Arbocatalogus Kunsteducatie Werkdruk ... - FNV Kiem

4. Fysieke belasting
Dansdocente Karin is 25 jaar en sinds drie jaar werkzaam in de beroepspraktijk. Naast het geven van
danslessen en workshops, participeert ze aan dansprojecten en maakt ze voorstellingen en
presentaties. Haar werkende bestaan is divers en ze put veel plezier uit de enthousiaste reacties van
haar leerlingen. Karin is een perfectionistische en gedreven docent. Voor haar is het een uitdaging
haar grenzen te verleggen om voortdurend haar prestaties te verbeteren. Ze maakt lange werkdagen:
overdag bereidt ze de lessen voor die ze ’s avonds geeft. De weekenden gebruikt ze om presentaties
en choreografieën uit te denken. Bij het geven van de danslessen is het inzetten van haar fysiek voor
Karin een zeer belangrijk instrument. Dit doet ze dan ook in alle lessen met veel inzet en overtuiging.
Op een avond merkt ze dat het voordoen van de oefeningen haar meer moeite kost dan normaal, ze
heeft pijnscheuten in haar lies en in één been ontstaat steeds een lichte kramp. Ze wijt dit aan
slaapgebrek en neemt zich voor de komende periode op tijd naar bed te gaan. De daarop volgende
weken echter constateert ze weinig verbetering: het kost haar steeds meer inspanning om het
dansmateriaal voor te doen. Daarnaast merkt ze dat vragen van de leerlingen haar irriteren en dat ze
ongeduldig is. Ze sleept zich door de lessen heen, is te moe om te eten. Ook het bedenken en maken
van interessante lesstof vraagt steeds meer energie. Het ontbreekt haar aan creativiteit en ze is
ontevreden over haar prestaties. Tot overmaat van ramp begint een oude rugblessure op te spelen.
Karin laat zich behandelen door een fysiotherapeut. Deze geeft haar het advies meer rust te
nemen/minder lessen achter elkaar te geven. Karin durft dit niet te bespreken met haar
leidinggevende, bovendien wil ze haar leerlingen niet in de steek laten omdat ze binnenkort een
dansvoorstelling hebben. Karin besluit de tanden op elkaar te zetten tot de voorstelling achter de rug
is. De voorstelling is in een grote loods met een betonnen vloer, het is een voorstelling waar het
publiek in en uit loopt. Er worden 4 voorstellingen van 2.5 uur gespeeld in 2 dagen. Tussendoor zorgt
ze voor de drie groepen waar ze mee heeft gewerkt. Ook is ze ingezet voor het verhuizen van de
kostuums en het decor naar de loods, de ochtend voorafgaand aan de eerste 2 voorstellingen.
Aansluitend worden haar choreografieën uitgelicht. Als de leerlingen er zijn kan het spacen van de
choreografie beginnen. Tijdens het spacen met de laatste groep maakt Karin een sprong, zodat de
leerlingen weten hoe groot ze deze kunnen uitvoeren in deze riante ruimte. Bij de landing voelt ze dat
haar enkel zwikt, ze probeert zichzelf op te vangen maar het is te laat, een pijnscheut in haar rug zorgt
ervoor dat ze haar balans niet meer kan corrigeren. Ze hoort een ‘krak’ het enige wat ze nog ziet is dat
haar voet opzij kijkt.
Fysieke belasting
Een hoge fysieke belasting bij het werken in de Kunsteducatie is een belangrijke oorzaak voor het
ontstaan van aandoeningen van het bewegingsapparaat, zoals aandoeningen van de rug en
schouders. Bijna altijd zullen deze aandoeningen leiden tot klachten, soms leiden ze tot verzuim en in
extreme gevallen kunnen ze zelfs leiden tot arbeidsongeschiktheid. Tot de risicovolle werkzaamheden
behoren onder andere werkhouding, tillen en dragen, duwen en trekken en werk met een hoge
energetische belasting. Van energetische belasting is sprake bij stevige inspanning zoals bij snel
staplopen en natuurlijk dans.
Afspraken
Tillen kan worden gedefinieerd als een handeling waarbij iets (of iemand) met de hand(en) wordt
beetgepakt en vervolgens zonder mechanische hulpmiddelen wordt verplaatst, zonder dat de tiller zich
lopend verplaatst.
Dragen wordt gedefinieerd als een handeling waarbij iets (of iemand) met de hand(en) wordt
vastgehouden en zonder mechanische hulpmiddelen in horizontale richting wordt verplaatst. Het
dragen van rugzakken, koerierstassen of schoudertassen valt buiten deze definitie. In arbeidssituaties
zijn de afstanden waarover gedragen wordt over het algemeen kort.
Duwen en trekken is het uitoefenen van een (hand)kracht door een persoon op een object, waarbij de
grootste component van de resultante kracht horizontaal is gericht. Bij duwen is deze kracht van het
lichaam af gericht, terwijl deze bij trekken juist naar het lichaam toe is gericht. Er kan een onderscheid
worden gemaakt tussen duwen en trekken waarbij lasten worden verplaatst door te gaan lopen, zoals
bij het verplaatsen van decorstukken en zware muziekinstrumenten, en duwen en trekken vanuit
stilstand zoals het bedienen van hendels bij een trekkenwand.
Arbocatalogus Kunsteducatie, versie februari 2011 blz. 34