wandeling - Federatie Historie Sittard-Geleen-Born

collectie archeologische en historische voorwerpen te zien en er is een speciale multimediastraat
voor jongeren.
10. Kapittelhuis
De kanunniken van het kapittel van de Grote Kerk mochten persoonlijke inkomsten en eigendommen
hebben. Zij hadden wel de geloften van gehoorzaamheid en zuiverheid afgelegd maar niet die van
armoede. Zij waren daarom in staat rond het Kloosterplein en in het straatje naar het Kerkplein, de
Kapittelstraat, grote woningen te bouwen. Hun hoofdtaak was te bidden voor het zieleheil van de
heer en zijn familie.
Dit kapittelhuis uit de 17 e eeuw werd naar originele staat gerestaureerd in 1976. De steen “Domus
Renovata 1976” verwijst naar deze restauratie. Het huis bevat plafonds met schitterend stucwerk.
Tegenover dit kapittelhuis staat het smalste huis van Sittard.
De kanunniken van het collegiale kapittel van de Grote Kerk leefden in eigen woningen en hadden
persoonlijke inkomsten en eigendommen. In tegenstelling tot de kanunniken van de kathedrale of
domkapittels hadden zij wel de gelofte van zuiverheid (celibaat) en gehoorzaamheid afgelegd maar
niet die van armoede.
11. Kapittelschool
De Latijnse school behoorde bij het kapittel en mocht daarom aan het Kerkplein gebouwd worden. In
de oprichtingsoorkonde van het Sittardse kapittel uit 1299 is onder meer sprake van een scholaster.
Deze regelde, geassisteerd door een secretaris, de administratieve zaken van het kapittel en had, met
hulp van een rector scholarum, de zorg voor het onderwijs. Het schoolgebouw wordt voor het eerst
genoemd op 10 oktober 1359. In 1802 werd de Latijnse school door de Fransen opgeheven.
De lichtrode letters op de plaquette vormen als Romeinse cijfers gelezen (M = 1000, D = 500, C = 100,
L = 50, X = 10, V = 5, I = 1) het jaartal 1989, het jaar waarin het gymnasium van het vroegere Serviam
Lyceum 40 jaar bestond, één van de scholen die als opvolgster van de kapittelschool kan worden
beschouwd.
De tekst van het chronogram luidt: VROEGERE LATIJNSE SCHOOL VAN ST.-PETRUSKAPITTEL
Vergaan Door branD (1677) herboUWD CIrCa 1690
De kapittelschool staat aan het begin van het Sittardse onderwijs. De Latijnse school waaruit later het
gymnasium ontstond, kwam eruit voort. De leerlingen kregen een vorming die voorbereidde op het
priesterschap of op hoge wereldlijke ambten. Op school zaten voornamelijk jongens maar later ook
meisjes. Toen de Fransen in 1677 grondig huis hielden in Sittard, ontkwam ook de kapittelschool niet
aan vernieling. Geld van de stad voor de wederopbouw was er nauwelijks. De stad en het kapittel
zouden de restauratie moeten bekostigen maar jarenlang werden alleen wat provisorische
maatregelen getroffen. Omdat de school niet alleen door kinderen uit Sittard, maar ook uit de
Gulikse dorpen werd bezocht, hoopte de rector dat de hertog de school zou laten repareren. Rector
Nelissen heeft hierover vele jaren met het stadsbestuur in de clinch gelegen. Het heeft tot 1699
geduurd voordat de stad de school liet opknappen. De rector had trouwens meer conflicten met de
magistraten. Hij was getrouwd maar claimde wel allerlei rechten die voorbehouden waren aan de
kapittelpriesters.
11