samen creëren we kansen - Nationale Loterij
samen creëren we kansen - Nationale Loterij
samen creëren we kansen - Nationale Loterij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
nationale loterij<br />
cultuur<strong>samen</strong>leving<strong>we</strong>tenschapsport<br />
<strong>samen</strong><br />
<strong>creëren</strong> <strong>we</strong><br />
<strong>kansen</strong>
2<br />
COLOFON<br />
nationale loterij,<br />
<strong>samen</strong> <strong>creëren</strong> <strong>we</strong> <strong>kansen</strong><br />
is een uitgave van de nationale loterij,<br />
nv van publiek recht,<br />
belliardstraat 25-33, 1040 brussel,<br />
t 02 238 45 11, f 02 238 46 70,<br />
www.nationale-loterij.be<br />
11.2011 nationale loterij<br />
verantwoordelijke uitgever<br />
ivan pittevils<br />
{gedelegeerd bestuurder},<br />
belliardstraat 25-33,<br />
1040 brussel<br />
coördinatie bij de nationale loterij<br />
stéphane lefebvre {directeur},<br />
philippe-edgar detry<br />
{senior manager subsidy},<br />
chris luypaert<br />
{manager subsidy return},<br />
marie-france sténuit<br />
{manager subsidy return},<br />
els de dier {subsidy specialist}<br />
realisatie en druk<br />
roularta custom media,<br />
meiboomlaan 33,<br />
8800 roeselare,<br />
ben herremans<br />
{concept en hoofdredactie},<br />
evy dermaut {eindredactie},<br />
natalie moutton {lay-out},<br />
erik aeyels {sales}<br />
cover<br />
mortierbrigade<br />
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of<br />
openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,<br />
microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand<br />
schriftelijk akkoord van de uitgever.<br />
INHOuD<br />
cultuur & erfgoed<br />
04 De geheimen van de bekendste farao<br />
06 Moderne kunst voor iedereen<br />
06 In de kelders van Afrika<br />
07 Ceci est un festival<br />
07 Op zoek naar het geluk<br />
08 De Chacheux zetten Namen<br />
op stelten<br />
09 Félicien Rops, bevlogen briefschrijver<br />
10 Olympische Spelen voor<br />
klassieke muziek<br />
11 Zo klinkt de toekomst<br />
11 Circus onder de sterren<br />
steun zonder grenzen<br />
12 Onderdak voor de <strong>we</strong>zen van Caïro<br />
13 Bou<strong>we</strong>n aan de toekomst met<br />
de bevolking van het Zuiden<br />
14 Kennis geneest<br />
15 België nadert zijn doelen<br />
16 Naar een betere voedselvoorziening<br />
de kampioenen van de sport<br />
17 “Eens op mijn paard ben ik je gelijke”<br />
17 Het geheugen van de sport<br />
18 “London, here <strong>we</strong> come!”<br />
19 De medailles voor de verdienste<br />
gezonde mens,<br />
gezonde <strong>we</strong>reld<br />
22 Op de stralen van de zon<br />
23 Elektriciteit uit bomen en grassen<br />
24 Nul verkeersdoden per jaar<br />
25 Kankerbehandeling op maat<br />
25 Beter voorkomen<br />
26 Balsem op de brandwonde<br />
27 In het teken van de leeuw<br />
27 Geprikkelde bezoekers<br />
de toekomst begint vandaag<br />
28 Waar sport echt om draait<br />
28 100 miljoen mensen maken<br />
het verschil<br />
29 Respect is een overwinning op zich<br />
30 Een goudmijn van energie<br />
31 Zintuigen op scherp<br />
31 Wetenschappen boven!<br />
32 Ontdek vandaag de talenten<br />
van morgen<br />
voor een sterke <strong>samen</strong>leving<br />
34 De stichting tegen armoede<br />
36 Leren is kinderspel<br />
36 Zeg ja tegen de Zwarten<br />
37 Vroeger is een ander land<br />
38 Een zwak voor de zwakken<br />
Wilt u meer <strong>we</strong>ten over het indienen van een subsidieaanvraag bij de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>?<br />
Vraag dan het subsidiecharter aan. Het bevat alle nuttige informatie in verband met de verdeling van<br />
de subsidies en legt uit wat de te volgen procedure is om een aanvraag in te dienen.<br />
Voor meer info: <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, Belliardstraat 25-33, 1040 Brussel,<br />
www.nationale-loterij.be > subsidies of subsidies@nationale-loterij.be
woord vooraf<br />
ALLEMááL CREëREN juLLIE <strong>kansen</strong>!<br />
Wanneer u uw kans waagt met een spel van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, dan doet u dat uiteraard in de hoop ‘het grote lot’ te winnen, of in de<br />
hoop dat uw gekste dromen <strong>we</strong>rkelijkheid zouden worden, of in de hoop mensen in uw omgeving gelukkig te maken, of in de hoop te<br />
kunnen genieten van een vervroegd pensioen… Het mag worden gezegd dat de aangeboden winstbedragen het de moeite waard maken<br />
om mee te spelen: in 2010 keerde de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> aan haar spelers in totaal ruim 640 miljoen euro aan winstbedragen uit.<br />
Door de producten van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> aan te schaffen, geeft u haar bovendien de mogelijkheid om haar kerntaak te vervullen, nl. de<br />
verdeling van een aanzienlijk stuk van haar inkomsten in de vorm van subsidies ten voordele van verenigingen en projecten van algemeen<br />
belang. Inderdaad: een bedrag van maar liefst 225.300.000 euro, of bijna 30% van de winst van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, wordt aange<strong>we</strong>nd<br />
om een voortdurend toenemend aantal projecten te ondersteunen. Zowat 75% van die som wordt uitgekeerd ter ver<strong>we</strong>zenlijking<br />
van humanitaire, sociale, culturele en <strong>we</strong>tenschappelijke projecten, sportprojecten en projecten die het nationaal patrimonium in de<br />
schijn<strong>we</strong>rpers willen zetten. Het resterende kwart van dit subsidiebudget wordt verdeeld over de drie Gemeenschappen van ons land:<br />
de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige.<br />
En eigenlijk steunt ú al die projecten telkens als u uw kans waagt met de spelen van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>. Soms gebeurt dat onbewust.<br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> <strong>we</strong>nst er u aan te herinneren en u te bedanken. In die context heeft de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> overigens een grootscheepse<br />
communicatiecampagne op touw gezet om erop te wijzen dat zij <strong>we</strong>liswaar tal van <strong>kansen</strong> creëert, maar vooral dankzij haar<br />
spelers, dus dankzij ú. In het magazine en op de cover vindt u een paar van de illustraties van die campagne; sterke beelden van projecten<br />
die door een mensenmassa worden ondersteund en die door haar spelers letterlijk op handen worden gedragen.<br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> nodigt u dan ook uit om kennis te maken met enkele van die projecten. Ze kunnen alom bekend zijn of uiterst<br />
onopvallend, spectaculair of bescheiden, met een ruim budget of met geringe middelen – allemaal maken zij van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> de<br />
grootste mecenas van het land, een titel die zij fier deelt met ú.<br />
Bedankt en veel leesplezier.<br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
de Verdeling Van het subsidiebudget 2011 per actiViteitensector: € 225.300.000<br />
■ Dotaties aan de Gemeenschappen<br />
■ Humanitaire projecten<br />
■ sociale projecten<br />
€ 1.512.413,00 0,67%<br />
€ 4.532.061,25 2,01%<br />
€ 5.485.061,25 2,43%<br />
€ 10.363.691,25 4,60%<br />
€ 12.186.000,00 5,41%<br />
€ 41.193.506,25 18,28%<br />
■ Culturele projecten<br />
■ Wetenschappelijke projecten<br />
■ sportprojecten<br />
■ nationaal patrimonium<br />
■ Diverse andere projecten<br />
€ 88.204.947,00<br />
39,15%<br />
€ 61.822.320,00<br />
27,44%<br />
nationale loterij 11.2011<br />
3
4<br />
11.2011 nationale loterij<br />
cultuur & erfgoed<br />
DE GEHEIMEN VAN<br />
DE BEKENDStE FARAO<br />
Toetanchamon. Vier lettergrepen waaruit mysterie, fascinatie en avontuur <strong>we</strong>erklinken.<br />
De rondreizende tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graftombe en zijn schatten’ loopt nog tot 27 november<br />
in Brussels Expo (Heizel). Er zijn zo’n 1.000 voor<strong>we</strong>rpen op 4.000 m 2 in een verbluffende scenografie<br />
te bewonderen, allemaal levensgrote replica’s van vondsten uit de graftombe van de farao.<br />
En die geven toch flink wat van zijn geheimen prijs.<br />
{Olivia Arend}<br />
De ontdekking van de graftombe van<br />
toetanchamon in 1922 door archeoloog<br />
Howard Carter vormde een keerpunt in<br />
onze kennis van het oude Egypte. De<br />
kleine tombe (nog geen 80 m 2 ) is een<br />
van de <strong>we</strong>inige exemplaren die zo goed<br />
als intact <strong>we</strong>rd teruggevonden, en dat<br />
na maar liefst 3.000 jaar. “Carter had<br />
net vernomen dat lord Carnarvon, die<br />
zijn opgravingen al vijf jaar financierde,<br />
de geldkraan zou dichtdraaien. Maar<br />
Carter was er rotsvast van overtuigd dat<br />
de graftombe zich daar moest bevinden,<br />
ergens onder het zand. Drie dagen na<br />
aanvang van de opgravingen ontdekte<br />
men de in de rotsen gehou<strong>we</strong>n trap<br />
die naar de tombe leidde”, aldus een<br />
© EXPO HEIZEL<br />
de troon van toetanchamon.<br />
enthousiaste Isabelle therasse, egyptologe<br />
en <strong>we</strong>tenschappelijk woordvoerster<br />
van de tentoonstelling, die de steun van<br />
de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> genoot.<br />
VANAF DE EERStE RIj<br />
Natuurlijk kun je de originele voor<strong>we</strong>rpen<br />
ook gaan bekijken in het museum van<br />
Caïro, en dan 700 km zuidwaarts reizen<br />
naar de Vallei der Koningen, om daar<br />
de echte sarcofaag en mummie van de<br />
tengere toetanchamon te bewonderen.<br />
Maar dan moet je het stellen zonder de<br />
pracht en praal van het Egypte van toen,<br />
met veel levendige kleuren, goud en lapis<br />
lazuli. Bovendien bevindt in Egypte niet<br />
alles zich op één plek.<br />
Dat vindt ook Isabelle therasse: “Ik heb<br />
de echte schat al meermaals gezien. toch<br />
is de nauwgezette reconstructie van de<br />
drie grafkamers op basis van archieffoto’s<br />
van Carter, waardoor alles er nu<br />
net zo uitziet als bij de ontdekking ervan<br />
in 1822, even uniek!” Bezoekers van de<br />
tentoonstelling worden ondergedompeld<br />
in het verleden en gaan mee op ontdekkingstocht<br />
met de archeologen, in het<br />
flikkerende schijnsel van hun lampen.<br />
Verwondering verzekerd dus, tijdens een<br />
uiterst zintuiglijke en leerzame rondleiding<br />
te midden van indruk<strong>we</strong>kkende decors.<br />
Mario Iacampo, gedelegeerd producent<br />
van de tentoonstelling: “De indeling<br />
maakt het mogelijk om het belang van de<br />
ontdekking geleidelijk te vatten, zonder te<br />
veel informatie in een keer te krijgen. En<br />
om alles te herbeleven.”<br />
ZO ONtStOND DE LEGENDE<br />
toetanchamon, geboren uit de incestueuze<br />
verhouding tussen Achnaton en diens<br />
zuster, was amper negen jaar oud toen<br />
hij de troon besteeg. Hij stierf tien jaar<br />
later onder onduidelijke omstandigheden,<br />
zonder dat hij een politieke stempel op<br />
de geschiedenis van het Egyptische volk<br />
had kunnen drukken. Hij was immers te<br />
jong en onervaren. Bovendien <strong>we</strong>rd hij<br />
opgezadeld met de chaos die zijn vader<br />
met zijn tijdelijke monotheïsme had<br />
veroorzaakt.<br />
Desondanks is toetanchamon de bekendste<br />
farao, ook al <strong>we</strong>ten de meeste<br />
mensen niet veel over zijn leven. Die<br />
bekendheid dankt hij grotendeels aan de<br />
‘vloek van de farao’, die de ontdekkers<br />
van zijn graftombe zou hebben getroffen.<br />
Daarbij stierven op twaalf jaar tijd maar<br />
liefst zevenentwintig expeditieleden. Het<br />
was Arthur Conan Doyle die het verhaal<br />
van de vloek in het leven riep: al wie<br />
zo hoogmoedig is om het graf van een<br />
farao te schenden, moet het met de dood<br />
bekopen.<br />
toch geniet het <strong>we</strong>rk van Carter veel<br />
respect. Dat blijkt uit de tentoonstelling<br />
en beaamt ook Isabelle therasse: “Hij<br />
begon als archeologisch tekenaar op opgravingssites,<br />
waar hij schetsen maakte<br />
van de schilder- en beeldhouw<strong>we</strong>rken die<br />
<strong>we</strong>rden blootgelegd. Hij was helemaal<br />
geen egyptoloog. Hij hanteerde een<br />
vernieu<strong>we</strong>nde aanpak, die tot op vandaag<br />
wordt toegepast. In plaats van de tombe
© EXPO HEIZEL<br />
“De bezoekers van de tentoonstelling volgden het voetspoor van de archeologen.”<br />
snel leeg te halen zoals gebruikelijk was,<br />
ging hij <strong>we</strong>tenschappelijk en stapsgewijs<br />
te <strong>we</strong>rk: hij maakte tekeningen,<br />
nam foto’s, liet voor<strong>we</strong>rpen ter plekke<br />
restaureren alvorens ze naar het museum<br />
van Caïro over te brengen… Zo duurde<br />
het tien jaar voor de graftombe helemaal<br />
leeg was.”<br />
GROOtSE REpLICA’S<br />
De tentoongestelde kopieën <strong>we</strong>rden<br />
vervaardigd door ambachtslui uit Caïro.<br />
Daarbij <strong>we</strong>rden zo<strong>we</strong>l materialen van<br />
toen (goud, zilver, halfedelstenen) als<br />
hedendaagse synthetische materialen<br />
gebruikt. Kwaliteitsvoor<strong>we</strong>rpen dus, die<br />
indruk maakten op kenners. We staren<br />
vol bewondering naar de onderdelen van<br />
de sarcofaag, met zijn buitenkisten van<br />
verguld hout en binnenkist van massief<br />
goud, als de verschillende beschermlagen<br />
van een matroesjka. We vergapen ons<br />
aan het masker, de vergulde troon van de<br />
negenjarige kindfarao, en natuurlijk ook<br />
aan de replica van de mummie.<br />
Wat Mario Iacampo betreft is “het masker<br />
des te majestueuzer en indruk<strong>we</strong>kkender<br />
omdat er in die tijd nog geen machines<br />
of apparaten bestonden om zoiets te<br />
vervaardigen. Behalve de topstukken<br />
zijn er ook nog persoonlijke voor<strong>we</strong>rpen<br />
van de farao, zoals zijn schoeisel, die<br />
meer inzicht bieden in zijn leven.” Isabelle<br />
therasse wijst op enkele houten beeldjes<br />
en modellen van boten die toetanchamon<br />
moesten begeleiden tijdens zijn lange<br />
reis naar het eeuwige leven: “Hout als<br />
materiaal <strong>we</strong>rd zelden gebruikt in Egypte.<br />
Deze voor<strong>we</strong>rpen zijn kleiner en bestaan<br />
uit meerdere stuks. Ze zijn warmer en<br />
fijner uitge<strong>we</strong>rkt. Samen zorgen ze voor<br />
een meer menselijke toets.”<br />
www.kingtutbrussels.be<br />
sarcofaag.<br />
buitenkisten van verguld hout,<br />
binnenkist van massief goud.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
5
6<br />
11.2011 nationale loterij<br />
cultuur & erfgoed<br />
IN DE KELDERS VAN afrika<br />
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) in Tervuren sluit zijn deuren<br />
van juli 2012 tot midden 2015 voor een grondige renovatie en uitbreiding.<br />
Maar tot 8 juli 2012 loopt er nog de tentoonstelling ‘Uncensored’.<br />
{Marcel Schoeters}<br />
‘uncensored’ is de laatste van de drie<br />
tentoonstellingen die het KMMA dit jaar<br />
met de steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
organiseerde, en de meest bijzondere,<br />
zegt Diensthoofd Communicatie<br />
Kristien Opstaele. “je moet het zien als<br />
een soort afscheidsparcours, niet alleen<br />
door de permanente collectie, maar ook<br />
door de kelders. Onder<strong>we</strong>g worden heel<br />
wat geruchten, sappige verhalen en<br />
anekdotes uit de doeken gedaan.<br />
Zo geven <strong>we</strong> alle ‘geheimen’ van het<br />
museum prijs.”<br />
Het KMMA krijgt volgens Kristien een<br />
heel andere invulling. “In de loop van<br />
de tijd is er heel wat veranderd in de<br />
opstelling, één van de zalen is al 18 keer<br />
moDerne kunst VOOR IEDEREEN<br />
“Hedendaagse kunst gaat mijn petje te boven.” Dat hoeft helemaal niet! In het Parc de Hauster in Chaudfontaine,<br />
nabij Luik, wandelen bezoekers in een veranderlijke en beschermde natuur, waar een reuzenwasknijper,<br />
virtueel hart en veelkleurige olievaten een harmonieus geheel vormen.<br />
{Olivia Arend}<br />
Al een jaar luistert het Festival van de<br />
5 seizoenen, met de steun van de<br />
<strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, het park op met ongebruikelijke<br />
vormen in de kleuren van een<br />
5de seizoen, namelijk die van de verbeelding<br />
en de inspiratie. “De kracht van het<br />
project is zijn transversaliteit. Ruimtelijke<br />
vormgevers, architecten, landschapsont<strong>we</strong>rpers<br />
en kunstenaars, maar ook<br />
scholen en gezinnen zijn enthousiast en<br />
onder de indruk”, aldus artistiek directrice<br />
Dorothée Luczak.<br />
Zij koos de kunstenaars op basis van de<br />
krachtige symboliek van hun <strong>we</strong>rk en<br />
hun toegankelijkheid, die geen voorkennis<br />
vereist: “En mocht de zes meter hoge<br />
wasknijper die het grasveld optilt, een<br />
<strong>we</strong>rk van kunstenaar uysal Mehmey,<br />
bezoekers alleen maar tot lachen aanzetten<br />
in plaats van tot nadenken over het<br />
behoud van het leven, dan is dat ook niet<br />
oninteressant!”<br />
En dan zijn er de tuinen zelf. Landschapsarchitect<br />
Altern uit Rijsel zal de<br />
vijfde van de twaalf geplande tuinen<br />
‘le jardin des cycles’, een <strong>we</strong>rk<br />
van dimitri xenakis en maro avrabou.<br />
gewijzigd, maar <strong>we</strong> slepen nog altijd dat<br />
‘koloniaal’ imago mee. We willen hier het<br />
hedendaagse Afrika binnenhalen en<br />
benadrukken dat <strong>we</strong> ook een onderzoeksinstituut<br />
zijn.”<br />
De trou<strong>we</strong> bezoekers mogen gerust zijn:<br />
niet alles wordt afgebroken. “Er wordt<br />
<strong>we</strong>l een nieuw onthaalpaviljoen gebouwd<br />
naast het oorspronkelijke complex, maar<br />
dat laatste is een beschermd monument<br />
en dat gaan <strong>we</strong> herstellen volgens<br />
het authentieke ont<strong>we</strong>rp van architect<br />
Charles Girault. Zelfs de oorspronkelijke<br />
vitrinekasten zullen worden gerestaureerd<br />
en hergebruikt.”<br />
www.africamuseum.be<br />
ont<strong>we</strong>rpen. Daarbij staan milieubehoud<br />
en duurzaamheid zoals altijd centraal. De<br />
tuin krijgt ook speciale verlichting, voor<br />
een feeëriek gevoel tijdens grijze dagen.<br />
www.festival5saisons.org<br />
gezichtsbeschildering<br />
bij de surma in ethiopië.<br />
uit de slottentoonstelling<br />
‘uncensored’.<br />
© FESTIVAL DES 5 SAISONS<br />
© EDDY VAN GESTEL<br />
© JO VAN DE VIJVER/KMMA
CECI ESt un festival<br />
In de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai, uitgebreid met Valenciennes, vindt van 18 november tot 3 december 2011<br />
de vierde editie plaats van NEXT: een festival van podiumkunsten, beeldcultuur, muziek en alles daartussen.<br />
{Wim De Mont}<br />
In 2008 ontstond het festival NEXt. Vijf<br />
cultuurhuizen uit Vlaanderen (Cultuurcentrum<br />
Kortrijk en Kunstencentrum BuDA),<br />
Wallonië (La maison de la culture de<br />
tournai in Doornik) en Noord-Frankrijk<br />
(La rose des vents in Villeneuve d’Ascq,<br />
Espace pasolini in Valenciennes) vulden<br />
de economische en politieke <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking<br />
binnen de Eurometropool Rijsel-<br />
Kortrijk-Doornik aan met een jaarlijks<br />
internationaal kunstenfestival.<br />
Voor NEXt bundelen de vijf partners<br />
hun expertise en middelen <strong>samen</strong> in<br />
één kunstenfestival. “We brengen zo<strong>we</strong>l<br />
premières en proefopstellingen als<br />
referentievoorstellingen en internationale<br />
producties”, licht coördinator Benoit<br />
Geers toe. “In het programma komen<br />
jonge beloftes even goed aan bod als<br />
toppers. Behalve het tonen van voorstel-<br />
Gent herdenkt dit jaar Maurice polydore<br />
Marie Bernard graaf Maeterlinck (1862-<br />
1949), een in het Frans schrijvende<br />
auteur.<br />
Kunsthal Sint-pietersabdij koos voor een<br />
tentoonstelling rond L’oiseau bleu. Dat<br />
filosofische sprookje van Maeterlinck<br />
overtuigde de jury in Stockholm helemaal<br />
© KUNSTHAL SINT-PIETERSABDIJ<br />
© KUNSTHAL SINT-PIETERSABDIJ<br />
cultuur & erfgoed<br />
lingen biedt NEXt ondersteuning aan<br />
artiesten in hun creatieproces.”<br />
Als kunstenfestival voor de Eurometropool<br />
laat NEXt zo<strong>we</strong>l artiesten als publiek<br />
in de grensoverschrijdende regio’s<br />
rondreizen. Het festival voorziet daarom in<br />
een uitgebreid systeem van gratis busvervoer,<br />
georganiseerde parcours, vertaalde<br />
boventiteling, inleidingen, ontmoetingen<br />
met artiesten…<br />
WAt IS ‘HOt’?<br />
Daarbij richt NEXt de blik op de toekomst,<br />
preciseert Geers. “Onze aandacht<br />
gaat permanent uit naar nieu<strong>we</strong>, artistieke<br />
(meng)vormen en dit vanuit de vraag: wat<br />
is ‘hot’ en wat is morgen de ‘standaard’<br />
van artistieke creatie? NEXt houdt zo de<br />
vinger aan de pols van de hedendaagse<br />
podiumkunsten en andere kunstvormen.”<br />
Op ZOEK NAAR Het Geluk<br />
100 jaar geleden kreeg Maurice Maeterlinck de Nobelprijs voor Literatuur.<br />
En in 2012 is het 150 jaar geleden dat hij in Gent <strong>we</strong>rd geboren.<br />
{Wim De Mont}<br />
L’OISEAU BLEU<br />
om de Nobelprijs voor Literatuur in 1911<br />
aan Maeterlinck toe te kennen en leidde<br />
internationaal tot een blue bird craze.<br />
L’oiseau bleu vertelt de tocht van de kinderen<br />
tyltyl en Mytyl, die de blau<strong>we</strong> vogel<br />
van het geluk willen opsporen.<br />
INtERNAtIONALE ROEM<br />
“We willen mensen dit wonderlijke <strong>we</strong>rk<br />
van Maeterlinck laten herontdekken”, zegt<br />
Doreen Gaublomme, waarnemend directeur<br />
van Kunsthal Sint-pietersabdij. “Het<br />
was een voor die tijd zeer vernieu<strong>we</strong>nd<br />
toneelstuk. De impact was enorm groot<br />
en reikte tot in Rusland en japan. De eerste<br />
opvoeringen vonden plaats in steden<br />
als Moskou, Londen en New York.”<br />
links: maurice maeterlinck.<br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> steunt NEXt, ook al<br />
omdat het inzet op ontmoetingen tussen<br />
verschillende culturen en nationaliteiten.<br />
Geers: “Als interregionaal <strong>samen</strong><strong>we</strong>rkingsproject<br />
wil NEXt bijdragen aan het<br />
nieu<strong>we</strong> elan waarmee organisaties, steden<br />
en regio’s zich op het internationale<br />
niveau positioneren.”<br />
www.nextfestival.eu<br />
© TOMMY PASCAL<br />
‘révolution’ van olivier dubois.<br />
Kunsthal Sint-pietersabdij haalt decor-<br />
ont<strong>we</strong>rpen, maquettes en kostuums van<br />
<strong>we</strong>leer uit de hele <strong>we</strong>reld naar Gent.<br />
De tentoonstelling gaat voorts in op<br />
wat Maeterlinck heeft geïnspireerd en<br />
beïnvloed. Daarnaast is er aandacht voor<br />
verfilmingen en andere kunstvormen die<br />
verwijzen naar L’oiseau bleu. Op het Filmfestival<br />
van Cannes oogstte de Belgische<br />
filmmaker Gust Van den Berghe dit jaar<br />
nog veel lof voor zijn togolese interpretatie<br />
van Blue bird.<br />
L’oiseau bleu. Op zoek naar geluk<br />
– met de steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> –<br />
loopt van 9 december 2011 tot 22 april<br />
2012.<br />
www.maeterlinck100.be<br />
www.gent.be/sintpietersabdij<br />
nationale loterij 11.2011<br />
7
8<br />
DE CHACHEuX ZEttEN<br />
NAMEN Op StELtEN<br />
De Naamse folkloregroep Les Echasseurs vierde in 2011 haar 600-jarige bestaan.<br />
Een verjaardag die het hele jaar door <strong>we</strong>rd gevierd, met festiviteiten van – letterlijk – hoog niveau,<br />
die op veel bijval van het publiek konden rekenen.<br />
{Stéphanie Labis}<br />
In de middeleeu<strong>we</strong>n kampte Namen<br />
regelmatig met wateroverlast, met natte<br />
voeten tot gevolg. De inwoners maakten<br />
van de nood een deugd en ontwikkelden<br />
de gewoonte zich op stelten<br />
te verplaatsen wanneer het wassende<br />
water hen <strong>we</strong>er eens parten speelde. Al<br />
snel vormden de Naamse jongelui deze<br />
door de natuur opgelegde loopwijze om<br />
tot een vechtsport, met als uitdaging zo<br />
lang mogelijk overeind te blijven. Zo had<br />
© J. TUYTSCHAVER<br />
11.2011 nationale loterij<br />
cultuur & erfgoed<br />
elke wijk in de stad al gauw haar eigen<br />
‘brigade’ van steltenvechters, chacheux<br />
genoemd in het Waals. Een bevelschrift<br />
uit 1411 dat de Namenaren verbiedt om<br />
op stelten te lopen, is een mooi bewijs<br />
van die praktijk.<br />
1411-2011: <strong>we</strong> zijn nu 600 jaar verder,<br />
en er is nog niets veranderd. De stad aan<br />
de Maas loopt nog steeds warm voor<br />
deze hoogstaande vorm van folklore.<br />
Het hele jaar door <strong>we</strong>rd dit evenement<br />
gevierd met een waaier van activiteiten,<br />
tot stand gebracht met de steun van de<br />
<strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
84 CM BOVEN DE GROND<br />
“Maar <strong>we</strong>inig folkloregroepen kunnen er<br />
prat op gaan dat ze 600 jaar bestaan”,<br />
benadrukt Frédéric Gilon, vicevoorzitter<br />
van de Naamse Echasseurs. “De Waalse<br />
feesten van afgelopen september vorm-<br />
steltenlopers in namen.
den het hoogtepunt van onze evenementen.<br />
Een heel <strong>we</strong>ekend lang was Namen<br />
de steltenhoofdstad van de <strong>we</strong>reld.”<br />
Er kwamen zo’n 200 steltenlopers uit<br />
alle hoeken van de <strong>we</strong>reld afgezakt, om<br />
<strong>samen</strong> te vieren en plezier te maken. Zo<br />
was er een New Yorkse band op stelten,<br />
een Franse groep acrobatische steltenlopers<br />
en togolezen op stelten van meer<br />
dan drie meter hoog. Natuurlijk waren<br />
ook andere Belgische groepen van de<br />
partij, zoals de Zibistouquets uit Marcheen-Famenne.<br />
“Elke groep presenteerde haar eigen<br />
specifieke traditie van het steltenlopen”,<br />
vervolgt Frédéric Gilon. Op zondag<br />
18 september was iedereen erbij op de<br />
place Saint-Aubain voor het traditionele<br />
gevecht van de Echasse d’Or (Gouden<br />
Stelt), waarbij Mélans en Avresses (t<strong>we</strong>e<br />
brigades van Echasseurs) het tegen<br />
elkaar opnamen voor het oog van zo’n<br />
6.000 toeschou<strong>we</strong>rs. Er kwam heel wat<br />
techniek, lichamelijke kracht en tactiek bij<br />
kijken om als laatste overeind te blijven,<br />
op 84 cm boven de grond!<br />
KLEINE BuZZ<br />
Een ander belangrijk evenement tijdens<br />
die Waalse feesten was de scholenshow<br />
en de optocht van een kleine honderd<br />
scholieren op stelten. “We hebben zeven<br />
Naamse basisscholen een uitdaging<br />
voorgesteld. Een jaar lang hebben<br />
leerlingen uit het vijfde leerjaar ge<strong>we</strong>rkt<br />
rond de geschiedenis en de legende van<br />
de Gouden Stelt. Ze hebben een grote<br />
show op touw gezet en meegelopen in<br />
de optocht van de Echasseurs”, aldus een<br />
enthousiaste Frédéric Gilon. “De kinderen<br />
hebben reuzen<strong>we</strong>rk geleverd. Ze hebben<br />
zelf hun eigen stelten gemaakt en hebben<br />
ettelijke maanden geoefend.”<br />
In maart 2011 veroorzaakten de Echasseurs<br />
ook een microbuzz door het filmpje<br />
Stilt Wars op Youtube te plaatsen, een<br />
parodie op de bekende jedi-gevechten<br />
uit Star Wars van George Lucas. “Voor<br />
dat filmpje waren 200 uur montage en<br />
speciale effecten nodig om onze stelten<br />
tot laserzwaarden om te vormen”, legt de<br />
vicevoorzitter uit. En de force was inderdaad<br />
met hen, want het filmpje <strong>we</strong>rd zeer<br />
snel opgepikt via sociaalnet<strong>we</strong>rksites.<br />
féliCien rops, BEVLOGEN BRIEFSCHRIjVER<br />
Tegen eind 2014 zal de volledige briefwisseling van de Naamse schilder en graveur<br />
Félicien Rops online kunnen worden geraadpleegd. Daar zorgt het Musée Félicien Rops<br />
voor, met hart en ziel én met steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
{Stéphanie Labis}<br />
“Als ooit de briefwisseling van Félicien<br />
Rops wordt gepubliceerd, dan schrijf ik<br />
me vooraf in voor duizend exemplaren<br />
propaganda!”, riep Edgar Degas. Ook<br />
toen hij nog leefde, <strong>we</strong>rden de literaire<br />
kwaliteiten van Rops luid toegejuicht.<br />
Het Musée Félicien Rops in Namen is<br />
van plan om de volledige briefwisseling<br />
van de Belgische kunstenaar online te<br />
publiceren. Een titanen<strong>we</strong>rk, met meer<br />
dan 3.500 à 4.000 brieven die moeten<br />
worden gedigitaliseerd en geannoteerd.<br />
Lemonnier, Verlaine, Baudelaire…<br />
Allemaal kunstenaars met wie Félicien<br />
Rops (1833-1898) een briefwisseling<br />
onderhield. De tekenaar van pornokrates<br />
schreef ook talloze liefdesbrieven, zo<strong>we</strong>l<br />
aan zijn vrouw als aan de zusters Duluc,<br />
zijn t<strong>we</strong>e minnaressen… “De brieven van<br />
Rops bieden een onthullende blik op de<br />
parijse kringen in de 19e eeuw. Hij heeft<br />
het over zijn artistieke engagement, de<br />
moderne tijden en zijn tijdgenoten.<br />
uit zijn brieven blijkt ook hoezeer Rops,<br />
die vaak als vrou<strong>we</strong>nhater wordt bestempeld,<br />
van vrou<strong>we</strong>n hield”, aldus Véronique<br />
Carpiaux, conservatrice van het museum.<br />
te bewonderen vanaf eind 2014.<br />
www.museerops.be<br />
“De Echasseurs dromen ervan dat Unesco hen<br />
erkent als immaterieel erfgoed van de mensheid.”<br />
brief van félicien rops<br />
aan émile leclercq.<br />
BLIjVENDE VOLKSpASSIE<br />
Enkele <strong>we</strong>ken vóór het afsluiten van<br />
dit ‘buitengewone’ jaar is Frédéric Gilon<br />
duidelijk een tevreden man: “Deze 600ste<br />
verjaardag vergde maar liefst vier jaar<br />
voorbereiding! En <strong>we</strong> zijn tevreden met<br />
het resultaat, niet alleen door de mediaaandacht,<br />
maar ook <strong>we</strong>gens de vele<br />
mooie momenten die <strong>we</strong> <strong>samen</strong> met het<br />
publiek beleefden.”<br />
En de Echasseurs willen nog verder<br />
gaan. Ze dromen er nu al van om door<br />
unesco erkend te worden als immaterieel<br />
erfgoed van de mensheid. Hoe ze zich<br />
daarop voorbereiden? Door hun stelten<br />
aan te binden! Ze worden immers overal<br />
ter <strong>we</strong>reld uitgenodigd en hopen via die<br />
<strong>we</strong>g aan te tonen dat hun folklore diep<br />
verankerd zit in zo<strong>we</strong>l de Naamse als de<br />
Belgische cultuur. En wie <strong>we</strong>et ooit ook in<br />
de <strong>we</strong>reldcultuur. “Dat zou inderdaad een<br />
prachtige kers op de taart zijn.”<br />
www.echasseurs.org<br />
© MUSÉE DES LETTRES ET MANUSCRITS<br />
nationale loterij 11.2011<br />
9
10<br />
11.2011 nationale loterij<br />
cultuur & erfgoed<br />
OLYMpISCHE SpELEN<br />
VOOR KLASSIEKE<br />
MuZIEK<br />
Wie aan klassieke muziek denkt, denkt vaak spontaan ook aan de Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd, die internationaal<br />
een bijzonder hoog aanzien geniet. De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> steunt het concours dan ook met veel vreugde. In de editie<br />
voor Zang van 2011 kaapte zowaar een Belg de t<strong>we</strong>ede prijs <strong>we</strong>g. Voor die primeur zorgde Thomas Blondelle.<br />
{Veerle Symoens}<br />
jonge talenten de kans geven om een<br />
groot publiek te bereiken, dat is de ambitie<br />
van de Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd.<br />
Een van die talenten is de Belgische,<br />
28-jarige tenor, thomas Blondelle.<br />
thomas Blondelle startte zijn opleiding<br />
zang aan het stedelijk conservatorium van<br />
Brugge. De zanger, die ook als componist<br />
en librettist <strong>we</strong>rkt, studeerde musicologie<br />
aan de K.u.Leuven, waar hij vijf jaar<br />
geleden met grote onderscheiding afstudeerde.<br />
Ondertussen zingt hij in grote<br />
buitenlandse operahuizen en is hij vaste<br />
solist in de opera van Berlijn.<br />
BIjNA NIEt INGESCHREVEN<br />
Dit jaar zorgde hij voor de beste Belgische<br />
prestatie ooit tijdens deze prestigieuze<br />
Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd. “Het<br />
was ongelooflijk; ik had helemaal niet<br />
verwacht dat ik de t<strong>we</strong>ede plaats zou<br />
behalen. Het voelde echt surrealistisch.<br />
Eén maand na de <strong>we</strong>dstrijd besefte ik pas<br />
ten volle hoe goed ik het echt gedaan<br />
had. Wat een fantastisch gevoel”, aldus<br />
thomas Blondelle.<br />
“Ik volg de Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd<br />
al jaren. Wat de Olympische Spelen voor<br />
de sport zijn, dat is deze <strong>we</strong>dstrijd voor<br />
de muziek. Weet je dat ik me bijna niet<br />
ingeschreven had omdat ik dacht dat het<br />
moeilijk te combineren zou zijn met de<br />
optredens die al in mijn agenda stonden?<br />
Wat een geluk dat ik op het laatste<br />
moment toch nog besloot om het te<br />
proberen. Dat ik een t<strong>we</strong>ede plaats in de<br />
finale behaalde en de eerste Belg ben die<br />
ooit zo ver geraakte, vind ik een grote eer.<br />
De Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd is immers<br />
een van de mooiste en beste <strong>we</strong>dstrijden<br />
voor klassieke muziek.”<br />
ALS KRAANtjESWAtER<br />
VOOR EEN StAD<br />
“Deze <strong>we</strong>dstrijd is ook een ideale gelegenheid<br />
om ons talent aan een groot en<br />
professioneel publiek te tonen”, vervolgt<br />
thomas Blondelle. “Er zijn ongelooflijk<br />
veel persmensen, concertorganisatoren,<br />
impresario’s en internationale orkestleiders<br />
aan<strong>we</strong>zig. Bovendien wordt alles ook<br />
nog eens uitgezonden op televisie, radio<br />
en via live streaming op internet. Mensen<br />
© BRUNO VESSIÉ<br />
van over de hele <strong>we</strong>reld volgen zo de<br />
hele <strong>we</strong>dstrijd van nabij. Dat immense<br />
internationale publiek is fantastisch. toch<br />
is het voor mij leuk dat ik net door deze<br />
<strong>we</strong>dstrijd ook in eigen land erkenning<br />
krijg”, onderstreept thomas Blondelle.<br />
En hij besluit: “De Koningin Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd<br />
is even belangrijk voor de klassieke<br />
muziek als kraantjeswater voor een stad.<br />
Er zijn maar <strong>we</strong>inig <strong>we</strong>dstrijden waarbij<br />
de inhoudelijke kwaliteit zo sterk en het<br />
bereik zo groot is als bij de Koningin<br />
Elisabeth<strong>we</strong>dstrijd.”<br />
www.imkeb.be<br />
thomas blondelle op de koningin elisabeth<strong>we</strong>dstrijd.
© TENUTO<br />
ZO klinkt<br />
DE tOEKOMSt<br />
Toen de openbare omroepen de stekker<br />
uit de Tenuto-muziek<strong>we</strong>dstrijd trokken,<br />
bleven vele talentvolle jonge muzikanten<br />
ver<strong>we</strong>esd achter. Met New Tenuto nam het<br />
Orkest der Lage Landen de draad <strong>we</strong>er op.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
Voor jonge muzikanten blijft het knokken<br />
om van hun passie hun beroep te maken.<br />
Muziekconcours zoals New tenuto, met<br />
de steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, bieden<br />
hun een kans om als solist ervaring op te<br />
doen en zich voor te stellen aan het grote<br />
publiek.<br />
Nathalie Bijnens van het organiserende<br />
Orkest der Lage Landen doet het relaas<br />
van de <strong>we</strong>dstrijd. “We noteerden een 50-<br />
à 60-tal inschrijvingen van muzikanten<br />
jonger dan 26 jaar. Alle aan de Belgische<br />
conservatoria gedoceerde instrumenten<br />
kwamen in aanmerking. De jury stelde<br />
een shortlist van 20 deelnemers <strong>samen</strong>.<br />
Voor hun selectieproef moesten zij in<br />
februari een optreden van 20 minuten<br />
geven, begeleid door een pianist. Vier<br />
muzikanten <strong>we</strong>rden uitverkozen voor de<br />
finale, op 2 mei, in het Conservatorium<br />
van Brussel. Daar speelden ze onder<br />
begeleiding van het Orkest der Lage<br />
Landen.”<br />
Het virtuoze marimbaspel van Karen<br />
takaguchi overtuigde de jury het meest.<br />
Een marimba is verwant met de xylofoon,<br />
maar onder elke houten klankstaaf hangt<br />
een buis die de toon versterkt. Karen<br />
takaguchi ging naar huis met een cheque<br />
van 2.500 euro. Volgend jaar mag ze<br />
een reeks soloconcerten spelen met het<br />
Orkest der Lage Landen.<br />
www.newtenuto.be<br />
laureate karen takaguchi<br />
bespeelt de marimba.<br />
CirCus ONDER DE StERREN<br />
Les Nuits du Cirque is een <strong>we</strong>reld vol illusies, die bevolkt wordt door<br />
levende waterspu<strong>we</strong>rs, poëtische trapeze<strong>we</strong>rkers, acrobatische clowns en nog<br />
veel meer. Een omgeving waar alles draait om gevoelens, zoals verwondering,<br />
huivering, humor… en net dat beetje tederheid dat nodig is om een onvergetelijk<br />
moment met het hele gezin te beleven.<br />
{Marie Bryon}<br />
Het was zes jaar geleden dat Les Nuits<br />
du Cirque voor het laatst onze avonden<br />
had verlicht. Ondanks het succes had het<br />
circus <strong>we</strong>gens geldgebrek moeten stoppen.<br />
“Zonder partners was het voor ons<br />
onmogelijk geworden om een voorstelling<br />
te organiseren die niet alleen buitengewoon<br />
maar ook toegankelijk voor gezinnen<br />
was”, legt Cédric Monnoye, voorzitter<br />
van de vzw Idée Fixe, uit.<br />
toen de abdij van Villers-la-Ville zich in<br />
2009 tot de vzw <strong>we</strong>ndde om de opening<br />
van het seizoen op te luisteren, haalde<br />
deze onmiddellijk <strong>we</strong>er Les Nuits du Cirque<br />
tevoorschijn. Het prestigieuze karakter<br />
van de locatie leende zich perfect voor<br />
de magie van het circus. En de financiële<br />
bijdrage van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> heeft<br />
het project <strong>we</strong>er tot leven gebracht.<br />
EEN ABSOLuut SuCCES<br />
Het is mei 2011 en er zijn 7.000 toeschou<strong>we</strong>rs<br />
aan<strong>we</strong>zig, terwijl de organisa-<br />
© IDÉE FIXE<br />
cultuur & erfgoed<br />
toren op hooguit de helft hadden gerekend.<br />
Het evenement heeft niets van zijn<br />
luister verloren. De artistieke optredens,<br />
die perfect bij het decor passen, volgen<br />
elkaar naargelang de <strong>we</strong>nsen van de toeschou<strong>we</strong>r<br />
op. In het licht van de sterren<br />
zoekt iedereen zijn eigen <strong>we</strong>g en ontdekt<br />
daarbij tot zijn verrukking telkens <strong>we</strong>er<br />
nieu<strong>we</strong> levende standbeelden, clowns of<br />
andere steltlopers.<br />
tussen t<strong>we</strong>e optredens door mogen de<br />
kinderen zich zelfs aan het circusvak<br />
wagen. tegen 23 uur ten slotte begeeft<br />
het publiek zich naar het hoofdtoneel om<br />
als hoogtepunt een kleurrijk spektakel bij<br />
te wonen.<br />
Het succes is compleet. jong en oud<br />
komen als in een roes naar buiten, terwijl<br />
de betovering nog van hun gezicht is af<br />
te lezen…<br />
www.070.be<br />
les nuits du cirque.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
11
12<br />
11.2011 nationale loterij<br />
steun zonder grenzen<br />
ONDERDAK VOOR<br />
DE WEZEN VAN CAïRO<br />
De Belgische ngo FACE for Children in Need biedt opvang en hulp voor de verwaarloosde kinderen van<br />
de Egyptische hoofdstad en doet dat zo voortreffelijk dat haar aanpak tegenwoordig navolging vindt langs de Nijl.<br />
{Olivier De Doncker}<br />
Met zo’n 130 mede<strong>we</strong>rkers beheert en<br />
bouwt FACE voornamelijk kindertehuizen<br />
om de <strong>we</strong>zen van de straten van Caïro op<br />
te vangen. Die vinden er onderdak en een<br />
humanere omgeving, die een betere basis<br />
voor hun ontplooiing en re-integratie in<br />
de maatschappij vormt. “Het ultieme doel<br />
is terugkeer naar de eigen familie, want<br />
een opvangcentrum is geen natuurlijke<br />
omgeving voor de persoonlijke ontwikkeling<br />
van een kind”, benadrukt Ann<br />
Verbeke, die verantwoordelijk is voor de<br />
communicatie van FACE.<br />
© FACE FOR CHILDREN IN NEED<br />
HuLp VOOR<br />
23.000 KINDEREN<br />
De laatste t<strong>we</strong>e jaar hebben zo ongeveer<br />
23.000 kinderen steun van FACE<br />
ontvangen om hun dagelijkse leven te<br />
verbeteren en een zonnigere toekomst<br />
tegemoet te gaan. De voorbije zomer<br />
<strong>we</strong>rd een nieuw contract getekend met<br />
het Egyptische ministerie van Sociale<br />
Zaken om een nieuw <strong>we</strong>eshuis in Obour,<br />
in het noorden van Caïro, te openen.<br />
Dit gebouw zal kinderen herbergen die<br />
minstens zes jaar oud zijn.<br />
“Onze teams zijn zeer betrokken”, legt<br />
Ann Verbeke uit. “We staan voortdurend<br />
in verbinding met onze lokale contact-<br />
personen en gaan regelmatig naar<br />
Caïro om elk project bij het <strong>we</strong>rkelijke<br />
leven van de kinderen te laten<br />
aansluiten.<br />
We zorgen er ook voor dat onze mede<strong>we</strong>rkers<br />
grotendeels uit de stad zelf<br />
komen om een duidelijke band met de<br />
lokale bevolking te scheppen en de<br />
Egyptische cultuur zo veel mogelijk te<br />
respecteren.”<br />
het project ‘child friendly school’.
EEN AANpAK DIE ALGEMENE<br />
NAVOLGING VERDIENt<br />
Dat het humanitaire <strong>we</strong>rk van FACE<br />
van hoog niveau is, blijkt uit het feit dat<br />
haar methoden en opleidingen voor<br />
kinderverzorgsters als voorbeeld worden<br />
gebruikt door de Egyptische overheid,<br />
die wil dat deze aanpak nu algemeen<br />
wordt nagevolgd door alle opvangcentra<br />
voor kleine kinderen in Egypte.<br />
In 2011 bedraagt het <strong>we</strong>rkingsbudget<br />
van FACE ongeveer 650.000 euro. De<br />
verzorging van zo’n duizend kinderen in<br />
zeven centra en de lonen van de teams,<br />
die voornamelijk uit kinderverzorgsters en<br />
psychomotorisch therapeuten, maatschappelijk<br />
<strong>we</strong>rkers, artsen, psychologen<br />
en trainers bestaan, kunnen daarvan<br />
betaald worden. De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
heeft een bijdrage geleverd aan de<br />
financiering van een project dat gericht<br />
is op primair onderwijs voor straat-<br />
kinderen.<br />
www.facecharity.org<br />
In nau<strong>we</strong> <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking met lokale betrokkenen stelt Ingénieurs sans Frontières<br />
zijn deskundigheid ter beschikking van ontwikkelingslanden.<br />
{Olivier De Doncker}<br />
Ingénieurs sans Frontières omschrijft<br />
zichzelf als een ingenieursbureau voor<br />
het Zuiden. Zijn leden leveren diensten en<br />
deskundigheid op het gebied van onder<br />
meer projectontwikkelingsmethoden,<br />
keuze van technologieën en materialen,<br />
en naleving van milieueisen. De voornaamste<br />
<strong>we</strong>rkterreinen: Congo, Rwanda,<br />
Burundi en Madagaskar.<br />
OVERDRACHt VAN KENNIS<br />
Deze ngo, die uit de diverse ingenieurs-<br />
opleidingen in Franstalig België (o.a.<br />
Bergen, Gembloux, Luik en Louvain-la-<br />
Neuve) is voortgekomen, <strong>we</strong>rkt rechtstreeks<br />
met mede<strong>we</strong>rkers die voortdurend<br />
in de verschillende <strong>we</strong>rkgebieden<br />
aan<strong>we</strong>zig zijn. “We willen een echte over-<br />
toegang tot drinkwater in burundi. © ISF<br />
“Ingénieurs sans Frontières wil een echte overdracht<br />
van kennis aan de lokale bevolking tot stand brengen.”<br />
BouWen aan De toekomst MEt<br />
DE BEVOLKING VAN HEt ZuIDEN<br />
dracht van kennis aan de lokale bevolking<br />
tot stand brengen”, benadrukt jonathan<br />
Avau, die met de communicatie belast is.<br />
“Vanaf de onderzoeksfase <strong>we</strong>rken <strong>we</strong><br />
<strong>samen</strong> met de experts ter plaatse.<br />
Wanneer <strong>we</strong> overgaan tot de concrete<br />
uitvoering van het project, richten <strong>we</strong> ons<br />
vervolgens tot de ondernemingen in de<br />
regio. ten slotte zorgen <strong>we</strong> ervoor dat de<br />
autochtonen bij de promotie en followup<br />
worden betrokken, zodat ze zich het<br />
resultaat van de <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking eigen<br />
kunnen maken.”<br />
MEER DAN tWEEDuIZEND<br />
HuISHOuDENS<br />
Ingénieurs sans Frontières financiert zijn<br />
<strong>we</strong>rk dankzij de steun van de Belgische<br />
Ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking en de<br />
Europese unie, maar ook door geld bij<br />
ondernemingen en liefdadigheidsinstellingen<br />
in te zamelen. De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
verleent ook haar steun aan verschillende<br />
initiatieven, zoals de bouw van gezinslatrines<br />
in de dorpen van Rugombo, een<br />
plattelandsprovincie van Burundi. “Het<br />
project heeft als doel de levensomstandigheden<br />
van de inwoners te verbeteren<br />
door hun toegang tot drinkwater en een<br />
betere hygiëne in hun dagelijkse leven te<br />
geven. Het komt er ook op aan de bodem<br />
te saneren en verontreiniging ervan te<br />
voorkomen”, beschrijft jonathan Avau.<br />
uiteindelijk zullen meer dan t<strong>we</strong>eduizend<br />
huishoudens van de nieu<strong>we</strong> infrastructuur<br />
profiteren. Bovendien zijn er waterbeheercomités<br />
opgericht. Het project draagt<br />
ook aan de versterking van de lokale<br />
economie bij door een beroep te doen<br />
op leveranciers van onderdelen en op<br />
ambachtslieden, die worden opgeleid om<br />
gezinslatrines te maken.<br />
www.isf-iai.be<br />
nationale loterij 11.2011<br />
13
14<br />
“De gezondheid van moeder en kind is en<br />
blijft een prioriteit voor Artsen Zonder Vakantie.”<br />
KENNIS GENEESt<br />
Artsen Zonder Vakantie; dat zijn zeshonderd artsen en verpleegkundigen die tijdens hun vakantie op vrijwillige<br />
basis patiënten behandelen in Afrikaanse ziekenhuizen. Hun doel strekt verder dan die behandeling alleen. Artsen<br />
Zonder Vakantie wil ook en vooral het niveau van de Afrikaanse gezondheidszorg duurzaam versterken.<br />
{Veerle Symoens}<br />
Artsen Zonder Vakantie legt zich niet<br />
toe op noodhulp maar op duurzame<br />
oplossingen door overdracht van kennis.<br />
Directeur jan Goossens geeft toelichting.<br />
“We <strong>we</strong>rken steeds op vraag van<br />
een Afrikaans ziekenhuis en bieden zo<br />
steun op maat. Onze vrijwilligers doen<br />
meer dan opereren en <strong>we</strong>er vertrekken.<br />
Door middel van korte maar intensieve<br />
opleidingen leiden ze er hun Afrikaanse<br />
collega’s op aan de operatietafel, in de<br />
ziekenzaal of in het labo. Ze zorgen ervoor<br />
dat plaatselijke collega’s voldoende<br />
kennis hebben om morgen zelfstandig<br />
aan de slag te gaan. Daardoor wordt het<br />
niveau van de gezondheidszorg duurzaam<br />
versterkt. Wij zijn momenteel actief in zeven<br />
van de minst ontwikkelde Afrikaanse<br />
project voor moeders en kinderen in het congolese bukavu.<br />
11.2011 nationale loterij<br />
landen. Kennis geneest; daar zijn wij van<br />
overtuigd.”<br />
KINDEREN EN<br />
MOEDERS EERSt<br />
“De medische toestand in Afrika is vaak<br />
nog uitermate schrijnend”, vertelt jan<br />
Goossens. “Mensen met ernstige ziekten<br />
die amper kans op genezing hebben,<br />
maar ook operatiekamers waar de nodige<br />
uitrusting en middelen ontbreken.”<br />
De gezondheid van moeder en kind is<br />
en blijft een prioriteit voor Artsen Zonder<br />
Vakantie. jan Goossens: “Wist je dat bijna<br />
1 op de 7 kinderen die in Afrika geboren<br />
worden, de leeftijd van 5 jaar niet haalt?<br />
En dat een vrouw er ongeveer 1 kans<br />
op 26 loopt om te overlijden aan de<br />
gevolgen van haar zwangerschap of bevalling?<br />
Daarom plannen wij in de periode<br />
2011-2013 in totaal 35 missies naar de<br />
grote regio rond Bukavu, Congo. Door die<br />
gespecialiseerde missies en plaatselijke<br />
opleidingen gynaecologie, pediatrie en<br />
materniteit willen wij de deskundigheid<br />
van lokale medici en paramedici verhogen<br />
en vrou<strong>we</strong>n en kinderen toegang bieden<br />
tot een hoogwaardige behandeling.”<br />
“Wij zijn dan ook bijzonder verheugd dat<br />
de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> die projecten voor<br />
kinderen en moeders in Bukavu steunt”,<br />
besluit directeur jan Goossens.<br />
www.azv.be<br />
© GRIET HENDRICKX
BELGIë NADERt<br />
ZIjN DOELEN<br />
Het is mogelijk om 0,7% van het bruto nationaal inkomen te besteden aan ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking,<br />
want <strong>we</strong> zitten nu al op 0,64%. In 2015 wordt gekeken wat de millenniumdoelen hebben opgeleverd.<br />
{Jean Blavier}<br />
En dat is meteen de eerste keer in vijftien<br />
jaar, want in 2000 heeft België <strong>samen</strong><br />
met 189 andere landen de beroemde<br />
Millennium Ontwikkelingsdoelen (kort<strong>we</strong>g<br />
de millenniumdoelen) ondertekend.<br />
Het gaat om de volgende acht doelen: de<br />
extreme armoede in de <strong>we</strong>reld halveren,<br />
basisonderwijs voor iedereen garanderen,<br />
de kindersterfte verminderen, de gelijkheid<br />
tussen mannen en vrou<strong>we</strong>n en de<br />
onafhankelijkheid van vrou<strong>we</strong>n bevorderen,<br />
de gezondheid van moeders verbeteren,<br />
hiv/aids, malaria en andere ziekten<br />
bestrijden, voor een duurzaam leefmilieu<br />
zorgen en een <strong>we</strong>reldwijde <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking<br />
voor ontwikkeling tot stand brengen.<br />
De internationale gemeenschap heeft<br />
zich ertoe verbonden tegen 2015 de<br />
millenniumdoelen te behalen. u zult misschien<br />
zeggen: van 2000 tot 2015, dat is<br />
lang. Maar 15 jaar is net zeer <strong>we</strong>inig op<br />
het gebied van ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking.<br />
Om de bijzonder ambitieuze millenniumdoelen<br />
in elk land van de <strong>we</strong>reld te<br />
behalen, hebben <strong>we</strong> 150 jaar nodig.<br />
DRIE INGREDIëNtEN<br />
De millenniumdoelen zijn niet het enige<br />
terrein waarop ons land actief is. Vanuit<br />
een politiek engagement, een visie op de<br />
toekomst, spant België zich in voor een<br />
<strong>we</strong>reld zonder armoede, waarin iedereen<br />
veilig en in vrede kan leven, en waarin<br />
iedereen echte ontplooiings<strong>kansen</strong> krijgt.<br />
Dat lijkt misschien naïef, maar het is<br />
waarschijnlijk een van de nobelste doelen<br />
die er zijn. Om dat doel te bereiken, zijn er<br />
drie ingrediënten nodig:<br />
1. Een gecoördineerde aanpak.<br />
Dat is de reden waarom het Belgische<br />
ontwikkelingsbeleid deel uitmaakt van<br />
de inspanningen van de internationale<br />
gemeenschap om een duurzame ontwikkeling<br />
en een rechtvaardige <strong>we</strong>reld tot<br />
stand te brengen.<br />
2. Een doelgebied. De Belgische hulp<br />
is hoofdzakelijk gericht op Centraal-Afrika.<br />
Dat is echt een voordeel, want België<br />
bevindt zich daar op bekend terrein. De<br />
banden met Centraal-Afrika gaan immers<br />
terug tot de 19e eeuw. En het nietaflatende<br />
engagement waarmee ons land<br />
in dat deel van de <strong>we</strong>reld optreedt, zorgt<br />
er bovendien voor dat het steeds in het<br />
nieuws blijft.<br />
3. Een budget. België heeft besloten<br />
om 0,7% van zijn bruto nationaal inkomen<br />
aan ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking te<br />
besteden. Dat halen <strong>we</strong> niet, maar <strong>we</strong><br />
zitten er niet ver vanaf. In 2010 zaten <strong>we</strong><br />
op 0,64%, maar daar staat tegenover dat<br />
het cijfer in 2003 al op 0,6% lag en in<br />
de jaren daarna is gedaald tot 0,43% in<br />
2007. De <strong>we</strong>g is dus lang en moeizaam,<br />
maar ons land maakt een goede kans om<br />
zijn doel te bereiken.<br />
© DGD/THOMAS HIERGENS<br />
steun zonder grenzen<br />
GEEN REDEN tOt SCHAAMtE<br />
We hoeven ons hierom niet meer of<br />
minder te voelen dan andere landen.<br />
Menselijkerwijs gaat ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking<br />
voor, maar het doel van<br />
0,7% is moeilijk te halen. De bovengenoemde<br />
cijfers tonen aan dat de economische<br />
situatie een belangrijke rol speelt,<br />
maar dat is <strong>we</strong>l overal het geval. Als <strong>we</strong><br />
de inspanningen van ons land vergelijken<br />
met wat andere landen doen, hoeven <strong>we</strong><br />
ons niet te schamen: België behoort tot<br />
de middengroep van donorlanden, achter<br />
de Scandinavische landen en Nederland,<br />
maar vóór Frankrijk, de Verenigde Staten<br />
en japan. En de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> helpt<br />
een handje mee, omdat ze een belangrijk<br />
deel van haar subsidies voor de financiering<br />
van projecten van de Belgische<br />
Ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking reserveert<br />
en ook het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid<br />
financiert, dat op zijn beurt<br />
ontwikkelingsprojecten in Sub-Sahara<br />
Afrika steunt.<br />
www.dg-d.be<br />
somalische jongeren op waterdistributiepunt<br />
in het keniaanse vluchtelingenkamp dadaab.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
15
16<br />
NAAR EEN BEtERE<br />
VOEDSELVOORZIENING<br />
In de loop der jaren is het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid uitgegroeid tot<br />
een belangrijk instrument van de Belgische Ontwikkelings<strong>samen</strong><strong>we</strong>rking.<br />
Een overzicht van de nieu<strong>we</strong> programmaperiode en de laatste initiatieven.<br />
{Olivier De Doncker}<br />
Het Belgisch Fonds voor de Voedsel-<br />
zekerheid, dat bij <strong>we</strong>t van 19 januari<br />
2010 <strong>we</strong>rd opgericht, heeft als doel om<br />
voor een hogere voedselproductiviteit in<br />
het Zuiden te zorgen. Het <strong>we</strong>rk van het<br />
Fonds is erop gericht om de lokale<br />
bevolking een waardiger bestaan te<br />
bieden door gevarieerde voeding van<br />
goede kwaliteit het hele jaar door<br />
toegankelijk te maken.<br />
Daarnaast bevordert dit Fonds activiteiten<br />
om de gezondheidszorg, de toegang tot<br />
drinkwater, het onderwijs of de burgerzin<br />
te verbeteren door middel van een bloeiende<br />
civiele <strong>samen</strong>leving en doeltreffende<br />
boerenorganisaties.<br />
GESpECIALISEERDE<br />
INBRENG<br />
Het Fonds heeft zijn <strong>we</strong>rkwijze veranderd<br />
ten opzichte van de vroegere methoden<br />
van het Belgisch Overlevingsfonds, zijn<br />
voorganger. Vroeger gebeurde het <strong>we</strong>rk<br />
van het Belgisch Overlevingsfonds in<br />
onderling overleg met Belgische ngo’s<br />
(Oxfam, SOS Faim, Vredeseilanden e.a.)<br />
en een aantal VN-organisaties (de FAO -<br />
Voedsel- en Landbouworganisatie van de<br />
Verenigde Naties, het uNCDF - Kapitaalontwikkelingsfonds<br />
van de Verenigde<br />
Naties enz.). Elke betrokkene stelde een<br />
project in een land ten zuiden van de<br />
Sahara voor en probeerde daarbij zo<br />
breed mogelijk in de behoeften te voorzien<br />
(o.a. opslag, productie en distributie<br />
van voedsel).<br />
“Het Belgisch Fonds voor de Voedsel-<br />
zekerheid baseert zich nu op een nieu<strong>we</strong><br />
strategie, waarbij elke betrokkene een<br />
specialisatie inbrengt die een schakel<br />
in de totale keten vormt”, verduidelijkt<br />
11.2011 nationale loterij<br />
steun zonder grenzen<br />
theofiel Baert, een van de spillen van<br />
de organisatie. In de toekomst zal het<br />
Fonds zich trou<strong>we</strong>ns op de k<strong>we</strong>tsbaarste<br />
regio’s in de armste landen van Afrika<br />
ten zuiden van de Sahara concentreren.<br />
De hulp is nu ook op voedselveiligheid<br />
gericht in plaats van op bredere maar<br />
vagere doelen, zoals armoedebestrijding.<br />
NIEuWE pROjECtEN<br />
IN MALI EN MOZAMBIquE<br />
Dit jaar hebben Mali en Mozambique<br />
van de hulp van het Fonds geprofiteerd<br />
om nieu<strong>we</strong> projecten te starten. De<br />
t<strong>we</strong>e landen hebben een bijdrage van<br />
respectievelijk 11 en 16 miljoen euro<br />
ontvangen, die in een programmaperiode<br />
van vijf jaar moet worden besteed. In<br />
Mali ligt het accent op microkrediet en<br />
veehouderij in agropastorale gebieden,<br />
cacaoteelt in ivoorkust.<br />
terwijl de <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking met Mozambique<br />
vooral betrekking heeft op drinkwatervoorziening<br />
en beroepsonderwijs. In<br />
beide gevallen worden de programma’s<br />
uitgevoerd in <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking met de FAO,<br />
het WFp (Wereldvoedselprogramma)<br />
en het uNCDF, die voor de coördinatie<br />
en bepaalde aspecten van elk project<br />
zorgen.<br />
Vorig jaar bedroeg het totale budget van<br />
het Fonds ongeveer 35,5 miljoen euro,<br />
waaronder een bijdrage van 17,4 miljoen<br />
euro uit het subsidiebudget van de<br />
<strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
www.dg-d.be > partnerschappen ><br />
Humanitaire programma’s en voedselzekerheid<br />
> Belgisch fonds voor de<br />
voedselzekerheid<br />
© DGD/THOMAS HIERGENS
de kampioenen van de sport<br />
“EENS Op mijn paarD BEN IK jE GELIjKE”<br />
Van 31 augustus tot en met 4 september 2011 gaven mindervalide ruiters uit meer dan 20 landen<br />
het beste van zichzelf tijdens de Internationale Paralympische Dressuur<strong>we</strong>dstrijd in Moorsele.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
dressuur voor andersvalide ruiters.<br />
© THINKSTOCK<br />
HEt GEHEuGEN VAN De sport<br />
In het Sportimonium, het museum over sport te Hofstade, ondergaat het documentatiecentrum een grondige facelift.<br />
{Benedict Vanclooster}<br />
Studenten, vorsers, journalisten en zelfs<br />
quizfanaten kennen het Sportimonium,<br />
het documentatiecentrum in Hofstade<br />
als een goudmijn over de geschiedenis<br />
van de sport. “De collectie omvat meer<br />
dan veertienduizend boeken en ongeveer<br />
duizend tijdschriften”, vertelt zakelijk<br />
© SPORTIMONIUM<br />
De vzw quadrille was met de organisatie<br />
van dit internationale evenement (met<br />
steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>) niet aan<br />
haar proefstuk toe. Elk voorjaar organiseert<br />
de club een internationale dressuur<strong>we</strong>dstrijd<br />
voor mindervaliden. Stu<strong>we</strong>nde<br />
kracht is Anne Van Neste-d’Ieteren, van<br />
1977 tot 1982 zelf Belgisch kampioen<br />
dressuur. “Onze club viert dit jaar zijn<br />
dertigste verjaardag en telt al vele jaren<br />
zo<strong>we</strong>l valide als mindervalide ruiters<br />
onder zijn leden”, vertelt ze.<br />
Dressuur voor mindervalide ruiters is<br />
volgens haar geen bezigheidstherapie.<br />
“We spreken hier over internationale<br />
topsport. Onze mindervalide ruiters trainen<br />
even hard en <strong>samen</strong> met de andere<br />
leden. Zij halen hetzelfde niveau en<br />
nemen ook deel aan gewone competitie<strong>we</strong>dstrijden.”<br />
coördinator jaak jespers. “Het gaat<br />
enerzijds om documenten over de sport in<br />
Vlaanderen, die <strong>we</strong> altijd bekijken in zijn<br />
Belgische context en waarbij voetbal en<br />
wielrennen de hoofdmoot uitmaken.”<br />
BOLSpORtEN EN<br />
BOOMStAMMENRuN<br />
Het andere luik van de collectie heeft<br />
betrekking op de traditionele sporten en<br />
spelen, vanuit een <strong>we</strong>reldwijd perspectief.<br />
jespers: “Onze documentatie bestrijkt<br />
een breed spectrum: van de bolsporten in<br />
Vlaanderen tot de boomstammenrun bij<br />
de Amazone-indianen. Bij dat alles horen<br />
zowat dertigduizend voor<strong>we</strong>rpen, die <strong>we</strong><br />
bezoekers in het sportimonium.<br />
GELIjKE EN<br />
EERLIjKE KANSEN<br />
tijdens deze <strong>we</strong>dstrijd worden de mindervalide<br />
ruiters onderverdeeld in vijf categorieën.<br />
“Op die manier maakt iedereen<br />
– blinden, rolstoelgebruikers, mensen met<br />
een prothese, … – een eerlijke kans”, legt<br />
Anne Van Neste-d’Ieteren uit.<br />
Waarom zou iemand met een handicap<br />
kiezen voor de paardensport? Anne<br />
antwoordt: “Ik kan het zelf niet beter<br />
uitleggen dan met het gedicht van een<br />
jonge, Israëlische ruiter op onze <strong>we</strong>bsite.<br />
Dat gedicht begint zo: ‘Eens op mijn<br />
paard ben ik je gelijke. Rug recht, hoofd<br />
recht, een echte ruiter. Alle verschillen en<br />
ongemakken zijn plots verd<strong>we</strong>nen.<br />
En stilaan wordt mijn droom waar’.”<br />
www.quadrille.bz<br />
<strong>samen</strong> met de nog niet ontsloten archieven<br />
willen onderbrengen in een nieuw<br />
erfgoeddepot. Dat zijn <strong>we</strong> momenteel aan<br />
het bou<strong>we</strong>n.”<br />
Samen met die nieuwbouw wordt momenteel<br />
ook het documentatiecentrum zelf gerenoveerd,<br />
met de steun van de <strong>Nationale</strong><br />
<strong>Loterij</strong>. “De bezoekers krijgen een nieu<strong>we</strong><br />
leeszaal met een aangename zitruimte,<br />
waar ze een aantal bronnen onder meer<br />
digitaal zullen kunnen raadplegen”, zegt<br />
jespers. “Het geheel wordt klantvriendelijker,<br />
moderner en energiezuiniger.”<br />
www.sportimonium.be<br />
nationale loterij 11.2011<br />
17
18<br />
“LONDON,<br />
HERE WE COME!”<br />
Tal van Belgische atleten staan voor spannende tijden. Bereiken ze hun grote droom om te schitteren op<br />
de Olympische Spelen van 2012 in Londen? Delegatieleider Eddy De Smedt van het BOIC: “De lat ligt hoog.<br />
Elke atleet die <strong>we</strong> naar Londen sturen, moet een reële kans hebben op een plaats in de top acht.”<br />
Met het programma Be Gold stoomt het BOIC met de hulp van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> al sinds 2004<br />
jonge talenten klaar voor de Spelen. “Hopelijk plukken <strong>we</strong> in Londen de eerste vruchten”, stelt De Smedt.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
spelers en supporters vieren de kwalificatie<br />
van het hockeyteam voor de olympische spelen.<br />
© BELGA PICTURES<br />
Als delegatieleider is Eddy De Smedt<br />
verantwoordelijk voor het sportieve<br />
gebeuren van ons land op de Olympische<br />
Spelen in Londen. “Samen met de sport-<br />
federaties en de coaches streef ik naar<br />
de ideale omstandigheden voor de<br />
atleten. En dat zo<strong>we</strong>l voor als tijdens<br />
de Spelen.”<br />
Wie België in Londen mag vertegenwoordigen,<br />
blijft nog een open vraag. “We<br />
verwachten een zeventigtal individuele<br />
atleten en hopelijk één à t<strong>we</strong>e ploegsporten.<br />
Momenteel heeft de mannenhockey-<br />
11.2011 nationale loterij<br />
de kampioenen van de sport<br />
ploeg zich al geplaatst. tot de allerlaatste<br />
dag kan een individuele atleet of een<br />
team zich kwalificeren. De definitieve<br />
selectie ligt pas zeer laat vast, maar na de<br />
groepsstage dit najaar in Fuerteventura<br />
zullen <strong>we</strong> al meer <strong>we</strong>ten.”<br />
KLEIN LAND, SMALLE tOp<br />
tot dan komt het er voor Eddy De Smedt<br />
op aan alle kanshebbers intensief op<br />
te volgen. “per sporttak gelden zo<strong>we</strong>l<br />
de basiscriteria van het organiserende<br />
Internationaal Olympisch Comité als de<br />
eigen Belgische criteria. We leggen onze<br />
criteria zo vast dat deze overeenkomen<br />
met minstens een achtste plaats op<br />
<strong>we</strong>reldniveau. Wanneer verscheidene<br />
atleten aan beide criteria voldoen en het<br />
deelnemersquota van ons land voor die<br />
sporttak overschreden wordt, gelden nog<br />
extra interne normen. Een plaats op de<br />
Spelen krijg je niet zomaar, een atleet<br />
moet het echt verdienen.”<br />
Over een potentiële medailleoogst durft<br />
Eddy De Smedt zich nog niet uit te spreken.<br />
“In peking haalden <strong>we</strong> goud met tia<br />
Hellebaut en zilver voor de 4x100 meter<br />
bij de vrou<strong>we</strong>n. In een klein landje zoals<br />
het onze heb je een zeer smalle absolute<br />
top. Wanneer door omstandigheden<br />
een topper <strong>we</strong>gvalt, dalen meteen onze<br />
medaille<strong>kansen</strong>. Niemand <strong>we</strong>et hoe de<br />
comeback van tia Hellebaut of de revalidatie<br />
van hinkstapspringster Svetlana<br />
Bolshakova zullen verlopen. Hoe voelt<br />
Kim Clijsters zich in juni 2012? We kunnen<br />
alleen maar hopen dat het allemaal<br />
goed komt en dat er ook verrassingen uit<br />
de bus vallen.”<br />
MEDAILLES<br />
DANKZIj ‘BE GOLD’<br />
Olympische medailles komen niet op<br />
bestelling, maar met het project Be Gold<br />
zet het BOIC sinds 2004 alles op alles<br />
om de <strong>kansen</strong> op olympisch eremetaal te<br />
maximaliseren. “Het project steunt op de<br />
stevige schouders van de Nederlands-<br />
talige, Franstalige en Duitstalige gemeenschappen,<br />
het BOIC en de <strong>Nationale</strong><br />
<strong>Loterij</strong>. Het is de bedoeling jonge talen
ten vroeg te ontdekken en ze met extra<br />
professionele omkadering en opleidingsprogramma’s<br />
klaar te stomen voor een<br />
plaats in de top acht op de Olympische<br />
Spelen. Een jong talent heeft zo’n acht<br />
à tien jaar nodig om zich te ontwikkelen.<br />
Voor deze periode tekenden <strong>we</strong> <strong>samen</strong><br />
met de coaches en de sportfederaties<br />
een ontwikkelingsplan uit dat <strong>we</strong> jaarlijks<br />
opvolgen en evalueren. De potentiële top<br />
acht plaats moet steeds haalbaar blijven,<br />
anders stopt het verhaal. We ondersteunen<br />
zo<strong>we</strong>l individuele sporters als teams.”<br />
Hoe<strong>we</strong>l Be Gold in de eerste plaats<br />
mikt op de Olympische Winterspelen<br />
van 2014 in het Russische Sotsji en de<br />
Olympische Zomerspelen van 2016 (in<br />
Brazilië, Rio de janeiro), hoopt Eddy De<br />
Smedt ook in Londen al de eerste vruchten<br />
te plukken. “De 4x400 meter lopen bij<br />
de mannen vormt onze grootste kanshebber.<br />
In de jeugdtoernooien zien <strong>we</strong> alvast<br />
spectaculaire resultaten in bijvoorbeeld<br />
het zeilen, kunstschaatsen of de gymnastiek.<br />
Zo koesteren <strong>we</strong> nog de hoop dat de<br />
meisjesploeg gymnastiek zich kwalificeert.<br />
Dit unicum zou een enorme boost<br />
geven aan het gymnastiekgebeuren in<br />
ons land. En meteen ook bewijzen dat<br />
Be Gold goed <strong>we</strong>rk levert.”<br />
www.olympic.be<br />
© FRED HOFMAN<br />
wim dedeir (para-cycling).<br />
“Met het project Be Gold zet het BOIC alles op alles<br />
om de <strong>kansen</strong> op olympisch eremetaal te maximaliseren.”<br />
kevin en jonathan borlée.<br />
de Medailles Voor de Verdienste<br />
Het Belgian Paralympic Committee hoopt, met hulp van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>,<br />
een dertigtal atleten af te vaardigen naar Londen in 2012.<br />
{Daniel Lapère}<br />
Londen, de zomer van 2012. Dat is de eerstvolgende afspraak voor de paralympische<br />
be<strong>we</strong>ging, die topsporters met een motorische, visuele, auditieve of verstandelijke<br />
handicap bij elkaar brengt. Om de vier jaar volgen de Paralympische<br />
Spelen meteen op de ‘klassieke’ Olympische Spelen, op dezelfde locatie. In 2008<br />
namen in Peking bijna 4.000 atleten uit 146 landen deel. In 2012 verwacht men er<br />
in Londen 4.200, afkomstig uit 150 landen.<br />
pROFESSIONELE OMGEVING<br />
Daartussen hoopt ook België mooie resultaten neer te zetten. Iets wat niet zo<br />
makkelijk zal zijn, aldus Ellen Volckaert, Sports Director van het Belgian Paralympic<br />
Committee. “Na de Spelen van Sydney in 2000 onderging de paralympische<br />
sportbeoefening in heel wat landen een heuse professionalisering. Wij proberen<br />
die tendens te volgen, door meer sponsors warm te maken en hen te overtuigen<br />
van de bijzondere waarden van de paralympische be<strong>we</strong>ging, en door creatief om<br />
te springen met onze budgetten. Zodoende willen <strong>we</strong> onze atleten een professionele<br />
omgeving bieden. Die internationale trend volgen is een echte uitdaging.”<br />
Desondanks boekten <strong>we</strong> de afgelopen t<strong>we</strong>e jaar een reeks mooie resultaten, met<br />
meerdere medailles tijdens zo<strong>we</strong>l Europese kampioenschappen als <strong>we</strong>reldkampioenschappen.<br />
“Het streefdoel is een dertigtal atleten naar Londen te sturen”,<br />
besluit Ellen Volckaert.<br />
www.paralympic.be<br />
© BELGA PICTURES<br />
nationale loterij 11.2011<br />
19
20<br />
Samen <strong>creëren</strong> <strong>we</strong> <strong>kansen</strong> voor talloze organisaties.<br />
Wanneer u uw kans waagt met een spel van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>, dan doet u dat uiteraard in de hoop ‘het grote<br />
lot’ te winnen. Maar wist u ook dat door onze producten te kopen, u ook anderen gelukkig kan maken? Met 30%<br />
van de winst van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> helpt u ons om projecten te ondersteunen van algemeen belang, waarvan<br />
75% gaat naar humanitaire, sociale, culturele en <strong>we</strong>tenschappelijke projecten. De rest wordt verdeeld over de drie<br />
Gemeenschappen van ons land. U steunt al die projecten telkens als u uw kans waagt. Hieronder vindt u een groot<br />
aantal instellingen waar <strong>we</strong> <strong>samen</strong> onze steun aan verlenen.<br />
NATIONALE KAS VOOR RAMPENSCHADE<br />
BELGISCH FONDS VOOR DE VOEDSELZEKERHEID<br />
BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING<br />
VLAAMSE GEMEENSCHAP<br />
FRANSE GEMEENSCHAP<br />
DUITSTALIGE GEMEENSCHAP<br />
BELGISCHE RODE KRUIS<br />
ANTIGIFCENTRUM<br />
KONING BOUDEWIJNSTICHTING<br />
CHILD FOCUS<br />
STICHTING KONINGIN PAOLA<br />
CENTRUM VOOR GELIJKHEID VAN KANSEN EN VOOR<br />
RACISMEBESTRIJDING<br />
INSTITUUT VOOR DE GELIJKHEID VAN VROUWEN EN<br />
MANNEN<br />
AUSCHWITZ IN GEDACHTENIS<br />
BELGISCH INSTITUUT VOOR DE VERKEERSVEILIGHEID<br />
KONINKLIJKE MUNTSCHOUWBURG<br />
PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN (BOZAR) BRUSSEL<br />
NATIONAAL ORKEST VAN BELGIë<br />
KONINKLIJK BELGISCH FILMARCHIEF<br />
11.2011 nationale loterij<br />
MUZIEKKAPEL KONINGIN ELISABETH<br />
REGIE DER GEBOUWEN<br />
OLYMPIC TALENTS<br />
BOIC (OLYMPISCHE SPELEN)<br />
EUROPACOLLEGE<br />
THE AUSCHWITZ-BIRKENAU FOUNDATION<br />
EUROPALIA<br />
FLANDERS FIELDS MUSEUM<br />
FLAGEY<br />
INTERNATIONALE TENTOONSTELLING 2017 LUIK<br />
BRAILLELIGA<br />
BRANDWONDENSTICHTING<br />
INTERNATIONALE MUZIEKWEDSTRIJD KONINGIN<br />
ELISABETH VAN BELGIë<br />
SPECIAL OLYMPICS BELGIUM<br />
BELGIAN PARALYMPIC COMMITTEE<br />
FESTIVAL VAN VLAANDEREN<br />
DE DUVE INSTITUTE<br />
INTERNATIONALE INSTITUTEN VOOR FYSICA EN<br />
SCHEIKUNDE<br />
THE BELGIAN KIDS FUND
KONINKLIJK WERK DER WIEGJES PRINSES PAOLA<br />
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA<br />
FEDERATIE VAN BELGISCHE VERENIGINGEN VOOR<br />
NIERINSUFFICIëNTEN<br />
VLAAMSE DIABETES VERENIGING<br />
PAG-ASA<br />
SÜRYA<br />
PAYOKE<br />
EUROPEAN ORGANISATION FOR RESEARCH AND<br />
TREATEMENT OF CANCER<br />
KONINKLIJK BELGISCH FILMARCHIEF<br />
HET KINDERMUSEUM<br />
KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR<br />
NATUURWETENSCHAPPEN<br />
KONINKLIJK INSTITUUT VOOR HET KUNSTPATRIMONIUM<br />
NATIONALE VERENIGING VAN HART- EN<br />
LONGGETRANSPLANTEERDEN<br />
KONINKLIJKE MUSEA VOOR KUNST EN GESCHIEDENIS<br />
BELGISCHE SPORTBONDEN<br />
KONINKLIJK MUSEUM VOOR MIDDEN-AFRIKA<br />
ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE<br />
PROVINCIëN<br />
KONINKLIJK INSTITUUT VOOR RUIMTE-AëRONOMIE<br />
JONGE ONDERNEMINGEN<br />
BELGISCH CENTRUM VOOR GELEIDEHONDEN<br />
SCALE DOGS<br />
KONINKLIJK BELGISCH VERBOND VOOR DE BESCHERMING<br />
VAN DE VOGELS<br />
DE VRIENDEN VAN DE MUG<br />
INTERNATIONALE VERENIGING ADOLPHE SAX<br />
CENTRUM RONDE VAN VLAANDEREN<br />
STICHING J.C.HEUSON - BORSTKANKERONDERZOEK<br />
DE VRIENDEN VAN HET MUSEUM FELICIEN ROPS<br />
MUS-E BELGIUM<br />
KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VOOR DIERKUNDE VAN<br />
ANTWERPEN<br />
STICHTING FOLON<br />
INTERNATIONAAL CENTRUM VOOR KANKERONDERZOEK<br />
KAZERNE DOSSIN<br />
BELGISCHE UNIVERSITAIRE SPORTFEDERATIE<br />
PIAZZA DELL’ARTE<br />
LIVE ENTERTAINMENT FOUNDATION<br />
PANATHLON INTERNATIONAL-VLAANDEREN<br />
BELGISCHE VERENIGING VOOR PNEUMOLOGIE<br />
CENTRUM VOOR HEDENDAAGSE KUNSTEN WIELS<br />
HOUTOPIA<br />
STEMMEN ONDER DE STERREN<br />
MUSIC FUND<br />
BIO-MENS<br />
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN / DEPARTMENT<br />
OF BIOMEDICAL KINESIOLOGY PERCEPTION AND<br />
PERFORMANCE LABORATORY<br />
OSCARE (ORGANISATION FOR BURNS- SCAR AFTER-CARE &<br />
RESEARCH)<br />
UNITED WORLD COLLEGES BELGIUM<br />
EURO-KARTOENALE<br />
EUROFERIA ANDALUZA<br />
MUSICA MUNDI<br />
ROGER RAVEELMUSEUM<br />
JEUGD PARLEMENT JEUNESSE<br />
BELGISCHE CONFEDERATIE VAN BLINDEN EN<br />
SLECHTZIENDEN<br />
EMO FOUNDATION<br />
KLIMAAT COALITIE<br />
FONDS CARINE VYGHEN VOOR ORGAANDONATIE<br />
PROJECTEN DIE DE MILLENNIUMDOELSTELLINGEN VOOR<br />
ONTWIKKELING NASTREVEN<br />
PROJECTEN IN HET KADER VAN MOBILITEIT<br />
PROJECTEN IN HET KADER VAN DE SOCIALE INTEGRATIE EN<br />
STRIJD TEGEN DE ARMOEDE<br />
PROJECTEN IN HET KADER VAN PERSONEN MET EEN<br />
HANDICAP<br />
TRANSITWONINGEN (O.C.M.W.)<br />
OPVANG EN INTEGRATIE VAN MIGRANTEN EN VAN<br />
ERKENDE POLITIEKE VLUCHTELINGEN<br />
PROJECT IN HET KADER VAN PREVENTIE- EN<br />
VEILIGHEIDSASSISTENTEN<br />
En nog vele andere!<br />
nationale loterij 11.2011<br />
21
22<br />
11.2011 nationale loterij<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
Op DE StRALEN<br />
VAN DE ZON<br />
Pionieren en avonturieren zit de bou<strong>we</strong>rs van de Umicore Imagine in het bloed. Voor de vierde keer ontwierp<br />
een team studenten van de Leuvense hogeschool Groep T een zonnewagen. Ze zijn best trots op de technologische<br />
innovaties, maar echt tevreden zouden ze pas zijn als hun zonneracer het <strong>we</strong>reldkampioenschap in Australië,<br />
de World Solar Challenge, wint.<br />
{Dirk Remmerie}<br />
Er is al heel wat veranderd sinds de<br />
Groep t-studenten hun eerste zonnewagen<br />
bouwden in 2004, de umicar I, waarmee<br />
ze een verdienstelijke elfde plaats<br />
haalden in de World Solar Challenge in<br />
2005. Door steeds nieu<strong>we</strong> beperkingen<br />
te decreteren, zorgt de organisatie van<br />
de World Solar Challenge ervoor dat de<br />
technische vernieuwingen stilaan bruikbaar<br />
zijn voor regulier, dagelijks transport,<br />
lees: voor de wagen van u en mij.<br />
“Er zijn nieu<strong>we</strong> verplichtingen in de<br />
constructie die de veiligheid vergroten en<br />
de toegelaten oppervlakte van zonnepanelen<br />
is kleiner geworden”, verklaart<br />
teamlid joost Noyen. “Mochten de eerste<br />
zonnekarren nog 9 m 2 panelen torsen om<br />
energie aan de zon te onttrekken, dan ligt<br />
de grens nu op 6 m 2 voor panelen met<br />
siliciumcellen of 3 m 2 voor germanium-<br />
cellen, die een hoger rendement halen.”<br />
“Ook qua veiligheid is er al een hele <strong>we</strong>g<br />
afgelegd. In de eerste Belgische<br />
zonnewagen duurde het ongeveer een<br />
halfuur vooraleer de piloot in de wagen<br />
zat. Dat moet nu in 15 seconden. Was<br />
de eerste cockpit nog van aluminium,<br />
dan is ze sinds de derde wagen – de<br />
umicar Inspire – van carbon, net zoals bij<br />
formule 1-wagens. En maar goed ook,<br />
want die wagen knalde tijdens de World<br />
Solar Challenge 2010 tegen een boom<br />
met een snelheid van 100 km per uur.<br />
De chauffeur had geen schram.”<br />
Helaas ging toen niet alleen de wagen,<br />
maar ook het realistische vooruitzicht op<br />
de eindoverwinning verloren.<br />
EEN WERELDpRIMEuR<br />
uIt BELGIë<br />
Dat wou het 15-koppige team van de<br />
umicore Imagine dit jaar rechtzetten.<br />
Met opnieuw tal van technologische<br />
innovaties van Belgische makelij. Absolute<br />
blikvanger was de manier waarop het<br />
zonlicht wordt ‘gevangen’ en geconcentreerd<br />
op de zonnepanelen. joost Noyen:<br />
“Zo<strong>we</strong>l Groep t als de universiteiten van<br />
Michigan (VS) en t<strong>we</strong>nte (Nederland)<br />
gebruikten in vorige <strong>we</strong>dstrijdedities<br />
concentrators die het zonlicht bundelen.<br />
In tegenstelling tot wat die teams toen<br />
deden, maakten wij nu echter geen<br />
gebruik van lenzen, maar deden het<br />
met een absolute primeur: parabolische<br />
spiegelfolie. Zo puurden <strong>we</strong> uit 2,4 m 2<br />
zonnepanelen evenveel energie als<br />
normaal uit een oppervlakte van 6 m 2 .”<br />
Het Belgische team stond bij de start op<br />
16 oktober hoog aangeschreven in Australië<br />
wat betreft technologisch vernuft –<br />
het resultaat van een project dat in t<strong>we</strong>e<br />
jaar tijd t<strong>we</strong>e miljoen euro opslokte. De<br />
steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> was dan<br />
ook meer dan <strong>we</strong>lkom.<br />
Dit jaar namen de studenten geen<br />
risico’s op ongevallen en schakelden ze<br />
t<strong>we</strong>e beroepsracers in voor de meer dan<br />
3.000 km lange rit van Darwin naar Adelaide:<br />
Nico Verdonck en Vanina Ickx. Bij<br />
het ter perse gaan van dit magazine was<br />
de uitslag van de race nog niet gekend.<br />
www.solarteam.be<br />
het team van de umicore imagine in<br />
actie tijdens de world solar challenge.<br />
© UMICORE SOLAR TEAM
ELEKtRICItEIt uIt<br />
BOMEN EN GRASSEN<br />
Is het mogelijk om elektriciteit uit biomassa te halen en tegelijkertijd de biodiversiteit te vergroten? Daarnaar<br />
wordt onderzoek gedaan door de vzw Nature & Progrès, die voor dit project steun krijgt van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
{Marie Bryon}<br />
Het idee om koolzaad, graan of suikerbieten<br />
in energie om te zetten, was een<br />
totale vergissing. Het opofferen van voedingsgewassen<br />
en landbouwgrond om<br />
energie te produceren en op die manier<br />
ons huidige energieverbruik te kunnen<br />
handhaven, was helemaal niet gunstig.<br />
Maar hoe zit het met de mogelijkheden<br />
om biomassa te gebruiken die van nietagrarische<br />
percelen afkomstig is?<br />
“Er bestaan gewassen die als energiebron<br />
kunnen dienen en daarnaast<br />
aan het herstel van de landbouwdiversiteit<br />
kunnen bijdragen. Blijft de vraag<br />
<strong>we</strong>lke gewassen dat zijn en hoe <strong>we</strong> hun<br />
positieve effect op het milieu kunnen<br />
maximaliseren”, legt landbou<strong>we</strong>coloog<br />
Alain peeters uit.<br />
© VZW NATURE&PROGRÈS<br />
miscanthus.<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
HOGE ENERGIEpREStAtIES<br />
uit een vooronderzoek is gebleken dat<br />
wilg en miscanthus <strong>we</strong>l mogelijkheden<br />
bieden. In tegenstelling tot koolzaad,<br />
graan en suikerbieten concurreren deze<br />
planten niet met voedingsgewassen en<br />
kunnen ze op marginale grond groeien.<br />
Omdat ze meestal voor twintig jaar worden<br />
aangeplant, hebben deze gewassen<br />
bovendien maar heel <strong>we</strong>inig mest nodig<br />
en kunnen ze zonder bestrijdingsmiddelen<br />
worden gek<strong>we</strong>ekt. Hun energieprestaties<br />
zijn veel hoger en ze produceren<br />
beduidend minder broeikasgas dan hun<br />
voorgangers. Voor de exploitatie ervan<br />
zijn ten slotte ook niet zulke grote investeringen<br />
nodig.<br />
© THINKSTOCK<br />
SCHuILpLAAtS<br />
VOOR DIEREN<br />
Ook qua biodiversiteit zorgen deze planten<br />
voor enthousiaste reacties. Alain<br />
peeters: “Deze gewassen verstoren de<br />
fauna niet; ze vormen zelfs een schuilplaats<br />
voor bepaalde dieren en trekken<br />
zeldzame vogels aan. Redelijkerwijs<br />
zouden ze dus echt kunnen helpen om<br />
de biodiversiteit van ons platteland te<br />
verbeteren.”<br />
Al deze aspecten zijn voor<strong>we</strong>rp van een<br />
onderzoek dat door de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
wordt gefinancierd.<br />
www.natpro.be<br />
nature &<br />
progrès bestudeert gewassen die tegelijk als<br />
energiebron dienen en de landbouwdiversiteit herstellen.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
23
24<br />
NuL VERKEERSDODEN<br />
pER jAAR<br />
Het gaat goed met de verkeersveiligheid in ons land. Hoe<strong>we</strong>l het aantal verkeersslachtoffers nog boven<br />
het Europese gemiddelde ligt, hebben <strong>we</strong> de voorbije jaren heel wat vooruitgang gemaakt. Die positieve evolutie<br />
is ongetwijfeld te danken aan de inspanningen van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV).<br />
Toch ligt er nog heel veel <strong>we</strong>rk op de plank.<br />
{Filip Clarisse}<br />
Sinds zijn oprichting in 1986 wil het<br />
BIVV actief bijdragen tot de vermindering<br />
van het aantal verkeersslachtoffers. De<br />
organisatie <strong>we</strong>rkt daarvoor met de drie<br />
instrumenten die de verkeersveiligheid<br />
bepalen: de <strong>we</strong>ggebruiker, het voertuig<br />
en de <strong>we</strong>g (<strong>we</strong>gomgeving). De sensibiliseringscampagnes<br />
van de organisatie<br />
zijn het meest bekend, maar het BIVV<br />
stippelt ook het verkeersbeleid uit en<br />
levert allerhande diensten. De organisatie<br />
levert prima <strong>we</strong>rk: jaarlijks sterven in ons<br />
land almaar minder mensen in het<br />
verkeer. Dat is een hele prestatie, maar<br />
het moet nog veel beter. tegen 2020<br />
mikt de Europese Commissie op een<br />
halvering van het aantal slachtoffers<br />
in België: van 840 per jaar moeten <strong>we</strong><br />
naar 420.<br />
GO FOR ZERO<br />
“Het is een ambitieus doel. Om het te<br />
halen, moet iedereen aan de kar trekken.<br />
Eigenlijk is nul verkeersdoden het enige<br />
mogelijke objectief. Elke verkeersdode is<br />
er één te veel”, zegt BIVV-woordvoerder<br />
Benoit Godart. Hij <strong>we</strong>et wat de oorzaken<br />
zijn van de meeste dodelijke ongevallen:<br />
“jaarlijks vallen er een 300-tal doden<br />
<strong>we</strong>gens overdreven of onaangepaste<br />
snelheid, een 200-tal <strong>we</strong>gens drinken<br />
achter het stuur en een 100-tal <strong>we</strong>gens<br />
het niet dragen van de veiligheids-<br />
gordel. Als <strong>we</strong>ggebruikers hun gedrag<br />
zouden aanpassen, zouden <strong>we</strong> heel wat<br />
slachtoffers kunnen vermijden.” Met de<br />
campagne Go for Zero die dit jaar startte,<br />
wil het BIVV zo veel mogelijk mensen en<br />
organisaties aanzetten om <strong>we</strong>rk te maken<br />
van de verkeersveiligheid.<br />
11.2011 nationale loterij<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
RISICOBESEF VERGROtEN<br />
Met Go for Zero en andere campagnes<br />
richt het BIVV zich naar een heel brede<br />
doelgroep. jaarlijks tekent het BIVV voor<br />
zes grote affichecampagnes. Die aanpak<br />
combineert de organisatie met gerichte<br />
acties die specifieke doelgroepen op het<br />
oog hebben. “Zo zijn <strong>we</strong> dit jaar – met de<br />
steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> – gestart<br />
met een campagne om het aantal<br />
<strong>we</strong>ekendongevallen te verminderen.<br />
Wekelijks sterven t<strong>we</strong>e jongeren in<br />
© BIVV<br />
auto-ongevallen. Met een heel gerichte<br />
campagne probeerden <strong>we</strong> het risicobesef<br />
bij jongeren te vergroten. Een andere<br />
specifieke campagne <strong>we</strong>es jonge<br />
chauffeurs op de risico’s van autorijden<br />
onder invloed van drugs.<br />
Met die gerichte campagnes en de zes<br />
grote affichecampagnes hopen <strong>we</strong> de<br />
ambitieuze doelstellingen te halen”,<br />
besluit Benoit Godart.<br />
www.bivv.be<br />
go for zero.
kankerBeHanDelinG Op MAAt<br />
De Breast International Group (BIG) streeft ernaar internationaal borstkankeronderzoek te vergemakkelijken.<br />
Dankzij haar onderzoeksprogramma NeoBIG, gelanceerd door professor Martine Piccart aan het instituut Jules Bordet,<br />
hoopt BIG de droom van kankeronderzoek op maat te helpen ver<strong>we</strong>zenlijken. Daarbij zou elke patiënt(e) de behandeling<br />
krijgen die hem of haar het beste past.<br />
{Olivia Arend}<br />
De huidige realiteit is hard: “Het arsenaal<br />
aan kankerbestrijdende moleculen blijft<br />
te beperkt. Die moleculen richten vaak<br />
zware bijkomende schade aan en het is<br />
zeer moeilijk te voorspellen of een tumor<br />
gunstig zal reageren op een bepaalde<br />
molecule”, aldus bio-informaticus<br />
dr. Alexandre Irrthum.<br />
Nochtans zorgt de genomica voor enorme<br />
vooruitgang in onze kennis van deze zeer<br />
uiteenlopende ziekte. Binnen afzienbare<br />
tijd zal de ‘genetische identiteitskaart’<br />
van een tumor, die grotendeels laat zien<br />
hoe agressief de tumor is en hoe die zal<br />
reageren op behandelingen, minder dan<br />
1000 euro kosten. Maar dan komt het er<br />
nog op aan “de genomische en klinische<br />
gegevens, die momenteel nog te vaak te<br />
versnipperd zijn, op grote schaal te integreren<br />
en vervolgens te analyseren”.<br />
It-pLAtFORM<br />
In het kader van het Europese project<br />
INtEGRAtE, dat de steun van de<br />
<strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> geniet, buigt een team<br />
van oncologen, biologen, informatici en<br />
statistici zich over de ontwikkeling van<br />
een informaticaplatform. Via dat platform<br />
“zullen deelnemende ziekenhuizen en<br />
laboratoria gegevens kunnen uitwisselen<br />
en integreren, en gemakkelijker<br />
geavanceerde statistische modellen<br />
kunnen ontwikkelen en toepassen om de<br />
doeltreffendheid van de behandelingen te<br />
voorspellen”.<br />
www.fp7-integrate.eu<br />
BEtER voorkomen<br />
Door gerichte blessurepreventie daalt bij jeugdvoetballers de kans op een blessure met 30%. Deze hoopgevende conclusie volgt<br />
uit het door de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> gesteunde <strong>we</strong>tenschappelijke project van trainings- en be<strong>we</strong>gingsexpert Werner Helsen.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
Als hoogleraar be<strong>we</strong>gings- en trainingsleer<br />
staat Werner Helsen bij de<br />
K.u.Leuven aan het hoofd van een onderzoeksproject<br />
dat zich richt op beloftevolle<br />
jeugdvoetballers. “Weerkerende spier- en<br />
belastingsblessures kunnen een speler<br />
in een vicieuze cirkel brengen. Naast<br />
© K.U.LEUVEN<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
prestaties moet ook blessurepreventie<br />
alle aandacht krijgen bij de ontwikkeling<br />
en begeleiding van die speler.”<br />
Door een persoonlijke preventieaanpak<br />
daalt het blessurerisico aanzienlijk.<br />
Helsen: “Op basis van een onderzoek<br />
en zijn blessurehistoriek brengen <strong>we</strong><br />
de speler volledig in kaart. Met kleuren<br />
duiden <strong>we</strong> de meest blessuregevoelige<br />
spiergroepen en gewrichten aan. Via<br />
allerlei spierversterkende oefeningen<br />
<strong>we</strong>rkt de speler in enkele maanden tijd<br />
het onevenwicht <strong>we</strong>g.”<br />
poster van blessurepreventieprogramma.<br />
© THINKSTOCK<br />
efficiënte borstkankerbestrijding<br />
begint bij correcte<br />
informatie-uitwisseling.<br />
OOK VOOR VIOLIStEN<br />
“Onze preventieoefeningen hebben nut<br />
op alle voetbalniveaus”, besluit Helsen.<br />
“Hiervoor ontwikkelden <strong>we</strong> posters met<br />
oefenschema’s. Maar ook andere sporters<br />
of violisten en ballerina’s lopen door<br />
de repetitieve belastende handelingen<br />
een hoger blessurerisico. Ook zij halen<br />
voordeel uit onze bevindingen.”<br />
http://faber.kuleuven.be/onderzoek/dep2/mce.htm<br />
http://www.topsportlab.com/en/<br />
feature-tour/overview<br />
nationale loterij 11.2011<br />
25
26<br />
11.2011 nationale loterij<br />
BALSEM Op<br />
DE BRANDWONDE<br />
Dit jaar viert de Belgische Brandwondenstichting haar 25e verjaardag. Het vroeger en nu<br />
van de Stichting wordt geschetst door gedelegeerd bestuurder Jean-Pierre Arnould.<br />
Brandwondenzorg is vaak synoniem met kansarmenbeleid, zo blijkt.<br />
{Marcel Schoeters}<br />
De Belgische Brandwondenstichting<br />
<strong>we</strong>rd officieel opgericht op 16 mei 1986,<br />
maar haar voorgeschiedenis gaat al terug<br />
tot eind 1983. toen stelde een serviceclub<br />
namelijk vast dat brandwondenpatiënten<br />
een ‘vergeten patiëntengroep’<br />
waren. Op 20 juni 1985 <strong>we</strong>rd het ‘Hulp-<br />
fonds voor Zwaar Verbranden vzw’ officieel<br />
opgericht onder het peterschap van<br />
alle brandwondencentra. “De <strong>Nationale</strong><br />
<strong>Loterij</strong> steunde ook toen al dit hulpfonds<br />
met een subsidie van één miljoen<br />
Belgische frank, als startkapitaal voor de<br />
‘<strong>Nationale</strong> Stichting voor Hulp aan Zwaar<br />
Verbranden’ (NSHZW), toen nog in oprichting”,<br />
signaleert jean-pierre Arnould.<br />
© BBS<br />
affiche van de brandwondenstichting.<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
GESpECIALISEERD<br />
EN DuS DuuR<br />
“u moet <strong>we</strong>ten dat de verzorging van<br />
brandwonden sinds de late jaren zeventig<br />
steeds meer in gespecialiseerde centra<br />
gebeurde”, vervolgt Arnould. “Door een<br />
grotere specialisatie groeiden de overlevings<strong>kansen</strong><br />
voor patiënten met zware<br />
brandwonden. Bij deze behandelingen<br />
<strong>we</strong>rden nieu<strong>we</strong> technieken, nieu<strong>we</strong> medicijnen<br />
en zalven gebruikt. Geen van die<br />
toepassingen waren bij het RIZIV bekend<br />
en ze kwamen dus ook niet voor terugbetaling<br />
in aanmerking. De patiënt, meestal<br />
uit een kansarm milieu, diende die zware<br />
extra kost zelf te dragen.”<br />
Volgens jean-pierre Arnould is 40% (of<br />
meer naargelang van de regio) van de<br />
patiënten kansarm. Door het lobby<strong>we</strong>rk<br />
van de Stichting worden de kosten voor<br />
de acute zorg (tijdens de opname in het<br />
brandwondencentrum) ondertussen voor<br />
een groot deel terugbetaald. Voorts is er<br />
momenteel al een Koninklijk Besluit dat<br />
de brandwondencentra een halftijdse<br />
coördinator en een halftijdse psychologe<br />
toekent om de betere opvolging<br />
van de brandwondenpatiënt in België te<br />
garanderen.<br />
toch heeft de kansarme patiënt van<br />
1986 het in 2011 nog altijd even moeilijk.<br />
Een aantal noodzakelijke behandelingen/<br />
verzorgingen/producten uit de nazorg<br />
zijn namelijk financieel niet voor hem<br />
toegankelijk. De steunverlening vanuit de<br />
Belgische Brandwondenstichting zal dus<br />
ook meer gericht zijn naar de psychologische<br />
en sociale nazorg, naar middelen<br />
die het bestaan van een brandwondenpatiënt<br />
draaglijker kunnen maken, zoals<br />
drukkleding, maquillage en plastische<br />
chirurgie. De overheid bestudeert <strong>we</strong>lke<br />
van die behandelingen noodzakelijk zijn<br />
binnen de nazorg en of ze voor terugbetaling<br />
in aanmerking kunnen komen. tot<br />
dan zijn die patiënten aange<strong>we</strong>zen op de<br />
financiële steun van de Stichting.<br />
DE LIttEKENS<br />
VERDWIjNEN NOOIt<br />
jean-pierre Arnould schat dat volgens<br />
algemene cijfers er jaarlijks ongeveer<br />
1.200 zwaar verbrande patiënten in de<br />
brandwondencentra terechtkomen (er is<br />
geen nationale registratie). 40% tot 50%<br />
van die patiënten is dus kansarm, 30%<br />
zijn kinderen. Daarnaast vallen er jaarlijks<br />
ongeveer 100 dodelijke slachtoffers als<br />
gevolg van brand of een ongeval met<br />
brandwonden.<br />
Daarom wil jean-pierre Arnould zeker<br />
de aandacht vestigen op de preventie-<br />
activiteiten van de Stichting, via een drukbezochte<br />
<strong>we</strong>bsite, preventiemails,<br />
het lesprogramma BRAVO (Brandwonden<br />
Voorkomen) dat zich richt naar<br />
scholen en organisaties die <strong>we</strong>rken met<br />
kansarmen. Daarnaast participeert de<br />
Stichting in vele projecten die op het vlak<br />
van preventie worden opgezet.<br />
Voorkomen is inderdaad beter dan genezen,<br />
zeker het voorkomen van brandwonden,<br />
want de littekens van brandwonden<br />
verdwijnen nooit.<br />
www.brandwonden.be
Op de plaats waar vroeger de kamelen<br />
en de ezels gehuisvest waren, legde de<br />
Ant<strong>we</strong>rpse Zoo dit jaar een gloednieuw<br />
leeu<strong>we</strong>nverblijf aan. Verwacht vooral<br />
geen kleine hokken waar de beesten<br />
op elkaar gepropt zitten. De grote katten<br />
kregen verschillende etages in terrasvorm<br />
die in elkaar overlopen, met water, grassen,<br />
rotsen en zand, in totaal goed voor<br />
een oppervlakte van zowat 1.200 m 2 .<br />
gezonde mens, gezonde <strong>we</strong>reld<br />
IN HEt tEKEN VAN De leeuW<br />
In de Ant<strong>we</strong>rpse Zoo kregen de leeu<strong>we</strong>n onlangs zowat tien keer meer ruimte.<br />
{Frederic Petitjean}<br />
“Het nieu<strong>we</strong> verblijf is tien keer groter<br />
dan het vorige”, zegt Linda Van Elsacker,<br />
directeur Onderzoek en Ontwikkeling van<br />
de Zoo. “Ook de vosmangoesten en de<br />
stokstaartjes, die naast de leeu<strong>we</strong>n zitten,<br />
verblijven via een buizensysteem in het<br />
nieu<strong>we</strong> leeu<strong>we</strong>nverblijf, k<strong>we</strong>stie van leven<br />
in de brou<strong>we</strong>rij te brengen. En ze kunnen<br />
er zo ook <strong>we</strong>er uit, natuurlijk, mocht een<br />
leeuw plots honger krijgen.”<br />
victor de leeuw. het nieu<strong>we</strong> leeu<strong>we</strong>nverblijf. © GEMMA CATTEEUW<br />
GeprikkelDe BEZOEKERS<br />
ZES EDuCAtIEVE<br />
RuStpuNtEN<br />
Het publiek kan helemaal rond en zelfs<br />
over het nieu<strong>we</strong> verblijf wandelen, dankzij<br />
de panoramabrug. “Met de bijdrage van<br />
de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> hebben <strong>we</strong> vooral het<br />
educatieve aspect van het project bekostigd”,<br />
legt Van Elsacker uit. “De bouw van<br />
zo’n verblijf is erg duur en dan zie je vaak<br />
dat duiding voor het publiek stiefmoederlijk<br />
behandeld wordt, maar hier dus niet.<br />
Er komen zes ‘rustpunten’ waar alles over<br />
de dieren en hun gedrag heel laagdrempelig<br />
wordt uitgelegd.”<br />
Momenteel zit er één leeu<strong>we</strong>nfamilie<br />
(papa-, mama- en dochterleeuw) in het<br />
verblijf. In het kader van internationale<br />
k<strong>we</strong>ekprogramma’s zullen er daar binnen<br />
enkele jaren nog verschillende bij komen.<br />
www.zooant<strong>we</strong>rpen.be<br />
www.planckendael.be<br />
Je <strong>we</strong>et alles al over hoe de zintuigen bij mens en dier precies <strong>we</strong>rken? Dat dacht je maar. De tentoonstelling ‘Prikkels!’<br />
in het Brusselse Museum voor Natuur<strong>we</strong>tenschappen overtuigt je met plezier van het tegendeel.<br />
{Frederic Petitjean}<br />
Hoe spoort een politiehond drugs op?<br />
Hoe gebruikt een bij uv-licht om nectar<br />
te vinden? Hoe <strong>we</strong>rkt de ‘sonar’ van een<br />
vleermuis? tot 2 september 2012 vind je<br />
© THOMAS CATO PHOTOGRAPHY<br />
© YVES VAN LOOVEREN<br />
in het Museum voor Natuur<strong>we</strong>tenschappen<br />
in Brussel de antwoorden op deze<br />
en heel wat meer vragen in de tijdelijke<br />
tentoonstelling ‘prikkels!’.<br />
de nectarslurper.<br />
“‘prikkels!’ vertelt alles over de <strong>we</strong>rking<br />
van de zintuigen bij mens én dier”, zegt<br />
Isabelle Van Loo van het museum.<br />
“We gaan dieper in op de vijf klassieke<br />
zintuigen (horen, zien, ruiken, voelen en<br />
proeven) en drie ‘speciale’ zintuigen die<br />
enkel dieren gebruiken: temperatuur,<br />
magnetisme en elektriciteit. Het is een<br />
heel mooi vormgegeven, interactieve<br />
tentoonstelling waar ouders en kinderen<br />
zelf moeten proeven, ruiken, voelen en<br />
testen.”<br />
“De middelen die de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> bijdraagt<br />
aan ‘prikkels!’ zullen vooral naar de<br />
communicatie gaan”, zegt Van Loo. “Zodat<br />
zo veel mogelijk mensen <strong>we</strong>ten dat deze<br />
expositie eraan komt.”<br />
www.natuur<strong>we</strong>tenschappen.be<br />
nationale loterij 11.2011<br />
27
28<br />
WAAR sport ECHt OM DRAAIt<br />
‘Zoom in op de emotie van sport!’ Zo luidde dit jaar de opdracht voor het Stipendium –<br />
een foto<strong>we</strong>dstrijd die Panathlon Vlaanderen jaarlijks organiseert voor alle middelbare<br />
scholen en sportclubs.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
de winnende foto<br />
in de categorie scholen.<br />
11.2011 nationale loterij<br />
de toekomst begint vandaag<br />
100 miljoen mensen MAKEN HEt VERSCHIL<br />
2011 is het Europese jaar van het vrijwilligers<strong>we</strong>rk. De ideale gelegenheid om meer dan 100 miljoen ‘stille krachten’ in de spotlights<br />
te plaatsen. Hoe<strong>we</strong>l de <strong>we</strong>rkzaamheden van vrijwilligers niet altijd naar waarde worden geschat, zijn ze toch essentieel voor<br />
de <strong>samen</strong>leving. Dat is ook de boodschap van het European Youth Forum (YFJ).<br />
{Marie Bryon}<br />
Het YFj is het Europese platform dat<br />
de belangen van jongeren behartigt. Zo’n<br />
honderd verenigingen zijn aangesloten.<br />
“Al die verenigingen berusten op de inzet<br />
van vrijwilligers. Dat is de essentie van<br />
ons net<strong>we</strong>rk én van de <strong>samen</strong>leving”,<br />
aldus Giuseppe porcaro, algemeen<br />
secretaris van het YFj.<br />
Maar ondanks hun hoge aantal en de belangrijke<br />
bijdrage die ze leveren, genieten<br />
vrijwilligers in Europa geen enkele vorm<br />
van officiële erkenning. “Wij hebben het<br />
Europees jaar van het vrijwilligers<strong>we</strong>rk<br />
aangegrepen om de inbreng van die<br />
jongeren onder de aandacht te brengen,<br />
en om een juridisch statuut te eisen dat<br />
hun rechten en plichten omlijnt”, zegt de<br />
algemeen secretaris. Het was de aanzet<br />
tot een uitgebreid overlegproces tussen<br />
de verschillende belanghebbenden, dat<br />
enkele maanden later zou uitmonden in<br />
een handvest en een groot evenement:<br />
de t<strong>we</strong>ede jongerenconventie over<br />
vrijwilligers<strong>we</strong>rk.<br />
StAND up,<br />
YOuNG VOLuNtEERS!<br />
De jongerenconventie vond plaats van<br />
7 tot 11 september 2011 en had een<br />
dubbel doel: lobbyen bij de instellingen<br />
© PANATHLON<br />
panathlon promoot als internationale serviceclub<br />
de positieve waarden in de sport.<br />
De leden zetten zich af tegen gevaren als<br />
omkoping, ge<strong>we</strong>ld, doping en overdreven<br />
commercie. “We vergeten al te vaak waar<br />
sport echt om draait”, stelt paul De Broe,<br />
bezieler van het Stipendium en lid van de<br />
raad van bestuur van panathlon International.<br />
De vereniging bestaat in 29<br />
landen. Ons land telt zeven clubs. “Veel<br />
leden zijn ex-sporters. In 2004 stelden<br />
<strong>we</strong> vanuit Vlaanderen de ‘panathlon-<br />
verklaring voor Ethiek in de jeugdsport’<br />
op. Steeds meer jeugdclubs over de hele<br />
<strong>we</strong>reld onderschrijven dit document.”<br />
SpORt IS EMOtIE<br />
Met het jaarlijkse Stipendium maakt<br />
panathlon zich aan het brede publiek<br />
bekend. “De foto<strong>we</strong>dstrijd staat open<br />
voor alle jeugdsportclubs en middelbare<br />
scholen”, legt paul De Broe uit. “Dit jaar<br />
focuste het thema op emotie in de sport.<br />
We kregen maar liefst 260 inzendingen<br />
binnen: prachtige foto’s met vreugde en<br />
blijdschap maar ook troost, inspanning<br />
en ontgoocheling. uiteindelijk bekroonde<br />
de jury elf winnaars met een geldprijs van<br />
1.000 euro.”<br />
www.panathlonvlaanderen.be<br />
voor de toekenning van een juridisch statuut,<br />
en mensen stimuleren om zich in te<br />
zetten. “Om daarin te slagen, moesten <strong>we</strong><br />
voor een onvergetelijk evenement zorgen,<br />
waarvoor de voorbereidingen t<strong>we</strong>e jaar<br />
duurden”, aldus Giuseppe porcaro.<br />
Het programma was dan ook goed<br />
gevuld, met conferenties, workshops,<br />
interactieve stands en concerten. Er was<br />
dus het nodige voorzien om de 7.000 verwachte<br />
bezoekers te entertainen op de<br />
esplanade voor het Europees parlement.<br />
Maar alles hing af van de deelname van<br />
jongerenverenigingen. Giuseppe porcaro:<br />
“Zonder hun betrokkenheid zou de con-
espeCt IS<br />
EEN OVERWINNING Op ZICH<br />
De <strong>we</strong>dstrijd voor grafische en visuele kunsten, die georganiseerd wordt<br />
door Panathlon Wallonië-Brussel, is ondertussen aan zijn zevende editie toe.<br />
{Daniel Lapère}<br />
panathlon Wallonië-Brussel is opgericht<br />
in 2003 en vormt de “actiegroep van het<br />
Internationaal Olympisch Comité die instaat<br />
voor de (her)intrede van de ethiek in<br />
de sport”, aldus philippe Housiaux, voorzitter<br />
van panathlon Wallonië-Brussel.<br />
Waarden als fair play, groepsgeest en<br />
doorzettingsvermogen draagt deze<br />
organisatie hoog in het vaandel.<br />
panathlon Wallonië-Brussel tracht via<br />
gezondheidscampagnes, fototentoon-<br />
stellingen en de prestigieuze <strong>we</strong>dstrijd<br />
voor grafische kunsten ‘Waarden en<br />
ethiek in de sport<strong>we</strong>reld: voor en door<br />
jongeren’, deze waarden door te geven.<br />
Deze <strong>we</strong>dstrijd focust op leerlingen en<br />
studenten van het middelbaar en hoger<br />
onderwijs en wordt gesubsidieerd door<br />
de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>. panathlon Wallonië-Brussel<br />
vraagt deze jongeren om<br />
sensibiliseringscampagnes met slogans,<br />
affiches, videoclips,… te bedenken en<br />
ventie maar <strong>we</strong>inig zin hebben gehad. tot<br />
onze grote opluchting gingen meer dan<br />
70 Belgische en Europese organisaties<br />
meteen in op onze oproep, die luidde:<br />
Young volunteers, stand up!. Dat waren er<br />
heel wat meer dan <strong>we</strong> durfden te hopen.<br />
We konden dus van start gaan, ook al<br />
omdat de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> voor<br />
de nodige steun zorgde.”<br />
Duizenden bezoekers kwamen opdagen<br />
om het dorp van de jonge vrijwilligers te<br />
bezoeken, over hun statuut te debatteren<br />
en te dansen op allerlei traditionele muziek.<br />
Als afsluiter en apotheose van het<br />
evenement volgde nog een groot concert<br />
met ‘verticale opstelling’ op het balkon<br />
van het oude Luxemburg-station, wat de<br />
plek in een buitengewone sfeer hulde. En<br />
zo <strong>we</strong>rd het eerbetoon aan de vrijwilliger<br />
in schoonheid afgesloten.<br />
www.youthforum.org<br />
de toekomst begint vandaag<br />
te ont<strong>we</strong>rpen. Een van de ingezonden<br />
titels is zelfs tot officiële slogan van de<br />
organisatie verkozen: ‘Respect is een<br />
overwinning op zich’.<br />
FAIR pLAY IN DE SCHOLEN<br />
Welke doelen beoogt panathlon met deze<br />
campagne? ten eerste willen ze een fairplaygevoel<br />
<strong>creëren</strong> in de scholen en een<br />
beroep doen op een prestigieuze jury,<br />
<strong>samen</strong>gesteld uit artiesten en sportmensen.<br />
Vervolgens willen ze de laureaten<br />
van de <strong>we</strong>dstrijd persoonlijk feliciteren<br />
in de scholen, in het bijzijn van de pers.<br />
Daarnaast willen ze ook de ingezonden<br />
ideeën aanpassen om ze op grote schaal<br />
gratis te verdelen in de gemeenten. Als<br />
afsluiter organiseert panathlon een groot<br />
feest waarop alle laureaten van dit jaar én<br />
van de vorige edities zijn uitgenodigd.<br />
www.panathlon.be<br />
© YFJ<br />
Yo<br />
Pong<br />
Yo<br />
Roller<br />
Rock<br />
Rallye<br />
Fitness<br />
Ping<br />
Golf<br />
Gold<br />
Karate<br />
CirQue<br />
Claquettes<br />
Daginata<br />
Baseball<br />
Trampoline<br />
Kenjutsu<br />
Softball<br />
Jetski<br />
Quad<br />
Fitness<br />
Crappling<br />
Futsal<br />
Ragga<br />
Couren<br />
Rallye<br />
Ping<br />
VOlley<br />
Tennis<br />
Sport<br />
Pong<br />
Golf<br />
Surf<br />
Ping<br />
Judo<br />
Karate<br />
Cirque<br />
Tennis<br />
Boxe<br />
Kempo<br />
Polo<br />
Voile<br />
BMX<br />
Padel<br />
Ping<br />
Pong<br />
Apnee<br />
Golf<br />
Kempo<br />
Karting<br />
Kempo<br />
Billard<br />
Natation<br />
Paintball<br />
Pour faire un bon vainqueur,<br />
Pour faire un bon vainqueur,<br />
il faut être bon perdant.<br />
il faut être bon perdant.<br />
LE BUT<br />
DE<br />
Natation<br />
Course<br />
Equitation<br />
Baseball<br />
Karate<br />
Golf<br />
Athletisme Course<br />
HandballAviron<br />
Basketball<br />
Bowling<br />
Paramoteur<br />
Modelisme<br />
Pancrace<br />
Escalade<br />
Canyonisme<br />
Talent<br />
Equitation<br />
Taekwondo<br />
Kenutsu<br />
Boomerang<br />
Kateboard<br />
Kateboard<br />
Handisport<br />
Sarbacana<br />
SnOwbOard<br />
Taekwondo<br />
Tambour<br />
Tennis<br />
PARTICIPER<br />
Petanque<br />
Golf<br />
Bodyboard<br />
Traineaux<br />
Judo<br />
Voile<br />
Ping<br />
Pong<br />
Padel<br />
Yoga<br />
Musculation<br />
Triathlon<br />
Squash<br />
Taido<br />
Kendo<br />
CIrque<br />
Ninjitsu<br />
Jordu ball<br />
Badminton<br />
Boxe<br />
Voile<br />
Judo<br />
Baseball<br />
Traineaux<br />
Jorkyball<br />
Golf<br />
Gobudo<br />
Parapente<br />
Equitation<br />
Cyclotourisme<br />
crace<br />
NAnbara<br />
aginata<br />
Tempo<br />
Agility<br />
Billard<br />
Cirque<br />
Judo<br />
Danse<br />
Golf<br />
Rugby<br />
Box<br />
Voile<br />
Judo<br />
Salsa<br />
VTT<br />
Luge<br />
Apnee<br />
Yoga<br />
Padel<br />
Javelot<br />
Golf<br />
ne brûlons pas<br />
L’essentiel<br />
het feest van<br />
het european youth forum.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
29
30<br />
11.2011 nationale loterij<br />
de toekomst begint vandaag<br />
EEN GOuDMIjN<br />
VAN ENERGIE<br />
Met de Jonge Baekelandprijs wil de vzw Bio-MENS (Milieu, Educatie, Natuur & Samenleving) jongeren aansporen<br />
om na te denken over innovatie en duurzaamheid. Zo ontdekken jongeren de hippe en creatieve kant van <strong>we</strong>tenschap.<br />
De derde editie had als thema: ‘Toekomst voor de zee. Nachtmerrie of goudmijn?’<br />
{Maarten Billiet}<br />
Op jaarlijkse basis nodigt Bio-MENS<br />
leerlingen van de derde graad van<br />
het middelbaar onderwijs uit om een<br />
toekomstvisie neer te schrijven en die te<br />
presenteren. Vervolgens nemen de finalisten<br />
van de jonge Baekelandprijs deel<br />
aan een debat waarin ze drie stellingen<br />
over het gekozen thema verdedigen of<br />
ontkrachten.<br />
Een tienkoppige jury met professionelen<br />
uit ondernemingen, onderwijs en overheid<br />
kiest de laureaten en de uiteindelijke winnaars.<br />
Dit jaar streden de deelnemende<br />
leerlingen in Ant<strong>we</strong>rpen, de Europese<br />
jongerenhoofdstad 2011, voor de verschillende<br />
geldprijzen, geschonken door<br />
de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
DE KRACHt VAN WAtER<br />
Elias De Keyser (16 jaar) en Michaël<br />
Biset (17 jaar) van het Leuvense Heilige-<br />
Drievuldigheidscollege bekoorden de jury<br />
het meest. Met hun project ‘poseidon’<br />
bedacht het duo een manier om energie<br />
uit de oceaan te halen. Elias De Keyser:<br />
“We zagen in Dover de golven tegen de<br />
kustlijn beuken en waren onder de indruk<br />
© THINKSTOCK<br />
van de kracht van het water. Daarom onderzochten<br />
<strong>we</strong> hoe deze over<strong>we</strong>ldigende<br />
energie kan worden gebruikt om elektriciteit<br />
op te <strong>we</strong>kken. Omdat de golfenergie<br />
te <strong>we</strong>inig constant is, besloten <strong>we</strong> ons op<br />
stromingsenergie te richten. Ons systeem<br />
zet stuwingen in het water om in be<strong>we</strong>gingsenergie.<br />
Daarvoor worden tot<br />
zestien dynamische modules met daarin<br />
een propeller op t<strong>we</strong>e ringen bevestigd.<br />
Een windturbine kost 6 miljoen euro en<br />
levert tot 2 megawatt aan elektriciteit<br />
op. per installatie kost ons project maar<br />
3 miljoen euro en levert het tot<br />
1,5 megawatt op.”<br />
De jonge Baekeland<strong>we</strong>dstrijd <strong>we</strong>rd<br />
hen aangereikt als een mogelijk project<br />
binnen de lessen <strong>we</strong>tenschappelijke<br />
vorming. “Het hele project betekende<br />
heel veel extra <strong>we</strong>rk, maar het was een<br />
ervaring om nooit te vergeten: dit soort<br />
vaardigheden leer je niet op de schoolbanken”,<br />
getuigt Elias enthousiast. “Het<br />
presenteren en debatteren vond ik het<br />
leukst. Bijna was al het <strong>we</strong>rk voor niets<br />
ge<strong>we</strong>est, want de finale viel tijdens onze<br />
de kliffen van dover: inspiratiebron voor een energieproject.<br />
schoolreis naar parijs. Dankzij het geld<br />
van onze ouders en de snelheid van de<br />
tGV konden <strong>we</strong> toch deelnemen en<br />
uiteindelijk nog winnen ook!”<br />
pOSItIEVE INStELLING<br />
Waarom zij <strong>we</strong>rden uitverkoren? Elias De<br />
Keyser heeft <strong>we</strong>l een idee. “De andere<br />
projecten bekeken het thema vanuit het<br />
nachtmerriescenario, maar wij zijn van het<br />
positieve uitgegaan en hebben de zee<br />
als een goudmijn bekeken. Omdat 70%<br />
van de aarde bedekt is met water, kunnen<br />
onze modules haast overal gebruikt<br />
worden. En ze liggen onder water en dus<br />
in niemands <strong>we</strong>g.”<br />
www.biomens.eu<br />
in 2012<br />
staat de jonge baekelandprijs<br />
in het teken van de overbevolking.<br />
DJB 12 flyer_Opmaak 1 3/10/11 18:16 Pagina 1<br />
DE JONGE BAEKELAND<br />
2012<br />
Wereld te klein! Wie valt eraf…?<br />
Wat met onze steeds groter wordende ecologische voetafdruk?<br />
Hoe verkleinen <strong>we</strong> de afvalberg die de toenemende bevolking creëert?<br />
Hoe stoppen <strong>we</strong> de afname van de biodiversiteit?<br />
Waar gaat het naartoe met onze privacy en vrije meningsuiting?<br />
En hoe gaan <strong>we</strong> om met de toenemende diversiteit?<br />
Zullen (bio-)plastics een deel van de oplossing zijn?<br />
Gaat “de natuur” ons redden of elimineren?<br />
Onze planeet geraakt stilaan overbevolkt. Wat doe JIJ eraan?!<br />
Prijzenpot van<br />
2500 euro<br />
Schrijf nu in voor de vierde Jonge Baekeland!<br />
Een biologische, technologische, chemische en/of kunstzinnige kijk? De visie van een ingenieur of<br />
die van een kunstenaar of filosoof? Het kan allemaal! Werk een kritische argumentatie uit of maak<br />
een creatief <strong>we</strong>rkstuk en ding mee naar een mooie geldprijs. In de prijzenpot zit maar liefst 2500<br />
euro, geschonken door de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>. De jury kiest uit alle inzendingen vijf laureaten die hun<br />
<strong>we</strong>rk verdedigen in de grote finale op vrijdag 27 april in de Vrije Universiteit Brussel.<br />
De Jonge Baekeland is een jaarlijkse <strong>we</strong>dstrijd voor leerlingen uit de derde graad secundair<br />
onderwijs (ASO, TSO, BSO, KSO). Organisator Bio-MENS vzw wil hiermee de kritische en creatieve<br />
geest van jongeren aanwakkeren.<br />
Inschrijven voor de <strong>we</strong>dstrijd kan t.e.m. 12 februari 2012. Deelname is gratis!<br />
Meer info op www.biomens.eu.<br />
MENS<br />
© BIO-MENS
‘expéri-sens en folie’,<br />
de ontdekking van je vijf zintuigen.<br />
ZintuiGen<br />
Op SCHERp<br />
Afgelopen zomer brachten meer dan<br />
5.000 kinderen een bezoek aan Houtopia<br />
om er hun vijf zintuigen te ontdekken.<br />
{Stéphanie Labis}<br />
Houtopia bevindt zich in Houffalize, niet<br />
ver van Bastenaken. Het is een magische<br />
plek waar kinderen koning zijn. In dit<br />
belevingscentrum wordt rond vier thema’s<br />
ge<strong>we</strong>rkt: gezondheid, milieu, verdraagzaamheid<br />
en veiligheid. Elke zomer<br />
belicht een tijdelijke tentoonstelling een<br />
van die onder<strong>we</strong>rpen. Zo stond de zomer<br />
van 2011 in het teken van de gezondheid<br />
via een verkenning van de vijf zintuigen.<br />
De afgelopen zomermaanden <strong>we</strong>rden<br />
met steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> drie<br />
interactieve tentoonstellingen aangeboden<br />
aan de kinderen, ingedeeld per<br />
leeftijdscategorie. De allerkleinsten<br />
konden via een dertigtal doe-spelletjes<br />
de gevolgen van hun handelingen testen,<br />
en naar hartenlust observeren, nadenken<br />
en (blijven) uitproberen. Het gedeelte<br />
voorbehouden voor de vijf- tot achtjarigen<br />
was kunstzinniger. De oudere kids<br />
konden dan <strong>we</strong>er ontdekken hoe onze<br />
zintuigen <strong>we</strong>rken, via een tentoonstelling<br />
bedacht door de parijse Cité des Sciences.<br />
Zo leerden zij in <strong>we</strong>lke mate ieders<br />
persoonlijke ervaring bepaalt hoe hij of zij<br />
zintuiglijke informatie interpreteert.<br />
www.houtopia.be<br />
© HOUTOPIA<br />
de toekomst begint vandaag<br />
WetensCHappen BOVEN!<br />
Elk jaar plaatst WetenschapsEXPOsciences zo’n 200 <strong>we</strong>tenschappelijke en technische<br />
projecten in de kijker, uitgedacht en voorgesteld door jongeren van 5 tot 20 jaar.<br />
{Stéphanie Labis}<br />
“Verbeelding is belangrijker dan kennis”,<br />
zei Albert Einstein. Die wijsheid indachtig<br />
wil de WetenschapsEXpOsciences<br />
met steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> de<br />
creativiteit van jongeren tussen 5 en<br />
20 jaar aanwakkeren en hun interesse<br />
voor <strong>we</strong>tenschap prikkelen, tijdens een<br />
jaarlijkse <strong>we</strong>dstrijd voor <strong>we</strong>tenschapsprojecten.<br />
Wetenschappers in wording stellen<br />
er hun project aan het grote publiek<br />
voor. De meesten van hen worden daarbij<br />
gesteund door hun leraar <strong>we</strong>tenschappen<br />
of onderwijzer. “De jongeren zorgen<br />
zo zelf voor hun leertraject. Ze <strong>we</strong>rken<br />
hun project immers helemaal zelf uit, van<br />
de aanvankelijke vraagstelling tot het<br />
eindresultaat”, aldus Astrid van Reijsen,<br />
pedagogisch coördinatrice.<br />
GELEERDEN VAN MORGEN<br />
Er vallen heel wat prijzen te winnen. De<br />
winnaars in de categorie Hoger secundair<br />
onderwijs mogen trou<strong>we</strong>ns België<br />
© JEUNESSE SCIENTIFIQUE<br />
vertegenwoordigen op internationale<br />
<strong>we</strong>tenschappelijke tentoonstellingen.<br />
Een geigerteller, een mathematisch<br />
model gebaseerd op zandkorrels en<br />
een telegeleide lift zijn enkele van de<br />
projecten die in 2011 <strong>we</strong>rden geselecteerd.<br />
“Behalve het <strong>we</strong>dstrijdaspect zijn<br />
vooral het opdoen en uitwisselen van<br />
ideeën belangrijk tijdens deze expo. Alle<br />
deelnemende jongeren zijn trots dat ze<br />
hun project tot een goed einde hebben<br />
gebracht en aan het publiek hebben laten<br />
zien”, besluit Astrid van Reijsen.<br />
De volgende WetenschapsEXpOsciences<br />
vindt plaats op 23 en 24 maart 2012<br />
in Luik en op 27 en 28 april 2012 in<br />
Brussel. uiterste inschrijvingsdatum: eind<br />
februari.<br />
www.jc<strong>we</strong>b.be<br />
www.jsb.be<br />
exposciences.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
31
32<br />
ONtDEK VANDAAG DE<br />
tALENtEN VAN MORGEN<br />
De tentoonstelling ‘Tremplin’ wil afgestudeerden (jonger dan 35 jaar) aan de scholen<br />
van toegepaste hedendaagse kunst uit Wallonië en Brussel in de picture plaatsen.<br />
{Marie Bryon}<br />
Modeont<strong>we</strong>rpers, stylisten en keramisten,<br />
maar ook designers en binnenhuisarchitecten…<br />
ze zijn er allemaal. Voor het<br />
zesde jaar op rij stellen ze zij aan zij hun<br />
<strong>we</strong>rk voor en hopen ze opgemerkt te worden<br />
door het grote publiek, door kenners<br />
of beter nog, door de jury.<br />
De expositie ‘tremplin’ <strong>we</strong>rd in 2006 ingehuldigd<br />
door de World Crafts Council-<br />
BF (WCC-BF) en wil aandacht schenken<br />
aan mensen jonger dan 35 jaar die afgestudeerd<br />
zijn aan de scholen voor toegepaste<br />
hedendaagse kunst uit Wallonië<br />
en Brussel. Voor deze veertig ont<strong>we</strong>rpers<br />
die voor deze gelegenheid hun eind<strong>we</strong>rk<br />
voorstellen, is dit een unieke kans om<br />
grotere bekendheid te ver<strong>we</strong>rven, zo<strong>we</strong>l<br />
in België als daarbuiten.<br />
de winnende inzending van marine delmoitiez<br />
van de sectie ‘design textiel’ van la cambre.<br />
11.2011 nationale loterij<br />
de toekomst begint vandaag<br />
StILLE DOOD VERMIjDEN<br />
In 2007 <strong>we</strong>rd de tentoonstelling omgedoopt<br />
tot een <strong>we</strong>dstrijd. De <strong>Nationale</strong><br />
<strong>Loterij</strong> was een van de eersten om zich te<br />
verbinden aan dit initiatief. Zij voorziet drie<br />
beurzen van 2.500 euro (met daarbovenop<br />
een speciale vermelding toegekend<br />
sinds 2010), met als doel de carrière van<br />
deze nieu<strong>we</strong> generatie ont<strong>we</strong>rpers een<br />
boost te geven.<br />
“Het gamma van initiatieven waarvoor<br />
<strong>we</strong> dit geld gebruiken, is heel uitgebreid:<br />
de realisatie van prototypes, bijkomende<br />
opleidingen, studiereis,… Deze steun<br />
zorgt voor een extra duwtje in de rug van<br />
de laureaten zodat ze hun carrière een<br />
boost kunnen geven. Deze ont<strong>we</strong>rpers<br />
vermijden zo ook een mentale uitputting<br />
© XAVIER ALPHAND<br />
waaraan vele andere ont<strong>we</strong>rpers lijden<br />
omdat ze zich al te vaak laten ontmoedigen<br />
en zo hun ambitie en talent laten<br />
verloren gaan”, aldus Maïté Graci, communicatieverantwoordelijke<br />
bij WCC-BF.<br />
VERDER KIjKEN DAN<br />
HEt EStHEtISCHE ASpECt<br />
Hoe kan je nu het best een jury, die<br />
bestaat uit experts afkomstig uit heel diverse<br />
domeinen zoals de glas-, ju<strong>we</strong>len-,<br />
keramiek- of designsector, overtuigen?<br />
“Wij willen geen prijs geven voor elke<br />
discipline, ook al lijken ze heel verschillend.<br />
Een van de doelen van tremplin<br />
bestaat er juist in om alle luiken van de<br />
toegepaste kunst bij elkaar te brengen,<br />
en op die manier aan te tonen dat deze<br />
verschillende takken heel wat uitgebreider<br />
en rijker zijn dan men zou denken”,<br />
gaat Maïté Graci verder.<br />
Het esthetische aspect alleen volstaat<br />
echter niet als criterium in de ogen van<br />
deze heterogene jury. De kandidaten<br />
worden geëvalueerd vanuit verschillende<br />
invalshoeken, waaronder creativiteit en<br />
artistieke intelligentie. “Elk jurylid is gespecialiseerd<br />
in één <strong>we</strong>lbepaald domein.<br />
Het gebeurt vaak dat een jurylid de anderen<br />
bijspringt op technisch niveau, bijvoorbeeld<br />
bij het bespreken van een <strong>we</strong>rk<br />
dat tot zijn domein behoort. Dit overleg<br />
verrijkt het oordeel van de jury en helpt<br />
om een beslissing te nemen wanneer er<br />
een groot aantal voorgestelde <strong>we</strong>rken is,<br />
zoals vaak het geval is. Dit bewijst nog<br />
maar eens dat de creativiteit in ons kleine<br />
landje <strong>we</strong>lig tiert…”, besluit communicatieverantwoordelijke<br />
Maïté Graci.<br />
www.wcc-bf.org
Samen <strong>creëren</strong> <strong>we</strong> <strong>kansen</strong><br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> geeft<br />
10,3 miljoen euro<br />
subsidies aan cultuur.<br />
Dankzij u.<br />
www.nationale-loterij.be<br />
nationale loterij 11.2011<br />
33
34<br />
11.2011 nationale loterij<br />
voor een sterke <strong>samen</strong>leving<br />
DE StICHtING<br />
tEGEN ARMOEDE<br />
In 1976 zat Koning Boudewijn precies 25 jaar op de troon. Op 31 maart 1976 zag zijn ‘geschenk’ voor dat jubileum<br />
het levenslicht: de Koning Boudewijnstichting. Sindsdien zet die onafhankelijke stichting zich — in de geest van<br />
Koning Boudewijn — in voor betere levensomstandigheden, met de (flinke) steun van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong>.<br />
{Filip Clarisse}<br />
Zorgen voor betere levensomstandigheden<br />
is een immense opdracht. Om<br />
een tastbaar verschil te kunnen maken,<br />
focust de Koning Boudewijnstichting op<br />
enkele actiedomeinen: armoede & sociale<br />
rechtvaardigheid, democratie, erfgoed,<br />
filantropie, gezondheid, lokaal engagement,<br />
migratie…<br />
Armoede & sociale rechtvaardigheid is<br />
een van de belangrijkste actiedomei-<br />
nen – een groot deel van de dotatie<br />
van de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> wordt daarvoor<br />
ingezet. Om armoede <strong>we</strong>g te <strong>we</strong>rken<br />
en sociale rechtvaardigheid te bevorderen,<br />
richt de Stichting zich op t<strong>we</strong>e<br />
specifieke doelgroepen: kinderen en<br />
ouderen.<br />
KINDEREN AAN HEt WOORD<br />
De armoede in ons land vermindert niet.<br />
Françoise pissart, directeur bij de Koning<br />
Boudewijnstichting: “In heel wat families<br />
<strong>we</strong>rkt er niemand of is er slechts één<br />
ouder. Ook grote gezinnen en migrantengezinnen<br />
hebben nogal eens te kampen<br />
met armoede.”<br />
“We hebben de afgelopen jaren geleerd<br />
dat het onvoldoende is om alleen de<br />
ouders aan te spreken om die gezinnen<br />
uit de armoedespiraal te halen. In het<br />
verleden hebben <strong>we</strong> te vaak op de ouders<br />
gefocust met het idee dat dit automatisch<br />
positieve effecten zou hebben voor de<br />
kinderen. Om een echte impact te hebben<br />
op de toekomst moeten <strong>we</strong> ook de<br />
kinderen aanspreken. Daarom hebben<br />
<strong>we</strong> – misschien <strong>we</strong>l voor het eerst – echt<br />
naar de kinderen geluisterd. Kinderen en<br />
jongeren die in armoede leven, hebben<br />
<strong>we</strong> het woord gegeven.”<br />
HEEL VROEG BEGINNEN<br />
Dat er naar arme kinderen wordt geluisterd,<br />
is relatief nieuw. Zelfs in Europa<br />
is het een verfrissende aanpak.<br />
Françoise pissart: “Door ons te richten<br />
op de kinderen uit armoedegezinnen,<br />
verhogen <strong>we</strong> de kans dat zij een beter<br />
leven zullen hebben dan hun ouders.<br />
Kinderen hebben het immers moeilijk in<br />
arme gezinnen. Ze krijgen geen hulp bij<br />
opdrachten van de school, ze kunnen niet<br />
deelnemen aan sportieve en culturele<br />
activiteiten, ze krijgen geen evenwichtige<br />
maaltijden, ze krijgen minder aandacht…<br />
Het is niet evident om dan uit de armoede<br />
te geraken. Als <strong>we</strong> dus iets aan de (toekomstige)<br />
armoede willen doen, moeten<br />
<strong>we</strong> ons ook op de kinderen richten. We<br />
moeten héél vroeg beginnen en ons<br />
niet alleen met de ouders bezighouden,<br />
maar ook rechtstreeks met de kinderen<br />
<strong>we</strong>rken.”<br />
GOOD pRACtICES<br />
Ook ouderen zijn een risicogroep als het<br />
om armoede en sociale uitsluiting gaat.<br />
Françoise pissart: “We denken vooral aan<br />
oudere migranten en eenzame ouderen.<br />
We steunen initiatieven die bruggen slaan<br />
tussen oudere migranten en de diensten<br />
die hen kunnen helpen. En <strong>we</strong> laten het<br />
isolement bij ouderen onderzoeken.<br />
Op basis van de resultaten zullen <strong>we</strong><br />
verschillende kleine projecten steunen.<br />
Daarnaast hebben <strong>we</strong> verschillende<br />
verenigingen <strong>samen</strong>gebracht om van gedachten<br />
te wisselen over armoede bij ouderen.<br />
Hun ideeën, inzichten, voorbeelden<br />
en tips verzamelen <strong>we</strong> in een brochure<br />
die als inspiratiebron kan dienen voor<br />
andere organisaties die eveneens op het<br />
terrein actief zijn. Het is een methode die<br />
<strong>we</strong> ook in andere actiedomeinen toepassen<br />
en die prima <strong>we</strong>rkt om ‘good practices’<br />
zo goed mogelijk te verspreiden.”<br />
© J. BOLLAERS
ONAFHANKELIjKE juRY<br />
Dat zelfs de klimaatverandering kan<br />
leiden tot een groeiende sociale onrechtvaardigheid,<br />
is de Koning Boudewijnstichting<br />
niet ontgaan. “Heel wat maatregelen<br />
om de opwarming van de aarde terug<br />
te dringen, houden geen rekening met<br />
mensen die kansarm zijn. Oude auto’s belasten<br />
die het milieu erg vervuilen, is een<br />
prima zaak. Maar wat als je geen geld<br />
hebt om een nieu<strong>we</strong> wagen te kopen?<br />
Vorig jaar hebben <strong>we</strong> daarom debatten<br />
georganiseerd tussen leefmilieu-experts<br />
en specialisten in sociale rechtvaardigheid.<br />
We hebben een rapport gepubliceerd<br />
met de resultaten van die dialoog<br />
en stellen momenteel 100.000 euro ter<br />
beschikking van projecten. Zoals altijd<br />
“Als <strong>we</strong> iets aan de armoede willen doen,<br />
dan moeten <strong>we</strong> ons richten tot de kinderen van arme gezinnen.”<br />
zullen <strong>we</strong> initiatieven steunen van derden<br />
en zal een onafhankelijke jury die projecten<br />
kiezen”, vertelt Françoise pissart.<br />
INFORMEREN, ANALYSEREN,<br />
HANDELEN<br />
Hoe <strong>we</strong>et de Koning Boudewijnstichting<br />
wat de problemen in de <strong>samen</strong>leving zijn?<br />
Om de vinger aan de pols te houden,<br />
zette de stichting een ‘luisternet<strong>we</strong>rk’ op.<br />
“Het is een observatorium en een laboratorium<br />
tegen sociaal onrecht. Wij brengen<br />
zo veel mogelijk experts <strong>samen</strong>: mensen<br />
op het terrein, ervaringsdeskundigen,<br />
professionals… Zij signaleren ons sociaal<br />
onrecht dat onvoldoende bekend is en<br />
waar nog <strong>we</strong>inig aan wordt gedaan.<br />
Vervolgens helpen wij projecten opzetten<br />
om dat onrecht te verhelpen. Neem nu<br />
de toekomst van oudere <strong>we</strong>rknemers<br />
in beschutte <strong>we</strong>rkplaatsen. Zij hebben<br />
het doorgaans moeilijk om hun vaste<br />
dagritme op te geven. Dankzij het luisternet<strong>we</strong>rk<br />
hebben wij projecten kunnen<br />
steunen die oudere <strong>we</strong>rknemers voorbereiden<br />
op hun pensionering. Wij hebben<br />
vervolgens die projecten verzameld in<br />
een brochure zodat de hele sector er zijn<br />
voordeel mee kan doen.”<br />
Informeren, analyseren, handelen: het<br />
is hoe de Koning Boudewijnstichting<br />
armoede en vele andere problemen uit de<br />
<strong>we</strong>reld probeert te helpen.<br />
www.kbs-frb.be<br />
de koning boudewijnstichting focust op kinderen.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
35
36<br />
11.2011 nationale loterij<br />
LEREN IS kinDerspel<br />
Jongeren van 10 tot 14 jaar die op school onderpresteren door desinteresse of<br />
motivatiegebrek, krijgen met Playing for Success een unieke kans op een herlancering.<br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> steunt dit project.<br />
{Roeland Kortleven}<br />
Glimmend van trots en vol zelfvertrou<strong>we</strong>n.<br />
Zo presenteerden de elf kinderen<br />
op 25 mei in de grote Arena Sporthal in<br />
Ant<strong>we</strong>rpen zelf de po<strong>we</strong>rpoint met hun<br />
ver<strong>we</strong>zenlijkingen tijdens de acht woensdagnamiddagen<br />
in het kader van het<br />
project playing for Success. De presentatie<br />
bevatte filmpjes van een zelf opgenomen<br />
sportinterview, een door henzelf<br />
uitge<strong>we</strong>rkte baskettraining en nog tal van<br />
andere leuke voorbeelden van spelenderwijs<br />
leren over taal, wiskunde en ICt.<br />
Niet toevallig vormde de thuishaven van<br />
basketbalclub Ant<strong>we</strong>rp Giants het decor<br />
van de plechtige diploma-uitreiking. Sterspeler<br />
Bryan Hopkins van de Ant<strong>we</strong>rp<br />
Giants had zich geëngageerd om alle<br />
lessen bij te wonen, en ook op de afsluitende<br />
avond tekende hij present. patrick<br />
Lau<strong>we</strong>rys van playing for Success: “Als je<br />
de avond van de diploma-uitreiking vergelijkt<br />
met de gelaten, gedesinteresseerde<br />
en gesloten houding van de kinderen<br />
tijdens de allereerste bijeenkomst, dan zie<br />
je dat het project <strong>we</strong>rkt.”<br />
SCHOOLACHtERStAND<br />
INHALEN<br />
Het concept van playing for Success –<br />
spelenderwijs leren in een stimulerende<br />
sportomgeving – bewijst al vele jaren zijn<br />
meerwaarde in het Verenigd Koninkrijk<br />
en Nederland. “Studies bewijzen dat de<br />
kinderen tijdens de korte projectduur –<br />
ongeveer tien <strong>we</strong>ken – maar liefst zes tot<br />
vijftien maanden schoolachterstand inhalen.<br />
Het draait niet zozeer om de kennis<br />
die ze ver<strong>we</strong>rven, <strong>we</strong>l om het zelfvertrou<strong>we</strong>n<br />
en de interesse in de school die ze<br />
terugwinnen.”<br />
In België zit playing for Success nog<br />
in de beginfase. “Na de eerste t<strong>we</strong>e<br />
projecten bij KAA Gent en de Ant<strong>we</strong>rp<br />
Giants starten <strong>we</strong> binnenkort ook bij Club<br />
Brugge, Basketbalclub Oostende, Lierse<br />
en Beerschot. Vanuit het overkoepelende<br />
playing for Success Belgium richten <strong>we</strong><br />
voor een sterke <strong>samen</strong>leving<br />
centra op die de lessenreeksen organiseren.<br />
We <strong>we</strong>rken onder andere <strong>samen</strong><br />
met pedagogische hogescholen. Zo<br />
geven stagiaireleerkrachten de lessen.<br />
Daarnaast bou<strong>we</strong>n <strong>we</strong> een <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking<br />
uit met de professionele sportclubs<br />
en de scholen in de omgeving. Eens<br />
op kruissnelheid bereiken <strong>we</strong> jaarlijks<br />
vijfhonderd tot duizend leerlingen. We<br />
<strong>we</strong>rken hard aan de nodige structuren<br />
zodat het project een toekomst op lange<br />
termijn krijgt.”<br />
www.playingforsuccess.be<br />
playing for success met<br />
de beroemdste supporter van kaa gent.<br />
© PFS<br />
© PHILIPPE GAUDY<br />
ZEG jA tEGEN<br />
De ZWarten<br />
De oudste liefdadigheidsinstelling van<br />
het land strijdt al 135 jaar tegen de<br />
armoede in de stad.<br />
{Jean Blavier}<br />
Laten <strong>we</strong> het maar eerlijk zeggen: behalve<br />
degenen die er direct bij betrokken<br />
zijn, kent niemand het Koninklijk Werk der<br />
Wiegjes prinses paola. Maar hebben <strong>we</strong><br />
het over de Zwarten die geld inzamelen in<br />
de Brusselse restaurants, dan <strong>we</strong>et iedereen<br />
wie dat zijn. Nu ja, van zien dan, want<br />
wie ze eigenlijk zijn en wat ze precies<br />
doen, dat blijft de grote vraag.<br />
Het eerste wat u moet <strong>we</strong>ten is dat de<br />
Zwarten niets met Afrika te maken hebben,<br />
net zo min als het Conservatoire<br />
africain, de vzw waartoe ze behoren en<br />
die ondanks een naamsverandering in<br />
1959 nog steeds als zodanig bekend is.<br />
Waarom 1959? Vlak na haar aankomst<br />
in België stemde prinses paola ermee<br />
in om het Conservatoire te steunen, die<br />
daardoor ineens het Koninklijk Werk der<br />
Wiegjes prinses paola <strong>we</strong>rd. Een halve<br />
eeuw later is zij die koningin der Belgen<br />
is geworden, nog steeds de beschermvrouw<br />
van deze vzw.<br />
De vraag is natuurlijk waar die namen<br />
‘Zwarten’ en ‘Conservatoire africain’ van-<br />
de ‘noirauds’ voor het stadhuis van brussel.
daan komen. Daarvoor moeten <strong>we</strong> terug<br />
naar 1876. In verschillende wijken van<br />
Brussel heerst bittere armoede. Enkele<br />
burgers worden daardoor aangegrepen<br />
en zamelen het nodige geld in om een<br />
crèche te redden die dicht zou gaan.<br />
Daarna besluiten ze om elk jaar rond half<br />
maart een grote collecte in de restaurants<br />
van de hoofdstad te houden. In die tijd<br />
<strong>we</strong>rd Congo door België ontdekt en een<br />
Zwarte met een hoge hoed beantwoordde<br />
aan de voorstelling die men zich van<br />
een Afrikaanse notabele maakte. Zo <strong>we</strong>rd<br />
toen nu eenmaal gedacht. De zwartgemaakte<br />
gezichten garandeerden bovendien<br />
de anonimiteit. En die was ook <strong>we</strong>l<br />
nodig, want heel wat collectanten gingen<br />
met het centenbakje rond in eethuizen<br />
waar ze de avond tevoren zelf hadden<br />
gegeten! Om aandacht te trekken, lieten<br />
de Zwarten zich begeleiden door een<br />
fanfare. En omdat ‘conservatoire’ chiquer<br />
klinkt dan ‘fanfare’ en de link naar Afrika<br />
snel was gelegd, <strong>we</strong>rd gekozen voor de<br />
naam ‘Conservatoire africain’.<br />
Maar het belangrijkste is wat de Zwarten<br />
tegenwoordig doen. Er zijn nog steeds<br />
wijken in Brussel waar sommigen een<br />
onwaardig bestaan leiden. De oudste<br />
liefdadigheidsinstelling van het land<br />
strijdt 135 jaar na haar oprichting daarom<br />
nog steeds tegen dezelfde plaag. De<br />
Zwarten stellen elk jaar een budget van<br />
100.000 euro beschikbaar om kansarme<br />
kinderen te helpen. Het gaat dan om<br />
onder toezicht van de rechter gestelde<br />
kinderen, zieke kinderen, kinderen die<br />
het slachtoffer zijn van ge<strong>we</strong>ld, maar ook<br />
kinderen die het slachtoffer zijn van de<br />
armoede die <strong>we</strong>er de kop opsteekt in de<br />
stad. Ze doen dat door tegemoet te komen<br />
in de dokterskosten, het kleedgeld<br />
of de aanschaf van schoolbenodigdheden.<br />
De subsidie die de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong><br />
aan de vzw toekent, is zeker <strong>we</strong>lkom,<br />
maar mocht uw pad toevallig ooit dat van<br />
een Zwarte kruisen, zeg dan ja. Met uw<br />
portefeuille.<br />
www.berceaux-wiegjesppaola.be<br />
vroeGer IS EEN ANDER LAND<br />
Nadaar is een collectief van documentairefotografen die graag verder dan hun eigen<br />
lens kijken. Een <strong>samen</strong><strong>we</strong>rking met Catherine Vuylsteke rond acht niet-begeleide<br />
minderjarigen in ons land leverde het volgende resultaat op: een artistiek fotoproject<br />
en een literair non-fictieboek.<br />
{Wim De Mont}<br />
‘Vroeger is een ander land’ is een initiatief<br />
van Catherine Vuylsteke, journaliste bij<br />
De Morgen en schrijfster. “Migratie is<br />
hét thema van het begin van de eenentwintigste<br />
eeuw”, zegt ze. “Niet-begeleide<br />
minderjarigen krijgen heel <strong>we</strong>inig aandacht,<br />
hoe<strong>we</strong>l hun verhaal vaak heel aangrijpend<br />
is. Oorlog, het verlies van ouders,<br />
familiaal ge<strong>we</strong>ld of andere toestanden<br />
van misère brachten hen veelal ongewild<br />
naar België.”<br />
ACHt jONGEREN,<br />
ACHt LEEFWERELDEN<br />
In overleg met Caritas International<br />
<strong>we</strong>rden acht jongeren geselecteerd: acht<br />
landen, acht leef<strong>we</strong>relden. Catherine<br />
Vuylsteke ging een schooljaar lang<br />
geregeld op bezoek en dat deden ook<br />
© JAN LOCUS © PHILIPPE GAUDY<br />
“Mocht uw pad toevallig ooit dat van een Zwarte kruisen,<br />
zeg dan ja met uw portefeuille.”<br />
jacob, jaar, ge<strong>we</strong>zen<br />
kindsoldaat uit zuid-soedan.<br />
de fotografen van Nadaar. Dat collectief<br />
bestaat uit jan Locus, Dieter telemans,<br />
tim Dirven, Eric Demildt en Nick Hannes.<br />
Voor dit project deden ze een beroep<br />
op drie gastfotografen, zodat ze elk een<br />
van de geselecteerde jongeren konden<br />
volgen.<br />
“toch voelden de jongeren zich niet<br />
bekeken”, vertelt Catherine Vuylsteke. “Ze<br />
waren zelfs enthousiast. Ze waren blij dat<br />
er eens naar hun verhaal geluisterd <strong>we</strong>rd,<br />
zonder dat daar ook meteen een oordeel<br />
over geveld <strong>we</strong>rd.”<br />
“‘Vroeger is een ander land’ is geen<br />
educatief project”, benadrukt Catherine<br />
Vuylsteke. “Het is een poging om het<br />
publiek de kans te geven heel even aan<strong>we</strong>zig<br />
te zijn in het leven van die jongeren.<br />
Belgische jongeren zullen zich bovendien<br />
kunnen identificeren met hun leeftijdsgenoten.”<br />
Het artistieke fotoboek wordt gesteund<br />
door de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> en is te zien op<br />
de tentoonstelling ‘Vroeger is een ander<br />
land’ die loopt van 23 november 2011 tot<br />
29 januari 2012 in het BELvue Museum<br />
in Brussel.<br />
www.nadaar.com<br />
het syrisch-koerdische jongetje sabo.<br />
nationale loterij 11.2011<br />
37
38<br />
EEN ZWAK<br />
VOOR DE ZWAKKEN<br />
Weet u wat de POD MI is? Waarschijnlijk niet. En dat is jammer, want de POD MI is het federale instrument<br />
voor armoedebestrijding, waarvan de projecten door de <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> worden gesteund.<br />
{Jean Blavier}<br />
Er zijn van die overheidsdiensten<br />
waarover je <strong>we</strong>inig hoort, omdat ze<br />
waarschijnlijk niet fascinerend genoeg<br />
zijn. Armoedebestrijding is inderdaad niet<br />
fascinerend, maar <strong>we</strong>l gru<strong>we</strong>lijk actueel.<br />
De pOD MI heeft ook last van een<br />
uiterst ondoorgrondelijke naam: pOD?<br />
Het is al lastig genoeg voor de Belgen<br />
om te onthouden dat hun ministeries nu<br />
FOD’s (federale overheidsdiensten) zijn<br />
geworden. Als daar ook nog eens pOD’s<br />
(programmatorische overheidsdiensten)<br />
bij komen, <strong>we</strong>ten ze helemaal niet meer<br />
hoe het zit.<br />
DE MAZEN VAN HEt NEt<br />
De programmatorische Overheidsdienst<br />
Maatschappelijke Integratie (afgekort<br />
pOD MI) vervult een strategische rol. De<br />
pOD MI is in 2003 opgericht en bestaat<br />
dus nog niet lang, maar zijn doel is<br />
helaas uiterst tijdloos: een menswaardig<br />
11.2011 nationale loterij<br />
voor een sterke <strong>samen</strong>leving<br />
bestaan garanderen voor iedereen die<br />
door de mazen van het net van de sociale<br />
zekerheid valt en in armoede leeft. Een<br />
regering, een overheid, een land verheft<br />
zich door voor de zwaksten te zorgen en<br />
dat geldt des te meer wanneer het om<br />
een rijk land gaat.<br />
De voornaamste partners van de pOD MI<br />
zijn de OCMW’s, die iedereen <strong>we</strong>l kent.<br />
De Openbare Centra voor Maatschappelijk<br />
Welzijn zijn in de 589 gemeenten<br />
van België actief om ervoor te zorgen<br />
dat de sociaal-economisch zwaksten het<br />
hoofd boven water kunnen houden, hun<br />
leven <strong>we</strong>er op de rails kunnen krijgen en<br />
ondertussen aan het maatschappelijk<br />
leven kunnen deelnemen.<br />
tWEE pROGRAMMA’S<br />
Maar dat is niet alles. De pOD MI wordt<br />
ook gebruikt als instrument om een alge-<br />
© CPAS MONCEAU-FONTAINES<br />
mener federaal beleid ter voorkoming en<br />
bestrijding van armoede in de praktijk te<br />
brengen. De pOD MI vormt in dat opzicht<br />
de schakel tussen de <strong>we</strong>rkers in het<br />
veld, dat wil zeggen de OCMW’s, en het<br />
(Belgisch) Nationaal Actieplan Sociale<br />
Insluiting, dat net als in andere Eu-landen<br />
door de Europese Commissie wordt<br />
gecoördineerd.<br />
De pOD MI ondersteunt ook de sociale<br />
economie in al haar facetten, van kringloopwinkels<br />
tot buurtdiensten, en gaat<br />
nog een stapje verder door een brug te<br />
slaan tussen de sociale economie en de<br />
economie als geheel, bijvoorbeeld door<br />
de maatschappelijke verantwoordelijkheid<br />
van ondernemingen te bevorderen. En<br />
op dat punt <strong>we</strong>rkt de pOD MI dan <strong>we</strong>er<br />
<strong>samen</strong> met het VBO!<br />
Zo komen <strong>we</strong> ten slotte bij het essentiele<br />
punt van de armoedebestrijding, dat<br />
onder het grootstedenbeleid valt. Vijftien<br />
Belgische steden en gemeenten krijgen<br />
financiële steun voor stadsontwikkeling,<br />
waartoe het woonaanbod behoort.<br />
Het gebrek aan goede en betaalbare<br />
woningen is zo groot dat met zeventien<br />
steden en gemeenten een t<strong>we</strong>ede steunprogramma<br />
overeen is gekomen, dat<br />
volledig op huisvesting is gericht.<br />
De financiële bijdrage van de <strong>Nationale</strong><br />
<strong>Loterij</strong> aan armoedebestrijdingsprojecten<br />
(waaronder transitwoningen en opvangtehuizen)<br />
bedraagt meer dan 5,3 miljoen<br />
euro.<br />
www.mi-is.be<br />
transitwoningen in de vroegere<br />
koolmijnen van monceau-fontaines.
Samen <strong>creëren</strong> <strong>we</strong> <strong>kansen</strong><br />
De <strong>Nationale</strong> <strong>Loterij</strong> geeft<br />
5,5 miljoen euro<br />
subsidies aan sport.<br />
Dankzij u.<br />
www.nationale-loterij.be<br />
nationale loterij 11.2011<br />
39
40<br />
Samen <strong>creëren</strong> <strong>we</strong> <strong>kansen</strong><br />
11.2011 nationale loterij