De verovering van Grol door Frederik Hendrik Dagboek 1627

Zondag 26 september 1627
De prins breekt ’s morgens vroeg het leger van Grol op en bereikt tegen de avond Lochem. Hendrik van den
Bergh vertrekt ’s avonds met zijn leger uit de omgeving van Bocholt en gaat zich te Raesfeld ten noorden van
Wesel legeren, waar het Spaanse leger zich op de heide ingraaft. Om verdere schade voor het Sticht Münster
te vermijden vindt te Münster overleg plaatst om te zien of het niet mogelijk is die troepen voor de komende
winter aan de Lippe bij Wesel en dus buiten het Sticht Münster onder te brengen.
Het Staatse leger brengt de nacht door op de Lochemerberg.
Maandag 27 september 1627
Frederik Hendrik begeeft zich vandaag met het leger naar de IJsselkant. Het Staatse leger brengt de nacht door
‘op het velt by het huys ten Velde’ dat ten noordoosten van Warnsveld is gelegen. De prins ‘selfs op het
voorszegde huis logerende’.
Dinsdag 28 september 1627
De gedeputeerden in het voor Zutphen liggende leger berichten de Staten van Holland dat men daar het leger
gaat opbreken en eraan denkt de wagens en de waardgelders af te schaffen. Vroeg in de ochtend marcheert het
gehele leger door Zutphen. De heren gecommitteerden adviseren de prins om het krijgsvolk over de steden
zowel langs de IJssel als langs de Waal tot Tiel toe te verdelen en dan te zien wat de vijand verder van plan is.
Omdat die nog stil blijft liggen verdeelt de prins zijn leger echter niet over verafgelegen plaatsen, maar in de
bezettingen langs de Rijn en de IJssel, want graaf Van den Bergh blijft met zijn troepen bij Raesfeld liggen.
De prins houdt zijn intocht in Zutphen.
Woensdag 29 september 1627
Vandaag zijn ten naaste bij alle wagens en trekpaarden afgedankt en met goedvinden van de prins 250 van elk
nog voor enige dagen aangehouden waaronder die van Frederik Hendrik zelf en die van graaf Ernst Casimir
zijn begrepen.
Naarmate Frederik Hendrik na de verovering van Grol met zijn gehele leger langer te velde bleef zagen de
Staten Generaal het begrotingstekort verder toenemen. Om de kosten te verminderen verzoeken de Staten
Generaal aan de gedeputeerden te velde om met Frederik Hendrik nogmaals te gaan praten over een mogelijk
afdanken van de waardgelders. De prins is echter van mening dat de daarvoor opgenomen begrotingspost nog
niet is uitgeput en het vanwege de blijvende vijandelijke dreiging gewenst is dat de frontiersteden met
waardgelders bezet blijven. Het zal nodig zijn deze nog twee à drie weken te continueren, totdat het wat later
in het jaar is.
De gecommitteerden van de Graafschap Zutphen bereiden de prins een officiële ontvangst en vragen zijn
aandacht voor de toestand van de Graafschap en de stad Zutphen. Zij verzoeken hem onder andere om te
bewerkstelligen, dat er van Borculo naar Grol een bruikbare vaart wordt gemaakt. Hij is daartoe niet
ongenegen, maar vraagt wie de kosten daarvan zal dragen. Hij is van mening dat het voordeel van zo’n twee
uren gaans lange vaart, waarvan alleen de handel op Grol voordeel zal hebben, zo grote kosten niet waard zal
zijn. 28 De Berkel speelde in de Tachtigjarige Oorlog en in de Dertigjarige Oorlog, die Duitsland zo teisterde,
een strategische rol, voornamelijk voor aan- en afvoer van troepen en oorlogstuig.
Matthijs van Dulcken richt zich vandaag in een brief tot de Spaanse regering te Brussel met het verzoek te
worden uitgenodigd voor een gesprek met de landvoogd om met Zijne Hoogheid te spreken over enkele
zaken, die te zijner kennis waren gekomen en die hij niet aan het papier durfde toe te vertrouwen. Het betrof
hier vrijwel zeker hetgeen zich in de stad Grol tijdens de belegering en overgave had voorgedaan.
Donderdag 30 september 1627
Nu het leger niet langer te velde is reist Frederik Hendrik vandaag naar Deventer.
Vrijdag 1 oktober 1627
De prins reist van Deventer naar Arnhem. Hij wil daar een paar dagen blijven om te zien wat de vijand met zijn
leger van plan is. Er is nog geen bericht of hij nu de Rijn is overgestoken.
De Staten van Holland bereikt het bericht, dat Frederik Hendrik alsnog van plan zou zijn de drost van Vianen en
schout van Lexmond, Ernst van Abcoude van Meerten, tot gouverneur van Groenlo te benoemen. Omdat een
dergelijke benoeming strijdig is met een eerdere resolutie over de politieke en militaire ambten en ook omdat het
‘smakende is naar een resignatie’ besluiten ze Zijne Excellentie te verzoeken ‘dergelijke wegen niet te willen
28 Bij het Waterschap Rijn en IJssel berust een kaart van de Berkel uit 1623, waar achterop staat vermeld, dat deze is ‘Vertoont aan den prins
van oranien den 20 september ao 1627’ (20 september is waarschijnlijk stilo antiquo).