de wantrouwige vlaming. de toestand van het ... - Ademloos

etrokkenheid opgenomen. Hier wordt een onderscheid gemaakt tussen ongelovigen en
vrijzinnigen; personen die een andere religie aanhangen dan het katholicisme; randkerkelijke
katholieken (dit zijn respondenten die aangeven katholiek te zijn, maar enkel bij speciale
gelegenheden religieuze erediensten bijwonen); kerkelijke katholieken (die minimaal 1 maal per
maand erediensten bijwonen). Tabel 5 geeft de frequentieverdeling over deze kenmerken in de
steekproef weer.
Tabel 6 geeft de effecten van deze structurele determinanten op de 10 vertrouwensvariabelen
weer. Deze effecten werden geschat door middel van een meervoudige regressie-analyse, met de
vertrouwensitems (herschaald 0-10) als afhankelijke variabelen. Het intercept in de eerste rij is de
voorspelde vertrouwensscore voor de respondenten die tot de referentiegroep behoren (man; 35-
54 jaar; hoger secundair diploma; kader of professional; randkerkelijk). De overige getallen geven
netto-effecten van het behoren tot een bepaalde categorie weer. Deze netto-effecten moeten
geïnterpreteerd worden als afwijkingen t.a.v. de referentiegroep (het intercept). Significante
effecten staan vet gedrukt.
De items m.b.t. vertrouwen in politieke (parlement, regering, politieke partijen) en
ordehandhavende (gerecht, politie) instellingen vertonen opnieuw een gelijkenis. Voor elk van
deze items vinden we een significant opleidingseffect. Personen die hoger onderwijs voltooid
hebben, geven aan beduidend meer vertrouwen te hebben dan respondenten met een diploma
hoger secundair onderwijs (de referentiecategorie). Het laagste niveau van vertrouwen vinden we
terug bij de laagste opleidingsgroep, alhoewel deze groep niet significant verschilt van de
referentiecategorie). Naast opleidingsniveau blijkt ook kerkelijke betrokkenheid samen te hangen
met vertrouwen in politieke en ordehandhavende instellingen. Kerkelijke kiezers rapporteren in
vergelijking met de randkerkelijken (referentiecategorie) beduidend meer vertrouwen in
parlement, gerecht en politie, terwijl ongelovigen en vrijzinnigen significant minder vertrouwen
hebben in politieke partijen. Pessimistische analyses gaan ervan uit dat jongeren minder
geïnteresseerd zouden zijn in politiek en een lager niveau van institutioneel vertrouwen zouden
vertonen (vgl. Putnam 2000). Onze resultaten spreken deze gedachtegang tegen: de categorie 18
tot 34-jarigen heeft steevast de hoogste vertrouwensscore, al is het verschil met 35 tot 54-jarigen
enkel significant voor vertrouwen in het gerecht.
Wat de overige vijf instituties betreft, vinden we vrij diverse patronen terug. De vakbonden
genieten vooral vertrouwen onder jongeren en arbeiders. Vertrouwen in de koning blijkt
beduidend lager te zijn bij vrijzinnigen en ongelovigen, terwijl de niet-christelijke gelovigen het
meeste vertrouwen in de koning laten opmeten. Enige voorzichtigheid is geboden bij de
interpretatie van dit laatste effect, aangezien het om een bijzonder kleine groep gaat (zie Tabel 5).
Weinig verrassend hangt vertrouwen in de kerk bijzonder sterk samen met kerkelijke
18