Wispelweagen - Mei 2013 - Jaargang 42 - Terwispel

Wispelweagen Januari 2013
onder de grond worden ze omhoog geperst. Wij merken er gelukkig niks van, want dan
kunnen alle huizen ook in elkaar zakken.
We zien dat op de t.v. wel eens na een aardbeving. Maar ik dwaal af van mijn verhaal over
onze eigen omgeving, en kwam op het punt dat in bepaalde tijd alles snel kan veranderen.
Vraag het maar aan de grootouders die er nog leven, hoe zag het er hier uit voor de oorlog
waar oude mensen zo graag over praten. En nog eerder was Friesland vanuit Holland
moeilijk te bereiken. Maar toen was de natuur wel rijker dan nu.
Als we ons eigen dorp nemen, we hebben enkele jaren op de Klidze gewoond. Het was er
rijk aan weidevogels. Neem het stuk tussen de Alde Dyk en de Griene Dyk, Daar broedden
toen vele paren Kieviten, Grutto, tureluur, watersnip en scholekster. Als de kieviten er nog
voorkomen, maar ook de andere weidevogels, dan zijn het enkele. De watersnip is
verdwenen, en de Leeuwerik zie je helemaal niet meer. Dat gebied tussen de beide wegen
was soms in het voorjaar geel van de dotterbloemen, een prachtig gezicht. Helaas, ze zijn zo
goed als verdwenen, en die er nog zijn die groeien dan langs de slootkanten, aan de randen
van de weilanden.
De oorzaak is vaak overbemesting, vooral kunstmest wat deze en meer planten niet kunnen
verdragen. De scholeksters is een andere oorzaak, die trekken tegen de winter vaak naar de
kust, vooral het Wad. Daar brengen ze de winter door, daar leven ze van kleine
schelpdieren, maar ook wel grotere zoals mossels. De kleine schelpdieren kunnen ze
kraken, als de mossels een beetje open staan steken ze hun scherpe snavel er tussen,
gebruiken die als een breekijzer, draaien de snavel wat om zodat die als een breekijzer werk.
Er komt meer ruimte tussen de kleppen, zo slobberen ze de weekdieren uit hun huis. Maar
de kleine weekdieren wat het juiste voedsel is voor de scholeksters die zich in de bodem van
de Waddenzee ophouden verdwijnen massaal door toedoen van de vissers. Ze slepen een
groot net door de bovenlaag van de zeebodem waardoor die totaal wordt omgewoeld.
Pagina 21