Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

Inleiding van de baring
Bij zwangeren met een SBD ≥ 160 en/of een DBD ≥ 110 en/of pre-eclamptische klachten en/of proteïnurie
≥ 5g/24 uur leidt men doorgaans de bevalling in om complicaties te voorkomen. Dat geldt nog niet voor
vrouwen die minder dan 34 weken zwanger zijn. Daar levert een afwachtend beleid voordelen op voor het
kind en weinig gevaar voor de moeder in vergelijking met het inleiden van de bevalling 13.
Volgens een Nederlandse studie hebben vrouwen die langer dan 37 weken zwanger zijn, minder kans op
maternale complicaties wanneer zij worden ingeleid, vergeleken met vrouwen bij wie een afwachtend beleid
wordt gevoerd 38. Progressie naar ernstige pre-eclampsie treedt op bij 36% van de vrouwen bij wie een
afwachtend beleid is gevoerd tegenover 23% in de groep die ingeleid wordt. Het sectiopercentage verschilt
niet significant tussen de twee groepen. De baby’s in de inleidinggroep worden gemiddeld een week eerder
geboren en zijn gemiddeld 270 gram lichter 38.
Het veranderde beleid in Nederland sinds 2007 heeft landelijk geleid tot een hoger percentage inleidingen bij
hypertensie(ve aandoeningen) en tot een gemiddelde verkorting van de zwangerschap met 2 dagen 39.
Medicamenteuze behandeling in de kraamperiode
De zorg voor vrouwen met antihypertensieve medicatie wordt in de kraamperiode veelal overgenomen door
de verloskundige in de eerste lijn. Het precieze afbouwbeleid van de medicatie en de criteria voor
terugverwijzing naar de tweede lijn bij stijgende bloeddruk of klachten zijn in de praktijk vaak onduidelijk,
maar ze zijn essentieel voor een goede zorgverlening.
De middelen die de voorkeur genieten voor behandeling tijdens de zwangerschap (methyldopa, labetalol en
nifedipine 36), kunnen veilig tijdens de borstvoedingsperiode worden gebruikt 40. Andere antihypertensieve
medicatie, zoals bètablokkers of ACE-remmers - anders dan nifedipine, enalapril en captopril - gaan in
grotere hoeveelheden over in de borstvoeding en kunnen mogelijk problemen geven bij de pasgeborene 41.
2.6 Chronische hypertensie
Pre-existente of chronische hypertensie in de zwangerschap is hypertensie (SBD ≥ 140 mmHg en/of DBD ≥
90 mmHg) die is gediagnosticeerd voorafgaand aan de zwangerschap of die is ontdekt in de eerste helft van
de zwangerschap. Wanneer symptomen van pre-eclampsie zich na 20 weken zwangerschapsduur voordoen
bij een patiënte met chronische hypertensie spreken we van gesuperponeerde pre-eclampsie.
Hoe vaak komt chronische hypertensie voor?
Bij veel vrouwen is niet bekend wat de bloeddruk voor de zwangerschap is. Bovendien kan het natuurlijke
verloop van de bloeddruk tijdens de zwangerschap (d.i. de daling van de bloeddruk tot 24 weken) de
verhoogde bloeddruk maskeren 23;42.
In een Nederlands onderzoekscohort van laagrisico nulliparae blijkt de incidentie van chronische hypertensie
1.5% 43. Leeftijd en etniciteit spelen een rol. Bij blanke vrouwen van 18-29 jaar is de incidentie van hypertensie
0.5–1%. Bij vrouwen van 30–39 jaar is de incidentie ongeveer vijf keer zo hoog. Bij vrouwen uit sub-Sahara
Afrika komt chronische hypertensie twee tot drie keer vaker voor 42.
Mogelijke oorzaken
In de meeste gevallen van chronische hypertensie weten we niet wat de oorzaak is van de hypertensie. Dit
wordt essentiële hypertensie genoemd. Slechts in 6-8% van de gevallen is er een oorzaak bekend van de
bloeddrukverhoging. Dat noemen we secundaire hypertensie. Oorzaken kunnen zijn: chronische nierziekten
(glomerulonefritis, nefropathie), endocrinologische aandoeningen (diabetes mellitus, hyperthyreoidie, ziekte
van Conn (primair hyperaldosteronisme of feochromocytoom), auto-immuunziekten (lupus erythematodes,
sclerodermie), medicijn- of drugsgebruik, obesitas of een intoxicatie (alcohol, cocaïne, sympathicomimetica,
drop, lood) 23.
17