De verovering van Grol door Frederik Hendrik Dagboek 1627

Frederik Hendrik reist vandaag van Utrecht naar Arnhem. Te Arnhem gearriveerd constateert hij dat daar nog
maar weinig compagnieën zijn aangekomen en dat nog tweederde van de troepen ontbreekt. Dat was het gevolg
van het feit dat de schepen die de Rijn op moesten komen door de tegenwind niet verder konden varen. De
meeste problemen heeft men gehad op de Waal, waar enige stukken zo recht in de wind lagen, dat men deze met
de heersende windrichting niet kon bezeilen. Door het hoge water dat ‘allomme boven de lijndtpaden is staende’
konden de schepen ook niet door paarden op de jaagpaden worden opgetrokken. Als dat nog lang zal gaan duren
ziet Frederik Hendrik geen andere weg dan de resterende compagnieën ‘te lande te laten marcheren’.
Maandag 12 juli 1627
Nu in het weekend nog steeds geen gunstige wind is opgestoken geeft Frederik Hendrik vanuit Arnhem opdracht
om de bagage vanuit de schepen op wagens te laden en samen met het voetvolk daarmee over land verder te
gaan. Bij St. Andries gaat men deze dag uit de schepen en er wordt richting Tiel gemarcheerd. Om de schade
voor de bewoners van de streek zoveel mogelijk te beperken brengen de troepen de nacht binnen de stad Tiel
door.
Dinsdag 13 juli 1627
Vandaag is men met de uit het westen aantrekkende wind inzoverre geholpen dat de trekpaarden, die daartoe met
grote moeite bij elkaar waren gekregen, weer kunnen worden afgedankt. De wind is nu zeer geschikt geworden.
Men hoopt dat de schepen, waar de soldaten uit zijn gegaan, hen zullen volgen en hen onderweg weer zullen
innemen. De algehele samenkomst van het leger is nu vastgesteld op de 15de, tien dagen later dan aanvankelijk
gepland. In ieder geval dient bij voorkeur de bagage van de prins en van veel van de officieren tegen de 15de
zeker te Emmerich op de plaats van bestemming te zijn. Ook is allerlei belangrijk proviand aan boord, zowel de
ten behoeve van het leger gedane inkopen, als dat van alle zoetelaars.
Woensdag 14 juli 1627
Nu de prins te Arnhem zijn zaken geregeld heeft vertrekt hij samen met Ernst Casimir van Nassau en de
gedeputeerden naar Emmerich, waar tussen deze stad en Schenckenschans de samenkomst van het gehele leger
is bepaald. Daar is zogenaamd vrij leger 2 afgekondigd, opdat de zoetelaars zich daar naartoe zullen begeven, wat
ook gebeurt.
Te Emmerich aangekomen constateert Frederik Hendrik dat diverse troepen daar nog steeds niet zijn gearriveerd.
Ook bereikt hem het bericht dat de Spaanse vijand bij Rijnberk een brug over de Rijn heeft gelegd en al zijn
troepen bij elkaar brengt. Hij heeft veel volk binnen Wesel gelegd zonder te weten waar de prins het op gemunt
heeft.
Donderdag 15 juli 1627
Iets minder dan tien dagen later dan men gedacht heeft arriveren de troepen dus op de plaats van bestemming.
Die vertraging houdt een belangrijk risico in. In die tussentijd had ook de vijand een volledig leger te velde
kunnen brengen, waardoor hij zonder twijfel de aanslag van de Hollanders op Grol zou hebben kunnen
verijdelen. Zoals dat aan Spaanse zijde al eerder was gebeurd, had men niet genoeg voorzorgen genomen om
geld in voorraad te hebben en alle andere dingen, nodig om snel een leger te velde te brengen. Ook konden ze
niet geloven, dat de Staatse vijand de moed en kracht zou hebben, om de zover van de rivieren gelegen sterke
vesting Grol te durven aanvallen.
Om de Spaanse vijand te misleiden had Frederik Hendrik enige afleidingsmanoeuvres bedacht. Hij stuurt deze
dag een aantal pioniers op pad om de wegen te effenen richting de nieuwe vaart die van Rijnberk naar Venlo
wordt gegraven. Hij doet daarmee net alsof het leger daar heen zal gaan en wekt daarmee de indruk dat hij het
gemunt heeft op het werk dat de Spanjaarden de voorbije herfst tussen Rijnberk en Venlo zijn begonnen en nog
niet voltooid hebben. Dit moet een vaart worden, die de Maas en de Rijn met elkaar verbindt, met hoop om die
tot aan de Schelde te kunnen doortrekken, en daardoor ijzer, koper, hout en wat de Duitse bodem meer geeft te
water naar Brabant af te kunnen voeren om Holland die voordelen te ontnemen.
Men sprak aan Spaanse zijde ook wel van Rijnberk, van Wesel of Venlo, alsof Frederik Hendrik het oog had op
een van die plaatsen of van andere nabij gelegen steden. Graaf Hendrik van den Bergh, veldheer der Spaanse
troepen, oordeelt dat men het op Wesel gemunt heeft en begint daar in de buurt ijlings voetknechten en ruiters te
verzamelen en voorziet zijn leger tevens van de nodige mond- en krijgsbehoeften. Hij brengt daar direct een
bezetting van vierduizend man in de stad en stelt dus Wesel daarmee in staat zich tegen een aanval te
verdedigen. Frederik Hendrik heeft het op die stad echter niet gemunt.
Zaterdag 17 juli 1627
2 Vrijstelling van het betalen van belasting.