Warm onthaal van nieuwe krant - De Oud-Hagenaar
Warm onthaal van nieuwe krant - De Oud-Hagenaar
Warm onthaal van nieuwe krant - De Oud-Hagenaar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
pagina 14 Dinsdag 17 februari 2009 <strong>De</strong> <strong>Oud</strong>-<strong>Hagenaar</strong> - - Krant voor de 50-plusser<br />
Eten en drinken in<br />
een Haagse context<br />
Heeft u een tip:<br />
smulpaap@deoud-hagenaar.nl<br />
Wij zoeken recepten<br />
<strong>De</strong> <strong>Oud</strong>-<strong>Hagenaar</strong> is een <strong>krant</strong> voor en<br />
door oud-<strong>Hagenaar</strong>s. Dus zijn wij op<br />
zoek naar uw lekkerste recepten. Kookboeken<br />
zijn er genoeg, wij zijn vooral<br />
geïnteresseerd in typische familie-recepten,<br />
die misschien wel al tientallen<br />
jaren of langer in uw familie circuleren.<br />
Haagse recepten, regionale recepten,<br />
typische gerechten uit de jaren vijftig<br />
en zestig en misschien wel zeventig.<br />
<strong>De</strong>el uw receptuur met de lezers <strong>van</strong> de<br />
<strong>Oud</strong>-<strong>Hagenaar</strong>, en stuur ze in. U kunt<br />
uw recepten uiteraard per email naar de<br />
redactie sturen, per post mag ook.<br />
Snoekballetjes<br />
Werd gemaakt <strong>van</strong> snoekbaars of snoek,<br />
meestal door sportvissers of (nog vaker)<br />
door hun partners. Bitterballen <strong>van</strong><br />
snoek of snoekbaars. Heeft u het recept,<br />
laat het ons weten.<br />
Recept: kip met citroen!<br />
Het is waarschijnlijk één <strong>van</strong> Jamie<br />
Oliver’s meest beroemde en gereproduceerde<br />
recepten, maar de Engelse<br />
TV-kok was zeker niet de eerste die<br />
bedacht dat kip met citroen en kruiden<br />
naar eigen inzicht een topper zou<br />
kunnen zijn. Kip met citroen is een<br />
recept dat wereldwijd al zeker meer<br />
dan honderd jaar wordt gemaakt, in<br />
allerlei lokale variaties. Van China<br />
Bonbons <strong>van</strong> Haagse Baron Hop<br />
Als er iets Haags is, dan wel het hopje. Het Haagsche Hopje.<br />
Bij toeval bedacht door niemand minder dan de welgestelde<br />
baron Hendrik Hop, die in 1792 de suiker- en banketbakker<br />
Van Haaren, gevestigd aan het Haagse Lange Voorhout,<br />
opdracht gaf een brok ‘Swarte Oostervogt’ te maken. Koffiesnoepgoed<br />
dat tot op de dag <strong>van</strong> <strong>van</strong>daag bekend staat als<br />
Haags Hopje.<br />
Baron Hop, door zijn vrienden<br />
steevast Hopje genoemd (hij hield<br />
meer <strong>van</strong> mannen dan <strong>van</strong> vrouwen),<br />
was een ultieme koffieliefhebber. Het<br />
verhaal gaat dat de baron zelfs een<br />
eigen koffiebrander had, waarmee hij<br />
de bonen naar eigen smaak en inzicht<br />
kon branden. Koffie was in die tijd<br />
iets absoluut bijzonders. Het was<br />
behalve genotmiddel ook medicijn,<br />
dat door artsen en apothekers werd<br />
voorgeschreven. Koffie, zo meende<br />
men toen, hielp buitengewoon goed<br />
tegen jicht en kolieken, galkoorts,<br />
slechte adem, maagzweren, scheurbuik<br />
en andere ongemakken. Zo’n 20<br />
koppen per dag deed wonderen!<br />
Of Baron Hop de koffie nu voor zijn<br />
plezier of gezondheid dronk is niet<br />
bekend, maar het verhaal gaat dat hij<br />
op een avond thuis, in het Heerenlogement<br />
aan het Lange Voorhout, een<br />
extra zoet kopje koffie had gemaakt<br />
met veel suiker en wat room. Overmand<br />
door slaap ging hij vroeger naar<br />
bed, en liet zijn nog deels gevulde<br />
kopje koffie bij de haard liet staan. <strong>De</strong><br />
volgende ochtend zag hij dat de koffie<br />
door de warmte <strong>van</strong> het vuur was<br />
ingedampt, zelfs hard was geworden.<br />
Hij proefde er <strong>van</strong> en was zo verrukt<br />
over de smaak, dat hij suikerbakker<br />
Van Haaren, die zijn bakkerij<br />
tegenover het Heerenlogement had,<br />
verzocht een brok snoep te maken met<br />
dezelfde smaak. Dat lukte, en Baron<br />
Hop noemde het de Swarte Oostervogt-brok.<br />
tot Afrika en Amerika. Het is ook<br />
een ultieme smaakcombinatie. En:<br />
buitengewoon gemakkelijk te maken.<br />
Neem een gezonde scharrelkip, was<br />
<strong>van</strong> binnen en buiten en dep droog.<br />
Verwarm de oven op 225 graden<br />
Celsius. Snijd 1 citroen in stukken<br />
en doe de stukken citroen met flink<br />
peper en zout in de buikholte. Giet er<br />
wat olijfolie bij, en 2 blaadjes laurier,<br />
Eeuwige roem<br />
Aan<strong>van</strong>kelijk was Hop de enige afnemer<br />
<strong>van</strong> de snoepbrokken, maar op<br />
zijn bezoeken bij adel en diplomaten<br />
(Hop was gezant in dienst <strong>van</strong> de Staten<br />
Generaal), nam hij als cadeautje<br />
regelmatig brokken mee, en maakte<br />
zo reclame voor zijn vinding en de<br />
bakkerij aan het Lange Voorhout. Hop<br />
zou tot aan zijn dood in 1808 <strong>van</strong><br />
zijn koffie en de Swarte Oostervogtbrokken<br />
blijven genieten, maar heeft<br />
nooit geweten dat zijn naam nog<br />
eeuwen later verbonden zou zijn aan<br />
de vinding die hij per ongeluk in 1792<br />
deed. <strong>De</strong> suikerbakkers besloten na<br />
zijn overlijden dat het snoepje dat ze<br />
inmiddels <strong>van</strong> de brokken maakten<br />
voortaan Bonbons <strong>van</strong> Baron Hop<br />
werden genoemd.<br />
Hopjesrage<br />
<strong>De</strong> Bonbon <strong>van</strong> Hop werd in korte tijd<br />
een gewild snoepje voor een kapitaalkrachtig<br />
publiek. Goedkoop waren<br />
ze niet. <strong>De</strong> suikerbakkers aan het<br />
Lange Voorhout deden goede zaken<br />
en maakten behalve met de bonbons<br />
ook naam met Oranjemuisjes. Zo<br />
vonden de hopjes hun weg naar ons<br />
eigen Koninklijk huis, maar ook naar<br />
koningen, tsaren, diplomaten en adel<br />
in het buitenland. <strong>De</strong> suikerbakkerij,<br />
inmiddels Nieuwerkerk geheten,<br />
exporteerde de bonbons naar België,<br />
Engeland, Duitsland, Engels-Indië,<br />
<strong>De</strong>nemarken en zelfs Rusland. Om<br />
het snoepgoed te beschermen werden<br />
de brokken in blikjes verpakt, zodat<br />
ze goed hard zouden blijven – ook in<br />
de tropen.<br />
<strong>De</strong> Bonbon <strong>van</strong> Baron Hop was een<br />
must voor de gegoede burgerij. En dus<br />
kon het niet anders dan dan het op een<br />
goed moment nagemaakt zou worden,<br />
zodat ook de wat minder bedeelden<br />
een brokje Hop konden nuttigen. Halverwege<br />
de 19de eeuw ontstond een<br />
2 takjes rozemarijn, wat marjolein,<br />
basilicum en een bosje peterselie.<br />
Ingewikkelder kan ook: snijd dan het<br />
velletje <strong>van</strong> de borstkant voorzichtig<br />
los en stop ook daar kruiden in (kan<br />
wel, hoeft niet). Besprenkel de kip<br />
met olijfolie en wrijf in met zout en<br />
peper. Leg de kip op de zijkant in<br />
de braadslee en laat 10 minuten in<br />
de oven bakken, dan 10 minuten op<br />
Boek<br />
Wie alles wil weten over de even fascinerende als bizarre geschiedenis <strong>van</strong> het<br />
Haagsche Hopje kon tot voor enkele jaren geleden aan zijn trekken komen in<br />
het speciaal aan dit koffiesnoepje gewijde museum aan de <strong>Oud</strong>e Molstraat in<br />
hartje <strong>De</strong>n Haag. Het museum moest<br />
helaas zijn deuren sluiten. Gelukkig is er<br />
nog het boek <strong>van</strong> mede-initiatiefnemer<br />
<strong>van</strong> het museum, de historicus M.R. Van<br />
der Krogt: “Een Haagse sensatie op één<br />
vierkante centimeter”: Baron Hop en het<br />
Haagsche Hopje. Het boek <strong>van</strong> Van der<br />
Krogt lijkt inmiddels niet meer verkrijgbaar<br />
in de boekwinkel, maar is op internet<br />
tweedehands te vinden, en in de meeste<br />
bibliotheken.<br />
heuse hopjesrage, tegen het einde <strong>van</strong><br />
de eeuw waren er wel zestig bedrijfjes<br />
die het snoepje maakten. Verreweg<br />
de belangrijkste concurrent <strong>van</strong><br />
Nieuwekerk werd de firma Rademaker,<br />
die zich doodleuk afficheerde als<br />
de uitvinder <strong>van</strong> het Haagsche Hopje.<br />
Tot in het buitenland en tot ver in de<br />
20ste eeuw woedde de strijd voort,<br />
en werden processen gevoerd om te<br />
voorkomen dat Rademaker internationaal<br />
misbruik <strong>van</strong> de vinding kon<br />
maken.<br />
Reclame<br />
<strong>De</strong> firma Rademaker was echter<br />
buitengewoon handig in reclame,<br />
de andere zijkant, vervolgens een<br />
uurtje op de brede kant. Wie <strong>van</strong><br />
gemakkelijk houdt: doe er in vieren<br />
gesneden aardappels (vastkokend) bij<br />
en laat die een uurtje meegaren, wel<br />
af en toe alles omscheppen. Maak er<br />
een lekkere salade bij of groente <strong>van</strong><br />
het seizoen. Witte wijn combineert<br />
goed, een niet te zware rode ook. Eet<br />
smakelijk.<br />
vermeldde aan de binnenkant <strong>van</strong><br />
het wikkeltje dat men moest waken<br />
voor namaakhopjes, en stuntte met<br />
grootscheepse campagnes onder het<br />
motto: <strong>De</strong> Eenig Echte Haagsche<br />
Hopjes, <strong>Oud</strong>tijds geheten Bonbons<br />
<strong>van</strong> baron Hop!<br />
Om een lang verhaal kort te maken:<br />
pas in 1989 besliste de Reclame<br />
Code Commissie dat ‘enige echte’<br />
niet mocht, maar veranderd diende te<br />
worden in ‘de enige echte Rademaker<br />
Haagsche Hopjes’.<br />
Smulpaap<br />
(met medewerking <strong>van</strong><br />
Maarten de Kroon)<br />
Zelf maken<br />
In het volgende nummer <strong>van</strong> de <strong>Oud</strong>-<strong>Hagenaar</strong> meer over het Haagsche Hopje:<br />
hoe zelf de ouderwetse brokken <strong>van</strong> Hop te maken. Er circuleren vele recepten.<br />
Wij gaan op zoek naar de beste, eenvoudigste en lekkerste. Heeft u zelf wel eens<br />
een poging ondernomen een Haagse Hopbrokken te maken? Was het geslaagd?<br />
Heeft u het ultieme recept? Laat het ons dan weten.