Eerstelijnsklachtenrapport 2008 - Vlaamse Ombudsdienst

Ter illustratie ontving de Mestbank een 4-tal klachten betreffende het verlies van ontheffing.
Een ontheffing is een afwijking op het bemestingsverbod dat aan de landbouwer toelaat om
toch een beperkte bemesting te kunnen uitvoeren. In de wetgeving werd indertijd
ingeschreven dat bepaalde ontheffingen ophielden tegen 31 december 2008, wat tot de
bovenstaande klachten heeft geleid. Deze klachten dienden als onontvankelijk te worden
gekwalificeerd wegens gericht tegen de vigerende wetgeving. Wel ijverde de klachtendienst
samen met de Mestbank voor een decreetswijziging op dit punt. Dit heeft geleid tot een
daadwerkelijke aanpassing van de wetgeving en een oplossing voor de getroffen
landbouwers.
Een ander geval betrof de landbouwer die een conflict had met de verpachter omtrent de
toekenning van de nutriëntenemissierechten. Het probleem is dat wanneer de landbouwer de
exploitatie verlaat en de nutriëntenemissierechten meeneemt, de exploitatie zonder
productierechten achterblijft. Deze klacht kon niet als gegrond worden afgewerkt omdat het
de toepassing van de wetgeving betreft. Wel worden in dergelijke gevallen de klagers steeds
geïnformeerd over de mogelijke gevolgen van de wetgeving om hen dan autonoom te
kunnen laten beslissen al dan niet gerechtelijke stappen te ondernemen.
De vorige jaren betrof het grootste aantal klachten bij de Mestbank steeds het uitvoeren van
staalnames voor het bepalen van nitraatresidu uitgevoerd door erkende laboratoria in
opdracht van de Mestbank. In de afgelopen jaren heeft de Mestbank in samenwerking met
de klachtenbehandelaars, een aantal aanpassingen aangebracht in de werkwijze rond de
nitraatresidustaalnames. Zo waren in 2007 een aantal brieven van de laboratoria over het
tijdstip van staalname, te laat bij de landbouwers gearriveerd en waren sommige laboratoria
niet vlot telefonisch bereikbaar. Bij het begin van de staalnamecampagne van 2008 zijn er
hieromtrent een aantal afspraken gemaakt met de betrokken laboratoria. Hierbij werd beslist
dat de Mestbank één typebrief zou opmaken die alle laboratoria dienden te gebruiken voor
hun verwittigingsbrieven. Ook werden de laboratoria erop gewezen dat de
verwittigingsbrieven tijdig verzonden dienen te worden naar de betrokken landbouwers, zelfs
als dit zou betekenen dat er op de eerste dagen van de staalnameperiode geen
nitraatresidumetingen zouden kunnen doorgaan. De verschillende betrokken laboratoria
hebben ook hun telefonische bereikbaarheid vergroot zodat ook daar geen problemen meer
zijn gemeld.
De grootste nieuwigheid in de staalnamecampagne van 2008 betrof het invoeren van een
systeem van dataloggers die de locatie en het tijdstip registreren. Voorheen was er immers
vaak discussie over het tijdstip van de staalname en was er bij de landbouwer soms twijfel of
de staalnemer wel het juiste perceel bemonsterd had. Om dergelijke betwistingen te
voorkomen zijn er door de VLM bij de staalnamecampagne van 2008 dataloggers ter
beschikking gesteld van de betrokken laboratoria. De staalnemers dienen deze dataloggers
mee te nemen wanneer ze de stalen gingen nemen, en registreren zo de locatie en het
tijdstip van de staalname. In geval er later twijfel ontstond rond de staalname kon er, via de
gelogde gegevens, normaliter eenvoudig nagegaan worden of en wanneer het betreffende
perceel bemonsterd werd.
De staalnamecampagne voor het kalenderjaar 2008 resulteerde slechts in 8 klachten. Dit is
een aanzienlijke daling ten opzichte van vorig jaar (50 klachten in 2007). Deze daling is deels
het gevolg van het feit dat het instrument van de nitraatresidustaalname meer ingeburgerd is.
Het kan ons inziens echter niet ontkend worden dat de inspanningen van zowel de
klachtenbehandelaars als van de Mestbank, om tot een betere staalnameprocedure te
komen, een belangrijk aandeel hebben in deze daling.
De klachten die dit jaar ontvangen zijn, waren zeer divers en moeilijk in grote categorieën in
te delen.
14