Arbocatalogus Kunsteducatie Werkdruk ... - FNV Kiem

2.4.2 Secundaire preventie, maatregelen voor medewerkers
Preventie van werkdruk, gericht op de individuele medewerker en in het verlengde daarvan op de hele
groep medewerkers, richt zich op het vergroten van de vitaliteit en het vergroten van de effectiviteit in
het omgaan met werkdruk. Deze maatregelen leiden op korte en middellange termijn tot afname van
de werkdruk.
Stresssignalering
Medewerkers en leidinggevenden binnen de Kunsteducatie krijgen te maken met werkdruk en de
gevolgen hiervan. In paragraaf 2.1.2 is een overzicht gegeven van signalen die gepaard gaan met een
toename van werkdruk (werkstress). Signaleren van werkstress kan een bijdrage leveren aan zicht op
de werkdrukproblematiek en leiden tot oplossingen.
Weerbaarheid
Naast het leren omgaan met stressreacties, kunnen ook andere activiteiten, zoals
trainingsprogramma’s, die gericht zijn op het omgaan met veranderingen, bijdragen aan een grotere
mentale weerbaarheid van medewerkers. Er wordt in de huidige maatschappij een steeds groot appèl
gedaan op het verandervermogen en de mentale en emotionele weerbaarheid van medewerkers.
Trainingen en gesprekken hierover met collega’s en leidinggevenden dragen bij aan het vergroten van
die weerbaarheid. Daarmee kunnen werkdruk en stressreacties voorkomen worden.
Persoonlijke effectiviteit
Werkstress ontstaat als de belasting langere tijd hoger is dan de belastbaarheid. De belastbaarheid is
afhankelijk van persoonskenmerken van de medewerker. Als de medewerker leert effectiever om te
gaan met taakeisen, tijdsdruk en werkdruk en om (persoonlijke) energiebronnen effectiever in te
zetten wordt de individuele belastbaarheid groter. Een goed beeld van de eigen competenties in
relatie tot de taakeisen, de regelmogelijkheden en de verwachtingen van het werk, draagt hieraan bij.
Hierdoor kan de werknemer een betere inschatting maken van zijn effectiviteit in relatie tot zijn
werkzaamheden in de organisatie. Dit leidt tot vertrouwen in de eigen bekwaamheid en biedt
bescherming tegen de negatieve effecten van emotionele dissonantie. Sommige medewerkers die
werkdruk ervaren hebben baat bij een cursus time-management.
Scholing
Het op peil houden van kennis en vaardigheden is in de huidige maatschappij, die zich kenmerkt door
constante verandering, een voorwaarde voor het voorkomen van werkdruk. Werknemers kunnen
hiermee hun persoonlijke effectiviteit vergroten door te zorgen dat ze goed zijn opgewassen tegen de
gestelde taakeisen en hun vertrouwen in de eigen bekwaamheid te vergroten. Belangrijk is te letten op
een gerichte afstemming tussen de functie-eisen op individueel- en groepsniveau en de
opleidingsprogramma’s die bijdragen aan het voorkomen van werkdruk.
Verantwoordelijkheid medewerker
De organisatie is (wettelijk) verantwoordelijk voor goede arbeidsomstandigheden en maatregelen ter
voorkoming van werkdruk gerelateerde klachten. De werknemer is zelf verantwoordelijk voor het
handhaven en vergroten van de eigen belastbaarheid. Dit kan hij doen door te werken aan een goede
balans tussen werk en privé en op eigen initiatief te werken aan de eigen ontwikkeling en scholing.
Daarnaast heeft een gezonde levensstijl een positieve invloed op de belastbaarheid. Hoewel het
privé-domein geen verantwoordelijkheid van de werkgever is, kan de werkgever wel kritische vragen
stellen aan de medewerker over de gevolgen van keuzes in het privé-leven op de belastbaarheid
tijdens het werk.
Arbocatalogus Kunsteducatie, versie februari 2011 blz. 16