wandeling - Federatie Historie Sittard-Geleen-Born

De Latijnse tekst luidt: HERMANNVS CLERCX SCHOLASTICVS CAPITVLI IN SITTERT. Scholaster
Herman Clercx leidde dus de kapittelschool en bouwde het huis in 1680. Een scholaster was
verantwoordelijk voor het onderwijs. De oudst bekende Sittardse scholaster is Johan van Boechoven
die in 1312 vermeld wordt. De scholaster werd door een ondermeester bijgestaan. De leerlingen
kregen een morele en intellectuele vorming die voorbereidde op het priesterschap of op hoge
wereldlijke ambten.
8. Pastorie
De pastorie van de Petruskerk is de ambtswoning van de deken van Sittard. Tegen de zijgevel een
beeld van Petrus als visser (twee vissen) en als opperherder van de Kerk (de hemelsleutels).
Het open (parkeer)terrein heet de Gats. Een “gats” of een “getske” betekent in het Sittards een
steegje en rondom de kerk bestaan er nog een aantal. Deze steegjes vormden de verbinding tussen
het immuniteitsgebied van het kapittel en de rest van de stad. Het parkeerterrein is het resultaat van
de sloopwoede in de zestiger jaren van de vorige eeuw en wacht sinds die tijd op herontwikkeling.
Op de hoek van het Kloosterplein en de Gats ligt de pastorie van de Grote Kerk, de ambtswoning van
de deken van Sittard. Tegen de zijgevel bevindt zich een kopie van het Petrus-beeld van Charles
Tangelder (1919 – 1999). Het originele bronzen beeld bevindt zich nu in de kerk.
Beelden van Charles Tangelder sieren op veel plaatsen het straatbeeld van Sittard. Met de negen
beeldhouwwerken die in Sittard stonden opgesteld, had Tangelder grote invloed op de aankleding
van de openbare ruimte. Maar ook elders in Limburg en in Noord-Brabant is werk van hem te vinden.
9. Museum Het Domein
In dit voormalige schoolgebouw van de “Sjtadssjool” is nu het museum voor stedelijke historie en
moderne kunst ondergebracht. De stadsschool werd 1 oktober 1862 in gebruik genomen. Er waren
vier lokalen plus een woning voor de hoofdonderwijzer. Na de gelijkstelling van het openbaar en het
bijzonder onderwijs liep het aantal leerlingen sterk terug en werd de school in 1937 gesloten. Later
was er onder andere een bekend jongerencentrum gevestigd, “Donkiesjot”.
De Kapittelstraat vormt de verbinding tussen Kloosterplein en Kerkplein. Hier ligt aan een aardig
voorpleintje Museum Het Domein, museum voor hedendaagse kunst en stedelijke historie en
archeologie. Lange tijd was hier jongerencentrum “Donkiesjot” gevestigd dat in die tijd tot de
belangrijkste poppodia van Nederland behoorde. “Donkiesjot” ontstond in de jaren zestig van de
vorige eeuw en vond aanvankelijk onderdak in een zwart-wit geblokt geverfd pand aan de toen nog
bestaande stadswal aan het Tempelplein.
Museum Het Domein is een relatief jong museum voor hedendaagse kunst en stedelijke historie en
archeologie. Hier worden de geschiedenis van stad en streek en de nieuwste ontwikkelingen in de
internationale hedendaagse kunst getoond.
De afdeling Hedendaagse Kunst, op de benedenverdieping, is voornamelijk gericht op de
internationale avant-garde met fotografie, videokunst en cross-overs als herkenbare specialisaties.
Vooral jonge helden en hun oudere artistieke voorbeelden staan hier centraal.
De afdeling Stedelijke Historie en Archeologie, op de bovenverdieping, richt zich met een voorliefde
voor een volkenkundig perspectief op heden en verleden van de regio. Bovendien is hier de vaste
10