Arbocatalogus Kunsteducatie Werkdruk ... - FNV Kiem

3.1 Willen: wat wil de organisatie met blootstelling aan geluid?
Om te beginnen legt u vast wat uw ambitie is ten aanzien van de blootstelling aan geluid die u
nastreeft. Aanbevolen wordt om deze intenties af te stemmen met de OndernemingsRaad (OR) of de
PersoneelsVerTegenwoordiging (PVT). Bij het ontbreken van een OR of PVT moet afstemming met
het personeel plaats vinden in de personeelsvergadering. Bij het overwegen van ambities is het
bijvoorbeeld van belang relaties aan te brengen tussen blootstelling aan geluid en de het geven van
onderwijs en goed werkgeverschap. Redenerend vanuit deze invalshoek zou voorlichting over geluid
zelfs onderdeel uit moeten maken van het curriculum. Hoe jonger kinderen immers worden voorgelicht
over de gevaren van geluid en leren om bewust met geluid om te gaan, des te beter de preventie van
gehoorschade zal werken. Docenten kunnen voor de volgende generatie professionals en amateurs
hier een centrale rol in spelen. Docenten in de kunsteducatie, basisonderwijs en verenigingsleven
kunnen in Nederland een kleine 2 miljoen enthousiaste mensen bereiken. Nascholing en
ondersteuning vanuit het management is hierbij van groot belang. Een intentieverklaring van de
instelling over dit onderwerp moet dan ook passend zijn voor en aansluiten op het beleid van de
instelling. Met behulp van deze handreiking kan vorm worden gegeven aan een integraal beleidsplan.
3.2 Weten: Onderzoek naar geluidsbelasting
De arbowet vraagt dat werkgevers onderzoek uitvoeren naar de blootstelling aan geluid. Beschreven
staat dat het geluid op de werkplek volgens een schriftelijk plan en op kundige wijze worden
beoordeeld en indien nodig gemeten. Beoordeling en meting moeten met passende tussenpozen
worden herhaald. In algemene termen is er echter op voorhand (zonder te meten) al iets te zeggen
over de blootstelling aan geluid.
3.2.1 Eigen waarneming van geluid
Waarneming van de luidheid van geluid is zeer subjectief. We stellen ons enerzijds onbezorgd uren
bloot aan schadelijk geluid als het ons eigen gewenste geluid is. Anderzijds gaan we geluid zo snel
mogelijk uit de weg, grijpen naar gehoorbescherming of nemen we actie om het geluid te stoppen als
het ons irriteert. Zelfs als het absoluut niet schadelijk is voor onze oren.
Op het oor inschatten van de geluidssterkte is daarom uitermate onbetrouwbaar. Zo ervaart een
welwillend publiek niet zoveel verschil tussen 86 en 100 dB, wat toch vele malen schadelijker is. In dit
voorbeeld is de maximale blootstelling respectievelijk twee uur en krap 5 minuten.
3.2.2 Meten van geluid
Vergelijken met bekende situaties
Het schatten van geluid met het eigen gehoor is, zoals boven beschreven, lastig en kan tot verkeerde
conclusies leiden. Moet er dan altijd gemeten worden om tot een betrouwbare uitspraak over de
geluidsbelasting te komen? Het antwoord op deze vraag is nee, maar… Voor situaties waarvoor
goede referenties bestaan kan aan de hand van vergelijkingsmateriaal een inschatting worden gedaan
van de geluidsbelasting.
Klassieke muziekwerken
In het kader van het convenant bij klassieke orkesten is onderzoek gedaan naar de blootstelling aan
geluid bij verschillende muziekwerken. Uit dit onderzoek is een overzicht ontstaan waarin, globaal,
wordt aangegeven welke blootstelling bij bepaalde muziekstukken verwacht kan worden. Klik hier voor
het overzicht met muziekstukken. Opgemerkt moet worden dat de gegevens in het overzicht
gebaseerd zijn op uitvoering door de onderzochte orkesten. Lees voor gebruik van het overzicht de
toelichting door op de link bij het overzicht te klikken.
Instrumenten
In het kader van hetzelfde convenant is ook onderzoek gedaan naar de blootstelling aan geluid bij
verschillende instrumenten. In het boekje “Gezond Musiceren” worden verschillende
gezondheidsaspecten voor orkestmusici, muziekpedagogen en studenten beschreven. In het boekje is
een tabel opgenomen met blootstelling aan geluid bij het thuis studeren en lesgeven voor
verschillende instrumenten. In het overzicht worden de waarden gegeven voor het forte bespelen in
een gestoffeerde woonkamer. In onderstaande tabel zijn de gegevens uit het boekje “Gezond
Musiceren” gecombineerd met de maximale blootstellingtijd.
Arbocatalogus Kunsteducatie, versie februari 2011 blz. 23