Hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap ... - KNOV

Analyse van de 27 sterfgevallen leert dat in 26 gevallen sprake is van ‘substandard care’, waardoor de zwangere
onvoldoende zorg krijgt en uiteindelijk overlijdt. Dergelijke factoren zijn bijvoorbeeld: geen of inadequate
behandeling van hypertensie, het niet starten met een behandeling met magnesiumsulfaat terwijl dat wel
geïndiceerd is, inadequate stabilisatie voor vervoer naar tertiair centrum en geen controle van de urine op
eiwit 1.
Foetale gevolgen
Vrouwen met ernstige hypertensie of vrouwen die pre-eclampsie ontwikkelen, hebben een vier keer grotere
kans op vroeggeboorte, neonatale morbiditeit van hun kind en een ruim twee keer grotere kans op perinatale
sterfte dan vrouwen met hypertensie die geen pre-eclampsie krijgen 19. Het risico op perinatale sterfte en
ernstige neonatale morbiditeit wordt voornamelijk bepaald door de zwangerschapsduur waarop de
aandoening manifest wordt, de bijkomende foetale groeivertraging en de ernst van de hypertensie 31. Hoe
eerder de pre-eclampsie zich manifesteert, hoe ernstiger de gevolgen.
De gevolgen van pre-eclampsie voor het kind kunnen zijn groeivertraging, oligohydramnion en (iatrogene)
vroeggeboorte 29. Dat komt vermoedelijk door stoornissen in de aanleg en doorbloeding van de placenta bij
pre-eclampsie. Een vroeggeboorte is niet zozeer het directe gevolg van de hypertensieve aandoening. Soms is
opgewekte vroeggeboorte de enige manier om ernstige complicaties te voorkomen bij de moeder of het kind
zelf.
Lange termijn gevolgen van hypertensieve aandoeningen
Van de vrouwen die pre-eclampsie hebben gehad, heeft drie maanden na de bevalling 39% nog hypertensie
en 14% nog proteïnurie. Na twee jaar zijn deze percentages gedaald tot respectievelijk 18% en 2% 32.
Vrouwen die een ernstige hypertensieve aandoening hebben gehad, hebben tot een jaar na de bevalling meer
lichamelijke klachten en psychosociale problemen 33.
Na een zwangerschap met pre-eclampsie hebben vrouwen een bijna vier keer zo hoge kans op hart- en
vaatziekten na gemiddeld 14 jaar vergeleken met vrouwen die geen pre-eclampsie hebben gehad 34.
De lange termijn gevolgen voor het kind worden vooral bepaald door (complicaties van) vroeggeboorte en
groeivertraging 35 .
2.5 Beleid in de tweede lijn bij zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie
De Nederlandse Organisatie voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) beveelt aan om bij zwangere vrouwen
met hypertensie (SBD < 160; DBD < 110) zonder proteïnurie de bloeddruk en de conditie van de vrouw en
de foetus intensief te monitoren. Er is geen medicamenteuze behandeling van de bloeddruk nodig 36.
Medicamenteuze behandeling in de zwangerschap
Bij een SBD ≥ 160 en/of een DBD ≥110 mmHg is behandeling met antihypertensiva wel aangewezen,
volgens het beleid van de NVOG 36. Vrouwen met een DBD≥ 110 en/of pre-eclamptische klachten en/of
proteïnurie ≥ 3g/24 uur worden behandeld met antihypertensiva en magnesiumsulfaat om een eclamptisch
insult te voorkomen. Bij pre-eclamptische vrouwen met een lagere bloeddruk kan magnesiumsulfaat worden
overwogen 36.
Het nut van bedrust, verlaagde werkdruk of aangepast dieet bij de behandeling van vrouwen met
hypertensieve aandoeningen is onvoldoende bewezen 37. Een zoutbeperkt dieet vermindert de kans op preeclampsie
niet 36. Ook aspirine ter preventie van escalatie van de hypertensie staat in Nederland nog ter
discussie 13.
16