Effecten van gescheiden versus gemengde klasgroepen en ... - Acco

More documents

Recommendations

Info

EFFECTEN VAN GESCHEIDEN VERSUS GEMENGDE KLASGROEPEN EN SCHOLEN OP GENDERVERSCHILLEN IN DE PRESTATIES VOOR TAAL EN WISKUNDE derwijs. Bovendien blijft het onderzoek over de effectiviteit van geslachtsgescheiden onderwijs in gemengde scholen beperkt tot één of twee scholen die het initiatief namen om geslachtsgescheiden klassen in te voeren, of blijft het beperkt tot de invoering van geslachtsgescheiden klasgroepen gedurende een korte periode (één trimester of één schooljaar). Om een antwoord te krijgen op de vraag of geslachtsgescheiden klassen in gemengde scholen heilzamer zouden zijn voor jongens, is er meer longitudinaal en grootschalig onderzoek nodig (Younger & Warrington, 2002). Wij beschikken over longitudinale data die de vraag voldoende beantwoorden. In plaats van scholen te onderzoeken die net geslachtsgescheiden klassen hebben geïmplementeerd, kijken we naar scholen die al langer met geslachtsgescheiden groepen werken. Dat betekent dat het effect van een langdurige scheiding tussen de jongens en meisjes op hun prestaties kan worden onderzocht. Bovendien werden die gegevens verzameld in geslachtsgescheiden klassen, zowel in geslachtsgescheiden als in gemengde scholen. Zodoende is er onderzoek mogelijk naar de verschillen tussen de effectiviteit van enerzijds geslachtsgescheiden klassen in geslachtsgescheiden scholen en anderzijds van geslachtsgescheiden klassen in gemengde scholen. Dit gegeven dook nog niet op in het debat over de kwestie geslachtsgescheiden versus gemengd onderwijs. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat er een verschil is tussen geslachtsgescheiden onderwijs in geslachtsgescheiden scholen en in gemengde scholen. We willen te weten komen in welke mate de effecten van geslachtsgescheiden versus gemengde klassen op de prestaties van jongens en meisjes te vergelijken zijn met de effecten in geslachtsgescheiden versus gemengde scholen. Hoewel onderzoek naar de effectiviteit van geslachtsgescheiden klassen in gemengde scholen relatief nieuw is, heeft het onderzoek naar de effectiviteit van geslachtsgescheiden versus gemengde scholen een langere traditie (Jackson & Smith, 2000). De meeste studies over de effecten van geslachtsgescheiden scholen waren gericht op de voordelen voor meisjes. Men lijkt het erover eens te zijn dat geslachtsgescheiden scholen voor meisjes beter zijn dan gemengde scholen (Gillibrand et al., 1999; Warrington & Younger, 2001). Meisjes presteren beter, hebben meer vertrouwen, zijn meer geïnteresseerd en hun deelname aan ‘typische mannelijke’ vakken zoals wiskunde en wetenschappen ligt hoger in geslachtsgescheiden scholen (Brutsaert, 1999; Gillibrand et al., 1999; Kruse, 1996; Lawrie & Brown, 1992; Lee & Bryk, 1986). Voor jongens echter is de effectiviteit van geslachtsgescheiden scholen versus gemengde scholen minder duidelijk. Sommige onderzoekers vonden een klein voordeel voor jongens in gemengde scholen (Dale, 1974), terwijl anderen dan weer voordelen vonden voor jongens in geslachtsgescheiden scholen (Kelly, 1996) of juist geen enkel verschil tussen de twee schooltypes 5 (Riordan, 1990). Als er dan al voordelen waren in geslachtsgescheiden scholen, dan zijn die voor meisjes meer uitgesproken dan voor jongens. Een verklaring voor de voordelen van geslachtsgescheiden scholen richt zich in de eerste plaats op de voordelen voor meisjes (LePore & Warren, 1997). Geslachtsgescheiden scholen, vooral meisjesscholen, zouden een beter schoolklimaat hebben, omdat de leerlingen zich beter kunnen concentreren op het leren, de leerlingen zouden minder worden afgeleid van het leren en er zijn minder problemen met discipline. Bovendien zouden meisjes in geslachtsgescheiden scholen minder worden gediscrimineerd. In gemengde scholen zouden jongens de interacties in de klas meer domineren en ze zouden meer worden beloond voor hun actief denken (Riordan, 1990; Younger, Warrington & Williams, 1999). Een andere verklaring voor de voordelen van geslachtsgescheiden scholen werd gezocht in de selectieve opstelling van deze scholen. Geslachtsgescheiden scholen richten hun rekrutering meer op leerlingen met een hogere socio-economische achtergrond dan gemengde scholen, en de leerlingen die naar deze scholen komen, tonen vaak al een grotere prestatiedrang. Als de achtergrond van de leerlingen wordt ingebracht, verdwijnen de verschillen tussen geslachtsgescheiden en gemengde scholen vaak (Daly & Shuttleword, 1997; Harker, 2000; Jackson & Smith, 2000; Robinson & Smithers, 1999). Een andere factor die de interpretatie van het effect van geslachtsgescheiden versus gemengde scholen bemoeilijkt, is het type van school. Robinson en Smithers (1999) vergeleken de prestaties van geslachtsgescheiden en gemengde scholen in Engeland. Ze maakten onderscheid tussen verschillende schooltypes (comprehensieve 6 scholen, onafhankelijke 7 scholen en grammar schools 8 ) en vonden voor meisjes geen verschil tussen de geslachtsgescheiden en de gemengde scholen vanaf het moment dat er rekening werd gehou- 65
66 EFFECTEN VAN GESCHEIDEN VERSUS GEMENGDE KLASGROEPEN EN SCHOLEN OP GENDERVERSCHILLEN IN DE PRESTATIES VOOR TAAL EN WISKUNDE den met de verschillende types scholen. Anderzijds kwam men tot de vaststelling dat jongens beter presteren in geslachtsgescheiden dan in gemengde scholen vanaf het ogenblik dat de verschillende schooltypes in acht werden genomen. Robinson en Smithers (1999) besluiten dat geslachtsgescheiden of niet geen rol speelt, maar dat alles te maken heeft met de historiek, de traditie, de schoolregels, de reputatie en de graad van selectiviteit. Toch sluiten zij niet uit dat geslachtsgescheiden scholen beter kunnen zijn voor jongens. Maar daarvoor is er onvoldoende bewijs. Young en Fraser (1990) deden gelijkaardig onderzoek in Australië, waarin ze de schoolsector 9 (gesubsidieerd door de overheid of onafhankelijk) en de socio-economische achtergrond van de leerlingen betrokken. Ze stelden vast dat de leerlingen in geslachtsgescheiden scholen van de onafhankelijke sector beter presteerden dan de leerlingen in gemengde scholen. Het komt erop neer dat zowel het onderzoek naar de effecten van geslachtsgescheiden versus gemengde klassen in gemengde scholen als het onderzoek naar de effecten van geslachtsgescheiden versus gemengde scholen geen sluitend bewijs oplevert voor de voordelen die geslachtsgescheiden klassen en scholen voor jongens zouden opleveren. Met dit in het achterhoofd onderzoeken we de effecten van de voordelen die geslachtsgescheiden klassen en scholen zouden hebben op jongens (en meisjes). Onderzoeksvragen In België – zoals in vele westerse landen – bestaan er nog maar weinig geslachtsgescheiden scholen. Vanaf 1970 werd gemengd onderwijs in het toenmalige rijksonderwijs (nu het gemeenschapsonderwijs) verplicht, terwijl pas in het midden van de jaren 1980 meer en meer vrije scholen gemengd werden (Brutsaert, 1999). 10 Vele van deze scholen gingen over naar gemengd onderwijs om ‘economische’ redenen, eerder dan vanuit een opvoedkundige overtuiging, maar er waren er evenveel die de toelating van leerlingen van het andere geslacht ontmoedigden, zodat de school het karakter van jongens- of meisjesschool bleef behouden (Brutsaert, 1999). Slechts enkele ouders waren gewonnen voor gemengd onderwijs, zodat geslachtsgescheiden scholen zich gesteund voelden in hun overtuiging. Omdat er tijdens onze studie nog een voldoende aantal geslachtsgescheiden secundaire scholen bestonden, hadden we de gelegenheid om een vergelijkende studie te maken tussen geslachtsgescheiden en gemengde scholen. Zowel in geslachtsgescheiden als in gemengde scholen bestaan er geslachtsgescheiden klassen. In de gemengde scholen werden deze geslachtsgescheiden klassen georganiseerd door de keuze voor bepaalde vakken; ze hadden dus niets te maken met een beleids- of opvoedkundige keuze. In deze studie onderzoeken we of jongens en meisjes meer vooruitgang maken in geslachtsgescheiden klassen en scholen dan in gemengde klassen en scholen. We gaan ook na of de effecten overeind blijven als we de achtergrondkenmerken, het type en de sector van de school daarbij verrekenen. We vergelijken de effecten van geslachtsgescheiden met gemengde klassen en scholen op de vooruitgang voor taal en wiskunde op het einde van het tweede jaar van het secundair onderwijs. We kunnen spreken over een vooruitgang, omdat de prestaties voor taal en wiskunde op het einde van het eerste jaar van het secundair onderwijs werden gemeten. Bovendien gaan we na of er een verschil is in effectiviteit tussen geslachtsgescheiden klassen in geslachtsgescheiden scholen en geslachtsgescheiden klassen in gemengde scholen. Met andere woorden: heeft de aanwezigheid van één of twee geslachten in de school invloed op het leren in de klas? Onze hypothesen zijn de volgende: 1. Op het einde van het tweede jaar van het secundair onderwijs zijn de prestaties van jongens en meisjes in wiskunde en taal in geslachtsgescheiden klassen en scholen beter dan die in gemengde klassen en scholen. Als er voordelen zijn in geslachtsgescheiden klassen en scholen, dan zijn ze meer uitgesproken voor meisjes dan voor jongens. 2. De ‘gendersamenstelling’ van klassen heeft een effect op de prestaties van taal en wiskunde, zowel voor jongens als voor meisjes, terwijl de ‘gendersamenstelling’ van scholen geen effect ressorteert, ongeacht of de klassen geslachtsgescheiden of gemengd zijn. 3. De verschillen tussen geslachtsgescheiden en gemengde klassen en scholen kunnen niet worden verklaard door de verschillen tussen leerlingen bij de intake. 4. Het type en de sector van de scholen kunnen evenmin de verschillen tussen geslachtsgescheiden en gemengde scholen verklaren.
Page 1: 64 IMPULS, 40e JG., NR. 2, OKTOBER-
Page 5 and 6: 68 EFFECTEN VAN GESCHEIDEN VERSUS G
Page 7: 70 EFFECTEN VAN GESCHEIDEN VERSUS G

Effecten van gescheiden versus gemengde klasgroepen en ... - Acco

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?