Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

6 Aanbevelingen voor samenwerking
Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap kunnen een onvoorspelbaar en soms grillig verloop
hebben. Daarom hebben zwangeren baat bij een zo goed mogelijke samenwerking tussen de verschillende
zorgverleners.
6.1 Samenwerking met de huisarts
Pre-eclamptische klachten kunnen voor zwangeren aanleiding zijn om de huisarts te consulteren. Ook kan het
zijn dat de huisarts, los van klachten, een verhoogde bloeddruk vaststelt. Soms schat de huisarts de situatie
zodanig ernstig in dat hij of zij direct naar de gynaecoloog verwijst. Het is in het belang van de zwangere dat
de huisarts u als verloskundige steeds goed op de hoogte houdt. En omgekeerd geldt dat natuurlijk eveneens.
In de richtlijn Zwangerschap en Kraambed van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) uit 2011 is een
samenwerkingsovereenkomst met de verloskundige opgenomen, waarin aanbevelingen staan over de
communicatie met en verwijzing naar de verloskundige of gynaecoloog. Deze overeenkomst is samen met de
KNOV en eerstelijns verloskundigen opgesteld. Daarin staat dat wanneer de huisarts
zwangerschapshypertensie of pre-eclamptische klachten constateert, hij of zij contact opneemt met de
verloskundige voor overleg over verdere actie. De huisarts verwijst een zwangere met een systolische
bloeddruk ≥ 160 en/of diastolische bloeddruk ≥ 100 direct voor een consult naar de tweede lijn. Dat geldt
ook voor een zwangere met hypertensie en pre-eclamptische klachten.
Na de bevalling worden zwangeren met een verhoogde bloeddruk of pre-eclampsie begeleid door de huisarts
bij de afbouw van medicatie.
Aanbevelingen voor samenwerking met de huisarts
• Stel de huisarts op de hoogte van het ingezette beleid bij een zwangere met hypertensie en/of preeclampsie.
• Maak samenwerkingsafspraken met de huisarts over de begeleiding van zwangeren met een verhoogde
bloeddruk na de bevalling en eventueel medicatiegebruik.
6.2 Samenwerking met de tweede lijn
Uit een audit van 27 zwangeren met ernstige morbiditeit als gevolg van een hypertensieve aandoening komen
diverse substandard care factoren naar voren. Dat geldt voor de eerste lijn, voor de tweede lijn en voor de
onderlinge samenwerking 1. Het niet serieus nemen van een verwijzing door de tweede lijn en/of zonder
onderzoek terugverwijzen naar de eerste lijn zijn belangrijke substandard care factoren in de samenwerking. Het
te voeren beleid bij terugverwijzing naar de eerste lijn is in veel gevallen onduidelijk 1.
In perinatale audits, geanalyseerd in de LeMMonstudie, komt naar voren dat bij eclampsie/HELLP tijdens
een eerstelijns partus de verwijzing in de tweede lijn in vier van de acht gevallen onvoldoende serieus wordt
genomen en/of niet grondig genoeg wordt geanalyseerd 94.
Conclusies Studies Niveau
Het te voeren beleid bij terugverwijzing naar de
eerste lijn na een consult voor hypertensieve
aandoeningen is vaak onduidelijk
D Schutte, 20081 4
Bij verwijzing voor eclampsie tijdens een C Dietz de Loos, 3
41