Rapport - Bureau Waardenburg

8
Specifiek voor de smient bedraagt deze reductie 77 à 84%. Voor andere soorten die
voornamelijk ’s nachts de hoogspanningslijn passeren en die ook veel als draadslachtoffer
gevonden worden (meerkoet en kievit), resulteert de aanwezigheid van vogelflappen
echter niet in een significante reductie van het aantal draadslachtoffers. Voor alle
vogelsoorten samen is een reductiepercentage van 40 à 54% aangetoond. Deze reductie
was echter net niet significant.
Voor vogels die overdag de hoogspanningslijn passeren kan het effect van
draadmarkering op het vlieggedrag één van de verklarende factoren zijn voor de
aangetoonde reductie van het aantal draadslachtoffers. Zo is aangetoond dat meeuwen
en kraaiachtigen bij gemarkeerde lijnsegmenten significant vaker onder de fasedraden
door vliegen, in plaats van laag over de bliksemdraad heen. Ganzen vliegen daarentegen
juist vaker op grotere hoogte over de bliksemdraad van gemarkeerde lijnsegmenten
heen. In beide gevallen is de afstand tot de slecht zichtbare bliksemdraad tijdens de
passage groter, wat leidt tot een kleinere kans op een aanvaring. Er is aangetoond dat
over het algemeen de hieraan voorafgaande aanpassing van de vlieghoogte al op grote
afstand van de hoogspanningslijn plaatsvindt. Bij gemarkeerde lijnsegmenten vertoont
daarnaast een lager percentage van de nadere (groepen) vogels een zichtbare reactie,
wat er ook op wijst dat bij gemarkeerde segmenten meer vogels al op grotere afstand
hun vlucht aanpassen aan de naderende hoogspanningslijn. Uit de resultaten blijkt ook
dat vogels in aanwezigheid van vogelflappen in verhouding vaker op erg korte afstand
van de lijn (binnen 10 meter) een reactie vertonen. Het is aannemelijk dat het hierbij
gaat om vogels die anders de draden niet of te laat gezien zouden hebben, met
mogelijkerwijs een aanvaring als gevolg.
Voor eenden (die hoofdzakelijk ’s nachts de hoogspanningslijn passeren) is aangetoond
dat de passagefrequentie over ongemarkeerde en gemarkeerde lijnsegmenten niet
significant verschilt. Eenden ontwijken de gemarkeerde draden dus niet door er links of
rechts omheen te vliegen. Aangezien er voor eenden wel een sterke reductie van het
aantal draadslachtoffers is gevonden, is het aannemelijk dat de aanvaringskans van de
gemarkeerde segmenten lager is door een aanpassing van de vlieghoogte al dan niet in
combinatie met uitwijkingsgedrag op korte afstand van de lijn.
Van beide binnen het onderzoeksgebied belangrijke soorten kleine zwaan (n=1) en
smient (n=58) zijn in de winter van 2009/2010 draadslachtoffers gevonden. Voor de
kleine zwaan wijst het geringe aantal slachtoffers op incidentele in plaats van structurele
sterfte. Effectiviteit van de vogelflappen kon voor deze soort door het kleine aantal
draadslachtoffers niet getoetst worden. Voor de smient is op basis van het relatief grote
aantal gevonden draadslachtoffers, aangetoond dat vogelflappen een grote reductie van
het aantal draadslachtoffers bewerkstelligen. Daarom is het gebruik van het nieuwe type
draadmarkeringen ter mitigatie van het negatieve effect van de huidige 150 kV en
toekomstige 380 kV hoogspanningslijn, voor de smient zeer geschikt.