormen in de kleuren van een
5de seizoen, namelijk die van de verbeelding
en de inspiratie. “De kracht van het
project is zijn transversaliteit. Ruimtelijke
vormgevers, architecten, landschapsontwerpers
en kunstenaars, maar ook
scholen en gezinnen zijn enthousiast en
onder de indruk”, aldus artistiek directrice
Dorothée Luczak.
Zij koos de kunstenaars op basis van de
krachtige symboliek van hun werk en
hun toegankelijkheid, die geen voorkennis
vereist: “En mocht de zes meter hoge
wasknijper die het grasveld optilt, een
werk van kunstenaar uysal Mehmey,
bezoekers alleen maar tot lachen aanzetten
in plaats van tot nadenken over het
behoud van het leven, dan is dat ook niet
oninteressant!”
En dan zijn er de tuinen zelf. Landschapsarchitect
Altern uit Rijsel zal de
vijfde van de twaalf geplande tuinen
‘le jardin des cycles’, een werk
van dimitri xenakis en maro avrabou.
gewijzigd, maar we slepen nog altijd dat
‘koloniaal’ imago mee. We willen hier het
hedendaagse Afrika binnenhalen en
benadrukken dat we ook een onderzoeksinstituut
zijn.”
De trouwe bezoekers mogen gerust zijn:
niet alles wordt afgebroken. “Er wordt
wel een nieuw onthaalpaviljoen gebouwd
naast het oorspronkelijke complex, maar
dat laatste is een beschermd monument
en dat gaan we herstellen volgens
het authentieke ontwerp van architect
Charles Girault. Zelfs de oorspronkelijke
vitrinekasten zullen worden gerestaureerd
en hergebruikt.”
www.africamuseum.be
ontwerpen. Daarbij staan milieubehoud
en duurzaamheid zoals altijd centraal. De
tuin krijgt ook speciale verlichting, voor
een feeëriek gevoel tijdens grijze dagen.
www.festival5saisons.org
gezichtsbeschildering
bij de surma in ethiopië.
uit de slottentoonstelling
‘uncensored’.
© FESTIVAL DES 5 SAISONS
© EDDY VAN GESTEL
© JO VAN DE VIJVER/KMMA

CECI ESt un festival
In de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai, uitgebreid met Valenciennes, vindt van 18 november tot 3 december 2011
de vierde editie plaats van NEXT: een festival van podiumkunsten, beeldcultuur, muziek en alles daartussen.
{Wim De Mont}
In 2008 ontstond het festival NEXt. Vijf
cultuurhuizen uit Vlaanderen (Cultuurcentrum
Kortrijk en Kunstencentrum BuDA),
Wallonië (La maison de la culture de
tournai in Doornik) en Noord-Frankrijk
(La rose des vents in Villeneuve d’Ascq,
Espace pasolini in Valenciennes) vulden
de economische en politieke samenwerking
binnen de Eurometropool Rijsel-
Kortrijk-Doornik aan met een jaarlijks
internationaal kunstenfestival.
Voor NEXt bundelen de vijf partners
hun expertise en middelen samen in
één kunstenfestival. “We brengen zowel
premières en proefopstellingen als
referentievoorstellingen en internationale
producties”, licht coördinator Benoit
Geers toe. “In het programma komen
jonge beloftes even goed aan bod als
toppers. Behalve het tonen van voorstel-
Gent herdenkt dit jaar Maurice polydore
Marie Bernard graaf Maeterlinck (1862-
1949), een in het Frans schrijvende
auteur.
Kunsthal Sint-pietersabdij koos voor een
tentoonstelling rond L’oiseau bleu. Dat
filosofische sprookje van Maeterlinck
overtuigde de jury in Stockholm helemaal
© KUNSTHAL SINT-PIETERSABDIJ
© KUNSTHAL SINT-PIETERSABDIJ
cultuur & erfgoed
lingen biedt NEXt ondersteuning aan
artiesten in hun creatieproces.”
Als kunstenfestival voor de Eurometropool
laat NEXt zowel artiesten als publiek
in de grensoverschrijdende regio’s
rondreizen. Het festival voorziet daarom in
een uitgebreid systeem van gratis busvervoer,
georganiseerde parcours, vertaalde
boventiteling, inleidingen, ontmoetingen
met artiesten…
WAt IS ‘HOt’?
Daarbij richt NEXt de blik op de toekomst,
preciseert Geers. “Onze aandacht
gaat permanent uit naar nieuwe, artistieke
(meng)vormen en dit vanuit de vraag: wat
is ‘hot’ en wat is morgen de ‘standaard’
van artistieke creatie? NEXt houdt zo de
vinger aan de pols van de hedendaagse
podiumkunsten en andere kunstvormen.”
Op ZOEK NAAR Het Geluk
100 jaar geleden kreeg Maurice Maeterlinck de Nobelprijs voor Literatuur.
En in 2012 is het 150 jaar geleden dat hij in Gent werd geboren.
{Wim De Mont}
L’OISEAU BLEU
om de Nobelprijs voor Literatuur in 1911
aan Maeterlinck toe te kennen en leidde
internationaal tot een blue bird craze.
L’oiseau bleu vertelt de tocht van de kinderen
tyltyl en Mytyl, die de blauwe vogel
van het geluk willen opsporen.
INtERNAtIONALE ROEM
“We willen mensen dit wonderlijke werk
van Maeterlinck laten herontdekken”, zegt
Doreen Gaublomme, waarnemend directeur
van Kunsthal Sint-pietersabdij. “Het
was een voor die tijd zeer vernieuwend
toneelstuk. De impact was enorm groot
en reikte tot in Rusland en japan. De eerste
opvoeringen vonden plaats in steden
als Moskou, Londen en New York.”
links: maurice maeterlinck.
De Nationale Loterij steunt NEXt, ook al
omdat het inzet op ontmoetingen tussen
verschillende culturen en nationaliteiten.
Geers: “Als interregionaal samenwerkingsproject
wil NEXt bijdragen aan het
nieuwe elan waarmee organisaties, steden
en regio’s zich op het internationale
niveau positioneren.”
www.nextfestival.eu
© TOMMY PASCAL
‘révolution’ van olivier dubois.
Kunsthal Sint-pietersabdij haalt decor-
ontwerpen, maquettes en kostuums van
weleer uit de hele wereld naar Gent.
De tentoonstelling gaat voorts in op
wat Maeterlinck heeft geïnspireerd en
beïnvloed. Daarnaast is er aandacht voor
verfilmingen en andere kunstvormen die
verwijzen naar L’oiseau bleu. Op het Filmfestival
van Cannes oogstte de Belgische
filmmaker Gust Van den Berghe dit jaar
nog veel lof voor zijn togolese interpretatie
van Blue bird.
L’oiseau bleu. Op zoek naar geluk
– met de steun van de Nationale Loterij –
loopt van 9 december 2011 tot 22 april
2012.
www.maeterlinck100.be
www.gent.be/sintpietersabdij
nationale loterij 11.2011
7

8
DE CHACHEuX ZEttEN
NAMEN Op StELtEN
De Naamse folkloregroep Les Echasseurs vierde in 2011 haar 600-jarige bestaan.
Een verjaardag die het hele jaar door werd gevierd, met festiviteiten van – letterlijk – hoog niveau,
die op veel bijval van het publiek konden rekenen.
{Stéphanie Labis}
In de middeleeuwen kampte Namen
regelmatig met wateroverlast, met natte
voeten tot gevolg. De inwoners maakten
van de nood een deugd en ontwikkelden
de gewoonte zich op stelten
te verplaatsen wanneer het wassende
water hen weer eens parten speelde. Al
snel vormden de Naamse jongelui deze
door de natuur opgelegde loopwijze om
tot een vechtsport, met als uitdaging zo
lang mogelijk overeind te blijven. Zo had
© J. TUYTSCHAVER
11.2011 nationale loterij
cultuur & erfgoed
elke wijk in de stad al gauw haar eigen
‘brigade’ van steltenvechters, chacheux
genoemd in het Waals. Een bevelschrift
uit 1411 dat de Namenaren verbiedt om
op stelten te lopen, is een mooi bewijs
van die praktijk.
1411-2011: we zijn nu 600 jaar verder,
en er is nog niets veranderd. De stad aan
de Maas loopt nog steeds warm voor
deze hoogstaande vorm van folklore.
Het hele jaar door werd dit evenement
gevierd met een waaier van activiteiten,
tot stand gebracht met de steun van de
Nationale Loterij.
84 CM BOVEN DE GROND
“Maar weinig folkloregroepen kunnen er
prat op gaan dat ze 600 jaar bestaan”,
benadrukt Frédéric Gilon, vicevoorzitter
van de Naamse Echasseurs. “De Waalse
feesten van afgelopen september vorm-
steltenlopers in namen.

den het hoogtepunt van onze evenementen.
Een heel weekend lang was Namen
de steltenhoofdstad van de wereld.”
Er kwamen zo’n 200 steltenlopers uit
alle hoeken van de wereld afgezakt, om
samen te vieren en plezier te maken. Zo
was er een New Yorkse band op stelten,
een Franse groep acrobatische steltenlopers
en togolezen op stelten van meer
dan drie meter hoog. Natuurlijk waren
ook andere Belgische groepen van de
partij, zoals de Zibistouquets uit Marcheen-Famenne.
“Elke groep presenteerde haar eigen
specifieke traditie van het steltenlopen”,
vervolgt Frédéric Gilon. Op zondag
18 september was iedereen erbij op de
place Saint-Aubain voor het traditionele
gevecht van de Echasse d’Or (Gouden
Stelt), waarbij Mélans en Avresses (twee
brigades van Echasseurs) het tegen
elkaar opnamen voor het oog van zo’n
6.000 toeschouwers. Er kwam heel wat
techniek, lichamelijke kracht en tactiek bij
kijken om als laatste overeind te blijven,
op 84 cm boven de grond!
KLEINE BuZZ
Een ander belangrijk evenement tijdens
die Waalse feesten was de scholenshow
en de optocht van een kleine honderd
scholieren op stelten. “We hebben zeven
Naamse basisscholen een uitdaging
voorgesteld. Een jaar lang hebben
leerlingen uit het vijfde leerjaar gewerkt
rond de geschiedenis en de legende van
de Gouden Stelt. Ze hebben een grote
show op touw gezet en meegelopen in
de optocht van de Echasseurs”, aldus een
enthousiaste Frédéric Gilon. “De kinderen
hebben reuzenwerk geleverd. Ze hebben
zelf hun eigen stelten gemaakt en hebben
ettelijke maanden geoefend.”
In maart 2011 veroorzaakten de Echasseurs
ook een microbuzz door het filmpje
Stilt Wars op Youtube te plaatsen, een
parodie op de bekende jedi-gevechten
uit Star Wars van George Lucas. “Voor
dat filmpje waren 200 uur montage en
speciale effecten nodig om onze stelten
tot laserzwaarden om te vormen”, legt de
vicevoorzitter uit. En de force was inderdaad
met hen, want het filmpje werd zeer
snel opgepikt via sociaalnetwerksites.
féliCien rops, BEVLOGEN BRIEFSCHRIjVER
Tegen eind 2014 zal de volledige briefwisseling van de Naamse schilder en graveur
Félicien Rops online kunnen worden geraadpleegd. Daar zorgt het Musée Félicien Rops
voor, met hart en ziel én met steun van de Nationale Loterij.
{Stéphanie Labis}
“Als ooit de briefwisseling van Félicien
Rops wordt gepubliceerd, dan schrijf ik
me vooraf in voor duizend exemplaren
propaganda!”, riep Edgar Degas. Ook
toen hij nog leefde, werden de literaire
kwaliteiten van Rops luid toegejuicht.
Het Musée Félicien Rops in Namen is
van plan om de volledige briefwisseling
van de Belgische kunstenaar online te
publiceren. Een titanenwerk, met meer
dan 3.500 à 4.000 brieven die moeten
worden gedigitaliseerd en geannoteerd.
Lemonnier, Verlaine, Baudelaire…
Allemaal kunstenaars met wie Félicien
Rops (1833-1898) een briefwisseling
onderhield. De tekenaar van pornokrates
schreef ook talloze liefdesbrieven, zowel
aan zijn vrouw als aan de zusters Duluc,
zijn twee minnaressen… “De brieven van
Rops bieden een onthullende blik op de
parijse kringen in de 19e eeuw. Hij heeft
het over zijn artistieke engagement, de
moderne tijden en zijn tijdgenoten.
uit zijn brieven blijkt ook hoezeer Rops,
die vaak als vrouwenhater wordt bestempeld,
van vrouwen hield”, aldus Véronique
Carpiaux, conservatrice van het museum.
te bewonderen vanaf eind 2014.
www.museerops.be
“De Echasseurs dromen ervan dat Unesco hen
erkent als immaterieel erfgoed van de mensheid.”
brief van félicien rops
aan émile leclercq.
BLIjVENDE VOLKSpASSIE
Enkele weken vóór het afsluiten van
dit ‘buitengewone’ jaar is Frédéric Gilon
duidelijk een tevreden man: “Deze 600ste
verjaardag vergde maar liefst vier jaar
voorbereiding! En we zijn tevreden met
het resultaat, niet alleen door de mediaaandacht,
maar ook wegens de vele
mooie momenten die we samen met het
publiek beleefden.”
En de Echasseurs willen nog verder
gaan. Ze dromen er nu al van om door
unesco erkend te worden als immaterieel
erfgoed van de mensheid. Hoe ze zich
daarop voorbereiden? Door hun stelten
aan te binden! Ze worden immers overal
ter wereld uitgenodigd en hopen via die
weg aan te tonen dat hun folklore diep
verankerd zit in zowel de Naamse als de
Belgische cultuur. En wie weet ooit ook in
de wereldcultuur. “Dat zou inderdaad een
prachtige kers op de taart zijn.”
www.echasseurs.org
© MUSÉE DES LETTRES ET MANUSCRITS
nationale loterij 11.2011
9

10
11.2011 nationale loterij
cultuur & erfgoed
OLYMpISCHE SpELEN
VOOR KLASSIEKE
MuZIEK
Wie aan klassieke muziek denkt, denkt vaak spontaan ook aan de Koningin Elisabethwedstrijd, die internationaal
een bijzonder hoog aanzien geniet. De Nationale Loterij steunt het concours dan ook met veel vreugde. In de editie
voor Zang van 2011 kaapte zowaar een Belg de tweede prijs weg. Voor die primeur zorgde Thomas Blondelle.
{Veerle Symoens}
jonge talenten de kans geven om een
groot publiek te bereiken, dat is de ambitie
van de Koningin Elisabethwedstrijd.
Een van die talenten is de Belgische,
28-jarige tenor, thomas Blondelle.
thomas Blondelle startte zijn opleiding
zang aan het stedelijk conservatorium van
Brugge. De zanger, die ook als componist
en librettist werkt, studeerde musicologie
aan de K.u.Leuven, waar hij vijf jaar
geleden met grote onderscheiding afstudeerde.
Ondertussen zingt hij in grote
buitenlandse operahuizen en is hij vaste
solist in de opera van Berlijn.
BIjNA NIEt INGESCHREVEN
Dit jaar zorgde hij voor de beste Belgische
prestatie ooit tijdens deze prestigieuze
Koningin Elisabethwedstrijd. “Het
was ongelooflijk; ik had helemaal niet
verwacht dat ik de tweede plaats zou
behalen. Het voelde echt surrealistisch.
Eén maand na de wedstrijd besefte ik pas
ten volle hoe goed ik het echt gedaan
had. Wat een fantastisch gevoel”, aldus
thomas Blondelle.
“Ik volg de Koningin Elisabethwedstrijd
al jaren. Wat de Olympische Spelen voor
de sport zijn, dat is deze wedstrijd voor
de muziek. Weet je dat ik me bijna niet
ingeschreven had omdat ik dacht dat het
moeilijk te combineren zou zijn met de
optredens die al in mijn agenda stonden?
Wat een geluk dat ik op het laatste
moment toch nog besloot om het te
proberen. Dat ik een tweede plaats in de
finale behaalde en de eerste Belg ben die
ooit zo ver geraakte, vind ik een grote eer.
De Koningin Elisabethwedstrijd is immers
een van de mooiste en beste wedstrijden
voor klassieke muziek.”
ALS KRAANtjESWAtER
VOOR EEN StAD
“Deze wedstrijd is ook een ideale gelegenheid
om ons talent aan een groot en
professioneel publiek te tonen”, vervolgt
thomas Blondelle. “Er zijn ongelooflijk
veel persmensen, concertorganisatoren,
impresario’s en internationale orkestleiders
aanwezig. Bovendien wordt alles ook
nog eens uitgezonden op televisie, radio
en via live streaming op internet. Mensen
© BRUNO VESSIÉ
van over de hele wereld volgen zo de
hele wedstrijd van nabij. Dat immense
internationale publiek is fantastisch. toch
is het voor mij leuk dat ik net door deze
wedstrijd ook in eigen land erkenning
krijg”, onderstreept thomas Blondelle.
En hij besluit: “De Koningin Elisabethwedstrijd
is even belangrijk voor de klassieke
muziek als kraantjeswater voor een stad.
Er zijn maar weinig wedstrijden waarbij
de inhoudelijke kwaliteit zo sterk en het
bereik zo groot is als bij de Koningin
Elisabethwedstrijd.”
www.imkeb.be
thomas blondelle op de koningin elisabethwedstrijd.

© TENUTO
ZO klinkt
DE tOEKOMSt
Toen de openbare omroepen de stekker
uit de Tenuto-muziekwedstrijd trokken,
bleven vele talentvolle jonge muzikanten
verweesd achter. Met New Tenuto nam het
Orkest der Lage Landen de draad weer op.
{Roeland Kortleven}
Voor jonge muzikanten blijft het knokken
om van hun passie hun beroep te maken.
Muziekconcours zoals New tenuto, met
de steun van de Nationale Loterij, bieden
hun een kans om als solist ervaring op te
doen en zich voor te stellen aan het grote
publiek.
Nathalie Bijnens van het organiserende
Orkest der Lage Landen doet het relaas
van de wedstrijd. “We noteerden een 50-
à 60-tal inschrijvingen van muzikanten
jonger dan 26 jaar. Alle aan de Belgische
conservatoria gedoceerde instrumenten
kwamen in aanmerking. De jury stelde
een shortlist van 20 deelnemers samen.
Voor hun selectieproef moesten zij in
februari een optreden van 20 minuten
geven, begeleid door een pianist. Vier
muzikanten werden uitverkozen voor de
finale, op 2 mei, in het Conservatorium
van Brussel. Daar speelden ze onder
begeleiding van het Orkest der Lage
Landen.”
Het virtuoze marimbaspel van Karen
takaguchi overtuigde de jury het meest.
Een marimba is verwant met de xylofoon,
maar onder elke houten klankstaaf hangt
een buis die de toon versterkt. Karen
takaguchi ging naar huis met een cheque
van 2.500 euro. Volgend jaar mag ze
een reeks soloconcerten spelen met het
Orkest der Lage Landen.
www.newtenuto.be
laureate karen takaguchi
bespeelt de marimba.
CirCus ONDER DE StERREN
Les Nuits du Cirque is een wereld vol illusies, die bevolkt wordt door
levende waterspuwers, poëtische trapezewerkers, acrobatische clowns en nog
veel meer. Een omgeving waar alles draait om gevoelens, zoals verwondering,
huivering, humor… en net dat beetje tederheid dat nodig is om een onvergetelijk
moment met het hele gezin te beleven.
{Marie Bryon}
Het was zes jaar geleden dat Les Nuits
du Cirque voor het laatst onze avonden
had verlicht. Ondanks het succes had het
circus wegens geldgebrek moeten stoppen.
“Zonder partners was het voor ons
onmogelijk geworden om een voorstelling
te organiseren die niet alleen buitengewoon
maar ook toegankelijk voor gezinnen
was”, legt Cédric Monnoye, voorzitter
van de vzw Idée Fixe, uit.
toen de abdij van Villers-la-Ville zich in
2009 tot de vzw wendde om de opening
van het seizoen op te luisteren, haalde
deze onmiddellijk weer Les Nuits du Cirque
tevoorschijn. Het prestigieuze karakter
van de locatie leende zich perfect voor
de magie van het circus. En de financiële
bijdrage van de Nationale Loterij heeft
het project weer tot leven gebracht.
EEN ABSOLuut SuCCES
Het is mei 2011 en er zijn 7.000 toeschouwers
aanwezig, terwijl de organisa-
© IDÉE FIXE
cultuur & erfgoed
toren op hooguit de helft hadden gerekend.
Het evenement heeft niets van zijn
luister verloren. De artistieke optredens,
die perfect bij het decor passen, volgen
elkaar naargelang de wensen van de toeschouwer
op. In het licht van de sterren
zoekt iedereen zijn eigen weg en ontdekt
daarbij tot zijn verrukking telkens weer
nieuwe levende standbeelden, clowns of
andere steltlopers.
tussen twee optredens door mogen de
kinderen zich zelfs aan het circusvak
wagen. tegen 23 uur ten slotte begeeft
het publiek zich naar het hoofdtoneel om
als hoogtepunt een kleurrijk spektakel bij
te wonen.
Het succes is compleet. jong en oud
komen als in een roes naar buiten, terwijl
de betovering nog van hun gezicht is af
te lezen…
www.070.be
les nuits du cirque.
nationale loterij 11.2011
11

12
11.2011 nationale loterij
steun zonder grenzen
ONDERDAK VOOR
DE WEZEN VAN CAïRO
De Belgische ngo FACE for Children in Need biedt opvang en hulp voor de verwaarloosde kinderen van
de Egyptische hoofdstad en doet dat zo voortreffelijk dat haar aanpak tegenwoordig navolging vindt langs de Nijl.
{Olivier De Doncker}
Met zo’n 130 medewerkers beheert en
bouwt FACE voornamelijk kindertehuizen
om de wezen van de straten van Caïro op
te vangen. Die vinden er onderdak en een
humanere omgeving, die een betere basis
voor hun ontplooiing en re-integratie in
de maatschappij vormt. “Het ultieme doel
is terugkeer naar de eigen familie, want
een opvangcentrum is geen natuurlijke
omgeving voor de persoonlijke ontwikkeling
van een kind”, benadrukt Ann
Verbeke, die verantwoordelijk is voor de
communicatie van FACE.
© FACE FOR CHILDREN IN NEED
HuLp VOOR
23.000 KINDEREN
De laatste twee jaar hebben zo ongeveer
23.000 kinderen steun van FACE
ontvangen om hun dagelijkse leven te
verbeteren en een zonnigere toekomst
tegemoet te gaan. De voorbije zomer
werd een nieuw contract getekend met
het Egyptische ministerie van Sociale
Zaken om een nieuw weeshuis in Obour,
in het noorden van Caïro, te openen.
Dit gebouw zal kinderen herbergen die
minstens zes jaar oud zijn.
“Onze teams zijn zeer betrokken”, legt
Ann Verbeke uit. “We staan voortdurend
in verbinding met onze lokale contact-
personen en gaan regelmatig naar
Caïro om elk project bij het werkelijke
leven van de kinderen te laten
aansluiten.
We zorgen er ook voor dat onze medewerkers
grotendeels uit de stad zelf
komen om een duidelijke band met de
lokale bevolking te scheppen en de
Egyptische cultuur zo veel mogelijk te
respecteren.”
het project ‘child friendly school’.

EEN AANpAK DIE ALGEMENE
NAVOLGING VERDIENt
Dat het humanitaire werk van FACE
van hoog niveau is, blijkt uit het feit dat
haar methoden en opleidingen voor
kinderverzorgsters als voorbeeld worden
gebruikt door de Egyptische overheid,
die wil dat deze aanpak nu algemeen
wordt nagevolgd door alle opvangcentra
voor kleine kinderen in Egypte.
In 2011 bedraagt het werkingsbudget
van FACE ongeveer 650.000 euro. De
verzorging van zo’n duizend kinderen in
zeven centra en de lonen van de teams,
die voornamelijk uit kinderverzorgsters en
psychomotorisch therapeuten, maatschappelijk
werkers, artsen, psychologen
en trainers bestaan, kunnen daarvan
betaald worden. De Nationale Loterij
heeft een bijdrage geleverd aan de
financiering van een project dat gericht
is op primair onderwijs voor straat-
kinderen.
www.facecharity.org
In nauwe samenwerking met lokale betrokkenen stelt Ingénieurs sans Frontières
zijn deskundigheid ter beschikking van ontwikkelingslanden.
{Olivier De Doncker}
Ingénieurs sans Frontières omschrijft
zichzelf als een ingenieursbureau voor
het Zuiden. Zijn leden leveren diensten en
deskundigheid op het gebied van onder
meer projectontwikkelingsmethoden,
keuze van technologieën en materialen,
en naleving van milieueisen. De voornaamste
werkterreinen: Congo, Rwanda,
Burundi en Madagaskar.
OVERDRACHt VAN KENNIS
Deze ngo, die uit de diverse ingenieurs-
opleidingen in Franstalig België (o.a.
Bergen, Gembloux, Luik en Louvain-la-
Neuve) is voortgekomen, werkt rechtstreeks
met medewerkers die voortdurend
in de verschillende werkgebieden
aanwezig zijn. “We willen een echte over-
toegang tot drinkwater in burundi. © ISF
“Ingénieurs sans Frontières wil een echte overdracht
van kennis aan de lokale bevolking tot stand brengen.”
BouWen aan De toekomst MEt
DE BEVOLKING VAN HEt ZuIDEN
dracht van kennis aan de lokale bevolking
tot stand brengen”, benadrukt jonathan
Avau, die met de communicatie belast is.
“Vanaf de onderzoeksfase werken we
samen met de experts ter plaatse.
Wanneer we overgaan tot de concrete
uitvoering van het project, richten we ons
vervolgens tot de ondernemingen in de
regio. ten slotte zorgen we ervoor dat de
autochtonen bij de promotie en followup
worden betrokken, zodat ze zich het
resultaat van de samenwerking eigen
kunnen maken.”
MEER DAN tWEEDuIZEND
HuISHOuDENS
Ingénieurs sans Frontières financiert zijn
werk dankzij de steun van de Belgische
Ontwikkelingssamenwerking en de
Europese unie, maar ook door geld bij
ondernemingen en liefdadigheidsinstellingen
in te zamelen. De Nationale Loterij
verleent ook haar steun aan verschillende
initiatieven, zoals de bouw van gezinslatrines
in de dorpen van Rugombo, een
plattelandsprovincie van Burundi. “Het
project heeft als doel de levensomstandigheden
van de inwoners te verbeteren
door hun toegang tot drinkwater en een
betere hygiëne in hun dagelijkse leven te
geven. Het komt er ook op aan de bodem
te saneren en verontreiniging ervan te
voorkomen”, beschrijft jonathan Avau.
uiteindelijk zullen meer dan tweeduizend
huishoudens van de nieuwe infrastructuur
profiteren. Bovendien zijn er waterbeheercomités
opgericht. Het project draagt
ook aan de versterking van de lokale
economie bij door een beroep te doen
op leveranciers van onderdelen en op
ambachtslieden, die worden opgeleid om
gezinslatrines te maken.
www.isf-iai.be
nationale loterij 11.2011
13

14
“De gezondheid van moeder en kind is en
blijft een prioriteit voor Artsen Zonder Vakantie.”
KENNIS GENEESt
Artsen Zonder Vakantie; dat zijn zeshonderd artsen en verpleegkundigen die tijdens hun vakantie op vrijwillige
basis patiënten behandelen in Afrikaanse ziekenhuizen. Hun doel strekt verder dan die behandeling alleen. Artsen
Zonder Vakantie wil ook en vooral het niveau van de Afrikaanse gezondheidszorg duurzaam versterken.
{Veerle Symoens}
Artsen Zonder Vakantie legt zich niet
toe op noodhulp maar op duurzame
oplossingen door overdracht van kennis.
Directeur jan Goossens geeft toelichting.
“We werken steeds op vraag van
een Afrikaans ziekenhuis en bieden zo
steun op maat. Onze vrijwilligers doen
meer dan opereren en weer vertrekken.
Door middel van korte maar intensieve
opleidingen leiden ze er hun Afrikaanse
collega’s op aan de operatietafel, in de
ziekenzaal of in het labo. Ze zorgen ervoor
dat plaatselijke collega’s voldoende
kennis hebben om morgen zelfstandig
aan de slag te gaan. Daardoor wordt het
niveau van de gezondheidszorg duurzaam
versterkt. Wij zijn momenteel actief in zeven
van de minst ontwikkelde Afrikaanse
project voor moeders en kinderen in het congolese bukavu.
11.2011 nationale loterij
landen. Kennis geneest; daar zijn wij van
overtuigd.”
KINDEREN EN
MOEDERS EERSt
“De medische toestand in Afrika is vaak
nog uitermate schrijnend”, vertelt jan
Goossens. “Mensen met ernstige ziekten
die amper kans op genezing hebben,
maar ook operatiekamers waar de nodige
uitrusting en middelen ontbreken.”
De gezondheid van moeder en kind is
en blijft een prioriteit voor Artsen Zonder
Vakantie. jan Goossens: “Wist je dat bijna
1 op de 7 kinderen die in Afrika geboren
worden, de leeftijd van 5 jaar niet haalt?
En dat een vrouw er ongeveer 1 kans
op 26 loopt om te overlijden aan de
gevolgen van haar zwangerschap of bevalling?
Daarom plannen wij in de periode
2011-2013 in totaal 35 missies naar de
grote regio rond Bukavu, Congo. Door die
gespecialiseerde missies en plaatselijke
opleidingen gynaecologie, pediatrie en
materniteit willen wij de deskundigheid
van lokale medici en paramedici verhogen
en vrouwen en kinderen toegang bieden
tot een hoogwaardige behandeling.”
“Wij zijn dan ook bijzonder verheugd dat
de Nationale Loterij die projecten voor
kinderen en moeders in Bukavu steunt”,
besluit directeur jan Goossens.
www.azv.be
© GRIET HENDRICKX

BELGIë NADERt
ZIjN DOELEN
Het is mogelijk om 0,7% van het bruto nationaal inkomen te besteden aan ontwikkelingssamenwerking,
want we zitten nu al op 0,64%. In 2015 wordt gekeken wat de millenniumdoelen hebben opgeleverd.
{Jean Blavier}
En dat is meteen de eerste keer in vijftien
jaar, want in 2000 heeft België samen
met 189 andere landen de beroemde
Millennium Ontwikkelingsdoelen (kortweg
de millenniumdoelen) ondertekend.
Het gaat om de volgende acht doelen: de
extreme armoede in de wereld halveren,
basisonderwijs voor iedereen garanderen,
de kindersterfte verminderen, de gelijkheid
tussen mannen en vrouwen en de
onafhankelijkheid van vrouwen bevorderen,
de gezondheid van moeders verbeteren,
hiv/aids, malaria en andere ziekten
bestrijden, voor een duurzaam leefmilieu
zorgen en een wereldwijde samenwerking
voor ontwikkeling tot stand brengen.
De internationale gemeenschap heeft
zich ertoe verbonden tegen 2015 de
millenniumdoelen te behalen. u zult misschien
zeggen: van 2000 tot 2015, dat is
lang. Maar 15 jaar is net zeer weinig op
het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Om de bijzonder ambitieuze millenniumdoelen
in elk land van de wereld te
behalen, hebben we 150 jaar nodig.
DRIE INGREDIëNtEN
De millenniumdoelen zijn niet het enige
terrein waarop ons land actief is. Vanuit
een politiek engagement, een visie op de
toekomst, spant België zich in voor een
wereld zonder armoede, waarin iedereen
veilig en in vrede kan leven, en waarin
iedereen echte ontplooiingskansen krijgt.
Dat lijkt misschien naïef, maar het is
waarschijnlijk een van de nobelste doelen
die er zijn. Om dat doel te bereiken, zijn er
drie ingrediënten nodig:
1. Een gecoördineerde aanpak.
Dat is de reden waarom het Belgische
ontwikkelingsbeleid deel uitmaakt van
de inspanningen van de internationale
gemeenschap om een duurzame ontwikkeling
en een rechtvaardige wereld tot
stand te brengen.
2. Een doelgebied. De Belgische hulp
is hoofdzakelijk gericht op Centraal-Afrika.
Dat is echt een voordeel, want België
bevindt zich daar op bekend terrein. De
banden met Centraal-Afrika gaan immers
terug tot de 19e eeuw. En het nietaflatende
engagement waarmee ons land
in dat deel van de wereld optreedt, zorgt
er bovendien voor dat het steeds in het
nieuws blijft.
3. Een budget. België heeft besloten
om 0,7% van zijn bruto nationaal inkomen
aan ontwikkelingssamenwerking te
besteden. Dat halen we niet, maar we
zitten er niet ver vanaf. In 2010 zaten we
op 0,64%, maar daar staat tegenover dat
het cijfer in 2003 al op 0,6% lag en in
de jaren daarna is gedaald tot 0,43% in
2007. De weg is dus lang en moeizaam,
maar ons land maakt een goede kans om
zijn doel te bereiken.
© DGD/THOMAS HIERGENS
steun zonder grenzen
GEEN REDEN tOt SCHAAMtE
We hoeven ons hierom niet meer of
minder te voelen dan andere landen.
Menselijkerwijs gaat ontwikkelingssamenwerking
voor, maar het doel van
0,7% is moeilijk te halen. De bovengenoemde
cijfers tonen aan dat de economische
situatie een belangrijke rol speelt,
maar dat is wel overal het geval. Als we
de inspanningen van ons land vergelijken
met wat andere landen doen, hoeven we
ons niet te schamen: België behoort tot
de middengroep van donorlanden, achter
de Scandinavische landen en Nederland,
maar vóór Frankrijk, de Verenigde Staten
en japan. En de Nationale Loterij helpt
een handje mee, omdat ze een belangrijk
deel van haar subsidies voor de financiering
van projecten van de Belgische
Ontwikkelingssamenwerking reserveert
en ook het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid
financiert, dat op zijn beurt
ontwikkelingsprojecten in Sub-Sahara
Afrika steunt.
www.dg-d.be
somalische jongeren op waterdistributiepunt
in het keniaanse vluchtelingenkamp dadaab.
nationale loterij 11.2011
15

16
NAAR EEN BEtERE
VOEDSELVOORZIENING
In de loop der jaren is het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid uitgegroeid tot
een belangrijk instrument van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.
Een overzicht van de nieuwe programmaperiode en de laatste initiatieven.
{Olivier De Doncker}
Het Belgisch Fonds voor de Voedsel-
zekerheid, dat bij wet van 19 januari
2010 werd opgericht, heeft als doel om
voor een hogere voedselproductiviteit in
het Zuiden te zorgen. Het werk van het
Fonds is erop gericht om de lokale
bevolking een waardiger bestaan te
bieden door gevarieerde voeding van
goede kwaliteit het hele jaar door
toegankelijk te maken.
Daarnaast bevordert dit Fonds activiteiten
om de gezondheidszorg, de toegang tot
drinkwater, het onderwijs of de burgerzin
te verbeteren door middel van een bloeiende
civiele samenleving en doeltreffende
boerenorganisaties.
GESpECIALISEERDE
INBRENG
Het Fonds heeft zijn werkwijze veranderd
ten opzichte van de vroegere methoden
van het Belgisch Overlevingsfonds, zijn
voorganger. Vroeger gebeurde het werk
van het Belgisch Overlevingsfonds in
onderling overleg met Belgische ngo’s
(Oxfam, SOS Faim, Vredeseilanden e.a.)
en een aantal VN-organisaties (de FAO -
Voedsel- en Landbouworganisatie van de
Verenigde Naties, het uNCDF - Kapitaalontwikkelingsfonds
van de Verenigde
Naties enz.). Elke betrokkene stelde een
project in een land ten zuiden van de
Sahara voor en probeerde daarbij zo
breed mogelijk in de behoeften te voorzien
(o.a. opslag, productie en distributie
van voedsel).
“Het Belgisch Fonds voor de Voedsel-
zekerheid baseert zich nu op een nieuwe
strategie, waarbij elke betrokkene een
specialisatie inbrengt die een schakel
in de totale keten vormt”, verduidelijkt
11.2011 nationale loterij
steun zonder grenzen
theofiel Baert, een van de spillen van
de organisatie. In de toekomst zal het
Fonds zich trouwens op de kwetsbaarste
regio’s in de armste landen van Afrika
ten zuiden van de Sahara concentreren.
De hulp is nu ook op voedselveiligheid
gericht in plaats van op bredere maar
vagere doelen, zoals armoedebestrijding.
NIEuWE pROjECtEN
IN MALI EN MOZAMBIquE
Dit jaar hebben Mali en Mozambique
van de hulp van het Fonds geprofiteerd
om nieuwe projecten te starten. De
twee landen hebben een bijdrage van
respectievelijk 11 en 16 miljoen euro
ontvangen, die in een programmaperiode
van vijf jaar moet worden besteed. In
Mali ligt het accent op microkrediet en
veehouderij in agropastorale gebieden,
cacaoteelt in ivoorkust.
terwijl de samenwerking met Mozambique
vooral betrekking heeft op drinkwatervoorziening
en beroepsonderwijs. In
beide gevallen worden de programma’s
uitgevoerd in samenwerking met de FAO,
het WFp (Wereldvoedselprogramma)
en het uNCDF, die voor de coördinatie
en bepaalde aspecten van elk project
zorgen.
Vorig jaar bedroeg het totale budget van
het Fonds ongeveer 35,5 miljoen euro,
waaronder een bijdrage van 17,4 miljoen
euro uit het subsidiebudget van de
Nationale Loterij.
www.dg-d.be > partnerschappen >
Humanitaire programma’s en voedselzekerheid
> Belgisch fonds voor de
voedselzekerheid
© DGD/THOMAS HIERGENS

de kampioenen van de sport
“EENS Op mijn paarD BEN IK jE GELIjKE”
Van 31 augustus tot en met 4 september 2011 gaven mindervalide ruiters uit meer dan 20 landen
het beste van zichzelf tijdens de Internationale Paralympische Dressuurwedstrijd in Moorsele.
{Roeland Kortleven}
dressuur voor andersvalide ruiters.
© THINKSTOCK
HEt GEHEuGEN VAN De sport
In het Sportimonium, het museum over sport te Hofstade, ondergaat het documentatiecentrum een grondige facelift.
{Benedict Vanclooster}
Studenten, vorsers, journalisten en zelfs
quizfanaten kennen het Sportimonium,
het documentatiecentrum in Hofstade
als een goudmijn over de geschiedenis
van de sport. “De collectie omvat meer
dan veertienduizend boeken en ongeveer
duizend tijdschriften”, vertelt zakelijk
© SPORTIMONIUM
De vzw quadrille was met de organisatie
van dit internationale evenement (met
steun van de Nationale Loterij) niet aan
haar proefstuk toe. Elk voorjaar organiseert
de club een internationale dressuurwedstrijd
voor mindervaliden. Stuwende
kracht is Anne Van Neste-d’Ieteren, van
1977 tot 1982 zelf Belgisch kampioen
dressuur. “Onze club viert dit jaar zijn
dertigste verjaardag en telt al vele jaren
zowel valide als mindervalide ruiters
onder zijn leden”, vertelt ze.
Dressuur voor mindervalide ruiters is
volgens haar geen bezigheidstherapie.
“We spreken hier over internationale
topsport. Onze mindervalide ruiters trainen
even hard en samen met de andere
leden. Zij halen hetzelfde niveau en
nemen ook deel aan gewone competitiewedstrijden.”
coördinator jaak jespers. “Het gaat
enerzijds om documenten over de sport in
Vlaanderen, die we altijd bekijken in zijn
Belgische context en waarbij voetbal en
wielrennen de hoofdmoot uitmaken.”
BOLSpORtEN EN
BOOMStAMMENRuN
Het andere luik van de collectie heeft
betrekking op de traditionele sporten en
spelen, vanuit een wereldwijd perspectief.
jespers: “Onze documentatie bestrijkt
een breed spectrum: van de bolsporten in
Vlaanderen tot de boomstammenrun bij
de Amazone-indianen. Bij dat alles horen
zowat dertigduizend voorwerpen, die we
bezoekers in het sportimonium.
GELIjKE EN
EERLIjKE KANSEN
tijdens deze wedstrijd worden de mindervalide
ruiters onderverdeeld in vijf categorieën.
“Op die manier maakt iedereen
– blinden, rolstoelgebruikers, mensen met
een prothese, … – een eerlijke kans”, legt
Anne Van Neste-d’Ieteren uit.
Waarom zou iemand met een handicap
kiezen voor de paardensport? Anne
antwoordt: “Ik kan het zelf niet beter
uitleggen dan met het gedicht van een
jonge, Israëlische ruiter op onze website.
Dat gedicht begint zo: ‘Eens op mijn
paard ben ik je gelijke. Rug recht, hoofd
recht, een echte ruiter. Alle verschillen en
ongemakken zijn plots verdwenen.
En stilaan wordt mijn droom waar’.”
www.quadrille.bz
samen met de nog niet ontsloten archieven
willen onderbrengen in een nieuw
erfgoeddepot. Dat zijn we momenteel aan
het bouwen.”
Samen met die nieuwbouw wordt momenteel
ook het documentatiecentrum zelf gerenoveerd,
met de steun van de Nationale
Loterij. “De bezoekers krijgen een nieuwe
leeszaal met een aangename zitruimte,
waar ze een aantal bronnen onder meer
digitaal zullen kunnen raadplegen”, zegt
jespers. “Het geheel wordt klantvriendelijker,
moderner en energiezuiniger.”
www.sportimonium.be
nationale loterij 11.2011
17

18
“LONDON,
HERE WE COME!”
Tal van Belgische atleten staan voor spannende tijden. Bereiken ze hun grote droom om te schitteren op
de Olympische Spelen van 2012 in Londen? Delegatieleider Eddy De Smedt van het BOIC: “De lat ligt hoog.
Elke atleet die we naar Londen sturen, moet een reële kans hebben op een plaats in de top acht.”
Met het programma Be Gold stoomt het BOIC met de hulp van de Nationale Loterij al sinds 2004
jonge talenten klaar voor de Spelen. “Hopelijk plukken we in Londen de eerste vruchten”, stelt De Smedt.
{Roeland Kortleven}
spelers en supporters vieren de kwalificatie
van het hockeyteam voor de olympische spelen.
© BELGA PICTURES
Als delegatieleider is Eddy De Smedt
verantwoordelijk voor het sportieve
gebeuren van ons land op de Olympische
Spelen in Londen. “Samen met de sport-
federaties en de coaches streef ik naar
de ideale omstandigheden voor de
atleten. En dat zowel voor als tijdens
de Spelen.”
Wie België in Londen mag vertegenwoordigen,
blijft nog een open vraag. “We
verwachten een zeventigtal individuele
atleten en hopelijk één à twee ploegsporten.
Momenteel heeft de mannenhockey-
11.2011 nationale loterij
de kampioenen van de sport
ploeg zich al geplaatst. tot de allerlaatste
dag kan een individuele atleet of een
team zich kwalificeren. De definitieve
selectie ligt pas zeer laat vast, maar na de
groepsstage dit najaar in Fuerteventura
zullen we al meer weten.”
KLEIN LAND, SMALLE tOp
tot dan komt het er voor Eddy De Smedt
op aan alle kanshebbers intensief op
te volgen. “per sporttak gelden zowel
de basiscriteria van het organiserende
Internationaal Olympisch Comité als de
eigen Belgische criteria. We leggen onze
criteria zo vast dat deze overeenkomen
met minstens een achtste plaats op
wereldniveau. Wanneer verscheidene
atleten aan beide criteria voldoen en het
deelnemersquota van ons land voor die
sporttak overschreden wordt, gelden nog
extra interne normen. Een plaats op de
Spelen krijg je niet zomaar, een atleet
moet het echt verdienen.”
Over een potentiële medailleoogst durft
Eddy De Smedt zich nog niet uit te spreken.
“In peking haalden we goud met tia
Hellebaut en zilver voor de 4x100 meter
bij de vrouwen. In een klein landje zoals
het onze heb je een zeer smalle absolute
top. Wanneer door omstandigheden
een topper wegvalt, dalen meteen onze
medaillekansen. Niemand weet hoe de
comeback van tia Hellebaut of de revalidatie
van hinkstapspringster Svetlana
Bolshakova zullen verlopen. Hoe voelt
Kim Clijsters zich in juni 2012? We kunnen
alleen maar hopen dat het allemaal
goed komt en dat er ook verrassingen uit
de bus vallen.”
MEDAILLES
DANKZIj ‘BE GOLD’
Olympische medailles komen niet op
bestelling, maar met het project Be Gold
zet het BOIC sinds 2004 alles op alles
om de kansen op olympisch eremetaal te
maximaliseren. “Het project steunt op de
stevige schouders van de Nederlands-
talige, Franstalige en Duitstalige gemeenschappen,
het BOIC en de Nationale
Loterij. Het is de bedoeling jonge talen

ten vroeg te ontdekken en ze met extra
professionele omkadering en opleidingsprogramma’s
klaar te stomen voor een
plaats in de top acht op de Olympische
Spelen. Een jong talent heeft zo’n acht
à tien jaar nodig om zich te ontwikkelen.
Voor deze periode tekenden we samen
met de coaches en de sportfederaties
een ontwikkelingsplan uit dat we jaarlijks
opvolgen en evalueren. De potentiële top
acht plaats moet steeds haalbaar blijven,
anders stopt het verhaal. We ondersteunen
zowel individuele sporters als teams.”
Hoewel Be Gold in de eerste plaats
mikt op de Olympische Winterspelen
van 2014 in het Russische Sotsji en de
Olympische Zomerspelen van 2016 (in
Brazilië, Rio de janeiro), hoopt Eddy De
Smedt ook in Londen al de eerste vruchten
te plukken. “De 4x400 meter lopen bij
de mannen vormt onze grootste kanshebber.
In de jeugdtoernooien zien we alvast
spectaculaire resultaten in bijvoorbeeld
het zeilen, kunstschaatsen of de gymnastiek.
Zo koesteren we nog de hoop dat de
meisjesploeg gymnastiek zich kwalificeert.
Dit unicum zou een enorme boost
geven aan het gymnastiekgebeuren in
ons land. En meteen ook bewijzen dat
Be Gold goed werk levert.”
www.olympic.be
© FRED HOFMAN
wim dedeir (para-cycling).
“Met het project Be Gold zet het BOIC alles op alles
om de kansen op olympisch eremetaal te maximaliseren.”
kevin en jonathan borlée.
de Medailles Voor de Verdienste
Het Belgian Paralympic Committee hoopt, met hulp van de Nationale Loterij,
een dertigtal atleten af te vaardigen naar Londen in 2012.
{Daniel Lapère}
Londen, de zomer van 2012. Dat is de eerstvolgende afspraak voor de paralympische
beweging, die topsporters met een motorische, visuele, auditieve of verstandelijke
handicap bij elkaar brengt. Om de vier jaar volgen de Paralympische
Spelen meteen op de ‘klassieke’ Olympische Spelen, op dezelfde locatie. In 2008
namen in Peking bijna 4.000 atleten uit 146 landen deel. In 2012 verwacht men er
in Londen 4.200, afkomstig uit 150 landen.
pROFESSIONELE OMGEVING
Daartussen hoopt ook België mooie resultaten neer te zetten. Iets wat niet zo
makkelijk zal zijn, aldus Ellen Volckaert, Sports Director van het Belgian Paralympic
Committee. “Na de Spelen van Sydney in 2000 onderging de paralympische
sportbeoefening in heel wat landen een heuse professionalisering. Wij proberen
die tendens te volgen, door meer sponsors warm te maken en hen te overtuigen
van de bijzondere waarden van de paralympische beweging, en door creatief om
te springen met onze budgetten. Zodoende willen we onze atleten een professionele
omgeving bieden. Die internationale trend volgen is een echte uitdaging.”
Desondanks boekten we de afgelopen twee jaar een reeks mooie resultaten, met
meerdere medailles tijdens zowel Europese kampioenschappen als wereldkampioenschappen.
“Het streefdoel is een dertigtal atleten naar Londen te sturen”,
besluit Ellen Volckaert.
www.paralympic.be
© BELGA PICTURES
nationale loterij 11.2011
19

20
Samen creëren we kansen voor talloze organisaties.
Wanneer u uw kans waagt met een spel van de Nationale Loterij, dan doet u dat uiteraard in de hoop ‘het grote
lot’ te winnen. Maar wist u ook dat door onze producten te kopen, u ook anderen gelukkig kan maken? Met 30%
van de winst van de Nationale Loterij helpt u ons om projecten te ondersteunen van algemeen belang, waarvan
75% gaat naar humanitaire, sociale, culturele en wetenschappelijke projecten. De rest wordt verdeeld over de drie
Gemeenschappen van ons land. U steunt al die projecten telkens als u uw kans waagt. Hieronder vindt u een groot
aantal instellingen waar we samen onze steun aan verlenen.
NATIONALE KAS VOOR RAMPENSCHADE
BELGISCH FONDS VOOR DE VOEDSELZEKERHEID
BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
VLAAMSE GEMEENSCHAP
FRANSE GEMEENSCHAP
DUITSTALIGE GEMEENSCHAP
BELGISCHE RODE KRUIS
ANTIGIFCENTRUM
KONING BOUDEWIJNSTICHTING
CHILD FOCUS
STICHTING KONINGIN PAOLA
CENTRUM VOOR GELIJKHEID VAN KANSEN EN VOOR
RACISMEBESTRIJDING
INSTITUUT VOOR DE GELIJKHEID VAN VROUWEN EN
MANNEN
AUSCHWITZ IN GEDACHTENIS
BELGISCH INSTITUUT VOOR DE VERKEERSVEILIGHEID
KONINKLIJKE MUNTSCHOUWBURG
PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN (BOZAR) BRUSSEL
NATIONAAL ORKEST VAN BELGIë
KONINKLIJK BELGISCH FILMARCHIEF
11.2011 nationale loterij
MUZIEKKAPEL KONINGIN ELISABETH
REGIE DER GEBOUWEN
OLYMPIC TALENTS
BOIC (OLYMPISCHE SPELEN)
EUROPACOLLEGE
THE AUSCHWITZ-BIRKENAU FOUNDATION
EUROPALIA
FLANDERS FIELDS MUSEUM
FLAGEY
INTERNATIONALE TENTOONSTELLING 2017 LUIK
BRAILLELIGA
BRANDWONDENSTICHTING
INTERNATIONALE MUZIEKWEDSTRIJD KONINGIN
ELISABETH VAN BELGIë
SPECIAL OLYMPICS BELGIUM
BELGIAN PARALYMPIC COMMITTEE
FESTIVAL VAN VLAANDEREN
DE DUVE INSTITUTE
INTERNATIONALE INSTITUTEN VOOR FYSICA EN
SCHEIKUNDE
THE BELGIAN KIDS FUND

KONINKLIJK WERK DER WIEGJES PRINSES PAOLA
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA
FEDERATIE VAN BELGISCHE VERENIGINGEN VOOR
NIERINSUFFICIëNTEN
VLAAMSE DIABETES VERENIGING
PAG-ASA
SÜRYA
PAYOKE
EUROPEAN ORGANISATION FOR RESEARCH AND
TREATEMENT OF CANCER
KONINKLIJK BELGISCH FILMARCHIEF
HET KINDERMUSEUM
KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR
NATUURWETENSCHAPPEN
KONINKLIJK INSTITUUT VOOR HET KUNSTPATRIMONIUM
NATIONALE VERENIGING VAN HART- EN
LONGGETRANSPLANTEERDEN
KONINKLIJKE MUSEA VOOR KUNST EN GESCHIEDENIS
BELGISCHE SPORTBONDEN
KONINKLIJK MUSEUM VOOR MIDDEN-AFRIKA
ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE
PROVINCIëN
KONINKLIJK INSTITUUT VOOR RUIMTE-AëRONOMIE
JONGE ONDERNEMINGEN
BELGISCH CENTRUM VOOR GELEIDEHONDEN
SCALE DOGS
KONINKLIJK BELGISCH VERBOND VOOR DE BESCHERMING
VAN DE VOGELS
DE VRIENDEN VAN DE MUG
INTERNATIONALE VERENIGING ADOLPHE SAX
CENTRUM RONDE VAN VLAANDEREN
STICHING J.C.HEUSON - BORSTKANKERONDERZOEK
DE VRIENDEN VAN HET MUSEUM FELICIEN ROPS
MUS-E BELGIUM
KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VOOR DIERKUNDE VAN
ANTWERPEN
STICHTING FOLON
INTERNATIONAAL CENTRUM VOOR KANKERONDERZOEK
KAZERNE DOSSIN
BELGISCHE UNIVERSITAIRE SPORTFEDERATIE
PIAZZA DELL’ARTE
LIVE ENTERTAINMENT FOUNDATION
PANATHLON INTERNATIONAL-VLAANDEREN
BELGISCHE VERENIGING VOOR PNEUMOLOGIE
CENTRUM VOOR HEDENDAAGSE KUNSTEN WIELS
HOUTOPIA
STEMMEN ONDER DE STERREN
MUSIC FUND
BIO-MENS
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN / DEPARTMENT
OF BIOMEDICAL KINESIOLOGY PERCEPTION AND
PERFORMANCE LABORATORY
OSCARE (ORGANISATION FOR BURNS- SCAR AFTER-CARE &
RESEARCH)
UNITED WORLD COLLEGES BELGIUM
EURO-KARTOENALE
EUROFERIA ANDALUZA
MUSICA MUNDI
ROGER RAVEELMUSEUM
JEUGD PARLEMENT JEUNESSE
BELGISCHE CONFEDERATIE VAN BLINDEN EN
SLECHTZIENDEN
EMO FOUNDATION
KLIMAAT COALITIE
FONDS CARINE VYGHEN VOOR ORGAANDONATIE
PROJECTEN DIE DE MILLENNIUMDOELSTELLINGEN VOOR
ONTWIKKELING NASTREVEN
PROJECTEN IN HET KADER VAN MOBILITEIT
PROJECTEN IN HET KADER VAN DE SOCIALE INTEGRATIE EN
STRIJD TEGEN DE ARMOEDE
PROJECTEN IN HET KADER VAN PERSONEN MET EEN
HANDICAP
TRANSITWONINGEN (O.C.M.W.)
OPVANG EN INTEGRATIE VAN MIGRANTEN EN VAN
ERKENDE POLITIEKE VLUCHTELINGEN
PROJECT IN HET KADER VAN PREVENTIE- EN
VEILIGHEIDSASSISTENTEN
En nog vele andere!
nationale loterij 11.2011
21

22
11.2011 nationale loterij
gezonde mens, gezonde wereld
Op DE StRALEN
VAN DE ZON
Pionieren en avonturieren zit de bouwers van de Umicore Imagine in het bloed. Voor de vierde keer ontwierp
een team studenten van de Leuvense hogeschool Groep T een zonnewagen. Ze zijn best trots op de technologische
innovaties, maar echt tevreden zouden ze pas zijn als hun zonneracer het wereldkampioenschap in Australië,
de World Solar Challenge, wint.
{Dirk Remmerie}
Er is al heel wat veranderd sinds de
Groep t-studenten hun eerste zonnewagen
bouwden in 2004, de umicar I, waarmee
ze een verdienstelijke elfde plaats
haalden in de World Solar Challenge in
2005. Door steeds nieuwe beperkingen
te decreteren, zorgt de organisatie van
de World Solar Challenge ervoor dat de
technische vernieuwingen stilaan bruikbaar
zijn voor regulier, dagelijks transport,
lees: voor de wagen van u en mij.
“Er zijn nieuwe verplichtingen in de
constructie die de veiligheid vergroten en
de toegelaten oppervlakte van zonnepanelen
is kleiner geworden”, verklaart
teamlid joost Noyen. “Mochten de eerste
zonnekarren nog 9 m 2 panelen torsen om
energie aan de zon te onttrekken, dan ligt
de grens nu op 6 m 2 voor panelen met
siliciumcellen of 3 m 2 voor germanium-
cellen, die een hoger rendement halen.”
“Ook qua veiligheid is er al een hele weg
afgelegd. In de eerste Belgische
zonnewagen duurde het ongeveer een
halfuur vooraleer de piloot in de wagen
zat. Dat moet nu in 15 seconden. Was
de eerste cockpit nog van aluminium,
dan is ze sinds de derde wagen – de
umicar Inspire – van carbon, net zoals bij
formule 1-wagens. En maar goed ook,
want die wagen knalde tijdens de World
Solar Challenge 2010 tegen een boom
met een snelheid van 100 km per uur.
De chauffeur had geen schram.”
Helaas ging toen niet alleen de wagen,
maar ook het realistische vooruitzicht op
de eindoverwinning verloren.
EEN WERELDpRIMEuR
uIt BELGIë
Dat wou het 15-koppige team van de
umicore Imagine dit jaar rechtzetten.
Met opnieuw tal van technologische
innovaties van Belgische makelij. Absolute
blikvanger was de manier waarop het
zonlicht wordt ‘gevangen’ en geconcentreerd
op de zonnepanelen. joost Noyen:
“Zowel Groep t als de universiteiten van
Michigan (VS) en twente (Nederland)
gebruikten in vorige wedstrijdedities
concentrators die het zonlicht bundelen.
In tegenstelling tot wat die teams toen
deden, maakten wij nu echter geen
gebruik van lenzen, maar deden het
met een absolute primeur: parabolische
spiegelfolie. Zo puurden we uit 2,4 m 2
zonnepanelen evenveel energie als
normaal uit een oppervlakte van 6 m 2 .”
Het Belgische team stond bij de start op
16 oktober hoog aangeschreven in Australië
wat betreft technologisch vernuft –
het resultaat van een project dat in twee
jaar tijd twee miljoen euro opslokte. De
steun van de Nationale Loterij was dan
ook meer dan welkom.
Dit jaar namen de studenten geen
risico’s op ongevallen en schakelden ze
twee beroepsracers in voor de meer dan
3.000 km lange rit van Darwin naar Adelaide:
Nico Verdonck en Vanina Ickx. Bij
het ter perse gaan van dit magazine was
de uitslag van de race nog niet gekend.
www.solarteam.be
het team van de umicore imagine in
actie tijdens de world solar challenge.
© UMICORE SOLAR TEAM

ELEKtRICItEIt uIt
BOMEN EN GRASSEN
Is het mogelijk om elektriciteit uit biomassa te halen en tegelijkertijd de biodiversiteit te vergroten? Daarnaar
wordt onderzoek gedaan door de vzw Nature & Progrès, die voor dit project steun krijgt van de Nationale Loterij.
{Marie Bryon}
Het idee om koolzaad, graan of suikerbieten
in energie om te zetten, was een
totale vergissing. Het opofferen van voedingsgewassen
en landbouwgrond om
energie te produceren en op die manier
ons huidige energieverbruik te kunnen
handhaven, was helemaal niet gunstig.
Maar hoe zit het met de mogelijkheden
om biomassa te gebruiken die van nietagrarische
percelen afkomstig is?
“Er bestaan gewassen die als energiebron
kunnen dienen en daarnaast
aan het herstel van de landbouwdiversiteit
kunnen bijdragen. Blijft de vraag
welke gewassen dat zijn en hoe we hun
positieve effect op het milieu kunnen
maximaliseren”, legt landbouwecoloog
Alain peeters uit.
© VZW NATURE&PROGRÈS
miscanthus.
gezonde mens, gezonde wereld
HOGE ENERGIEpREStAtIES
uit een vooronderzoek is gebleken dat
wilg en miscanthus wel mogelijkheden
bieden. In tegenstelling tot koolzaad,
graan en suikerbieten concurreren deze
planten niet met voedingsgewassen en
kunnen ze op marginale grond groeien.
Omdat ze meestal voor twintig jaar worden
aangeplant, hebben deze gewassen
bovendien maar heel weinig mest nodig
en kunnen ze zonder bestrijdingsmiddelen
worden gekweekt. Hun energieprestaties
zijn veel hoger en ze produceren
beduidend minder broeikasgas dan hun
voorgangers. Voor de exploitatie ervan
zijn ten slotte ook niet zulke grote investeringen
nodig.
© THINKSTOCK
SCHuILpLAAtS
VOOR DIEREN
Ook qua biodiversiteit zorgen deze planten
voor enthousiaste reacties. Alain
peeters: “Deze gewassen verstoren de
fauna niet; ze vormen zelfs een schuilplaats
voor bepaalde dieren en trekken
zeldzame vogels aan. Redelijkerwijs
zouden ze dus echt kunnen helpen om
de biodiversiteit van ons platteland te
verbeteren.”
Al deze aspecten zijn voorwerp van een
onderzoek dat door de Nationale Loterij
wordt gefinancierd.
www.natpro.be
nature &
progrès bestudeert gewassen die tegelijk als
energiebron dienen en de landbouwdiversiteit herstellen.
nationale loterij 11.2011
23

24
NuL VERKEERSDODEN
pER jAAR
Het gaat goed met de verkeersveiligheid in ons land. Hoewel het aantal verkeersslachtoffers nog boven
het Europese gemiddelde ligt, hebben we de voorbije jaren heel wat vooruitgang gemaakt. Die positieve evolutie
is ongetwijfeld te danken aan de inspanningen van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV).
Toch ligt er nog heel veel werk op de plank.
{Filip Clarisse}
Sinds zijn oprichting in 1986 wil het
BIVV actief bijdragen tot de vermindering
van het aantal verkeersslachtoffers. De
organisatie werkt daarvoor met de drie
instrumenten die de verkeersveiligheid
bepalen: de weggebruiker, het voertuig
en de weg (wegomgeving). De sensibiliseringscampagnes
van de organisatie
zijn het meest bekend, maar het BIVV
stippelt ook het verkeersbeleid uit en
levert allerhande diensten. De organisatie
levert prima werk: jaarlijks sterven in ons
land almaar minder mensen in het
verkeer. Dat is een hele prestatie, maar
het moet nog veel beter. tegen 2020
mikt de Europese Commissie op een
halvering van het aantal slachtoffers
in België: van 840 per jaar moeten we
naar 420.
GO FOR ZERO
“Het is een ambitieus doel. Om het te
halen, moet iedereen aan de kar trekken.
Eigenlijk is nul verkeersdoden het enige
mogelijke objectief. Elke verkeersdode is
er één te veel”, zegt BIVV-woordvoerder
Benoit Godart. Hij weet wat de oorzaken
zijn van de meeste dodelijke ongevallen:
“jaarlijks vallen er een 300-tal doden
wegens overdreven of onaangepaste
snelheid, een 200-tal wegens drinken
achter het stuur en een 100-tal wegens
het niet dragen van de veiligheids-
gordel. Als weggebruikers hun gedrag
zouden aanpassen, zouden we heel wat
slachtoffers kunnen vermijden.” Met de
campagne Go for Zero die dit jaar startte,
wil het BIVV zo veel mogelijk mensen en
organisaties aanzetten om werk te maken
van de verkeersveiligheid.
11.2011 nationale loterij
gezonde mens, gezonde wereld
RISICOBESEF VERGROtEN
Met Go for Zero en andere campagnes
richt het BIVV zich naar een heel brede
doelgroep. jaarlijks tekent het BIVV voor
zes grote affichecampagnes. Die aanpak
combineert de organisatie met gerichte
acties die specifieke doelgroepen op het
oog hebben. “Zo zijn we dit jaar – met de
steun van de Nationale Loterij – gestart
met een campagne om het aantal
weekendongevallen te verminderen.
Wekelijks sterven twee jongeren in
© BIVV
auto-ongevallen. Met een heel gerichte
campagne probeerden we het risicobesef
bij jongeren te vergroten. Een andere
specifieke campagne wees jonge
chauffeurs op de risico’s van autorijden
onder invloed van drugs.
Met die gerichte campagnes en de zes
grote affichecampagnes hopen we de
ambitieuze doelstellingen te halen”,
besluit Benoit Godart.
www.bivv.be
go for zero.

kankerBeHanDelinG Op MAAt
De Breast International Group (BIG) streeft ernaar internationaal borstkankeronderzoek te vergemakkelijken.
Dankzij haar onderzoeksprogramma NeoBIG, gelanceerd door professor Martine Piccart aan het instituut Jules Bordet,
hoopt BIG de droom van kankeronderzoek op maat te helpen verwezenlijken. Daarbij zou elke patiënt(e) de behandeling
krijgen die hem of haar het beste past.
{Olivia Arend}
De huidige realiteit is hard: “Het arsenaal
aan kankerbestrijdende moleculen blijft
te beperkt. Die moleculen richten vaak
zware bijkomende schade aan en het is
zeer moeilijk te voorspellen of een tumor
gunstig zal reageren op een bepaalde
molecule”, aldus bio-informaticus
dr. Alexandre Irrthum.
Nochtans zorgt de genomica voor enorme
vooruitgang in onze kennis van deze zeer
uiteenlopende ziekte. Binnen afzienbare
tijd zal de ‘genetische identiteitskaart’
van een tumor, die grotendeels laat zien
hoe agressief de tumor is en hoe die zal
reageren op behandelingen, minder dan
1000 euro kosten. Maar dan komt het er
nog op aan “de genomische en klinische
gegevens, die momenteel nog te vaak te
versnipperd zijn, op grote schaal te integreren
en vervolgens te analyseren”.
It-pLAtFORM
In het kader van het Europese project
INtEGRAtE, dat de steun van de
Nationale Loterij geniet, buigt een team
van oncologen, biologen, informatici en
statistici zich over de ontwikkeling van
een informaticaplatform. Via dat platform
“zullen deelnemende ziekenhuizen en
laboratoria gegevens kunnen uitwisselen
en integreren, en gemakkelijker
geavanceerde statistische modellen
kunnen ontwikkelen en toepassen om de
doeltreffendheid van de behandelingen te
voorspellen”.
www.fp7-integrate.eu
BEtER voorkomen
Door gerichte blessurepreventie daalt bij jeugdvoetballers de kans op een blessure met 30%. Deze hoopgevende conclusie volgt
uit het door de Nationale Loterij gesteunde wetenschappelijke project van trainings- en bewegingsexpert Werner Helsen.
{Roeland Kortleven}
Als hoogleraar bewegings- en trainingsleer
staat Werner Helsen bij de
K.u.Leuven aan het hoofd van een onderzoeksproject
dat zich richt op beloftevolle
jeugdvoetballers. “Weerkerende spier- en
belastingsblessures kunnen een speler
in een vicieuze cirkel brengen. Naast
© K.U.LEUVEN
gezonde mens, gezonde wereld
prestaties moet ook blessurepreventie
alle aandacht krijgen bij de ontwikkeling
en begeleiding van die speler.”
Door een persoonlijke preventieaanpak
daalt het blessurerisico aanzienlijk.
Helsen: “Op basis van een onderzoek
en zijn blessurehistoriek brengen we
de speler volledig in kaart. Met kleuren
duiden we de meest blessuregevoelige
spiergroepen en gewrichten aan. Via
allerlei spierversterkende oefeningen
werkt de speler in enkele maanden tijd
het onevenwicht weg.”
poster van blessurepreventieprogramma.
© THINKSTOCK
efficiënte borstkankerbestrijding
begint bij correcte
informatie-uitwisseling.
OOK VOOR VIOLIStEN
“Onze preventieoefeningen hebben nut
op alle voetbalniveaus”, besluit Helsen.
“Hiervoor ontwikkelden we posters met
oefenschema’s. Maar ook andere sporters
of violisten en ballerina’s lopen door
de repetitieve belastende handelingen
een hoger blessurerisico. Ook zij halen
voordeel uit onze bevindingen.”
http://faber.kuleuven.be/onderzoek/dep2/mce.htm
http://www.topsportlab.com/en/
feature-tour/overview
nationale loterij 11.2011
25

26
11.2011 nationale loterij
BALSEM Op
DE BRANDWONDE
Dit jaar viert de Belgische Brandwondenstichting haar 25e verjaardag. Het vroeger en nu
van de Stichting wordt geschetst door gedelegeerd bestuurder Jean-Pierre Arnould.
Brandwondenzorg is vaak synoniem met kansarmenbeleid, zo blijkt.
{Marcel Schoeters}
De Belgische Brandwondenstichting
werd officieel opgericht op 16 mei 1986,
maar haar voorgeschiedenis gaat al terug
tot eind 1983. toen stelde een serviceclub
namelijk vast dat brandwondenpatiënten
een ‘vergeten patiëntengroep’
waren. Op 20 juni 1985 werd het ‘Hulp-
fonds voor Zwaar Verbranden vzw’ officieel
opgericht onder het peterschap van
alle brandwondencentra. “De Nationale
Loterij steunde ook toen al dit hulpfonds
met een subsidie van één miljoen
Belgische frank, als startkapitaal voor de
‘Nationale Stichting voor Hulp aan Zwaar
Verbranden’ (NSHZW), toen nog in oprichting”,
signaleert jean-pierre Arnould.
© BBS
affiche van de brandwondenstichting.
gezonde mens, gezonde wereld
GESpECIALISEERD
EN DuS DuuR
“u moet weten dat de verzorging van
brandwonden sinds de late jaren zeventig
steeds meer in gespecialiseerde centra
gebeurde”, vervolgt Arnould. “Door een
grotere specialisatie groeiden de overlevingskansen
voor patiënten met zware
brandwonden. Bij deze behandelingen
werden nieuwe technieken, nieuwe medicijnen
en zalven gebruikt. Geen van die
toepassingen waren bij het RIZIV bekend
en ze kwamen dus ook niet voor terugbetaling
in aanmerking. De patiënt, meestal
uit een kansarm milieu, diende die zware
extra kost zelf te dragen.”
Volgens jean-pierre Arnould is 40% (of
meer naargelang van de regio) van de
patiënten kansarm. Door het lobbywerk
van de Stichting worden de kosten voor
de acute zorg (tijdens de opname in het
brandwondencentrum) ondertussen voor
een groot deel terugbetaald. Voorts is er
momenteel al een Koninklijk Besluit dat
de brandwondencentra een halftijdse
coördinator en een halftijdse psychologe
toekent om de betere opvolging
van de brandwondenpatiënt in België te
garanderen.
toch heeft de kansarme patiënt van
1986 het in 2011 nog altijd even moeilijk.
Een aantal noodzakelijke behandelingen/
verzorgingen/producten uit de nazorg
zijn namelijk financieel niet voor hem
toegankelijk. De steunverlening vanuit de
Belgische Brandwondenstichting zal dus
ook meer gericht zijn naar de psychologische
en sociale nazorg, naar middelen
die het bestaan van een brandwondenpatiënt
draaglijker kunnen maken, zoals
drukkleding, maquillage en plastische
chirurgie. De overheid bestudeert welke
van die behandelingen noodzakelijk zijn
binnen de nazorg en of ze voor terugbetaling
in aanmerking kunnen komen. tot
dan zijn die patiënten aangewezen op de
financiële steun van de Stichting.
DE LIttEKENS
VERDWIjNEN NOOIt
jean-pierre Arnould schat dat volgens
algemene cijfers er jaarlijks ongeveer
1.200 zwaar verbrande patiënten in de
brandwondencentra terechtkomen (er is
geen nationale registratie). 40% tot 50%
van die patiënten is dus kansarm, 30%
zijn kinderen. Daarnaast vallen er jaarlijks
ongeveer 100 dodelijke slachtoffers als
gevolg van brand of een ongeval met
brandwonden.
Daarom wil jean-pierre Arnould zeker
de aandacht vestigen op de preventie-
activiteiten van de Stichting, via een drukbezochte
website, preventiemails,
het lesprogramma BRAVO (Brandwonden
Voorkomen) dat zich richt naar
scholen en organisaties die werken met
kansarmen. Daarnaast participeert de
Stichting in vele projecten die op het vlak
van preventie worden opgezet.
Voorkomen is inderdaad beter dan genezen,
zeker het voorkomen van brandwonden,
want de littekens van brandwonden
verdwijnen nooit.
www.brandwonden.be

Op de plaats waar vroeger de kamelen
en de ezels gehuisvest waren, legde de
Antwerpse Zoo dit jaar een gloednieuw
leeuwenverblijf aan. Verwacht vooral
geen kleine hokken waar de beesten
op elkaar gepropt zitten. De grote katten
kregen verschillende etages in terrasvorm
die in elkaar overlopen, met water, grassen,
rotsen en zand, in totaal goed voor
een oppervlakte van zowat 1.200 m 2 .
gezonde mens, gezonde wereld
IN HEt tEKEN VAN De leeuW
In de Antwerpse Zoo kregen de leeuwen onlangs zowat tien keer meer ruimte.
{Frederic Petitjean}
“Het nieuwe verblijf is tien keer groter
dan het vorige”, zegt Linda Van Elsacker,
directeur Onderzoek en Ontwikkeling van
de Zoo. “Ook de vosmangoesten en de
stokstaartjes, die naast de leeuwen zitten,
verblijven via een buizensysteem in het
nieuwe leeuwenverblijf, kwestie van leven
in de brouwerij te brengen. En ze kunnen
er zo ook weer uit, natuurlijk, mocht een
leeuw plots honger krijgen.”
victor de leeuw. het nieuwe leeuwenverblijf. © GEMMA CATTEEUW
GeprikkelDe BEZOEKERS
ZES EDuCAtIEVE
RuStpuNtEN
Het publiek kan helemaal rond en zelfs
over het nieuwe verblijf wandelen, dankzij
de panoramabrug. “Met de bijdrage van
de Nationale Loterij hebben we vooral het
educatieve aspect van het project bekostigd”,
legt Van Elsacker uit. “De bouw van
zo’n verblijf is erg duur en dan zie je vaak
dat duiding voor het publiek stiefmoederlijk
behandeld wordt, maar hier dus niet.
Er komen zes ‘rustpunten’ waar alles over
de dieren en hun gedrag heel laagdrempelig
wordt uitgelegd.”
Momenteel zit er één leeuwenfamilie
(papa-, mama- en dochterleeuw) in het
verblijf. In het kader van internationale
kweekprogramma’s zullen er daar binnen
enkele jaren nog verschillende bij komen.
www.zooantwerpen.be
www.planckendael.be
Je weet alles al over hoe de zintuigen bij mens en dier precies werken? Dat dacht je maar. De tentoonstelling ‘Prikkels!’
in het Brusselse Museum voor Natuurwetenschappen overtuigt je met plezier van het tegendeel.
{Frederic Petitjean}
Hoe spoort een politiehond drugs op?
Hoe gebruikt een bij uv-licht om nectar
te vinden? Hoe werkt de ‘sonar’ van een
vleermuis? tot 2 september 2012 vind je
© THOMAS CATO PHOTOGRAPHY
© YVES VAN LOOVEREN
in het Museum voor Natuurwetenschappen
in Brussel de antwoorden op deze
en heel wat meer vragen in de tijdelijke
tentoonstelling ‘prikkels!’.
de nectarslurper.
“‘prikkels!’ vertelt alles over de werking
van de zintuigen bij mens én dier”, zegt
Isabelle Van Loo van het museum.
“We gaan dieper in op de vijf klassieke
zintuigen (horen, zien, ruiken, voelen en
proeven) en drie ‘speciale’ zintuigen die
enkel dieren gebruiken: temperatuur,
magnetisme en elektriciteit. Het is een
heel mooi vormgegeven, interactieve
tentoonstelling waar ouders en kinderen
zelf moeten proeven, ruiken, voelen en
testen.”
“De middelen die de Nationale Loterij bijdraagt
aan ‘prikkels!’ zullen vooral naar de
communicatie gaan”, zegt Van Loo. “Zodat
zo veel mogelijk mensen weten dat deze
expositie eraan komt.”
www.natuurwetenschappen.be
nationale loterij 11.2011
27

28
WAAR sport ECHt OM DRAAIt
‘Zoom in op de emotie van sport!’ Zo luidde dit jaar de opdracht voor het Stipendium –
een fotowedstrijd die Panathlon Vlaanderen jaarlijks organiseert voor alle middelbare
scholen en sportclubs.
{Roeland Kortleven}
de winnende foto
in de categorie scholen.
11.2011 nationale loterij
de toekomst begint vandaag
100 miljoen mensen MAKEN HEt VERSCHIL
2011 is het Europese jaar van het vrijwilligerswerk. De ideale gelegenheid om meer dan 100 miljoen ‘stille krachten’ in de spotlights
te plaatsen. Hoewel de werkzaamheden van vrijwilligers niet altijd naar waarde worden geschat, zijn ze toch essentieel voor
de samenleving. Dat is ook de boodschap van het European Youth Forum (YFJ).
{Marie Bryon}
Het YFj is het Europese platform dat
de belangen van jongeren behartigt. Zo’n
honderd verenigingen zijn aangesloten.
“Al die verenigingen berusten op de inzet
van vrijwilligers. Dat is de essentie van
ons netwerk én van de samenleving”,
aldus Giuseppe porcaro, algemeen
secretaris van het YFj.
Maar ondanks hun hoge aantal en de belangrijke
bijdrage die ze leveren, genieten
vrijwilligers in Europa geen enkele vorm
van officiële erkenning. “Wij hebben het
Europees jaar van het vrijwilligerswerk
aangegrepen om de inbreng van die
jongeren onder de aandacht te brengen,
en om een juridisch statuut te eisen dat
hun rechten en plichten omlijnt”, zegt de
algemeen secretaris. Het was de aanzet
tot een uitgebreid overlegproces tussen
de verschillende belanghebbenden, dat
enkele maanden later zou uitmonden in
een handvest en een groot evenement:
de tweede jongerenconventie over
vrijwilligerswerk.
StAND up,
YOuNG VOLuNtEERS!
De jongerenconventie vond plaats van
7 tot 11 september 2011 en had een
dubbel doel: lobbyen bij de instellingen
© PANATHLON
panathlon promoot als internationale serviceclub
de positieve waarden in de sport.
De leden zetten zich af tegen gevaren als
omkoping, geweld, doping en overdreven
commercie. “We vergeten al te vaak waar
sport echt om draait”, stelt paul De Broe,
bezieler van het Stipendium en lid van de
raad van bestuur van panathlon International.
De vereniging bestaat in 29
landen. Ons land telt zeven clubs. “Veel
leden zijn ex-sporters. In 2004 stelden
we vanuit Vlaanderen de ‘panathlon-
verklaring voor Ethiek in de jeugdsport’
op. Steeds meer jeugdclubs over de hele
wereld onderschrijven dit document.”
SpORt IS EMOtIE
Met het jaarlijkse Stipendium maakt
panathlon zich aan het brede publiek
bekend. “De fotowedstrijd staat open
voor alle jeugdsportclubs en middelbare
scholen”, legt paul De Broe uit. “Dit jaar
focuste het thema op emotie in de sport.
We kregen maar liefst 260 inzendingen
binnen: prachtige foto’s met vreugde en
blijdschap maar ook troost, inspanning
en ontgoocheling. uiteindelijk bekroonde
de jury elf winnaars met een geldprijs van
1.000 euro.”
www.panathlonvlaanderen.be
voor de toekenning van een juridisch statuut,
en mensen stimuleren om zich in te
zetten. “Om daarin te slagen, moesten we
voor een onvergetelijk evenement zorgen,
waarvoor de voorbereidingen twee jaar
duurden”, aldus Giuseppe porcaro.
Het programma was dan ook goed
gevuld, met conferenties, workshops,
interactieve stands en concerten. Er was
dus het nodige voorzien om de 7.000 verwachte
bezoekers te entertainen op de
esplanade voor het Europees parlement.
Maar alles hing af van de deelname van
jongerenverenigingen. Giuseppe porcaro:
“Zonder hun betrokkenheid zou de con-

espeCt IS
EEN OVERWINNING Op ZICH
De wedstrijd voor grafische en visuele kunsten, die georganiseerd wordt
door Panathlon Wallonië-Brussel, is ondertussen aan zijn zevende editie toe.
{Daniel Lapère}
panathlon Wallonië-Brussel is opgericht
in 2003 en vormt de “actiegroep van het
Internationaal Olympisch Comité die instaat
voor de (her)intrede van de ethiek in
de sport”, aldus philippe Housiaux, voorzitter
van panathlon Wallonië-Brussel.
Waarden als fair play, groepsgeest en
doorzettingsvermogen draagt deze
organisatie hoog in het vaandel.
panathlon Wallonië-Brussel tracht via
gezondheidscampagnes, fototentoon-
stellingen en de prestigieuze wedstrijd
voor grafische kunsten ‘Waarden en
ethiek in de sportwereld: voor en door
jongeren’, deze waarden door te geven.
Deze wedstrijd focust op leerlingen en
studenten van het middelbaar en hoger
onderwijs en wordt gesubsidieerd door
de Nationale Loterij. panathlon Wallonië-Brussel
vraagt deze jongeren om
sensibiliseringscampagnes met slogans,
affiches, videoclips,… te bedenken en
ventie maar weinig zin hebben gehad. tot
onze grote opluchting gingen meer dan
70 Belgische en Europese organisaties
meteen in op onze oproep, die luidde:
Young volunteers, stand up!. Dat waren er
heel wat meer dan we durfden te hopen.
We konden dus van start gaan, ook al
omdat de Nationale Loterij voor
de nodige steun zorgde.”
Duizenden bezoekers kwamen opdagen
om het dorp van de jonge vrijwilligers te
bezoeken, over hun statuut te debatteren
en te dansen op allerlei traditionele muziek.
Als afsluiter en apotheose van het
evenement volgde nog een groot concert
met ‘verticale opstelling’ op het balkon
van het oude Luxemburg-station, wat de
plek in een buitengewone sfeer hulde. En
zo werd het eerbetoon aan de vrijwilliger
in schoonheid afgesloten.
www.youthforum.org
de toekomst begint vandaag
te ontwerpen. Een van de ingezonden
titels is zelfs tot officiële slogan van de
organisatie verkozen: ‘Respect is een
overwinning op zich’.
FAIR pLAY IN DE SCHOLEN
Welke doelen beoogt panathlon met deze
campagne? ten eerste willen ze een fairplaygevoel
creëren in de scholen en een
beroep doen op een prestigieuze jury,
samengesteld uit artiesten en sportmensen.
Vervolgens willen ze de laureaten
van de wedstrijd persoonlijk feliciteren
in de scholen, in het bijzijn van de pers.
Daarnaast willen ze ook de ingezonden
ideeën aanpassen om ze op grote schaal
gratis te verdelen in de gemeenten. Als
afsluiter organiseert panathlon een groot
feest waarop alle laureaten van dit jaar én
van de vorige edities zijn uitgenodigd.
www.panathlon.be
© YFJ
Yo
Pong
Yo
Roller
Rock
Rallye
Fitness
Ping
Golf
Gold
Karate
CirQue
Claquettes
Daginata
Baseball
Trampoline
Kenjutsu
Softball
Jetski
Quad
Fitness
Crappling
Futsal
Ragga
Couren
Rallye
Ping
VOlley
Tennis
Sport
Pong
Golf
Surf
Ping
Judo
Karate
Cirque
Tennis
Boxe
Kempo
Polo
Voile
BMX
Padel
Ping
Pong
Apnee
Golf
Kempo
Karting
Kempo
Billard
Natation
Paintball
Pour faire un bon vainqueur,
Pour faire un bon vainqueur,
il faut être bon perdant.
il faut être bon perdant.
LE BUT
DE
Natation
Course
Equitation
Baseball
Karate
Golf
Athletisme Course
HandballAviron
Basketball
Bowling
Paramoteur
Modelisme
Pancrace
Escalade
Canyonisme
Talent
Equitation
Taekwondo
Kenutsu
Boomerang
Kateboard
Kateboard
Handisport
Sarbacana
SnOwbOard
Taekwondo
Tambour
Tennis
PARTICIPER
Petanque
Golf
Bodyboard
Traineaux
Judo
Voile
Ping
Pong
Padel
Yoga
Musculation
Triathlon
Squash
Taido
Kendo
CIrque
Ninjitsu
Jordu ball
Badminton
Boxe
Voile
Judo
Baseball
Traineaux
Jorkyball
Golf
Gobudo
Parapente
Equitation
Cyclotourisme
crace
NAnbara
aginata
Tempo
Agility
Billard
Cirque
Judo
Danse
Golf
Rugby
Box
Voile
Judo
Salsa
VTT
Luge
Apnee
Yoga
Padel
Javelot
Golf
ne brûlons pas
L’essentiel
het feest van
het european youth forum.
nationale loterij 11.2011
29

30
11.2011 nationale loterij
de toekomst begint vandaag
EEN GOuDMIjN
VAN ENERGIE
Met de Jonge Baekelandprijs wil de vzw Bio-MENS (Milieu, Educatie, Natuur & Samenleving) jongeren aansporen
om na te denken over innovatie en duurzaamheid. Zo ontdekken jongeren de hippe en creatieve kant van wetenschap.
De derde editie had als thema: ‘Toekomst voor de zee. Nachtmerrie of goudmijn?’
{Maarten Billiet}
Op jaarlijkse basis nodigt Bio-MENS
leerlingen van de derde graad van
het middelbaar onderwijs uit om een
toekomstvisie neer te schrijven en die te
presenteren. Vervolgens nemen de finalisten
van de jonge Baekelandprijs deel
aan een debat waarin ze drie stellingen
over het gekozen thema verdedigen of
ontkrachten.
Een tienkoppige jury met professionelen
uit ondernemingen, onderwijs en overheid
kiest de laureaten en de uiteindelijke winnaars.
Dit jaar streden de deelnemende
leerlingen in Antwerpen, de Europese
jongerenhoofdstad 2011, voor de verschillende
geldprijzen, geschonken door
de Nationale Loterij.
DE KRACHt VAN WAtER
Elias De Keyser (16 jaar) en Michaël
Biset (17 jaar) van het Leuvense Heilige-
Drievuldigheidscollege bekoorden de jury
het meest. Met hun project ‘poseidon’
bedacht het duo een manier om energie
uit de oceaan te halen. Elias De Keyser:
“We zagen in Dover de golven tegen de
kustlijn beuken en waren onder de indruk
© THINKSTOCK
van de kracht van het water. Daarom onderzochten
we hoe deze overweldigende
energie kan worden gebruikt om elektriciteit
op te wekken. Omdat de golfenergie
te weinig constant is, besloten we ons op
stromingsenergie te richten. Ons systeem
zet stuwingen in het water om in bewegingsenergie.
Daarvoor worden tot
zestien dynamische modules met daarin
een propeller op twee ringen bevestigd.
Een windturbine kost 6 miljoen euro en
levert tot 2 megawatt aan elektriciteit
op. per installatie kost ons project maar
3 miljoen euro en levert het tot
1,5 megawatt op.”
De jonge Baekelandwedstrijd werd
hen aangereikt als een mogelijk project
binnen de lessen wetenschappelijke
vorming. “Het hele project betekende
heel veel extra werk, maar het was een
ervaring om nooit te vergeten: dit soort
vaardigheden leer je niet op de schoolbanken”,
getuigt Elias enthousiast. “Het
presenteren en debatteren vond ik het
leukst. Bijna was al het werk voor niets
geweest, want de finale viel tijdens onze
de kliffen van dover: inspiratiebron voor een energieproject.
schoolreis naar parijs. Dankzij het geld
van onze ouders en de snelheid van de
tGV konden we toch deelnemen en
uiteindelijk nog winnen ook!”
pOSItIEVE INStELLING
Waarom zij werden uitverkoren? Elias De
Keyser heeft wel een idee. “De andere
projecten bekeken het thema vanuit het
nachtmerriescenario, maar wij zijn van het
positieve uitgegaan en hebben de zee
als een goudmijn bekeken. Omdat 70%
van de aarde bedekt is met water, kunnen
onze modules haast overal gebruikt
worden. En ze liggen onder water en dus
in niemands weg.”
www.biomens.eu
in 2012
staat de jonge baekelandprijs
in het teken van de overbevolking.
DJB 12 flyer_Opmaak 1 3/10/11 18:16 Pagina 1
DE JONGE BAEKELAND
2012
Wereld te klein! Wie valt eraf…?
Wat met onze steeds groter wordende ecologische voetafdruk?
Hoe verkleinen we de afvalberg die de toenemende bevolking creëert?
Hoe stoppen we de afname van de biodiversiteit?
Waar gaat het naartoe met onze privacy en vrije meningsuiting?
En hoe gaan we om met de toenemende diversiteit?
Zullen (bio-)plastics een deel van de oplossing zijn?
Gaat “de natuur” ons redden of elimineren?
Onze planeet geraakt stilaan overbevolkt. Wat doe JIJ eraan?!
Prijzenpot van
2500 euro
Schrijf nu in voor de vierde Jonge Baekeland!
Een biologische, technologische, chemische en/of kunstzinnige kijk? De visie van een ingenieur of
die van een kunstenaar of filosoof? Het kan allemaal! Werk een kritische argumentatie uit of maak
een creatief werkstuk en ding mee naar een mooie geldprijs. In de prijzenpot zit maar liefst 2500
euro, geschonken door de Nationale Loterij. De jury kiest uit alle inzendingen vijf laureaten die hun
werk verdedigen in de grote finale op vrijdag 27 april in de Vrije Universiteit Brussel.
De Jonge Baekeland is een jaarlijkse wedstrijd voor leerlingen uit de derde graad secundair
onderwijs (ASO, TSO, BSO, KSO). Organisator Bio-MENS vzw wil hiermee de kritische en creatieve
geest van jongeren aanwakkeren.
Inschrijven voor de wedstrijd kan t.e.m. 12 februari 2012. Deelname is gratis!
Meer info op www.biomens.eu.
MENS
© BIO-MENS

‘expéri-sens en folie’,
de ontdekking van je vijf zintuigen.
ZintuiGen
Op SCHERp
Afgelopen zomer brachten meer dan
5.000 kinderen een bezoek aan Houtopia
om er hun vijf zintuigen te ontdekken.
{Stéphanie Labis}
Houtopia bevindt zich in Houffalize, niet
ver van Bastenaken. Het is een magische
plek waar kinderen koning zijn. In dit
belevingscentrum wordt rond vier thema’s
gewerkt: gezondheid, milieu, verdraagzaamheid
en veiligheid. Elke zomer
belicht een tijdelijke tentoonstelling een
van die onderwerpen. Zo stond de zomer
van 2011 in het teken van de gezondheid
via een verkenning van de vijf zintuigen.
De afgelopen zomermaanden werden
met steun van de Nationale Loterij drie
interactieve tentoonstellingen aangeboden
aan de kinderen, ingedeeld per
leeftijdscategorie. De allerkleinsten
konden via een dertigtal doe-spelletjes
de gevolgen van hun handelingen testen,
en naar hartenlust observeren, nadenken
en (blijven) uitproberen. Het gedeelte
voorbehouden voor de vijf- tot achtjarigen
was kunstzinniger. De oudere kids
konden dan weer ontdekken hoe onze
zintuigen werken, via een tentoonstelling
bedacht door de parijse Cité des Sciences.
Zo leerden zij in welke mate ieders
persoonlijke ervaring bepaalt hoe hij of zij
zintuiglijke informatie interpreteert.
www.houtopia.be
© HOUTOPIA
de toekomst begint vandaag
WetensCHappen BOVEN!
Elk jaar plaatst WetenschapsEXPOsciences zo’n 200 wetenschappelijke en technische
projecten in de kijker, uitgedacht en voorgesteld door jongeren van 5 tot 20 jaar.
{Stéphanie Labis}
“Verbeelding is belangrijker dan kennis”,
zei Albert Einstein. Die wijsheid indachtig
wil de WetenschapsEXpOsciences
met steun van de Nationale Loterij de
creativiteit van jongeren tussen 5 en
20 jaar aanwakkeren en hun interesse
voor wetenschap prikkelen, tijdens een
jaarlijkse wedstrijd voor wetenschapsprojecten.
Wetenschappers in wording stellen
er hun project aan het grote publiek
voor. De meesten van hen worden daarbij
gesteund door hun leraar wetenschappen
of onderwijzer. “De jongeren zorgen
zo zelf voor hun leertraject. Ze werken
hun project immers helemaal zelf uit, van
de aanvankelijke vraagstelling tot het
eindresultaat”, aldus Astrid van Reijsen,
pedagogisch coördinatrice.
GELEERDEN VAN MORGEN
Er vallen heel wat prijzen te winnen. De
winnaars in de categorie Hoger secundair
onderwijs mogen trouwens België
© JEUNESSE SCIENTIFIQUE
vertegenwoordigen op internationale
wetenschappelijke tentoonstellingen.
Een geigerteller, een mathematisch
model gebaseerd op zandkorrels en
een telegeleide lift zijn enkele van de
projecten die in 2011 werden geselecteerd.
“Behalve het wedstrijdaspect zijn
vooral het opdoen en uitwisselen van
ideeën belangrijk tijdens deze expo. Alle
deelnemende jongeren zijn trots dat ze
hun project tot een goed einde hebben
gebracht en aan het publiek hebben laten
zien”, besluit Astrid van Reijsen.
De volgende WetenschapsEXpOsciences
vindt plaats op 23 en 24 maart 2012
in Luik en op 27 en 28 april 2012 in
Brussel. uiterste inschrijvingsdatum: eind
februari.
www.jcweb.be
www.jsb.be
exposciences.
nationale loterij 11.2011
31

32
ONtDEK VANDAAG DE
tALENtEN VAN MORGEN
De tentoonstelling ‘Tremplin’ wil afgestudeerden (jonger dan 35 jaar) aan de scholen
van toegepaste hedendaagse kunst uit Wallonië en Brussel in de picture plaatsen.
{Marie Bryon}
Modeontwerpers, stylisten en keramisten,
maar ook designers en binnenhuisarchitecten…
ze zijn er allemaal. Voor het
zesde jaar op rij stellen ze zij aan zij hun
werk voor en hopen ze opgemerkt te worden
door het grote publiek, door kenners
of beter nog, door de jury.
De expositie ‘tremplin’ werd in 2006 ingehuldigd
door de World Crafts Council-
BF (WCC-BF) en wil aandacht schenken
aan mensen jonger dan 35 jaar die afgestudeerd
zijn aan de scholen voor toegepaste
hedendaagse kunst uit Wallonië
en Brussel. Voor deze veertig ontwerpers
die voor deze gelegenheid hun eindwerk
voorstellen, is dit een unieke kans om
grotere bekendheid te verwerven, zowel
in België als daarbuiten.
de winnende inzending van marine delmoitiez
van de sectie ‘design textiel’ van la cambre.
11.2011 nationale loterij
de toekomst begint vandaag
StILLE DOOD VERMIjDEN
In 2007 werd de tentoonstelling omgedoopt
tot een wedstrijd. De Nationale
Loterij was een van de eersten om zich te
verbinden aan dit initiatief. Zij voorziet drie
beurzen van 2.500 euro (met daarbovenop
een speciale vermelding toegekend
sinds 2010), met als doel de carrière van
deze nieuwe generatie ontwerpers een
boost te geven.
“Het gamma van initiatieven waarvoor
we dit geld gebruiken, is heel uitgebreid:
de realisatie van prototypes, bijkomende
opleidingen, studiereis,… Deze steun
zorgt voor een extra duwtje in de rug van
de laureaten zodat ze hun carrière een
boost kunnen geven. Deze ontwerpers
vermijden zo ook een mentale uitputting
© XAVIER ALPHAND
waaraan vele andere ontwerpers lijden
omdat ze zich al te vaak laten ontmoedigen
en zo hun ambitie en talent laten
verloren gaan”, aldus Maïté Graci, communicatieverantwoordelijke
bij WCC-BF.
VERDER KIjKEN DAN
HEt EStHEtISCHE ASpECt
Hoe kan je nu het best een jury, die
bestaat uit experts afkomstig uit heel diverse
domeinen zoals de glas-, juwelen-,
keramiek- of designsector, overtuigen?
“Wij willen geen prijs geven voor elke
discipline, ook al lijken ze heel verschillend.
Een van de doelen van tremplin
bestaat er juist in om alle luiken van de
toegepaste kunst bij elkaar te brengen,
en op die manier aan te tonen dat deze
verschillende takken heel wat uitgebreider
en rijker zijn dan men zou denken”,
gaat Maïté Graci verder.
Het esthetische aspect alleen volstaat
echter niet als criterium in de ogen van
deze heterogene jury. De kandidaten
worden geëvalueerd vanuit verschillende
invalshoeken, waaronder creativiteit en
artistieke intelligentie. “Elk jurylid is gespecialiseerd
in één welbepaald domein.
Het gebeurt vaak dat een jurylid de anderen
bijspringt op technisch niveau, bijvoorbeeld
bij het bespreken van een werk
dat tot zijn domein behoort. Dit overleg
verrijkt het oordeel van de jury en helpt
om een beslissing te nemen wanneer er
een groot aantal voorgestelde werken is,
zoals vaak het geval is. Dit bewijst nog
maar eens dat de creativiteit in ons kleine
landje welig tiert…”, besluit communicatieverantwoordelijke
Maïté Graci.
www.wcc-bf.org

Samen creëren we kansen
De Nationale Loterij geeft
10,3 miljoen euro
subsidies aan cultuur.
Dankzij u.
www.nationale-loterij.be
nationale loterij 11.2011
33

34
11.2011 nationale loterij
voor een sterke samenleving
DE StICHtING
tEGEN ARMOEDE
In 1976 zat Koning Boudewijn precies 25 jaar op de troon. Op 31 maart 1976 zag zijn ‘geschenk’ voor dat jubileum
het levenslicht: de Koning Boudewijnstichting. Sindsdien zet die onafhankelijke stichting zich — in de geest van
Koning Boudewijn — in voor betere levensomstandigheden, met de (flinke) steun van de Nationale Loterij.
{Filip Clarisse}
Zorgen voor betere levensomstandigheden
is een immense opdracht. Om
een tastbaar verschil te kunnen maken,
focust de Koning Boudewijnstichting op
enkele actiedomeinen: armoede & sociale
rechtvaardigheid, democratie, erfgoed,
filantropie, gezondheid, lokaal engagement,
migratie…
Armoede & sociale rechtvaardigheid is
een van de belangrijkste actiedomei-
nen – een groot deel van de dotatie
van de Nationale Loterij wordt daarvoor
ingezet. Om armoede weg te werken
en sociale rechtvaardigheid te bevorderen,
richt de Stichting zich op twee
specifieke doelgroepen: kinderen en
ouderen.
KINDEREN AAN HEt WOORD
De armoede in ons land vermindert niet.
Françoise pissart, directeur bij de Koning
Boudewijnstichting: “In heel wat families
werkt er niemand of is er slechts één
ouder. Ook grote gezinnen en migrantengezinnen
hebben nogal eens te kampen
met armoede.”
“We hebben de afgelopen jaren geleerd
dat het onvoldoende is om alleen de
ouders aan te spreken om die gezinnen
uit de armoedespiraal te halen. In het
verleden hebben we te vaak op de ouders
gefocust met het idee dat dit automatisch
positieve effecten zou hebben voor de
kinderen. Om een echte impact te hebben
op de toekomst moeten we ook de
kinderen aanspreken. Daarom hebben
we – misschien wel voor het eerst – echt
naar de kinderen geluisterd. Kinderen en
jongeren die in armoede leven, hebben
we het woord gegeven.”
HEEL VROEG BEGINNEN
Dat er naar arme kinderen wordt geluisterd,
is relatief nieuw. Zelfs in Europa
is het een verfrissende aanpak.
Françoise pissart: “Door ons te richten
op de kinderen uit armoedegezinnen,
verhogen we de kans dat zij een beter
leven zullen hebben dan hun ouders.
Kinderen hebben het immers moeilijk in
arme gezinnen. Ze krijgen geen hulp bij
opdrachten van de school, ze kunnen niet
deelnemen aan sportieve en culturele
activiteiten, ze krijgen geen evenwichtige
maaltijden, ze krijgen minder aandacht…
Het is niet evident om dan uit de armoede
te geraken. Als we dus iets aan de (toekomstige)
armoede willen doen, moeten
we ons ook op de kinderen richten. We
moeten héél vroeg beginnen en ons
niet alleen met de ouders bezighouden,
maar ook rechtstreeks met de kinderen
werken.”
GOOD pRACtICES
Ook ouderen zijn een risicogroep als het
om armoede en sociale uitsluiting gaat.
Françoise pissart: “We denken vooral aan
oudere migranten en eenzame ouderen.
We steunen initiatieven die bruggen slaan
tussen oudere migranten en de diensten
die hen kunnen helpen. En we laten het
isolement bij ouderen onderzoeken.
Op basis van de resultaten zullen we
verschillende kleine projecten steunen.
Daarnaast hebben we verschillende
verenigingen samengebracht om van gedachten
te wisselen over armoede bij ouderen.
Hun ideeën, inzichten, voorbeelden
en tips verzamelen we in een brochure
die als inspiratiebron kan dienen voor
andere organisaties die eveneens op het
terrein actief zijn. Het is een methode die
we ook in andere actiedomeinen toepassen
en die prima werkt om ‘good practices’
zo goed mogelijk te verspreiden.”
© J. BOLLAERS

ONAFHANKELIjKE juRY
Dat zelfs de klimaatverandering kan
leiden tot een groeiende sociale onrechtvaardigheid,
is de Koning Boudewijnstichting
niet ontgaan. “Heel wat maatregelen
om de opwarming van de aarde terug
te dringen, houden geen rekening met
mensen die kansarm zijn. Oude auto’s belasten
die het milieu erg vervuilen, is een
prima zaak. Maar wat als je geen geld
hebt om een nieuwe wagen te kopen?
Vorig jaar hebben we daarom debatten
georganiseerd tussen leefmilieu-experts
en specialisten in sociale rechtvaardigheid.
We hebben een rapport gepubliceerd
met de resultaten van die dialoog
en stellen momenteel 100.000 euro ter
beschikking van projecten. Zoals altijd
“Als we iets aan de armoede willen doen,
dan moeten we ons richten tot de kinderen van arme gezinnen.”
zullen we initiatieven steunen van derden
en zal een onafhankelijke jury die projecten
kiezen”, vertelt Françoise pissart.
INFORMEREN, ANALYSEREN,
HANDELEN
Hoe weet de Koning Boudewijnstichting
wat de problemen in de samenleving zijn?
Om de vinger aan de pols te houden,
zette de stichting een ‘luisternetwerk’ op.
“Het is een observatorium en een laboratorium
tegen sociaal onrecht. Wij brengen
zo veel mogelijk experts samen: mensen
op het terrein, ervaringsdeskundigen,
professionals… Zij signaleren ons sociaal
onrecht dat onvoldoende bekend is en
waar nog weinig aan wordt gedaan.
Vervolgens helpen wij projecten opzetten
om dat onrecht te verhelpen. Neem nu
de toekomst van oudere werknemers
in beschutte werkplaatsen. Zij hebben
het doorgaans moeilijk om hun vaste
dagritme op te geven. Dankzij het luisternetwerk
hebben wij projecten kunnen
steunen die oudere werknemers voorbereiden
op hun pensionering. Wij hebben
vervolgens die projecten verzameld in
een brochure zodat de hele sector er zijn
voordeel mee kan doen.”
Informeren, analyseren, handelen: het
is hoe de Koning Boudewijnstichting
armoede en vele andere problemen uit de
wereld probeert te helpen.
www.kbs-frb.be
de koning boudewijnstichting focust op kinderen.
nationale loterij 11.2011
35

36
11.2011 nationale loterij
LEREN IS kinDerspel
Jongeren van 10 tot 14 jaar die op school onderpresteren door desinteresse of
motivatiegebrek, krijgen met Playing for Success een unieke kans op een herlancering.
De Nationale Loterij steunt dit project.
{Roeland Kortleven}
Glimmend van trots en vol zelfvertrouwen.
Zo presenteerden de elf kinderen
op 25 mei in de grote Arena Sporthal in
Antwerpen zelf de powerpoint met hun
verwezenlijkingen tijdens de acht woensdagnamiddagen
in het kader van het
project playing for Success. De presentatie
bevatte filmpjes van een zelf opgenomen
sportinterview, een door henzelf
uitgewerkte baskettraining en nog tal van
andere leuke voorbeelden van spelenderwijs
leren over taal, wiskunde en ICt.
Niet toevallig vormde de thuishaven van
basketbalclub Antwerp Giants het decor
van de plechtige diploma-uitreiking. Sterspeler
Bryan Hopkins van de Antwerp
Giants had zich geëngageerd om alle
lessen bij te wonen, en ook op de afsluitende
avond tekende hij present. patrick
Lauwerys van playing for Success: “Als je
de avond van de diploma-uitreiking vergelijkt
met de gelaten, gedesinteresseerde
en gesloten houding van de kinderen
tijdens de allereerste bijeenkomst, dan zie
je dat het project werkt.”
SCHOOLACHtERStAND
INHALEN
Het concept van playing for Success –
spelenderwijs leren in een stimulerende
sportomgeving – bewijst al vele jaren zijn
meerwaarde in het Verenigd Koninkrijk
en Nederland. “Studies bewijzen dat de
kinderen tijdens de korte projectduur –
ongeveer tien weken – maar liefst zes tot
vijftien maanden schoolachterstand inhalen.
Het draait niet zozeer om de kennis
die ze verwerven, wel om het zelfvertrouwen
en de interesse in de school die ze
terugwinnen.”
In België zit playing for Success nog
in de beginfase. “Na de eerste twee
projecten bij KAA Gent en de Antwerp
Giants starten we binnenkort ook bij Club
Brugge, Basketbalclub Oostende, Lierse
en Beerschot. Vanuit het overkoepelende
playing for Success Belgium richten we
voor een sterke samenleving
centra op die de lessenreeksen organiseren.
We werken onder andere samen
met pedagogische hogescholen. Zo
geven stagiaireleerkrachten de lessen.
Daarnaast bouwen we een samenwerking
uit met de professionele sportclubs
en de scholen in de omgeving. Eens
op kruissnelheid bereiken we jaarlijks
vijfhonderd tot duizend leerlingen. We
werken hard aan de nodige structuren
zodat het project een toekomst op lange
termijn krijgt.”
www.playingforsuccess.be
playing for success met
de beroemdste supporter van kaa gent.
© PFS
© PHILIPPE GAUDY
ZEG jA tEGEN
De ZWarten
De oudste liefdadigheidsinstelling van
het land strijdt al 135 jaar tegen de
armoede in de stad.
{Jean Blavier}
Laten we het maar eerlijk zeggen: behalve
degenen die er direct bij betrokken
zijn, kent niemand het Koninklijk Werk der
Wiegjes prinses paola. Maar hebben we
het over de Zwarten die geld inzamelen in
de Brusselse restaurants, dan weet iedereen
wie dat zijn. Nu ja, van zien dan, want
wie ze eigenlijk zijn en wat ze precies
doen, dat blijft de grote vraag.
Het eerste wat u moet weten is dat de
Zwarten niets met Afrika te maken hebben,
net zo min als het Conservatoire
africain, de vzw waartoe ze behoren en
die ondanks een naamsverandering in
1959 nog steeds als zodanig bekend is.
Waarom 1959? Vlak na haar aankomst
in België stemde prinses paola ermee
in om het Conservatoire te steunen, die
daardoor ineens het Koninklijk Werk der
Wiegjes prinses paola werd. Een halve
eeuw later is zij die koningin der Belgen
is geworden, nog steeds de beschermvrouw
van deze vzw.
De vraag is natuurlijk waar die namen
‘Zwarten’ en ‘Conservatoire africain’ van-
de ‘noirauds’ voor het stadhuis van brussel.

daan komen. Daarvoor moeten we terug
naar 1876. In verschillende wijken van
Brussel heerst bittere armoede. Enkele
burgers worden daardoor aangegrepen
en zamelen het nodige geld in om een
crèche te redden die dicht zou gaan.
Daarna besluiten ze om elk jaar rond half
maart een grote collecte in de restaurants
van de hoofdstad te houden. In die tijd
werd Congo door België ontdekt en een
Zwarte met een hoge hoed beantwoordde
aan de voorstelling die men zich van
een Afrikaanse notabele maakte. Zo werd
toen nu eenmaal gedacht. De zwartgemaakte
gezichten garandeerden bovendien
de anonimiteit. En die was ook wel
nodig, want heel wat collectanten gingen
met het centenbakje rond in eethuizen
waar ze de avond tevoren zelf hadden
gegeten! Om aandacht te trekken, lieten
de Zwarten zich begeleiden door een
fanfare. En omdat ‘conservatoire’ chiquer
klinkt dan ‘fanfare’ en de link naar Afrika
snel was gelegd, werd gekozen voor de
naam ‘Conservatoire africain’.
Maar het belangrijkste is wat de Zwarten
tegenwoordig doen. Er zijn nog steeds
wijken in Brussel waar sommigen een
onwaardig bestaan leiden. De oudste
liefdadigheidsinstelling van het land
strijdt 135 jaar na haar oprichting daarom
nog steeds tegen dezelfde plaag. De
Zwarten stellen elk jaar een budget van
100.000 euro beschikbaar om kansarme
kinderen te helpen. Het gaat dan om
onder toezicht van de rechter gestelde
kinderen, zieke kinderen, kinderen die
het slachtoffer zijn van geweld, maar ook
kinderen die het slachtoffer zijn van de
armoede die weer de kop opsteekt in de
stad. Ze doen dat door tegemoet te komen
in de dokterskosten, het kleedgeld
of de aanschaf van schoolbenodigdheden.
De subsidie die de Nationale Loterij
aan de vzw toekent, is zeker welkom,
maar mocht uw pad toevallig ooit dat van
een Zwarte kruisen, zeg dan ja. Met uw
portefeuille.
www.berceaux-wiegjesppaola.be
vroeGer IS EEN ANDER LAND
Nadaar is een collectief van documentairefotografen die graag verder dan hun eigen
lens kijken. Een samenwerking met Catherine Vuylsteke rond acht niet-begeleide
minderjarigen in ons land leverde het volgende resultaat op: een artistiek fotoproject
en een literair non-fictieboek.
{Wim De Mont}
‘Vroeger is een ander land’ is een initiatief
van Catherine Vuylsteke, journaliste bij
De Morgen en schrijfster. “Migratie is
hét thema van het begin van de eenentwintigste
eeuw”, zegt ze. “Niet-begeleide
minderjarigen krijgen heel weinig aandacht,
hoewel hun verhaal vaak heel aangrijpend
is. Oorlog, het verlies van ouders,
familiaal geweld of andere toestanden
van misère brachten hen veelal ongewild
naar België.”
ACHt jONGEREN,
ACHt LEEFWERELDEN
In overleg met Caritas International
werden acht jongeren geselecteerd: acht
landen, acht leefwerelden. Catherine
Vuylsteke ging een schooljaar lang
geregeld op bezoek en dat deden ook
© JAN LOCUS © PHILIPPE GAUDY
“Mocht uw pad toevallig ooit dat van een Zwarte kruisen,
zeg dan ja met uw portefeuille.”
jacob, jaar, gewezen
kindsoldaat uit zuid-soedan.
de fotografen van Nadaar. Dat collectief
bestaat uit jan Locus, Dieter telemans,
tim Dirven, Eric Demildt en Nick Hannes.
Voor dit project deden ze een beroep
op drie gastfotografen, zodat ze elk een
van de geselecteerde jongeren konden
volgen.
“toch voelden de jongeren zich niet
bekeken”, vertelt Catherine Vuylsteke. “Ze
waren zelfs enthousiast. Ze waren blij dat
er eens naar hun verhaal geluisterd werd,
zonder dat daar ook meteen een oordeel
over geveld werd.”
“‘Vroeger is een ander land’ is geen
educatief project”, benadrukt Catherine
Vuylsteke. “Het is een poging om het
publiek de kans te geven heel even aanwezig
te zijn in het leven van die jongeren.
Belgische jongeren zullen zich bovendien
kunnen identificeren met hun leeftijdsgenoten.”
Het artistieke fotoboek wordt gesteund
door de Nationale Loterij en is te zien op
de tentoonstelling ‘Vroeger is een ander
land’ die loopt van 23 november 2011 tot
29 januari 2012 in het BELvue Museum
in Brussel.
www.nadaar.com
het syrisch-koerdische jongetje sabo.
nationale loterij 11.2011
37

38
EEN ZWAK
VOOR DE ZWAKKEN
Weet u wat de POD MI is? Waarschijnlijk niet. En dat is jammer, want de POD MI is het federale instrument
voor armoedebestrijding, waarvan de projecten door de Nationale Loterij worden gesteund.
{Jean Blavier}
Er zijn van die overheidsdiensten
waarover je weinig hoort, omdat ze
waarschijnlijk niet fascinerend genoeg
zijn. Armoedebestrijding is inderdaad niet
fascinerend, maar wel gruwelijk actueel.
De pOD MI heeft ook last van een
uiterst ondoorgrondelijke naam: pOD?
Het is al lastig genoeg voor de Belgen
om te onthouden dat hun ministeries nu
FOD’s (federale overheidsdiensten) zijn
geworden. Als daar ook nog eens pOD’s
(programmatorische overheidsdiensten)
bij komen, weten ze helemaal niet meer
hoe het zit.
DE MAZEN VAN HEt NEt
De programmatorische Overheidsdienst
Maatschappelijke Integratie (afgekort
pOD MI) vervult een strategische rol. De
pOD MI is in 2003 opgericht en bestaat
dus nog niet lang, maar zijn doel is
helaas uiterst tijdloos: een menswaardig
11.2011 nationale loterij
voor een sterke samenleving
bestaan garanderen voor iedereen die
door de mazen van het net van de sociale
zekerheid valt en in armoede leeft. Een
regering, een overheid, een land verheft
zich door voor de zwaksten te zorgen en
dat geldt des te meer wanneer het om
een rijk land gaat.
De voornaamste partners van de pOD MI
zijn de OCMW’s, die iedereen wel kent.
De Openbare Centra voor Maatschappelijk
Welzijn zijn in de 589 gemeenten
van België actief om ervoor te zorgen
dat de sociaal-economisch zwaksten het
hoofd boven water kunnen houden, hun
leven weer op de rails kunnen krijgen en
ondertussen aan het maatschappelijk
leven kunnen deelnemen.
tWEE pROGRAMMA’S
Maar dat is niet alles. De pOD MI wordt
ook gebruikt als instrument om een alge-
© CPAS MONCEAU-FONTAINES
mener federaal beleid ter voorkoming en
bestrijding van armoede in de praktijk te
brengen. De pOD MI vormt in dat opzicht
de schakel tussen de werkers in het
veld, dat wil zeggen de OCMW’s, en het
(Belgisch) Nationaal Actieplan Sociale
Insluiting, dat net als in andere Eu-landen
door de Europese Commissie wordt
gecoördineerd.
De pOD MI ondersteunt ook de sociale
economie in al haar facetten, van kringloopwinkels
tot buurtdiensten, en gaat
nog een stapje verder door een brug te
slaan tussen de sociale economie en de
economie als geheel, bijvoorbeeld door
de maatschappelijke verantwoordelijkheid
van ondernemingen te bevorderen. En
op dat punt werkt de pOD MI dan weer
samen met het VBO!
Zo komen we ten slotte bij het essentiele
punt van de armoedebestrijding, dat
onder het grootstedenbeleid valt. Vijftien
Belgische steden en gemeenten krijgen
financiële steun voor stadsontwikkeling,
waartoe het woonaanbod behoort.
Het gebrek aan goede en betaalbare
woningen is zo groot dat met zeventien
steden en gemeenten een tweede steunprogramma
overeen is gekomen, dat
volledig op huisvesting is gericht.
De financiële bijdrage van de Nationale
Loterij aan armoedebestrijdingsprojecten
(waaronder transitwoningen en opvangtehuizen)
bedraagt meer dan 5,3 miljoen
euro.
www.mi-is.be
transitwoningen in de vroegere
koolmijnen van monceau-fontaines.

Samen creëren we kansen
De Nationale Loterij geeft
5,5 miljoen euro
subsidies aan sport.
Dankzij u.
www.nationale-loterij.be
nationale loterij 11.2011
39

40
Samen creëren we kansen
11.2011 nationale loterij