Veranderen vanaf de werkvloer met Operational Excellence

3 | Maak kennis met de
nieuwe vice-decaan
FHML Nanne de Vries
4 | Kankeronderzoekfonfs
Limburg maakt
Maastrichts onderzoek
mogelijk
personeelskrant voor alle medewerkers van het Maastricht UMC+ | 9 januari 2013
Op weg naar een ziekenhuis dat de patiënt echt centraal stelt
7 | Gespreksvaardigheden
verbeteren met
video-observatie van
patiëntengesprekken
Veranderen vanaf de werkvloer met
Operational Excellence
De patiënt echt centraal stellen en de zorg toegankelijk en betaalbaar houden. Dat is
waar de Raad van Bestuur van het Maastricht UMC+ naartoe wil. Om dat te bereiken,
gaan ziekenhuis en faculteit onder de noemer Operational Excellence samen op weg
naar een ander systeem en een andere cultuur. Heel belangrijk daarin is dat veranderingen
vanaf de werkvloer vorm krijgen en leidinggevenden werknemers daarin veel meer
coachen. Managers binnen de top van faculteit en ziekenhuis hebben eind vorig jaar
tijdens een bijeenkomst in Vaals hun steun uitgesproken voor Operational Excellence.
“Het ziekenhuis zal echt moeten veranderen.
We kunnen de patiënt meer centraal
stellen en efficiënter werken. Dat is hard
nodig, want ons zorgsysteem wordt anders
onbetaalbaar”, zegt Frits van Merode,
toegevoegd lid van de Raad van Bestuur van
het MUMC+. Samen met Bart Durlinger,
directeur Strategie, Personeel & Organisatie,
geeft hij leiding aan Operational Excellence.
Met Operational Excellence kan het ziekenhuis
van binnenuit veranderen, benadrukken
beiden.
Operational Excellence gaat in feite een stap
verder dan het proces dat eerder onder de
noemer ‘Ziekenhuis van de Toekomst’ in
gang werd gezet, vertelt Bart Durlinger. In
dat kader introduceerde het ziekenhuis
twee jaar geleden Lean Six Sigma. Dat is
simpel gezegd een gereedschapskist met
instrumenten voor het anders en efficiënter
organiseren van werkprocessen. Lean Six
Sigma komt voort uit de auto-industrie, uit
het Toyota Production System. In dat
systeem is sprake van een grote betrokkenheid
van de werkvloer bij het signaleren van
problemen en het aandragen en doorvoeren
van verbeteringen.
“We zijn in het ziekenhuis met steun van
Medtronic begonnen met twee pilots
binnen Dermatologie en Orthopedie. Toen
hebben we meteen kunnen ervaren wat de
kracht is van de methodieken van Lean Six
Sigma”, zegt Bart Durlinger. “Zo werd in
beide pilots helder wat in een werkproces
geen toegevoegde waarde heeft voor de
patiënt. Het grote voordeel is bovendien dat
alle mensen die bij een werkproces betrokken
zijn, bij elkaar komen. Samen ontrafelen
zij dat proces en dragen zelf oplossingen
aan voor problemen. Dat spreekt medewerkers
enorm aan. Zij ervaren bovendien dat
patiënten baat hebben bij de aangedragen
oplossingen.
Dat verhoogt weer het werkplezier.”
Bart Durlinger en Frits van Merode benadrukken
dat er meer methoden en technieken
zijn voor het anders inrichten van werkprocessen.
Binnen Operational Excellence
geldt Lean Six Sigma wel als een hele
belangrijke set van instrumenten voor dat
doel. “Wat we vorig jaar tijdens een
studiereis van bestuursleden en medici naar
Amerika geleerd hebben, is dat we verder
moeten gaan. Als je echt iets wilt bereiken,
moet je loskomen van het niveau van
projecten. Dan moet je de filosofie die
achter de methodieken zit omarmen, die
moet echt in het DNA van de organisatie
gaan zitten”, zegt Bart Durlinger.
De bestuursleden en medici bezochten in
Amerika onder meer Medtronic, Boeing en
het Virginia Mason Medical Center, twee
bedrijven en een algemeen ziekenhuis. “Die
studiereis was echt een eyeopener”, vertelt
Bart Durlinger, die zelf ook meereisde.
“Daardoor zijn we vastbesloten geraakt om
hier ook deze weg op te gaan.”
Kenmerkend voor zowel de twee bedrijven
als het ziekenhuis was dat de productie
door Operational Excellence met 40 procent
steeg en de kwaliteit van het werk toenam.
Het Virginia Mason transformeerde van een
verliesgevend ziekenhuis in een van de best
draaiende ziekenhuizen in de VS, zowel
kwalitatief als financieel.
Daarmee is niet gezegd dat de werkwijze in
de VS hier een-op-een toepasbaar is. “We
moeten naar een eigen Maastricht Production
System”, zeggen Bart Durlinger en Frits
van Merode eensgezind. In dat systeem
wordt continu aan verbetering gewerkt.
Werknemers zullen allemaal op dezelfde
wijze werkprocessen analyseren, de waarde
daarvan voor de patiënt voorop stellen en
een gemeenschappelijke taal spreken.
Lees verder op pagina 3
9 | Jim van Os wil met
SmartScan psychose in
de kiem smoren
|114
Met Operational Excellence kan het ziekenhuis van binnenuit veranderen, benadrukken
Frits van Merode (l.) en Bart Durlinger.
Gazet verschijnt voortaan
iedere 6 weken
In de nieuwsvoorziening voor medewerkers is de nadruk steeds meer op online
media als Intraspect en het digitale SUMMUM nieuwsbulletin komen te liggen.
Daarom verschijnt vanaf deze maand SUMMUM gazet iedere 6 weken in plaats van
iedere 4 weken.
Op Intranet wordt dagelijks ‘vers’ nieuws geplaatst. In het SUMMUM nieuwsbulletin
vind je het wekelijkse overzicht van het nieuws in/van het Maastricht UMC+. Doordat
het actuele nieuws online beschikbaar is, veranderen de inhoud en de frequentie van
SUMMUM gazet. De gazet wordt het medium voor achtergrond en human interest.
SUMMUM gazet verschijnt in 2013 op de volgende data:
– woensdag 20 feb (deadline maandag 11 feb);
– woensdag 3 apr (deadline maandag 25 mrt);
– woensdag 15 mei (deadline maandag 6 mei);
– woensdag 26 juni (deadline maandag 17 juni);
– woensdag 7 aug (deadline maandag 29 juli);
– woensdag 18 sept (deadline maandag 9 sept);
– woensdag 30 okt (deadline maandag 21 okt);
– woensdag 11 dec (deadline maandag 2 dec).
Heb je zelf nieuws voor SUMMUM gazet, Intranet, digitale SUMMUM nieuwsbulletin,
et cetera, meld het de redactie via E nieuwsredactie.communicatie@mumc.nl.

2 | summumgazet 114
Grote en ‘kleine’ Onderwijsprijzen FHML uitgereikt
In december zijn de Onderwijsprijzen FHML 2012 uitgereikt voor de opleidingsdomeinen Health, Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen. Ook werd de Grote Onderwijsprijs
uitgereikt aan Jan van Dalen.
Met de Onderwijsprijzen wil het Onderwijsinstituut
FHML zijn waardering tonen aan
docenten die excelleren in onderwijsrollen
waarin de interactie tussen docent en
student centraal staat. De winnaars kregen
een oorkonde en een bronzen sculptuur
ontworpen door de Limburgse kunstenaar
Frans Duckers. De volgende collega’s vielen
in de onderwijsprijzen:
– Ulrike von Rango, beste tutor/coach
domein Geneeskunde;
– Piet Leroy & Ben Janssen, coördinatoren
van het beste blok domein Geneeskunde;
– Edouard Bevers, beste docent domein
Geneeskunde;
– Annemieke den Boer, coördinator van het
beste blok domein Health;
– Frans Tan, beste tutor domein Health;
– Nynke de Jong, beste docent domein
Health;
– Harry Gosker, beste docent masteropleiding
Biomedical Sciences
– Marlies Schillings, beste tutor bacheloropleiding
Biomedische Wetenschappen
– Jos Adam, coördinator van het beste blok
bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen;
– Beste co-assistentschap: maatschap
Neurologie van het Laurentius Ziekenhuis
in Roermond;
Jan van Dalen ontving de Grote Onderwijsprijs.
Met de Grote Onderwijsprijs wil het
Onderwijsinstituut zijn erkentelijkheid
laten blijken aan medewerkers die gedurende
langere tijd uitstekende prestaties op
het gebied van onderwijs verrichten en
hierdoor een voorbeeldfunctie vervullen.
Jan van Dalen heeft gedurende zijn lange
staat van dienst bij de faculteit al vele hoge
waarderingen gekregen voor zijn rollen en
functies in het onderwijs. Hij krijgt de Grote
Onderwijsprijs onder meer omdat hij
betrokken was bij veel planningsgroepen en
commissies waarin hij op kundige wijze en
zeker ook met een uitermate plezierige
manier van samenwerking een positieve
inbreng had en nog steeds heeft. Collega’s
en studenten doen zelden een vergeefs
beroep op hem. Ook buiten de UM is Jan van
Dalen bekend, onder meer als moderator
van workshops wetenschappelijk schrijven
en als redactielid van Perspectives on
Benoemingen
– Dietmar Enk (vakgroep Anesthesiologie) is per 20 november 2012 benoemd tot
bijzonder hoogleraar door de Medische Faculteit van de Westfälische Wilhelms-
Universität in Münster.
– Vivianne Tjan-Heijnen is per 1 november 2012 benoemd tot directeur Regionale
Samenwerking Oncologie. In deze functie zal zij de oncologische samenwerking in
Zuid-Oost Nederland verder vorm geven.
De winnaars met op de bovenste rij v.l.n.r. Ben Janssen, Piet Leroy, Edouard Bevers, Jos Adam en Marlies Schillings. Onderste rij
v.l.n.r.: Ulrike von Rango, Annemieke den Boer, Nynke de Jong, Harry Gosher en Frans Tan.
Medical Education (van het Tijdschrift
voor Medisch Onderwijs). Bovendien was
Jan van Dalen vele jaren directeur van de
Jan van Dalen met de Grote Onderwijsprijs
Master of Health Professions Education. Per
1 januari heeft hij deze functie overgedragen.
De Grote Onderwijsprijs bestaat uit een
bronzen sculptuur, ontworpen door de
Limburgse kunstenaar Frans Duckers.
Clinicus van het het jaar
Studievereniging Pulse reikte in december de prijzen voor de beste clinici van het jaar
2011-2012 uit. Co-assistenten en semi-artsen konden stemmen op artsen die hen opgevallen
zijn door duidelijke uitleg, goede feedback, enthousiasme of een andere reden.
En de winnaars zijn:
– Beste specialist MUMC+: Roger Rennenberg (Interne Geneeskunde);
– Beste arts-assistent MUMC+: Casper Eurlings (Cardiologie);
– Beste specialist perifeer: dr. Mateijsen, KNO-arts in het Catharina Ziekenhuis Eindhoven;
– Beste arts-assistent perifeer: drs. Wassen, arts-assistent gynaecologie in het Atrium
Medisch Centrum Heerlen;
– Beste huisartsbegeleider: Mieke Winten, huisarts in Neerbeek.
Gefeliciteerd!
De clinici van het jaar v.l.n.r. Drs. Wassen, Mieke Winten, dr. Mateijsen,
Roger Rennenberg en Casper Eurlings.

3 | summumgazet 114
Nanne de Vries, nieuwe vice-decaan FHML:
“De blik is nu veel meer naar buiten gericht”
“Het ziekenhuis is sterk aan het veranderen. Preventie staat bijvoorbeeld nadrukkelijk op de agenda, net als samenwerking in de regio. Het ziekenhuis richt de blik tegenwoordig
veel meer naar buiten”, vertelt Nanne de Vries. Hij is hoogleraar Gezondheidsbevordering en sinds mei 2012 de nieuwe vice-decaan van de Faculty of Health, Medicine & Life Sciences
(FHML). Een functie waar hij volmondig “ja” tegen zei. “De inbreng van Gezondheidswetenschappen in het umc vind ik heel belangrijk.”
Die inbreng van Gezondheidswetenschappen
heeft mede geleid tot de verandering
van het ziekenhuis, denkt Nanne de Vries.
Zo versterkt de inbreng van Gezondheidswetenschappen
de relatie met de buitenwereld,
zoals de relatie met de GGD en de
Geestelijke Gezondheidszorg. “Dat is goed,
want het draait om ziekte én preventie. Dat
is waar de plus in het Maastricht UMC+
voor staat. De strategienota ‘Heel de mens’
straalt dat ook uit. Daar ben ik heel blij mee.
Het is mijn belangrijkste doel als vice-decaan:
Gezondheidswetenschappen verankeren
in de activiteiten van het Maastricht
UMC+.”
In het verleden was Nanne de Vries al een
sterk voorstander van het samengaan van
de faculteiten Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen.
“Mijn insteek is altijd
om te onderzoeken wat je samen kunt doen.
Dat geldt nu ook weer bij de umc-vorming.
Formeel gezien heb ik daar geen bestuurlijke
rol in, maar ik werk collegiaal samen
Wie is Nanne de Vries?
met decaan Albert Scherpbier. In die zin
voel ik mij wel lid van het bestuur.”
Albert Scherpbier en hij verdelen in goed
overleg de taken, vertelt Nanne de Vries. Zo
inventariseert hij zelf op dit moment de
verschillen tussen de onderzoeksscholen
GROW, CARIM, NUTRIM, CAPHRI, MHeNS en
SHE. “De verschillen tussen de zes schools
zijn nu te groot en dat belemmert de
onderlinge samenwerking. Daarom willen
we de regelingen beter op elkaar laten
aansluiten.”
In zijn rol als vice-decaan is hij verder nauw
betrokken bij het aanwijzen van de Centers
of Excellence binnen het MUMC+. Daarbij
draait het om de vraag waar de komende
jaren in de zorg, het onderzoek en het
onderwijs echt de nadruk op wordt gelegd.
In totaal zijn er 24 voorstellen voor Centers
of Excellence ingediend. In de eerste
maanden van 2013 wordt besloten welke
voorstellen gehonoreerd worden. Volgens
Nanne de Vries is inmiddels wel duidelijk
Nanne de Vries studeerde Psychologie in Groningen en werkte aansluitend als sociaal
psycholoog in Maastricht, Groningen en Amsterdam. In 1998 promoveerde hij cum
laude in Groningen op een onderzoek naar sociale vergelijkingen. Jezelf vergelijken
met anderen kan leiden tot onderlinge competitie, maar dat hoeft niet, is een van de
conclusies in dat promotieonderzoek. Zo kun je in de vergelijking ook op zoek gaan
naar sterke eigenschappen bij de ander die je zelf niet hebt en andersom. “Neem
bijvoorbeeld de chirurg die zichzelf vergelijkt met een gezondheidswetenschapper”,
zegt Nanne de Vries. “Als de chirurg vaststelt dat hij zelf goed met een scalpel om
kan gaan en een gezondheidswetenschapper goed met mensen, dan kunnen ze
elkaar uitstekend aanvullen. Bovendien heeft samenwerking dan meerwaarde voor
de patiënt.”
Nanne de Vries werd in 2000 tot hoogleraar in Maastricht benoemd, is getrouwd en
heeft twee zonen. Daarnaast heeft hij nog een dochter uit een eerder huwelijk. Of hij
hobby’s heeft? “Daar heb ik helemaal geen tijd voor. Nou oké dan, koken en wijn. En
om dat te compenseren, ga ik af en toe hockeyen, dankzij mijn zoons.”
Vervolg van pagina 1
Leidinggevenden zijn in dat systeem
aanwezig op de werkvloer en coachen de
werknemers, zodat die inderdaad zelf
oplossingen kunnen aandragen.
In leiderschapstrajecten wordt inmiddels al
de aandacht gevestigd op Operational
Excellence. Bovendien zullen meer leidinggevenden
zelf naar Amerika afreizen om
Operational Excellence in de praktijk te
ervaren. Daarnaast worden tal van managers
getraind in de toepassing van de
methodieken van Lean Six Sigma. Verschil
met het ziekenhuis in Amerika is dat het
Maastricht UMC+ een academisch zieken-
huis is dat Operational Excellence omarmt.
Onduidelijk is nog hoe onderzoek en
onderwijs precies in het proces betrokken
kunnen worden. Daar zijn landelijk en
internationaal nog geen voorbeelden van.
“Ik denk wel dat bepaalde principes goed
toepasbaar zijn in het onderwijs en onderzoek.
Daarin proberen we de faculteit te
enthousiasmeren en daarom gaan ook de
decaan en wetenschappelijk directeuren
mee naar Amerika”, zegt Bart Durlinger.
Frits van Merode benadrukt dat tijd een
belangrijke factor is. “Dit is een geleidelijk
proces. Het zal een aantal jaren duren
voordat we in het goede systeem zitten.”
waar accenten gelegd gaan worden en wat
de ontwikkelingsmogelijkheden zijn. “Meer
kan ik er nu niet over zeggen.”
Zijn benoeming tot vice-decaan dwong
Nanne de Vries een aantal taken neer te
leggen. Zo is hij geen vakgroepvoorzitter
meer. Wel begeleidt hij nog altijd een aantal
promovendi, zodat hij betrokken blijft bij
het onderzoek binnen CAPHRI en NUTRIM.
Ook zijn onderwijstaken heeft hij niet
helemaal neergelegd. “Ik ben nog betrokken
bij een onderwijsblok Geneeskunde over
obesitas en diabetes. Daar heb ik zelf voor
geijverd en dat is vorig jaar pas geïntroduceerd.
Het gaat dan niet alleen over ziekte,
maar ook over zaken als leefstijl en preventie,
patiëntenvoorlichting en zelfmanagement.
Dat is heel leuk om te doen.”
Nu hij vice-decaan is, pendelt hij heen en
weer tussen universiteit en ziekenhuis.
Twee verschillende culturen, oordeelt hij.
“De universiteit kent toch een veel plattere
organisatie, in het ziekenhuis heerst meer
hiërarchie. Voor iemand zoals ik, die altijd
grappen maakt en wat informeler is, is dat
wennen. Het grote voordeel van deze
functie is dat ik weer mensen leer kennen.
Dat is goed voor de samenwerking.”
Die samenwerking kent inmiddels een
andere insteek, zegt De Vries. Het ziekenhuis
beweegt mee met de tijd. Het is niet
langer een instituut dat zich alleen richt op
het genezen van mensen, constateert hij.
“Er is nu veel meer aandacht voor preventie,
ook in het genezingsproces. Het idee is dat
we er voor moeten zorgen dat de participatiegraad
van mensen hoog blijft.” De
definitie van gezondheid schuift ook steeds
verder op, besluit Nanne de Vries. “Gezondheid
betekende vroeger dat je vrij was van
ziektes. Vervolgens spraken we veel meer
over de kwaliteit van leven. Nu draait
gezondheid vooral om een volwaardig,
zelfstandig bestaan. Daarom omarmt het
MUMC+ projecten die de zelfstandigheid
van burgers bevorderen.”
Nanne de Vries ziet het verankeren van Gezondheidswetenschappen in de activiteiten
van het MUMC+ als zijn belangrijkste doel als vice-decaan.

4 | summumgazet 114
Aflevering 1: Kankeronderzoekfonds Limburg maakt onderzoek mogelijk
Wie zoekt, zal vinden
Health Foundation Limburg (afgekort tot HFL) werft fondsen voor wetenschappelijk onderzoek in het Maastricht UMC+. Per speerpunt - kanker, hart- en vaatziekten en geestelijke
gezondheidszorg - is een onderzoeksfonds opgericht. In SUMMUM gazet brengen we de komende edities een serie verhalen waarin we per fonds de Maastricht UMC+-kartrekkers en
onderzoekers aan het woord laten. Zij zullen vertellen welke onderzoeken zij gedaan hebben, doen en nog gaan doen met HFL-geld. Eerste in de rij is het Kankeronderzoekfonds
Limburg: samengevat in vier enthousiaste verhalen.
Bernd Kremer, hoofd KNO
Bij de meeste vormen van kanker worden de
overlevingskansen steeds beter. Bij kanker
in het hoofd-halsgebied echter is de
5-jaarsoverleving de afgelopen twintig jaar
ongeveer 50% gebleven. Het team van
Bernd Kremer onderzoekt of je bij afwijkingen
in het mond- en keelgebied al in een
vroeg stadium kunt ontdekken of een
afwijking kanker gaat worden. Bernd
Kremer: “Zogeheten retrospectief onderzoek
bevestigt onze veronderstelling dat de kans
op het ontstaan van kanker in de voorloperlaesies
van het strottenhoofd sterk toeneemt
als het aantal chromosomen in de
cellen verandert. Onze methode voorspelt
de ontwikkeling van kanker veel beter dan
de tot nu toe gebruikelijke methoden.”
Maar: de wetenschappelijke bewijskracht
van retrospectief onderzoek is niet optimaal.
Dus volgt er nu een prospectief
onderzoek. “Daarbij wordt een grote groep
patiënten vanaf het afnemen van de eerste
biopten jarenlang gevolgd om het toekomstige
gedrag van de afwijking in kaart te
brengen. Een dergelijk langdurig onderzoek
vraagt om een stevige investering. De
subsidie van het Kankeronderzoekfonds
Limburg helpt ons met name met het
opstarten van toekomstgericht onderzoek”,
aldus Kremer. En hij benoemt nog een
pluspunt van het Kankeronderzoekfonds
Limburg: “We etaleren onze bevindingen op
congressen en in wetenschappelijke publicaties,
maar de mensen waar je het eigenlijk
voor doet, die bereik je amper. Dankzij het
Kankeronderzoekfonds Limburg nu dus
wel.”
Gerard Bos, internist hematologie
De afgelopen vier jaar is in laboratoria
duidelijk geworden dat immunotherapie
werkt. Vergelijk het met het principe van de
griepspuit: als reactie op het inspuiten van
een kleine dosis celletjes die stukjes kanker
met zich meedragen, wordt het afweersysteem
geactiveerd en komt het in actie
tegen de indringer die kanker heet. In
Amerika blijkt dat mannen met prostaatkanker
dankzij de immunotherapie enkele
maanden langer leven. Gerard Bos denkt dat
de kwaliteit van ‘zijn’ vaccin beter is en wil
een bedrijf oprichten om dat met patiëntonderzoek
te bewijzen. Daarvoor is veel geld
nodig; er wordt gesproken over twee à drie
miljoen euro. Bedragen die het Kankeronderzoekfonds
Limburg nog niet kan
ophoesten, dus men is naarstig op zoek
naar investeerders. Maar: “Dankzij het
Kankeronderzoekfonds Limburg is hiervoor
de basis gelegd. Waarvoor dank.”
Het Kankeronderzoeksfonds Limburg steunt
de komende vier jaar ook een onderzoek
naar zogeheten ‘killer-cellen’. “De mens
heeft dit soort cellen al in zijn lichaam om
virussen en bacteriën te overleven. Met een
beetje hulp kunnen die ‘beschermheren’ ook
ingezet worden tegen kankercellen. We
weten dat het principe werkt omdat we in
Maastricht jaarlijks zo’n vijftig beenmergtransplantaties
doen. Dat is een heftige
therapie die niet altijd goed afloopt. Dat
moeten we dus slimmer gaan aanpakken”,
aldus Gerard Bos.
Philippe Lambin, medisch directeur
MAASTRO
MAASTRO CLINIC, instituut voor radiotherapie,
streeft naar een individuele behandeling
van de patiënt: elke patiënt is immers
anders, elke kanker is anders, elke tumor is
anders. Bij MAASTRO onderzoeken ze
daarom al jaren de mogelijkheden van
heterogene bestraling. Een tumor is immers
niet homogeen samengesteld: sommige
delen zijn, door zuurstofgebrek, minder
vatbaar voor radiotherapie en medicijnen.
Die cellen zijn, dankzij state-of-the-art
apparatuur voor beeldvorming, zo goed
zichtbaar dat er heel gericht een hogere
bestralingsdosis gegeven kan worden.
“Maar we willen verder gaan”, aldus
Philippe Lambin, “ook medicatie komt niet
overal in de tumor. Wij willen de hypothese
bevestigen dat de tumorcontrole beter zal
zijn als we die zones van de tumor die
minder medicatie bevatten, bestralen. Met
de subsidie van het Kankeronderzoekfonds
Limburg - ons onderzoek is het sterproject
voor 2013 - breiden we het onderzoek uit
met een extra PET-scan van hypoxie (lage
zuurstof) en een medicatie update.”
Philippe Lambin merkt op dat het niet
gemakkelijk is om geld op te halen voor
innovatieve ideeën. “Kankeronderzoekfonds
Limburg geeft ons de mogelijkheid om te
bewijzen dat onze theorie juist is. Met de
resultaten van dit onderzoek hebben we
een haalbaarheidsstudie in handen, zodat
we hierna een officieel subsidieverzoek
kunnen indienen.”
Matty Weijenberg, hoogleraar Epidemiologie,
in het bijzonder de moleculaire
epidemiologie van kanker
Steeds meer mensen krijgen en leven met
de nadelige gevolgen van dikkedarmkanker.
Onderzoekers van de afdelingen Epidemiologie,
Klinische Genetica, Gastro-enterologie
en Pathologie onderzoeken samen de
oorzaken en gevolgen van dikkedarmkanker
in de EnCoRe-studie (Energie voor het leven
na ColoRectaalkanker) die begin 2012 is
gestart. Matty Weijenberg vertelt dat
patiënten in het Maastricht UMC+ gevolgd
worden vanaf de diagnose dikkedarmkanker
tot tien jaar na behandeling: “We willen de
rol van moleculair-genetische en leefstijlfactoren
als voeding en beweging bij de
oorzaak (ofwel etiologie), diagnose, behandeling
en prognose van dikkedarmkanker
ophelderen. Via uitgebreide vragenlijsten,
voedingsdagboekjes en bewegingssensors
verzamelen we daarom voortdurend
gedetailleerde informatie over voeding en
eetgewoonten, inclusief voedingssupplementen,
bewegingsactiviteiten en kwaliteit
van leven.”
Met herhaaldelijk verzamelde bloedmonsters
en routineus verzameld tumormateriaal
wordt tevens een biobank aangelegd,
die een schat aan biologisch materiaal voor
moleculair-genetisch onderzoek bevat.
Resultaten van de EnCoRe-studie kunnen
uiteindelijk bijdragen aan verbeterde
preventie, (vroeg-)diagnostiek, behandeling
en prognose van dikkedarmkanker. De
eerste resultaten worden verwacht in 2014.
“Voor betrouwbare onderzoeksresultaten is
het belangrijk dat zoveel mogelijk patiënten
deelnemen. De financiële steun van het
Kankeronderzoekfonds Limburg is daarom
van cruciaal belang; dit schept mogelijkheden
tot uitbreiding van de EnCoRe-studie
naar regionale ziekenhuizen”, aldus Matty
Weijenberg.
In deze SUMMUM gazet geven we de
onderzoeksprojecten slechts heel beknopt
weer. Maar de onderzoekers kunnen er uren
over praten en delen hun kennis graag met
belangstellenden. Wil je meer weten? Vraag
hen er gerust naar.
Kijk voor meer informatie ook op
hfl.nl > Kankeronderzoeksfonds Limburg.

5 | summumgazet 114
Klantgerichtheidsprijs 2012 voor poli Chirurgie
De poli Chirurgie is de winnaar van de Klantgerichtheidsprijs 2012. De prijs werd gegeven voor het effectiever maken van de wachtlijstprocedure voor operatieve patiënten. Dankzij
de nieuwe procedure kunnen patiënten die geopereerd moeten worden alles op één plek regelen, terwijl ze dit vroeger op drie verschillende plaatsen moesten doen. De poli Chirurgie
heeft de verbeterde wachtlijstprocedure ontwikkeld in eendrachtige samenwerking met Bureau Opname en de poli Anesthesiologie.
‘Soul power’ was het thema tijdens de
feestelijke uitreiking van de Klantgerichtheidsprijs.
“Zorg doe je tenslotte met hart
en ziel en voor je klant”, vertelt ‘klantropologe
’Jacqueline Fackeldey, die de moderator
was. Tijdens de feestelijke uitreiking
lichtten de vier genomineerde teams* in
video’s hun project nader toe. Het gaat
achtereenvolgens om de herdenkingsdienst
voor doodgeboren en overleden kinderen
(RVE EVK/MIC/OC in samenwerking met de
dienst Geestelijke Verzorging), informatieverstrekking
aan wachtende patiënten (poli
Orthopedie), de nazorgpoli voor CVA-patiënten
(poli Neurologie) en de verbeterde
wachtlijstprocedure voor operatiepatiënten
(poli Chirurgie, Bureau Opname en poli
Anesthesiologie).
De video over de herdenkingsdienst voor
doodgeboren en overleden kinderen is
aangrijpend en maakt indruk op de aanwezigen.
“Deze herdenkingsdienst is een sterk
voorbeeld van authentieke betrokkenheid
van het hele team”, stelt bestuurder Harm
Jan Driessen. Maar ook de video van de
Klantgerichtheidstaart
voor Trombosedienst
De medewerkers van de Stichting Trombosedienst
Maastricht hebben hard gewerkt
om de kwaliteit van de trombosezorg naar
een hoger plan te tillen. En met succes! Uit
handen van de voorzitter van de Federatie
van Nederlandse Trombosediensten ontving
de Trombosedienst onlangs het certificaat
voor CCKL/FNT-accreditatie. Dit is een
kwaliteitskeurmerk van de gezamenlijke
vakverenigingen klinische laboratoria en
trombosediensten, waarbij zowel de
kwaliteit van het laboratorium als van het
medisch handelen op het gebied van
antistollingstherapie wordt getoetst.
Om de continuïteit en kwaliteit van
trombosezorg in de zorgketen te verbeteren,
is verder een ketenoverleg opgestart,
uiteindelijke winnaar, de poli Chirurgie,
wordt gewaardeerd. Er wordt een patiënte
getoond die in de oude situatie een flinke
tocht door het hele ziekenhuis moest
maken, voordat zij definitief op de operatiewachtlijst
terechtkomt. In de nieuwe
situatie hoeft ze nog maar één keer haar
verhaal te doen. Klanten waarderen deze
nieuwe aanpak in een enquête met een 8,5.
“Het project van het winnende team lijkt zo
eenvoudig, dat je je afvraagt: ‘Waarom doet
niet iedereen dit al?’”, stelt Frans Koelman
die namens Stichting St. Annadal het
prijsbedrag van € 5.000,- beschikbaar stelt.
“Door initiatief te tonen en door persoonlijk
enthousiasme van de teamleden is dit tot
stand gekomen. Maar ook dankzij de
bereidheid om de verschillende werkwijzen
van de diverse clusters optimaal op elkaar
af te stemmen. Met als gevolg minder
overdrachtsmomenten, minder kans op
fouten en een sneller traject voor de
patiënt.”
geïnitieerd vanuit de Trombosedienst.
Hierbij zijn vertegenwoordigers van de
regionale apothekers, huisartsen, specialisten
ouderenzorg, thuiszorginstellingen en
tandartsen betrokken. Belangrijkste doel is
afspraken te maken over onderlinge
informatie-uitwisseling om de zorg zoveel
mogelijk op elkaar af te stemmen. Tenslotte
worden in samenwerking met de voorschrijvende
specialisten in het azM ook transmurale
zorgafspraken gemaakt. Inmiddels zijn
er al twee projecten gestart waarbij de
Trombosedienst Maastricht en specialisten
van het azM nauw samenwerken. Dit alles
komt de zorg voor patiënten natuurlijk ten
goede en is zeker een klantgerichtheidstaart
waard!
De klantgerichtheidstaat werd overhandigd aan zowel de Trombosedienst als de
Centrale Bloedafname in het kader van de opening van de nieuwe poli en ter benadrukking
van de goede samenwerking tussen de Trombosedienst en de Centrale Bloedafname.
Collega’s van de poli Chirurgie nemen de Klantgerichtheidsprijs – die bestaat uit het
beeldje ‘de gekroonde man’ en een cheque van € 5.000,- – in ontvangst.
Projectleider Bernadette Weytjens laat
weten dat de poli Chirurgie in haar nopjes is
met de Klantgerichtheidsprijs. Ze weet nog
niet wat ze met de prijs gaan doen, maar
weet wel dat die, samen met de partners
van Bureau Opname en de poli Anesthesiologie,
goed besteed zal worden. “Samenwerking
is bij dit project het sleutelwoord”,
aldus Weytjens. “Een goed project moet
volgens ons praktisch zijn en niet te veel
kosten. Veelbelovend is dat deze werkwijze
zich lijkt uit te breiden, doordat men vanuit
deze centrale plek ook de afspraken voor
een endoscopie probeert te regelen. In feite
zijn de mogelijkheden eindeloos! We vinden
het belangrijk dat een klantgerichtheidsproject
ziekenhuisbreed kan worden uitgerold.
Bij dit project zit dat in ieder geval goed,
want verschillende andere poliklinieken
hebben ons al benaderd voor meer informatie
over deze winnende procedure. Ze vinden
het mooi dat je op deze eenvoudige wijze
iets kunt regelen voor patiënten die zo
ervaren dat echt naar hen wordt geluisterd.”
*Lees meer over de genomineerde projecten in SUMMUM
gazet 113 en op het Kennisplein op Intraspect onder Thema
Klantgerichtheid.
“Kennisplein klantgerichtheid
is goed nieuws”
Het thema klantgerichtheid leeft in het Maastricht UMC+. Er zijn op dit gebied de
afgelopen jaren dan ook grote én belangrijke stappen gezet. Het is belangrijk dat
alle kennis omtrent klantgerichtheid in de organisatie wordt geborgd. Een mooi
instrument hiervoor is het virtuele ‘Kennisplein klantgerichtheid’. Medewerkers
vinden hier best practices en interessante weetjes over klantgerichtheid. Op
forums en blogs op het plein kunnen medewerkers discussiëren en kennis uitwisselen.
Het virtuele kennisplein is bedoeld om online informatie over grote thema’s te delen.
Kennis delen omtrent het thema veiligheid was al eerder mogelijk. Nu is ook het
thema klantgerichtheid toegevoegd. Je kunt het kennisplein benaderen via de click
button op Intraspect. “Het kennisplein klantgerichtheid is goed nieuws”, vertelt Inge
Ter Laak, adjunct-directeur RVE OG. Ze is al sinds jaar en dag ambassadeur en ‘aanjager’
van het thema klantgerichtheid en zet nu in op de borging van klantgerichtheid
in de organisatie. “Het uitwisselen van tips en ideeën met betrekking tot klantgerichtheid
hoeft nu niet meer één keer per jaar plaats te vinden. Er is een mooi kennisplein
ontwikkeld waarop iedereen dagelijks met elkaar kennis kan delen en bepaalde
projecten of onderdelen daaruit kan (her)gebruiken. Op deze manier kan voortdurend
inspiratie over en weer plaatsvinden!”
Een challenge team en diverse werkgroepen houden in de gaten dat de items op het
kennisplein op niveau blijven. Ze zorgen voor postings, blogs en zwengelen discussies
aan. Medewerkers kunnen ook op eigen initiatief items bespreekpaar maken of interessante
casussen omtrent klantgerichtheid posten. “Er zijn de afgelopen jaren grote
stappen gezet op het gebied van klantgerichtheid”, aldus Inge ter Laak. “Maar klantgerichtheid
is natuurlijk nooit af én moet op de juiste wijze geborgd worden. Het
interactieve kennisplein is hiervoor een uitstekend instrument!”

6 | summumgazet 114
RVE OG verankert klantgerichtheid
”Klantgerichtheid
werkt uitermate
aanstekelijk”
In het nabije verleden hebben tal van medewerkers een klantgerichtheidstraining
gevolgd. Maar klantgerichtheid is natuurlijk nooit af en moet in de organisatie worden
verankerd. De RVE Operatieve Geneeskunde (OG) heeft die borging voortvarend aangepakt.
In 2010 werd bijvoorbeeld voor alle afdelingen van OG gezamenlijk een klantgerichtheidsklapper
opgesteld, met daarin dezelfde uitgangspunten en richtlijnen.
“We hebben dit klantgerichtheidshandboek
gemaakt om de theorie over klantgerichtheid
concreet body te geven”, vertelt
stafadviseur RVE OG Carlo Theunissen. “Het
is voor alle 21 afdelingen binnen onze RVE
de kapstok waaraan ze jaarlijks hun nieuwe
klantgerichtheidsprojecten kunnen ophangen.
Op die manier werkt uiteindelijk
iedereen vanuit dezelfde visie en normen en
waarden aan klantgerichtheid. Voor ieder
hoofdstuk uit het handboek werd een
inloopsessie georganiseerd voor alle
veranderteamleden. De inloopsessies dienen
vooral ook om te leren van elkaars verbeter-
projecten uit de praktijk.” Overigens is de
klantgerichtheidsklapper voor het hele
ziekenhuis beschikbaar gesteld.
De RVE OG is onder de bezielende leiding
van adjunct-directeur Inge Ter Laak ook op
tal van andere manieren bezig om klantgerichtheid
verder te professionaliseren en te
verankeren. Klantgerichtheid wordt daarbij
bewust breder getrokken. “We verbinden in
de verbeterprojecten waar mogelijk
klantgerichtheid met bijvoorbeeld veiligheid,
medewerkerstevredenheid en procesoptimalisatie”,
vertelt P&O adviseur
5-minutenlijstje uitgerold op
meerdere afdelingen
In 2010 sleepte het project het 5-minutenlijstje van verpleegafdeling C4 de
allereerste klantgerichtheidsprijs in de wacht. Twee jaar later gebruiken meerdere
afdelingen zoals verpleegafdeling A1 dit klantvriendelijke hulpmiddel.
“Borging van klantgerichtheid is super belangrijk”, aldus Edward Nolle, afdelingshoofd
van A1. “Een goed initiatief zoals het 5-minutenlijstje verdient het gewoon
om ziekenhuisbreed ingevoerd te worden.”
Uit een enquête in 2009 bleek dat patiënten op verpleegafdeling C4 vonden dat ze
soms te weinig persoonlijke aandacht kregen. De afdeling ontwikkelde daarom een
‘5-minuten lijstje’ met vier eenvoudige vragen: Wat vindt u positief aan de werkwijze
van de zorgverleners van C4? Heeft u eventueel verbetersuggesties? Is de informatie
die u ontving volledig? Zijn er eventueel nog andere vragen?. Door die vier vragen
tijdens het verblijf één tot drie keer te stellen, krijg je interessante informatie van
patiënten, waarop je vervolgens direct kunt anticiperen. Uiteindelijk won dit
initiatief de Klantgerichtheidsprijs van 2010 en werd het 5-minutenlijstje ook bij
andere afdelingen ingevoerd.
“Wij hebben dit project op verpleegafdeling A1 ingevoerd omdat het 5-minutenlijstje
een relatief kleine interventie is, die een groot effect heeft in termen van klanttevredenheid”,
vertelt Edward Nolle. “Tijdens de afsluitingsdag van de klantgerichtheid
RVE OG 2012 heb ik daarom een presentatie gegeven over de borging van dit project.
De medewerkers van A1 houden iedere maandag en donderdag 5-minutengesprekken
met patiënten. Wanneer een patient niet tevreden is, proberen we meteen actie te
ondernemen. De medewerkers leveren alle formulieren met de gesprekken bij mij in
en ik verwerk die in de computer. Aan het eind van de maand krijgt iedereen de
resultaten toegestuurd. Het mooie hiervan is dat medewerkers op deze manier ook
veel complimenten krijgen, want de meeste patiënten zijn erg tevreden. Onze
hardwerkende medewerkers genieten van die positieve feedback en verdienen die
natuurlijk ook. Verder destilleren we uit al die gesprekken structurele problemen die
we vervolgens definitief proberen op te oplossen. Het 5-minutengesprek leidt zo niet
alleen tot meer klanttevredenheid, maar ook tot een hogere medewerkerstevredenheid
en veiligheid. Dat maakt de cirkel weer helemaal rond!”
Warm welkom voor bezoekers OK
Op de OK komen dagelijks veel bezoekers zoals medische studenten en gastoperateurs.
De grootste groep bezoekers zijn de studenten. Voor studenten is het
volgen van een wasinstructie en het meekijken tijdens een operatie veelal de
eerste kennismaking met het OK-complex. Op de OK gelden specifieke gedragsregels
en staat veiligheid hoog in het vaandel. Met behulp van een verbeterproject
worden studenten tegenwoordig beter voorbereid op dit bezoek. “Dit project
verbetert niet alleen de klanttevredenheid, maar ook de medewerkerstevredenheid
én de veiligheid op de OK”, vertelt OK-secretaresse Jennifer Bender. “Het
project is ook geborgd in ODIN.”
“Ons team zag dat we in het voortraject van de ontvangst op de OK het nodige
konden verbeteren”, vertelt Jennifer Bender. “We hebben daarom een centraal
meldpunt (E info.ok@mumc.nl ) ingericht, waar studenten door de verschillende
specialismen kunnen worden aangemeld voor het meekijken tijdens een operatie of
voor het deelnemen aan een wasinstructie. Na aanmelding ontvangen de studenten
een uitnodiging en een brochure met daarin praktische informatie zoals een routebeschrijving
en de veertien gouden OK-gedragsregels.”
“Regelmatig kwam het voor dat studenten naar de OK kwamen met sieraden,
nagellak of een oud Pinkpopbandje”, aldus Jennifer Bender. “Dat zie je nu veel
minder omdat het voortraject beter is georganiseerd.” Bij aankomst op het OK-complex
ontvangen de studenten een bezoekersbadge en worden ze verder begeleid.
De studenten stellen dit op prijs. Door het project is er ook meer zicht op het aantal
aanwezigen op de operatiekamer en dat maakt het werken op de OK nog veiliger.
De nieuwe aanpak is volgens Bender een succes en wordt op professionele wijze
geborgd. “Dit op zich eenvoudige project heeft een blijvende positieve impact en
wordt breed gedragen.”
Stephanie Steegmans. “De projecten
Handhygiëne en Gastbezoeken op de OK
zijn daarvan goede voorbeelden. Daarnaast
is het voor ons essentieel dat projecten
zoveel mogelijk ook op andere afdelingen
uitgerold kunnen worden. Hoe dat kan, zie
je goed bij een klantgerichtheidsproject
zoals het 5-minutenlijstje (winnaar van de
Klantgerichtheidsprijs 2010).”
In 2012 zijn ook gastbezoeken van afdelingen
bij elkaar geïntroduceerd om het
leerproces te versterken. ”Je ziet dat
medewerkers een boost krijgen door op
deze integrale wijze samen te werken aan
klantgerichtheid. We zien tot ons grote
enthousiasme dat steeds meer medewerkers
spontaan met goede ideeën komen én
deze vervolgens ook op professionele wijze
(SMART!*) aanpakken. Klantgerichtheid
werkt bij ons kortom uitermate aanstekelijk!”
*SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel,
Realistisch en Tijdgebonden
Als afsluiting van het klantgerichtheidjaar organiseerde de RVE OG een afsluitingsmidddag;
een zeer geslaagde en inspirerende middag waar onder meer 21 afdelingen
hun verbeterproject presenteerden met de nadruk op het behaalde verbeterresultaat.

Orthopedie gelooft er absoluut in!:
7 | summumgazet 114
De kracht van een goed patiëntgesprek
De kracht van goede en effectieve communicatie is iedereen wel bekend. Maar hoe gaat dat eigenlijk in de dagelijkse praktijk in een patiëntgesprek? Probeer je de patiënt echt te
begrijpen? Kijk je de patiënt aan of kijk je meer naar het computerscherm? En is je manier van communiceren wel zo effectief? Bewustwordingsvragen die tot nadenken stemmen.
Of aanzetten tot verandering. Maar hoe doe je dat? Om de gespreksvaardigheden te verbeteren, startte de afdeling Orthopedie met video-observatie van patiëntgesprekken. Heleen
Staal, Valerie van den Eertwegh en Jeroen Renkens zijn ‘verkocht’ en geloven in de kracht van een goed patiëntgesprek.
“Goed kunnen communiceren is een
belangrijke vaardigheid voor een arts”,
vertelt Heleen Staal, orthopedisch chirurg,
initiatiefnemer en kartrekker van de
video-observatie patiëntgesprekken. “De
arts moet immers adequaat over het
medisch beleid kunnen communiceren met
patiënt, familie en medezorgverleners. Een
positief en effectief gesprek heeft in alle
opzichten een positief effect op de patiënt.
Je kunt het een niet los zien van het ander.
We hebben te maken met heel de mens. En
heldere en open communicatie kan onder-
of overbehandeling voorkomen. Artsen zijn
zich wel bewust van het belang van goede
communicatie, maar in de dagelijkse
praktijk blijkt goed en effectief communiceren
toch best lastig te zijn.
Valerie van den Eertwegh, communicatiedeskundige
van de FHML, vult aan: “Hoe
kort een policonsult ook duurt, als je daarin
verbinding kunt maken met de patiënt en
diens familie en de juiste informatie
overgebracht krijgt, geeft dat wezenlijk
voldoening en haalt het plezier in het vak
terug. Ik herinner me een mooie opmerking
van een arts: ‘Ik mag mijn eigen gevoel
laten zien, hoef me niet zo ‘te verstoppen’
achter die witte jas’; dan vinden patiënten
mij als dokter ook leuker omdat ik meer
mens ben’.”
Om de gespreksvaardigheden te verbeteren,
startte de afdeling Orthopedie - samen met
een communicatiedeskundige - in 2011 met
video-observatie van patiëntgesprekken.
Het project bestaat uit een jaarlijks terugkerend
videotrainingsprogramma waaraan
alle stafleden, aiossen, nurse practitioners
en physician assistants van de orthopedische
poli moeten deelnemen. “Bij alle
behandelaars hangt een camera in hun
polikamer met een afstandsbediening
waarmee ze zelf de opnames kunnen
Nieuwjaarsredes op
Intraspect
maken”, legt Valerie van den Eertwegh uit.
“De patiënt is daarbij overigens niet
herkenbaar in beeld en deelnemende patiënten
wordt vooraf om toestemming gevraagd.
De behandelaar bekijkt na afloop de
opnames en mailt vervolgens de tijdsindicatie
door van enkele fragmenten waar hij/zij
wel en niet zo tevreden over was. Ik bekijk
al het opnamemateriaal en noteer hierbij
feedback. In vier bijeenkomsten laten we
vervolgens zien hoe communicatie in alle
opzichten inwerkt op patiënten en bespreken
we suggesties voor een effectief
consult. Degene die een fragment indient,
Op woensdag 2 januari vond de nieuwjaarsreceptie van het Maastricht UMC+ plaats
op het terras niveau 4 azM. Lou Brans Brabant (vice-bestuursvoorzitter azM/bestuurslid
Maastricht UMC+) en Albert Scherpbier (vicebestuursvoorzitter Maastricht
UMC+/decaan FHML) spraken er de nieuwjaarsredes uit. Deze zijn nu terug te
bekijken op Intraspect onder Bestuur > Nieuws en op de home page. Daar vindt u
ook een fotoverslag van de nieuwjaarsreceptie en het video-overzicht ‘2012 gescand’
met de highlights van het jaar 2012 .
begint daarbij zelf met benoemen wat het
meest opviel. Dan bekijken we de fragmenten
die door mij zijn geselecteerd voor
feedback. Hier zit vaak een algemeen
leerpunt achter voor de hele groep ‘herken
je dit, hoe zouden jullie dit doen?’. Aan het
eind van iedere bijeenkomst formuleert
iedereen een individueel leerpunt om
meteen toe te passen in de praktijk. Na drie
maanden vraag ik hoe dit is gegaan. Hierna
volgt een evaluatiebijeenkomst waarin we
verbeteringen voor volgend jaar bespreken.
Het is wel belangrijk dat de sfeer tijdens de
bijeenkomsten open is en luchtig blijft en
dat we ook grapjes kunnen maken. En
boven alles dat het veilig voelt.”
Valerie van den Eertwegh vindt het project
een “super initiatief”. “Heleen vindt goede
communicatie en contact met patiënten heel
belangrijk en heeft zich hiervoor enorm
ingezet. Juist doordat een hele afdeling bij
dit initiatief is betrokken, kun je echt
structurele verbeteringen maken. Zo kun je
waarborgen dat iedereen erin meegaat,
elkaar erop kan aanspreken en in kan
ondersteunen, en men er zo regelmatig aan
wordt herinnerd. Door deze herhaling
beklijven gedragsveranderingen veel langer
en beter. Ik hoop echt dat andere afdelingen
hierdoor geprikkeld worden en dit project
ook invoeren.”
Orthopedisch chirurg in opleiding Jeroen
Renkens is enthousiast over het project.
“Ik vind het heel goed om mezelf eens te
zien in een patiëntgesprek. Wat je zegt, hoe
je overkomt. Het was bijvoorbeeld een
echte eyeopener om te zien dat ik veel naar
het computerscherm kijk. Nu kijk ik naar de
patiënt en ga echt het gesprek aan. Je moet
de problemen en vraagstelling helder
krijgen, want juist door een goed gesprek
motiveer je de patiënt voor een effectieve
behandeling. En dat is weer in het belang
van de patiënt en daarvoor willen we het
beste.”
“Ik ervaar dit project als heel positief“, zegt
Heleen Staal tot slot. “Door de videofragmenten
van elkaar te bekijken, leer je je
collega’s ook op een andere manier kennen.
Ik wist niet dat sommige collega’s zo met
patiënten omgaan, het is leuk en leerzaam
om dat van elkaar te zien. Ik zie heel goed
de groei van onze gespreksvaardigheden,
het is al onderdeel van de afdelingscultuur.
We gaan er absoluut mee door en willen het
project uitbreiden naar ons OK-team.
Klachten over de bejegening zijn duidelijk
afgenomen en dat geeft een goed gevoel.
Patiënten reageren ook heel positief: ‘Heel
goed dat jullie dit doen!’.”

8 | summumgazet 114
De missie van de nieuwe hoogleraar en hoofd Medische Psychologie
Rudolf Ponds wil geen buitenbeentje blijven
De ‘ongelukkige’ knip die filosoof Descartes vier eeuwen gelden maakte tussen geest en lichaam (psyche en soma) speelt de medisch psycholoog nog steeds parten. Dat vindt Rudolf
Ponds, het nieuwe hoofd van de afdeling Medische Psychologie en bijzonder hoogleraar Medische Psychologie. “Psychologische oorzaken van aandoeningen zijn even reëel als
medische, maar wij medisch psychologen blijven een buitenbeentje.” En dáár wil Ponds als hoogleraar én als afdelingshoofd het nodige aan veranderen.
Rudolf Ponds wil zijn collega-medici overtuigen van de noodzaak om sneller de medisch
psycholoog in te schakelen.
Er is becijferd dat bij slechts vier op de
duizend patiënten die worden behandeld in
een ziekenhuis een medisch psycholoog is
betrokken, zo stelde Rudolf Ponds in zijn
oratie november 2012. De redenen daarvan
zou hij graag nader onderzoeken, “vooral
ook omdat bekend is dat de interventie van
de medisch psycholoog het medisch
handelen en daarmee de kwaliteit van leven
voor de patiënt aanzienlijk kan verbeteren”.
Maar juist die interventie blijkt in de
praktijk de moeilijkheid. Door de geslotenheid
van psychologische dossiers krijgt de
praktiserende arts weinig informatie en dat
vaak na lang wachten, vanwege de lange
wachtlijsten voor de onderzoeken. En de
informatie die de arts wél krijgt, is door-
Wie is Rudolf Ponds?
spekt van onnodig vakjargon en termen als
zou kunnen, niet uit te sluiten en lijken. “En in
het advies is onduidelijkheid maar al te vaak
troef: advies ontbreekt, is weinigzeggend of
laat alle mogelijkheden open”, aldus Ponds.
Rudolf Ponds heeft “een bloedjehekel” aan
het geaarzel van psychologen. De aarzeling
om duidelijk en éénduidig te zijn is wellicht
“een hardnekkige nawee van de universitaire
studie psychologie. Twijfel aan alles –
gedrag kent vele verklaringen wordt ons
met de paplepel ingegoten”. Hij ziet het als
zijn missie om die houding te veranderen.
“Ik wil me met de opleiding gaan bemoeien,
kordaatheid aanleren. We hebben veel
concreets te bieden, maar we verkopen het
Rudolf Ponds is in 1960 geboren in een klein dorp in de Achterhoek. Hij studeerde
(klinische) psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en werkte na zijn afstuderen
twee jaar bij de faculteit Psychologie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Sinds
1998 is hij als neuropsycholoog verbonden aan het MUMC+. In 1998 promoveerde hij
op het proefschrift ‘Forgetfulness and cognitive aging: prevalence, characterististics
and determinants’ bij prof.dr. Jelle Jolles. Ponds heeft daarnaast gewerkt als hoofd van
de afdeling Hersenletsel bij de Mondriaan Zorggroep. Tegenwoordig werkt hij ook bij
revalidatiecentrum Adelante in Hoensbroek. Hij is voorzitter van de sectie Neuropsychologie
van het Nederlands Instituut van Psychologen. Ponds is getrouwd en heeft
vier kinderen. Hij houdt van bridgen en koken en blaast stoom af als spits in zijn plaatselijke
veteranen voetbalelftal. In zijn vakanties reist hij net zo lief met een oude
camper door Noord Brabant als naar een exotische bestemming.
slecht”. Anderzijds wil hij zijn collega-medici
overtuigen van de noodzaak om sneller
de medisch psycholoog in te schakelen. “De
arts moet de patiënt laten begrijpen dat we
psychische oorzaken van een aandoening
ook kunnen en moeten aanpakken. De
psycholoog moet als het ware naast de
dokter zitten”.
Ook blijft Ponds zich inzetten voor het
onderzoek naar veroudering en dementie bij
het Alzheimer Centrum Limburg en de
Geheugenpoli. “Helaas is er nog steeds geen
remedie voor de aandoeningen die dementie
veroorzaken, maar door vroeg diagnostiek
hebben we wel steeds meer therapeutische
mogelijkheden.” Dementie en veroudering
staan in het middelpunt van de belangstelling.
De glazen huis-actie van de Belgische
radiozender Studie Brussel afgelopen
december was er helemaal op gericht.
“Mensen zijn steeds alerter op tekenen van
dementie en ze weten ook dat er middelen
zijn om het te meten”, vertelt Ponds. “Maar
je bent er niet met te vertellen dat iemand
gaat dementeren. Hoe help je de patiënt en
zijn naasten ermee te leven?”.
Eén van de hulpmiddelen die nog verder
moet worden ontwikkeld, is mentale
conditietraining. Daarvan dacht Ponds
eerder dat het niet werkte, zo gaf hij toe in
zijn oratie. Maar serieuze onderzoeken laten
inmiddels zien dat dergelijke hersengymnastiek
wél positieve effecten heeft, zij het
nog bescheiden. Hij vindt het nu zeer de
moeite waard om de meerwaarde van die
trainingen goed te onderzoeken.
De late gevolgen van niet-aangeboren
hersenletsel zijn de derde component van
Rudolf Ponds’ missie als hoogleraar en
hoofd Medische psychologie. Bij hersenletsel
door een ongeval of beroerte wordt in
eerste instantie vooral ingezet op de fysieke
revalidatie van de patiënt. Maar er treden
ook vaak veranderingen op in de persoonlijkheid,
het gedrag of de emoties. En dat
kan een akelig koude douche zijn voor het
gezin wanneer een patiënt na de revalidatie
thuiskomt. Óf de patiënt loopt dan zelf
tegen beperkingen aan. “Daar deden we
niet zo veel aan, maar nu zetten we heel
actief allerlei vormen van psychotherapie in
om mensen te helpen zich aan de nieuwe
identiteit aan te passen.”
Tenslotte voorziet Ponds dat het Maastricht
UMC+ de academische zorg-, onderwijs- en
onderzoekstaken de komende jaren zal
vergroten. Dat betekent voor de afdeling
Medische Psychologie dat medewerkers zich
steeds meer academisch moeten profileren,
onder meer op gebieden als zorgontwikkeling,
wetenschappelijk onderzoek of
onderwijs aan artsen en psychologen. Een
uitdagende klus voor een man met een
missie.
Ipads voor kinderafdeling
In 2012 fietste Willie Bruls naar Santiago de Compostela en terug om geld in te zamelen
voor de kinderafdeling. In december overhandigden Willie en zijn echtgenote Bernadette
een cheque van maar liefst € 3.500,- aan Lilian Limpens, hoofd Pedagogisch Team. Limpens
is blij met de gulle gift. “Van het bedrag zijn inmiddels twee IPADS gekocht. Hiermee kunnen
we kinderen op een mooie en moderne manier die hen aanspreekt voorbereiden op operaties,
onderzoeken en behandelingen. We willen Willie dan ook heel erg bedanken!”
Lilian Limpens (midden) is blij met de gulle gift voor de kinderafdeling.

Leren leren binnen de psychiatrie
Denk je mee over
de MUMC+-website?
In het afgelopen jaar heeft de projectgroep ‘livegang mumc.nl’ hard gewerkt aan de
nieuwe website voor het Maastricht UMC+. De site geeft basisinformatie over het
ziekenhuis en de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences (FHML). We spreken
dan ook van een ‘kernwebsite’. De kernwebsite is als nu al te bekijken op
http://mumc.betawerk.eu.
9 | summumgazet 114
SmartScan wil psychose in de kiem smoren
Het project SmartScan* doet een frisse wind waaien binnen het psychiatrisch onderzoek. Jim van Os, hoofd Psychiatrie, en zijn team hanteren een onderzoeksmethodiek waarin
zogheten fMRI-scans een centrale rol spelen. De scans brengen in kaart wat gebeurt in de hersenen van mensen bij wie het vermogen om te leren van (omgevings)ervaringen
verstoord is. Gedaan met de ‘toevalsbevindingen’ waar de traditionele psychiatrische literatuur mee vol staat. Het project moet leiden tot een beter inzicht in het beginstadium van
psychische aandoeningen als psychose of depressie. Hoe kan een patiënt zichzelf helpen?
In de beginfase van psychische aandoeningen
speelt een beschadigd leervermogen
ons brein parten. “Het brein helpt ons om
adaptief gedrag te ontwikkelen”, legt Van
In de afgelopen jaren zijn naast azm.nl
ongeveer 70 websites ontstaan die allemaal
een verbinding hebben met het azM/
Maastricht UMC+ en daardoor ook interessant
zijn voor patiënten en bezoekers,
verwijzers, wetenschappers en studenten.
Samen vormen ze met de kernwebsite het
‘Maastricht UMC+-netwerk’. De bezoeker
doorzoekt via een zoekopdracht ook de
aangesloten netwerksites. Op deze manier
zijn zowel de basisinformatie als de
aanvullende specialistische informatie (op
de netwerksites) meteen beschikbaar.
Deze kernwebsite is met opzet beknopt
gehouden en bevat derhalve geen uitgebreide
informatie over ziekten, aandoeningen of
Os uit. “Het leert ons hoe we moeten
omgaan met onze omgeving. Als een tijger
op je afkomt, ren je weg. Maar als er een
traumatische ervaring plaatsvond in de
Jim van Os hoopt met SmartScan aan te tonen dat mensen in een vroege fase van een
psychische aandoening goed in staat zijn om zichzelf te helpen via zelfmanagement.
behandelingen. Afdelingen, RVE’s, zorglijnen
die aan de basisinformatie niet voldoende
hebben, kunnen onder eigen
verantwoordelijkheid een eigen website
ontwikkelen en bijhouden. Om het zo
gemakkelijk mogelijk te maken een eigen
netwerksite te ontwikkelen, is er een
starterpakket gemaakt. Met dit pakket is
volledige integratie van de site met het
Maastricht UMC+-netwerk gegarandeerd.
We horen graag van je wat je van de
website vindt en vooral wat je nog mist.
Meer informatie en een kort reactieformulier
vind je op intranet of neem contact op
met webmaster Geertjan van Zonneveld,
stafdienst Communicatie, T 76720.
kindertijd, kan het zijn dat je andere
verwachtingen koestert ten aanzien van de
je omringende wereld. Kleine omgevingsprikkels
wekken dan telkens negatieve
gevoelens op die iemand richting depressie
of psychose kunnen duwen.”
Hoe functioneert dat leermechanisme in ons
brein precies en vooral: wat is er aan de hand
als het is verstoord? Biedt hét handboek van
de psychiatrie, de Diagnostic and Statistical
Manual of Mental Disorders (DSM), daarover
geen uitsluitsel? Van Os: “In de DSM is
geprobeerd om alle symptomen in kaart te
brengen die bij bepaalde stoornissen horen.
Maar de beschrijvingen zijn in feite afgesproken
op basis van criteria. Niet op basis van
waarnemingen van wat er daadwerkelijk in
de hersenen plaatsvindt. Met fMRI-scans
hebben we nu de mogelijkheid om biologisch
bewijsmateriaal te verzamelen.”
Nog een ondergeschoven kind binnen
psychiatrisch onderzoek is de relatie met de
omgeving. “Onze gemoedstoestand verandert
voortdurend al naar gelang de omgeving
of de situatie waarin we verkeren. Om
met concrete ervaringen rekening te kunnen
houden, zijn we inmiddels twintig jaar
bezig met het verzamelen van gegevens van
patiënten verspreid over de dag. Voor het
project ontwikkelden we een app, de
Experience Sampling Method, die proefpersonen
in staat stelt om eenvoudig data in te
voeren. Ze geven antwoord op vragen als:
waar ben je, wat doe je en hoe voel je je op
dit moment. De schat aan informatie die de
ESM oplevert, combineren we met de
verschillen in leervermogen die de scans
aan het licht brengen.”
Met SmartScan hoopt het onderzoeksteam
te kunnen aantonen dat mensen in een
vroege fase van een psychische aandoening
goed in staat zijn om zichzelf te helpen via
zelfmanagement. Van Os: “Mensen met
psychische klachten moeten leren om naar
zichzelf te kijken. Door je bewust te zijn
van patronen die te maken hebben met het
verstoorde leerproces en door tijdig op te
treden, kun je voorkomen dat je aan de
pillen moet.”
Feitelijk gaat het hier om preventie, alweer
een terrein waar de psychiatrie nog veel
winst kan behalen. “We hopen te komen tot
de ontwikkeling van een digitale mindfulness
therapeut, een app die de patiënt
adviseert over hoe hij op een bepaalde
situatie kan reageren zonder uit balans te
raken.”
Dat SmartScan op deze manier een positieve
bijdrage wil leveren aan public health
in het algemeen en geestelijke gezondheid
in het bijzonder was voor Stichting de
Weijerhorst een belangrijke reden om het
project financieel mogelijk te maken.
*De officiële projectnaam luidt Novel Self-management
Techniques for Early Expression of Psychopathology:
An Experimental Study Linking Neural and Mental
State Reactivity Phenotypes.

Aanleiding
Academisch Aanleiding Ziekenhuis Maastricht heeft in april/ mei 2011 een medewerkersonderzoek laten uitvoeren door Effectory.
Naar Academisch aanleiding van Ziekenhuis de uitkomsten Maastricht van heeft dit onderzoek in april/ mei is een 2011 workshop een medewerkersonderzoek “zelfstandig aan de slag” laten georganiseerd uitvoeren door voor Effectory. de
P&O Naar adviseurs. aanleiding Het doel van was de uitkomsten de aanwezigen van dit kennis onderzoek te laten is maken een workshop met de Humaneyes “zelfstandig methodiek, aan de slag” zodat georganiseerd zij de voor de
organisatie P&O adviseurs. kunnen ondersteunen Het doel was de tijdens aanwezigen het natraject kennis van te laten het medewerkersonderzoek. maken met de Humaneyes Op de methodiek, volgende zodat pagina‟s zij de vind
je een organisatie fotoverslag kunnen van de ondersteunen bijeenkomst tijdens op donderdag het natraject 9 juni van 2011. het medewerkersonderzoek. Op de volgende pagina‟s vind
je een fotoverslag van de bijeenkomst op donderdag 9 juni 2011.
Deelnemers workshop
Deelnemers workshop
Raymond Blezer Vivianne Otten
Raymond Blezer Vivianne Otten
Saskia Eggen Marly Senden
Saskia Eggen Marly Senden
Kirsten van Hoof Stephanie Steegmans
Kirsten van Hoof Stephanie Steegmans
Jan Kuppers Jolene van der Steen
Jan Kuppers Jolene van der Steen
Nicole Lahaije Marjolein Timmermans
Nicole Lahaije Marjolein Timmermans
Ilona Mandaat Marie Therese Vaessens
Ilona Mandaat Marie Therese Vaessens
Edwin Meertens José Verheijen
Edwin Meertens José Verheijen
Aanleiding
Aanleiding
Academisch Ziekenhuis Maastricht heeft in april/ mei 2011 een medewerkersonderzoek laten uitvoeren door Effectory.
Academisch Ziekenhuis Naar aanleiding Maastricht van heeft de uitkomsten in april/ mei van 2011 dit een onderzoek medewerkersonderzoek is een workshop “zelfstandig laten uitvoeren aan door de slag” Effectory. georganiseerd voor de
10 | summumgazet Aanleiding 114 Naar aanleiding van P&O de adviseurs. uitkomsten Het van doel dit was onderzoek de aanwezigen is een workshop kennis te “zelfstandig laten maken aan met de de slag” Humaneyes georganiseerd methodiek, voor zodat de zij de
Academisch Ziekenhuis Maastricht heeft in april/ mei 2011 een medewerkersonderzoek laten uitvoeren door Effectory.
P&O adviseurs. Het organisatie doel was kunnen de aanwezigen ondersteunen kennis tijdens te laten het maken natraject met van de Humaneyes het medewerkersonderzoek. methodiek, zodat Op zij de de In volgende het pagina‟s vind
Naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek is een workshop “zelfstandig aan de slag” georganiseerd voor de
organisatie kunnen je een ondersteunen fotoverslag tijdens van de het bijeenkomst natraject van op donderdag het medewerkersonderzoek. 9 juni 2011. Op de volgende pagina‟s vind
P&O adviseurs. Het doel was de aanwezigen kennis te laten maken met de Humaneyes methodiek, zodat zij de
je een fotoverslag van de bijeenkomst op donderdag 9 juni 2011.
organisatie kunnen ondersteunen tijdens het natraject van het medewerkersonderzoek. Op de volgende pagina‟s vind nieuws
je een fotoverslag van de bijeenkomst Deelnemers op donderdag workshop 9 juni 2011.
Tweede medewerkersonderzoek eind januari
Deelnemers workshop
Raymond Blezer
En jij? Wat vind jij?
Deelnemers workshop Raymond Blezer
Saskia Eggen
Raymond Blezer Saskia Eggen
Kirsten van Hoof
Vivianne Otten
Vivianne Otten
Marly Senden
Vivianne Otten
Marly Senden
Stephanie Steegmans
Kirsten van Hoof Stephanie Steegmans
Eind januari Saskia krijgen Eggen Kirsten van Hoof
alle ziekenhuismedewerkers Jan voor Kuppers de tweede keer de vragenlijst Marly Senden Stephanie Steegmans
van het medewerkersonderzoek Jolene van thuisgestuurd.
der Steen
Vergezeld van Kirsten het vriendelijke, van Hoof Jan doch Kuppers dringende verzoek om dit vooral in te vullen en terug te Jolene sturen. van De der vragenlijst Steen
Nicole Lahaije
Stephanie Steegmans Jolene van der Steen
Marjolein
is weliswaar
Timmermans
omvangrijk, maar je bent er in Nicole een klein Lahaije kwartier doorheen. Dé kans om je mening te geven Marjolein over werken Timmermans bij het azM. Alvast bedankt
Jan Kuppers Nicole Lahaije
Ilona Mandaat
Jolene van der Steen Marjolein Timmermans
Marie Therese Vaessens
voor je medewerking.
Nicole Lahaije Ilona Mandaat Marie Therese Vaessens
Edwin Meertens
Marjolein Timmermans Marie Therese Vaessens
José Verheijen
José Verheijen, Ilona coördinator Mandaat van Edwin het Meertens Marie Therese Vaessens José Verheijen
medewerkersonderzoek,
Edwin Meertens
vertelt dat het
management als het ware wil weten wat de
temperatuur is binnen het ziekenhuis. Wat
gaat goed, wat kan beter? “Natuurlijk blijft
het niet bij meten en weten alleen; mogelijke
knelpunten worden nader onderzocht
en zo snel en goed als mogelijk opgepakt.”
Veel gehoorde verbeterpunten bij de vorige
enquête waren bijvoorbeeld ‘Niet lekker
lopende communicatiepatronen’ en ‘weinig
betrokkenheid bij de organisatie’. José
Verheijen vertelt dat op afdelingsniveau
daarop actie is ondernomen. De introductie
van Lean Six Sigma is daar een voorbeeld
van.
José Verheijen
Colofon
Aanleiding
Aanleiding Academisch Ziekenhuis Maastricht heeft in april/ mei 2011 een medewerkersonderzoek lat
Academisch Naar aanleiding Ziekenhuis van Maastricht de uitkomsten heeft van in april/ dit onderzoek mei 2011 is een een medewerkersonderzoek workshop “zelfstandig aan laten de uitvoeren slag” georganiseerd door Effectory. voor de
Naar P&O aanleiding adviseurs. van Het de uitkomsten doel was de van aanwezigen dit onderzoek kennis is een te laten workshop maken “zelfstandig met de Humaneyes aan de slag” methodiek, georganiseerd zodat zij voor de de
P&O organisatie adviseurs. Het kunnen doel ondersteunen was de aanwezigen tijdens kennis het natraject te laten van maken het met medewerkersonderzoek. de Humaneyes methodiek, Op de volgende zodat zij de pagina‟s vind
organisatie je een fotoverslag kunnen ondersteunen van de bijeenkomst tijdens het op natraject donderdag van 9 het juni medewerkersonderzoek. 2011.
Op de volgende pagina‟s vind
je een fotoverslag van de bijeenkomst op donderdag 9 juni 2011.
Deelnemers workshop
Deelnemers workshop
Raymond Blezer Vivianne Otten
Raymond
Saskia
Blezer
Eggen
Vivianne
Marly
Otten
Senden
Saskia
Kirsten
Eggen
van Hoof
Marly
Stephanie
Senden
Steegmans
Kirsten
Jan
van
Kuppers
Hoof Stephanie
Jolene
Steegmans
van der Steen
Jan Kuppers
Nicole Lahaije
Jolene
Marjolein
van der
Timmermans
Steen
Nicole
Ilona
Lahaije
Mandaat
Marjolein
Marie
Timmermans
Therese Vaessens
Ilona
Edwin
Mandaat
Meertens
Marie
José
Therese
Verheijen
Vaessens
Edwin Meertens José Verheijen
SUMMUM gazet is een gemeenschappelijke uitgave voor alle medewerkers
van het Maastricht UMC+.
Uitgever stafdienst Communicatie azM
Hoofdredactie Liz Tans
Eindredactie Ellen Kennes
Redactieadres Postbus 5800, 6202 AZ Maastricht
T 043 387 51 12, F 043 387 51 14, E nieuwsredactie.communicatie@mumc.nl
Artikelen Karin Burhenne / Jos van Cann / Marijke van Doorn / Judith
Driesen / Ellen Kennes / André Leblanc / Lieke Muyris / Silvia van de Put
/ Maria Rovers / Peter Swelsen / Maastricht University
Basisvormgeving Zuiderlicht, Maastricht
Foto’s Raff Coolen / Appie Derks / Alf Mertens / Jonathan Vos
Hans Evers hoofdredacteur
Gynaecoloog Hans Evers is per 1 januari de
nieuwe hoofdredacteur van het wetenschappelijk
tijdschrift Human Reproduction.
Evers, hoofd van het IVF-centrum, is
momenteel adjunct-hoofdredacteur van het
tijdschrift en oud-voorzitter van de European
Society for Human Reproduction and
Embryology, de uitgever van het tijdschrift.
(27 december, nationale media)
Spaanse verpleegkundigen
Na een verhaal in nrc-next en NRC (11
december) wijdde L1-tv een item aan de
bevindingen van de 14 Spaanse verpleegkundigen
die in het Maastrichtse ziekenhuis
worden opgeleid tot anesthesie- en ok-medewerker.
(L1, 22 december)
Dermatologen naar Catharina
Om de continuïteit van zorg en opleiding op
het gebied van de dermatologie te waarborgen
gaan het Catharina Ziekenhuis Eindhoven
(CZE) en het Maastricht UMC+ samenwerken.
Daartoe is 21 december jl. een
overeenkomst gesloten, waarin is geregeld
dat Maastrichtse dermatologen de zorg in
het Eindhovense ziekenhuis gaan invullen.
(21 december, regionale media)
De meest gestelde vraag over het medewerkersonderzoek
heeft te maken met de
twijfel aan de anonimiteit. José Verheijen
kan het niet duidelijk genoeg benadrukken:
“De vragenlijsten worden bij een externe
Samenwerking Vesalius
partij volledig anoniem verwerkt en daarna
Het algemeen ziekenhuis Vesalius van
vernietigd. Het azM krijgt er geen inzage in.
Tongeren en het azM / Maastricht UMC+
We sturen de vragenlijsten thuis omdat je
gaan een samenwerking aan op het gebied
daar in alle rust en privacy je Humaneyes antwoorden hanteert in de workshops het VVV van de pediatrische intensieve zorg.
kunt invullen. En we vragen puur voor de
Kinderen worden voor intensieve zorg
statistieken naar leeftijd, geslacht en
vanuit Tongeren doorverwezen naar
afdeling en dergelijke, zodat we bijvoor-
Maastricht. (21 december)
beeld kunnen achterhalen of Academisch sommige Ziekenhuis Maastricht 2
Workshop 09-06-2011
zaken bij bepaalde leeftijdsgroepen meer tal collega’s bleek het medewerkersonder- de verkregen informatie nog beter kan Dementie treft Limburg
spelen dan bij andere.”
zoek amper bekend te zijn, vertelt Celien benutten. Wij vinden het daarom van Kopt Dagblad De Limburg boven het eerste
Vreuls, voorzitter van de arts-assistenten- belang dat iedere medewerker zijn/haar artikel in een serie van drie over dit
Wat vindt de VAR?
vereniging. Misschien omdat arts-assisten- stem laat horen via het medewerkersonder- onlosmakelijk van vergrijzing los te zien
Esther Lacko, voorzitter van de VAR, heeft ten al zoveel lange vragenlijsten invullen zoek.”
verschijnsel. De krant publiceerde ook een
de medeleden van de VAR naar hun ervarin- over de opleiding? Onlangs hebben ze nog
indringend portret van een door dementie
gen met het medewerkeronderzoek
op papier gezet wat ze verbeterd zouden Wat zegt de OR?
getroffen journalist. (11 december)
gevraagd: “Men vindt het belangrijk dat het willen zien in het ziekenhuis. Celien Vreuls: Komen de signalen die de OR in de wandel-
onderzoek gedaan wordt. De ervaringen van “Ik denk dat wij een kritische groep zijn. We gangen hoort, opnieuw overeen met de Boerderij infectiehaard
het grootste deel van de leden is positief rouleren gemiddeld elke twee jaar over resultaten van het onderzoek? Daar is Pie ‘MINC zoekt boer’. Onder die prikkelende kop
doordat het afdelingshoofd duidelijk verschillende ziekenhuizen. Daardoor Esten als voorzitter van de OR erg benieuwd hield het Maastricht Infection Center (MINC)
aangeeft: ‘jongens, dit probleem hebben kunnen we goed vergelijken; wat kan in het naar: “De OC’s volgen bij hun RVE’s op de een symposium over de boerderij als
jullie zelf aangekaart en is als knelpunt uit azM beter, maar ook: wat gaat er juist heel voet wat er met de aandachtspunten uit het infectiehaard. De onderwerpen waren
het medewerkersonderzoek naar voren goed? Er is bij ons dus zeker iets te halen.” vorige onderzoek wordt gedaan. Natuurlijk Q-koorts en twee gevaarlijke bacteriën die de
gekomen, laten we samen zoeken naar een
zullen niet alle problemen voor iedereen media tijdelijk beheersten, en die afkomstig
oplossing’. Door de verbeteringen duidelijk Reactie van het Stafconventsbestuur zijn opgelost, dat begrijpen we. Maar we bleken van het boerenbedrijf: EHEC en ESBL.
te labelen aan het onderzoek merk je dat “Werknemers worden met dit onderzoek in hebben wel de indruk dat er serieus en (10 december, regionale media)
het invullen van zo’n enquête jou persoonlijk
in je dagelijks werk raakt en direct tot
de gelegenheid gesteld hun mening te
geven over de werkgever, die deze informa-
breed mee aan de slag is gegaan. Door dit
onderzoek frequent te herhalen, krijg je Pretecho’s voor Derde Wereld
verbetering kan leiden. Door samen met je tie kan gebruiken om de kwaliteit van zorg vergelijkingsmateriaal: zijn we goed bezig Voor de actie Serious Request van 3FM deden
team de problemen op te lossen vergroot je en de tevredenheid van medewerkers te met de aanpak van knelpunten?” Nog een echoscopisten, gynaecologen en verloskundi-
ook nog eens de betrokkenheid binnen het vergroten”, aldus Joachim Wildberger, laatste aandachtspunt: “Hoe meer respons, gen in het azM voor de kerst tien dagen ’s
team.”
voorzitter Stafconvent. “Inmiddels zijn hoe serieuzer de resultaten genomen avonds en in het weekend pret-echo’s voor
decentraal diverse verbetertrajecten ingezet worden door de Raad van Bestuur. Dit is dé zwangeren. In totaal werden er een dertigtal
En de arts-assistentenvereniging?
en is de opzet van het medewerkersonder- kans om jouw mening te laten weten. Pak gedaan. De opbrengst van € 1500,- gaat naar
Bij een globale inventarisatie onder een aanzoek dusdanig aangepast dat de organisatie die kans en vul de enquête in!”
het voorkomen van sterfte rondom de
bevalling in de Derde Wereld. (7 december,
regionale media)
- Humaneyes hanteert in de workshops het VVV
principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden de positieve en negatieve bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Academisch Ziekenhuis Maastricht 2
Workshop 09-06-2011
- principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
Humaneyes hanteert worden in de de workshops positieve en het negatieve VVV bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Academisch Ziekenhuis Maastricht 2
Workshop 09-06-2011
- Humaneyes hanteert in de workshops het VVV principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden de positieve en negatieve bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Academisch Ziekenhuis Maastricht 2
Workshop 09-06-2011
- principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden de positieve en negatieve bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
Humaneyes hanteert in de workshops het VVV
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Academisch Ziekenhuis Maastricht 2
Workshop 09-06-2011
- In workshops principe gingen afdelingen om uiteindelijk aan de tot slag een met concrete de verbeterpunten actielijst te die komen. uit het Eerst medewer-
worden de positieve en negatieve bevindingen kersonderzoek gefilterd naar voren (vinden). kwamen.
Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Humaneyes hanteert in de workshops het VVV - principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden Humaneyes de positieve hanteert en negatieve in de workshops bevindingen het VVV gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
- principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden de positieve en negatieve bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Humaneyes hanteert in de workshops het VVV - principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
Humaneyes worden hanteert de positieve in de en workshops negatieve het bevindingen VVV gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
- principe om uiteindelijk tot een concrete actielijst te komen. Eerst
worden de positieve en negatieve bevindingen gefilterd (vinden). Vervolgens vindt een verdieping plaats op de
gevonden punten (verdiepen), om deze uiteindelijk aan te pakken (verbeteren).
Academisch Ziekenhuis Maastricht Workshop 09-06-2011
Academisch Ziekenhuis Maastricht Workshop 09-06-2011
2
Academisch Ziekenhuis Maastricht Workshop 09-06-2011
2
2
Academisch Ziekenhuis Maastricht Workshop 09-06-2011
2
Cartoon Ruben L. Oppenheimer
Opmaak & Druk Schrijen-Lippertz, Voerendaal
De volgende SUMMUM gazet verschijnt 20 februari 2013.
Kopij moet uiterlijk 11 februari binnen zijn bij de redactie.