Werkstress Werkstress is de reactie op werkdruk en ontstaat wanneer een werknemer langere tijd niet aan de door de werkomgeving gestelde eisen kan voldoen of zichzelf daartoe niet in staat acht, omdat die te hoog of te veel zijn. Daarop reageert hij met stressreacties zoals gejaagdheid, prikkelbaarheid, angst, agressie, hoofdpijn, concentratieproblemen en gezondheidsklachten. Werkstress kan behalve door werkdruk, ook het gevolg zijn van andere psychisch belastende factoren zoals spanninggevende interne arbeidsverhoudingen, werkonzekerheid en een problematische combinatie van werk en privé. Werkstressoren en energiebronnen Er zijn veel oorzaken aan te wijzen voor werkdruk, zoals een hoog werktempo, tijdsdruk, gebrek aan kennis en vaardigheden, samenwerkingsproblemen, veeleisende of lastige klanten of te weinig invloed hebben op de arbeids– en rusttijden. Naast deze werkstressoren zijn er ook compenserende factoren die werkdruk kunnen voorkomen, de zogenaamde energiebronnen. Voorbeelden van energiebronnen zijn: regelmogelijkheden om je werk naar eigen inzicht uit te voeren en in te delen, sociale steun van collega’s en van de directe leiding, teamsfeer, duidelijkheid over wat er van je verwacht wordt, participatie in de besluitvorming, loopbaanmogelijkheden, zekerheid van de baan en afwisseling in het benutten van persoonlijke competenties. Energiebronnen dragen bij aan arbeidsmotivatie en bevlogenheid. Gezondheidseffecten <strong>Werkdruk</strong> kan tot werkstress leiden. Dit heeft risico’s voor de gezondheid van de medewerkers. Op langere termijn kan werkstress leiden tot ongewone vermoeidheidsklachten, gevoelens van uitputting en somberheid, psychische vermoeidheid, overspanning, burnout en andere psychische aandoeningen. Ook kan werkgerelateerde stress uiteindelijk leiden tot hart- en vaatziekten. Naar schatting wordt bij mannen 10% en bij vrouwen 5% van de hart- en vaatziekten (mede) door werkdruk/werkstress veroorzaakt. Ook lijkt hoge werkdruk tot een verhoogd risico op KANS (Klachten aan Armen, Nek en Schouder) te leiden. Gevolgen voor organisatie Aanhoudende werkdruk leidt tot afname van de arbeidstevredenheid en -motivatie. Er is geen tijd meer voor collegiaal overleg, het uitwisselen van werkervaringen, het oplossen van werkproblemen, het uiten van emoties, enzovoort. Eventuele conflicten worden niet besproken waardoor ook de kans op pesterijen, seksuele intimidatie, agressie en discriminatie toeneemt. Vooral in die omstandigheden waar energiebronnen in het werk ontbreken, zal het werkplezier en de arbeidsmotivatie afnemen. Dit heeft effecten op productiviteit en kwaliteit van het werk. Al deze factoren leiden tot personeelsverloop. En door wisselingen in het personeelsbestand en grotere werkdruk door onderbezetting neemt de kans op fouten en ongelukken toe. In bijlage I kunt u een voorbeeld van een regeling rondom ongewenste omgangsvormen vinden. Dit is dezelfde regeling die in de CAO voor de <strong>Kunsteducatie</strong> is opgenomen. De procedure is te vinden in bijlage 4 van de CAO. Arbeidsverzuim Volgens een in 2007 door TNO uitgevoerd onderzoek werkt ruim een derde van alle werknemers in Nederland regelmatig onder werkdruk (werktempo, tijdsdruk).Voor het onderwijs liggen deze cijfers zelfs nog hoger, voor de culturele sector iets lager. Trendcijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek laten zien dat dit percentage ongeveer gelijk blijft. Als er sprake is van arbeidsverzuim schrijft 35,8 % van de respondenten dit toe aan werkstress. Hoewel de verzuimcijfers ongeveer gelijk blijven, blijft de groep mensen die met psychische klachten arbeidsongeschikt raken, groot. Kosten De gevolgen van werkstress zijn voor de Nederlandse samenleving, werkgevers en werknemers hoog. Uit, in 2005 door TNO uitgevoerd, onderzoek naar gezondheidsschade en kosten van RSI en PSA melden 150.000 tot 300.000 werknemers zich jaarlijks ziek vanwege stress op het werk. Naar schatting is één op de zeven WAO’ers door stress op het werk arbeidsongeschikt geworden en bedragen de kosten daarvan ca. 1,7 miljard euro aan uitkeringen. De totale kosten van stress voor ondernemers en overheid worden op vier miljard euro per jaar geschat. Indirect zijn de gevolgen van werkstress wellicht nog hoger. Hierbij kan worden gedacht aan de gevolgen van kosten voor overplaatsing, her- en bijscholing, afnemende arbeidstevredenheid, dalende productiviteit en personeelsverloop. <strong>Arbocatalogus</strong> <strong>Kunsteducatie</strong>, versie februari 2011 blz. 8
Nagaan van effectiviteit van genomen maatregelen Waken Willen Weten Onderwerpen <strong>Werkdruk</strong> & Arbeidsinhoud Geluid Fysieke belasting Werken Uitvoeren van onderzoek naar werkdruk Nemen van maatregelen Maken van een keuze voor oplossing Wegen <strong>Arbocatalogus</strong> <strong>Kunsteducatie</strong>, versie februari 2011 blz. 9
- Page 1 and 2: Arbo-catalogus Kunsteducatie Werkdr
- Page 3 and 4: Inhoudsopgave 1. Inleiding ........
- Page 5 and 6: 1. Inleiding Algemeen Om de arbeids
- Page 7: 2. Werkdruk en arbeidsinhoud Medewe
- Page 11 and 12: 2.2.2 (Zichtbare) signalen van werk
- Page 13 and 14: 2.4 Werken: Uitvoeren van maatregel
- Page 15 and 16: Vergroten regelmogelijkheden De mat
- Page 17 and 18: 2.5 Waken: Evalueren van maatregele
- Page 19 and 20: Geluid Als het gehoor slechter word
- Page 21 and 22: De verdeling van type gehoorschade
- Page 23 and 24: 3.1 Willen: wat wil de organisatie
- Page 25 and 26: Bepalen van de dagelijkse blootstel
- Page 27 and 28: 3.4 Werken: Uitvoeren van maatregel
- Page 29 and 30: 3.4.2 Secundaire preventie, persoon
- Page 31 and 32: Aandachtpunten bij voorlichting Maa
- Page 33 and 34: Arbeidsomstandigheden spreekuur Doo
- Page 35 and 36: In tegenstelling tot tillen, dragen
- Page 37 and 38: 4.1 Willen: wat wil de organisatie
- Page 39 and 40: 4.2.2 Uitvoeren van onderzoek Uitvo
- Page 41 and 42: 4.2.3 Signalen over (hoge) fysieke
- Page 43 and 44: 4.4 Werken: Uitvoeren van maatregel
- Page 45 and 46: Keuze van muziekstukken en werkvorm
- Page 47 and 48: Transportmiddelen Om het dragen van
- Page 49 and 50: 4.4.2 Secundaire preventie, omgaan
- Page 51 and 52: Liften van dansers In de arbocatalo
- Page 53 and 54: 5. Literatuurlijst Bekkum P. van en
- Page 55 and 56: Artikel 5 - Taken van de klachtenco
- Page 57 and 58: Bijlage III, Quick Scan Werkdruk en
- Page 59 and 60:
Bijlage IV, Handreiking werkoverleg
- Page 61 and 62:
Stoplichtenaanpak Deze aanpak lever
- Page 63 and 64:
Gecoördineerde werving van docente
- Page 65 and 66:
1. Door het natrekken van referenti
- Page 67 and 68:
Samenvatting van vier mogelijke sti
- Page 69 and 70:
A. Functie welke taken, kennis en
- Page 71 and 72:
E. Plezier in werk Welke factoren z
- Page 73 and 74:
Bijlage VIII, Checklist indiensttre
- Page 75 and 76:
Bijlage X, Richtlijnen bij ziekteve
- Page 77 and 78:
Na de 104 e week Indien geen uitste
- Page 79 and 80:
Terugkeer op het werk na langdurige
- Page 81 and 82:
Bijlage XI, Stappenplan bij ziekmel
- Page 83 and 84:
Bijlage XII, Optellen van geluid Op
- Page 85 and 86:
Bijlage XIV, Keuze van gehoorbesche
- Page 87 and 88:
Attentie! Opgaven van leveranciers
- Page 89 and 90:
Relevante adressen CNV Kunstenbond