Oxaalzuur - vragen, antwoorden … en nog meer ... - De Vlijtige Bie

neutrale potassium oxalaat. Ze besloten dat het eerder de zuurtegraad is, dan het
oxalaat ioon, dat de varroa doodt.
We weten nog steeds niet of de zuurtegraad van het OZ de mijten treft via de
vertering van zuur bijenbloed, of door rechtstreeks contact. Ellis en Aliano (2005)
hebben een slimme proef uitgevoerd: door moerloze kasten m.b.v.
scheidingsroosters in 2 te delen, en door slechts 1 compartiment te behandelen,
kwamen ze tot het besluit dat het OZ eerder verspreid wordt door lichaamscontact
dan door trophallaxis (mond-aan-mond overdracht). De verdeling over de 2 kasten
ging ook vlot (80% mijtenverdelging in de behandelde romp, 65% in de
onbehandelde).
OZ verspreidt zich en doodt door contact—dat is trouwens de reden waarom
het OZ verdampen (methode die in het volgende deel behandeld wordt) zo goed
werkt. We weten nog steeds niet hoe het in het lichaam van de mij terecht komt
(niemand beweert dat de mijten al rondkruipend het goedje overall aflikken). We
weten echter wel dat oxalaten in planten naaldkristallen vormen, die dierenhuid
kunnen doorboren. Aanloog aan de werking van het boorzuur dat toegepast wordt bij
de bestrijding van kakkerlakken en mieren. Boorzuur vormt schurende naalden die in
het zachte integument t.p.v. de verbindingen in het exoskelet van het insect, kunnen
dringen. Met uitdroging als gevolg. Het werkt ook als een maagvergif bij mieren.
Zou het OZ op dezelfde manier werken? Door verhitting verdampt OZ vormt
inderdaad evenzeer minuscule naaldvormige kristallen, en verdampt ook uit en
waterige oplossing. Maar OZ opgelost in en suikersiroop droogt op en vormt een
doorzichtige, zachte suikerlaag die geen kristalstructuur vertoont (eigen
waarnemingen met microscoop). Het vreemde is, OZ werkt enkel als het gedruppeld
wordt als een suikersiroop (Anon 1999), niet in zuiver water. Hoe leg je dat uit! We
laten de discussie over de werking van het OZ maar waar ze voor is… .
Vragen m.b.t. de herfst/winterbehandeling
Hoe komt het dat de parameters ‘sterkte suikeroplossing’ en ‘zuurtegraad’ zo een
grote rol spelen, dat een kleine variatie een zeer grote invloed kan hebben op de
mijtenval en op de tolerantie door de bijen? Zou OZ veiliger kunnen zijn indien het
gemengd werd met iets anders dan suiker?
Vragen m.b.t. de lente/zomerbehandeling
Loont het? Overtreffen de positieve gevolgen van de mijtenverdelging voor de
volksterkte, de er uit volgende broedstop?
Maakt het uit of er dracht is, of dat de bijen tezelfdertijd met suikerwater
ingewinterd worden?
Vragen i.v.b. toepassing
Het hoofdprobleem met OZ lijkt dat het de bijen kan schaden als die het
opnemen. Hierdoor zal, hoewel het verdampte OZ het broed mogelijks niet schaadt,
het doorgeven ervan door de voedsterbijen aan het broed toch enige schade kunnen
veroorzaken. Als dit het geval zou zijn, kan de imker de schade beperken door de
druppelbehandeling af te wisselen met het voeren met suikerwater of voederdeeg. Ik
deed zelf een experiment in het lab, en vond dat OZ in oplossing uiteenvalt in
oxalaten als het gemengd wordt met calcium chloride of calcium hydroxide. Het
wordt geneutraliseerd door calcium hydroxide of celkalk. Deze chemicaliën zijn
goedkoop en eenvoudig te verkrijgen. Hopelijk test iemand binnenkort deze
hyupothese.
Oxaalzuur ‐ vragen, antwoorden … en nog meer vragen! Blz. 8