download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

114 Hollands Spoor
ontvangstruimten. Deze worden gevormd door
een driedelige wachtkamer, twee kabinetten met
toiletruimten en twee zijkamers. De centrale
wachtruimte heeft een rijke geschilderde plafonddecoratie
met in de koof geschilderde wapens van
alle provincies. De wanden zijn bespannen met
stof waarin bloemmotieven of figuren zijn geweven.
In de zijruimten bevinden zich twee schouwen
met schoorsteenmantels met tegels van de firma
Rozenburg 13 . Boven de schoorsteenmantels
bevinden zich geschilderde schoorsteenstukken.
Overigens is de ruimte niet echt een wachtkamer,
maar meer een aankomst- en ontvangstruimte,
want de koningin is tenslotte de enige in Nederland
die nooit op de trein hoeft te wachten.
Met angst en beven
Voor veel mensen zal het vanzelfsprekend zijn dat
station Hollandse Spoor een rijksmonument is,
maar dat is nog niet zo lang het geval. In 1989 werd
de monumentenstatus aangevraagd door de historische
vereniging Die Haghe, mede op aandringen
van de Haagse werkgroep voor Monumenten van
Bedrijf en Techniek. Dit initiatief werd ingegeven
door de op stapel staande herstructurering van het
aangrenzende Laakhavengebied. Daarbij zou het
voortbestaan van het station wel eens gevaar kunnen
lopen. Op 29 augustus werd de aanvraag geretourneerd
omdat er onvoldoende gegevens waren
bijgeleverd 14 . Een week of zes later volgde een
rampzalige nacht: van zaterdag op zondag 15 oktober
brandde een groot deel van het station af.
Het restauratiegebouw op het eilandperron en een
derde deel van de kappen ging in de vlammenzee
verloren. Heel Den Haag liep uit om de schade met
eigen ogen te aanschouwen. Monumentenliefheb-
Afb. 4 Ingang koninklijke
wachtkamer aan
perronzijde.
bers vreesden voor het lot van dit bijzondere complex
en hun Hollandse Spoor. De kranten raakten
er maar niet over uitgeschreven. Zeer opvallend
eigenlijk dat juist dit moment in de geschiedenis
van het station zoveel aandacht kreeg. Het was zeker
niet alleen de sensatie van de brand maar misschien
wel het ultieme bewijs dat dit monument
uit de techniekgeschiedenis zo dicht bij de Haagse
bevolking staat en kennelijk wordt gekoesterd.
Op 23 oktober 1989 maakte de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg per brief bekend dat op een
deel van Hollandse Spoor de monumentenwet van
kracht was, in afwachting van een definitieve beslissing
om het station op de rijksmonumentenlijst
te plaatsen. Op 17 november kwam het verlossende
woord van de Monumentenraad met het
advies aan de minister van WVC en krap twee jaar
later, in de zomer van 1991, werd de status van
rijksmonument officieel door de minister aan station
Hollandse Spoor toegekend 15 .
‘De NS doet het’
Onder deze kop werd door ir. C. Douma, hoofd afdeling
gebouwen van de Nederlandse Spoorwegen,
in NRC Handelsblad van 15 november 1989 de mededeling
gedaan dat de NS bereid was het station te
laten restaureren. Tot die tijd bestond er grote onzekerheid
over het voortbestaan van het zwaar gehavende
station Hollandse Spoor. De NS had overigens
al eerder blijk gegeven van haar waardering
voor dit juweel van spoorwegarchitectuur. Al voor
de brand had de NS opdracht gegeven om het station
haar glans terug te geven van “een monumentaal
pand, die allure dat het verdient, aangepast aan
deze tijd”, aldus een brochure van de NS. Een opvallend
standpunt, want tijdens de bouw van Den