Eenjarige Bloemen - De Bolster

2012
Catalogus
© De Bolster
1

2
“ All the flowers
of all the tomorrows
are in the seeds
© De Bolster
of today. ”
1. Inleiding
2. Groenten
• Blad en Stengelgewas
• Koolgewassen
• Peulvruchten
02
06
07
17
20

• Vruchtgewassen
• Wortel- en Knolgewassen
3. Kruiden
4. Kiemgroenten
5. Groenbemesters
28
34
40
48
50
Inhoudsopgave
6. Bloemen Eenjarig
7. Bloemen Meerjarig
8. Algemene teelttips
9. Zaaikalender &
Bolster schema
10. Contactinformatie
53
75
90
92
96
© De Bolster
3

Inleiding
4
Beste tuinders, tuiniers en sympathisanten,
Met deze catalogus willen we ons zelf, als Bolster team, en ons assortiment
zaden graag aan jullie voorstellen. Misschien stelt u zich wel eens de vraag:
“Wat schuilt er eigenlijk achter de Bolster?” In ieder geval is het geen bedrijf
dat zomaar wat zaden in zakjes stopt. Integendeel, we zijn een dynamisch jong
bedrijf, sociaal en actief op diverse fronten. Eentje met een hart en een ziel, op
mensenmaat. Een organisatie die hoge eisen stelt aan zichzelf, hoge doelen
durft te stellen en daarvoor alle beschikbare capaciteiten in de strijd gooit, zoals:
creativiteit, een gedisciplineerde werkhouding, de almaar groeiende ervaring en
expertise, passie voor ons vak… én het nodige lef. lef om open en extravert te
zijn, risico’s te nemen door nieuwe terreinen te verkennen en van investeringen
niet terug te deinzen. lef ook om zo nodig op de bres te springen voor een
principe waar we achter staan. En zo heeft de Bolster - net als de mens - zijn
eigen karakter en ontwikkelingsfases, dromen en strubbelingen en gelukkig ook
een steeds uitbreidend sociaal netwerk. als Bolster team, zijn we blij dat we
zoveel vrienden en sympathisanten hebben, die samen met ons een groene
toekomst zien. En die hier heel actief aan meewerken door hun eigen biologische
groentes en kruiden te telen of mooie bloementuinen aan te leggen en zo een
weelde creëren die een geschenk is voor al wat leeft. En we hopen dat jullie dat
ook dit jaar weer met veel vreugde en genot mogen doen!
© De Bolster
Boven Foto:
tim en Hessel,
versterken het Bolster
team in het weekend.
Rechter Foto:
Vlnr: Patrick, Frank,
Elly, Bart zijn de
eigenaren van de
Bolster
Linker Foto:
Met een team van
14 vaste krachten en
evenveel weekend-
en vakantiewerkers
produceren we meer
dan 350 verschillende
soorten biodynamische
en biologische zaden
van groenten, kruiden
en bloemen.
Rij boven vlnr:
Bart, tommy, Margreet,
Patrick, annemarie, Elly,
Marco, William, Hessel
en Jasper.
Rij onder vlnr:
linda, loes, Monique,
saskia en Bertille.

Inleiding
De ligging van de Bolster, aan de rand van de Veluwse bossen en heidevelden, is voor
een biologisch bedrijf natuurlijk ideaal. Het is hier dat Bart en Elly Vosselman zich vanaf
de tachtiger jaren tot 2002 op hun tuinbouwbedrijf de Immenhof, het ouderlijk bedrijf van
Bart, toelegden op de productie van biologische groentes en bloemen. Nog velen in de
streek herinneren zich de heerlijke groentes en prachtige boeketten uit die tijd! Na vele
jaren noeste arbeid op het land waren ze wel toe aan wat nieuws en legde Bart zich toe
op de stiel waar hij voor opgeleid is: de plantenveredeling. En wanneer in 2004 de Bolster,
toen nog gevestigd te Kielwindeweer, voor overname beschikbaar kwam, hebben ze zich
aan deze etappe gewaagd. tezamen met hun oudste zoon Frank, en Patrick, die al sinds
zijn vijftiende jaar op de Immenhof werkte. tussen 2005 en 2007 werd de zaadproductie in
gang gezet en de overname voorbereid. En zo is de Bolster vanaf 2007 in Epe gevestigd!
sindsdien kent het bedrijf een gestadige groei. Naast de eigen teelten te Epe, van 6 ha,
wordt een groot gedeelte van de productie uitbesteed. Enkele tientallen Nederlandse,
Franse, Italiaanse en ook Deense boeren telen zaden voor de Bolster. Behalve het aantal
producerende boeren kon zo ook het aantal werknemers, het assortiment én het aantal
eigen rassen uitbreiden. De groei van de Bolster dijt mee op de golf van de evenzo gestaag
groeiende biologische sector en natuur- en groep milieubewuste tuiniers en consumenten.
Die groei gaat onvermijdelijk, in een constructieve symbiose, samen op.
om de uitbreiding op te vangen werd in 2010 een nieuw bedrijfspand gebouwd en werden
verbeterde zaadschoningsmachines aangeschaft. Dit om efficiënter en professioneler te
kunnen werken. Daarnaast werd het team veredelaars uitgebreid, zodat meer kan ingezet
worden op de ontwikkeling van nieuwe rassen.
Biologisch-dynamische zaadproductie
De Bolster is één van de weinige bedrijven in Nederland dat biologische zaden van eigen
productie aanbiedt en het enige dat biodynamische zaden teelt. Zaad vermeerderd op
eigen bedrijf heeft het Demeter-keurmerk. Zaden vermeerderd op een ander biologisch
bedrijf (wel biologisch maar niet biodynamisch) krijgen alleen het EKo-keurmerk. skal
is de certificerende instantie die controles en inspecties uitvoert. Meer informatie over
de eisen van de certificering kunt u vinden op www.demeter-bed.nl of www.skal.nl.
Vanzelfsprekend zijn al onze zaden gMo-vrij.
Oude rassen
In ons assortiment zitten verschillende oude rassen en ´vergeten groenten´. oude rassen
hebben vaak bijzondere kwaliteiten op het gebied van smaak of esthetische waardes als
vorm, kleur en geur. Vorig jaar hebben we ons tomatenassortiment uitgebreid met een
aantal oude rassen, ook wel ´heirloom-rassen´ genoemd.
sommige van onze rassen staan op de oranje lijst – een verzameling van rassen die
al voor 1940 geteeld werden. De lijst wordt uitgegeven door het Centrum genetische
Bronnen en de oerakker. als u hierin geïnteresseerd bent, kunt u de lijst online inkijken
op: www.deoerakker.nl.
Nieuwe rassen
Naast de zaadvermeerdering - en dat is in de bio zadenwereld erg zeldzaam - ontwikkelen
we ook nieuwe rassen aangepast aan de condities van de moderne biologische landbouw.
sinds 2010 doen we dat met een team van 3 veredelaars. De beste biologische rassen
dienen robuust, groeikrachtig, zoveel mogelijk ziekteresistent, productief, mooi, makkelijk
© De Bolster
5

Inleiding
oogst- en verwerkbaar te zijn, en het liefst ook nog zeer smakelijk! Voor een nieuw ras gelanceerd kan worden, gaat
soms wel tot 10 jaar voorbij. Die lange ontwikkelingsduur heeft zowel te maken met de lange wensenlijst, alsook met
de strenge eisen t.a.v. raszuiverheid.
Bij de Bolster gebruiken we de klassieke veredelingstechnieken van observatie, kruising en selectie. tot nog toe heeft
Bart al vier rassen op de markt weten te brengen: de tuinboon ‘Eleonora’, de rucola cultivar ‘Esmee’ en de pompoenen
‘Solor’ en ‘Fictor’. Deze nieuwe rassen zijn ook beschikbaar voor de particulier. Het veredelingswerk wordt gefinancierd
door de eigen zadenverkoop alsook door subsidies vanuit onder meer stichting Zaadgoed (www.zaadgoed.nl).
Holland Select
Vanaf dit jaar doen we de biologische vermeerdering en verkoop van een aantal rassen van Holland select. We zijn
erg blij met deze samenwerking. Holland select is een familiebedrijf uit andijk (Noord-Holland) dat bonenrassen
ontwikkelt en produceert voor de professionele markt. Daarmee hebben we ons assortiment peulvruchten flink kunnen
uitbreiden. Het betreft in totaal 7 rassen, in de catalogus aangegeven met “Holland select”.
Wat bieden wij aan?
Zowel tuiniers, tuinders, tuinverenigingen als winkeliers kunnen bij ons terecht voor klein- of grootverpakkingen en ook
klantspecifieke verpakkingen.
Hoe te bestellen?
op de nieuwe website zijn zowel bestellingen in kleinverpakkingen als in grootverpakkingen gemakkelijk en snel door
te geven. Neemt u een kijkje op www.bolster.nl.
als u afgelopen jaar een bestelling via de website geplaatst heeft, hoeft u dit jaar niet opnieuw een account aan
te maken. u kunt met uw e-mailadres en klantnummer inloggen. Bent u het klantnummer vergeten dan is dit geen
probleem. u klikt op de knop ´login´ en dan op ´wachtwoord vergeten´ (rechts bovenin op het scherm). Hier kunt u het
e-mailadres invullen. Daarna ontvangt u automatisch het klantnummer via de e-mail.
6
Heeft u nog niet eerder via de website besteld dan werkt dit als volgt:
1. Vul uw gegevens in bij registreer en klik op registreer.
2. u ontvangt een e-mail waarin u de gegevens kunt controleren. In deze
e-mail staat tevens het klantnummer waarmee u kunt inloggen.
3. In het vervolg kunt u bestellen door bij ´login´ uw e-mailadres en
klantnummer in te vullen.
4. Nadat u heeft ingelogd komt er te staan ´welkom´. Nu kunt u producten
toevoegen door op het winkelmandje dat bij de producten vermeld staat
te klikken. De totale lijst kunt u bekijken door op het mandje te klikken.
5. Wanneer de bestelling compleet is, klikt u bij het mandje op
‘plaats order’. De bestelling wordt dan naar ons verstuurd.
6. Daarna kan u via Multisafepay de betaling afhandelen.
7. u ontvangt per e-mail een bevestiging van de bestelling.
© De Bolster
Bestellen via Bestellijsten: Bij deze catalogus is een bestellijst toegevoegd.
Deze kunt u invullen en retourneren naar het volgende adres:
De Bolster
Oude Oenerweg 13
8161 PL Epe
Vergeet niet om uw adresgegevens bovenaan de lijst in te vullen.

Inleiding
Snelle levering
Een vast team van enthousiaste en gemotiveerde medewerkers probeert elke bestelling binnen enkele werkdagen af
te handelen. alleen in piekperiodes (februari, maart) kan het iets langer duren.
Bij orders beneden de € 20,- wordt € 4,- voor verzend- en administratiekosten in rekening gebracht. Bij orders boven
de € 20,- binnen Nederland worden geen extra kosten in rekening gebracht. Voor bestellingen buiten Nederland
worden de verzendkosten wel doorberekend.
Zaden in Grootverpakkingen
Zaden in grootverpakking kunnen zowel via de website, als via e-mail of fax besteld worden. De zaden zijn verpakt in
de standaard verpakkingshoeveelheden, die op de prijslijst staan vermeld.
Voor winkeliers en tuinverenigingen
Voor de verkoop van onze zaden hebben we displays beschikbaar, zodat de zaden mooi gepresenteerd kunnen
worden in winkels of tuincentra. tuinverenigingen met een gezamenlijke bestelling voor de leden kunnen korting
krijgen. We adviseren u graag over de opties en het te verkopen assortiment. Neemt u hierover contact met ons op.
Klantspecifieke verpakkingen
De bolster levert aan verschillende bedrijven zaden die verpakt zijn in klantspecifieke verpakkingen. Deze zaden
worden verkocht door winkelketens of gebruikt voor promotionele doeleinden. Dit is mogelijk bij een afname van
minimaal 1000 stuks per soort. Voor verdere vragen en/of een offerte kunt u contact met ons opnemen.
Prijzen 2012
omwille van verhoogde productie- en loonkosten, zien we ons dit jaar genoodzaakt de prijzen voor de kleinverpakkingen
iets te laten stijgen. De laatste prijsstijging die we moesten doorvoeren was in 2008. We proberen de prijzen uiteraard
zoveel mogelijk stabiel te houden. Vorig jaar stonden de prijzen op de prijslijst excl. btw vermeld. Dit jaar hebben
wij er voor gekozen om de prijzen incl. btw op de prijslijst te vermelden.
Wilt u ons bezoeken?
als u graag een kijkje neemt in de wereld van de veredeling en zaadvermeerdering, bent u van harte welkom op onze
Open Dag, op zaterdag 14 juli 2012. Er is dan heel wat te zien op onze kleurrijke velden!
Wij horen graag van u en wensen u veel lees- en natuurlijk tuinplezier!
Warme groene groeten,
Het Bolster team
© De Bolster
7

“Groenten” 2
• Blad- Stengelgewassen
De meeste bladgewassen houden van een vrij rijke, vochtige en goed
doorlatende bodem. Maar het blijft een kwestie van balans en gezond
tuiniersverstand. Doseer de mest of het compost goed. Te weinig stikstof
vertraagt de groei, geeft gele blaadjes en zorgt voor vroegtijdige bloei. Te veel
stikstof zorgt dan weer voor een te hoog nitraatgehalte in het blad, kan een
bittere smaak veroorzaken en een “waterig” gewas geven (dat een laag droge
stof gehalte heeft).
• Koolgewassen
Groeien als kool is een uitdrukking die de meeste mensen wel kennen. Toch
is het telen van kool een vak apart. Op kleigrond lukt het meestal prima. Op
zandgrond of andere lichtere grondsoorten is “het groeien als kool” niet altijd
vanzelfsprekend. Voldoende bemesting is in ieder geval belangrijk. Daarnaast
kan knolvoet de oorzaak zijn van een mindere groei. Of knolvoet in het spel is,
valt te zien aan de sterk opgezwollen wortels. In verband met knolvoet altijd
een ruime vruchtwisseling toepassen. Wat kalk toedienen in het plantgat van
de kolen heeft ook een positief effect, maar lost niet alle problemen op.
• Peulvruchten (Capucijners, doperwten, peulen en bonen)
Verse peultjes, doperwten en capucijners zijn dé smaakmakers van de
groentetuin. Problemen met ziekten en plagen zijn er nauwelijks en dat maakt
het des te aantrekkelijk om deze gewassen zelf te telen. Men kan volstaan
met weinig mest. Er zijn twee hoofdgroepen te onderscheiden: kort met een
lengte tot ca. 70 cm (stam) en lange typen (rijstypen). De stamsoorten kunnen
in principe zonder ondersteuning geteeld worden, maar een teelt langs (kort)
gaas of met rijshout heeft ook hier voordelen: doorplukken is aanzienlijk
gemakkelijker en er liggen geen peulen op de grond.
De rijstypen moeten in ieder geval langs gaas geteeld worden. Bij de teelt
langs gaas kan aan beide zijden van het gaas een rij gezaaid worden. Een
gebruikelijke rijafstand bij stamtypen is 50 cm, in de rij zaaien op 3 à 5 cm. In
verband met muizen en vogels voldoende diep zaaien (3 à 4 cm).
Voor alle capucijners, erwten en peulen geldt dat een vroege uitzaai (maart/
april) de beste resultaten oplevert; zaaien in mei en later geeft onvoldoende
peulzetting en problemen met meeldauw.
• Soorten die nieuw zijn in het assortiment voor 2012 staan in de catalogus aangegeven met
• Selecties van de Bolster (eigen rassen) zijn aangeduid met het Bolster logo.
• De soorten/rassen van Holland Select krijgen ook een aparte aanduiding:

9
Andijvie
Cichorium endivia
Een klassieker in de Nederlandse
keuken is wel: andijviestamppot! Zo
makkelijk als het te bereiden is, is
het om dit groene lof te telen. Er kan
feitelijk maar weinig misgaan. Wel
moet u er rekening mee houden dat
uitzaai in het voorjaar vroegtijdige
schieters kan opleveren. De meeste
andijvie wordt gezaaid in de periode
half juni tot eind juli. Zo kan men tot
diep in de herfst genieten van dit
gewas. Nauwer planten dan 30 x 35
cm geeft geen hogere opbrengst en
het risico van smet is groter.
Bladmosterd
Brassica juncea
var. rugosa
Bladmosterd wordt veelal in een jong
stadium, als mini-groente, gegeten,
maar kan ook prima als volwassen
plant gebruikt worden. Mosterd wordt
geteeld voor de olie in de zaden, als
specerij, medicinale plant en groente.
In de Himalaya regio van India wordt
bladmosterd al meer dan 5000 jaar
geteeld en gegeten. Ook in vele
landen vormt bladmosterd onderdeel
van het dagelijks maal en wordt er net
zo als spinazie of andere bladgroenten
bereid. Het blad heeft een aangenaam
pittige smaak. Bladmosterd is goed
winterhard en wordt in de late zomer
gezaaid om in de herfst en winter
gegeten te worden. In de voorzomer
gezaaid schieten de planten makkelijk
door, maar geeft dan mooie eetbare,
gele bloemen.
© De Bolster
Andijvie
Nummer Vijf 2 1010
Verreweg het meest geteelde type.
Breedbladig met goed gevuld hart
en zachte smaak.
Bladmosterd
Golden frills 1032
Heel fijn ingesneden blaadjes en
frisgroen van kleur. Deze kunnen
van maart tot oktober gezaaid
worden en van april tot november
geoogst. Ze hebben graag een
zonnige standplaats.
Blad- en stengelgewassen
Andijvie
Krulandijvie Wallone 1020
Fraai uiterlijk vanwege het fijne,
ingesneden en sterk gekrulde
blad. Uitstekend te gebruiken voor
rauwkost en garnering, maar ook
prima geschikt voor stamppot en
stoven.
Bladmosterd
Purple frills 1035
Heeft geheel dezelfde groeiwijze
als de Golden Frills, maar heeft een
dieppaarse kleur.
© De Bolster
9

Blad- en stengelgewassen
10
Groenlof Zuckerhut 1360
Groenlof is een typische groente voor
de herfst en vroege winter, want kan
enige vorst verdragen. De langwerpige
kroppen kan men net als andijvie
gebruiken zowel rauw als gekookt. Groeit
op elke grond, een lichte bemesting is al
voldoende. Bij voorkeur rechtstreeks (ter
plekke) zaaien, de beste zaaitijd is eind
juni tot half juli. Een goede plantafstand
is 30 x 15 cm. Bij invallende vorst het
gewas onder glas overplanten, daarbij
het slechte buitenblad verwijderen. 1
pakje voor ongeveer 5 m².
Kardoen 1380
Een heel oude, meerjarige groente uit
het Middellandse Zeegebied, waarvan
de gebleekte bladribben gekookt
gegeten worden. Daartoe kan men de
plant voor de bloei ongeveer 3 weken
met een jutezak omwikkelen. De meeste
kardoen wordt echter geteeld vanwege
de zeer fraaie, artisjokachtige bloemen.
Als men op tijd zaait bloeit kardoen al in
het eerste jaar. Het gewas kan vrij veel
vorst verdragen. Dus alleen bij strenge
vorst afdekken. Zaaien onder glas in de
loop van april of rechtstreeks eind mei.
Plantafstand 80 x 60 cm. 1 pakje voor
ongeveer 4 m².
© De Bolster
Groenselderij Tall Utah 1370
Geurige groente, waarvan de
stengels en het jonge blad worden
gegeten. Rijk aan voedingsstoffen.
Selderij is een ‘lichtkiemer’, en mag
dus niet te diep gezaaid worden.
Bovendien verloopt de kieming
traag, en kan tot wel 3 weken
duren. Groenselderij heeft duidelijk
meer groeikracht dan bleekselderij.
Selderij vraagt een krachtige
humeuze grond. Onder glas zaaien,
tweede helft april in een bakje en
Paksoi Taisai 1570
Taisai is een snelgroeiend bladgewas uit
Oost-Azië met grijsgroene bladeren in
een los rozet. Opvallend zijn de brede
witte bladstelen en de witte bladnerven.
Vanwege snel doorschieten is het niet
verstandig om Taisai al zeer vroeg in
het voorjaar te zaaien. Op tijd oogsten
komt de smaak ten goede. Mochten bij
er bij de oogst al wat bloemknoppen
zichtbaar zijn, dan is dat feitelijk geen
enkel probleem. Dit gewas niet telen
als u problemen hebt met knolvoet in de
bodem. Dun rechtstreeks zaaien op een
rijafstand van 30 cm en later uitdunnen
op 25 cm.
verspenen op 10 cm of in potjes.
Eind mei, begin juni uitplanten op 35
x 35 cm. De stengels zijn volgroeid
aan het eind van de zomer. Kan
niet veel vorst verdragen, dus in de
herfst tijdig beschermen. 1 pakje
voor ongeveer 350 planten.
Prei 1690
Dit type heeft minder last van
slijtageverschijnselen in de late
herfst/winter en kan vrij veel vorst
verdragen. Uitplanten in juni/juli
op 40 x 15 cm. Eventueel tegen
de winter bij elkaar zetten en bij
strenge vorst afdekken. 1 zakje: 2
g, goed voor ca. 15 m2.

Raapsteel
Brassica rapa subsp.
campestris
Gelukkig worden nog steeds veel
mensen blij zodra er de eerste
raapsteeltjes zijn. Het is een
typische voorjaarsgroente. In de
zomer gaan ze makkelijk schieten,
maar in de herfst niet meer. Al vanaf
eind januari kan in de koude kas
gezaaid worden en vanaf half maart
of in augustus tot begin september in
de volle grond. Te weinig bemesting
kan geel blad opleveren, maar wat
geler blad betekent niet ongeschikt
voor consumptie. Het blad en de
steeltjes kunnen in een stamppot
verwerkt worden of rauw in salade
gegeten worden.
Rucolasla
Zaaien kan best op rijtjes - afstand
10-15 cm - vanaf begin mei tot ver in
de herfst. Eenmaal per 3 à 4 weken
in kleine porties uitzaaien geeft
een goede oogstspreiding. Vroeg
uitzaaien (maart en april) wordt
afgeraden in verband met vroegtijdig
schieten. Bij een late uitzaai onder
glas (oktober) kan men gedurende
een heel lange periode in de winter
van dit gewas genieten, risico van
vorstschade is klein.
Raapsteel
Mizuna 1725
Fijne Japanse bladkool, losse krop
met honderden geveerde bladeren,
lichtgroen met een lichte nerf. Kan
enkele graden vorst verdragen.
Rijafstand: ca. 25 cm. De inhoud
van het zakje is goed voor 5 m².
Oogst: na 6 weken, op 10 à 15 cm
hoogte.
Rucolasla
Rucola Esmee 1760
Het blad van dit ras van de Bolster
is mooi ingesneden en duidelijk
minder grof. De smaak is pittig
nootachtig, maar niet bitter.
Oogst: vanaf ca. vier weken na
het zaaien de jonge bladeren vlak
boven de grond afsnijden of met
wortel en al optrekken.
Blad- en stengelgewassen
Raapsteel
Namenia 1720
Namenia is een smakelijk ras met
ietwat grove, malse bladeren en een
korte groeiduur.
Rucolasla
Rucola selvatica (wilde rucola) 1765
Om een goed resultaat te bereiken met
de teelt van Rucola selvatica
is het belangrijk om een mooi
homogeen zaaibed aan te leggen
met niet teveel grote kluiten. Wilde
rucola kiemt wat trager;
een bodemtemperatuur van ca. 20
graden is wenselijk. De bladeren
kunnen gedurende een lange periode,
vanaf ongeveer 8 weken
na het zaaien, geoogst worden.
Bloemen regelmatig verwijderen. Bij
directe zaai heeft men ongeveer 10
gram per 100 m² nodig.
© De Bolster
11

Blad- en stengelgewassen
12
Slasoorten
Lactuca sativa
Wij kunnen u een breed assortiment
aan slatypen leveren. Alle slarassen
zijn goed te telen. Sla heeft een korte
groeiduur (6 à 8 weken) en het is dan
ook belangrijk om de planten in een
jong stadium te verspenen/verplanten.
Sla is vooral lekker wanneer u niet te
veel bemest. Wanneer u elke week
sla wilt eten, moet er wel regelmatig
gezaaid/geplant worden. De eerste
zaai onder glas kan al in februari
plaatsvinden, in de vollegrond vanaf
half maart, tot begin augustus. Een
gebruikelijke plantafstand is 30 x 30
cm. Door een gedeelte van de sla wat
dichter bij elkaar te zetten en vroeger
te oogsten, kunt u volstaan met 1
zaaisel per 3 à 4 weken. Voor alle
slasoorten geldt dat de hoeveelheid
zaad per zakje voldoende is voor ca.
20 m².
Eikenbladsla
De red salad bowl en salad bowl zijn
snelle groeiers maar traagschietend
en hebben dus een lange oogsttijd.
Ze zijn in een vroeg stadium – na
ongeveer 30 dagen - ook geschikt als
pluksla (babyleaf). Inhoud: voor 20
m². Vanwege het planttype (weinig
kroppend) kunnen natuurlijke
vijanden zoals sluipwespen en
lieveheersbeestjes de bladluizen
beter te lijf gaan.
© De Bolster
Bindsla
Little leprechaun 1780
Dit ras ziet er zeer fraai uit en levert
weinig teeltproblemen op. Vormt een
losse krop van vrij hoog opstaande
paarsachtige bladeren. Voor vers
gebruik en later ook gestoofd. Onder
glas zaaien in februari/maart, voor
buiten uitplanten begin april. Vanaf
april tot eind juni kan op zaaibed of
dun rechtstreeks gezaaid worden.
Eikenbladsla
Red salad bowl 1835
Prachtig roodbladige licht gekrulde
eikenbladsla. Zacht blad met een
zoete smaak, mooie opfleuring van
salades. Hoe kouder het wordt, hoe
roder de bladeren zijn.
Bataviasla
Blonde de Paris 1840
Mooie sla met knapperig blad, een
tussentype van gewone kropsla en
ijsbergsla. Is gemakkelijker te telen
dan ijsbergsla.
Eikenbladsla
Salad Bowl 1833
Groene licht gekrulde eikenbladsla.
Zacht blad met een zoete smaak.

Pluksla
Zaaien: half maart tot juni, onder
glas kan dat al vanaf eind februari.
Ruim zaaien of planten (30 x 30cm)
kan prima; de bladeren zijn in dit
geval wat groter en steviger dan bij
dichter zaaien. Regelmatig plukken
is van belang voor de malsheid
van de bladeren en bevordert de
doorgroei. Uiteindelijk gaan de
planten schieten en wordt het tijd
voor een nieuw zaaisel.
IJsbergsla
Het telen van ijsbergsla is wat meer
risicovol, maar dat kan ook juist
een uitdaging zijn. IJsbergsla is
gemiddeld wat zoeter en heeft een
dik blad dat lang krokant blijft. De
groeiduur is 2 weken langer dan
andere sla types. Zaaien: maart-juli,
oogst: juni-okt, afstand in de rij: 25-
30 cm.
Pluksla
Blackseeded Simpson 1830
Een snelgroeiend type zonder
kropvorming; de bladeren zijn
geelgroen en hebben een mooie,
iets gebobbelde bladstructuur. De
plant heeft de vorm als van een
kegel en na afsnijden/plukken
ontwikkelen zich nieuwe bladeren in
het hart van de plant.
IJsbergsla
Saladin 1850
Maakt middelgrote tot grote
kroppen. Is weinig schotgevoelig.
Minder geschikt voor een herfstteelt.
Blad- en stengelgewassen
Pluksla
Catalogna 1832
Erg smakelijke, stevige, donkergroene
sla met lange ingesneden
bladeren. Wordt ook wel
hertshoornbladsla genoemd. Is
vroeg en schiet niet snel door
(schotvast). Weinig gevoelig voor
ziekten of aantastingen.
IJsbergsla
Grazer Krauthäuptel 2 1845
De ijsbergsla variëteit Grazer
Krauthäuptel 2 is een traditioneel
Oostenrijkse variëteit uit de regio rond
de stad Graz. De planten hebben
helgroene, knapperige bladeren
met een dunne rode rand. Maakt
middelgrote tot grote koppen. Is
schotvast en minder gevoelig voor
valse meeldauw (Bremia).
© De Bolster
13

Blad- en stengelgewassen
14
Kropsla
Suzan 1800
Een stevige bladstructuur met een
zware krop, vooral geschikt voor de
zomer.
Kropsla
Zwart Duits 1810
De naam zwart heeft betrekking op
de zaadkleur. Een groene malse
kropsla voor voorjaar en zomer.
© De Bolster
Kropsla
Twellose Gele 1790
Een snelgroeiend type, ook al is het
kouder weer. De kroppen zijn mals
en geelgroen (een echte botersla
van vroeger). Typisch geschikt voor
een vroege teelt.
Krulsla
De beste plantafstand is 35 x
35cm. Oogstklaar 2-3 maanden
na het zaaien. Vanwege het
planttype (weinig kroppend)
kunnen natuurlijke vijanden zoals
sluipwespen en lieveheersbeestjes
bladluizen beter te lijf gaan.
Kropsla
Wonder der Vier Jaargetijden 1820
De naam van dit ras zegt eigenlijk al
veel. Een zeer betrouwbaar ras voor
voorjaar, zomer en herfst. Een mooie
kropvorm, weinig smetgevoelig,
lekker mals en de paarsrode kleur
van de buitenste bladdelen geeft
een extra fleur aan uw tuin en siert
uw bord.
Krulsla
Lollo rossa 1837
Snelgroeiende rood bruine krulsla
met een open bladrozet met
sterk ingesneden bladeren. Zeer
decoratief en zacht blad.

Krulsla
Lollo Bionda 1836
Heeft een open bladrozet met
sterk ingesneden malse bladeren.
Het blad is heldergroen en ziet er
aantrekkelijk uit.
Snijbiet
Groene Gewone 1890
Veel groen blad en dunne bladstelen.
Voor alle doeleinden te gebruiken.
Snijbiet
Beta vulgaris var. cicla
Gemakkelijk te telen bladgroente op
alle grondsoorten. Zaaien van begin
april tot half juli op een rijafstand van
30 cm; ca. 15 zaden per strekkende
meter gebruiken. Dit gewas kan
meerdere malen gesneden worden,
tot ver in de herfst. 1 pakje is
voldoende voor ongeveer 4 m².
Snijbiet
Rhubarb Chard 1910
Rode snijbiet met lange bladstelen
en iets gekroesd blad. Qua smaak
is snijbiet voor menigeen niet de
truffel van de groentetuin, maar het
fraaie uiterlijk van Rhubarb Chard
compenseert heel veel.
Blad- en stengelgewassen
Snijbiet
Donkergroene Gladde Witribbige 3 1900
Fors planttype met brede witte
bladstelen en groen blad. Vooral
geschikt voor stoven en roerbakken.
Iets te grof voor salades, tenzij u wat
dichter zaait.
© De Bolster
15

Blad- en stengelgewassen
16
Spinazie
Spinacia oleracea
Vooral als men vroeg in het voorjaar
spinazie wil zaaien, is het belangrijk
dat er voldoende stikstof in de
bodem beschikbaar is. Spinazie is
weinig vorstgevoelig, afdekken is
niet nodig. De hoeveelheid zaad
per pakje is voldoende voor 4 m².
Scherpzadige rassen zijn snelle
groeiers, maar schieten ook snel
door en worden voor de vroegste
teelt gebruikt. Voor de latere teelten
worden de trager doorschietende
rondzadige rassen geteeld. Vanaf
december en januari kan onder glas
gezaaid worden, voor een oogst
vanaf eind februari tot april. Zomer-
en herfstteelten worden van april
tot half september in de volle grond
gezaaid en geoogst vanaf eind mei
tot oktober. In september kan nog
een winterteelt gezaaid worden.
Spinazie
Nores type Noorman 1930
Rondzadig, groeit en schiet duidelijk
trager dan Vroeg Reuzenblad, kan
ook na begin april gezaaid worden
(latere teelten).
© De Bolster
Spinazie
Nieuw-Zeelandse spinazie 1610
De naamgeving is in dit geval zeer
verwarrend. Nieuw-Zeelandse
spinazie
behoort tot de familie van
Posteleinachtigen (Portulacaceae)
en ziet er ook totaal anders uit als
de gewone spinazie. De planten van
Nieuw-Zeelandse spinazie hebben
veel meer groeikracht, niet in de
hoogte maar zijdelings, de stengels
kruipen als het ware over de grond.
De blaadjes en stengeltoppen kunnen
regelmatig geplukt worden. De
Spinazie
Vroeg Reuzenblad 1920
Scherpzadig, een snelle groeier,
speciaal geschikt voor een vroege
teelt. Zaaien vanaf januari onder
glas en vanaf half februari tot begin
april in de volle grond. Daarna moet
men, in verband met vroegtijdig
schieten, gebruik maken van het ras
Nores. Vanaf begin augustus kan
men wel weer gebruik maken van
Vroeg Reuzenblad. Oogsten kan na
4 tot 6 weken.
bereidingswijze (gestoofd) is gelijk
als bij spinazie. Omdat de planten
vorstgevoelig zijn en de zaden alleen
bij hogere temperaturen kiemen, kan
het best in april in een bakje onder
glas worden gezaaid. De kieming
is traag (ca. 3 weken). Een ruime
plantafstand (minimaal 60 cm) is
gewenst. Ter plaatse zaaien in mei
kan ook, mits het warm genoeg is. 1
pakje is voldoende voor 10m².
Tuinkers Cressida 1980
De jonge blaadjes zijn smakelijk
en gezond. Kiemt en groeit snel,
dus met regelmatige tussenpozen
zaaien (buiten vanaf begin maart).
Kan ook het gehele jaar door,
binnenshuis in bakjes op de
vensterbank groeien.

Tuinmelde
Artiplex hortensis
Een winterharde eenjarige
bladgroente, die net zoals spinazie,
zowel vers als gestoofd gegeten
kan worden. Groeit op elke grond
en vraagt niet veel bemesting.
Kan zowel koud als warm gezaaid
worden, van maart tot augustus en
geoogst van april tot september.
Om steeds jong blad te kunnen
oogsten moet vaker achtereen
worden gezaaid. Is gevoelig voor
schot (in juli). Na schieten zijn de
blaadjes nog eetbaar (stengels zijn
dan te vezelig). Zaaien op rijen 30
cm van elkaar. 1 pakje is voldoende
voor ongeveer 5 m².
Veldsla
Valerianella locusta
Veldsla is typisch een gewas voor
de late herfst en winter. De plantjes
zijn weinig kwetsbaar en kunnen
veel vorst verdragen. Stelt weinig
eisen aan de grond. Omdat de
zaaiperiode (augustus/september)
gunstig valt, kan men met veldsla
de vrijgekomen stukjes grond goed
benutten. Zaaien in oktober is te
laat, tenzij men beschikt over een
kas/platte bak. Een nauwe rijafstand
van 10 cm is mogelijk, maar een
ruimere afstand is plezieriger i.v.m.
schoffelen.
Tuinmelde
Lichtgroene Tuinmelde 1990
Levert weinig teeltproblemen op.
Vormt een losse krop van vrij hoog
opstaande frisgroene bladeren.
Veldsla
Grote Noordhollandse 1870
Dit is een relatief snelgroeiend en
productief type met nogal lange
bladeren. De bladkleur is wat lichter.
Grofzadig. 1 pakje voor 7 m².
Blad- en stengelgewassen
Tuinmelde
Rode Tuinmelde 2000
Deze rode variëteit heeft veel
sierwaarde. Levert weinig
teeltproblemen op. Vormt een
losse krop van vrij hoog opstaande
paarsachtige bladeren.
Veldsla
Vit 1880
Een echt professioneel ras
met donker en kort blad in een
kenmerkende rozetvorm. De zaden
zijn aanmerkelijk kleiner en de groei
is trager in vergelijking met de Grote
Noordhollandse. 1 pakje voor 7 m².
© De Bolster
17

Blad- en stengelgewassen
18
Winterpostelein 2030
Bladgroente voor gebruik als salade,
in rauwkost of stamppot in herfst en
winter. Nooit problemen met ziekten
en plagen! Winterhard, alleen bij kale
vorst wordt de kleur van het blad
minder mooi en is afdekken gewenst.
Geen bemesting nodig. Zaaien in
augustus. Als de bodemtemperatuur
nog te hoog is, komt de kieming
veel trager op gang. Dus niet te
snel denken dat het niet goed komt.
De zaden zijn klein, door de zaden
te mengen met fijn zand is het
© De Bolster
gemakkelijker om voldoende ruim te
zaaien. Indien gebruik gemaakt wordt
van een zaaimachine is mengen met
suiker een goede methode. Een
rijafstand van 20 à 25 cm hanteren.
In de rij niet te dicht zaaien! 1 pakje
voor 6 m².
Zomerpostelein 2040
Een zeer snelgroeiende
zomergroente met een heldergroene
bladkleur. Menging met zand
vergemakkelijkt de uitzaai (fijne
zaden). Alleen zaaien bij voldoende
warmte en zeker niet voor half
mei. Ca. 3 weken na zaaien kan al
geoogst worden. 1 pakje voor 2 m².

Brassica oleracea var. Botrytis
Bloemkool Alpha 1440
Voor de vroegste oogst zaaien eind
september-begin oktober, onder
glas overwinteren en half maart
uitplanten op 60 x 50 cm, onder glas
of buiten. Deze teelt geeft de minste
kans op aantastingen van koolvlieg
of rupsen. De oogst is in juni. Er kan
ook gezaaid worden in jan. - febr.
onder glas, dan buiten uitplanten
half april op 70 x 50 cm, de oogst
hiervan is eind juni - juli. 1 pakje
voor ongeveer 30 m².
Brassica pekinensis
Chinese kool Granaat 1470
Dit ras produceert forse lange groene
kroppen. Chinese kool kan niet erg veel
vorst verdragen en is schietgevoelig.
Voorzaaien en vervolgens uitplanten
kan alleen bij zeer jonge planten, tenzij
men gebruik maakt van potten. Ter
plaatse dun uitzaaien, van half juli tot
begin augustus, is de beste methode.
Een rijafstand van 40 cm aanhouden
en in de rij uitdunnen op 30 cm. Vroeger
uitzaaien geeft een groter risico van
schieters. De oogst valt in oktober,
november. 1 pakje is voldoende voor
ongeveer 8 m².
Brassica oleracea var. Laciniata
Boerenkool Westlandse Winter 1450
Het telen van boerenkool levert
weinig problemen op. Kan ‘s
winters op het veld blijven staan
en wordt zoeter van smaak als
het heeft gevroren. Zaaien in meijuni
op zaaibed en na ca. 6 weken
overplanten op 65 x 50 cm. 1 pakje
is voldoende voor ongeveer 30 m².
Koolrabi
Brassica oleracea
var. gongylodes
Koolrabi is een snelgroeiend gewas
met een heerlijke smaak, ook prima
als rauwkost. Verplanten moet altijd
in een jong stadium geschieden.
Omdat koolrabi weinig gevoelig is
voor doorschieten kan al vrij vroeg
gezaaid worden. Voorzaaien onder
glas vanaf half februari, buiten
zaaien vanaf half maart tot half juli.
Uitplanten op 30 x 30 cm.
Koolgewassen
Brassica oleracea var. Cymosa
Broccoli Groene Calabrese 1460
Nauw verwant aan bloemkool. Zowel de
hoofdscheut als de zijscheuten kunnen
gegeten worden. Voor een goede uitgroei van
de scheuten moet voldoende mest/compost
gegeven worden en bij het verplanten alleen
jonge planten gebruiken. Een vroege teelt
is mogelijk door voor te zaaien onder glas
(maart). Een opkweek in de vollegrond kan
vanaf half april. Uitplanten na 4 tot 5 weken
op een afstand van minimaal 45 x 45 cm. De
scheuten worden normaliter geoogst vlak
voordat de eerste gele bloemetjes zichtbaar
worden, maar iets later oogsten is ook
geen probleem. 1 pakje is voldoende voor
ongeveer 20 m².
Koolrabi
Delikatess Blauw 1480
Fraaie blauwpaarse knollen, met
wit vruchtvlees.
© De Bolster
19

Koolgewassen
20
Koolrabi
Delikatess Witte 1490
Lichtgroene knol.
Savooie kool
Brassica oleracea
var. sabauda
Savooie kool kan enige vorst
verdragen en kan daarom vrij lang
op de tuin blijven staan. Buiten
voorzaaien (eind april-mei) en na
ca. 6 weken uitplanten op 60 x 50
cm. 1 pakje voor ongeveer 30 m².
© De Bolster
Koolrabi
Superschmelz 1500
Deze koolrabi moet wat ruimer
geplant worden. De knollen kan
men door laten groeien tot wel 2 kg
of meer, zonder houtig te worden.
Savooie kool
Bloemendaalse Gele 1530
Deze unieke kool moet behouden
blijven voor het nageslacht, dus
veel telen! Slobberkool is de oude
bijnaam. Mocht slobberen niet
passen bij uw eetcultuur, dan
gewoon korter koken. Heerlijk en
zacht van smaak. De groengele,
later goudgeel, licht gekroesde kool
kan een plaatje voor uw tuin zijn.
De vorm varieert van spits tot meer
bolvormig. Deze kool verdraagt
lichte tot zelfs matige vorst.
Rode kool
Langedijker Bewaar 2 1510
Middelgrote hoogronde kool. Buiten
zaaien op zaaibed tot uiterlijk eind april
en na ongeveer 6 weken overplanten
op 70 x 60 cm. Tegen de winter op
een koele, vorstvrije plaats bewaren,
bijvoorbeeld met de wortels eraan in
een bak met zand of ophangen in de
kelder, buitenblad verwijderen. Onder
plat glas kan ook, maar dan wel goed
luchten en bij vorst afdekken. Zonodig
slecht blad afpellen. 1 pakje voor
ongeveer 30 m².
Savooie kool
Westlandse Putjes 1520
Donkergroene, gekroesde kool,
waarvan de bovenste bladeren niet
helemaal gesloten zijn. Kan een
lange tijd geoogst worden, vanaf
het einde van de zomer tot in de
winter. Verdraagt lichte vorst.

Spruitkool Groninger 1580
De Groninger spruitkool is een oud
landras met veel variatie. De spruitjes
die niet mooi gesloten zijn, kunnen
gebruikt worden voor de stamppot.
Zaaitijd half april tot uiterlijk half mei
op zaaibed, uitplanten eind mei tot
begin juli op 60 x 50 cm. 1 pakje is
voor ongeveer 30 m².
Witte kool
Langedijker bewaar 1560
Middelgrote ronde sluitkool, geschikt
om te bewaren.
Witte kool
Brassica oleracea
var. alba
De teelt is volledig vergelijkbaar met
rode kool (zie aldaar). 1 pakje voor
ongeveer 30 m².
Witte kool
Roem van Enkhuizen 2 1540
Een relatief snelgroeiende, zware
kool voor de productie van zuurkool
in september. Vrij barstgevoelig.
Witte kool
Filderkraut 1550
Koolgewassen
De meest smaakvolle van de witte
kolen (zacht en wat zoeter) met een
spitse groeiwijze. De kool wordt wat
later gevormd en kan fors uitgroeien.
Een betrouwbaar ras met weinig
teeltproblemen. Ook zeer geschikt
voor zuurkool.
© De Bolster
21

Peulvruchten
22
Capucijners
Pisum sativum
Capucijners zijn te vergelijken
met doperwten, d.w.z. alleen de
zaden kunnen geconsumeerd
worden. Het meest gebruikelijk
is de zaden vers te consumeren;
invriezen kan eveneens prima
(wel licht blancheren). Een tweede
mogelijkheid is het gewas af te laten
rijpen en de gedroogde zaden te
gebruiken.
Doperwt, kort type
(stam)
Pisum sativum
Er gaat niks boven de heerlijk
zoete smaak van erwtjes, vers uit
de peul ´gedopt´ en gegeten. De
stamdoperwt blijft laag en heeft
geen steun nodig.
© De Bolster
Capucijner
Blauwschokkers (rijs) 1220
Een fors gewas, kan 2 meter hoog
worden. Zowel de bloemen als
peulen zijn paars.
Stamdoperwt
Kelvedon wonder 1240
Zoete kreukzadige doperwt. Goede
smaak. Lengte ca. 70 cm.
Capucijner
Rozijnerwt (stam) 1230
Laagblijvende capucijner, ca. 70
cm. De bloemen zijn violet van
kleur maar de peulen groen. De
gedroogde zaden hebben een fraai
kleurpatroon.
Doperwt, lange typen
(rijs)
Pisum sativum
Al moet je de moeite nemen een
constructie te bouwen waar ze langs
omhoog kunnen klimmen, geven
rijsdoperwten wat meer productie
dan stamdoperwten en zijn makkelijk
te plukken.

Rijsdoperwt
Eerste vroege mei 1270
Een vroeg en productief ras. De
zaden zijn vrij fijn en rond. Lengte
ca. 140 cm.
Rijspeul
Grijze roodbloeiende 1330
De rode bloemen zien er fraai uit.
Zeer productief, plukt iets lastiger
(bladrijker). Lengte ca. 130 cm.
Rijsdoperwt
Senator 1290
Dit is een kreukzadig type, die wat
zoeter van smaak is. Vrij laat, ca.
140 cm lang.
Rijspeul
Hendriks 1320
Groeit lang door, met een lange
oogstperiode. Zeer betrouwbaar
en sterk ras. Weinig gevoelig voor
Fusarium. Lengte tot ruim 2 meter.
Rijspeul
Heraut 1310
Peulvruchten
Peulen, lange typen
(rijs)
Pisum sativum
Peulen in een iets ouder stadium
(zaden net zichtbaar) zijn wat zoeter,
dan de zeer jonge!
Vroeg, iets forsere peulen. Hoogte
ongeveer 140 cm.
© De Bolster
23

Peulvruchten
24
Rijspeul
Sugar Snap Norli 1300
Een bekend en veel geteeld ras.
Smakelijke peulen en een goede
productie. Duidelijke verschillen
tussen peulen en sugar snaps zijn er
in feite niet. De term `Sugar Snap´
wordt gebruikt zodra de peulen iets
verder doorgegroeid zijn (de zaden
worden zichtbaar). In dit latere
stadium is er sprake van een duidelijk
zoetere smaak. Rijafstand 50 cm.
Gewaslengte ca. 70 cm. Een klein
beetje gewasondersteuning maakt het
plukken gemakkelijker.
Stamdroogboon
Phaseolus vulgaris
Droogbonen zijn goede groeiers en
daarom wat ruimer zaaien (ca. 10 cm
in de rij, rijafstand 50 cm). Zaaitijd:
mei. Weinig ziektegevoelig. De peulen
hebben een perkamentachtig vlies,
dus alleen de zaden voor consumptie
gebruiken. Het gewas kan vrij lang
op het veld blijven staan, maar om
alle zaden goed af te laten rijpen en
dorsbaar te maken, is het verstandig
om in september de planten op
te trekken. In bosjes geknoopt en
opgehangen, kunnen ze nadrogen. Als
de peulen na enkele weken voldoende
droog zijn (scherp), is het dorsen een
gemakkelijk karweitje. De gedorste
zaden droog bewaren. Mocht u last
van de bonenkever hebben (kleine
gaatjes in de zaden zichtbaar), dan de
bonen gedurende een paar weken in
de diepvries leggen (-18 C). 1 zakje
zaad voldoende voor ca. 8 m².
© De Bolster
Rijspeul
Sweet Horizon 1305
Een midden-vroeg tot laat ras met
hoog productiepotentieel. Maakt
sterke gezonde planten. De peultjes
zijn vrij donker, quasi draadloos en
worden 9-10 cm lang en zo’n 22 mm
breed. Tolerant voor Ascochyta (AT),
resistent ten aanzien van meeldauw
(PM) en Fusarium (F1).
Stamdroogboon
Bruine Kogelboon 1140
Matig grote, eivormige/ronde zaden.
Stevige planten.
Phaseolus coccineus (Pronkboon)
Emergo 1200
Een witbloeiend ras met zeer lange, dikke
en donkergroene peulen. Aangename
smaak, maar duidelijk verschillend van
de gewone snijboon. Het gewas is zeer
fors en heeft weinig last van windschade;
wordt daarom vaak als windbescherming
gebruikt. Regelmatig en op tijd plukken is
belangrijk, anders vormt zich een vlies en
een draad. Als de peulen te dik geworden
zijn, kan men nog wel de onrijpe zaden
opeten. Vanwege de forse groei, slechts
2 à 3 zaden per stok zaaien; ruime
afstand (80 x 80 cm) tussen stokken
hanteren.
Stamdroogboon
Friese Woudboon 1120
Langwerpige crème-kleurige zaden
met een zachte schil.

Helaas geen foto beschikbaar
Stamdroogboon
Witte Krombek 1130
Vrij grote, witte zaden.
Stamslaboon
Compass 1081
Een extra dunne sperzieboon
van het type haricot vert (

Peulvruchten
26
Stamslaboon
Faraday 1083
Faraday is ook een nieuw professioneel
ras sinds 2010. Een zeer fijne boon
(6,5–8 mm) van het type haricot vert, met
bijzonder uniforme, lange (13-14 cm)
peulen, met een mooie donkere kleur.
Dit ras heeft een ruime oogstperiode en
goede houdbaarheid, waardoor het zowel
geschikt is voor industrie als voor verse
markt. De vruchtzetting is homogeen;
productief ras. De planthoogte is
ongeveer 50 cm. Resistent tegen
vlekken- (A) en vetvlekkenziekte (Ps),
alsmede bonenrolmozaïekvirus (V1).
Stamslaboon
Parfaco (Verb. Perfect) 1070
Dit is een zogenaamde enkele boon,
de peulen zijn wat fijner en duidelijk
afgeplat. Deze boon moet vooral
niet te dicht staan (tamelijk bladrijk)
en op tijd geplukt worden.
© De Bolster
Stamslaboon
Groninger Weekschil met draad 1110
Oud ras, waarvan vooral ‘s winters
de geweekte hulzen worden
gegeten. Ook geschikt voor vers
gebruik. Om te drogen de bonen
plukken als ze geel beginnen te
worden, ontdraden, aan een snoer
rijgen en drogen. Voor het koken
de droge hulzen eerst een nacht
voorweken.
Stamslaboon
Saxa 1090
Een echt oud ras dat niet mag
verdwijnen. Het speciale van dit
ras is: relatief vroeg, goed bestand
tegen slecht weer en een goede
(bonen)-smaak. Het boontje ziet
er wat minder mooi uit. Maar is dat
erg?
Stamslaboon
Hinrichs Riesen 1100
Sterke en gezonde groeier. De wat
dikkere bonen smaken goed.
Stamslaboon
Stanley 1084
Deze wat grovere sperzieboon van
9-10,5 mm en 12-13 cm lengte is
het standaardras in het middenfijn
segment. Heeft een mooie lengte
dikte verhouding. De peul is wat
lichter groen. Stanley is zowel
geschikt voor vroege als voor late
teelt (begin mei tot uiterlijk half juli
zaaien). Maakt op lichte grond een
wat compacter gewas. Planthoogte
50 cm. Resistent tegen vlekken-(A)
en vetvlekkenziekte (Ps), alsmede
bonenrolmozaïekvirus (V1).

Stamsnijboon
Phaseolus vulgaris
Pluk de stamsnijbonen vroeg
genoeg, als ze nog lekker mals
zijn. Zowel Capitano als Nassau
zijn resistent tegen vlekken- (A)
en vetvlekkenziekte (Ps), alsmede
bonenrolmozaïekvirus (V1).
Planthoogte is ongeveer 50 cm.
Stokdroogboon
Stokkievitsboon 1180
Zowel de peulen als zaden zijn fraai
rood gespikkeld. De peulenschil
is perkamentachtig, dus alleen de
zaden consumeren. In gekookte
vorm is de zaadhuid dun en zacht.
Teelt als stokslabonen, 3 à 4 bonen
per stok. 75 gram voor 25 stokken.
Eind september - begin oktober
kunnen de peulen geplukt worden.
Na enkele weken nadrogen, kunnen
de zaden gedorst of uitgedopt
worden.
Stamsnijboon
Nassau 1195
Een groene platpeulige
stamsnijboon, met een breedte van
17 mm, en lengte van 16 cm. De
peulkleur is vrij lichtgroen. Nassau
is bijzonder sterk.
Stokslaboon
Phaseolus vulgaris
De oogst bij stokbonen begint wat
later dan bij stambonen. Belangrijke
voordelen van stokbonen: geen
problemen met schimmels (gewas kan
goed opdrogen), lange oogstperiode en
hoge opbrengst. Alle stokbonen hebben
een “fraai mechanisme van klimmen”:
of het nu schuin, recht of gekronkeld is,
altijd omslingerend en altijd met rechtse
bochten wordt blindelings de weg
naar boven gevonden. Het materiaal
(bamboestokken, bonenstaken,
touwen,etc.) dat u gebruikt als
materiaal, maakt niet zoveel uit, maar
het geheel moet bij volle belasting
wel voldoende stabiel zijn. In iedere
volkstuin is wel iemand te vinden die
uitleg wil geven wat nu feitelijk “het
beste systeem” is. Een oude leidraad,
maar nog steeds actueel, is 8 à 10
planten per m² aanhouden. Twee keer
zaaien (half mei en eind juni) geeft een
goede oogstspreiding.
Stamsnijboon
Capitano 1215
Een nieuwe platpeulige gele
wasboon (20 mm breed, 15 cm
lang), die zowel als sperzieboon als
snijboon classificeerbaar is. Peulen
hebben al in een vroeg stadium
een mooie gele kleur. Opstaand
planttype, met een uniforme zetting,
rechte peulen en een uniforme
kleur. Geschikt voor mechanische
oogst en handpluk.
Stokslaboon
Cobra Holland 1172
Peulvruchten
Cobra is een fijne (7-9 mm dikte),
lange (20 cm) zwartzadige
sperzieboon. De peul is wat
lichter groen. Deze elegante boon
is midden-vroeg, geschikt voor
kas- en buitenteelten en wordt
gekenmerkt door trage zaadgroei.
Resistent tegen vlekkenziekte (A)
en bonenrolmozaïekvirus (V1).
© De Bolster
27

Peulvruchten
28
Stokslaboon
Mechelse Tros 1160
De boontjes zijn klein, vroeg en
rijkdragend. 75 gram is voldoende
voor ongeveer 60 stokken.
Stoksnijboon
Helda 1190
Verreweg het meest geteelde ras in
de vollegrond. De peulen zijn lang,
vrij breed en afgeplat.
© De Bolster
Stokslaboon
Neckarkönigin 1170
Een absolute topper zowel qua smaak
als productie! De ca. 20 cm lange
peulen zijn zeer vlezig en blijven
uitermate lang mals. Spekboon is
eigenlijk een te ordinaire naam voor
deze Königin; “Chateaubriandboon” of
iets dergelijks zou passender zijn. 75
gram is voldoende voor ongeveer 30
stokken.
Advies: voor uitzaai de zaden iets
aanprikken met een naald. Dit
bevordert de opname van vocht en
geeft een betere opkomst!
Stoksnijboon
Phaseolus vulgaris
Vicia faba
Tuinboon Express Type selectie Eleonora 1210
Dit nieuwe professionele ras van de
Bolster heeft een goede productie,
het gewas is kort en daardoor weinig
gevoelig voor omvallen. De peulen
zijn glimmend, lang, vrij fijn en goed
gevuld met ca. 5 zaden. Uitstekende
smaak en zeer geschikt om in te
vriezen. Tuinbonen hebben een goede
koudetolerantie. Ter plaatse zaaien
kan vanaf begin maart tot half april.
Extra vervroeging is mogelijk door in
februari voor te zaaien. Bij zaaien of
uitplanten minimaal een afstand van
Snijbonen zijn zeer productief.
Regelmatig doorplukken (2 x per
week) en te dikke bonen verwijderen
om de groei er in te houden. Zaaitijd
half mei tot begin juli, 4-5 bonen per
stok, afstand 75 x 75 cm. 75 gram is
genoeg voor ongeveer 30 stokken.
60 x 20 cm aanhouden. Dichter zaaien
levert geen extra peulopbrengst op!
Let erop dat de oogstperiode zeer kort
is! Idealiter oogst je alles in 1 week.
Met verschillende zaaidata wordt
spreiding verkregen.

Wasboon
Phaseolus vulgaris
Wasbonen worden ook wel
boterbonen genoemd en zijn
vergelijkbaar met sperziebonen met
een goudgele kleur.
Eleonora in het zonnetje
Vicia faba, tuinboon express selectie
Wasboon
Capitano 1215
Een nieuwe platpeulige gele
wasboon (20 mm breed, 15 cm
lang), die zowel als sperzieboon
als als snijboon classificeerbaar
is. Peulen hebben al in een vroeg
stadium een mooie gele kleur.
Opstaand planttype, met een
uniforme zetting, rechte peulen en
een uniforme kleur. Geschikt voor
mechanische oogst en handpluk.
Wasboon
Valdor 1217
Peulvruchten
Een fijne wasboon (6,5-8 mm breed),
met een lengte van 12-14 cm, een
bekend en veel geteeld ras. De
peulen kleuren in een vroeg stadium
naar geel. Wordt 50 cm hoog en
heeft een mooie plantopbouw.
Resistent tegen vlekken- (A) en
vetvlekkenziekte (Ps), alsmede
bonenrolmozaïekvirus (V1).
De Eleonora is wel een heel bijzonder Bolster ras. Bart, die had namelijk een boontje (voorliefde) voor haar. Telkens als hij langs
het veld liep, trok er ééntje zijn aandacht. Slank, doch robuust. Je zou het van een tuinboon bijna niet verwachten, maar ze had iets
elegants. Die lange glimmende peulen aan een niet te hoge staak. Door weer en wind liet ze zich niet kennen. En voorwaar hield
ze onder haar lichtgroene donsjas vijf prachtig mooie zaden verstopt. Die heerlijk smaakten bovendien. Met deze dame kon hij wel
wat. En na vele jaren zorgzaam selectiewerk was z’n lieveling naar wens. En zo droeg Bart dit boontje op aan zijn oogappeltje,
Elly. Met de Eleonora groeit zowaar de liefde op je land!
In verschillende groeistadia kunnen verschillende delen van de tuinboon gegeten worden. Zo kent ze een grote diversiteit aan
culinaire mogelijkheden. Zowel de jonge bladscheuten (rauw of als spinazie), als de jonge peulen wanneer de zaden nog niet rijp
zijn, de verse bonen, de peulen wanneer de bonen rijp zijn en de gedroogde bonen kunnen gegeten worden. Tuinbonen zijn in
het bijzonder een smakelijke culinaire combinatie met dille. En deze combinatie is bovendien effectief als mengteelt om de zwarte
bonenluis tegen te gaan!
Recept voor Velouté van Tuinbonenpeulen met Munt
Ingrediënten
ongeveer 20 tuinbonenpeulen / 3 kleine nieuwe aardappeltjes / 1 l water / 6-8 muntblaadjes / 3 teentjes look /
3 soeplepels olijfolie / peper, zout
Bereiding
Was de peulen en verwijder de draden. Snij de peulen in stukjes en doe ze in een braadpan met de geschilde look en
olijfolie. Stoof op laag vuur, met deksel, voor enkele minuten. Borstel de aardappeltjes en snijd ze in stukjes. Voeg de
inhoud van de braadpan toe met de gehakte munt. Doe er een liter water bij. Voeg zout en peper toe. Laat 15 minuten
koken. Mix de soep en dien warm op.
© De Bolster
29

Vruchtgewassen
30
Solanum melongena
Aubergine violetta lunga 3
Een tamelijk vroeg ras dat vrij slanke
donkerpaarse vruchten met een groene
steel vormt. Pas op voor de stekels.
Deze aubergine kan het best in de
kas geteeld worden. Zaaien: februari
binnen bij 20-25 graden, uitplanten
vanaf maart tot begin mei. Plantafstand
75 x 50 cm. 1 zakje is voldoende voor
ongeveer 10 m².
Courgette
Zucchini 1350
Een lichtgroene courgette.
Voorzaaien vanaf eind april en ter
plaatse vanaf half mei. 1 plant per
0,8 m² als norm hanteren. Een
pakje bevat ongeveer 15 zaden.
© De Bolster
Cucumis sativus
Augurk Hokus 1030
Geschikt voor de volle grond op een
beschutte, zonnige plek. Zeer geschikt voor
inmaak. Regelmatig doorplukken en te dikke
vruchten verwijderen. Augurken kunnen
prima liggend (vlakvelds) geteeld worden.
Verticaal telen, bijv. langs touwen kost veel
extra arbeid! Augurken worden vaak eind
april voorgezaaid in potten of in een bak.
Maar ook ter plaatse zaaien, ca. half mei,
is goed mogelijk mits het voldoende warm
is. De planten zijn vorstgevoelig. Een goede
plantafstand is 150 x 40 cm. Om het gewas
in toom te houden, kan men de ranken
terugleiden of snoeien. 1 zakje is voldoende
voor ongeveer 6 m².
Courgette
Black Beauty 1352
Een donkergroene courgette. Groeit
op iedere goed bemeste grond.
Eind april/begin mei dient deze
warm voorgetrokken te worden
onder glas. Eind mei kan hij buiten
uitgeplant worden, à 1 plant per m².
Oogstklaar vanaf eind juni. Inhoud:
goed voor ongeveer 10 m2.
Courgette
Cucurbita pepo
Courgetteplanten zijn uiterst
productief. Professionele telers
snijden zelfs elke dag om een juiste
vruchtmaat te verkrijgen. Zoveel
discipline verwachten wij niet van
u, maar het is wel verstandig om
de jonge vruchten regelmatig te
plukken als ze ongeveer 15 cm lang
zijn. Er worden dan steeds nieuwe
vruchten gevormd tot in de herfst.
Courgetteplanten ranken niet. En ze
zijn niet bestand tegen nachtvorst.
Courgette
Yellow 1354
Rechte, heldergele vruchten met
een zeer goede smaak en kwaliteit.
Groeit op iedere goed bemeste
grond. Voor deze courgette gelden
dezelfde teeltaanwijzingen als voor
de Black Beauty.

Komkommer
Cucumis sativus
De teelt is volledig vergelijkbaar
met augurk. Komkommers kunnen
zowel liggend als verticaal geteeld
worden. Vanaf eind april kan onder
glas gezaaid worden. Eind mei
in potjes overplanten en buiten
uitplanten op 40 cm, rijafstand
150 cm. Rechtstreeks buiten
zaaien omstreeks 20 mei. Inhoud:
voor ongeveer 6 m². Regelmatig
doorplukken en te dikke vruchten
verwijderen. Zo nodig de ranken
terugleiden of snoeien.
Capsicum annuum
Paprika Jubilandska 1620
Zoet, niet scherp. Langwerpige
vruchten, eerst groen, bij rijping
overgaand in rood. Laagblijvende
soort, snoeien of opbinden niet
nodig. Bij voorkeur onder glas telen
of onder verhoogd plat glas. In
maart in een bakje zaaien en binnen
bij minimaal 20°C opkweken. De
kieming duurt vrij lang. Overplanten
in potjes en eind april-mei uitplanten
op 50 x 50 cm. De oogst is in
september en oktober. 1 pakje is
voldoende voor ongeveer 8 m².
Komkommer
Gele Tros 1430
Sterk ras voor de volle grond;
de vruchten zijn niet groen maar
witachtig. Voor een goede smaak
op tijd snijden. Het uiteinde van
de komkommer kan soms (bij
groeistagnatie) iets bitter worden.
Peper
Capsicum annuum
Voor het wat hetere broertje van
de paprika gelden veelal dezelfde
teeltvoorschriften.
Komkommer
Marketmore 1435
Een prachtig (stekelig) landras met
behoorlijk goede teeltresultaten. De
tamelijk dikke, smakelijke vruchten
worden ruim 20 cm lang en 5 cm
dik. Ook van dit ras kan het uiteinde
van de komkommer soms iets bitter
worden.
Peper
Amarillo 1635
Vruchtgewassen
Een zeer oud ras dat al duizenden
jaren in de bergen van Zuid-Amerika
in stand is gehouden. Het ras heeft
hierdoor een redelijke koudetolerantie.
De pepers zijn geel van
kleur en hebben een doorsnede van
ongeveer 5 cm. Uitzaaien: januariapril
binnen. Eind mei uitplanten,
het liefst in de kas of anders op een
zonnig en beschut plekje.
© De Bolster
31

Vruchtgewassen
32
Peper
Westlandse Lange Rode 1640
De vrij kleine vruchten zijn scherp
van smaak, langwerpig, puntig
van vorm, eerst groen, bij rijping
overgaand in rood. Geschikt om te
drogen. Teelt zie bij paprika. 1 zakje
is voldoende voor ongeveer 8 m².
Cucurbita moschata
Butternut 1685
Traditioneel, rankend ras. Crème
kleurige vruchten. Kleine zaadholte,
zachte smaak en matig houdbaar.
© De Bolster
Pompoen
Cucurbita pepo
Eind april/begin mei warm voorzaaien
onder glas, tijdens de kieming niet te veel
water geven. Oppassen voor muizen, want
die zijn dol op pompoenzaden. Zijn de
zaden eenmaal gekiemd dan is dit geen
probleem meer. Na ca. 3 weken buiten
uitplanten, 1 plant per 2 m². Ter plekke
zaaien kan in mei, mits het voldoende warm
is om een vlotte kieming te bewerkstelligen.
Per zaaiplek 2 zaden, 3 à 4 cm diep
zaaien. Na opkomst één plant laten staan.
Ook buiten kunnen muizen roet in het
eten gooien. U kunt preventief handelen
door direct na het zaaien een bloempot
omgekeerd op de zaaiplek te plaatsen.
Na een week de potten wel weghalen!
Pompoenen kunnen flink ranken, dus aan
de buitenkant van het veldje regelmatig de
ranken terugleggen. Pompoenen kunnen
vanaf half september geoogst worden; in
ieder geval nachtvorstschade voorkomen.
Alleen voldoende rijpe vruchten oogsten;
de vruchtstelen moeten verkleurd en wat
rimpelig/ kurkachtig zijn. Droog bewaren bij
niet te lage temperaturen.
Cucurbita pepo
Gele Centenaar 1670
De vruchten worden zeer groot,
gewichten van 15 à 30 kg zijn
vrij normaal. Niet de ideale maat
voor een soepje; ook de smaak
van deze pompoen is nogal
flauw. De vruchten kunnen wel
gebruikt worden voor inmaak of
voorverwerking tot chutney of jam.
Deze grote vruchten kunnen ook
als decoratie in de tuin dienen; na
wat vorst zijn het vooral merels die
het een lekker hapje vinden.
Helaas geen foto beschikbaar
Cucurbita moschata
Muscat de Provence 1675
Geeft middelgrote platte vlakronde
vruchten met diepe ribben. De schil is
eerst groen/beige. Na afrijping kleurt
de pompoen naar oranje/crème.
Het vruchtvlees is mooi oranje. Eind
april-begin mei, warm voortrekken
onder glas, liefst bij zonnig weer.
Eind mei buiten uitplanten, 1 plant
per 2 m². Rechtstreeks zaaien kan
dan ook. Oogsten dient voor de vorst
te gebeuren, als het blad verdord is.
Te gebruiken in soepen en pasteien.
Droog te bewaren bij 10-15ºC.
Cucurbita maxima
Groene Hokkaido 1660
Groene vruchten met geel-oranje
vruchtvlees; overwegend 1,0 tot
1,5 kg. De smaak is minstens zo
goed als van de oranje typen; iets
minder goed houdbaar. Voor soep
en diverse andere gerechten.

Cucurbita maxima
Fictor 1655
Dit ras vertoont qua uiterlijk vrij
veel gelijkenis met Solor. De extra
pluspunten
van dit ras zijn:
a) duidelijk meer groeikracht(vooral
van belang bij ongunstige
weersomstandigheden),
b) een nog wat hogere opbrengst en
c) de vruchten hebben een wat meer
glanzend uiterlijk.
Cucurbita maxima
Solor 1665
Een rankende oranje pompoen met
een gemiddeld vruchtgewicht van
ca. 1,1 kg. Het ras is vroegbloeiend,
ca. 7 tot 10 dagen vroeger dan het
standaardras Uchiki Kuri. Dit geeft
de mogelijkheid om bij ongunstige
weersomstandigheden het
zaaimoment nog wat uit te stellen.
Solor is een zeer flexibele groeier,
d.w.z. bij meer standruimte per plant
resulteert dat onmiddellijk in meer
vruchten per plant. De kans op te
grove vruchten (zwaarder dan 1,5
Bovendien lijkt de bewaarbaarheid
van Fictor nog iets beter te zijn dan
van Solor. Fictor is een zogenaamd
FIC-ras, een nieuw rasconcept van
de Bolster (meer informatie op onze
website).
kg) is praktisch nihil. Wij adviseren
dan ook om niet te dicht te zaaien( 10
tot 12 duizend zaden per ha). Onder
normale omstandigheden zal bij deze
zaaidichtheid een opbrengst van 16 à
17 duizend vruchten (18 à 19 ton) per
ha gerealiseerd kunnen worden.
Een belangrijk pluspunt van Solor is
de goede bewaarbaarheid van de
vruchten.
Vruchtgewassen
Solor en Fictor
gemengd uitzaaien
Pompoenen zijn kruisbevruchters en
de bestuiving geschiedt vooral door
hommels en bijen. Pompoenen hebben
een grote aantrekkingskracht vanwege
een grote hoeveelheid nectar per bloem.
Om een optimale opbrengst te verkrijgen
is het van belang dat op het moment
dat de eerste vrouwelijke bloemen
verschijnen er
a) voldoende mannelijke bloemen zijn en
b) dat ook de kwaliteit van het stuifmeel
goed is.
In dat opzicht vullen Solor en Fictor
elkaar goed aan. Gezien de ervaringen
van 2009 adviseren wij nu om een
verhouding van ongeveer 2/3 Fictor en
1/3 Solor aan te houden.
Cucurbita maxima
Red Kuri (Hokkaido Orange) 1650
Een oud en bekend ras met
veel oranje-rode vruchten, de
vruchtmaat is wat kleiner (0,8 à 1,0
kg). Matige houdbaarheid.
© De Bolster
33

Vruchtgewassen
34
Cucurbita pepo
Zapallito 1680
Niet-rankende zomerpompoen. De
groene vruchten moeten in een
jong, onrijp stadium geoogst en
geconsumeerd worden. Nauwer
uitplanten, 1 plant per 0,8 m².
Tomaat
Cerise (noire) 1971
Zeer attractieve tomaatjes van 50 à
60 gram. De vruchten hebben een
donkerrode purper-glimmende kleur
en een bijzonder zoete smaak.
© De Bolster
Zea mays convar. saccharata
Suikermais Golden Bantam 1940
Een echt zware bemesting is bij
suikermais niet nodig en resulteert
in minder zoete kolven. Zaaien in de
loop van april tot half mei onder glas
in een bakje/tray of in kleine potjes
en na half mei buiten uitplanten
op 75 x 20 à 25 cm. Rechtstreeks
zaaien kan vanaf half mei. De kolven
op tijd oogsten! 1 zakje is voldoende
voor ongeveer 4 m².
Tomaat
Clementine 1972
Tomaat met zeer grote trossen van
ronde gele vruchtjes.
Tomaat
Solanum lycopersicum
Omwille van de vraag naar oude
tomatenrassen en de bijzondere
eigenschappen die ze vaak hebben,
hebben we ons assortiment vorig jaar
met 5 nieuwe ‘oude’ rassen uitgebreid.
Het is indrukwekkend om te zien hoeveel
variatie er bestaat in kleur, smaak, vorm
en grootte van de vruchten – purper,
wit of geel, gestreept of geribbeld, we
hebben het allemaal!
Tomaat
Mirabelle Blanche 1973
Tomaat met trossen van 6 - 9 stuks.
De vruchten zijn wit, ivoorkleurig
transparant en roze gemarmerd.
Deze kerstomaatjes hebben een
gewicht van ongeveer 10 gram en
een diameter van 2,5 cm.

Tomaat
Tigerella Bicolore 1974
De ronde vruchten van de ‘Tigerella’
zijn in het onrijpe stadium lichtgroen
met donkergroene strepen. In het
rijpe stadium kleuren ze naar rood,
waarbij de strepen doorkleuren
naar oranje. Het zachte vruchtvlees
smaakt heerlijk.
Tomaat
Matina 1960
Ronde smakelijke tomaat. Vormt
een open gewas, het blad is weinig
ingesneden en de tomaten rijpen
zeer vroeg.
Tomaat
Green Zebra 1975
‘Green Zebra’ geeft zeer bijzondere
vruchten van ongeveer 100
gram: onrijp zijn ze lichtgroen met
donkergroene strepen en rijp zijn
ze geel met groene strepen. Bij
volledige rijpheid blijft het zachte
vruchtvlees prachtig heldergroen en
heeft dan een fijne friszure smaak.
Tomaat
Zuckertraube 1970
Zeer groeikrachtig; produceert
grote trossen van smaakvolle,
zoete tomaten. De vruchten zijn net
iets grover dan cherrytomaten.
Vruchtgewassen
Tomaat
Marmande 1950
Vrij grote vleestomaat, iets geribd.
© De Bolster
35

Wortel en knolgewassen
36
Arcitum lappa
Kliswortel Tonkinokawa long 1390
Een Japanse variëteit van de bekende
klitwortel, waarvan de zaden zo heerlijk
aan de kleren blijven hangen. In het eerste
jaar na het zaaien worden geen bloemen
gevormd en dus ook geen klitten. Alleen
de wortels, die in dit eerste jaar gevormd
worden zijn smaakvol. De wortels hetzelfde
als schorseneer bereiden; tevens voor
medicinale doeleinden te gebruiken. Zaaien
in april/mei op een rijafstand van 40 à 50
cm, in de rij uitdunnen op 35 cm. De wortels
kunnen zeer fors worden en zijn oogstbaar
vanaf het eind van de zomer. Het opgraven
heeft een goed effect op de conditie. 1 zakje
voor ca. 4 m².
Foeniculum vulgare
Knolvenkel Fino 1420
Plagen of ziekten spelen bij de teelt
van knolvenkel geen rol. Een goede
vochtvoorziening is wel van belang.
Begin mei tot uiterlijk half juli kan
ter plaatse gezaaid worden. Bij een
rijafstand van 40 cm moet in de
rij gedund worden op 15 – 20 cm.
Vervroegen door voor te zaaien onder
glas is mogelijk. In de herfst kan het
gewas lang op het veld staan, met het
aanaarden van de knollen of tijdelijk
afdekken kan vorstschade voorkomen
worden. 1 zakje voor ca. 6 m².
© De Bolster
Apium graveolens var. rapaceum
Knolselderij Roem van Zwijndrecht 1410
Knolselderij heeft een lange
groeiperiode en juist in het
eindstadium, als de groei van de knol
moet plaatsvinden, moet de plant
kunnen beschikken over voldoende
voedingsstoffen. Dit vraagt een
krachtige, liefst humeuze grond. Een
schepje kompost in het plantgat werkt
erg goed. Voorzaaien in maart in
een bakje op een warme plaats (ca.
20°C). Na ca. 1 maand verspenen in
potjes of op wachtbed zetten in kas of
Brassica rapa var. napus
Koolraap Friese Gele 1590
Vrij gemakkelijk te telen knolgewas;
goed te combineren met een vroeg
ruimend gewas. Voor herfst- en
wintergebruik, bestand tegen lichte
nachtvorst. Knollen bewaren op een
koele plaats of buiten inkuilen. Men
kan ter plaatse zaaien of op een
zaaibed, van half mei tot half juni.
Uitplanten of uitdunnen van eind
juni tot begin juli op 50 x 40 cm. 1
zakje voor 25 m².
platte bak. Uitplanten in de vollegrond
vanaf 2e helft mei op 50 x 40 m².
Eind oktober opsteken, wat grond
afschudden, buitenste blad afsnijden
en bij elkaar ingraven, de knol net
onder de grond. Bij vorst afdekken.
Vorstvrij inkuilen is ook mogelijk, dan
al het blad verwijderen.
Pastinaca sativa subsp. sativa
Pastinaak Tender and True 1630
Pinksternakelknollen, oftewel
pastinaak, was vroeger een
hoofdingrediënt van de warme
maaltijd, later verdrongen door
aardappel en peen. De knollen
lijken op peen, maar hebben een
witte kleur. Gemakkelijk te telen,
vraagt weinig bemesting en kan vrij
veel vorst verdragen. Ter plaatse
zaaien vanaf half maart tot half mei.
Bij een rijafstand van 35 cm, de
planten uitdunnen op 10 à 15 cm. 1
zakje voor ca. 5 m².

Meiraapjes
Brassica rapa var. majalis
Snelgroeiend knolgewas,
vroeger voor ons een belangrijk
voedingsgewas. Bemesting is niet
nodig. Zaaien in maartapril op een
rijafstand van 30 cm en uitdunnen
op 10 à 15 cm. De oogst is in meijuni.
Meiraapjes doen het ook goed
in de herfst; half augustus zaaien.
De knolletjes kan men eind oktober
inkuilen en tot in de winter bewaren.
1 zakje voor ca. 15 m².
Radijs
Raphanus sativus
Radijsjes zijn snel oogstbaar en vers
uit de tuin zijn ze heerlijk pittig en
knapperig. Ook het jonge blad kan
gegeten worden. Dun zaaien vanaf
maart (tot september) op rijtjes met
een afstand van 15 cm. De oogst
is al na 4 – 6 weken. Regelmatig
zaaien. Aantasting door larven van
de koolvlieg is te voorkomen met
insectengaas. 1 pakje voor ca. 3 m².
Meiraap
Goldana type Ronde Gele 1710
Ronde gele knol met geel
vruchtvlees.
Radijs
Cherry Belle 1730
Mooie ronde rode radijs, die niet
snel voos wordt.
Wortel en knolgewassen
Meiraap
Platte Witte Mei 1700
Platronde knol met wit vruchtvlees.
Radijs
French Breakfast 2 1740
Mooie halflange radijs met roodwitte
kleur.
© De Bolster
37

Wortel en knolgewassen
38
Raphanus sativus
Ramenas Ronde Zwarte 1750
Voor rauwkost in de herfst en winter.
Zaaien half juli tot begin augustus;
rijafstand 40 cm en uitdunnen op
15 cm. Voor de winter optrekken,
loof afdraaien en in zand vorstvrij
bewaren. 1 zakje voor ca. 8 m².
Rode biet
Egyptische platronde 1040
Vroeg ras, zoet van smaak. Kan
onder glas al in maart worden
gezaaid.
© De Bolster
Rode biet
Beta vulgaris var. rubra
Zaaitijd april tot in juni; voor bewaring
is de tweede helft van mei de beste
zaaiperiode. Afstand tussen de rijen
30 cm, later uitdunnen op 7 à 10 cm,
niet verplanten. Bewaring is goed
mogelijk: in de herfst voor de vorst
de bieten optrekken, loof afdraaien
en inkuilen in zand op een vorstvrije
plaats. 1 zakje voor ca. 5 m².
Rode biet
Kogel 2 1050
Ras voor zomer- en herfstteelt, zeer
geschikt voor bewaring.
Rode biet
Cylindra, type halflange 1060
Smalle hoogopgroeiende biet,
smakelijk, ook zeer geschikt voor
garnering. Niet te vroeg zaaien.
Schorseneer
Verb. Reuzen Nietschieters 1770
Lange wortel met donkerbruine
schil; schil verwijderen met
dunschiller of schrappen na
kort koken. Verbouwen op een
diep losgemaakte homogene
grond, anders gaat de wortel zich
vertakken. Niet bemesten. Zaaien
van half april tot half mei op een
rijafstand van 25 cm, eerder zaaien
geeft schieters. Uitdunnen op 10 cm,
niet verplanten. De oogst is tijdens
de herfst en winter, winterhard.
1 zakje voor ca. 4 m².

Allium fistulosum
Stengelui Ishikura Long White 2005
De Stengelui, ook wel gekend als
Japanse bosui, vormt geen bol maar
een lange witte, dikke schacht. Het
loof is frisgroen, heeft een goede
tolerantie tegen tripsschade en staat
mooi rechtop. Zaai dicht bij elkaar (2
à 3 cm in de rij), zodat de uitjes fijn
blijven en haal regelmatig wat plantjes
weg voor consumptie, zodat de overige
planten meer de ruimte krijgen om door
te groeien. Zaaien: midden februari
tot midden april en vanaf begin juli.
Oogsten: tot juni en vanaf september.
Ui
Rijnsburger 4 2010
Dit ras geeft mooie ronde strogele
uien, die uitstekend te bewaren zijn.
Ui
Allium cepa
Uien hebben een lange groeiperiode.
Vroegtijdig zaaien, d.w.z. maart
tot uiterlijk half april, is dan ook
belangrijk. Later zaaien geeft meer
kans op uien met verdikte stengels.
Rijafstand 25 cm, uitdunnen op 5 à
10 cm. Plaatsing van sterk geurende
planten als kamille, bonenkruid
en wortelen in de directe nabijheid
van de uien zou een verstorend
effect op de uienvlieg kunnen
hebben. Zodra in september het
loof gaat afsterven, moeten de uien
opgetrokken worden. De bollen
moeten goed kunnen opdrogen.
De uien zijn tot in het voorjaar goed
te bewaren, mits ze koel en droog
liggen. Zogenaamde dikhalzen
apart houden en als eerste opeten.
1 zakje voor ca. 4 m².
Ui
Stuttgarter 2015
Dit ras wordt ook wel Stuttgarter
Riesen genoemd. Een goed
bewaarbare, gele platronde ui. Ook
prima geschikt voor bosuitjes.
Wortel en knolgewassen
Ui
Noordhollandse Bloedrode 2020
Deze iets afgeplatte ui heeft een
prachtige kleur en is wat pittiger van
smaak; de opbrengst is meestal iets
lager.
Ui
Red long of Florence 2025
Flesvormige ui met een mooie
rode kleur. De smaak is mild en
zoet. Geschikt om als sla-uitje te
gebruiken.
© De Bolster
39

Wortel en knolgewassen
40
Wortel
Daucus carota sativus
Zomerwortelen kunnen al in februari
onder glas gezaaid worden (oogst in
juni). In de vollegrond kan men zaaien
vanaf begin maart tot juli. Vroeg
zaaien geeft minder problemen met
de wortelvlieg. Rijafstand ca. 25 cm,
eventueel uitdunnen op een halve
cm. Winterwortelen voor bewaring
zaaien in mei en tijdig uitdunnen
op een paar cm. Mest verpest
de smaak van wortel, dus geen
mest geven! Problemen met de
wortelvlieg zijn het best oplosbaar
met insectengaas; vrij snel na
opkomst afdekken. Een eenvoudig
framewerk/kooitje dat verplaatsbaar
is, werkt het plezierigst. Over het
effect van een combinatieteelt met
ui, prei of knoflook verschillen de
meningen.
Cichorium intybus var. foliosum
Witlof Hollandse Middelvroeg 2050
De smaak van zelf geteelde witlof is erg
goed. Belangrijk bij het trekken/forceren
is dat de groei niet te snel verloopt en
dat de grond waarin de wortels worden
gezet, arm is (weinig stikstof bevat).
Ook de teelt van de wortels/pennen
moet plaatsvinden op onbemeste grond.
Zaaien in mei op een rijafstand van 35
cm, later uitdunnen op 12 cm. Het zaad
moet ondiep gezaaid worden. Eind
oktober, begin november kunnen de
wortels worden gerooid. Het loof net
boven het groeipunt, ongeveer 3 cm
boven de wortelhals, afsnijden( kan ook
© De Bolster
Wortel
Winterwortel Flakkeese 2 2070
Eind september of oktober de
wortels rooien en loof afdraaien.
De wortels koel bewaren, zand
voorkomt uitdroging. Laat u zich niet
verrassen door muizen. 1 zakje voor
ca. 15 m².
met de schop). Het trekken/ forceren
kan in een kuil buiten, onder plat gas
of kas en zelfs in de kelder. De wortels
bij elkaar rechtop of iets schuin in de
grond plaatsen, de bovenkant net boven
maaiveld. Vervolgens afdekken met
een losse laag grond van ongeveer 15
cm. Zodra matige vorst verwacht wordt
de kuil afdekken. Aan het eind van de
winter zijn de kroppen voldoende groot.
Vanzelfsprekend zijn de kroppen op een
warmere plaats sneller goed. 1 zakje
voor 8 m².
Wortel
Zomerwortel Nantes 2 2060
Mooie cilindrische wortelvorm met
stomp puntje, zoet van smaak. Bij
een ruimere plantafstand worden de
wortels wat dikker. 1 zakje voor ca.
7 m².

“Kruiden” 3
Kruiden zijn bijna allemaal lichtkiemers en moeten na
te zijn gezaaid slechts met weinig fijne aarde worden
bedekt. Uitdrogen moet voorkomen worden, maar zeker
niet te veel water geven.
Diverse kruiden kunnen gedroogd worden. Het drogen
moet bij voorkeur op een donkere, droge maar wel goed
geventileerde plaats gebeuren. Bloemen op dezelfde
manier drogen, deze verliezen namelijk hun geur en
kleur in de zon. Meerjarige kruiden over het algemeen
niet langer dan vier jaar op dezelfde plaats laten staan.
Tussentijds verplanten is mogelijk, mits dit gebeurt
inde herfst of vroege voorjaar. Bij strenge vorst is het
wenselijk dat gevoelige soorten met wat blad of stro
beschermd worden. Heesterachtige kruiden elk voorjaar
wat terugsnoeien.
• Soorten die nieuw zijn in het assortiment voor 2012 staan in de catalogus aangegeven met
• Selecties van de Bolster (eigen rassen) zijn aangeduid met het Bolster logo.
• De soorten/rassen van Holland Select krijgen ook een aparte aanduiding:
© De Bolster
41

Kruiden
42
Artemisia absinthium
Alsem 3010
Meerjarig, tot 150 cm hoog. Ook
wel absintalsem genoemd. Sterk
kruid, verwant aan de in het wild
voorkomende bijvoet. Alsem is
grijzer van kleur en sterker van
smaak. Zaaien april tot juni, enkele
planten zijn meestal wel voldoende.
Plantafstand 50 x 50 cm. Alsem
remt de groei van naastgelegen
planten. Een plantenaftreksel helpt
tegen bladluis, aardvlo, slakken en
ook tegen vlooien bij huisdieren.
Basilicum
Genovese 3020
Groen blad en weinig schotgevoelig.
© De Bolster
pimpinelle anisum
Anijs 3015
Anijs wordt als aromatiserend kruid
gebruikt in verschillende gerechten,
daarnaast staat het bekend als een
kruid met een medicinale werking.
De zaaiafstand bij direct zaaien is
30 x 10 cm. Uitzaaien in maart of
april.
Basilicum
Rode basilicum 3030
Paarse bladeren.
Basilicum
Ocimum basilicum
Eenjarig, laagblijvend, sterk geurend
kruid. Verlangt een warme en
beschutte plek. Zaaien vanaf maart
onder glas en in mei in de volle
grond. Uitplanten op 30 x 30 cm.
Als de planten jong zijn kan men
de scheuten gebruiken (niet te diep
afsnijden). Zodra de stengels harder
worden alleen de blaadjes gebruiken.
Voor pesto het ras Genovese
gebruiken.
Basilicum
Kaneelbasilicum 3035
Basilicumsoort met verfijnde geur
en smaak. Groen gekleurde variëteit
met paarse stengels en middelgrote
bladeren. Houdt van warmte; telen
op een zonnig, beschut plekje of
onder glas.

Allium schoenoprasum
Bieslook, fijne 3040
Meerjarig, hoogte 20 cm. Zaaien
vanaf maart en later uitdunnen
of uitplanten op 20 x 20 cm. Het
tweede jaar gaan de plantjes zich
sterk uitbreiden. Groeien weer uit
als er van wordt gesneden.
Melissa officinalis
Citroenmelisse 3080
Meerjarig, hoogte 60 cm. Zaaien
in mei op zaaibed en in september
overplanten op 30 x 40 cm. In het
tweede jaar beginnen de planten
zich sterk te ontwikkelen. De naar
citroen geurende blaadjes, liefst
geoogst tegen de bloei, worden
bijvoorbeeld voor thee gebruikt.
Goed te drogen.
Satureja hortensis
Bonekruid 3050
Eenjarig laagblijvend struikvormig
gewas. Zaaien april tot juni op rijtjes,
afstand 20 – 30 cm. De blaadjes en
jonge scheuten worden geoogst
tegen de bloei en vers of gedroogd
meegekookt met diverse bonen.
Deze zijn dan beter verteerbaar.
Anethum graveolens
Dille 3090
Eenjarig, hoogte ongeveer 100
cm. Zaaien in april op rijen, afstand
30 cm. De bloei is vanaf begin
juli, het zaad is rijp in september.
De zaden worden onder andere
gebruikt bij het maken van zuurkool
en het inleggen van augurken.
Ook verse plantdelen en onrijpe
bloemschermen kunnen worden
gebruikt in o.a. visgerechten.
Verspreid gezaaid in de tuin, bijv.
tussen tuinbonen, beperkt het de
overlast van bladluizen.
Allium tuberosum
Chinese bieslook 3060
Meerjarig, hoogte 30 cm. Naar
knoflook smakende bieslook met
een massieve, driekantige stengel,
afgeplatte bladeren en sierlijke
witte bloemen. Vraagt meer warmte
en groeit trager dan de gewone
bieslook. Onder glas zaaien in
maart-april en tegen de zomer
uitplanten op 25 x 20 cm. Matig
winterhard.
Hyssop officinale
Hyssop 3110
Kruiden
Meerjarig, hoogte ±50 cm.
Heesterachtige plant, die tijdens
de uitbundige bloei vanaf half juli
graag door insecten wordt bezocht.
Zaaien in april-juni, plantafstand
30 cm. Gebruik in o.a. soep,
vleesgerechten en voor thee.
© De Bolster
43

Kruiden
44
Carum carvi
Karwij 3120
Tweejarig gewas en bloeit alleen in
2e jaar, dan ongeveer 70 cm hoog.
Zaaien in april-mei op rijen, 30 à 35
cm uit elkaar, uitdunnen op 15 cm.
Het eerste jaar ontwikkelt zich alleen
de bladrozet. De bloei is het volgend
jaar in mei en juni. De zaden, die
gemakkelijk uitvallen, oogsten als
ze bruin worden (eind juni). Gebruikt
worden de jonge blaadjes en vooral
de zaden, onder andere in brood en
zuurkool.
Kervel
Massa 3135
Een donkere platte kervel. Traag
schietend.
© De Bolster
Kervel
Anthriscus cerefolium
Vanaf maart elke maand een rijtje
zaaien tot augustus om steeds een
vers gewas te hebben. Het laatste
zaaisel kan tot in het voorjaar
worden gesneden. Vooral tijdens de
warme maanden is een standplaats
in de schaduw aan te bevelen.
Gebruik in soep, salade en saus,
niet meekoken.
Het ras Massa komt ook uit het
assortiment professionele rassen
van Holland Select.
Borago officinalis
Komkommerkruid 3140
Eenjarig. Ook wel borage of bernagie
genoemd. Zaaien vanaf het voorjaar
op rijen, afstand 30 cm. Vrijstaand
groeien de planten enorm uit. Het
komkommerachtig smakende
blad wordt gebruikt in rauwkost of
gestoofd, het werkt kalmerend. De
bloempjes zijn eetbaar en worden
wel gebruikt als garnering, ook
versuikerd. Komkommerkruid is
geschikt voor groenbemesting en
trekt veel insecten aan (uitstekende
bijenplant).
Kervel
Fijne krul 3130
Eenjarig. Hoogte tot ongeveer 25
cm, redelijk winterhard.
Coriandrum sativum
Koriander 3150
Eenjarig, hoogte tijdens de bloei tot
1 m. Uitzaaien in april-mei, rijafstand
30 cm, uitdunnen op 10 cm. De sterk
geurende zaden oogsten als ze
bruin worden, meestal in september.
Het zaad goed nadrogen. Gebruik in
diverse gerechten en gebak. In de
Noordafrikaanse en Indiase keuken
wordt vooral het jonge blad gebruikt.
In dat geval moet regelmatig
opnieuw gezaaid worden.

Levisticum officinale
Lavas 3160
De bekende maggiplant. Meerjarig,
hoogte tot ruim 2 meter. Zaaien van
maart tot juni, bij voorkeur op een
vochtige plek. Enige schaduw wordt
goed verdragen. Later uitdunnen
of overplanten op 60 cm afstand.
Gebruik onder andere in soep.
Origanum vulgare
Wilde marjolein 3190
Ook wel oregano genoemd.
Meerjarig, hoogte ±40 cm. Tijdens
de prachtige bloei in de zomer vormt
het een walhalla voor insecten/
vlinders. Zaaien in april onder
glas of in mei op zaaibed buiten.
Overplanten op 40 x 40 cm. De
stengeltoppen worden gebruikt in
diverse gerechten, ook gedroogd.
Lavandula angustifolia
Lavendel 3170
Meerjarige struikachtige plant, ca. 50
cm hoog. In een bakje zaaien onder
glas in februari-april. Heeft nachtkou
nodig voor de kieming; de kiemingsduur
is lang. Buiten uitplanten op 50 x 50
cm. Bloeit in juli en augustus met
blauwe, sterk geurende bloemen. De
bloemen worden gedroogd en gebruikt
als “luchtverfrisser” onder andere in de
linnenkast. De planten kunnen het best
in het voorjaar worden teruggesnoeid
om te voorkomen dat de struikjes te veel
gaan verhouten.
Peterselie
Petroselium crispum
Eenjarig gewas. Peterselie kan al
in maart gezaaid worden, maar
de kiemingsduur is dan wel lang.
Bij hogere bodemtemperaturen
verloopt de kieming aanmerkelijk
sneller. Een rijafstand van 25 à 30 cm
aanhouden en in de rij uitdunnen op
10 cm. Omdat voortdurend hergroei
plaatsvindt kan men maandenlang
van dezelfde planten snijden. Het
verse blad kan in diverse gerechten
gebruikt worden.
Cochlearla officinalis
Lepelblad 3180
Tweejarig, hoogte 20 cm, winterhard.
Zaaien augustus tot half september
op rijtjes, afstand 15 cm. De wat
bittere blaadjes zijn zeer vitaminerijk
en werden vroeger wel aangewend
tegen scheurbuik. Toevoegen aan
rauwkost tijdens de herfst en winter.
Peterselie
Moskrul 2 3200
Kruiden
Het fraai gekroesde blad zorgt voor
een mooie garnering, zowel op het
bord als in de tuin.
© De Bolster
45

Kruiden
46
Platte Peterselie
Gigante d´ Italia 3195
Sterker van smaak dan
krulpeterselie. Bevordert de
spijsvertering. Kruid om vlak voor
de maaltijd even van te plukken.
Gebruikt in vele gerechten, o.a. soep
en wortelen, ook voor garnering.
Sanguisorba minor
Pimpernel, kleine 3220
Meerjarig, hoogte 30 cm. Zaaien in
april tot juni, verplanten of uitdunnen
op 30 x 30 cm. De blaadjes smaken
iets naar komkommer en worden
gebruikt bij salades en sauzen.
© De Bolster
Peterselie
Gewone Snij 3197
Het standaard ras voor de
versmarkt. In januari 4-5 zaadjes
per perspotje zaaien deze kunnen in
maart uitgeplant worden. Normaal is
het mogelijk 3 maal te snijden. Voor
industrie wordt direct in de volle
grond gezaaid.
Sanguisorba officinalis
Pimpernel, grote 3230
Meerjarig, hoogte 100 cm. Zaaien in
april tot juni, verplanten of uitdunnen
op 30 x 30 cm. De blaadjes smaken
iets naar komkommer en worden
gebruikt bij salades en sauzen.
Peterselie
Wortelpeterselie 3210
Behalve het gladde, donkergroene
blad kan ook de verdikte wortel
worden gebruikt. Misschien een
overbodige opmerking: eerst het
blad gebruiken en dan de wortel,
en niet andersom. Zaaien in aprilmei,
rijafstand 30 cm en in de rij
uitdunnen op 15 cm.
Rosmarinus officinalis
Rozemarijn 3245
Heerlijk geurende, altijd groene
struik voor een beschutte plaats.
Veelzijdig keukenkruid, van soep
via vlees tot brood en kruidenboter.
In strenge winters de plant goed
afdekken. Bij regelmatig knippen
blijft de struik in vorm.

Salvia officinalis
Salie 3250
Meerjarig, hoogte ongeveer 50 cm.
Meerjarig gebruik is mogelijk, maar het is
beter om elke 2 jaar opnieuw te zaaien.
Onder glas kan men al in maart zaaien,
in de volle grond in april-mei. Uitplanten
op 40 x 40 cm. De blaadjes kunnen zowel
vers als gedroogd worden gebruikt tegen
keelpijn en als slaapmiddel (saliemelk).
Mocht u een hekel hebben aan jansalie
en de jansaliegeest, probeer dan
toch genuanceerd te denken. Heel
veel insecten/vlinders worden juist
hyperactief van deze planten.
Foeniculum vulgare
Venkel 3280
Meerjarig, hoogte tijdens de bloei tot
150 cm. Zaaien maart-juni, overplanten
of uitdunnen op 45 x 40 cm. In het eerste
jaar treedt wel bloei op, maar meestal
te laat om nog rijp zaad te leveren. In
het tweede jaar verschijnen in de loop
van oktober en deels november rijpe
zaden. De schermen met deze (bijna)
rijpe zaden worden afgeknipt en enkele
weken nagedroogd. Vervolgens kan
men de rijpe zaden verzamelen. Het
blad wordt gebruikt in rauwkost en
soepen; gemalen zaden vooral voor
thee. Liefst afdekken tegen vorst.
Apium graveolens
Snijselderij 3260
Gewone Snij. Eenjarig. Dit ras
heeft weliswaar wat grover blad,
maar is veel minder gevoelig voor
bladvlekkenziekte. De teelt is gelijk
aan peterselie (zie aldaar).
Nasturtium officinale
Waterkers 3290
Een- tot meerjarig. Vormt uitlopers,
die dicht bij de grond blijven, groeit
zelfs onder water. Zaaien van
maart tot juli op een vochtige plaats
in de tuin of aan de waterkant.
Plantafstand ongeveer 10 à 15 cm.
De blaadjes worden rauw gegeten.
Thymus vulgaris
Tijm, Duitse winter 3270
Meerjarig, hoogte 20 cm. Zaaien in maart
of april onder glas en uitplanten in mei.
Eventueel in de volle grond zaaien in
de loop van april of in augustus. Een
plantverband van 30 x 15 cm als norm
hanteren. Bloeit in het tweede jaar in het
begin van de zomer. Geoogst worden
de stengeltoppen met blaadjes, ook
goed te drogen. Na de bloei verdient het
aanbeveling de planten af te snijden, zodat
ze weer jonge uitlopers vormen en beter
de winter doorkomen. Gebruik in diverse
gerechten. Bekend is de tijmstroop tegen
hoesten.
Barbarea vulgaris
Winterkers 3295
Kruiden
Tweejarig, ook wel barbarakruid
genoemd. Winterhard, hoogte
eerste jaar ongeveer 10 cm. Zaaien
in augustus en september op rijtjes,
afstand 25 cm. Gaat in het voorjaar
schieten. De blaadjes worden
verwerkt in rauwkost.
© De Bolster
47

Kruiden
48
Ruta graveolens
Wijnruit 3300
Meerjarig, hoogte 60 cm. Zaaien
van april tot juli en uitplanten tot
september op 35 x 35 cm, bloeit in
de nazomer vanaf het tweede jaar.
De bladeren worden onder andere in
soepen gebruikt. Het heesterachtige
gewas verspreidt een sterke geur,
die katten tegenstaat. Niet gebruiken
bij zwangerschap.
© De Bolster
Rumex ambiguus
Tuinzuring 3310
Meerjarig, hoogte tijdens de bloei
tot 60 cm. Zaaien maart-april of
juli-augustus op rijen, afstand 30
cm, uitdunnen of overplanten op 30
cm. De jonge blaadjes worden in
salades en soepen verwerkt. Kan
reeds vroeg in het voorjaar worden
gesneden. Eveneens in de herfst,
wanneer na de zaadzetting in de
zomer het gewas opnieuw begint te
groeien.
Rumex patientia
Spinaziezuring 3320
Ook wel engelse of eeuwige spinazie
en patiëntie genoemd. Het is een
zuringsoort met forse bladeren en
een zachtzure smaak. Overblijvende,
winterharde bladgroente, die zeer vroeg
in het voorjaar uitloopt. Het blad wordt
in salades en soepen verwerkt. Dit kan
tot in mei als het gewas in bloei schiet
en daarna in de herfst na het afsterven
van de bloeistengel. Zaaien in april
is mogelijk, maar liever wachten tot
augustus. Voor een meerjarige teelt de
planten uitzetten op ca. 35 x 35 cm.

“Kiemgroenten” 4
Kiemen zijn eigenlijk gewoon plantjes in een heel
jong stadium, die binnen een paar dagen uit zaad
gekweekt worden. Het zijn de ultieme leveranciers van
vitamines en mineralen, want die bevatten ze in zeer
geconcentreerde vorm. De meeste soorten hebben niet
eens grond nodig, alleen maar water. Het klimaat in huis
met rond de 20˚C is optimaal om kiemen te kweken.
Er zijn verschillende methoden om de zaden te laten
kiemen. Hierover kun je op onze website meer informatie
vinden. We bieden ook een handig (en bovendien
elegant) glazen kiemschaaltje met rooster aan om
gemakkelijk kiemen mee te kweken.
© De Bolster
49

Kiemgroenten
50
Lepidium sativum
Tuinkers 9010
Een hele bekende spruitgroente
waarvan zowel de kiemspruit als
de jonge blaadjes gegeten kunnen
worden. Tuinkers bevat mosterdolie
en smaakt heerlijk in salades en op
brood.
Brassica oleracea var. cymosa
Broccolikers 9030
Broccoli wordt steeds meer gegeten
als kiemgroente. Het is een mild
smakende spruit die uiterst gezonde
stoffen bevat.
© De Bolster
Lepidium sativum
Grootbladige Tuinkers 9015
De jonge kiemblaadjes eten en de
eerste gewone blaadjes voor de
rauwkost gebruiken. Buiten kan
deze tuinkers vanaf maart gezaaid
worden, breedwerpig of op rijtjes, 10
cm van elkaar. De kieming is snel, al
na een week kan geoogst worden.
Binnen kan het gehele jaar door
gezaaid worden, in een bakje op
een vrij warme lichte plaats.
Allium tuberosum
Chinese Bieslook kiem 9035
Chinese bieslook kiem heeft een
heerlijke knoflooksmaak, goed te
gebruiken als garnering en past
perfect bij allerlei gerechten.
Eruca sativa
Rucolakers 9020
Rucola heeft als kiemgroente een
vrij scherpe en wat nootachtige
smaak. De kiemspruiten zijn heerlijk
als garnering en ook goed in salades
te gebruiken.
Trigonella foenum-graecum
Fenegriek spruitgroente 9037
Deze spruit heeft een licht kerriearoma.

Raphanus sativus
Radijskers 9040
Radijskers heeft een enigszins
pikante smaak en zit boordevol met
vitaminen.
Brassica nigra
Mosterdkers 9050
Mosterdkers is een vrij pittige
spruitgroente met mosterdsmaak.
Raphanus sativus
Rode radijskers Red Rambo 9043
Radijskers met een schitterende
rode kleur. Hierdoor mooi te
gebruiken als garnering.
Medicago sativa
Alfalfa 9060
Alfalfa is één van de meest bekende
spruitgroenten met een vrij milde
smaak. De spruiten kunnen goed
als garnering of bij kaas gegeten
worden.
Kiemgroenten
Brassica oleracea var. rubra
Rode kool kiem 9045
Deze kers heeft mooie rood met
groene kiempjes en een echte
koolsmaak.
Helianthus annuus
Kiemgroente zonnebloem 9070
Zonnebloemkers heeft een
heerlijke nootachtige smaak.
© De Bolster
51

52
© De Bolster
“Groenbemesters” 5
Groenbemesters hebben een aantal wezenlijke functies:
• Het voorkomen van verliezen aan mineralen door
uitspoeling (als vanggewas).
• Het op peil houden van het organische stofgehalte,
resp. bevorderen van het bodemleven en structuur
van de bodem.
• Het toevoegen van extra stikstof aan de bodem. Dit
geldt alleen voor vlinderbloemige gewassen. Ook hier
wel oppassen voor zaadvorming van onkruiden.
DKG staat voor Duizend Korrel Gewicht (gewicht van
duizend zaden). Aan de hand hiervan, de gewenste
zaaidichtheid en het verwachte opkomstpercentage
kun je de hoeveelheid benodigde zaden per oppervlakte
berekenen. Zaaizaad per oppervlakte = zaaidichtheid x
DKG / opkomstpercentage.
Uitgebreidere informatie over groenbemesters is o.a.
te vinden op www.kennisakker.nl in de teelthandleiding
groenbemesters.
We hebben de benodigde zaaihoeveelheden
aangegeven in kg/ha (kilogram per hectare).

Groenbemesters
Lupinus angustifolius
Blauwe Lupine 4010
Snelgroeiende eenjarige vlinderbloemige,
vooral toegepast
als groenbemester en bodemverbeteraar.
Bitterstofvrij, daarom
ook geschikt als veevoer. Hoogte ca.
80 cm. Zaaien vanaf begin april tot
half augustus op regels, rijafstand
30 cm. Vriest ‘s winters dood. DKG:
130-150 g. Zaaizaad 200 kg/ha.
Zaaidiepte: 3-5 cm.
Phacelia tanacetifolia
Phacelia 4050
Mooie eenjarige bijenplant, goede
groenbemester, hoogte ongeveer 70
cm. Behoort niet tot de koolachtigen
en vlinderbloemigen; is daarom
gemakkelijk in te passen in de
vruchtwisseling. Zaaien is mogelijk
van maart tot half augustus, op rijen
afstand 35 à 50 cm, in augustus
verminderen tot 20 cm, omdat de
plant dan minder uitgroeit. Vriest ‘s
winters dood.
Lupinus albus
Witte Lupine 4030
Snelgroeiende eenjarige vlinderbloemige,
vooral toegepast
als groenbemester en bodemverbeteraar.
Bitterstofvrij, daarom
ook geschikt als veevoer. Hoogte ca.
80 cm. Zaaien vanaf begin april tot
half augustus op regels, rijafstand
30 cm. Vriest ‘s winters dood. DKG:
130-150 g. Zaaizaad 200 kg/ha.
Zaaidiepte: 3-5 cm.
Zaaien op een diepte van 1-2 cm.
DKG: 2-3 g. Per ha 10 kg zaad
nodig.
Sinapis alba
Gele mosterd 4040
Snelgroeiende eenjarige plant van
ruim 1 meter hoog, zeer geschikt
als groenbemester. Kan tot oktober
worden gezaaid, rijafstand 35 cm.
Voor zaadwinning in april zaaien,
de oogst is dan in september. Als
groenbemester vanaf eind augstus
zaaien. Het gewas kan na 6 weken
een hoogte van 1 meter bereiken.
In de winter vriest mosterd dood.
DKG: 5-7 g. Zaaizaad nodig: 20 kg/
ha. Zaaidiepte: 2-3 cm.
Ornithopus sativus
Serradella 4060
Eenjarige vlinderbloemige
kruipende plant, zeer geschikte
groenbemester op de wat lichtere
gronden. Bloeit langdurig. Zaaien
eind maart tot in mei op rijen,
afstand 35 cm. Tot het moment,
waarop het gewas gaat sluiten,
goed schoon houden. DKG: 2-4 g.
Benodigd zaad 40 kg/ha.
© De Bolster
53

54
Fagopyrum esculentum
Boekweit 4070
Snelgroeiend en uitstekende
bijenplant van ruim 1 m hoog. Vraagt
een zonnige standplaats en een niet
al te arme, liefst wat zurige grond.
Gezaaid wordt half mei wegens
de gevoeligheid voor nachtvorst,
rijafstand 35 cm. De oogst valt eind
augustus tot september. Wanneer
het eerste zaad op de grond valt, het
hele gewas afsnijden en nadrogen.
Voor consumptie moeten de zaden
eerst worden gepeld. Verder kan
© De Bolster
het gebruikt worden als dierenvoer.
DKG: 20-30 g. Benodigd zaad 50-
60 kg/ha.
Groenbemesters
Trifolium incarnatum
Incarnaatklaver 4080
Zachte, behaarde klaver met 4 cm
lange, donkerrode bloempluimen.
Wordt zowel als groenbemester
en als bloem gebruikt. Geschikt
voor natuurlijke tuinen. Bijen- en
hommelplant. Hoogte 30 cm.
Bloeitijd juli-augustus. Plantafstand
15 cm. DKG: 2-3 g. Benodigd zaad
25-30 kg/ha.

“Eenjarige
Bloemen” 6
Veel van deze soorten kunnen vanaf half april
rechtstreeks buiten worden gezaaid. Men kan ze wel
wat vervroegen door ze eerst onder glas op te kweken
en dan uit te planten. Sommige verdragen geen vorst.
Deze worden maart-april onder glas gezaaid, eventueel
verspeend en vanaf half mei buiten uitgeplant of dan
rechtstreeks gezaaid.
Verschillende wildere soorten, zoals bolderik,
bosliefje, incarnaatklaver, kamille, klaproos, kooltje
vuur, korenbloem, lijmkruid, moederkruid, pekbloem,
slangekruid, spiegelklokje en driekleurig viooltje kunnen
ook aan het eind van de zomer worden gezaaid en als
kleine plantjes overwinteren. In het voorjaar ontwikkelen
ze zich dan snel.
Als er geen zaaitijd is vermeld, kan men rechtstreeks
buiten zaaien in april- mei.
De genoemde plantafstanden zijn slechts richtlijnen!
© De Bolster
55

Eenjarige bloemen
56
Adonis aestivalis
Zomeradonis of Kooltje vuur 5010
Een 30-40 cm hoge ranonkelachtig
plantje met fijn ingesneden blad.
Bloeit in juni-juli met felrode
bloemetjes met een zwart hart. Ter
plaatse zaaien in april-mei of in
september op 20 cm.
Amaranthus hypochondriacus x powelli
Amarant 5040
Een stevige, ruim 1 m hoge plant
met roodachtige stengels en
bladnerven. Bloeit in augustusseptember
met sterk opvallende
donkerrode bloempluimen, geschikt
om te drogen. Plantafstand 40 cm.
© De Bolster
Ageratum houstonianum
Mexicaantje 5020
Een ongeveer 30 cm hoge sterk
vertakte plant met grijsblauwe
bloemen in dichte tuilen. Bloeit van
juni-september. Plantafstand 25 cm.
Anoda cristata
Straalvrucht 5060
Stevige plant uit de kaasjeskruidfamilie,
ongeveer 1 m hoog. Bloeit
van juli tot in de herfst met vrij
grote lila bloemen. Gevoelig voor
vorst, dus niet te vroeg zaaien.
Plantafstand 35 cm.
Agrostemma githago
Bolderik 5030
Ranke, ongeveer 80 cm hoge plant
met grote alleenstaande roodviolette
bloemen met wit hart aan lange
stengels. Bloeitijd juni-augustus.
Kwam vroeger voor in korenvelden.
Plantafstand 20 cm.
Antirrhinum majus
Leeuwenbek 5070
Een mooi mengsel van diverse
kleuren, ongeveer 60 cm hoog.
Blijven zeer lang doorbloeien (junioktober).
Uitstekende snijbloem.
Plantafstand 35 cm.

Arctotis grandis
Bereoor 5080
Ongeveer 60 cm hoge plant,
afkomstig uit Zuid-Afrika. Bloeit
de hele zomer door. De grote
margrietachtige bloemen hebben
zilverwitte, aan de onderzijde
blauwige bloembladen en een
metaalblauw hart. Prima snijbloem.
Plantafstand 25 cm.
Brachycome iberidifolia
Kortkuif 5110
Compact, laagblijvend plantje,
ca. 25 cm hoog. Margrietachtige
bloemetjes in de tinten blauw en
wit; continue bloei van juli t/m
september. Als randbeplanting,
voor potten en hanging baskets.
Bijenplant. Plantafstand 15 cm.
Argemone polyanthemos
Stekelpapaver 5090
Ongeveer 50 cm hoge plant
met stekelige bladeren en grote
witte papaverachtige bloemen.
Bloeitijd juli-september. Bijenplant.
Plantafstand 30 cm.
Browallia americana 5115
Ongeveer 50 cm hoge plant met vrij
donker blad. Bloeit de hele zomer
door tot aan de eerste vorst met fijne
blauwe bloemen met wit oog. Past
goed in een wilde tuin. Plantafstand
20 cm.
Eenjarige bloemen
Bidens ferulifolia
Bidens of tandzaad 5100
Ongeveer 60 cm hoge plant met
fijn ingesneden donkergroen
blad. Rijkbloeiend van juni tot in
september met vrij grote frisgele
bloemen. Uitstekend geschikt
voor bloembakken; af en toe wat
terugsnoeien. Bijen en vlinderplant.
Plantafstand 25 cm.
Calendula arvensis
Akkergoudsbloem 5120
Wilde goudsbloem met kleine
goudgele bloemen van juni tot
ver in de herfst. Hoogte 30 cm,
plantafstand 20 cm.
© De Bolster
57

Eenjarige bloemen
58
Calendula officinalis
Goudsbloem 5130
Ongeveer 35 cm hoog; enkelvoudige
oranje bloemen met donker
hart. Bloeitijd van juni-oktober. Was
een bekende borderplant langs de
huizen tegen mieren. Zeer geschikt
als snijbloem. Kent vele medicinale
en cosmetische toepassingen.
Plantafstand 20 cm.
Callistephus chinensis
Zomeraster, dubbelbloemig 5150
Mooi mengsel van gevulde bloemen
met diverse kleurvarianten in
de tinten roze en blauw. Prima
snijbloem. Hoogte 60-70 cm.
Bloeitijd augustus-oktober
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
Calendula officinalis Touch of red/orange
Goudsbloem met donker hart 5135
Gemakkelijk te telen sier- en
medicinale plant met dubbele oranje
en gele bloemen met een donkerhart.
Geschikt voor boeketten. Zaaien
maart-april binnen, april-juni ter
plaatse. Plantafstand 20 cm. Hoogte
50 cm. Bloeitijd juni-oktober
Callistephus chinensis
Zomeraster,“matsumoto” mix 5160
Halfdubbele stevige zomerasters
met geel hart in allerlei tinten
wit, geel, rood en blauw. Goede
snijbloem. Bloeitijd augustusseptember.
Hoogte 60-70 cm.
Plantafstand 25 cm.
Callistephus chinensis
Zomeraster, enkelbloemig 5140
Mooi mengsel met diverse
kleurvarianten in de tinten roze en
blauw. Prima snijbloem. Hoogte 60-
70 cm. Bloeitijd augustus-oktober.
Plantafstand 25 cm.
Callistephus chinensis
Zomeraster, “standy” mix 5165
Dubbele stevige zomerasters in
allerlei tinten wit, rood en blauw.
Goede snijbloem. Resistent
tegen verwelkingziekte. Bloeitijd
augustus-oktober. Hoogte 60-70
cm. Plantafstand 25 cm.

Carthamus tinctorius
Saffloer 5170
Van oudsher verbouwd als olie-
en verfplant; tegenwoordig een
bekende snijbloem en droogbloem.
De geeloranje bloemen bloeien in
juli-augustus, bloemen en bladeren
iets stekelig. Muizen zijn dol op het
zaad. Hoogte 90 cm, plantafstand
35 cm.
Chenopodium quinoa
Gierstmelde (Quinoa) 5200
Oud cultuurgewas uit het
Andesgebergte. Hoogte ongeveer
120 cm. Bloeit van juli-september
met grote groene pluimen, die
tijdens de rijping van het zaad, in
september, roodachtig verkleuren.
De kleine zaden worden gebruikt als
graan. Een bitterstof, saponine, is
uitwendig op de zaden aanwezig en
kan met goed spoelen grotendeels
worden verwijderd. Plantafstand 30
cm.
Centaurea cyanus
Korenbloem 5180
Hoogte ongeveer 80 cm. Helaas nog
maar weinig te zien in korenvelden.
Bloeit vanaf eind juni-augustus met
blauwe bloemen. Geschikt als snij-
en droogbloem. Ondersteuning is
wel gewenst. Bijen- en vlinderplant.
Plantafstand 30 cm.
Chrysanthemum carinatum
Bonte ganzebloem 5210
Stevige, ongeveer 70 cm hoge
plant. Een fleurig mengsel met
margrietachtige bloemen in de
tinten geel, oranje en rood. Goede
snijbloem. Plantafstand 35 cm.
Eenjarige bloemen
Cerinthe major
Wasbloem 5190
De blauwgroene bladeren met
waslaag geven deze plant een fraai
en bijzonder uiterlijk, ongeveer 70
cm hoog. In juni-juli verschijnen
de iets hangende bloemtrosjes
met buisvormige roze bloemetjes
die half uit paarse schutblaadjes
steken. Een paradijs voor bijen.
Plantafstand 30 cm.
Chrysanthemum japonicum
Japanse chrysant 5220
Hoge planten, tot 100 cm, die
van juli-september bloeien met
enkelvoudige gele en witgele
bloemen. Geschikt als snijbloem.
Plantafstand 25 cm. De blaadjes
zijn in een jong stadium eetbaar;
voor dit doel dichter zaaien.
© De Bolster
59

Eenjarige bloemen
60
Chrysanthemum segetum
Gele ganzebloem, wild 5240
Sterk uitgroeiende plant, 50 cm
hoog. Bloeit van juni tot ver in de
herfst met gele bloemen met een
geel hart. Oud akkerkruid en past
mooi in een wilde tuin. Plantafstand
30 cm.
Consolida ajacis
Tuinridderspoor 5270
Sterke, ongeveer 70 cm hoge plant.
Bloeit juni-augustus met blauwe,
gespoorde enkelvoudige bloemen
in vertakte trossen. Geschikt als
snij- en droogbloem. Plantafstand
20 cm.
© De Bolster
Cleome spinosa
Kattesnor, paars 5250
Exotisch aandoende plant,
wijdvertakt en ongeveer 1 m hoog.
Bloeit van juli- oktober met grote
roze/paarse bloemtrossen, waar
de meeldraden uit steken als
‘snorharen’. Geurig en geschikt
als snijbloem. Bladstelen zijn wel
stekelig. Voorzaaien onder glas in
maart-april en na half mei buiten
uitplanten op 50 cm.
Coreopsis tinctoria
Meisjesogen 5280
Weinig eisende plant met ranke
stengels en fijn ingesneden blad. ca.
60 cm hoog. De bloemen variëren
van goudgeel met roodbruine vlek
in het hart tot geheel roodbruin;
bloeitijd juli-september. Goede
snijbloem en verfplant. Plantafstand
20 cm.
Cleome spinosa
Kattesnor, roze 5260
Exotisch aandoende plant,
wijdvertakt en ongeveer 1 m hoog.
Bloeit van juli- oktober met grote
roze/paarse bloemtrossen, waar
de meeldraden uit steken als
‘snorharen’. Geurig en geschikt
als snijbloem. Bladstelen zijn wel
stekelig. Voorzaaien onder glas in
maart-april en na half mei buiten
uitplanten op 50 cm.
Coreopsis tinctoria
“Mahogany Midget” 5285
Mooie sterke plant die weinig eisen
stelt. Vormt prachtige pollen met
diep roodbruine bloemen die zowel
in potten als vooraan in de border
kunnen staan. Zet ze in de volle
zon waar ze tot in de herfst een
gloedvol effect geven. Ook geschikt
als snijbloem. Zaaien maart binnen,
april-mei ter plaatse. Plantafstand
20 cm. Standplaats zonnig. Hoogte
ca. 30 cm. Bloeitijd juni-september.

Cosmos bipinnatus
Cosmea, gemengd 5290
Fraaie grote bloemen, variërend
in kleur van wit en licht- tot
donkerroze tinten. Hoogte ca. 100
cm. Geschikt als snijbloem. Zaaien
in april-mei onder glas of in mei
buiten. Plantafstand 30 tot 40 cm.
Bloeit vanaf juli/augustus tot eerste
nachtvorst.
Cuphea lanceolata
Luciferplantje, purper 5310
Plant met iets kleverige stengels
met donkerpaarse, fluweelachtige
bloemen. Ca. 70 cm hoog, bloeitijd
juli-oktober. Onder glas voorzaaien
in maart-april en na half mei buiten
uitplanten of half mei rechtstreeks
zaaien. Plantafstand 35 cm.
Cosmos sulphureus
Cosmea, oranje 5300
Bloeit vanaf juli met vrolijke
oranjerode, half gevulde bloemen.
Teeltwijze als vorige. Plantafstand
30 cm.
Cuphea miniata
Luciferplantje, rood 5320
Breed vertakt plantje met sierlijk
gevormde, helder framboosrode
bloemen. Slechts 30 cm hoog, bloei
van juli-oktober. Teelt zie vorige.
Plantafstand 25 cm.
Eenjarige bloemen
Crepis Rubra
Roze streepzaad 5305
Vrolijke paardebloemachtige plant
met helderroze bloemen op lange
dunne stengels. Geschikt als
snijbloem. Insektenplant.
Cynoglossum amabile
Hondstong 5330
Stevige plant, ongeveer 40 cm lang.
De bloeistengels ontrollen zich
geleidelijk in juli en augustus met
helderblauwe bloemen. Bijenplant.
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
61

Eenjarige bloemen
62
Dahlia variabilis
Bishop’s Children 5335
Een gemakkelijk te zaaien dahlia in
allerlei roze, rode en violette tinten. Het
is een mooie stevige plant die doorbloeit
tot de eerste nachtvorst. Het plukken
van de uitgebloeide bloemen bevordert
de doorbloei. Ze zijn ook heel geschikt
om in potten te zetten. Door vroeg voor
te zaaien (februari-maart) kunt u zo
lang mogelijk van de bloei profiteren.
Zaaien maart binnen. Plantafstand 35
cm. Standplaats zonnig en voedzame
grond. Hoogte ca. 80 cm. Bloeitijd julitot
eerste nachtvorst.
Dracocephalum moldavicum
Turkse drakekop 5370
Stevige, vertakte plant van ca. 50
cm met paarsblauwe lipbloemen.
Het blad verspreidt een heerlijke
citrusgeur. Bloeit lang en vol van
juli tot september en wordt zeer
druk bezocht door bijen en vlinders!
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
Delphinium grandiflorum
Chinese ridderspoor 5340
Een prachtige losse ridderspoor met
grote, enkelvoudige helderblauwe
bloemen. Laagblijvend type (ca. 50
cm). Bloeitijd juli-september. Goede
snijbloem. Plantafstand 25 cm.
Echium plantagineum
Slangekruid 5380
Bossige plant, ca. 50 cm hoog,
die rijk en langdurig bloeit met
bloemen die verkleuren van roze(
knopstadium) via tinten blauw en
paars naar uiteindelijk karmijnrood.
Bloeitijd: juli-oktober. Prima vlinder
en bijenplant. Plantafstand 40 cm.
Dicranostigma leptopodum
Gele schijnpapaver 5360
Vrij onbekend plantje van de
papaverfamilie met diep ingesneden
zeegroen blad met lichte vlekjes.
Hoogte ca. 40 cm. Vanuit de basis
ontspringen talrijke luchtig vertakte
bloeistengels met 4 cm grote
heldergele bloemen. Bloeitijd juniseptember.
Plantafstand 30 cm.
Eschscholzia caespitosa
Slaapmutsje, geel 5390
Een teer slaapmutsje met fijn
ingesneden blad en citroengele
bloemen, rijke bloei; wordt niet
hoger dan 15 cm. Bloeitijd: juni-juli.
Vlinder- en bijenplant. Ter plaatse
zaaien in april of mei en uitdunnen
op 15 cm.

Eschscholzia californica
Slaapmutsje, oranje 5400
Deze plant wordt ca. 40 cm hoog.
De bloemen zijn enkelvoudig en
glanzend oranje van kleur. Bloeitijd
juli-september. Ter plaatse zaaien
op ca. 20 cm afstand.
Godetia sp.
Zomerazalea ‘Lilac Lady’ 5440
Een sierlijk, luchtig gewas met tere,
enkelvoudige, lilaroze bloemen.
Bloeitijd juli-augustus. Plant blijft
kort, 40 cm. Plantafstand 20 cm.
Gilia leptantha
Vogeloogjes 5420
Plant met fijn vertakt blad en mooie
bolvormige blauwe bloemhoofdjes.
Hoogte ca. 40 cm en bloeitijd
van juni-augustus. Bijenplant.
Plantafstand 20 – 25 cm.
Helianthus annuus
Zonnebloem, groot 5450
De klassieke zonnebloem met één
meestal onvertakte stengel en een
grote bloem, geel met donker hart.
De grote zwarte zaden zijn eetbaar
en oogstbaar van half september.
Maar er is een grote kans dat de
vinken u voor zijn. De planten zijn
lang, tot zelfs 3 m. Bloeitijd juliseptember,
afhankelijk van de
zaaitijd. Voorzaaien vanaf begin
maart, ter plekke zaaien vanaf
begin april. Bijenplant. Plantafstand
50 cm.
Eenjarige bloemen
Glaucium corniculatum
Rode hoornpapaver 5430
Plant met ingesneden grijsgroen
blad. De 3 cm grote bloemen
verschijnen niet massaal, maar zijn
opvallend vanwege de helderrode
kleur. De naam is te danken aan
de lange zaaddozen die als hoorns
omhoog steken. Bloeit in juni-juli,
planthoogte 30 - 40 cm. Plantafstand
30 cm.
Helianthus annuus
Zonnebloem, middel, geel 5460
Ongeveer 170 cm hoge zonnebloem
met vertakte bloeistengels
en middelgrote bloemen in
verschillende tinten geel. Goede
snijbloem. Plantafstand 50 cm.
Bloeitijd juli-september, afhankelijk
van de zaaitijd. Voorzaaien vanaf
begin maart, ter plekke zaaien vanaf
begin april. Bijenplant. Plantafstand
50 cm.
© De Bolster
63

Eenjarige bloemen
64
Helianthus annuus
Zonnebloem, middel, rood 5470
Ongeveer 170 cm hoge zonnebloem
met vertakte bloeistengels
en middelgrote bloemen in
verschillende kleurtinten die van
geel naar rood kleuren. Goede
snijbloem. Plantafstand 50 cm.
Bloeitijd juli-september, afhankelijk
van de zaaitijd. Voorzaaien vanaf
begin maart, ter plekke zaaien vanaf
begin april. Bijenplant. Plantafstand
50 cm.
Helichrysum bracteatum
Goudstrobloem 5500
Algemeen gebruikte droogbloem
met gevulde stroachtige bloemen
in vele gloedvolle kleuren. Voor de
drogerij plukken als de buitenste
bloemblaadjes horizontaal staan
en de rest nog een gesloten geheel
vormt. Blijft lang doorbloeien, juliseptember.
Ook als snijbloem
te gebruiken. Hoogte 60 cm.
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
Helianthus annuus ‘Velvet Queen’
Zonnebloem, middel, 5480
Ongeveer 170 cm hoge zonnebloem
met vertakte bloeistengels
en middelgrote bloemen in de kleur
warm brons. Goede snijbloem.
Plantafstand 50 cm. Bloeitijd juliseptember,
afhankelijk van de
zaaitijd. Voorzaaien vanaf begin
maart, ter plekke zaaien vanaf begin
april. Bijenplant. Plantafstand 50
cm.
Hibiscus trionum
Drie-urenbloem 5510
Zoals de naam al zegt, de bloemen
bloeien kort, maar ze blijven
dagelijks komen. Met hun exotisch
uiterlijk en roomkleurig met donker
purperen hart zijn ze werkelijk
een plaatje. Hoogte ca. 50 cm,
bloeitijd juli tot september. Onder
glas voorzaaien in april en na half
mei buiten uitplanten of half mei
rechtstreeks zaaien. Plantafstand
30 cm.
Helianthus debilis
Zonnebloem, kleinbloemig 5490
Sterk vertakte plant met veel
bloemstengels. De gele bloemen
met donker hart zijn vrij klein.
Planthoogte ca1,5 m. Bloeitijd julioktober.
Snijbloem en bijenplant.
Plantafstand 50 cm.
Iberis umbellata
Schermscheefbloem 5520
Ouderwets tuinplantje met
asymmetrische bloemen in vlakke
schermen. Een mengsel van
wit, roze, lila en paars. Bloeitijd
juli-augustus. Hoogte 30 cm.
Plantafstand 20 cm.

Ipomoea purpurea
Blauwe winde 5530
Klimplant met prachtige paarsblauwe
bloemen met witte keel, die
‘s morgens vol open staan. De bloei
is van juli-september. Zaaien in april
onder glas en na half mei buiten
uitplanten of half mei rechtstreeks
zaaien. Groeit gemakkelijk langs de
spijlen van een hek of om een stok.
Plantafstand 30 cm.
Lavatera trimestris
Grootbloemige lavatera 5550
Kaasjeskruidachtige plant, sterk
vertakt en ongeveer 80 cm hoog. De
plant is overdekt met 10 cm grote,
roze, donker geaderde bloemen.
Prachtige snijbloem. Bijenplant.
Bloeitijd eind juli-september.
Plantafstand 30-35 cm.
Ipomopsis rubra
Steppenroos 5535
Oorspronkelijk een steppenplant uit de
U.S.A. In deze warme streken is het een
tweejarige tot vaste plant, bij ons een
eenjarige. Daar is het een grote sterke plant,
bij ons is het een lange, wat slungelige,
onvertakte plant met verrassend rode
bloemetjes langs de fijne stengels. Maak
er een wat grotere groep van en geef deze
ondersteuning. In het land van herkomst
wordt deze plant door kolibries bezocht,
bij ons mogen bijen en hommels het werk
doen. Zaaien maart binnen. Plantafstand
ca. 25 cm. Standplaats zonnig en voedzame
grond. Hoogte ca. 70 cm. Bloeitijd juliaugustus.
Legousia speculum-veneris
Spiegelklokje 5560
Een bossig plantje met sterk
vertakte bloeiwijze, overdekt met
paarsblauwe telescoopachtige
bloemen. De planten blijven kort,
ca. 25 cm. Bloeitijd juni- augustus.
Kwam vroeger in graanvelden voor.
Plantafstand 15 cm.
Eenjarige bloemen
Lathyrus odoratus
Lathyrus, donkere selectie 5540
Een klimmer die langs gaas geteeld
moet worden. De bloemen, in
verschillende kleuren, geuren
heerlijk. De bloemen hebben korte
stelen. Door te plukken en te zorgen
dat de plant geen zaden (in peulen)
zet, bloeit de plant lang door.
Snijbloem en bijenplant. Ter plaatse
zaaien op een afstand van 10 cm.
Leucanthemum paludosum
Kleine margriet 5570
Compacte, sterk vertakte plant, ca.
25 cm hoog. De margrietjes zijn
2-3 cm groot en hebben een geel
hartje. Bloeit rijk en langdurig, van
juli-september. Ideaal langs randen
en gebruik in potten en bakken.
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
65

Eenjarige bloemen
66
Lindheimera texana 5580
Sierlijke, open, zich steeds weer
vertakkende plant, hoogte ca. 70
cm. Bloeit de hele zomer door met
warmgele 3 cm grote bloemen.
Plantafstand 35 cm.
Linum usitatissimum
Vlas, wit 5600
Zeer oud cultuurgewas, zowel
geteeld voor de vezels(linnen) als
voor de zaden(lijnolie). De lange
rechtopstaande stengels, tot 1 m
hoog, zijn alleen aan de top vertakt
en dragen witte bloemen. Snijbloem.
De takken met ronde zaadbolletjes
worden in droogboeketten gebruikt.
Bloeitijd juli- augustus. Rechtstreeks
zaaien en uitdunnen op 10-15 cm.
© De Bolster
Linum grandiflorum “Rubrum”
Rood vlas 5585
Rechtopgaande vertakte plant
die, met 3cm grote, karmozijnrode
bloemen lang doorbloeit. Geschikt
als snij- en droogbloem. Plantafstand
10 cm. Standplaats: warm, zonnig,
voedzame grond. Hoogte 40 cm.
Bloeitijd juni-augustus.
Lotus edulis
Asperge-erwt 5610
Vlinderbloemige met dieprode
bloemen, 35 cm hoog. De jonge,
gevleugelde vruchten kunnen als
groente worden gegeten. De smaak
is amandelachtig. Zaaien op een
rijafstand van 35 cm, in de rij op 5
cm.
Linum usitatissimum
Vlas, blauw 5590
Zeer oud cultuurgewas, zowel
geteeld voor de vezels(linnen) als
voor de zaden(lijnolie). De lange
rechtopstaande stengels, tot 1 m
hoog, zijn alleen aan de top vertakt en
dragen blauwe bloemen. Snijbloem.
De takken met ronde zaadbolletjes
worden in droogboeketten gebruikt.
Bloeitijd juli- augustus. Rechtstreeks
zaaien en uitdunnen op 10-15 cm.
Lupinus nanus
Kleine lupine 5620
Een fijne laagblijvende (30 cm)
lupine, met heerlijk geurende
bloemtrosjes in wit, roze, lila en
paars. Op schrale grond blijft de
plant mooi compact. Bloeitijd juliaugustus.
Plantafstand 30 cm.

Malva sylvestris
Groot kaasjeskruid 5630
Sterk uitgroeiende (ca. 100 cm)
en vertakte plant met grote roze,
donker geaderde bloemen. De
zaaddoosjes lijken op kaasjes
waarin de schijfvormige zaden plat
tegen elkaar in een ronding liggen.
Bijenplant en snijbloem. Bloeit van
juni tot laat in de herfst. Plantafstand
40 cm.
Matricaria recutita
Echte kamille 5650
Preparatenplant en heelkruid.
Hoogte 40 cm. De bloemhoofdjes
verzamelen als ze net open zijn in
mei-juli. Buiten zaaien in september
of in het vroege voorjaar, uitdunnen
of uitplanten op 30 x 15 cm. Goed
te drogen.
Malva sylvestris var. mauritiana
Groot kaasjeskruid 5640
Mooie geneeskrachtige variëteit met
grote fluweelachtige donkerviolette
bloemen. Bijenplant en snijbloem.
Mimulus guttatus
Maskerbloem 5670
Stevige stengels en frisgroen blad
met vrij grote gele bloemen met
oranje spikkels op de onderste
lip. Hoogte 30 cm. Bloeitijd juniseptember.
Plantafstand 30 cm.
Eenjarige bloemen
Malva sylvestris, var. Zebrina
Groot kaasjeskruid 5645
Sterk vertakte plant met grote,
heel lichtroze bloemen, prachtig
paarsroze geeaderd. Bijen- en
hommelplant.
Mirabilis jalapa
Nachtschone 5680
Stevige plant (hoogte 60 cm) met
trompetvormige bloemen in de
tinten rood, geel, wit of gemengd/
gespikkeld; de bloemen gaan
eind van de middag open en
bloeien tot de volgende ochtend.
Heerlijke geur en veel bezocht door
nachtvlinders. Bloeitijd juli-oktober.
Liefst voorzaaien in april, uitplanten
vanaf mei op 35 cm.
© De Bolster
67

Eenjarige bloemen
68
Nemophila insignis / menziesii
Bosliefje 5690
Een laagblijvend plantje (25 cm)
met fijn verdeeld blad. De lieflijke
blauwe bloemetjes met een wit
hartje verschijnen al vanaf mei bij
vroege zaai; bij zaai in juni bloei tot
diep in de herfst. Ideale plant voor
potten en hangmanden. Verdraagt
lichte schaduw. Plantafstand 15 cm.
Nicotiana sylvestris
Bostabak 5720
Majestueuze tabaksplant met grote
lichtgroene bladeren en witte tot
10 cm lange buisbloemen, die
heerlijk geuren, vooral ‘s avonds.
Nachtvlinder plant. Ideaal voor grote
potten op het terras en als solitair in
de border. Voorzaaien in maart-april
of half mei ter plekke. Lengte 150-
200 cm, wel stevig. Plantafstand ca.
50 cm. Bloeit vanaf eind juli tot aan
© De Bolster
Nicandra physalodes
Zegekruid 5700
Fors uitgroeiende lampionplant (100
cm) met prachtige klokvormige,
lichtblauwe bloemen. De zaaddozen
zien eruit als lampionnetjes, met
een paarsgroene kleur; deze
kunnen gedroogd worden. Bloeitijd
juli-september. Plantafstand 50 cm.
Nigella damascena
Juffertje in ’t groen 5730
Eenjarig, hoogte ongeveer 100
cm. Zaaien in april op rijen, afstand
30 cm. De bloei is vanaf begin
juli, het zaad is rijp in september.
De zaden worden onder andere
gebruikt bij het maken van zuurkool
en het inleggen van augurken.
Ook verse plantdelen en onrijpe
bloemschermen kunnen worden
gebruikt in o.a. visgerechten.
Verspreid gezaaid in de tuin, bijv.
tussen tuinbonen, beperkt het de
overlast van bladluizen.
Nicotiana alata
Siertabak 5710
Eenjarig, laagblijvend, sterk
geurend kruid. Verlangt een warme
en beschutte plek. Zaaien vanaf
maart onder glas en in mei in de
volle grond. Uitplanten op 30 x 30
cm. Als de planten jong zijn kan
men de scheuten gebruiken (niet te
diep afsnijden). Zodra de stengels
harder worden alleen de blaadjes
gebruiken. Voor pesto het ras
Genovese gebruiken.
Nolana paradoxa
Zonnedauwtje 5740
Een plant met liggende stengels,
ongeveer 15 cm hoog. Van juli
t/m september overdekt met grote
trechtervormige bloemen, helder
blauw van kleur met witgeel
hart. Geschikt voor hangbakken.
Oorspronkelijk afkomstig uit Chili en
Peru. Plantafstand 30 cm.

Panicum virgatum
Fonteingras “Fontaine” 5745
Mooi siergras met fonteinachtige
pluimen. Zaaien maart-april binnen,
april-mei ter plaatse Plantafstand 20
cm. Standplaats zon tot halfschaduw,
alle grondsoorten. Hoogte ± 100 cm.
Bloeitijd juli-augustus.
Papaver rhoeas
Klaproos, gemengd 5770
Prachtig mengsel met
bloemstengels tot ongeveer 70 cm.
Zeer gevarieerde bloemkleuren
en –vormen; kleuren van crème
tot oranje, roze, rood en met witte
randjes. Zowel enkele als dubbele
bloemen. Zeer druk bevlogen door
hommels. Plantafstand 25 cm.
Papaver rhoeas
Gewone klaproos 5750
De inlandse klaproos met rode
bloemen, hoogte ca. 50 cm. Deze
plant doet het goed, mits er niet te
veel concurrentie is. Bloeitijd junijuli.
Rechtstreeks zaaien in het
voorjaar of in de herfst en uitdunnen
op 25 cm.
Papaver somniferum
Black Paeony 5775
Prachtige grijsgroene stevige plant
met indrukwekkende zwartpurperen
gevulde bloemen. Na de bloei krijg
je nog mooie zaaddozen die je
kunt drogen. Mooi in combinatie
met zowel roze als rode planten.
In verband met de penwortel ter
plaatse zaaien van maart tot en met
mei. Plantafstand 25cm.
Eenjarige bloemen
Papaver rhoeas
Klaproos, ‘Pierrot’ 5760
Een aparte vorm van de gewone
klaproos. De bloemen zijn fel
scharlakenrood met een grote
zwarte vlek op ieder bloemblad.
Bijen- en hommelplant.
Papaver somniferum
Blauwmaanzaad 5780
Stevige grijsgroene planten (tot 100
cm) met opvallende witte, in het hart
lila, bloemen, die veel hommels en
bijen aantrekken. Eind augustus zijn
de decoratieve zaadbollen geschikt
om gedroogd te worden. De zaden
(blauwmaanzaad) kunnen verwerkt
worden in brood en gebak. Bloeitijd
juni-juli. Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
69

Eenjarige bloemen
70
Papaver somniferum
Slaapbol, rood 5790
Stevige grijsgroene planten (tot 100
cm) met opvallende witte, in het hart
rode, bloemen, die veel hommels en
bijen aantrekken. Eind augustus zijn
de decoratieve zaadbollen geschikt
om gedroogd te worden. Bloeitijd
juni-juli. Plantafstand 25 cm.
Reseda alba
Witte reseda 5820
Plant met lange statige witte
aarvormige bloemtrossen, die
prachtig in de border staan. Ook
als snijbloem te gebruiken. Hoogte
70 cm. Bloeitijd juli-september.
Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
Petunia multiflora
Old Fashioned Vining 5805
Deze oude selectie was een eeuw
geleden al een topper in cottage gardens
in Iowa, U.S.A. Het is een prachtige
rijk bloeiende petunia. De bloemen
hebben allerlei bestorven tinten in wit,
roze en violet. Ze geuren zacht in de
late schemering. Ze zijn geschikt voor
in de border, in hangingbaskets en je
kunt ze langs hekwerk leiden. Zaaien
in maart binnen. Plantafstand 25 cm.
Standplaats zonnig. Hoogte ca. 25 cm.
Bloeitijd juli-tot eerste nachtvorst.
Reseda odorata
Reseda 5830
Heerlijk geurend! Lage plant
met dichte bloemtrossen; de
groenachtig rose bloemetjes zijn
niet erg opvallend. Bloeitijd juliseptember.
Uitstekende bijenplant.
Plantafstand 25 cm.
Portulaca. grandiflora
Portulakroosje 5810
Vetplantachtige bodembedekker
met half gevulde bloemen in de
kleuren wit, geel, roze en rood
en diverse tussentinten. Ook een
geschikte plant voor een bloembak
en hangmand. Veel bloemen bij
warm weer; bloeitijd juli-september.
Voorzaaien onder glas in april en
uitplanten na half mei op 20 cm
afstand.
Rudbeckia hirta
Prairie Sun 5835
Krachtig lichtgroen gewas met tot
10 cm grote bloemen in een warme
tint geel met een lichtgroen hart.
Sterke rechtopgaande borderplant.
Goede snijbloem. Zaaien maartapril
binnen. Plantafstand 25 cm.
Standplaats zonnig. Hoogte 100
cm. Bloeitijd juli-oktober.

Salpiglossis sinuata
Trompetbloem 5837
Een plant met indrukwekkende
trechtervormige bloemen, die ca. 5 cm
groot zijn. Het mengsel bevat de meest
verrassende tinten van wit naar geel via
rood naar violet en bruin. Het hart van de
bloem is prachtig geaderd, zodat ook de
bloem weer meerdere kleuren bevat, heel
apart. De plant zelf voelt enigszins kleverig
aan. Je kunt deze plant ook goed in potten
zetten zodat je ze goed kunt bekijken.
Ook geschikt als snijbloem. Zaaien maart
binnen, april-mei ter plaatse. Plantafstand
25 cm. Standplaats zonnig, voedzame wat
droge grond. Bloeitijd juli-augustus.
Salvia viridis (horminum)
Bonte salie, roze 5860
Stevige plant met opvallende, grote
roze schutbladeren aan de top met
daaronder de kleine lipbloemen.
Geschikt als snij- en droogbloem.
Bijenplant. Hoogte 50 cm. Bloeitijd
juli-september. Plantafstand 30 cm.
Salvia coccinea
‘Coral Nymph’ 5840
Een aparte salvia met vrij lange
bloemstelen, de sierlijke bloemen
zijn in kransen gerangschikt.
De tweekleurige bloemen zijn
koraalroze en crèmekleurig. Hoogte
40 cm. Liefst voorzaaien onder
glas in april en uitplanten in mei.
Dan bloei vanaf juni tot in oktober.
Plantafstand 25 cm.
Salvia maroccana
Marokkaanse salie 5870
Veel luchtige bloemstengels
aanwezig; de bloemen zijn
lichtblauw/violetachtig met wit.
Bloeitijd juni-juli. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 25 cm.
Eenjarige bloemen
Salvia viridis (horminum)
Bonte salie, paars 5850
Stevige plant met opvallende, grote
paarse schutbladeren aan de top
met daaronder de kleine lipbloemen.
Geschikt als snij- en droogbloem.
Bijenplant. Hoogte 50 cm. Bloeitijd
juli-september. Plantafstand 30 cm.
Sanvitalia procumbens
Huzarenknoop 5880
Zeer goede bodembedekker met
vrolijke gele bloemen met zwart
hart. Bloeit vanaf juli tot eerste
nachtvorst. Zeer geschikt voor
bloembakken en hangpotten.
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
71

Eenjarige bloemen
72
Scabiosa atropurpurea
Zwartpurperen scabiosa 5890
Een zeer gevarieerd mengsel
met diverse fraaie tinten, van
licht roze tot donker purperrood.
Deze decoratieve, samengestelde
bloemen zitten aan lange stelen.
Hoogte ca. 90 cm. Deze van oudsher
bekende tuinplant bloeit van juli tot
ver in de herfst. Goede snijbloem en
vlinderplant. Plantafstand 25 cm.
Silene pendula
Lijmkruid 5920
Tijdens de bloei overdekt met
rose koekoeksbloemetjes. Kan in
september worden gezaaid, dan
bloei vanaf mei, anders wat later.
Hoogte 15 – 25 cm. Plantafstand 15
cm.
© De Bolster
Silene armeria
Pekbloem 5900
Deze compacte plant blijft maar
doorbloeien; de roze bloemetjes
zijn in mooie trosjes gerangschikt.
Wordt druk bezocht door vlinders.
Hoogte 30 – 40 cm. Plantafstand 20
cm.
Silybum marianum
Mariadistel 5930
Stevige distel met glanzend groene,
wit gemarmerde bladeren (“de
gemorste moedermelk van Maria”).
De paarse bloemen verschijnen
in juli en augustus. Hoogte ca. 2
meter. Bijenplant. Plantafstand 50
cm.
Silene coeli-rosa
Hemelroosje 5910
Niet voor niets hemelroosje
genoemd. Een teer uiterlijk met een
wolk van bloemen in zachte tinten
van roze, lila en blauw. Bijenplant en
snijbloem. Hoogte 30 cm. Bloeitijd
juliaugustus. Plantafstand 20 cm.
Tagetes patula nana
Afrikaantje, klein 5940
Afrikaantje met enkelvoudige,
warmgele bloemen met donkere
vlekken in het hart. Door de eerste
bloemknoppen te verwijderen,
worden de planten voller bloeien
ze beter. Helpt bodemaaltjes te
bestrijden. Hoogte 30 cm. Bloeit
zeer lang door. Zaaien onder
glas half maart-april, overplanten
in potjes en na half mei buiten
uitplanten op 30 cm.

Tagetes patula
Afrikaantje, wild 5950
Een wildere vorm met een forsere
groei, relatief meer blad en wat
minder bloemen. De bloemen
zijn rood als ze pas opengaan en
verkleuren naar oranje. Hoogte 80
cm. Bloeitijd juli tot de vorst. Gebruik
en zaaien als vorige, plantafstand
35 cm.
Tanacetum parthenium
Moederkruid 5980
Ouderwets, weinig eisend plantje.
De stevige, vertakte bloemstengels
dragen vele witte kamilleachtige
bloemen. Geschikt als snijbloem.
Hoogte 40 cm. Bloeitijd juliseptember.
Plantafstand 25 cm.
Tagetes tenuifolia
Sterafrikaantje, geel 5960
Compacte, bolvormige plant met
fijn ingesneden, frisgroen blad. De
citroengele en geurende bloemetjes
bedekken de gehele plant. Een zeer
charmant afrikaantje, ook voor in de
bloembak. Blijft tot diep in de herfst
bloeien. Hoogte 25 cm. Plantafstand
30 cm.
Tolpis
Tolpis barbata 5990
De bloemen hebben citroengele,
licht gefranjerde bloemblaadjes
met een donker hart. Een stevige
en sterk vertakkende plant, ca. 60
cm hoog. Langdurig bloeiend, van
juli tot september. Geschikt als
snijbloem. Plantafstand 30 cm.
Eenjarige bloemen
Tagetes tenuifolia
Sterafrikaantje, rood 5970
Compacte, bolvormige plant met
fijn ingesneden, frisgroen blad. De
citroengele en geurende bloemetjes
bedekken de gehele plant. Een zeer
charmant afrikaantje, ook voor in de
bloembak. Blijft tot diep in de herfst
bloeien. Hoogte 25 cm. Plantafstand
30 cm.
Trachymene caerulea
Blauwe kantbloem 6000
Planten met zacht lavendelblauwe,
kantachtige bloemschermen, die
prachtig te gebruiken zijn in borders
met verschillende kleurenschema’s.
Ook geschikt als snijbloem. Hoogte
50 cm. Boeitijd juli-september.
Plantafstand 20 cm.
© De Bolster
73

Eenjarige bloemen
74
Trifolium incarnatum
Incarnaatklaver 6010
Zachte, behaarde klaver met 4 cm
lange, donkerrode bloempluimen.
Wordt ook als groenbemester
gebruikt. Geschikt voor natuurlijke
tuinen. Bijen- en hommelplant.
Hoogte 30 cm. Bloeitijd juliaugustus.
Plantafstand 15 cm.
Tropaeolum majus
Oostindische kers, rankend 6040
Variabele bloemkleuren in de
tinten geel, oranje en rood. De
bloemen en blaadjes zijn eetbaar.
Vooral de bloemen worden als
garnering in salades gebruikt. De
groene, onrijpe zaden kunnen
ingemaakt worden. Aanplant rond
vruchtbomen houdt luis op afstand.
Onder glas voorzaaien en na half
mei uitplanten, of vanaf begin mei
© De Bolster
Trigonella foenum graecum
Fenegriek 6020
Vlinderbloemige plant waarvan de
zaden gebruikt worden in chutney
en een onderdeel zijn van kerrie.
Ook in de diergeneeskunde wordt
van fenegriek gebruik gemaakt. Kan
als spruitgroente gegeten worden.
Hoogte 50 cm. Plantafstand 25 cm.
Vaccaria hispanica
Koekruid, wit 6050
Een prachtige snijbloem zonder
teeltproblemen! Met slechts 3 tot 5
takken hebt u al een volledig gevulde
vaas. Uitstekend te combineren met
andere bloemen. De bloeiperiode
is vrij kort, dus meerdere malen
zaaien. Rechtstreeks zaaien vanaf
half maart t/m half mei. Hoogte ca.
50 cm. Plantafstand 30 x 10 cm.
Tropaeolum majus
Oostindische kers, niet rankend 6030
Variabele bloemkleuren in de
tinten geel, oranje en rood. De
bloemen en blaadjes zijn eetbaar.
Vooral de bloemen worden als
garnering in salades gebruikt. De
groene, onrijpe zaden kunnen
ingemaakt worden. Aanplant rond
vruchtbomen houdt luis op afstand.
Onder glas voorzaaien en na half
mei uitplanten, of vanaf begin mei
buiten zaaien. Bloeitijd juni tot de
vorst. Plantafstand 40 cm.
Vaccaria hispanica
Koekruid, roze 6060
Een prachtige snijbloem zonder
teeltproblemen! Met slechts 3 tot 5
takken hebt u al een volledig gevulde
vaas. Uitstekend te combineren met
andere bloemen. De bloeiperiode
is vrij kort, dus meerdere malen
zaaien. Rechtstreeks zaaien vanaf
half maart t/m half mei. Hoogte ca.
50 cm. Plantafstand 30 x 10 cm.

Viola tricolor
Driekleurig viooltje 6070
Deze authentieke viool wordt nog
steeds door velen gewaardeerd.
Het is met name de frisse uitstraling
en de sierlijkheid, die deze viool
bijzonder maakt. De paars-geelwitte
bloemen blijven zeer lang
verschijnen. Kan zowel in het
voorjaar als najaar gezaaid worden.
Ook prima geschikt voor potten
en bloembakken. Hoogte 20 cm.
Plantafstand 20 cm.
“Bloemen-
Mengsels”
De bloemenmengsels die wij
leveren, zijn zodanig samengesteld
dat er sprake is van een ruime
variatie en voldoende bloei. Er is
gekozen voor een rangschikking op
basis van de lengte van de planten,
daarmee wordt een verdringing/
overheersing van bepaalde soorten
voorkomen. Zaaitijd: april-mei.
1 Zakje voor ca. 10 m².
Xeranthemum annuum
Papierbloem 6080
Een zeer bekende droogbloem.
Viltig behaarde planten met talrijke
rechte bloemstengels; de bloemen
zijn glanzend wit of roze. Bloeitijd
juli-augustus. Hoogte 60 cm.
Plantafstand 25 cm.
Akkerbloemen-mengsel 6090
Een combinatie van wilde bloemen
en enkele oude cultuurplanten
Eenjarige bloemen
Bloemenmengsel Hoog 6100
Overwegend sterke groeiers. Wat
ruimer zaaien! Hoogte ca. 100 cm.
© De Bolster
75

Eenjarige bloemen
76
Bloemenmengsel Middel 6110
Zeer gevarieerd, zowel qua kleur als
bloem/planttype. Hoogte ca. 60cm.
“Eetbare-
Bloemen”
© De Bolster
Bloemenmengsel Laag 6120
Brede samenstelling van veel
verschillende kleuren. Hoogte ca.
30 cm.
Behalve dat ze de tuin opfleuren,
zijn sommige bloemsoorten ook nog
eetbaar. Steeds meer toprestaurants
passen de decoratieve en culinaire
mogelijkheden van bloemen toe.
Eigenlijk is het helemaal geen
nieuwe trend, maar eerder een
herontdekking van traditionele
kennis. De bloemblaadjes van de
volgende soorten uit ons assortiment
zijn veilig en lekker om als culinaire
kostelijkheden te verwerken:
• Dahlia – Dahlia variabilis ‘Bishop’s
Children’
• Driekleurig viooltje – Viola tricolor
• Dropplant – Agastache foeniculum
• Goudsbloem – Calendula officinalis
• Japanse chrysant –
Chrysanthemum japonicum
• Kaasjeskruid – Malva sylvestris
Tübingermengsel 6130
Het Tübingermengsel is een beproefd
bijen (en vlinder) mengsel, geschikt
voor tuin of akkerrand. Het mengsel
bestaat uit zaden van uitheemse
planten en cultuurplanten: Phacelia,
boekweit, gele mosterd, koriander,
juffertje in het groen, goudsbloem,
korenbloem, bladrammenas, malva,
komkommerkruid, dille, serradella en
zonnebloem. Een lust voor het oog
voor tuinier of tuinder, en een lekkernij
voor de bij!
• Komkommerkruid – Borage officinalis
• Lavatera – Lavatera trimestris
• Oostindische kers – Tropaeolum
majus
• Zonnebloem – Helianthus annuus

“Meerjarige
Bloemen” 7
Als een soort tweejarig is, staat dat expliciet vermeld;
staat er niets vermeld, dan is de soort meerjarig.
De tweejarige planten gaan pas in het tweede jaar
bloeien. Een uitzaai in de zomer is dan ook meestal
vroeg genoeg. Na de bloei en zaadzetting sterven ze
af.
Meerjarige soorten kunnen jaren op dezelfde plaats
blijven staan. Afhankelijk van de zaaitijd komen ze soms
nog het eerste jaar in bloei, anders vanaf het tweede
jaar. Men kan het beste eerst op zaaibed zaaien, in het
voorjaar of in de zomer. Zodra de planten een redelijk
volume hebben bereikt, kunnen ze op de gewenste
plaats gezet worden.
De hoogte van de plant kan sterk variëren, afhankelijk
van o.a. standplaats en dichtheid; de hier aangegeven
hoogten zijn dan ook slechts indicatief.
© De Bolster
77

Meerjarige bloemen
78
Achillea millefolium
Gewoon duizendblad 7020
Veel voorkomende wilde plant
met fijn ingesneden blad en
stevige witte bloemschermen.
Wordt als preparatenplant
gebruikt. Ook geschikt als snij- en
droogbloem. Vlinderplant. Bloeitijd
juni-september. Hoogte 40 cm.
Plantafstand 20 cm.
Alcea rosea
Stokroos, gemengd 7060
Meestal als tweejarige geteeld.
Hoge rechtopgaande plant met
stevige bloemstengels, tot ruim 2 m
hoog. De bloemen zijn enkelvoudig
met vooral diep donkerpurperen
tinten. Bloeitijd juli-september.
Een beschutte plaats is gewenst.
Plantafstand 50 cm.
© De Bolster
Agastache foeniculum
Dropplant 7050
Stevige, vertakte plant met vierkante
stengels en lange blauwpaarse
bloemkaarsen. Verspreid een
dropachtige geur, vooral na
aanraking. Bloeitijd juli-september.
Hoogte 50 cm. Goede vlinderplant.
Plantafstand 25 cm.
Althaea officinalis
Heemst 7070
Stevige plant met grijsviltig zacht
behaard blad en heel lichtroze
bloemen. In de volksgeneeskunst
gebruikt als basis voor een
hoestdrankje. Bloeitijd juli-
september. Hoogte 35 cm.
Bijenplant. Plantafstand 35 cm.
Agastache “Lavender Haze”
Dropplant 7055
Een stevige en goed vertakkende plant
voor in de volle zon. Prima te gebruiken
als borderplant. Van juli tot september
bloei met lange blauwe bloemaren,
die als je ze laat staan, ook een mooi
wintersilhouet geven. Als je de blaadjes
kneust, komt er een heerlijke anijs/
dropachtige geur vanaf. Geschikt
als snijbloem. Bijen- en vlinderplant.
Zaaien vanaf april. Plantafstand 25 cm.
Standplaats zonnig, kan tegen droogte.
Hoogte 50 cm.
Angelica archangelica
Grote engelwortel 7080
Twee tot driejarige plant. De
grote bolvormige bloemschermen
hebben een witte tot groenachtige
kleur. De wortels worden voor
medicinale doeleinden gebruikt.
De jonge stengels zijn geschikt als
groente. Bloeitijd juni-juli. Hoogte
ca. 2 meter. Plantafstand 50 cm.

Anthemis tinctoria
Gele kamille 7090
Sterk vertakte, wat rommelige
plant. Bloeit zeer overdadig, met
gele bloemen. Half september
terugknippen op 15 cm boven
de grond. Verfplant. Bloeitijd
juni-september. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 30 cm.
Asclepias incarnata
Rode zijdeplant 7120
Stevige plant met roze bloemen in
vlakke bloemschermen. De bloemen
ruiken naar vanille. De zaden
zitten aan zijdeachtige draden.
Goede snijbloem. Aantrekkelijk
voor insecten en vlinders. Bloeitijd
juli-september. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 35 cm. Pas op: planten
komen pas laat in het voorjaar te
voorschijn!
Aquilegia caerulea
Gespoorde akelei 7100
Sierlijke voorjaarsplant met grote,
lang gespoorde bloemen in
verschillende zachte tinten rose,
geel en wit. Bloeitijd eind meijuli.
Hoogte 80 cm. Geschikt als
snijbloem. Plantafstand 30 cm.
Campanula carpatica
Karpatenklokje 7140
Laagblijvende pollen overdekt
met grote blauwe rechtopstaande
klokjes. Bloeitijd juni-juli. Hoogte 25
cm. Plantafstand 25 cm.
Meerjarige bloemen
Aquilegia vulgaris
Wilde akelei 7110
Deze plant heeft kort gespoorde
bloemen, donker blauw van kleur.
Bloeitijd juni-juli. Hoogte 60 cm.
Geschikt als snijbloem. Plantafstand
30 cm.
Campanula persicifolia
Perzikbladig klokje 7150
Weinig vertakkende plant met grote
lichtblauwe bloemen aan lange
stelen. Geschikt als snijbloem.
Bloeitijd juni-juli. Hoogte 70 cm.
Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
79

Meerjarige bloemen
80
Campanula rapunculoides
Akkerklokje 7160
Sterke plant met lange
bloemstengels vol blauwe klokjes.
Bloeitijd juni-augustus. Hoogte 70
cm. Plantafstand 25 cm.
Cephalaria gigantea
Reuzenscabiosa 7200
Fraaie planten met mooie
ingesneden bladeren engrote,
zachtgele bloemen, vergelijkbaar
met Scabiosa, die op hoge
bloemstelen wiegen in de wind.
Plantafstand 50 cm.
© De Bolster
Centaurea macrocephala
Goudgele korenbloem 7170
Stevige plant met onvertakte, stijve
bloemstelen. De 8 cm grote, gele,
distelachtige bloemen verschijnen
al in juni-juli. Hoogte 80 cm. Goede
snij-.en droogbloem. Plantafstand
40 cm.
Coreopsis lanceolata
Meisjesogen 7210
Prima borderplant met grote
heldergele bloemen op lange
stelen. Matig winterhard. Bloeitijd
juni-augustus. Half september
terugknippen tot op 15 à 20 cm
bevordert de winterhardheid.
Hoogte 50 cm. Plantafstand 30 cm.
Centranthus ruber
Rode spoorbloem, Rode Valeriaan 7190
Decoratieve plant met blauwgrijs
blad. Bloeit rijk en langdurig met
rozerode bloemetjes in dichte
trossen. Vlinderplant. Bloeitijd
mei-augustus. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 30 cm.
Dianthus barbatus
Duizendschoon 7230
Meerjarig, hoogte ongeveer 50 cm.
Heesterachtige plant, die tijdens
de uitbundige bloei vanaf half juli
graag door insecten wordt bezocht.
Zaaien in april-juni, plantafstand
30 cm. Gebruik in o.a. soep,
vleesgerechten en voor thee.

Dianthus deltoides
Steenanjer 7240
Breed uitgroeiend, lage anjerplant,
overdekt met helder karmijnrode
bloemetjes. Bodembedekker.
Bloeitijd junijuli. Hoogte 20 cm.
Plantafstand 30 cm.
Digitalis grandiflora
Grootbloemig vingerhoedskruid 7270
Deze plant heeft grote roomgele
bloemen. Eveneens giftig. Bloeitijd
juli-augustus. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 30 cm.
Dianthus plumarius
Grasanjer 7250
De smalle blauwgroene bladeren
vormen dichte pollen. De
plant is overdekt met heerlijk
geurende, gefranjerde bloemen
in verschillende tinten wit en roze.
Snijbloem voor kleine boeketjes.
Bloeitijd juli-augustus. Hoogte 30
cm. Plantafstand 35 cm.
Digitalis lutea
Geel vingerhoedskruid 7280
De lange bloemstengels zijn
dicht bezet met smalle bleekgele
bloemen. Bloeitijd juni-juli. Hoogte
70 cm. Giftig. Plantafstand 30 cm.
Meerjarige bloemen
Digitalis ferruginea
Veelbloemig vingerhoedskruid 7260
Statige plant met kaarsrechte,
onvertakte bloemstengel. De
bloemen zijn van buiten crème,
van binnen pasteloranje, roestbruin
geaderd. Giftig. Bloeitijd juniaugustus.
Hoogte 150 cm.
Plantafstand 35 cm.
Digitalis purpurea
Gewoon vingerhoedskruid 7290
Tweejarig. Lange bloemstengels
met roze of witte bloemen. Bloeitijd
juni- augustus. Hoogte 150 cm.
Giftig. Plantafstand 40 cm.
© De Bolster
81

Meerjarige bloemen
82
Dipsacus fullonum
Grote kaardebol 7300
Tweejarig. Stevige en gestekelde
plant. De lila bloemetjes bloeien
in een krans om het bloemhoofd.
De stekelige bloemhoofden van
de nauw verwante weverskaarde
werden vroeger gebruikt voor het
kaarden van wol. Droogbloem.
Bijen- en hommelplant. Bloeitijd
juli-augustus. Hoogte 150 cm.
Plantafstand 50 cm.
Echinops bannaticus
Kogeldistel 7325
Sterke distelachtige plant met
blauwgrijs blad en kogelronde violetblauwe
bloemen. Vlinderplant.
Geschikt als snij- en droogbloem.
Zaaien vanaf april. Plantafstand
40 cm. Standplaats zonnig tot
halfschaduw, iedere grondsoort.
Hoogte 90 cm. Bloeitijd juliseptember.
© De Bolster
Echinacea purpurea
Rode zonnehoed 7320
Stevige en sterke, geneeskrachtige
plant. De grote purperrode lintbloemen
rond een half bolvormig
oranje-groenig hart zorgen voor een
fraai uiterlijk. Geschikt als snijbloem
met of zonder bloembladen. Bloeitijd
juli-september. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 35 cm.
Eryngium planum
Vlakbladige kruisdistel 7330
Decoratieve plant die het eerste
jaar alleen een rozet vormt. In het
tweede jaar verschijnen de blauw
aangelopen bloemstengels met
staalblauwe bloemen. Mooie snij-
en droogbloem. Bijenplant. Bloeitijd
juli-augustus. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 35 cm.
Echinacea purpurea “White Swan”
Zonnehoed 7322
Een stevige sterke plant die heel
waardevol is in de border. Rond het
halfbolvormig oranjegroenige hart
zitten witgroene bloemblaadjes.
Geschikt als snijbloem met of zonder
bloemblaadjes. Echinacea staat
graag zonnig op een voedzame goed
afgewaterde grond, tenslotte is het
een prairieplant. Zaaien vanaf april.
Plantafstand 35 cm. Standplaats
zonnig, kan tegen droogte. Hoogte
100 cm. Bloeitijd juli-september.
Erysimum allionii
Siberische muurbloem, geel 7340
Tweejarig. Laagblijvende plant die
al vroeg in het voorjaar begint te
bloeien. Heerlijk geurende, gele
bloemen. Bijen- en vlinderplant.
Bloeitijd april-juni. Hoogte 30 cm.
Plantafstand 25 cm.

Erysimum allionii
Siberische muurbloem, oranje 7350
Tweejarig. Laagblijvende plant die
al vroeg in het voorjaar begint te
bloeien. Heerlijk geurende, oranje
bloemen. Bijen- en vlinderplant.
Bloeitijd april-juni. Hoogte 30 cm.
Plantafstand 25 cm.
Glaucium flavum
Gele hoornpapaver 7400
De plant heeft mooi zeegroen berijpt
blad met ingesneden, gegolfde
randen. De bloemen zijn groot en
okergeel. De lange, iets gekromde
zaaddozen doen aan hoorns
denken. Bloeitijd juni-september.
Hoogte 40 cm. Plantafstand 30 cm.
Erysimum cheiri
Muurbloem 7360
Twee- tot meerjarige plant. Al
vanaf april verschijnen de heerlijk
geurende, vaak gevulde bloemen,
in verschillende tinten geel, oranje,
rood en donkerrood. De planten
beschermen bij strenge vorst.
Bijenplant en goede snijbloem.
Zaaien in juni-juli. Bloeitijd april-juni.
Hoogte 40 cm. Plantafstand 30 cm.
Gypsophila paniculata
Gipskruid 7410
Sterk vertakkende plant met smal
grijsgroen blad. Bloeit met zeer
veel, fijne witte bloemetjes. Mooie
weefplant in de border. Goede snij-
en droogbloem. Bloeitijd juni-juli.
Hoogte 80 cm. Plantafstand 40 cm.
Meerjarige bloemen
Gaillardia grandiflora
Kokardebloem 7370
De plant bloeit rijk met
margrietachtige bloemen in
verschillende combinaties geel
met rood en bruin. Bloemstengels
in september verwijderen. Goede
snijbloem. Bloeitijd juli-september.
Hoogte 50 cm. Plantafstand 35 cm.
Helenium hoopesii
Zonnekruid 7420
Stevige plant met goudgele
bloemen met een bol donker hart.
De bloei loopt na enkele jaren
terug. Snijbloem. Bloeitijd mei-juni.
Hoogte 60 cm. Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
83

Meerjarige bloemen
84
Hypericum perforatum
Sint-Janskruid 7470
Rijk vertakte, wilde plant met
goudgele bloemen, die omstreeks
Sint Jan begint te bloeien. Uit de
bloemen worden Johannisolie en
verf bereid. Bijenplant. Bloeitijd
half juni-september. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 30 cm.
Lavatera thuringiaca
Thuringse lavatera 7520
Stevige, heesterachtige plant
met grote lichtroze klokvormige
bloemen. Bij strenge vorst afdekken.
Bloeitijd juli-september. Hoogte 100
cm. Plantafstand 35 cm.
© De Bolster
Inula helenium
Griekse alant 7480
Geneeskrachtige plant met
grote langwerpige bladeren. De
decoratieve gele bloemen met fijne
stralen trekken veel insecten aan.
Geschikt voor de wat wildere tuin.
Bloeitijd juni-augustus. Hoogte 150
cm. Plantafstand 50 cm.
Leucanthemum maximum
Grootbloemige margriet 7540
Bekende tuinplant met grote witte
bloemen met een geel hart. Goede
snijbloem. Bloeitijd juli-augustus.
Hoogte 80 cm. Plantafstand 35 cm.
Isatis tinctoria
Wede 7490
Tweejarig. Stevige plant met
grote luchtige schermen vol gele
bloemetjes. Ook de bengelende
zwarte zaden zijn decoratief.
Verfplant. Bloeitijd mei-juni. Hoogte
100 cm. Plantafstand 40 cm.
Leucanthemum vulgare
Wilde margriet 7550
Rijk vertakte, wilde plant met witgele
“margrietjes”. Bloeitijd mei-juli.
Hoogte 40-50 cm. Plantafstand 30
cm.

Linum perenne
Vaste vlas 7560
Sierlijk plantje. Vanuit de
basis ontspringen vele ranke,
stevige bloemstengels met tere
hemelsblauwe bloemen aan de top.
Kortlevende vaste plant, die zichzelf
gemakkelijk uitzaait. Bloeitijd junijuli.
Hoogte 40 cm. Plantafstand 20
cm.
Lupinus polyphyllus
Vaste lupine, gemengd 7600
Dit nieuwe mengsel van ons bevat
fraaie kleuren in diverse tinten,
zowel fel als pastel. Zeer rijkbloeiend
en stevige planten. Ook op schrale
plekken een goede groei.
Bloeitijd mei-juli. Hoogte 100cm.
Plantafstand 50 cm.
Lunaria annua
Tuinjudaspenning, paars 7570
Tweejarig. Bekende vroegbloeiende
tuinplant met paarse bloemen. In de
nazomer worden de zilverachtige
hauwen, de “zilverlingen”, zichtbaar.
Geschikt voor droogboeketten.
Bloeitijd april-mei. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 35 cm.
Lychnis chalcedonica
Brandende liefde 7610
Ouderwetse tuinplant, van origine
Russisch. Lange bloemstengels
met felrode bloemschermen.
Bloeitijd juni-augustus Hoogte 100
cm. Snijbloem. Plantafstand 30 cm.
Meerjarige bloemen
Lunaria annua
Tuinjudaspenning, wit 7580
Tweejarig. Bekende vroegbloeiende
tuinplant met witte bloemen. In de
nazomer worden de zilverachtige
hauwen, de “zilverlingen”, zichtbaar.
Geschikt voor droogboeketten.
Bloeitijd april-mei. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 35 cm.
Lychnis coronaria
Prikneus 7620
Overwegend tweejarig. Plant
met grijs viltig blad en wijd
vertakte bloemstengels met
helder purperrode bloemen. Ook
geschikt voor arme grond. Bloeitijd
juni-augustus. Hoogte 60 cm.
Plantafstand 25 cm.
© De Bolster
85

Meerjarige bloemen
86
Lychnis viscaria
Rode pekanjer 7630
Dichte pollen met smal donkergroen
blad, met talrijke donkerroze
bloemtrossen. Bloemstengels wat
kleverig (als “pek”). Bloeitijd mei-juli.
Hoogte 50 cm. Plantafstand 30 cm.
Malva moschata
Muskuskaasjeskruid, wit 7660
Vertakte plant met diep ingesneden
blad. Bloeit rijk met grote
sneeuwwitte bloemen en heeft
een zachte muskusgeur. Bloeitijd
juni-augustus. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
Lythrum salicaria
Grote kattestaart 7640
Wat houtige plant met lange
“aarvormige” donkerroze
bloemtrossen. Vaak te vinden
langs waterkanten. Bloeitijd juliseptember.
Hoogte 100 cm.
Plantafstand 30 cm.
Nepeta disticha
Kattekruid, roze 7690
Sterke groeier. Bloeit langdurig
met roze bloemen, trosvormig
gerangschikt op lange
bloemstengels. Bloeitijd juniseptember.
Hoogte 50 cm. Bijen- en
poezenplant. Plantafstand 25 cm.
Malva alcea
Vijfdelig kaasjeskruid 7650
Stevige, sterk vertakte plant met vrij
grote paarsroze bloemen. Bloeitijd
juli- september. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 40 cm.
Nepeta faassenii
Kattekruid 7700
De lila-blauwe bloemtrosjes
combineren mooi met het
grijsgroene blad. De plant
verspreidt een door poezen zeer
gewaardeerde kruidige geur.
Bloeitijd mei-september. Hoogte
30-40 cm. Bijenplant. Plantafstand
25 cm.

Nepeta sibirica
Siberische drakekop 7710
Sterk geurende plant met
grote paarsblauwe lipbloemen,
gerangschikt op lange
bloemstengels. Sterke uitbreiding
met wortelstokken. Bloeitijd
juni-augustus. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 35 cm.
Papaver oriëntale
“Pizzicato” 7745
Papaver mengsel van rode, roze,
oranje en witte tinten. Sterke stelen
en rijkbloeiend met tot 15 cm grote
bloemen. Borderplant. Zaaien in
mei-juli ter plaatse. Plantafstand
30 cm. Standplaats zonnig, alle
grondsoorten. Hoogte 50 cm.
Bloeitijd juni-juli.
Oenothera erythrosepala
Grote teunisbloem 7720
Tweejarig. Bij vroege zaai al
bloemdragend in eerste jaar.
Lange plant met breed vertakte
bloemstengels. De grote lichtgele,
geurende bloemen ontwaken in de
schemering en sluiten aan het eind
van de volgende dag. Een feest voor
nachtvlinders. Bloeitijd juni-oktober.
Hoogte 100-150 cm. Plantafstand
50 cm.
Physalis alkekengi
Lampionplant 7755
Van deze plant zijn vooral de
oranje omhulsels van de zaden
aantrekkelijk. Geschikt om te
drogen. Sterke wortelstok. Geschikt
voor een rommelhoekje in de
tuin. Zaaien april-mei ter plaatse.
Plantafstand 30 cm. Standplaats
stelt weinig eisen. Hoogte 50-80
cm. Bloeitijd mei-juni. In septemberoktober
zijn de zaaddozen rijp.
Meerjarige bloemen
Oenothera fruticosa
Heesterteunisbloem 7730
Een teunisbloemachtige die
aanzienlijk korter is, maar ook een
kortere bloeiperiode heeft. Vormt
veel, gele bloemen met roodachtige
kelkbladen. Bloeitijd juni-juli. Hoogte
40 cm. Plantafstand 35 cm.
Polemonium caeruleum
Jacobsladder 7770
Plant met decoratief, varenachtig
blad. De bloemen zitten in
trossen en zijn hemelsblauw met
uitstekende, gele meeldraden.
Snijbloem. Bijenplant. Bloeitijd junijuli.
Hoogte 70 cm. Plantafstand 30
cm.
© De Bolster
87

Meerjarige bloemen
88
Potentilla recta
Rechte ganzerik 7780
Stevige plant met handvormige
bladeren en met grote, heldergele
bloemen. Bloeitijd juni-augustus.
Hoogte 40 cm. Plantafstand 35 cm.
Salvia pratensis
Veldsalie 7810
Wilde plant met vrij grote
diepblauwe lipbloemen aan lange
bloemstengels, geliefd bij bijen.
Bloeitijd mei-juli. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
Pulsatilla vulgaris
Wildemanskruid 7790
Voorjaarsbloeier met fijn verdeeld,
kantachtig blad. De zijdeachtige
bloemknoppen zijn behaard en
openen zich tot grote paarse kelken,
die vervolgens weer tot wilde
pluizige zaadbollen uitgroeien. Zeer
geliefde plant. Bloeitijd maart-mei.
Hoogte 30 cm. Plantafstand 30 cm.
Salvia sclarea
Scharlei 7820
Tweejarig. Forse plant met grote
behaarde bladeren. De grote
violette schutbladen om de
lichtblauwe bloemen zorgen voor
een opvallend exterieur. Bloeitijd
juni-september. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 35 cm.
Reseda luteola
Wouw 7800
Tweejarig. In het tweede
jaar verschijnen de lange,
rechtopgaande bloemstengels
met kleine geelgroene bloemetjes.
Bijenplant. Bloeitijd juni-september.
Hoogte 100 cm. Plantafstand 35 cm.
Salvia superba
Prachtsalie 7830
Stevige, vertakte plant met vele
aarvormige bloemstengels, dicht
bezet met paarsblauwe bloemen.
Bijenplant. Snijbloem. Bloeitijd
juni-augustus. Hoogte 60 cm.
Plantafstand 25 cm.

Salvia verticillata
Kranssalie 7840
Weinig eisende plant met in kransen
staande blauwpaarse lipbloemen
aan lange bloemstelen. Bijenplant.
Bloeitijd juni-juli. Hoogte 50 cm.
Plantafstand 30 cm.
Satureja montana
Bergbonekruid, Winterbonekruid 7870
Struikachtig plantje met
onopvallende witte bloemetjes.
Geurend keukenkruid. Bloeitijd
augustus-oktober. Hoogte 30 cm.
Plantafstand 30 cm.
Saponaria ocymoides
Rood zeepkruid 7850
Breed uitgroeiend plantje, overdekt
met roze bloemetjes. Geschikt als
bodembedekker, voor rotstuinen
en als potplant. Bloeitijd mei-juni.
Hoogte 25 cm. Plantafstand 25 cm.
Scabiosa columbaria var.ochroleuca
Gele scabiosa 7890
Sierlijke plant met diep ingesneden
bladeren. De zachtgele bloemen
staan op lange stelen. Ook de
zaadbollen zijn decoratief. Vlinder-
en bijenplant. Bloeiperiode julioktober.
Hoogte 60 cm. Plantafstand
30 cm.
Meerjarige bloemen
Saponaria officinalis
Zeepkruid 7860
Plant met trossen enkelvoudige,
heel lichtroze bloemen aan
halfliggende stengels. Met
wortelstokken breidt deze plant zich
uit. Bloeitijd juli-september. Hoogte
50 cm. Plantafstand 30 cm.
Silene nutans
Nachtsilene 7910
Sierlijke wilde plant met pluimachtige
bloeiwijzen, waaraan witte, diep
ingesneden bloemen hangen.
Bloeiperiode mei-juli. Hoogte 40
cm. Plantafstand 30 cm.
© De Bolster
89

Meerjarige bloemen
90
Stachys byzantina
Ezelsoren 7915
De plant dankt zijn naam aan zijn
viltig grijsgroen blad. Kan vanaf junijuli
voorgezaaid worden onder glas.
Vanaf september in de vollegrond.
Hoogte 40 cm. Plantafstand 30 cm.
Groeit best op een droge, zonrijke
tot half schaduwrijke plaats. Vormt
een mooie bloemborder.
Telekia speciosa
Koeieoog 7940
Decoratieve, forse plant met
goudgele straalbloemen. Geschikt
als solitair of voor natuurlijke tuinen.
Bloeiperiode juli-augustus. Hoogte
150 cm. Plantafstand 40 cm.
© De Bolster
Succisa pratensis
Blauwe knoop 7920
Een pol vormende, inheemse
wilde plant die met bolvormige
blauwe bloemen rijk bloeit. Vlinder-,
bijen- en hommelplant. Bloeitijd
juli-september. Hoogte 80 cm.
Plantafstand 30 cm.
Valeriana officinalis
Valeriaan 7980
Stevige, wilde plant met lichtroze
bloemschermen. De wortel
bevat zenuwkalmerende stoffen.
Poezen waarderen de typische
geur. Preparatenplant. Bijenplant.
Bloeiperiode juni-juli. Hoogte 100
cm. Plantafstand 30 cm.
Tanacetum vulgare
Boerenwormkruid 7930
Een hoge wilde plant met gele
bloemhoofdjes in platte schermen.
Fijngewreven gedroogde blaadjes
en bloemen weert insecten, o.a. de
wortelvlieg. Stoelt flink uit. Bloeitijd
juli-september. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 30 cm.
Verbascum blattaria
Mottenkruid, wit 7990
Tweejarig. Sierlijke toorts met
glanzend donker bladrozet. De
lange bloemstengels zijn bezet
met witte, iets rood aangelopen
bloemen. Bloeitijd juni-augustus.
Hoogte 80 cm. Plantafstand 35 cm.

Verbascum chaixii ‘Album’
Oosterse toorts 8000
Meerjarig. Op de lange sierlijke
toorts staan vele witte bloemetjes
met violette meeldraden. Bloeitijd
juni-augustus. Hoogte 100 cm.
Plantafstand 35 cm.
Helaas geen foto beschikbaar
Bloemenmengsel
Meerjarig 8060
Een gevarieerd mengsel van twee- en
meerjarige soorten. Sommige bloeien al
het eerste jaar, andere vanaf het tweede
jaar. Zo’n meerjarig bloemenveldje is
niet alleen attractief voor u. Diverse
vlinders, hommels, bijen, etc. vinden hier
hun voedsel. Een stukje biodiversiteit
dat beslist niet vergeten mag worden!
Wilt u in het eerste jaar nog meer
bloei, dan mengen met een eenjarig
bloemenmengsel. Zaaien is mogelijk
van maart tot september, breedwerpig
of op al dan niet keurig rechte rijen. Het
zakje zaad is voldoende voor minstens
10 m².
Verbascum nigrum
Zwarte toorts 8010
Meerjarig. Eveneens een statige
lange toorts, dicht bezet met gele
bloemetjes met violette meeldraden.
Bloeitijd juni-augustus. Hoogte: tot
150 cm. Plantafstand 35 cm.
Meerjarige bloemen
Verbascum densiflorum
Stalkaars 8030
Tweejarig. Stevige en statige toorts
met grijsviltig blad. Draagt veel
grote, gele bloemen. Bijenplant.
Bloeitijd juli-september. Hoogte: tot
200 cm. Plantafstand 40 cm.
© De Bolster
91

Teeltips
Bemesting
Goed bemesten, is niet automatisch veel bemesten. Over het algemeen krijgt
men een betere smaak als men een bescheiden hoeveelheid mest/compost
geeft. Maar (te) weinig bemesten betekent ook een vergroot risico van vroegtijdig
schieten van gewassen. Het blijft altijd zoeken naar het juiste compromis.
Wieden
Tenzij je onkruid ziet als bijkruid of erin slaagt flink wat mulch tussen je gewassen
op te brengen, zal je regelmatig moeten wieden om het onkruid de baas te blijven.
Zorg vooral dat je ze verwijdert voor ze zaad vormen. Met de nodige discipline
voorkom je zo nog veel meer werk in latere jaren.
Vals zaaibed
Een handige methode om het onkruid slim af te zijn is het werken met een
“vals zaaibed”. Het principe is simpel: je maakt de bodem geruime tijd voor het
zaaien zaaiklaar. De onkruidzaden die door de grondbewerking aan het licht
worden blootgesteld zullen daardoor gaan kiemen. En zodoende kunt u deze
onkruiden al vroeg in het voorjaar weghalen/weg schoffelen voor u de gewassen
gaat zaaien. Deze methode helpt helaas niet voor laatkiemers als knopkruid en
nachtschade.
Kieming
Zaden zullen alleen kiemen als ‘de tijd daar rijp voor is’, m.a.w. als het juiste
moment van het jaar gearriveerd is en ze toegang hebben tot voldoende licht,
water, warmte (of koude) en zuurstof. Zolang dat moment niet gekomen is, blijven
de zaden ongekiemd (in kiemrust). Zo zullen bonen- en pompoenzaden in het
bijzonder niet kiemen als het niet lang genoeg warm genoeg is. Elke soort heeft
zo zijn specifieke voorwaarden waardoor de kiemrust doorbroken wordt, die
voortkomen uit de overlevingsmechanismes van zaden in de natuur. Sommige
zaden zijn direct na de oogst kiembaar, terwijl in sommige gevallen de kiemrust
kan oplopen tot enkele maanden of zelfs jaren. Winterpostelein bijvoorbeeld,
leveren we pas na één jaar uit, om de zaden dan pas ‘uitgerust’ zijn.
Voorzaaien
De plantjes kunnen binnen voorgezaaid worden, zo weet je zeker dat het warm
genoeg voor ze is bij het zaaien en hebben ze al een voorsprong in de groei.
Dit kan in kiembakjes of plantenpotjes, op (onkruidzadenvrije) aarde met wat
compost. Zorg dat het ‘rijpe’ compost is en de kleine plantjes niet overbemest
worden. Bij het uitplanten is het goed om ze aan de buitentemperaturen te laten
wennen door ze een aantal dagen (tot een week of twee) overdag buiten te
zetten en ’s nachts weer binnen te halen.
Zaaidiepte
Voor een goede kieming, moet op de juiste diepte gezaaid worden. Hoe kleiner
een zaad, hoe ondieper het gezaaid moet worden. Kleine zaadjes hebben
immers niet zoveel reservevoedsel en moeten dus snel ‘het licht zien’.
Als basisregel kun je nemen dat op een lichte grond (zand) de zaden 2 à 3 maal
zo diep als hun dikte gezaaid kunnen worden en op een zwaardere grond (klei)
op gelijke diepte als dat ze dik zijn.
92
© De Bolster

Teeltips
Water geven
Water geven is als liefde zo vitaal voor de planten. Het is aan te raden na het zaaien direct
water te geven. Echter, let erop dat je ze niet ‘verdrinkt’, want als er geen zuurstof/lucht
meer bij de zaden kan, zullen ze wegrotten. Bonen nemen uit zichzelf heel makkelijk water
op uit de omgeving en hoeven daarom, mits ze in een vochtige bodem gezaaid worden,
geen extra water te krijgen.
Insecten
Ongewenste gasten komen altijd in de tuin voor. Maar laten we blij zijn dat er op alle
niveaus sprake is van biodiversiteit. Het aanwezig zijn van bladluizen en dan met name
in sla, stemt de gemiddelde mens niet vrolijk. Maar juist dankzij die luizen kunnen ook
lieveheersbeestjes en verschillende sluipwespen leven. Bij de Bolster noemen we de
lieveheersbeestjes ook wel lieve-be-heersbeestjes, want hun rol is namelijk niet heersend
maar wel beherend. Beheren is de basis van een biologisch evenwicht en dat laatste is
weer het fundament voor een grote biodiversiteit.
Zaden bewaren
Bij de Bolster worden de zaden, in de zaadkluis, bij constante temperatuur (15°C) en
luchtvochtigheid (ca. 40%) bewaard. Het is moeilijk gemiddelde waardes te geven over
de bewaartijd van zaden, want elk gewas heeft zo zijn eigen karakter wat dat betreft. Van
pastinaakzaden bijvoorbeeld weten we dat ze veelal maar zo’n 2 jaar houdbaar zijn. Terwijl
sommige oliehoudende zaden, zoals van kool, wel 10 jaar of meer bewaard kunnen worden.
Vanaf het moment dat zaden geoogst en gedroogd worden, begint het verouderingsproces.
En afhankelijk van de bewaaromstandigheden, zal dit proces trager dan wel sneller
gebeuren. Belangrijkste steekwoorden voor een goede bewaring zijn: droog, koel en zo
veel mogelijk luchtdicht.
Let voor een voldoende droge bewaring op dat:
- Het zakje in ieder geval goed afgesloten is.Gebruik eventueel een paperclip
of wat plakband.
- De zakjes in een bak, weckpot of kastje worden gestopt dat geen vocht binnen laat.
Eventueel kunnen ook droogkorrels of silicagel (of op zeer traditionele wijze: houtskool of
as) gebruikt worden om het vocht weg te vangen. Doe de korrels in een open glazen potje
en plaats dit in de bak of weckpot. Vocht wat de bak binnenkomt wanneer deze geopend
wordt, wordt dan weggevangen. Silicagel verkleurt wanneer het vochtig wordt en kan in
de oven (op 200°C) gedroogd worden voor hergebruik. Wanneer je er een hygrometer bij
plaatst kan je de luchtvochtigheid in de gaten houden en de gel of korrels tijdig vervangen.
Betreffende de temperatuur bij de bewaring geldt: hoe koeler hoe beter. En het is bovendien
heel belangrijk dat de temperatuur zo veel mogelijk constant blijft. Zodoende kunnen de
zakjes beter uit de zon gehouden worden, waar ze afwisselend opgewarmd en afgekoeld
worden. Bij het CGN (Centrum voor Genetische bronnen Nederland) worden de zaden
hermetisch verpakt bewaard bij -20°C en kunnen zo tientallen jaren in leven gehouden
worden. Maar voor de particulier kan een keukenkastje waarin de zaden koel liggen ook
prima als ‘schatkist’ dienst doen.
© De Bolster
93

Zaaikalender
94
jan febr mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec
Blad- en Stengelgewas
andijvie
bladmosterd
groenlof
groenselderij
kardoen
nieuw-zeelandse
spinazie
paksoi
raapsteel
rucola coltivata
rucola selvatica
sla
snijbiet
spinazie, vroeg
spinazie, zomer
tuinmelde
tuinkers
veldsla
winterpostelein
Vruchtgewassen
aubergine
augurk
courgette
komkommer
paprika
peper
pompoen
suikermaïs
tomaat
Wortel- en knolgewassen
kliswortel
knolselderij
knolvenkel
koolraap
koolrabi
meiraap
pastinaak
prei (herfst)
radijs
ramenas
rode biet, herfst,
bewaar
rode biet, zomer
schorseneer
ui, zaai
witlof
wortel, winter
wortel, zomer
Peulvruchten
bonen
doperwten, peulen
tuinbonen
© De Bolster

Koolgewassen
bloemkool
boerenkool
broccoli
chinese kool
rode en witte kool
savooie kool
spruitkool
Zaaikalender
jan febr mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec
zaai/opkweek onder glas zaaien/planten buiten
© De Bolster
95

Bolster Productieschema
96
9. Kiemproeven
© De Bolster
8. Bewaring
7. Zaadschoning
6. Oogst
10. Verpakken 11. Verkoop
5. Afrijpen
Bolster
Productieproces
4. Wieden
12. Grond klaarmaken
2. Zaaien
3. Planten
1.Compost
uitrijden

Bolster activiteiten
Met dit schema willen we u graag
een indruk geven over wat voor
werkzaamheden er bij de Bolster
plaatsvinden. We onderscheiden hierbij
twee takken: de grootste tak is de
zaadteelt (zie links) en daarnaast loopt de
veredeling (rechterbladzijde).
7. Registratie
6. Drogen
Productie in Nederland
Productie in Buitenland
• Bedrijven uit andere landen telen
ook zaden voor de Bolster. Deze
bedrijven zijn o.a. gevestigd in
Italië, Frankrijk en Denemarken.
Door in andere klimaatzones ook
te produceren spreiden we de
risico’s op teeltfalen.
• Naast 6 ha productie op het
eigen bedrijf worden ongeveer
20 Nederlandse boeren door
de Bolster gecontracteerd voor
zadenproductie.
2002
2008
2010
2014
Veredeling
Veredeling van pompoen,
tomaat, courgette en tuinbonen.
Divers onderzoek naar o.a.
onderstammen voor tomaat,
paprika en komkommer
5. Ontpitten
Bolster Veredelingproces
1. Kruising
4. Bewaring
2. Op het veld
3. Beoordeling
Uitleg over het veredelingsproces
De veredeling gebeurt uitsluitend via klassieke technieken, zijnde: kruising,
observatie en selectie. Dit in dezelfde teeltomstandigheden als die van onze
doelgroep: met lage bemestingsniveaus, geen kunstmest, geen pesticiden.
Om de focus te bepalen voor onze veredelingsprogramma’s houden we
oren en ogen open om in te kunnen spelen op de wensen van telers en
© De Bolster
97

Contactgegevens
Monique Hoogendoorn
info@debolster.eu
Klantenservice & Boekhouding
Annemarie Kruize
akruize@debolster.eu
Verkoop buitendienst
Frank Vosselman
fvosselman@debolster.eu
Manager verkoop, Bedrijfsbeheer
Patrick Hoogendoorn
phoogendoorn@debolster.eu
Manager productie, Bedrijfsbeheer
98
© De Bolster
Algemeen
De Bolster biologische zaden
Oude Oenerweg 13
8161 PL Epe
Tel +31 (0)578-621433
Fax +31(0)578-621418
info@debolster.eu
www.bolster.nl
Fotografi e:
De Bolster B.V.
Grafi sch ontwerp:
Reclame-ontwerp bureau
Kokosnootreclame
www.kokosnootreclame.nl
bertille@bolster.nl
loes@bolster.nl
B.O.B Team

De Bolster
Biologische zaden
Oude Oenerweg 13
8161 PL EPE - Nederland
Tel. +31(0)578 - 621433
Fax. +31(0)578 - 621418
www.bolster.nl
© De Bolster
99