Tiecelijn - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 21
7 Zie o.a. Ulla Musarra-Schroeder, ‘Proust in de laatmodernistische Italiaanse literatuur’, in: Liesbeth
Korthals Altes en Dick Schram (red.), Literatuurwetenschap tussen betrokkenheid en distantie, Assen, Van
Gorcum, 2000, p. 115-124 (‘Ondanks een zekere reserve ten aanzien van Proust in de jaren vijftig, zestig,
kan tijdens het postmodernisme een revival van Proust worden waargenomen’, p. 121).
8 Zo weet de online encyclopedie Wikipedia te melden dat er Reynaertachtige figuren te vinden zijn in
John Crowleys roman Beasts (1976), Michael Connelly’s Echo Park (2006) en Ralph Ellisons klassieker
Invisible Man (1952). Vooral laatstgenoemde roman nodigt uit tot meer onderzoek. Hij voert een zekere
Rinehart op, die voortdurend van identiteit lijkt te wisselen. In de roman is op een gegeven moment
sprake van ‘the possibilities posed by Rinehart’s multiple personalities’ (Penguineditie van 1976, p. 401)
en van ‘Rinehartism – cynicism’ als de onmogelijkheid ‘not to take advantage of the people’ (p. 406). ‘Like
his namesake, Rinehart assumes many disguises (…) He is the trickster par excellence’ (zie: http://www.
answers.com/topic/rinehart-1). Daartegenover staat dat bijvoorbeeld in Pieter Steinz’ Lezen Etcetera.
Gids voor de wereldliteratuur (Amsterdam/Rotterdam, Prometheus/NRC Handelsblad, 2003), waarin
toch een eigenzinnig overzicht wordt geboden van de romaneske wereldliteratuur, geen enkele verwijzing
naar de Reynaertmaterie voorkomt. Dat staat dan weer in schril contrast met de uitvoerige vermelding
van Van den vos Reynaerde in: Will van Peer en Katinka Dijkstra (red.), Sleutelwoorden. Kernbegrippen uit
de hedendaagse literatuurwetenschap, Leuven/Apeldoorn, Garant, 1992, tweede druk, p. 72-74.
9 Over het ‘vreemdtalige’ karakter van zijn Nederlands heeft Pol Hoste zich bij herhaling uitgesproken
in een aantal (parodische) bijdragen en opiniestukken, die naderhand zijn gebundeld in Foto’s met de aap
(Antwerpen, Icarus, 1997). Bijvoorbeeld: ‘Nochtans is het niet omdat ik Nederlands schrijf dat ik niet
tot de Franse cultuur behoor’ (p. 67). Of: ‘Ik ben een vreemdeling als ik mijn land verlaat, als ik mijn stad
verlaat, als ik mijn huis verlaat, als ik mijn stoffelijk overschot verlaat. Met mijn taal is het niet anders.
Nederlands zijn een vreemde talen’ (p. 74). Of nog, uit een door hem aangehaalde brief van een Noord-
Nederlandse uitgever: ‘Als hij in een andere taal zou hebben geschreven was zijn werk ongetwijfeld in
Nederlandse vertaling uitgegeven’ (p. 107).
10 Sebastian Faulks, Human Traces, Londen, Vintage Books, 2006, p. 350-356.
11 Verzen geciteerd naar de editie van André Bouwman en Bart Besamusca, Reynaert in tweevoud,
Deel I, p. 39 en Paul Wackers, Deel II, p. 43.
12 Zie André Bouwman e.a., Reynaert in tweevoud, Deel I, p. 78 (vers 1483: ‘Ic maectene moonc ter
Elmaren’) en Deel II, p. 81 (vers 1523: ‘Ic maecten monick ter Elmaren’).
13 Maurice Genevoix, ‘Avant-propos’ bij Le roman de Renard, Cercle du Bibliophile, Brodard et Taupin,
1963, p. 23.
14 Jean Dufournet, ‘Maurice Genevoix et ‘Le Roman de Renard’’, in: Revue des Langues Romanes,
vol. 90 (1986), p. 61-83.
15 In vrije vertaling: ‘Die allerbeste Jacques-Marie Rougé, een Tourangeau van goeden huize en gevoed
met krachtige sappen, heeft me ooit verteld over een raaf die een dokter zelf had getemd. Het diertje
woonde alle consultaties bij, aanhoorde het gebruikelijke gejammer: ‘’k Ben zo ziek! ‘k Ben zo ziek!’ Zo
vaak dat het beestje het uiteindelijk zelf kon zeggen, beter dan zij allemaal, met een grafstem. De raaf
ontsnapte op een winterdag, verdwaalde in de sneeuw van wat braakliggend land en werd van tamelijk
ver neergeschoten door een boerenpummel. De man liep er naartoe om hem op te rapen, bukte zich… ‘Ik
ben zo ziek!’ zei de raaf. De man maakte een kruisteken, en loopt nog altijd rond.’
~ 14 ~