Rapport - Bureau Waardenburg

54
vrijwel uitsluitend) ’s nachts en met name de meerkoet doet dit op lagere hoogte (ter
hoogte van de fasedraden). In de winter gaat het voor beide soorten om een diffuus
patroon van verplaatsingen over kleine afstanden, tussen foerageer- en rustgebieden en
tussen foerageergebieden onderling. In het donker leiden lage vliegbewegingen ter
hoogte van de fasedraden tot een grotere aanvaringskans, aangezien de fasedraden ’s
nachts niet of nauwelijks zichtbaar zijn en ook geen markering dragen. Het is dan ook
niet vreemd dat in de winter van 2009/2010 veel meerkoeten als draadslachtoffer
gevonden zijn onder segment 4 (gemarkeerd), waar overdag gedurende enkele weken
een groep van ca. 350 meerkoeten foeragerend is waargenomen. Het is aannemelijk dat
veel van deze meerkoeten zijn omgekomen door een aanvaring met een fasedraad. Uit
eerder onderzoek is daarnaast ook bekend dat de lichaamsbouw van de meerkoet de
kans op een aanvaring vergroot. Meerkoeten hebben een groot gewicht ten opzichte
van hun vleugeloppervlak, wat ertoe leidt dat ze tot de slechtere vliegers behoren en
daardoor een groter risico lopen om draadslachtoffer te worden (Renssen 1977;
Bevanger 1998; Janss 2000; Jenkins et al. 2010).
4.2.3 Verhoging van de effectiviteit
Het verhogen van de effectiviteit van de draadmarkeringen voor nachtactieve soorten als
de meerkoet en de kievit, maar ook voor soorten waarvoor de markering nu al effectief
is gebleken, zou mogelijk gerealiseerd kunnen worden door de vogelflappen op kleinere
afstand van elkaar aan de bliksemdraad te bevestigen. In eerdere studies is aangetoond
dat het dichter op elkaar plaatsen van markeringen over het algemeen leidt tot hogere
reductiepercentages (Koops & de Jong 1982; Brauneis et al. 2003; Jenkins et al. 2010).
Een andere mogelijkheid die onderzocht zou kunnen worden is het aanbrengen van een
lichtgevend element in de markeringen, waardoor de waarschuwende werking voor
vogels die ’s nachts de hoogspanningslijn passeren vergroot zou kunnen worden.
Daarnaast vormen de fasedraden voor vogels die ’s nachts de hoogspanningslijn
passeren, een groter gevaar dan voor vogels die overdag de hoogspanningslijn passeren
(met name voor soorten die zich lokaal op lage hoogte verplaatsen zoals de meerkoet en
de kievit). In tegenstelling tot de situatie overdag, zijn de fasedraden ’s nachts, net als de
bliksemdraad, niet tot nauwelijks zichtbaar (ondanks de grotere dikte van de draden en
de aanwezigheid van afstandhouders, die overdag de zichtbaarheid van de fasedraden
vergroten). De vogelflappen zijn alleen aangebracht aan de bliksemdraad, omdat het
aanbrengen van markering aan de fasedraden, door de hoge spanning niet mogelijk is.
Het is interessant om te onderzoeken of het aanbrengen van een extra met vogelflappen
gemarkeerde (spanningsloze) lijn, tussen of vlak onder de fasedraden, het aantal
draadslachtoffers (met name onder de ’s nachts laagvliegende vogelsoorten) verder kan
reduceren. Hierbij moet echter wel rekening gehouden worden met het feit dat het
toevoegen van een extra lijn ook weer voor extra draadslachtoffers kan zorgen.