28.09.2013 Views

Het belang van de 'interne klant' - ING Onderneming

Het belang van de 'interne klant' - ING Onderneming

Het belang van de 'interne klant' - ING Onderneming

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Maandblad • februari 2003 • nr. 151<br />

Dossier: Hoe tevre<strong>de</strong>n is uw personeel?<br />

<strong>Het</strong> <strong>belang</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

’interne klant’<br />

▲ Cash & liquidity management<br />

Een speciale conferentie voor mid<strong>de</strong>lgrote<br />

on<strong>de</strong>rnemingen<br />

Wedstrijd BBL On<strong>de</strong>rneming<br />

’geregistreer<strong>de</strong> lezers’:<br />

vijf prachtige prijzen te winnen!


Inhoud<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

2<br />

Redactiecomité:<br />

N. Bamps<br />

G. Busseniers<br />

M. Chevalier<br />

S. Dausimont<br />

J. Lievens<br />

V. Manneback<br />

P. Ongena<br />

S. Pilette<br />

P. Walkiers<br />

Hoofdredacteur:<br />

S. Dausimont<br />

Me<strong>de</strong>werkers aan<br />

<strong>de</strong> redactie<br />

<strong>van</strong> dit nummer:<br />

Marketing en management<br />

A.-M. Buyle<br />

A. Schepers<br />

Krediet en financieel beleid<br />

M. Chevalier<br />

M.-A. Delforge<br />

M. Herremans<br />

Buitenlandse han<strong>de</strong>l<br />

F. Geets<br />

Fiscale knipoog<br />

S. Graziosi<br />

On<strong>de</strong>rteken<strong>de</strong> artikels vallen<br />

on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> auteur.<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming©<br />

<strong>Het</strong> reproduceren <strong>van</strong><br />

teksten uit dit tijdschrift is<br />

toegestaan mits bronvermelding.<br />

Foto’s, lay-out en illustraties<br />

zijn eigendom <strong>van</strong> Publitec.<br />

Alle rechten voorbehou<strong>de</strong>n.<br />

ISBN nr. 0775-8510<br />

Elke briefwisseling moet<br />

wor<strong>de</strong>n gericht aan <strong>de</strong> BBL<br />

Mevr. S. Dausimont<br />

Sint-Michielswaran<strong>de</strong> 60<br />

1040 Brussel<br />

Tel.: 02-738 82 81<br />

Fax: 02-738 58 09<br />

E-mail:<br />

redactie@bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

Internet:<br />

www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

Aanvraag gratis abonnement:<br />

www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

Realisatie:<br />

Publitec Communications<br />

1702 Groot-Bijgaar<strong>de</strong>n<br />

Tel. 02-482 36 46<br />

Fax 02-482 36 47<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming est également<br />

édité en français.<br />

V.U.:<br />

A. Biebuyck<br />

Sint-Michielswaran<strong>de</strong> 60<br />

1040 Brussel<br />

Maandblad • februari 2003 • nr. 151<br />

3<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming wordt <strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming!<br />

Met <strong>de</strong> naamsveran<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> BBL naar <strong>ING</strong> krijgt ook uw vertrouw<strong>de</strong> magazine<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming een nieuwe naam en look.<br />

Marketing en management<br />

4<br />

Dossier: Hoe tevre<strong>de</strong>n is uw personeel? - Deel 1<br />

<strong>Het</strong> <strong>belang</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> ’interne klant’<br />

Steeds meer on<strong>de</strong>rnemers zien het <strong>belang</strong> in <strong>van</strong> tevre<strong>de</strong>n werknemers als<br />

doorslaggeven<strong>de</strong> factor voor het succes <strong>van</strong> hun on<strong>de</strong>rneming. De employee<br />

benefits <strong>van</strong> <strong>de</strong> BBL dragen in <strong>belang</strong>rijke mate bij tot <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid <strong>van</strong> uw<br />

personeelsle<strong>de</strong>n.<br />

Krediet en financieel beleid<br />

8<br />

U en uw bankier: een vertrouwensrelatie<br />

Om een krediet te verkrijgen, haalt u <strong>de</strong> basisgegevens voor uw bankier uit <strong>de</strong><br />

balans <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming. Als hij u bijkomen<strong>de</strong> informatie vraagt, is dat om uw<br />

totale financiële behoeften beter in te schatten en u <strong>de</strong> beste oplossing te bie<strong>de</strong>n<br />

binnen het ka<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een vertrouwensrelatie.<br />

Krediet en financieel beleid<br />

10<br />

Cash & liquidity management:<br />

een speciale conferentie voor mid<strong>de</strong>lgrote on<strong>de</strong>rnemingen<br />

EuroFinance organiseert het eerste Europese seminarie over cash management,<br />

gericht op mid<strong>de</strong>lgrote on<strong>de</strong>rnemingen. Ook voor Europese KMO’s bestaan er<br />

oplossingen om hun liquiditeiten beter te beheren en hun financiële resultaten te<br />

verbeteren!<br />

Buitenlandse han<strong>de</strong>l<br />

11<br />

Dossier: Intracommunautaire betalingen – Deel 1<br />

Intracommunautaire betalingen:<br />

een ingrijpen<strong>de</strong> reglementering voor <strong>de</strong> bankwereld<br />

De Europese Commissie wenst <strong>de</strong> eenheidsmarkt te concretiseren door <strong>de</strong><br />

banktarieven voor buitenlandse betalingen te uniformiseren. De banken <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Europese Unie on<strong>de</strong>rgaan in min of meer<strong>de</strong>re mate een aardverschuiving, die ook<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemingen niet onberoerd zal laten.<br />

13<br />

Wedstrijd BBL On<strong>de</strong>rneming ‘geregistreer<strong>de</strong> lezers’:<br />

vijf prachtige prijzen te winnen!<br />

Een gratis CERAN-taalcursus <strong>van</strong> een week en vier prachtige Palm-agenda’s: dat<br />

kunt u winnen als u <strong>de</strong>elneemt aan <strong>de</strong> on-linewedstrijd <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming.<br />

Bent u nog geen website-abonnee, laat u nu gratis registreren!<br />

Fiscale knipoog<br />

14<br />

Enkele fiscale tips die <strong>belang</strong>rijk kunnen zijn voor uw bedrijf.


BBL On<strong>de</strong>rneming wordt<br />

<strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming<br />

Dit is het laatste nummer <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming.<br />

Niet getreurd, het tijdschrift verdwijnt niet maar veran<strong>de</strong>rt<br />

slechts <strong>van</strong> naam: <strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming.<br />

Van BBL naar <strong>ING</strong><br />

Op 22 april 2003 krijgt <strong>de</strong> BBL een nieuwe<br />

naam: <strong>ING</strong>. Die naamsveran<strong>de</strong>ring<br />

heeft een heel goe<strong>de</strong> re<strong>de</strong>n. De BBL<br />

maakt al vijf jaar <strong>de</strong>el uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>ING</strong><br />

groep, een <strong>van</strong> <strong>de</strong> grootste financiële<br />

dienstverleners ter wereld, met 50 miljoen<br />

cliënten in 65 lan<strong>de</strong>n. Die vijf jaar<br />

hebben we ten volle benut om onze<br />

samenwerking en integratie zorgvuldig<br />

voor te berei<strong>de</strong>n. Die voorbereidingsperio<strong>de</strong><br />

loopt nu ten ein<strong>de</strong>.<br />

Daarom wordt BBL omgedoopt tot <strong>ING</strong><br />

en uw magazine tot <strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming.<br />

We maken <strong>van</strong> <strong>de</strong> gelegenheid gebruik<br />

om het tijdschrift in een nieuw kleedje te<br />

steken. In april kunt u kennismaken met<br />

het eerste nummer <strong>van</strong> <strong>ING</strong><br />

On<strong>de</strong>rneming.<br />

Inspelen op uw behoeften<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming verschijnt al ruim<br />

een jaar on<strong>de</strong>r twee vormen: een<br />

gedrukt magazine en een virtuele versie.<br />

Zo wensen wij op <strong>de</strong> best mogelijke<br />

manier in te spelen op uw informatiebehoefte.<br />

De twee vullen elkaar naadloos<br />

aan, waarbij <strong>de</strong> internetversie het magazine<br />

dynamischer en interactiever heeft<br />

gemaakt.<br />

Uit uw vele positieve reacties blijkt dat<br />

het tijdschrift beantwoordt aan een reële<br />

behoefte en dat u <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> thema’s<br />

weet te appreciëren. Wij blijven<br />

onze on<strong>de</strong>rnemingscliënten bijgevolg<br />

<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> service leveren als in het verle<strong>de</strong>n,<br />

namelijk actuele en praktische<br />

informatie verschaffen aan bedrijfslei<strong>de</strong>rs.<br />

Nieuwe kansen<br />

Voortaan verschijnt het magazine on<strong>de</strong>r<br />

<strong>ING</strong>-vlag. Dankzij <strong>de</strong> integratie binnen<br />

een financiële groep met internationale<br />

uitstraling kunnen we beter dan ooit<br />

<strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming blijft onze<br />

on<strong>de</strong>rnemingscliënten <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

service leveren als in het verle<strong>de</strong>n,<br />

namelijk actuele en praktische<br />

informatie verschaffen aan<br />

bedrijfslei<strong>de</strong>rs.<br />

▲<br />

▲<br />

tevoren beantwoor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> uitdagingen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> economische realiteit. Of om<br />

het met <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n <strong>van</strong> BBL-voorzitter<br />

Luc Van<strong>de</strong>walle te zeggen: “Voortaan<br />

spelen we in eerste af<strong>de</strong>ling.”<br />

Volledige financiële<br />

dienstverlening<br />

De nieuwe naam geeft ook aan dat we in<br />

<strong>de</strong> toekomst nog nauwer zullen samen-<br />

werken met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re entiteiten binnen<br />

<strong>de</strong> <strong>ING</strong> Groep. Voortaan kunt u rekenen<br />

op <strong>de</strong> kracht <strong>van</strong> een <strong>van</strong> <strong>de</strong> grootste<br />

financiële dienstverleners ter wereld.<br />

<strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming blijft u regelmatig<br />

informeren over ons bre<strong>de</strong> dienstengamma<br />

zoals financieringsproducten,<br />

payment en cash management, verzekeringen,<br />

vermogensbeheer en leasing.<br />

Continuïteit<br />

<strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming zet zijn informatieopdracht<br />

ver<strong>de</strong>r, zowel in print als on line.<br />

Uiteraard krijgt ook onze website binnenkort<br />

een nieuwe look. <strong>Het</strong> artikelarchief<br />

<strong>van</strong> www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be wordt<br />

volledig geïntegreerd in <strong>de</strong> vernieuw<strong>de</strong><br />

website.<br />

Vanzelfsprekend kunt u altijd terecht bij<br />

uw vertrouw<strong>de</strong> BBL-contactpersonen,<br />

zowel in het business center als in uw<br />

kantoor. Achter <strong>de</strong> nieuwe <strong>ING</strong>-gevel<br />

wachten <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> beken<strong>de</strong> gezichten en<br />

mag u blijven rekenen op hun persoonlijke<br />

en vakbekwame service.<br />

▲<br />

3<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

<strong>ING</strong> On<strong>de</strong>rneming


Marketing en management<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

4<br />

DOSSIER:<br />

Hoe tevre<strong>de</strong>n is uw personeel? Deel 1<br />

<strong>Het</strong> <strong>belang</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘interne klant’<br />

Een goe<strong>de</strong> re<strong>de</strong>n om in <strong>de</strong> komen<strong>de</strong><br />

nummers <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming dat<br />

aspect eens grondig uit te diepen. De<br />

BBL heeft immers een breed gamma<br />

financiële producten en diensten in huis<br />

om uw werknemers extra te stimuleren<br />

en te motiveren. Een tevre<strong>de</strong>n werknemer<br />

die fier is op zijn on<strong>de</strong>rneming<br />

straalt dat gevoel uit naar <strong>de</strong> klanten. Als<br />

klantentevre<strong>de</strong>nheid uw hoofdbekommernis<br />

is, dan moet u er voor zorgen dat<br />

uw me<strong>de</strong>werkers zich gelukkig voelen in<br />

uw on<strong>de</strong>rneming.<br />

Veelheid <strong>van</strong> factoren<br />

Uiteraard zijn materiële drijfveren slechts<br />

een <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het verhaal. Een goe<strong>de</strong> persoonlijke<br />

verstandhouding met <strong>de</strong> colle-<br />

▲<br />

Hecht u wel genoeg <strong>belang</strong> aan <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid <strong>van</strong> uw<br />

me<strong>de</strong>werkers? Talrijke studies tonen immers aan dat<br />

tevre<strong>de</strong>n personeel doorslaggevend is voor het succes <strong>van</strong><br />

een on<strong>de</strong>rneming.<br />

ga’s en <strong>de</strong> hiërarchische oversten, doorgroeimogelijkhe<strong>de</strong>n,<br />

betrokkenheid, een<br />

interessante jobinhoud, een stressvrije<br />

omgeving, voldoen<strong>de</strong> interne communicatie…<br />

wegen minstens even zwaar door<br />

als financiële en extralegale voor<strong>de</strong>len.<br />

<strong>Het</strong> is daarom een goe<strong>de</strong> oefening om na<br />

te gaan hoe uw on<strong>de</strong>rneming op al die<br />

punten scoort.<br />

De kost <strong>van</strong> ontevre<strong>de</strong>nheid<br />

Tevre<strong>de</strong>n me<strong>de</strong>werkers dragen onrechtstreeks<br />

bij tot een grotere bedrijfswinst,<br />

terwijl ontevre<strong>de</strong>nheid heel wat verborgen<br />

kosten veroorzaakt. Me<strong>de</strong>werkers<br />

die zich slecht in hun vel voelen, zijn<br />

vaker ziek en gaan vroeg of laat uitzien<br />

naar een an<strong>de</strong>re job. Naar nieuwe


geschikte kandidaten zoeken, sollicitatiegesprekken<br />

organiseren en nieuw personeel<br />

oplei<strong>de</strong>n, kosten han<strong>de</strong>nvol geld.<br />

Eens <strong>de</strong> nieuwe me<strong>de</strong>werkers beginnen<br />

te ren<strong>de</strong>ren, vertrekken ze alweer met<br />

<strong>de</strong> noor<strong>de</strong>rzon. Als <strong>de</strong> betrokkenen daarenboven<br />

rechtstreeks contact hebben<br />

met uw klanten, dreigt u ook die laatsten<br />

te verliezen. Niets is zo vervelend voor<br />

een klant dan om <strong>de</strong> haverklap met een<br />

nieuwe account manager te wor<strong>de</strong>n<br />

geconfronteerd.<br />

Twee partijen<br />

Uit een on<strong>de</strong>rzoek <strong>van</strong> ZebraZone<br />

(www.zebrazone.be) blijkt dat zowel werknemers<br />

als HR-professionals het <strong>belang</strong>rijk<br />

vin<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> organisatie betrokken<br />

te zijn, dat er een vlotte interne communicatie<br />

is en dat mensen gemotiveerd<br />

zijn voor hun job. Lei<strong>de</strong>rschap is voor <strong>de</strong><br />

HR-professional zeer <strong>belang</strong>rijk, voor <strong>de</strong><br />

me<strong>de</strong>werkers veel min<strong>de</strong>r. Een werknemer<br />

vindt het op zijn beurt cruciaal dat<br />

het bedrijf een a<strong>de</strong>quaat stressbeleid<br />

voert en <strong>de</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n optimaliseert,<br />

terwijl juist die factoren het<br />

laagst scoren bij <strong>de</strong> HR-professional.<br />

Ziek <strong>van</strong> stress<br />

ZebraZone schat dat stress verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

is voor <strong>de</strong> helft <strong>van</strong> het absenteïsme,<br />

40% <strong>van</strong> het personeelsverloop en<br />

5% <strong>van</strong> het totale productieverlies. In<br />

België bedragen <strong>de</strong> kosten <strong>van</strong> ziekteverzuim<br />

jaarlijks ongeveer 2,5 miljard euro.<br />

Een preventieve aanpak <strong>van</strong> het stressprobleem<br />

kan een on<strong>de</strong>rneming heel<br />

wat geld besparen. Dat stress niet te<br />

on<strong>de</strong>rschatten is, blijkt ook uit een tevre<strong>de</strong>nheidson<strong>de</strong>rzoek<br />

<strong>van</strong> Randstad,<br />

gehou<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> eerste helft <strong>van</strong> 2002.<br />

Meer dan <strong>de</strong> helft <strong>van</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rvraag<strong>de</strong>n<br />

kampte met stressproblemen.<br />

Ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n scoor<strong>de</strong>n het hoogst, terwijl<br />

vrouwen tussen 30 en 40 jaar meer te<br />

lij<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r stress dan <strong>de</strong> doorsnee<br />

werknemer. De werkdruk, het<br />

halen <strong>van</strong> <strong>de</strong>adlines, het intensieve<br />

<strong>de</strong>nkwerk en het gebrek aan vrijheid bij<br />

het organiseren en beheren <strong>van</strong> het<br />

eigen werk kwamen als <strong>belang</strong>rijkste<br />

stressoorzaken uit <strong>de</strong> bus.<br />

Min<strong>de</strong>r werken?<br />

Als oplossing tegen stress scoor<strong>de</strong> volgens<br />

hetzelf<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong>eltijds werken<br />

het hoogst (31%), gevolgd door<br />

loopbaanon<strong>de</strong>rbreking (27%). De overheid<br />

stimuleert loopbaanon<strong>de</strong>rbreking<br />

met tijdskredieten en aanmoedigingspremies<br />

zodat ‘min<strong>de</strong>r werken’ min<strong>de</strong>r duur<br />

is gewor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, maar<br />

het is dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong>rgelijke maatregelen<br />

geen zaligmaken<strong>de</strong> oplossing zijn<br />

voor het stressprobleem. Stress hoeft<br />

trouwens niet negatief te zijn omdat<br />

stresssituaties kunnen aanzetten tot actie<br />

en prestatie. Teveel stress werkt dan<br />

weer verlammend. Een <strong>de</strong>gelijk welzijnsbeleid<br />

is daarom cruciaal voor <strong>de</strong><br />

gezondheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> werknemers (en dus<br />

ook <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming).<br />

Stress bestrij<strong>de</strong>n<br />

Welke maatregelen kunt u treffen om<br />

stress te bestrij<strong>de</strong>n? U moet beginnen<br />

met <strong>de</strong> stresseren<strong>de</strong> factoren in <strong>de</strong> werkomgeving<br />

systematisch op te sporen en<br />

in <strong>de</strong> mate <strong>van</strong> het mogelijke uit te schakelen.<br />

Daarnaast kunt u ‘buffers’ inbouwen<br />

die helpen bij het reduceren <strong>van</strong><br />

stress. Voorbeel<strong>de</strong>n <strong>van</strong> buffers zijn een<br />

<strong>de</strong>gelijk sociaal netwerk, goe<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rlinge<br />

contacten, een evenwicht tussen werk<br />

en privé-leven. Soms is het nodig bepaal<strong>de</strong><br />

taken te wijzigen, een cursus teambuilding<br />

te organiseren, in ontspanningsfaciliteiten<br />

te voorzien… Meer hierover<br />

kunt u lezen in eer<strong>de</strong>r gepubliceer<strong>de</strong><br />

artikels <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming (nr. 124,<br />

september 2000: ‘<strong>Het</strong> menselijk kapitaal<br />

maakt het verschil’; nr. 132, mei 2001:<br />

‘De on<strong>de</strong>rneming als sportploeg’ en<br />

▲<br />

Verhoog <strong>de</strong> betrokkenheid <strong>van</strong><br />

uw me<strong>de</strong>werkers via regelmatige<br />

personeelsverga<strong>de</strong>ringen waar ze<br />

hun mening kunnen spuien. Laat ze<br />

mee<strong>de</strong>nken met hun on<strong>de</strong>rneming<br />

en geef ze een gevoel <strong>van</strong><br />

appreciatie.<br />

▲<br />

Voor<strong>de</strong>len <strong>van</strong> werknemerstevre<strong>de</strong>nheid<br />

Tevre<strong>de</strong>n en betrokken me<strong>de</strong>werkers:<br />

• zetten zich meer in voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

• veran<strong>de</strong>ren min<strong>de</strong>r snel <strong>van</strong> baan<br />

• hebben meer aandacht voor interne en externe klanten<br />

• zijn beter bestand tegen stress<br />

• kunnen een hogere werkdruk aan<br />

• zijn productiever<br />

• zijn min<strong>de</strong>r vaak ziek<br />

• hebben meer plezier in hun werk en stralen dat ook uit<br />

Bron: De waar<strong>de</strong> <strong>van</strong> tevre<strong>de</strong>n me<strong>de</strong>werkers, Sjoerd Boomsma<br />

nr. 137, <strong>de</strong>cember 2001: ‘Leve <strong>de</strong> stress<br />

… als positieve stimulans’).<br />

Werken aan betrokkenheid<br />

Veel mo<strong>de</strong>rne managementtechnieken<br />

baseren zich op <strong>de</strong> betrokkenheid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

me<strong>de</strong>werkers. Uw me<strong>de</strong>werkers staan<br />

immers met bei<strong>de</strong> voeten op het terrein<br />

en weten vaak het best waar het schoentje<br />

wringt. Veel veran<strong>de</strong>ringsprocessen<br />

gaan daarom uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> input <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

me<strong>de</strong>werkers. TQM (Total Quality<br />

Management) en het uitschrijven <strong>van</strong><br />

ISO-procedures komen er voor een groot<br />

<strong>de</strong>el op neer dat <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers zelf <strong>de</strong><br />

dagelijkse bedrijfsprocessen neerschrijven.<br />

Vervolgens kunnen <strong>de</strong> procedures<br />

aangepast en verfijnd wor<strong>de</strong>n om tot<br />

betere resultaten te komen. Maar ook in<br />

kleinere bedrijven dragen kleinschalige<br />

initiatieven bij tot grotere motivatie en<br />

betrokkenheid <strong>van</strong> het personeel.<br />

Organiseer regelmatig personeelsverga<strong>de</strong>ringen<br />

waar uw me<strong>de</strong>werkers hun<br />

mening kunnen spuien. Laat ze mee<strong>de</strong>nken<br />

met hun on<strong>de</strong>rneming en geef ze<br />

een gevoel <strong>van</strong> appreciatie. Gezamenlijke<br />

uitstapjes, lunches, teambuilding … dragen<br />

bij tot betere interne relaties en stimuleren<br />

<strong>de</strong> betrokkenheid.<br />

Interne communicatie<br />

In veel on<strong>de</strong>rnemingen schort er heel<br />

wat aan <strong>de</strong> interne communicatie.<br />

Me<strong>de</strong>werkers wensen te weten wat er<br />

gebeurt in hun bedrijf. Niets is zo do<strong>de</strong>lijk<br />

voor een personeelslid als <strong>belang</strong>rijk<br />

bedrijfsnieuws te moeten vernemen via<br />

externe kanalen, bijvoorbeeld <strong>de</strong> media.<br />

Communiceer <strong>belang</strong>rijke gebeurtenissen<br />

eerst intern. Via personeelsverga<strong>de</strong>ringen<br />

(twee of drie indien nodig, als u met een<br />

ploegensysteem werkt) of via mo<strong>de</strong>rne<br />

5<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Marketing en management


Marketing en management<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

6<br />

communicatiemid<strong>de</strong>len, aangepast aan<br />

<strong>de</strong> grootte <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming: een<br />

interne nieuwsbrief, e-mail, een actualiteitsrubriek<br />

op uw intranet, enz. Besteed<br />

niet alleen aandacht aan <strong>de</strong> grote boodschappen,<br />

maar ook aan allerhan<strong>de</strong><br />

praktische informatie. Informeer uw<br />

me<strong>de</strong>werkers over nieuwe projecten,<br />

nieuwe klanten of verloren klanten, het<br />

wegvallen <strong>van</strong> een me<strong>de</strong>werker of zijn<br />

tij<strong>de</strong>lijke afwezigheid (wegens ziekte,<br />

loopbaanon<strong>de</strong>rbreking, opleiding, zakenreis).<br />

Eenduidige berichtgeving<br />

Zorg dat <strong>de</strong> externe en interne communicatie<br />

op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> lijn zitten. Als <strong>de</strong><br />

boodschap naar <strong>de</strong> buitenwereld toe<br />

haaks staat op <strong>de</strong> interne berichtgeving,<br />

zal <strong>de</strong> argwaan alleen maar toenemen.<br />

De meeste on<strong>de</strong>rnemingen beste<strong>de</strong>n al<br />

hun aandacht aan consumentenmarketing<br />

maar verwaarlozen grondig hun<br />

‘interne marketing’. Nochtans kunt u <strong>de</strong><br />

principes <strong>van</strong> consumentenmarketing<br />

perfect toepassen op interne brandingcampagnes.<br />

<strong>Het</strong> propageren <strong>van</strong> <strong>de</strong> eigen<br />

merknaam binnen het bedrijf versterkt<br />

<strong>de</strong> emotionele band met <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />

Uw me<strong>de</strong>werkers kunnen zich<br />

makkelijker i<strong>de</strong>ntificeren met <strong>de</strong> organisatie<br />

en haar producten en diensten, en<br />

stralen dat uit naar <strong>de</strong> klanten.<br />

Dergelijke interne campagnes zijn vooral<br />

<strong>van</strong> <strong>belang</strong> bij een naamsveran<strong>de</strong>ring of<br />

rebranding.<br />

Beloningspolitiek<br />

Last but not least komen we tot <strong>de</strong> beloningspolitiek.<br />

Zeker nu loonbeheersing<br />

in zowat alle on<strong>de</strong>rnemingen hoog op <strong>de</strong><br />

prioriteitenlijst staat, is een goed uitgekien<strong>de</strong><br />

loonpolitiek cruciaal. De tijd dat<br />

het loonbriefje doorslaggevend was bij <strong>de</strong><br />

keuze <strong>van</strong> een job is al lang voorbij. Voor<br />

De tijd dat het loonbriefje<br />

doorslaggevend was bij <strong>de</strong> keuze<br />

<strong>van</strong> een job is al lang voorbij. Een<br />

bedrijfswagen, een<br />

groepsverzekering, maaltijdcheques,<br />

forfaitaire onkostenvergoedingen<br />

maken het plaatje volledig. De<br />

Employee Benefit Consultants <strong>van</strong><br />

<strong>ING</strong> Insurance zijn dankzij hun<br />

unieke expertise uitstekend<br />

geplaatst om u op al die punten<br />

met raad en daad bij te staan.<br />

▲<br />

▲<br />

steeds meer (jongere) werknemers vormt<br />

het nettoloon maar een <strong>van</strong> <strong>de</strong> factoren<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> totale beloning. Een bedrijfswagen,<br />

een groepsverzekering, maaltijdcheques,<br />

forfaitaire onkostenvergoedingen<br />

maken het plaatje volledig. De<br />

Employee Benefit Consultants <strong>van</strong> <strong>ING</strong><br />

Insurance zijn dankzij hun unieke expertise<br />

op dat vlak uitstekend geplaatst om<br />

u op al die punten met raad en daad bij<br />

te staan. Als voorproefje op <strong>de</strong> artikels in<br />

<strong>de</strong>ze reeks, had<strong>de</strong>n we alvast een<br />

gesprek met een <strong>van</strong> hen (zie ka<strong>de</strong>rartikel<br />

hiernaast).<br />

Annemie Schepers,<br />

Employee Benefits<br />

Consultant<br />

bij <strong>ING</strong> Insurance<br />

Leve <strong>de</strong> KMO<br />

Al bij al is het volgens het bovenvermel<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rzoek <strong>van</strong> Randstad niet zo<br />

slecht gesteld met <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> werknemers in België. De Belgische<br />

werknemer is relatief tevre<strong>de</strong>n over zijn<br />

werkgever. De tevre<strong>de</strong>nheid is het<br />

hoogst in <strong>de</strong> kleinere bedrijven. Een<br />

bewijs dat persoonlijke contacten en<br />

goe<strong>de</strong> werkrelaties in <strong>belang</strong>rijke mate<br />

bijdragen tot <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid <strong>van</strong> het<br />

personeel.<br />

▲<br />

Een groepsve<br />

In <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> nummers gaan we dieper<br />

in op <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> BBL-producten<br />

en -diensten die uw personeelsle<strong>de</strong>n<br />

extra kunnen motiveren. <strong>ING</strong> heeft<br />

een wereldwij<strong>de</strong> reputatie opgebouwd<br />

op het vlak <strong>van</strong> employee benefits. Om<br />

u een voorproefje te geven, laten we<br />

Annemie Schepers, Employee Benefits<br />

(EB) Consultant <strong>ING</strong> Insurance, aan<br />

het woord. Zij begon haar carrière als<br />

employee benefits consultant voor <strong>de</strong><br />

euro-on<strong>de</strong>rnemingen en lokale on<strong>de</strong>rnemingen<br />

in <strong>de</strong> BBL-zetel <strong>van</strong> Leuven.<br />

Nu is ze binnen het grote geheel <strong>van</strong><br />

<strong>ING</strong> Insurance als EB-consultant verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

voor twee grote makelaars.<br />

Een groepsverzekering op maat<br />

Een <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>belang</strong>rijkste employee<br />

benefits is <strong>de</strong> collectieve groepsverzekering.<br />

De klassieke ingrediënten <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

groepsverzekering zijn pensioenopbouw,<br />

kapitaal bij overlij<strong>de</strong>n en een uitkering<br />

in geval <strong>van</strong> invaliditeit, al dan<br />

niet aangevuld met een aparte hospitalisatieverzekering.<br />

U kunt een <strong>de</strong>rgelijke<br />

groepsverzekering in één pakket<br />

aanbie<strong>de</strong>n aan al uw me<strong>de</strong>werkers, een<br />

bepaal<strong>de</strong> categorie, of u kunt hen laten<br />

kiezen uit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>-


zekering moet tastbaar zijn<br />

len, uiteraard rekening hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong><br />

wettelijke beperkingen.<br />

Annemie Schepers: “Werknemers zijn <strong>van</strong>daag<br />

doorgaans veel kritischer dan vroeger.<br />

Bovendien is het loonbriefje niet<br />

langer allesbepalend. Extralegale voor<strong>de</strong>len<br />

wegen steeds zwaar<strong>de</strong>r door, zeker in<br />

sollicitatiegesprekken. Krijg ik een<br />

bedrijfswagen? Is hieraan een tankkaart<br />

verbon<strong>de</strong>n? Voorziet mijn werkgever in<br />

een groepsverzekering en zo ja, hoe<br />

groot zal mijn kapitaal zijn bij leven en<br />

bij overlij<strong>de</strong>n? We stellen echter vast dat<br />

veel on<strong>de</strong>rnemingen onvoldoen<strong>de</strong> beslagen<br />

zijn in <strong>de</strong> materie en niet op <strong>de</strong><br />

hoogte zijn <strong>van</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> formules.<br />

Zo zijn er <strong>de</strong> zogenaam<strong>de</strong> ‘cafetariaplannen’<br />

waarbij uw me<strong>de</strong>werkers ‘à la<br />

carte’ kunnen kiezen uit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />

ingrediënten <strong>van</strong> <strong>de</strong> groepsverzekering.<br />

Een jonge, alleenstaan<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werker<br />

wil waarschijnlijk meer aandacht schenken<br />

aan zijn pensioenopbouw, terwijl<br />

een gezinshoofd met vier kin<strong>de</strong>ren meer<br />

<strong>belang</strong> hecht aan een invaliditeitsverzekering,<br />

kapitaal bij overlij<strong>de</strong>n en een<br />

hospitalisatieverzekering.”<br />

Eenvoudige formule<br />

Annemie Schepers: “Vaak stelt <strong>de</strong> werkgever<br />

een bepaald percentage <strong>van</strong> <strong>de</strong> totale<br />

loonmassa ter beschikking voor een<br />

groepsverzekering, bijvoorbeeld 3%. Dat<br />

is het zogenaam<strong>de</strong> ‘beschikbaar premiesysteem’.<br />

Zo’n verzekering is makkelijk<br />

budgetteerbaar en conform <strong>de</strong> wetgeving,<br />

want <strong>de</strong> werkgever mag niet discriminerend<br />

tewerk gaan. Bovendien zijn<br />

er een aantal fiscale voor<strong>de</strong>len aan verbon<strong>de</strong>n.<br />

Toch blijft het een complexe<br />

materie. De toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>ING</strong> Insurance bestaat er juist in om zo’n<br />

project te beheren binnen <strong>de</strong> strikte wettelijke<br />

bepalingen. We leggen uit wat wel<br />

en niet kan, geven advies en werken een<br />

oplossing uit op maat <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming.<br />

In grotere bedrijven is het niet<br />

altijd mogelijk om met ie<strong>de</strong>reen een<br />

individueel gesprek te voeren. Wij stellen<br />

dan een aantal instrumenten ter beschik-<br />

king om via het intranet te peilen naar<br />

<strong>de</strong> individuele wensen, werken simulaties<br />

uit, geven personeelspresentaties,<br />

enzovoort. Onze service gaat zover dat<br />

we welkomstpakketten helpen samenstellen<br />

ten behoeve <strong>van</strong> nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n,<br />

waarbij we <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> groepsverzekering netjes op een rij<br />

zetten.”<br />

Concreet maken<br />

Annemie Schepers: “Wij proberen <strong>de</strong><br />

groepsverzekering zo concreet mogelijk<br />

te maken voor het personeel. We merken<br />

immers dat on<strong>de</strong>rnemingen bij hun<br />

me<strong>de</strong>werkers <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len <strong>van</strong> een<br />

groepsverzekering onvoldoen<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />

verf zetten. Daardoor gaat <strong>de</strong> rol <strong>van</strong><br />

motivatie-instrument compleet verloren.<br />

Ik neem zelf dikwijls <strong>de</strong> proef op <strong>de</strong> som<br />

en vraag aan me<strong>de</strong>werkers of ze weten<br />

wat hun groepsverzekering precies<br />

inhoudt. <strong>Het</strong> antwoord is meestal negatief.<br />

Sommigen veran<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> baan<br />

omdat ze el<strong>de</strong>rs 100 euro extra verdienen,<br />

maar laten een groepsverzekering<br />

schieten die hen 50.000 euro oplevert bij<br />

hun pensionering. Daarom pleiten we<br />

ervoor om regelmatig personeelspresentaties<br />

te geven, bijvoorbeeld een keer per<br />

jaar, speciaal voor <strong>de</strong> nieuwe werknemers.”<br />

Wettelijke beperkingen<br />

Sommige employee benefits waarover<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming eer<strong>de</strong>r berichtte, zijn<br />

sterk verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> economische<br />

conjunctuur of on<strong>de</strong>rhevig aan strenge<br />

wettelijke beperkingen, zodat ze (tij<strong>de</strong>lijk)<br />

min<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> aandacht komen. We<br />

<strong>de</strong>nken bijvoorbeeld aan aan<strong>de</strong>lenopties<br />

of winstparticipaties.<br />

Annemie Schepers: “Stock options kunt u<br />

aan ie<strong>de</strong>reen aanbie<strong>de</strong>n: aan <strong>de</strong> directeur,<br />

het topmanagement, een welbepaal<strong>de</strong><br />

werknemer. Door <strong>de</strong> sterke daling<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> aan<strong>de</strong>lenkoersen wor<strong>de</strong>n ze nog<br />

maar zel<strong>de</strong>n uitgereikt. <strong>Het</strong> is dus wach-<br />

ten op een structureel herstel <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

beurzen vooraleer aan<strong>de</strong>lenopties<br />

opnieuw een motivatie-instrument<br />

wor<strong>de</strong>n. Bij een groepsverzekering<br />

moet u werken met categorieën werknemers,<br />

want u mag niet discrimineren.<br />

Als u ze geeft aan één werknemer<br />

binnen een bepaal<strong>de</strong> categorie, moet u<br />

ze toekennen aan alle werknemers in<br />

<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> categorie. De wetgeving op <strong>de</strong><br />

winstparticipaties is het strengst.<br />

Winstparticipaties moet u uitreiken aan<br />

alle personeelsle<strong>de</strong>n, wat een zware<br />

hypotheek legt op <strong>de</strong> uitvoerbaarheid.<br />

Winstparticipaties zijn daarom vooral<br />

geschikt voor bedrijven met een vlakke<br />

structuur, bijvoorbeeld ICT-on<strong>de</strong>rnemingen.”<br />

Business Pact<br />

De bedrijfswagen blijft <strong>de</strong> absolute topper<br />

on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> extralegale voor<strong>de</strong>len,<br />

maar daarover meer in het volgen<strong>de</strong><br />

nummer. Een min<strong>de</strong>r bekend product,<br />

aangebo<strong>de</strong>n door <strong>ING</strong> Insurance, is het<br />

Business Pact. <strong>Het</strong> Business Pact heeft<br />

als doel <strong>de</strong> continuïteit <strong>van</strong> uw productieproces<br />

te garan<strong>de</strong>ren via o.a. een<br />

interimdienst en dokterscontroles. <strong>Het</strong><br />

Business Pact biedt uw me<strong>de</strong>werkers<br />

tevens een aantal diensten aan zoals<br />

kin<strong>de</strong>rop<strong>van</strong>g voor me<strong>de</strong>werkers met<br />

zieke kin<strong>de</strong>ren, een strijkdienst, een<br />

stomerij... Via het Business Pact kunt u<br />

ook een beroep doen op een informatiedienst<br />

omtrent het welzijn op het<br />

werk (dagelijkse e-mails, persknipsels,<br />

newsletter, internetsite, callcenter… -<br />

zie ook BBL On<strong>de</strong>rneming 131, april<br />

2001). Annemie Schepers: “Uiteraard is<br />

<strong>de</strong> partnerkeuze hierbij <strong>van</strong> doorslaggevend<br />

<strong>belang</strong>. <strong>ING</strong> Insurance werkt met<br />

<strong>de</strong> beste dienstverleners op <strong>de</strong> markt,<br />

omdat we met een heel gevoelige<br />

materie te maken hebben.”<br />

Van een groepsverzekering op maat<br />

over een leasewagen naar keus tot een<br />

kin<strong>de</strong>rop<strong>van</strong>g… <strong>ING</strong> heeft alles in huis<br />

om het leven <strong>van</strong> u en uw werknemers<br />

aantrekkelijker te maken.<br />

7<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Marketing en management


Krediet en financieel beleid<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

8<br />

U en uw bankier:<br />

een vertrouwensrelatie<br />

De basisgegevens om bij uw bank een krediet te verkrijgen, haalt u uit <strong>de</strong> balans <strong>van</strong> uw<br />

on<strong>de</strong>rneming. Maar om uw financiële behoeften volledig in te schatten en een a<strong>de</strong>quate<br />

oplossing aan te bie<strong>de</strong>n, vraagt uw bankier in het ka<strong>de</strong>r <strong>van</strong> uw vertrouwensrelatie meestal<br />

aanvullen<strong>de</strong> informatie.<br />

Als u zich als on<strong>de</strong>rneming tot uw bank<br />

wendt voor een kaskrediet, heeft u misschien<br />

wel meer behoefte aan een kapitaalsverhoging.<br />

De balans verschaft<br />

weliswaar een <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het antwoord,<br />

maar is geen volledige weerspiegeling<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> realiteit, die misschien voorbijgestreefd<br />

en in ie<strong>de</strong>r geval onvolledig is. De<br />

bank stelt u bijkomen<strong>de</strong> vragen om te<br />

peilen naar <strong>de</strong> totaliteit <strong>van</strong> uw behoeften<br />

zodat ze u een volledige en kwalitatieve<br />

dienstverlening kan aanbie<strong>de</strong>n.<br />

Verantwoor<strong>de</strong> vragen<br />

De relatiebeheer<strong>de</strong>r behartigt zowel <strong>de</strong><br />

<strong>belang</strong>en <strong>van</strong> zijn cliënt als die <strong>van</strong> het<br />

kredietcomité en moet met bei<strong>de</strong> op<br />

<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> golflengte zitten. Hij is veel<br />

meer dan een boodschapper, integen<strong>de</strong>el,<br />

hij bekleedt een sleutelpositie waar<br />

hij voor bei<strong>de</strong> partijen bevredigen<strong>de</strong><br />

oplossingen voorstelt. Zijn informatiehonger<br />

tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> regelmatige gesprekken<br />

die hij met u voert, komt soms over<br />

Marc Chevalier,<br />

Gebiedsdirecteur:<br />

“Discretie maakt <strong>de</strong>el<br />

uit <strong>van</strong> onze<br />

bedrijfscultuur”.


als een kruisverhoor, maar dient vooral<br />

om tijd te winnen tij<strong>de</strong>ns zijn zoektocht<br />

naar aangepaste oplossingen.<br />

Marc Chevalier, voormalig relatiebeheer<strong>de</strong>r<br />

en <strong>van</strong>daag Gebiedsdirecteur: “De<br />

account manager gaat ver<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> commerciële<br />

relaties met zijn cliënt. Hij<br />

on<strong>de</strong>rhoudt een geprivilegieer<strong>de</strong> relatie<br />

▲<br />

Uw bankier gaat als nauw<br />

betrokken partner veel ver<strong>de</strong>r dan<br />

het aanbie<strong>de</strong>n <strong>van</strong> kredieten,<br />

beleggingen of verzekeringen. Hij<br />

biedt u zon<strong>de</strong>r vooroor<strong>de</strong>len zijn<br />

weldoordacht advies aan.<br />

met <strong>de</strong> bedrijfslei<strong>de</strong>r, want om zijn problemen<br />

goed te begrijpen, moet <strong>de</strong> bankier<br />

op <strong>de</strong> hoogte zijn <strong>van</strong> heel wat confi<strong>de</strong>ntiële<br />

informatie. Hij is censor noch<br />

auditor, maar een echte partner die bijdraagt<br />

tot het succes <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming.<br />

De confi<strong>de</strong>ntialiteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> bankier<br />

moet absoluut zijn, net als <strong>de</strong> transparantie<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> bedrijfslei<strong>de</strong>r. Alleen dan<br />

kan een <strong>de</strong>rgelijke vertrouwensrelatie tot<br />

stand komen en groeien.”<br />

We<strong>de</strong>rzijds vertrouwen<br />

▲<br />

Sommige bedrijfslei<strong>de</strong>rs vin<strong>de</strong>n het<br />

moeilijk om bepaal<strong>de</strong> gevoelige informatie<br />

mee te <strong>de</strong>len. De relatiebeheer<strong>de</strong>r is<br />

nochtans een vertrouwenspersoon. Op<br />

<strong>de</strong>ontologisch vlak kan eenzelf<strong>de</strong> relatiebeheer<strong>de</strong>r<br />

geen twee concurreren<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rnemingen in zijn portefeuille hebben.<br />

Zijn vertrouwenspositie moet onbetwistbaar<br />

zijn ten opzichte <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re<br />

cliënten, journalisten en vrien<strong>de</strong>n. Zijn<br />

natuurlijke voorzichtigheid verbiedt hem<br />

om openlijk over zijn cliënten te praten<br />

in openbare plaatsen of zelfs in zijn familie.<br />

Hij is evenwel verplicht om aan zijn<br />

collega’s informatie door te geven die <strong>de</strong><br />

beslissing <strong>van</strong> <strong>de</strong> bank kan beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />

Voor een goe<strong>de</strong> verstandhouding met<br />

uw bankier moet <strong>de</strong> vertrouwensrelatie<br />

uiteraard we<strong>de</strong>rzijds zijn. U mag als<br />

cliënt geen essentiële informatie achterhou<strong>de</strong>n<br />

die vroeg of laat toch aan het<br />

licht komt. Voorkomen is beter dan<br />

genezen. Uw bankier kan u alleen aangepaste<br />

oplossingen voorstellen als alle<br />

nodige gegevens bekend zijn. Door zijn<br />

vakkennis en zijn visie als buitenstaan<strong>de</strong>r<br />

kan hij suggesties doen en goe<strong>de</strong> raad<br />

geven in een perspectief <strong>van</strong> we<strong>de</strong>rzijds<br />

welslagen.<br />

De balans voorbij<br />

Welke vragen kan hij stellen? Buiten <strong>de</strong><br />

balansgegevens en hun voorstellingswijze<br />

hecht uw relatiebeheer<strong>de</strong>r vooral<br />

<strong>belang</strong> aan <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> cashflow<br />

tot stand komt. Hij zal u hierover<br />

on<strong>de</strong>rvragen, om zich een beeld te vormen<br />

over <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> cashflow<br />

tot stand komt en over <strong>de</strong> uitzon<strong>de</strong>rlijke<br />

omstandighe<strong>de</strong>n die ze kunnen beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />

Een analyse <strong>van</strong> <strong>de</strong> cashflow<br />

geeft een betere kijk op <strong>de</strong> rentabiliteit<br />

<strong>van</strong> een on<strong>de</strong>rneming dan een winstanalyse.<br />

De bank zal u bijgevolg gemakkelijker<br />

een langetermijnkrediet toestaan als ze<br />

er<strong>van</strong> overtuigd is dat uw on<strong>de</strong>rneming<br />

voor <strong>de</strong> terugbetaling voldoen<strong>de</strong> liquiditeiten<br />

kan genereren. Omgekeerd kan ze<br />

op basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> verzamel<strong>de</strong> informatie<br />

een krediet weigeren als ze <strong>de</strong>nkt dat uw<br />

aanvraag onre<strong>de</strong>lijk is. Want al <strong>de</strong>kt <strong>de</strong><br />

bank zich in tegen onvoorzienbare risico’s<br />

(overlij<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> bedrijfslei<strong>de</strong>r, vertrek<br />

<strong>van</strong> een vennoot, faillissement…)<br />

door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> een aantal zekerhe<strong>de</strong>n<br />

(hypotheken, hypothecaire mandaten,<br />

waarborg op een han<strong>de</strong>lsfonds, waarborg<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n, bankfactoring, leasing...),<br />

haar hoofdverantwoor<strong>de</strong>lijkheid blijft te<br />

weten wat ze financiert. De bank geeft u<br />

hoe dan ook een gemotiveerd antwoord.<br />

Dubbele lectuur<br />

Om <strong>de</strong> gezondheid <strong>van</strong> een on<strong>de</strong>rneming<br />

te meten, kan men <strong>de</strong> balans lezen<br />

<strong>van</strong>uit een cashflowbena<strong>de</strong>ring: winst en<br />

niet betaal<strong>de</strong> lasten, hoofdzakelijk<br />

afschrijvingen. Een an<strong>de</strong>re manier is <strong>de</strong><br />

balans lezen <strong>van</strong>uit het standpunt <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

thesaurie. Die metho<strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ert het<br />

bedrijfskapitaal, namelijk het positief of<br />

negatief saldo tussen eigen vermogen en<br />

kapitaal op lange termijn en <strong>de</strong> vastgeleg<strong>de</strong><br />

activa. Als u een positief bedrijfskapitaal<br />

hebt dat <strong>de</strong> financiering <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

noodzakelijke behoeften voor een goe<strong>de</strong><br />

dagelijkse werking mogelijk maakt, kan<br />

<strong>de</strong> bank u een aantal beleggingsproducten<br />

op korte termijn voorstellen.<br />

Als het bedrijfskapitaal negatief is, zal <strong>de</strong><br />

bank u thesaurieproducten voorstellen<br />

(zoals kortetermijnkredieten of beheer<br />

<strong>van</strong> wisselkoers- en interestrisico’s) of<br />

oplossingen die zich bovenaan <strong>de</strong> balans<br />

situeren (zoals bijvoorbeeld een investeringskrediet).<br />

Daar speelt opnieuw <strong>de</strong><br />

kwaliteit <strong>van</strong> uw relatie met <strong>de</strong> bank een<br />

<strong>belang</strong>rijke rol: alle gegevens, zoals be-<br />

talingsuitstel aan geprivilegieer<strong>de</strong> leveranciers,<br />

moeten gekend zijn. De bankier<br />

vertrekt <strong>van</strong>uit het principe dat hij u<br />

geen oplossingen opdringt, maar samen<br />

met u <strong>de</strong> geschikte formule uitwerkt<br />

voor <strong>de</strong> reële behoeften die voortspruiten<br />

uit die dubbele analyse.<br />

Een bedachtzame partner<br />

Naast krediet- en beleggingsproducten<br />

kan uw bankier u an<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>volle<br />

diensten voorstellen zoals hulp bij een<br />

beursintroductie, het zoeken naar financiële<br />

partners bij een overname of fusie,<br />

software voor thesauriebeheer, verzekeringen…<br />

Ook al is hij geen fiscaal raadgever,<br />

hij kan u altijd in contact brengen<br />

met competente specialisten. Om efficiënter<br />

te werken, kan hij als u dat<br />

wenst rechtstreeks contact opnemen met<br />

uw financiële directeur of uw boekhou<strong>de</strong>r.<br />

Een <strong>van</strong> <strong>de</strong> sleutelfactoren voor het<br />

succes <strong>van</strong> een KMO ligt immers in <strong>de</strong><br />

kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> financiële opvolging en<br />

<strong>de</strong> boekhoudinformatie.<br />

Afgezien <strong>van</strong> strikte ratioberekeningen<br />

op basis <strong>van</strong> thesaurie- en cashflowelementen<br />

zien we dat <strong>de</strong> gevoelige gegevens<br />

die u aan uw bankier toevertrouwt<br />

in werkelijkheid <strong>de</strong> prestatie meten <strong>van</strong><br />

uw on<strong>de</strong>rneming. Uw bankier gaat als<br />

nauw betrokken partner veel ver<strong>de</strong>r dan<br />

dat hij u alleen kredieten, beleggingen of<br />

verzekeringen aanbiedt. Hij velt geen<br />

onvoorwaar<strong>de</strong>lijk oor<strong>de</strong>el over uw resultaten<br />

of uw management. Als goe<strong>de</strong><br />

huisva<strong>de</strong>r biedt hij u zijn weldoordacht<br />

advies aan en wordt hij een <strong>de</strong>elgenoot<br />

in het welslagen <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming.<br />

Naast <strong>de</strong> zichtbare financiële<br />

gegevens <strong>van</strong> <strong>de</strong> balans is <strong>de</strong> manier<br />

waarop <strong>de</strong> cashflow tot stand komt<br />

essentiële informatie voor <strong>de</strong> bank.<br />

▲<br />

▲<br />

▲<br />

9<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Krediet en financieel beleid


Krediet en financieel beleid<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

10<br />

Schommelt <strong>de</strong> omzet <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming<br />

tussen 15 en 250 miljoen euro en<br />

bestaat uw hoofdactiviteit ook uit<br />

import-export in Europa? Behoort<br />

cashflow- en liquiditeitenbeheer tot uw<br />

dagelijkse beslommeringen? Dan reiken<br />

<strong>de</strong> BBL (<strong>ING</strong>) en EuroFinance u in dit<br />

exclusieve seminarie unieke oplossingen<br />

aan op maat <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming.<br />

Informatie en networking<br />

Cash & liquidity management<br />

Een speciale conferentie voor mid<strong>de</strong>lgrote on<strong>de</strong>rnemingen!<br />

Marc-Antoine Delforge en Marc Herremans, Senior Payment & Cash Management Advisors<br />

Op 26 en 27 maart 2003 komen te<br />

Maastricht alle cash-managementaspecten<br />

<strong>van</strong> A tot Z aan bod. Plenaire zittingen,<br />

intensieve workshops, networking<br />

per activiteitssector, lunch met <strong>de</strong> sprekers…<br />

volgen elkaar op. De conferentie<br />

is met opzet beperkt tot twee dagen<br />

omdat tijd kostbaar is voor managers,<br />

wat hun functie ook is: financieel directeur,<br />

thesauriebeheer<strong>de</strong>r, boekhou<strong>de</strong>r,<br />

fiscaal raadgever, verantwoor<strong>de</strong>lijke <strong>van</strong><br />

een business unit…<br />

Competente sprekers (consultants, vertegenwoordigers<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> bankwereld, systeemprovi<strong>de</strong>rs,<br />

bedrijfslei<strong>de</strong>rs) behan<strong>de</strong>len<br />

een zeer bre<strong>de</strong> waaier <strong>van</strong> on<strong>de</strong>rwerpen<br />

zodat voor elk on<strong>de</strong>rnemingstype<br />

specifieke strategieën aan bod komen.<br />

Marc-Antoine Delforge en Marc Herremans,<br />

Payment & Cash Management adviseurs<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> BBL: “De on<strong>de</strong>rwerpen zijn<br />

samengebracht in vier luiken, die alle<br />

aspecten <strong>van</strong> het cash management<br />

behan<strong>de</strong>len.”<br />

• Geldstromenbeheer<br />

Hoe kunt u binnenkomen<strong>de</strong> en uitgaan<strong>de</strong><br />

betaalstromen op <strong>de</strong> beste manier<br />

organiseren? Welke betaaltechnieken<br />

kunt u gebruiken? <strong>Het</strong> <strong>belang</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Europese reglementering op internationale<br />

betalingen, <strong>de</strong> harmonisering naargelang<br />

<strong>de</strong> specifieke betaaltechnieken in<br />

elk land en <strong>de</strong> herstructurering <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

bankrelaties komen in <strong>de</strong>tail aan bod.<br />

• Saldobeheer<br />

Hoe vermijdt u dat u op een rekening<br />

<strong>de</strong>betinteresten betaalt terwijl an<strong>de</strong>re<br />

rekeningen een positief saldo vertonen?<br />

Centralisatie of <strong>de</strong>centralisatie? Toegang<br />

tot gegroepeer<strong>de</strong> informatie in real time<br />

is hierbij <strong>van</strong> uitzon<strong>de</strong>rlijk <strong>belang</strong>. U<br />

kunt vaststellen dat elektronisch bankieren<br />

<strong>de</strong> onmisbare schakel vormt voor<br />

een professioneel cash-managementbeheer.<br />

Bijzon<strong>de</strong>re aandacht gaat uit naar<br />

poolingtechnieken, die uitgebreid gedocumenteerd<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

•Liquiditeitenbeheer<br />

Met welke formules kunt u uw cashoverschotten<br />

zo rendabel mogelijk<br />

maken en welke krediettechnieken zijn<br />

het best aangepast aan uw behoeften?<br />

Hoe eer<strong>de</strong>r uw behoeften en overschotten<br />

gekend zijn, hoe beter u ze kunt<br />

beheren. Er zijn speciale workshops over<br />

thesaurieplanning en vermogensbeheer,<br />

en ook kredietmarkten en nieuwe beleggingstechnieken<br />

<strong>van</strong> kasoverschotten<br />

komen uitgebreid aan bod. Er wordt ook<br />

aangetoond dat het voor<strong>de</strong>lig is uw<br />

financiële diensten via outsourcing te<br />

herstructureren.<br />

• Risicobeheer<br />

Hoe beschermt u zich tegen schommelingen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> wisselkoersen en rentevoeten<br />

die het ren<strong>de</strong>ment <strong>van</strong> uw<br />

on<strong>de</strong>rneming beïnvloe<strong>de</strong>n en onverwachte<br />

gevolgen kunnen hebben op uw<br />

financiële situatie? De twee<strong>de</strong> dag <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

conferentie eindigt met een analyse <strong>van</strong><br />

De meeste conferenties over cash management<br />

zijn bestemd voor multinationals. Ditmaal<br />

organiseert EuroFinance voor het eerst een<br />

seminarie dat specifiek gericht is op <strong>de</strong><br />

mid<strong>de</strong>lgrote on<strong>de</strong>rnemingen. Een Europese<br />

première! Want ook voor <strong>de</strong> Europese KMO’s<br />

bestaan er oplossingen om hun liquiditeiten<br />

efficiënter te beheren en hun financiële<br />

resultaten te verbeteren! Een kort overzicht<br />

<strong>van</strong> het programma.<br />

<strong>de</strong> impact <strong>van</strong> die risico’s en <strong>de</strong> studie<br />

<strong>van</strong> arbitrageproducten waarmee u zich<br />

kunt in<strong>de</strong>kken.<br />

<strong>Het</strong> cash management <strong>van</strong> een mid<strong>de</strong>lgrote<br />

on<strong>de</strong>rneming kunt u zo maar niet<br />

aan het toeval overlaten. <strong>Het</strong> vergt heel<br />

wat overleg en <strong>de</strong>nkwerk. <strong>Het</strong> seminarie<br />

(in het Engels) in Maastricht biedt u een<br />

schat aan informatie om uw cash<br />

management beter te beheren.<br />

Als hoofdsponsor biedt <strong>ING</strong><br />

on<strong>de</strong>rnemingscliënten 40% korting<br />

op <strong>de</strong> inschrijvingskosten voor het<br />

seminarie (1.210,23 euro in plaats <strong>van</strong><br />

2.017,05 euro, BTW inbegrepen), met<br />

inbegrip <strong>van</strong> <strong>de</strong> sessies, workshops,<br />

maaltij<strong>de</strong>n en het dossier.<br />

Om te genieten <strong>van</strong> <strong>de</strong> prijsreductie,<br />

dient u het inschrijvingsformulier<br />

vóór 21 maart 2003 terug te faxen<br />

naar Marc Herremans op nummer<br />

+32 (0)2-738 82 10.<br />

U vindt het formulier op <strong>de</strong> website<br />

www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be.<br />

▲<br />

▲<br />

EXTRA INFO<br />

15110.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

• Conferentie EuroFinance:<br />

programma en inschrijvingsformulier


Dossier: Intracommunautaire betalingen Deel 1<br />

Intracommunautaire betalingen:<br />

een ingrijpen<strong>de</strong> reglementering voor<br />

<strong>de</strong> bankwereld<br />

Francis Geets, Clearing & Payment Strategy Manager bij <strong>de</strong> BBL<br />

Met haar recente reglementering inzake<br />

grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> betalingen wil <strong>de</strong> Europese<br />

Commissie <strong>de</strong> eenheidsmarkt dichter bij <strong>de</strong> consument en<br />

<strong>de</strong> kiezer brengen. Eenvormigheid <strong>van</strong> bepaal<strong>de</strong><br />

banktarieven is daartoe een mid<strong>de</strong>l. De banken moeten<br />

zich naargelang <strong>de</strong> lidstaat in meer of min<strong>de</strong>re mate<br />

aanpassen en dat blijft niet zon<strong>de</strong>r gevolgen voor <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rnemingen. In dit eerste artikel hebben we het over<br />

<strong>de</strong> gevolgen voor <strong>de</strong> banken. De on<strong>de</strong>rnemingen komen in<br />

een volgend artikel aan bod.<br />

Om <strong>de</strong> Europese integratie te realiseren,<br />

troffen <strong>de</strong> Europese autoriteiten in <strong>de</strong><br />

jaren tachtig een aantal sociale en puur<br />

economische maatregelen, waarbij <strong>de</strong><br />

invoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> eenheidsmunt doorslaggevend<br />

was. Een ambitieuze doelstelling<br />

die vorig jaar realiteit werd. De politieke<br />

wereld verwachtte <strong>van</strong>af dat<br />

moment dat <strong>de</strong> Europese banken <strong>de</strong><br />

tarieven voor intracommunautaire betalingen<br />

in euro spontaan zou<strong>de</strong>n harmoniseren.<br />

Dat komt echter neer op het<br />

ontkennen <strong>van</strong> <strong>de</strong> economische realiteit<br />

en <strong>de</strong> huidige versnippering <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Europese markt. Toch versterkt <strong>de</strong><br />

Europese Commissie haar standpunt<br />

door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> een nieuw reglement,<br />

waar<strong>van</strong> hieron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> voorgeschie<strong>de</strong>nis<br />

volgt.<br />

Geïntegreer<strong>de</strong> betaalzone<br />

Vanaf <strong>de</strong> jaren negentig hebben <strong>de</strong> drie<br />

pijlers <strong>van</strong> <strong>de</strong> EU – <strong>de</strong> Europese<br />

Commissie, het Europees Parlement en<br />

<strong>de</strong> Europese Centrale Bank – <strong>de</strong> constructie<br />

<strong>van</strong> SEPA (Single European<br />

Payments Area) toevertrouwd aan <strong>de</strong><br />

banksector. De banken wer<strong>de</strong>n veron-<br />

▲<br />

<strong>de</strong>rsteld dat concept rond te hebben<br />

tegen 2005. In concreto behelst het een<br />

geïntegreer<strong>de</strong> zone zon<strong>de</strong>r tariefverschillen<br />

tussen grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> intracommunautaire<br />

en puur nationale (binnenlandse)<br />

verrichtingen.<br />

Aan<strong>van</strong>kelijk liet <strong>de</strong> Commissie <strong>de</strong> regularisatie<br />

over aan <strong>de</strong> banksector zelf, bijvoorbeeld<br />

door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> interbancaire<br />

conventies. De Commissie hield <strong>van</strong> haar<br />

kant regelmatig enquêtes over <strong>de</strong> transparantie<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> tarieven, <strong>de</strong> verwerkingsduur<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> betalingen, <strong>de</strong> eventuele<br />

dubbele tarifering <strong>van</strong> <strong>de</strong> transacties<br />

en vooral het bedrag <strong>van</strong> <strong>de</strong> bankcommissies.<br />

De Europese autoriteiten<br />

kon<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> die enquêtes<br />

aantonen dat <strong>de</strong> banksector verzuimd<br />

had zichzelf te reguleren. Daarom nam<br />

<strong>de</strong> Commissie in 1997 voor het eerst<br />

dwingen<strong>de</strong> wettelijke maatregelen<br />

(Richtlijn 97/5/EU). De transactiekosten<br />

en <strong>de</strong> afrekening <strong>van</strong> grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

betalingen dien<strong>de</strong>n vooraf gekend<br />

te zijn en <strong>de</strong> verrichting dien<strong>de</strong> binnen<br />

maximaal zes dagen te wor<strong>de</strong>n uitgevoerd,<br />

waarbij <strong>de</strong> laatste dag nodig is<br />

voor <strong>de</strong> bank <strong>van</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong> om <strong>de</strong><br />

rekening <strong>van</strong> haar cliënt te crediteren.<br />

Van richtlijn tot reglement<br />

Hoewel er ruim voldoen<strong>de</strong> tijd was om<br />

<strong>de</strong> richtlijn om te zetten in <strong>de</strong> nationale<br />

wetgeving <strong>van</strong> <strong>de</strong> vijftien lidstaten, toon<strong>de</strong><br />

een nieuwe enquête vier jaar later<br />

aan dat <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> duur <strong>van</strong> <strong>de</strong> verrichtingen<br />

weliswaar was herleid tot 3,31<br />

dagen, maar dat <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kosten<br />

voor een transactie <strong>van</strong> 100 euro<br />

24 euro bedroegen of exact <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

zoals in 1993! De banken kregen het<br />

verwijt niets te hebben on<strong>de</strong>rnomen,<br />

een stelling die Francis Geets, Clearing &<br />

Payment Strategy Manager bij <strong>de</strong> BBL<br />

resoluut <strong>van</strong> <strong>de</strong> hand wijst: “Hoewel we<br />

11<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Buitenlandse han<strong>de</strong>l


Buitenlandse han<strong>de</strong>l<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

12<br />

niet ontkennen dat <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kosten<br />

<strong>van</strong> grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> operaties<br />

nauwelijks veran<strong>de</strong>rd zijn, kan men zich<br />

toch vragen stellen over <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> <strong>van</strong><br />

niet gewogen Europese gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n. Om<br />

een voorbeeld te geven: Portugal spant<br />

<strong>de</strong> kroon met kosten die oplopen tot<br />

31%, terwijl <strong>de</strong> Benelux met 11% veruit<br />

<strong>de</strong> laagste tarieven hanteert.”<br />

Niet alle Europese banken zijn inactief<br />

gebleven. In een geest <strong>van</strong> kostenvermin<strong>de</strong>ring<br />

en tariefverlaging hebben <strong>de</strong><br />

Europese banken <strong>de</strong> tussenperio<strong>de</strong> benut<br />

om systemen en technieken op punt te<br />

stellen die <strong>de</strong> transfers versnellen en<br />

automatiseren. We vermel<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rmeer<br />

MT 103 (specifieke bankboodschap<br />

voor automatische behan<strong>de</strong>ling), STEP 1<br />

(Europees compensatiesysteem voor verrichtingen<br />

met kleine bedragen) en <strong>de</strong><br />

uniforme bankrekeningstructuur IBAN<br />

(International Bank Account Number;<br />

zie het artikel daarover in BBL<br />

On<strong>de</strong>rneming nr. 146 <strong>van</strong> september<br />

2002).<br />

“We willen niet ontkennen dat <strong>de</strong> banken<br />

in <strong>de</strong> jaren negentig algemeen<br />

gezien te weinig proactief zijn opgetre<strong>de</strong>n”,<br />

vervolgt Francis Geets. “Tot aan <strong>de</strong><br />

komst <strong>van</strong> <strong>de</strong> euro hebben ze dankzij <strong>de</strong><br />

diversiteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> munteenhe<strong>de</strong>n geprobeerd<br />

om <strong>de</strong> inkomsten uit internationale<br />

betalingen op het vroegere peil te<br />

hou<strong>de</strong>n. Daarom oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

Commissie dat <strong>de</strong> banken te weinig<br />

inspanningen had<strong>de</strong>n gedaan. Volgens<br />

<strong>de</strong> Commissie negeren <strong>de</strong> banken haar<br />

opvatting dat betalingen een dienstverlening<br />

zijn aan het publiek. Ze vaardig<strong>de</strong><br />

daarom een reglement uit om <strong>de</strong> banken<br />

tot lagere tarieven te dwingen.”<br />

Een stap ver<strong>de</strong>r<br />

In <strong>de</strong>cember 2001 vaardig<strong>de</strong> <strong>de</strong> Europese<br />

Commissie in<strong>de</strong>rdaad meer dwingen<strong>de</strong><br />

en direct toepasbare maatregelen uit<br />

(Reglement 2560/2001). <strong>Het</strong> reglement<br />

regelt <strong>de</strong> kosten <strong>van</strong> grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

overschrijvingen, elektronisch of niet,<br />

<strong>van</strong> betalingen via een <strong>de</strong>bet- of creditkaart<br />

en <strong>van</strong> cashopnamen. Geen<br />

cheques, omdat die te duur en onvoldoen<strong>de</strong><br />

veilig zijn en bovendien steeds<br />

min<strong>de</strong>r gebruikt wor<strong>de</strong>n. <strong>Het</strong> reglement<br />

is <strong>van</strong> toepassing op intracommunautaire<br />

betalingen in euro in <strong>de</strong> vijftien lidstaten<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> Unie: uiteraard in <strong>de</strong> twaalf lan<strong>de</strong>n<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> eurozone, maar ook in <strong>de</strong><br />

drie lan<strong>de</strong>n die <strong>de</strong> eenheidsmunt niet<br />

hebben ingevoerd (Denemarken, Groot-<br />

Brittannië en Zwe<strong>de</strong>n).<br />

Niet-discriminatie en<br />

transparantie<br />

De toepassing <strong>van</strong> het reglement<br />

bekrachtigt het principe <strong>van</strong> <strong>de</strong> niet-discriminatie<br />

tussen binnenlandse (nationale)<br />

en intracommunautaire kosten.<br />

Kortom, in elk land moeten <strong>de</strong> banken<br />

hetzelf<strong>de</strong> tarief hanteren voor binnenlandse<br />

en grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> verrichtingen.<br />

Voor betalingen <strong>van</strong> bedragen<br />

on<strong>de</strong>r 12.500 euro met betaalkaarten is<br />

dat al sinds 1 juli 2002 het geval. Vanaf<br />

1 juli 2003 geldt <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> maatregel voor<br />

betalingen (met hetzelf<strong>de</strong> plafond) via<br />

overschrijving. Concreet zal voor <strong>de</strong><br />

opdrachtgever het binnenlands tarief <strong>van</strong><br />

zijn land gel<strong>de</strong>n en op <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong><br />

wordt het tarief <strong>van</strong> zijn land toegepast.<br />

Voor hogere bedragen blijven <strong>de</strong> ou<strong>de</strong><br />

voorwaar<strong>de</strong>n <strong>van</strong> toepassing, maar <strong>van</strong>af<br />

2006 wordt het plafond opgetrokken tot<br />

50.000 euro voor bei<strong>de</strong> types verrichtingen.<br />

De informatieve opdracht <strong>van</strong> <strong>de</strong> banken<br />

(voorafgaan<strong>de</strong> en volledige kostentransparantie)<br />

ligt al vast in <strong>de</strong> richtlijn <strong>van</strong><br />

1997 en blijft meer dan ooit <strong>van</strong> toepassing.<br />

Sommige maatregelen zijn ook<br />

gunstig voor <strong>de</strong> banken. <strong>Het</strong> binnenlandse<br />

tarief kan enkel wor<strong>de</strong>n toegestaan als<br />

<strong>de</strong> transactie volledig automatisch verloopt<br />

(via STP – Straight Through<br />

Processing). Daarom dient <strong>de</strong> cliënt op<br />

verzoek <strong>van</strong> <strong>de</strong> bank twee noodzakelijke<br />

gegevens te verschaffen: <strong>de</strong> BIC (i<strong>de</strong>ntificatieco<strong>de</strong><br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> buitenlandse bank) en<br />

het IBAN (correct gestructureerd rekeningnummer<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong>).<br />

Zoniet is er een manuele tussenkomst<br />

nodig die wordt aangerekend. Bovendien<br />

is statistische rapportering <strong>van</strong><br />

bedragen on<strong>de</strong>r het plafond <strong>van</strong> 12.500<br />

euro niet langer verplicht, waardoor <strong>de</strong><br />

behan<strong>de</strong>ling vlotter kan verlopen.<br />

Een kritische noot over<br />

ongelijkhe<strong>de</strong>n<br />

“<strong>Het</strong> reglement streeft ongetwijfeld een<br />

lovenswaardig doel na”, zegt Francis<br />

Geets, “maar <strong>de</strong> toepassing er<strong>van</strong> dreigt<br />

<strong>de</strong> ongelijkhe<strong>de</strong>n tussen <strong>de</strong> banksectoren<br />

<strong>van</strong> ie<strong>de</strong>re lidstaat juist te versterken in<br />

plaats <strong>van</strong> <strong>de</strong> harmonisering <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Europese tarieven te stimuleren.<br />

Bovendien is <strong>de</strong> veror<strong>de</strong>ning onbillijk.<br />

Want <strong>de</strong> nationale bankgemeenschappen<br />

die <strong>de</strong> grootste inkomsten zullen verliezen,<br />

zijn precies diegene die in het verle<strong>de</strong>n<br />

het zwaarst hebben geïnvesteerd om<br />

<strong>de</strong> kosten en tarieven <strong>van</strong> binnenlandse<br />

betalingen te drukken. Dat geldt in het<br />

bijzon<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> Belgische banken in <strong>de</strong><br />

jaren zeventig.”<br />

Laten we eerlijk zijn. De grote interne<br />

markt die men ons voorspiegelt, is nog<br />

lang geen realiteit. De bankinfrastructuur<br />

en <strong>de</strong> betaalgewoonten verschillen nu<br />

eenmaal sterk <strong>van</strong> land tot land. Zo kost<br />

een binnenlandse overschrijving in<br />

België bijzon<strong>de</strong>r weinig, terwijl u voor<br />

een gelijkaardige verrichting in Italië<br />

vaak 7 euro moet betalen! Volgens <strong>de</strong><br />

Commissie zullen voortaan <strong>de</strong> internationale<br />

transacties tegen die gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

tarieven moeten gebeuren. Bovendien<br />

zullen <strong>de</strong> banken die een <strong>belang</strong>rijk <strong>de</strong>el<br />

<strong>van</strong> hun inkomsten uit intracommunautaire<br />

betalingen verliezen, moeten investeren<br />

in een nieuwe Europese betalingsinfrastructuur,<br />

namelijk <strong>de</strong> verrekenkamer(s).<br />

Ten slotte staat een <strong>de</strong>rgelijke omwenteling<br />

niet in verhouding tot <strong>de</strong> betrokken<br />

volumes. In 2001 had amper 1,3% <strong>van</strong><br />

het betaalvolume in Europa betrekking<br />

op intracommunautaire verrichtingen.<br />

Wat is het risico voor <strong>de</strong> 98,7% binnenlandse<br />

betalingen? De tariefcompensatie<br />

(verlaging <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘buitenlandse’ tarieven<br />

en relatieve verhoging <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘binnenlandse’<br />

tarieven) wordt onvermij<strong>de</strong>lijk<br />

en in <strong>de</strong> Belgische context kan men zich<br />

afvragen of dat reglement wel bijdraagt<br />

tot het algemeen <strong>belang</strong>.<br />

Welke les kunnen we hieruit leren?<br />

De Europese betalingszone is een <strong>belang</strong>rijke<br />

en onvermij<strong>de</strong>lijke Europese politieke<br />

doelstelling. Ze is met al haar welda<strong>de</strong>n<br />

en beperkingen <strong>de</strong> zaak <strong>van</strong> ie<strong>de</strong>reen,<br />

banken, on<strong>de</strong>rnemingen en consumenten.<br />

In een volgend artikel leggen<br />

we u uit hoe <strong>ING</strong> Groep die uitdaging<br />

aanpakt en hoe ze haar cliënteel helpt<br />

om het best te genieten <strong>van</strong> <strong>de</strong> gebo<strong>de</strong>n<br />

kansen.<br />

▲<br />

Lees het vervolg <strong>van</strong> dit artikel in onze editie<br />

<strong>van</strong> april:<br />

•Wat veran<strong>de</strong>rt er concreet voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemingen<br />

op 1 juli 2003?<br />

•Wat is <strong>de</strong> houding <strong>van</strong> <strong>de</strong> BBL/<strong>ING</strong>?<br />

•Welke toekomst voor <strong>de</strong> geïntegreer<strong>de</strong><br />

betaalzone?<br />

▲<br />

EXTRA INFO<br />

15111.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

• Betaalvoorwaar<strong>de</strong>n in het<br />

Europese reglement


Wedstrijd<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming ‘geregistreer<strong>de</strong> lezers’:<br />

vijf prachtige prijzen te winnen!<br />

Gratis registratie<br />

Niet-geregistreer<strong>de</strong> lezers hebben nog tot<br />

15 maart 2003 <strong>de</strong> tijd om zich gratis te<br />

registreren en aan <strong>de</strong> wedstrijd <strong>de</strong>el te<br />

nemen. Maar wacht niet te lang, want<br />

hoe vlugger u <strong>de</strong> vragen beantwoordt,<br />

<strong>de</strong>s te meer kans u maakt om te winnen.<br />

De toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> voor<br />

geregistreer<strong>de</strong> lezers<br />

Als geregistreer<strong>de</strong> lezer <strong>van</strong> www.bblon<strong>de</strong>rneming.be<br />

hebt u evenwel altijd<br />

prijs! U krijgt namelijk een massa informatie<br />

die voor <strong>de</strong> modale surfer niet toegankelijk<br />

is. Bovendien wordt u via<br />

e-mail op <strong>de</strong> hoogte gehou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

nieuwe inhoud <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming,<br />

nog voor het nummer in <strong>de</strong> bus ligt of<br />

op <strong>de</strong> dag zelf waarop het nummer on<br />

line verschijnt. Meer nog, <strong>de</strong> artikels zijn<br />

vlot beschikbaar, het archief is makkelijk<br />

toegankelijk en via een handige zoekmodule<br />

kunt u doelgericht precieze informatie<br />

opsnorren. En af en toe valt u een<br />

buitenkansje te beurt, zoals nu met onze<br />

wedstrijd ‘geregistreer<strong>de</strong> lezers’!<br />

De BBL beloont <strong>de</strong> trouwe abonnees op <strong>de</strong> elektronische<br />

versie <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming door ze <strong>de</strong> kans te geven op<br />

een mooie prijs. Een uitsteken<strong>de</strong> gelegenheid om u nu te<br />

abonneren. Want om <strong>de</strong>el te nemen aan <strong>de</strong> wedstrijd moet<br />

u geregistreerd zijn op onze website.<br />

Drie vragen<br />

U hoeft alleen te antwoor<strong>de</strong>n op drie<br />

vragen en een schiftingsvraag. U vindt ze<br />

op het websitege<strong>de</strong>elte dat aan onze<br />

geregistreer<strong>de</strong> lezers is voorbehou<strong>de</strong>n. U<br />

kunt <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n vin<strong>de</strong>n door wat te<br />

snuffelen in <strong>de</strong> extra informatie bij <strong>de</strong><br />

verschillen<strong>de</strong> artikelen. Ook die informatie<br />

is enkel toegankelijk voor geregistreer<strong>de</strong><br />

lezers. Als u een beetje zoekt en<br />

een tikkeltje surfervaring hebt, vindt u<br />

beslist <strong>de</strong> juiste oplossingen. Bij <strong>de</strong> schiftingsvraag<br />

moet u wat geluk hebben.<br />

Hoe sneller u antwoordt, hoe groter uw<br />

kans op winnen. Bij ex aequo’s op <strong>de</strong><br />

schiftingsvraag is immers het tijdstip <strong>van</strong><br />

ont<strong>van</strong>gst <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-mail bepalend. <strong>Het</strong><br />

volledige wedstrijdreglement vindt u op<br />

www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be.<br />

Originele hoofdprijs<br />

De winnaar <strong>van</strong> <strong>de</strong> hoofdprijs mag geduren<strong>de</strong><br />

een week een taalcursus naar<br />

keuze volgen in één <strong>van</strong> <strong>de</strong> vestigingen<br />

<strong>van</strong> CERAN L<strong>ING</strong>UA. Hij geniet in een<br />

prachtig ka<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een taalcursus op<br />

maat, rekening hou<strong>de</strong>nd met zijn niveau<br />

en individuele doelstellingen. Een origineel<br />

ca<strong>de</strong>au, aangebo<strong>de</strong>n door CERAN<br />

L<strong>ING</strong>UA! Ook uiterst nuttig, zeker in tij<strong>de</strong>n<br />

waarin <strong>de</strong> kennis <strong>van</strong> vreem<strong>de</strong> talen<br />

almaar <strong>belang</strong>rijker wordt in het zakenleven.<br />

Over CERAN kunt u meer lezen<br />

in het <strong>de</strong>cembernummer <strong>van</strong> BBL<br />

On<strong>de</strong>rneming (nr. 149) of surf naar onze<br />

website (14906.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be).<br />

Bovendien schenkt <strong>de</strong> BBL vier prachtige<br />

Palm-organisers weg. Een onmisbaar<br />

instrument voor <strong>de</strong> zakenman <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

eenentwintigste eeuw!<br />

▲<br />

▲<br />

EXTRA INFO<br />

15113.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

• Wedstrijd ‘geregistreer<strong>de</strong> lezers’<br />

• Wedstrijdreglement<br />

• Zoekmetho<strong>de</strong>s<br />

• BBL: partner <strong>van</strong> CERAN L<strong>ING</strong>UA<br />

International<br />

13<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Wedstrijd BBL On<strong>de</strong>rneming


Fiscale knipoog<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

14<br />

Enkele fiscale tips die<br />

<strong>belang</strong>rijk kunnen zijn voor uw bedrijf.<br />

(Bron: Deloitte & Touche)<br />

▲ ▲<br />

Voorafgaan<strong>de</strong> beslissingen <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> administratie: ruimer<br />

toepassingsgebied <strong>van</strong>af<br />

1 januari 2003<br />

Vanaf 1 januari 2003 kunnen alle belastingplichtigen<br />

aan <strong>de</strong> FOD Financiën<br />

(Fe<strong>de</strong>rale Overheidsdienst) een voorafgaan<strong>de</strong><br />

beslissing aanvragen over <strong>de</strong><br />

wijze waarop <strong>de</strong> fiscale wet zal wor<strong>de</strong>n<br />

toegepast op een specifieke situatie of<br />

verrichting die nog geen fiscale repercussies<br />

heeft gehad.<br />

<strong>Het</strong> toepassingsgebied <strong>van</strong> dit nieuwe<br />

rulingsysteem is veel ruimer dan in <strong>de</strong><br />

vorige regimes. <strong>Het</strong> is voortaan in beginsel<br />

mogelijk om een voorafgaan<strong>de</strong> beslissing<br />

te vragen over elke vraag met<br />

betrekking tot <strong>de</strong> toepassing <strong>van</strong> een<br />

belastingwet (met enkele uitzon<strong>de</strong>ringen).<br />

Veiligheidsbevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong><br />

investeringen:<br />

fiscale voor<strong>de</strong>len<br />

KMO’s en zelfstandigen (vrije beroepen<br />

en han<strong>de</strong>laars) zou<strong>de</strong>n binnenkort kunnen<br />

genieten <strong>van</strong> nieuwe fiscale voor<strong>de</strong>len<br />

voor investeringen in veiligheids-<br />

maatregelen. Om <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze voor<strong>de</strong>len te<br />

kunnen genieten, moeten <strong>de</strong> investeringen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> belastingplichtigen gebeuren<br />

in overeenstemming met <strong>de</strong> technopreventieve<br />

aanbevelingen <strong>van</strong> hun lokale<br />

politiezone.<br />

De belastingplichtigen zou<strong>de</strong>n in<strong>de</strong>rdaad<br />

13,5% <strong>van</strong> het bedrag <strong>van</strong> <strong>de</strong> investeringen<br />

mogen aftrekken in het aanslagjaar<br />

waarin investeringen gebeurd zijn of in<br />

een later aanslagjaar.<br />

Voor <strong>de</strong> KMO’s komt <strong>de</strong>ze maatregel<br />

bovenop het voor<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> investeringsreserve<br />

die werd ingevoerd naar<br />

aanleiding <strong>van</strong> <strong>de</strong> hervorming <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

vennootschapsbelasting.<br />

▲ ▲<br />

Fiches 281 en samenvatten<strong>de</strong><br />

opgaven<br />

Recent verschenen op <strong>de</strong> website <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Administratie voor <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rnemings- en<br />

Inkomensfiscaliteit: <strong>de</strong> nieuwe mo<strong>de</strong>llen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> fiches 281 en <strong>van</strong> <strong>de</strong> samenvatten<strong>de</strong><br />

opgaven.<br />

In afwachting <strong>van</strong> <strong>de</strong> publicatie <strong>van</strong> het<br />

Bericht aan <strong>de</strong> werkgevers en aan <strong>de</strong><br />

an<strong>de</strong>re uitkeer<strong>de</strong>rs <strong>van</strong> inkomsten die in<br />

het inkomstenjaar 2002 aan bedrijfsvoorheffing<br />

wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rworpen, kunt<br />

u <strong>de</strong> individuele fiches en samenvatten<strong>de</strong><br />

opgaven met betrekking tot lonen,<br />

pensioenen, werkloosheidsuitkeringen,<br />

brugpensioenen, ver<strong>van</strong>gingsinkomen,<br />

inkomsten uit pensioensparen, wettelijke<br />

vergoedingen wegens blijven<strong>de</strong> ongeschiktheid,<br />

bezoldigingen <strong>van</strong> bedrijfslei<strong>de</strong>rs,<br />

presentiegel<strong>de</strong>n, prijzen en subsidies,<br />

lijfrenten en tij<strong>de</strong>lijke renten in<br />

PDF-formaat downloa<strong>de</strong>n.<br />

http://fiscus.fgov.be/interfaoifnl/Werkgevers/<br />

Fichesopgaven2002/fichesopgaven.htm<br />

Nieuwe formulieren voor <strong>de</strong><br />

vrijstelling voor bijkomend<br />

personeel<br />

Vanaf aanslagjaar 2003 wordt het mo<strong>de</strong>l<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> nominatieve opgave met het oog<br />

op <strong>de</strong> toekenning of het behoud <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

vrijstelling voor bijkomend personeel<br />

ver<strong>van</strong>gen door een apart mo<strong>de</strong>l voor<br />

elke vrijstellingscategorie:<br />

• bijkomend personeel voor wetenschappelijk<br />

on<strong>de</strong>rzoek (mo<strong>de</strong>l 276<br />

W1);<br />

• bijkomend personeel voor <strong>de</strong> uitbouw<br />

<strong>van</strong> het technologisch potentieel <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming (mo<strong>de</strong>l 276 W2);<br />

• bijkomend personeel tewerkgesteld als<br />

diensthoofd voor <strong>de</strong> uitvoer (mo<strong>de</strong>l<br />

276 W3);<br />

• bijkomend personeel tewerkgesteld als<br />

diensthoofd <strong>van</strong> <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Integrale<br />

kwaliteitszorg (mo<strong>de</strong>l 276 W4).<br />

De nieuwe formulieren zijn weldra<br />

beschikbaar. Intussen kunnen zij al<br />

gedownload wor<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> website <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> AOIF.<br />

http://fiscus.fgov.be/interfaoifnl/Vrijstelling_<br />

art46_KBWIB/inleiding.htm<br />

▲<br />

In<strong>de</strong>xeringscoëfficiënt voor<br />

<strong>de</strong> kadastrale inkomens<br />

De coëfficiënt voor <strong>de</strong> in<strong>de</strong>xering <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

kadastrale inkomens en voor het bedrag<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> woningaftrek bedraagt 1,3391:<br />

• voor <strong>de</strong> toepassing <strong>van</strong> <strong>de</strong> onroeren<strong>de</strong><br />

voorheffing in het aanslagjaar 2003;<br />

• inzake <strong>de</strong> personenbelasting voor het<br />

aanslagjaar 2004.<br />

<strong>Het</strong> geïn<strong>de</strong>xeer<strong>de</strong> bedrag voor <strong>de</strong><br />

woningaftrek in <strong>de</strong> personenbelasting is<br />

bijgevolg 4.017,00 EUR in het aanslagjaar<br />

2004. <strong>Het</strong> geïn<strong>de</strong>xeer<strong>de</strong> bedrag <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> verhoging voor <strong>de</strong> echtgenoot en <strong>de</strong><br />

personen ten laste is 335,00 EUR.


Surf naar www.bbl-on<strong>de</strong>rneming.be<br />

<strong>Het</strong> vorige nummer <strong>van</strong> BBL On<strong>de</strong>rneming is enkel beschikbaar in<br />

elektronische versie. Als u in <strong>de</strong> afgelopen perio<strong>de</strong> nog geen bezoekje hebt gebracht<br />

aan onze site, dan moet u dat zeker nu doen.<br />

Wat kunt u lezen in nummer 150 (januari 2003):<br />

Michel Zuidgeest,<br />

General Manager <strong>van</strong><br />

<strong>ING</strong> Contact Centre<br />

▲<br />

Marketing en management<br />

On<strong>de</strong>rnemers en<br />

bedrijfsaansprakelijkheid<br />

Als bestuur<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een vennootschap<br />

hebt u niet alleen een boel<br />

verplichtingen en<br />

verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n, maar loopt u<br />

ook steeds meer risico op<br />

aansprakelijkheidsvor<strong>de</strong>ringen als er iets<br />

fout loopt. Een stand <strong>van</strong> zaken.<br />

▲<br />

Marketing en management<br />

Van call center tot (internet)<br />

contact center<br />

<strong>Het</strong> begrip call center <strong>de</strong>kt al een tijd <strong>de</strong><br />

lading niet meer. Vandaag integreren<br />

contact centers traditionele en nieuwe<br />

communicatiekanalen naadloos in<br />

elkaar: telefonie, fax, e-mail en<br />

webapplicaties. De klant kiest zelf op<br />

welke manier hij met uw on<strong>de</strong>rneming<br />

in contact wenst te komen.<br />

▲<br />

Exclusief op <strong>de</strong> website<br />

▲ ▲<br />

Krediet en financieel beleid<br />

SOCAME:<br />

het jaar drie <strong>van</strong> <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<br />

De maatschappijen voor on<strong>de</strong>rlinge<br />

borgstelling Socame zijn met een<br />

grondige veran<strong>de</strong>ring bezig, in het<br />

<strong>belang</strong> <strong>van</strong> alle zelfstandige aangesloten<br />

coöperanten.<br />

Buitenlandse han<strong>de</strong>l<br />

De European Business Desks in<br />

Centraal- en Oost-Europa – <strong>de</strong>el 4<br />

Roemenië: <strong>ING</strong> als trendsetter<br />

Met elf vestigingen in <strong>de</strong> <strong>belang</strong>rijkste<br />

commerciële centra en 280 werknemers<br />

is <strong>ING</strong> niet alleen een trendsetter in<br />

Roemenië, maar ook een<br />

vooraanstaan<strong>de</strong> buitenlandse bank waar<br />

u terechtkunt voor een bre<strong>de</strong> waaier <strong>van</strong><br />

financiële producten.<br />

Nieuwsberichten en <strong>de</strong> aankondiging <strong>van</strong> speciale seminaries vindt u on<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> rubriek NEWS op onze website.<br />

Elk ‘elektronisch nummer’ bevat eveneens een nieuwe “fiscale knipoog”!<br />

Ga dus regelmatig een kijkje nemen om up-to-date te blijven!<br />

15<br />

BBL On<strong>de</strong>rneming • februari 2003 • 151<br />

Vorig nummer


G&CO<br />

Samen kunnen we bergen verzetten<br />

Een dui<strong>de</strong>lijke visie en concrete doelstellingen, daar begint uw on<strong>de</strong>rneming<br />

mee. Vervolgens een gezon<strong>de</strong> dosis lef, doorzettingsvermogen en werkkracht.<br />

Maar u hebt nog meer kans om te slagen als uw inspanningen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r-<br />

steund door specialisten die alle financiële aspecten <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming<br />

kennen. Voor die steun kunt u rekenen op <strong>ING</strong>. De BBL en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re on<strong>de</strong>rne-<br />

mingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>ING</strong>-groep vullen elkaar perfect aan.<br />

Ze kennen onze thuismarkt als hun broekzak. En in<br />

64 an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n staan 100.000 <strong>ING</strong>-me<strong>de</strong>werkers<br />

klaar om heel kort op <strong>de</strong> bal te spelen. Zodat u <strong>van</strong> uw on<strong>de</strong>rneming een nog<br />

groter succes kunt maken.<br />

T O T M O R G E N

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!