Arbocatalogus Kunsteducatie Werkdruk ... - FNV Kiem

De verdeling van type gehoorschade laat grofweg het volgende zien:
30 % gehoorverlies
30 % tinnitus en hyperacusis
30 % combinatie van gehoorverlies, tinnitus en hyperacusis
10 % andere aandoeningen, al dan niet in combinatie met eerder genoemde
Gehooraandoeningen ontwikkelen zich meestal langzaam over een periode van jaren, maar kunnen
ook plotseling de kop op steken. De belangrijkste effecten bij het gehoor zijn:
Gehoorverlies
Door de beschadigen aan de haarcellen kan de informatie (geluid) niet meer of slecht beperkt worden
overgedragen naar de hersenen. Gevolg hiervan is minder goed horen. Het is vrijwel niet mogelijk om
het verlies volledig te compenseren door bijvoorbeeld versterking.
Hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid)
Een sterk verminderde tolerantie van de oren voor geluid, wat hinderlijk hard klinkt doordat de
pijngrens voor geluiden aanzienlijk lager ligt. In een gezond oor ligt die grens tussen de 130 en 140
dB(A), maar bij mensen met hyperacusis kan dat teruglopen tot 70 à 90 dB(A). Daardoor klinken
geluiden die een gezond persoon ‘normaal’ vindt voor een hyperacusis-patiënt pijnlijk hard. Gewone
geluiden blijven hier gewoon, maar luidere geluiden komen extra hard en daarmee pijnlijk over. Het
meest pijnlijk in het oor springend zijn piekgeluiden die makkelijk boven 100 dB(A)uitschieten, zoals
het geluid van bestek en serviesgoed en bijna alle akoestische muziekinstrumenten. Hyperacusis kan
in ernstige gevallen in zeer korte tijd tot sociaal isolement en volledige arbeidsongeschiktheid leiden.
Goed leren omgaan met hyperacusis is van het grootste belang om niet psychisch in een neerwaartse
spiraal terecht te komen.
Tinnitus(oorsuizen)
Een korte piep van enkele seconden komt bij iedereen weleens voor en is niet iets om ongerust over
te zijn. Trekken piepen pas na vele uren weg, is dat een teken van schade aan het gehoor. Constante
geluiden in je hoofd, zoals een snerpende ruis, gerinkel, brom- en fluittonen kunnen leiden tot
chronische vermoeidheid, afname van concentratie, verslechtering van het humeur en zelfs tot paniek.
Ook hier is goed leren omgaan met de aandoening van het grootste belang.
Recruitment
Als een aanzienlijk deel van de haarcellen de trillingen niet meer kunnen registreren, is er sprake van
binnenoor-slechthorendheid, ook wel perceptief gehoorverlies genoemd.
Distortie
Vervorming van het waargenomen geluid wat kan klinken als rammelen, kraken, brommen enz.
Diplacusis
Dit komt niet vaak voor maar is voor een musicus, geluidstechnicus of muziekliefhebber een moeilijke;
een geluid wordt abnormaal doorgegeven aan de hersenen (bijvoorbeeld de tijdsduur of hoogte van
een toon), zodat je geen goed beeld van het geluid meer krijgt.
Ménière
Door een niet goed werkend binnenoor kunnen bij de ziekte van Ménière aanvalsgewijze klachten
ontstaan van slechthorendheid, duizeligheid en oorsuizen.
Functionele effecten
Een effect op het functioneren is de achteruitgang van de spraakverstaanbaarheid bij toename van
het geluidsniveau. Het geluidsniveau belemmert de normale (werk)gesprekken en maskeert
alarmsignalen. Andere effecten zijn een afname van de productiviteit en/of kwaliteit van het leven door
verminderde concentratie, vermoeidheid. Voor docenten, (musici, zangers, dansers) en
geluidstechnici zijn functionele aspecten uiteraard veel ingrijpender, omdat zij voor de uitvoering van
hun werk direct afhankelijk zijn van hun gehoororgaan. Doordat er voor gehooraandoeningen meestal
geen genezing mogelijk is, kan een uitzichtloze situatie ontstaan die kan leiden tot sociale isolatie en
grote financiële en psychische problemen.
Arbocatalogus Kunsteducatie, versie februari 2011 blz. 21