Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

5 Risicoselectie, diagnostiek en verwijzing
Hypertensieve aandoeningen zijn verraderlijk. Zij kunnen zich snel ontwikkelen en presenteren zich zelden
op exact dezelfde manier. Met goede risicoselectie, adequate diagnostiek en tijdige verwijzing kunt u
voorkomen dat er ernstige complicaties optreden.
Zoals blijkt uit hoofdstuk 3 is geen enkele afzonderlijke diagnostische methode betrouwbaar genoeg om te
voorspellen bij welke vrouw de zwangerschapsuitkomsten ongunstig zullen zijn. Voor een goede risicoselectie
is het van belang dat u de bloeddruk, proteïnurie, lichamelijke klachten, individuele risicofactoren en de
zwangerschapstermijn telkens meeweegt in de beslissing om verdere diagnostiek te verrichten en om een
zwangere al dan niet te verwijzen.
Op basis van de literatuur uit de hoofdstukken 2, 3 en 4 krijgt u in dit hoofdstuk praktische aanbevelingen
voor de risicoselectie op hypertensieve aandoeningen. De praktijkkaart is hiermee onlosmakelijk verbonden.
De kaart bevat een schematisch overzicht van alle factoren die u bij de risicoselectie moet betrekken en zet de
criteria voor verwijzing en voorlichting op een rijtje.
De praktijkkaart en de informatie in dit hoofdstuk vormen samen de aanbevelingen voor het verloskundig
beleid. De aanbevelingen en de praktijkkaart zijn afgestemd op de Verloskundige Indicatielijst. Zo is het nu voor
iedereen duidelijk vanaf welke bloeddruk verdere diagnostiek of verwijzing plaats moet vinden.
5.1 Beleid tijdens de zwangerschap
De selectie van zwangeren met een verhoogd risico op hypertensieve aandoeningen is een van de
belangrijkste functies van de prenatale zorg.
Aanbevelingen voor risicoselectie en diagnostiek
• Meet de bloeddruk bij ieder consult tijdens de zwangerschap.
• Bevestig een eenmalig gevonden hypertensie altijd met een nameting na tenminste vier uur (of langer),
om wittejashypertensie uit te sluiten. Bij een systolische bloeddruk (SBD) ≥ 160 en/of een diastolische
bloeddruk (DBD) ≥ 100 volstaat een eenmalige meting.
• Betrek de volgende factoren bij de beslissing om verdere diagnostiek (proteïnuriebepaling; vervroegde
volgende bloeddrukmeting) te verrichten en bij het bepalen van het verwijsbeleid:
- de actuele bloeddrukwaarde;
- de bloeddruk in relatie tot de zwangerschapstermijn;
- het verloop van de bloeddruk tijdens de zwangerschap;
- eventuele proteïnurie;
- eventuele lichamelijke klachten passend bij (pre-)eclampsie;
- eventuele risicofactoren.
• Bepaal proteïnurie bij zwangeren
- met een SBD ≥ 140 en/of DBD ≥ 90
- met twee of meer risicofactoren en een bloeddruk SBD ≥ 130 en/of DBD ≥ 85.
Aanbevelingen voor verwijzing
• Verwijs een zwangere met een SBD ≥ 140 en/of DBD ≥ 90 vóór 20 weken zwangerschap naar de
tweede lijn vanwege chronische hypertensie.
• Verwijs een zwangere met proteïnurie en/of met pre-eclamptische klachten voor een consult naar de
tweede lijn, onafhankelijk van bloeddruk, termijn en risicofactoren.
35