De digitale klassenkrant - jsw

• 6
De digitale klassenkra
Tjalling Brouwer
Schrijven is een vorm van schriftelij­
ke communicatie. Althans dat kan
het zijn. Schrijven op school (stel­
len) is nog te vaak 'schrijven voor de
juf of meester' of schrijven omdat de
methode het 'voorschrijft'. Van echte
communicatie is hierbij vaak niet of
nauwelijks sprake. Anders wordt het
als er uitgegaan wordt van functio­
nele schrijfopdrachten. Schrijven
voor een klassenkrant is daarvan
een goed voorbeeld. In dit artikel
gaat de auteur in op het waarom en
het hoe van een digitale klassen­
krant. Een zinvolle iCt toepassing,
waarbij de C van communicatie met
een hoofdletter geschreven kan wor­
den.
lUf Hanneke vraagt de kinderen
hun taalboek te pakken. Deze
week wordt bij taal gewerkt
ondom het thema 'Het schoolplein'.
Het is vandaag woensdag. Dit
betekent dat de wekelijkse stelles
aan de beurt is. Juf Hanneke houdt
een klassengesprekje met de kinderen
over rommel op het schoolplein.
De juf maakt samen met de kinderen
een woordveld over dit onderwerp.
Hierna krijgen de kinderen
de opdracht om een verhaal te
schrijven waarin zij andere kinderen
duidelijk maken dat spelen op
een speelplein met veel rommel niet
fijn is. De kinderen gaan aan de
slag. Sommige kinderen weten
direct wat ze op zullen schrijven,
andere kinderen 'rommelen' eerst
nog wat met hun etui afschrijftpulletjes.
Na een tijdje is iedereen aan
het werk. Juf Hanneke kijkt op
haar horloge. ''Nog vi.Jf minuten",
zegt ze. "Dan hebben we ook nog
een paar minuten om naar een paar
verhalen te luisteren". Vi.Jf minuten
later leggen alle kinderen hun pennen
neer. Twee kinderen lezen hun
verhaal voor. Juf Hanneke vindt
dat de kinderen mooie verhalen
geschreven hebben. De kinderen
leveren hun schriften in en ruimen
hun taalboek op. De bel gaat. De
kinderen gaan naar huis.
Het bovenbeschreven doorkijkje
laat zien wat verstaan kan worden
onder schools schrijven.
Kinderen schrijven omdat het
moet van de juf of meester. En de
juf of meester laat de kinderen
schrijven omdat de methode het
'voorschrijft'. Dit leidt vaak tot
voor kinderen weinig betekenisvolle
schrijfactiviteiten over onderwerpen
die weliswaar uitgaan
van de 'voorstelbare realiteit'
maar vrijwel nooit gaan over onderwerpen
die op dat moment
aansluiten op de realiteit van de
kinderen zelf. Bovendien moeten
stellessen vaak passen in het stramien
van de methode. Als de
methode uitgaat van taallessen
van drie kwartier, dan betekent
dit dat in 45 minuten tijd de kinderen
in de sfeer van het onderwerp
gebracht moeten worden,
de kinderen hun tekst moeten
bedenken en opschrijven en dat
de les ook nog afgerond moet
worden. In sommige methodes
moet dit allemaal in nog minder
tijd gebeuren. Het is dan niet zo
verwonderlijk dat er binnen dergelijke
lessen weinig tijd is voor
een goede instructie, voor een
volledig schrijfproces bestaande
uit het maken van een schrijfplan(netje),
het maken van een
concepttekst, het reviseren daarvan
en voor het gezamenlijk bespreken
van gemaakte teksten.
Kan het ook anders?
Impuls voor het taal- en 5

nt
Functioneel schrijven voor de digitale
klassen krant
Juf Jola heift samen met de kinderen
uit haar klas een eigen klassenkrant
opgezet. De krant komt één
keer per maand uit. Per keer zitten
er vyf kinderen in de redactie. De
krant wordt op de computer gemaakt
en als hi;' helemaal klaar is op
internet gezet.
Jola heift de lessen en bi;'behorende
doelen van haar taalmethode goed
bekeken. Ze besluit ti;'dens de taallessen
niet uit te gaan van het
thema 'Het schoolplein' omdat er
binnen haar groep op dit moment al
gewerkt wordt rondom het thema
'Reizen'. Ze ziet dat het doel van de
stelles uit de methode is dat de kinderen
leren om een argumentatieve
tekst te schri;'ven. De opdracht 'rommel
op het schoolplein' wisselt ze in
voor een stelopdracht waarbi;' kinderen
een verhaal moeten schri;'ven
De redactie
bepaalt welke
teksten er in de
krant komen
over de reis van hun dromen. De
kinderen moeten in de tekst beargumenteren
waarom de reis die zij beschri;'ven
hun droomreis is. Ze weet
dat het schri;'ven van een argumentatieve
tekst niet echt gemakkeli;'k is
en besluit de les van de volgende
week te laten vallen, zodat ze nu
Schrijven voor een echte
schoolkrant is veel leuker
meer ty'd kan nemen voor instructie
en de uitwerking van de tekst.
Vóór de les heift zi;' zelf een schryfplannetje
gemaakt voor een tekst
over haar eigen droomreis. Zo kan
ze de kinderen laten zien hoe zi;'
deze moeili;'k taak zou aanpakken.
Juf Jola legt de schryfopdracht voor
vandaag uit. Vervolgens doet ze
hardop voor hoe zij deze schryfopdracht
zou uitvoeren. Na de instructie
gaan de kinderen aan het
werk. De kinderen maken eerst ook
een schryJPlan en werken vervolgens
de teksten uit. De volgende dag
mogen de kinderen de teksten afmaken.
Hierna worden de teksten in
groepen besproken. Elke groep kiest
een tekst uit die zi;' het meest geschikt
vinden voor de klassenkrant.
De redactie bekijkt de uitgekozen
teksten en gaat na of deze geschikt
zi;'n voor plaatsing in de klassenkrant.
De auteurs' kri;'gen van de
redactieleden aanwijzingen voor
revisie. De teksten worden daarna
op de computer overgetypt en opgenomen
in de digitale klassenkrant.
Dit doorkijkje laat zien dat
schrijven op school niet altijd
schools schrijven hoeft te zijn.
Ook hier betreft het schrijven
binnen een leersituatie. De leerkracht
heeft heel duidelijk een
onderwijsdoel voor ogen. De
kinderen krijgen hier ook, meer
dan in het eerste doorkijkje, instructie.
Het belangrijkste verschil
met het eerste doorkijkje is
echter dat hier sprake is van functioneel
schrijven. Kinderen ervaren
dat hun werk serieus genomen
wordt en dat er iets gebeurt
met hun stelproduct. Er is sprake
van een ambachtelijke leerwerksituatie
waarin met en van elkaar
wordt geleerd. Een situatie waarin
sprake is van een volledig
schrijfproces waarin kinderen
schrijfplannen maken, hun teksten
uitschrijven, feedback krijgen
op hun tekst en deze reviseren.
Als de fase van het herschrij-
te/onderwijs • 7