Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

Het verband tussen stress en (zwangerschaps)hypertensie lijkt voor de hand te liggen. Toch wordt dit verband
in studies niet bevestigd 86;90.
Ook over het gebruik van de anticonceptiepil zijn de onderzoeksbevindingen tegenstrijdig. Een prospectieve
studie in Noorwegen vindt dat voor nulli- en multiparae die voor de zwangerschap de pil gebruikten de kans
op pre-eclampsie de helft lager is dan voor vrouwen die nooit of ver voor de zwangerschap de pil
gebruikten 83. Deze bevinding is tegenstrijdig met een andere prospectieve studie en is bovendien moeilijk te
verklaren 83.
Voor het risicoverlagende effect van sporten of beweging in de vrije tijd wordt geen eenduidig bewijs
gevonden. Drie prospectieve studies vinden geen effect van bewegen en/of sporten in de eerste helft van de
zwangerschap op de incidentie van pre-eclampsie en zwangerschapshypertensie 3;20;87. Een studie vindt wel een
beschermend effect 88. Beweging in de vrije tijd of werken in een niet-zittend beroep verlaagt het risico op preeclampsie.
Het risico op zwangerschapshypertensie daarentegen wordt niet verlaagd 88.
Hoewel vrouwen boven de 40 een verhoogd risico op pre-eclampsie hebben, geldt niet dat zwangeren onder
de 20 jaar een verlaagd risico hebben 83.
In hoeverre het opleidingsniveau of de sociaal-economische status een risicofactor is, is eveneens onduidelijk.
Een Nederlands onderzoek concludeert dat zwangeren met een laag opleidingsniveau een verhoogde kans op
pre-eclampsie hebben 91, maar een ander onderzoek vindt geen verband 4.
Ook voor een abortus in de voorgeschiedenis worden tegenstrijdige resultaten gevonden. Een Amerikaans
onderzoek vindt wel een verhoogd risico op pre-eclampsie 4, maar een Nederlands onderzoek niet 19.
Conclusies Studies niveau
Er lijkt geen verband te zijn tussen
A1 Bonzini, 2007
werkstress en/of psychosociale stress en de
incidentie van pre-eclampsie en
zwangerschapshypertensie.
90
C Vollebregt, 200886;86 1
Sporten of bewegen in de eerste helft van de B Osterdal, 2009
zwangerschap heeft geen effect op de
incidentie van pre-eclampsie en
zwangerschapshypertensie later in de
zwangerschap.
3,
Tyldum, 2010, 87
Vollebregt, 201020 2
Werken en bewegen in de eerste helft van de
zwangerschap beschermt wel tegen preeclampsie,
maar niet tegen
zwangerschapshypertensie.
C Saftlas, 200488 3
Een jonge leeftijd (< 20 jaar) geeft geen
verhoogd of verlaagd risico op preeclampsie.
B Duckitt, 200575 2
Overige overwegingen
Zwangeren zullen over het algemeen niet op de hoogte zijn van hun risicoprofiel. Voorlichting over hun
individuele risicofactoren is dan gewenst. Zo motiveert u de zwangere wellicht om haar levensstijl te
veranderen en extra alert te zijn bij eventuele lichamelijke klachten, bijvoorbeeld wanneer de bloeddruk stijgt.
Ook kunt u zo duidelijk maken waarom u eventuele aanvullende diagnostiek verricht of extra consulten
aanbiedt.
Een verhoogd risico op een hypertensieve aandoening betekent niet dat de zwangere deze aandoening
daadwerkelijk krijgt. De kans dat dit niet gebeurt, is veel groter. Wanneer u de risicofactoren bij de zwangere
nagaat, maakt dat u zelf ook alerter. Op basis van deze signalen zult u bepaalde zwangeren extra in de gaten
32