Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

Werkwijze
In 2008 geeft de Verloskundige Adviesraad Standaarden (VAS) opdracht voor het ontwikkelen van deze
standaard. Eind 2008 wordt een werkgroep geïnstalleerd van verloskundigen uit de eerste en tweede lijn.
Deze werkgroep fungeert als klankbordgroep tijdens de ontwikkeling van de standaard en zorgt ervoor dat de
aanbevelingen voldoende aansluiten bij de praktijkvoering van verloskundigen. De werkgroep komt in totaal
acht keer bij elkaar op beslissende momenten tijdens het ontwikkeltraject.
Literatuuronderzoek
Voor deze standaard is een literatuuronderzoek uitgevoerd dat uit twee delen bestaat.
Ten eerste is een oriënterend literatuuronderzoek uitgevoerd naar achtergrondinformatie over hypertensieve
aandoeningen. Wat is het natuurlijke beloop van de bloeddruk in de zwangerschap? Welke hypertensieve
aandoeningen kunnen zich voordoen in de zwangerschap, tijdens de bevalling en in de kraamperiode? Wat
zijn de definities, de pathofysiologie, epidemiologie en de gevolgen van deze aandoeningen op korte en lang
termijn?
Ten tweede is een gestructureerd literatuuronderzoek uitgevoerd in Medline en de Cochrane database. De
uitgangsvragen hierbij zijn:
1 wat zijn de testeigenschappen (sensitiviteit, specificiteit, validiteit en betrouwbaarheid) van de
verschillende diagnostische mogelijkheden voor het opsporen van hypertensieve aandoeningen in de
zwangerschap in de eerste lijn? Gezocht is op de volgende diagnostische mogelijkheden:
bloeddrukmeting, proteïnuriebepaling en (klinische) symptomen;
2 welke factoren verhogen of verlagen het risico op het ontwikkelen van een hypertensieve aandoening in
de zwangerschap?
De search levert 702 artikelen op. Eerst beoordelen twee beleidsmedewerkers onafhankelijk van elkaar deze
artikelen op titel en abstract en relevantie voor de standaard. Na deze selectie blijven 91 artikelen over. Deze
artikelen worden vervolgens methodologisch beoordeeld aan de hand van een beoordelingsformulier.
Daarnaast wordt literatuur gevonden via de zogenaamde sneeuwbalmethode (artikelen die als referentie in een
relevant artikel gebruikt worden). Hiermee worden nog eens 123 artikelen gevonden. Uiteindelijk worden 83
artikelen geselecteerd van voldoende methodologische kwaliteit en inhoudelijke relevantie voor gebruik in de
standaard.
Op basis van de conclusies uit de literatuur en discussies in de werkgroep zijn de aanbevelingen geformuleerd.
Ook is inhoudelijk overleg gevoerd met de subwerkgroep van de VIL die zich met hetzelfde onderwerp
bezighoudt. Verder zijn vertegenwoordigers van de cliëntenorganisatie Stichting HELLP-syndroom
betrokken. Mede dankzij hun informatie hebben we beter zicht gekregen op de wensen van cliënten als het
gaat om de zorg van verloskundigen bij hypertensieve aandoeningen.
Het uiteindelijke concept van de standaard is in december 2010 voorgelegd aan verloskundigen en externe
referenten. Een complete lijst met referenten vindt u in bijlage 2. Het commentaar van de referenten hebben
we, in overleg met de VAS en de werkgroep, verwerkt in de standaard.
Leeswijzer
De standaard bevat zeven hoofdstukken. Na deze inleiding krijgt u in hoofdstuk 2 achtergrondinformatie
over hypertensieve aandoeningen rondom de zwangerschap. In hoofdstuk 3 staan praktische aanbevelingen
voor de bloeddrukmeting, proteïnuriebepaling en de interpretatie van lichamelijke klachten. Hoofdstuk 4
bespreekt een aantal risicofactoren en hoofdstuk 5 bevat concrete handvatten voor risicoselectie, diagnostiek
8