verkooptentoonstelling 2008 - Kunsthandel Mark Smit, Ommen

verkooptentoonstelling 2008

Wilhelm Ferdinand Abraham Isaac ‘Willem’ Vaarzon Morel | 1868 - 1955
Elegante dames op de markt in Middelburg
Olie op doek 53 x 67 cm, gesigneerd rechtsboven
Omslag:
Johannes Carolus Bernardus ‘Jan’ Sluijters | 1881 - 1957
Voorjaarsbloemen in een vaas
Voor beschrijving zie pag. 66.
Pagina 1:
Hendrik Willem Mesdag | 1831 - 1915
De verkoop van de visvangst op het strand van Scheveningen
Voor beschrijving zie pag. 38.

Verkooptentoonstelling 2008
Zaterdag 9 t/m zondag 24 februari
Openingstijden tentoonstelling: dinsdag t/m zondag 11.00 – 17.00 uur
(maandagen gesloten)
Voor informatie en prijzen
kunt u contact opnemen met:
Mr Mark H.G. Smit
0529 - 469 280
info@marksmitkunsthandel.nl
Anna S.J. Smit-Loor
0529- 469 280
asmit@marksmitkunsthandel.nl
Mark Smit Kunsthandel B.V.
Markt 5 7731 DB Ommen
T 0529 - 469 280 F 0529 - 469 282
www.marksmitkunsthandel.nl
Buiten tentoonstelling geopend:
woensdag t/m zaterdag van 11.00-17.00 uur en op afspraak

Mark Smit, Anna Smit-Loor en Mariken Keunen.
Voorwoord
La primavera [lente], L’estate [zomer], L’autunno [herfst] en
L’inverno [winter]; op meesterlijke wijze componeerde Antonio
Vivaldi in 1725 De vier jaargetijden, een cyclus van vier concerten
waarin de vier seizoenen muzikaal worden getypeerd. Die spelen
sinds eeuwen ook een belangrijke rol in de Nederlandse landschaps-
schilderkunst. Elk seizoen kent zijn eigen type weer met bijbeho-
rende lichteffecten. In de zeventiende eeuw spanden vele schilders,
onder wie Jan van Goyen en Jacob van Ruisdael, zich in om het
Hollandse licht van elk jaargetijde optimaal weer te geven.
Vanaf het begin van de negentiende eeuw werd het licht in de
Nederlandse provinciën herontdekt door de schilders van de Neder-
landse Romantiek, die daaraan een eigen interpretatie gaven. De
schilders wisten het landschap met nauwkeurige penseeltoets vast
te leggen. In onze collectie treft u een sfeervol ijsgezicht aan van
de romantische schilder Anthony Andreas de Meijier (1806-1867),
waarin hij op knappe wijze het licht van een winter in Holland
heeft weergegeven (p. 7). Waar dat licht wordt tegengehouden
door molens en figuren ontstaan picturaal interessante schaduw-
gebieden. Adrianus Eversen (1818-1897) speelt in Stadsgezicht met
figuren met zomers licht, dat van rechts de gevels van de huizen
doet oplichten (p. 9).
Ook de schilders van de Haagse School concentreerden zich op het
Nederlandse landschap met zijn zo karakteristieke wisselend licht.
Ze schilderden meestal aan zee en in de duinen bij Scheveningen of
Katwijk, maar ook in de Nederlandse polders of op de zandgronden
in Het Gooi, Drenthe of Brabant. Met losse toets creëerden zij een
nieuw soort kunst waarin het Nederlandse landschap en zeegezicht
met zijn sterk wisselende weertypes en lichteffecten een hoofdrol
speelde. Jan Hendrik Weissenbruch (1824-1903) zei eens: ‘Licht en
Lucht, dat zijn de grote tovenaars. We moeten het van boven heb-
ben’. En een befaamde uitspraak van Willem Maris (1844-1910) is:
‘Ik schilder geen koeien, maar lichteffecten’. Een goed voorbeeld

uit onze collectie is de aquarel Koeien aan de waterkant van Willem
Roelofs (1822-1897); de herfst is op komst maar onder een stra-
lende najaarszon grazen nog de koeien (p. 24). De koude en trage
atmosfeer van een winterse dag in de Hollandse polder is treffend
weergegeven in het Winterlandschap bij Overschie van Paul Gabriël
(1828-1903; p. 26).
In het begin van de twintigste eeuw werkten schilders als Jan
Toorop (1858-1928), Piet Mondriaan (1872-1944), Leo Gestel (1881-
1941) en Jan Sluijters (1881-1957) met een nieuwe benadering van
het licht door deze als het ware in kleurfactoren te ontleden via
kleurpuntjes of -streepjes. In deze zogenoemde luministische of
neo-impressionistische stijl lieten ze zich inspireren door het licht
op Walcheren, met name in Domburg. De van oorsprong Haagse
kunstenares Jacoba van Heemskerck (1876-1923) schilderde onder
invloed van de nauwelijks oudere Mondriaan in 1909 het baanbre-
kende werk Iepenlaan bij Domburg (p. 63). Haar sensatie van het
Zeeuwse landschap vertaalde ze door fel blauwe, paarse en groene
kleuren te gebruiken.
De schilders van de Groninger Ploeg gingen vanaf de jaren twintig
het Groningse platteland op. Onder invloed van de Duitse expres-
sionist Kirchner (1880-1938) schilderden zij met grove streken in
felle kleuren het noordelijk landschap. Dat is goed te zien op het
zonovergoten Gezicht op Saaksum van Johan Dijkstra (1896-1978;
p. 79). Zoals bij Vivaldi zijn dus alle seizoenen in onze collectie goed
en gevarieerd vertegenwoordigd.
Graag attendeer ik u op de aantrekkelijke (muziek) theater-voor-
stellingen in de catalogus. Een zeldzaam werk is De loge van Martin
Monnickendam (1874-1943); niet vaak komen er goede werken van
deze schilder op de markt (p. 54). Heel bijzonder is ook de gouache
van de beroemde Duitse satiricus Ferdinand von Reznicek (1868-
1909; p. 49). Beide kunstenaars typeren op karakteristieke wijze het
theaterpubliek aan het begin van de twintigste eeuw.
Mark Smit Kunsthandel (moderne zaal).
De collectie moderne kunst wordt met zorg uitgebreid. Voortdu-
rend zoeken wij naar abstracte werken van goede kwaliteit uit de
jaren veertig, vijftig en zestig. De werken van Willem Hussem (1900-
1974; p. 89) en Geer van Velde (1898-1977; p. 95) zijn hier uitsteken-
de voorbeelden van. Met onze collectie, die de periode 1800-1970
bestrijkt, proberen wij de kunstliefhebber een gevarieerd aanbod
te bieden. Wij hebben schilderijen in verschillende prijsklassen en
genres, zodat de beginnende kunstkoper zowel als de meer ervaren
verzamelaar bij ons in Ommen te kust en te keur kan gaan.
In de afgelopen zes jaar heeft onze firma een sterke groei door-
gemaakt. Zodoende hebben wij het spectaculaire meesterwerk
Gezicht op Keizersgracht / hoek Reguliersgracht te Amsterdam van
George Hendrik Breitner (1857-1923) kunnen kopen. Door de prach-
tige penseelvoering en het zonnige kleurgebruik wordt dit doek
door velen beschouwd als een hoogtepunt van het Hollands impres-
sionisme. Het werk was tot 20 januari 2008 als bruikleen van onze
kunsthandel aan het Museum Mesdag te Den Haag te bewonderen
op de tentoonstelling Dwars door de stad aldaar en wordt momen-
teel kundig schoongemaakt door onze restaurateur.
De groei maakte ook personele uitbreiding noodzakelijk. Daarom
is drs. Mariken Keunen onlangs bij ons in dienst getreden. Zij is
kunsthistorica en zal zowel voor als achter de schermen werkzaam
zijn. Mariken zal graag met u kennismaken op de tentoonstelling in
onze kunsthandel.
Wij hopen dat onze veelzijdige presentatie bij u gevoelige snaren
weet te raken. U bent van harte welkom op de tentoonstelling.
Graag tot ziens in Ommen.
Ommen, januari 2008
Mark Smit

t
Anthony Andreas de Meijier
De Meijier is een van de leerlingen van de beroemde Andreas
Schelfhout (1787-1870). Andere bekende leerlingen zijn Wijnand
Nuyen (1813-1839), Johan Bartold Jongkind (1819-1891) en H.J.
Weissenbruch (1824-1903). Specialiteiten van Schelfhout waren
wolkenpartijen en ijsgezichten (in de 19de eeuw waren de winters
veel strenger dan nu het geval is). Die kwaliteiten treffen we ook
aan in dit schilderij van zijn begaafde leerling.
Topografisch is dit schilderij uit 1855 heel interessant: het geeft een
goed beeld van hoe de omgeving van Den Haag er in 1855 uitzag
en hoe de oude en de nieuwe tijd, windkracht en stoom, toen
samengingen.
Op de achtergrond het Den Haag zoals dat grotendeels in de
Gouden Eeuw vorm heeft gekregen, met tekenen van de opko-
mende industrialisatie. Rechts naast de molen op de voorgrond zien
we (v.l.n.r.) de toren van de Grote of Sint Jacobskerk (15de eeuw),
daarnaast wat kleiner de contouren van, vermoedelijk, de Waalse
Kerk die in 1808 werd gebouwd; in het midden het silhouet van de
Nieuwe Kerk (1649-1656). Rechts daarvan rukt de nieuwe tijd op. In
het midden de pijpen van Pletterij Enthoven, het eerste en belang-
rijkste moderne bedrijf in Den Haag dat op kolen en stoom draaide,
waar metaal gegoten en geplet werd en dat tussen 1825 en 1905
gevestigd was op wat nu de Pletterijkade heet.
Vanaf uiterst rechts stoomt een trein op naar station Hollands Spoor
dat toen nog aan de rand van Den Haag was gelegen. De ‘oude’ lijn,
de spoorlijn van Amsterdam naar Haarlem, was in 1843 doorgetrok-
ken naar Den Haag en lag nog niet op een hoge spoordijk zoals nu
al meer dan een eeuw het geval is. Op de voorgrond links aan de
Trekvliet de Laakmolen, die in deze vorm sinds 1699 op de plaats
staat waar hij nu nog staat. Detail
Huidige situatie

Anthony Andreas de Meijier | 1806 - 1867
Winterlandschap bij de Trekvliet en de Trekweg, even buiten Den Haag
Olie op paneel 54.5 x 76 cm, verso gesigneerd en gedateerd 1855

Eduard Alexander Hilverdink | 1846 - 1891
Figuren op de Prins Hendrikkade met de Schreierstoren, Amsterdam
Olie op paneel 23 x 32 cm, gesigneerd linksonder
Charles Henri Joseph Leickert | 1816 - 1907
Figuren in een winters straatje
Olie op paneel 25 x 20 cm, gesigneerd rechtsonder

Adrianus Eversen | 1818 - 1897
Zomers stadsgezicht met figuren
Olie op paneel 33 x 44 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen

Andreas ‘Andries’ Schelfhout | 1787 - 1870
Strandgezicht met bomschuiten en figuren
Aquarel 14.2 x 20 cm, gesigneerd linksonder
10
Charles Henri Joseph Leickert | 1816 - 1907
Figuren op het strand bij opkomende zon
Olie op paneel 24.7 x 30 cm (ovaal),
gesigneerd rechtsonder met initialen

Charles Henri Joseph Leickert | 1816 - 1907
Panoramisch landschap met een stad in het verschiet
Olie op doek 66.5 x 100 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd ‘67
11

Johannes Hermanus Barend Koekkoek | 1840 - 1912
Woelige zee met diverse schepen
Olie op doek 64 x 100 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ‘61
Herkomst: Kunsthandel P.A. Scheen, Den Haag.
Literatuur: P.A. Scheen, Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars 1 0-1 0, Den Haag 1981, afbeelding 345.
1

Everhardus Koster | 1817 - 1892
Zeilschepen in een riviermonding
Olie op paneel 52.7 x 72.6 cm, gesigneerd linksonder
Christiaan Cornelis Kannemans | 1812 - 1884
Hollandse zeilschepen op een woelige zee
Olie op paneel 33.7 x 44.6 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1856
1

Andreas ‘Andries’ Schelfhout | 1787 - 1870
IJsgezicht met schaatsers en koek-en-zopie
Olie op paneel 29.3 x 41 cm, gesigneerd linksonder en te dateren omstreeks 1825
1

Frederik Marinus Kruseman | 1816 - 1882
Winterlandschap met houtsprokkelaar
Olie op paneel 17.2 x 22.8 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1860
Herkomst: Part. bezit, Zwitserland.
1

Albertus Verhoesen | 1806 - 1881
Een pauw, kippen en een haan in een zonnig landschap
Olie op paneel 13.3 x 17.8 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1877
Albertus Verhoesen | 1806 - 1881
Haan, kippen en kuikens bij een korf
Olie op paneel 13.3 x 17.8 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1877
1
Hermanus Willem Koekkoek | 1867 - 1929
Grenadier
Olie op paneel 15 x 7.5 cm, gesigneerd linksonder met initialen

Johan ‘Mari’ Henri ten Kate | 1831 - 1910
Kinderen spelend bij de picknicktafel
Olie op doek 60.5 x 90 cm, gesigneerd linksonder
Herkomst: The Horner Gallery, Sheffield, Engeland.
1

Johannes Christiaan Karel Klinkenberg | 1852 - 1924
Stadsgezicht
Olie op paneel 20.3 x 29 cm, gesigneerd linksonder
1
Johannes Jacobus Maria ‘Jan’ Bogaerts | 1878 - 1962
Roze roosjes in een vaas
Olie op doek 40 x 35 cm, gesigneerd rechtsboven
en gedateerd 1913

Johannes Christiaan Karel Klinkenberg | 1852 - 1924
Gezicht op de Amstel met de Magere Brug, Amsterdam
Aquarel 35.2 x 53 cm, gesigneerd rechtsonder
1

Willem Karel Nakken | 1835 - 1926
Laden van de hooiwagen tijdens een zonovergoten dag
Olie op doek 46 x 96 cm, gesigneerd rechtsonder
Herkomst: Part. bezit, Engeland.
Tentoonstelling: Kampen, Stedelijk Museum, Boeren en Boerderijen 1 0-1 0, 30 jun.- 24 sep. 2006.
0

Willem Roelofs | 1822 - 1897
Zomers landschap met schapen en herder bij een boerderij
Olie op paneel 32.6 x 58.3 cm, gesigneerd rechtsonder
1

Hendrik Johannes Weissenbruch | 1824 - 1903
Windmolens in een polderlandschap
Aquarel 35.5 x 22.5 cm, gesigneerd linksonder
Herkomst: Part. bezit, Verenigde Staten.

Willem Maris | 1844 - 1910
Koeien melken
Aquarel 31 x 21 cm, gesigneerd linksonder
Hendrik Johannes Weissenbruch | 1824 - 1903
Koe in een weids landschap
Olie op doek op paneel 21.2 x 33.5 cm, gesigneerd rechtsonder

Willem Roelofs | 1822 - 1897
Koeien aan de waterkant
Aquarel 62.5 x 37 cm, gesigneerd linksonder

Jozef Israels | 1824 - 1911
Meisje in de duinen
Aquarel 16 x 28.5 cm, gesigneerd linksonder
Herkomst: Part. bezit, Engeland.
Lodewijk Franciscus Hendrik ‘Louis’ Apol | 1850 - 1936
Winterlandschap
Gouache 17.8 x 25.5 cm, gesigneerd linksonder

Paul Joseph Constantin Gabriël | 1828 - 1903
Landschap bij Overschie in de winter
Olie op doek 76 x 102 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1899
Herkomst: De Larensche Kunsthandel, Amsterdam, 1911; Coll. H.E.
ten Cate, Almelo; Kunsthandel E.J. van Wisselingh & Co, Amsterdam,
1974, S 9076.
Literatuur: W. Steenhoff, Elseviers Geïllustreerd Maandschrift (nr.
31), P.J.C. Gabriël, 1906, afbeelding pag. 82; Op de hoogte, Maand-
schrift voor de huiskamer, Amsterdam 1909, afbeelding pag. 218; D.
Hannema, De H.E. ten Cate collectie, Rotterdam 1955, afbeelding nr.
87, cat. nr. 71; R.J.A. te Rijdt, Bulletin van het Rijksmuseum, Constan
Gabriël, Amsterdam 2007, afbeelding pag. 250, nr. 7.
Tentoonstelling: Amsterdam, Larensche Kunsthandel, Tentoonstel-
ling P.J.C. Gabriël, apr.-mei 1910, nr. 12; Den Haag, Kunstzaal Kley-
kamp, Tentoonstelling P.J.C. Gabriël onder leiding van de Larensche
Kunsthandel, dec. 1911, nr. 1; Amsterdam, Kunsthandel Huinck
& Scherjon, Tentoonstelling van Nederlandsche Schilderkunst, 14
feb.-14 mrt. 1931, nr. 14; Amersfoort, Armando Museum, Collectie
Kamerbeek, 10 jul.-16 sep. 2007. Etiketten verso

t
Paul Joseph Constantin Gabriël
Onder een winterse lucht loopt iets boven het midden van het doek
de horizon. Evenwijdig met die vlakke horizon op de voorgrond
een bevroren vaart of wetering over de hele breedte van het doek.
Parallel met de vaart een hekwerk. Deze horizontale structuur wordt
doorbroken door in de verte op elkaar toelopende lijnen van de
twee sloten; aan de linker sloot twee windmolens. De wieken van de
voorste leiden het oog naar de tweede. De molens geven een massief
verticaal accent dat wordt ondersteund door de op de voorgrond
in de sneeuw lopende man. Links in het barre winterse polderland
de suggestie van een andere man. Aan de horizon silhouetten van
andere molens en een kerktoren. In de lucht enkele vogels.
In deze subtiel geconstrueerde compositie heeft Gabriël treffend de
Johannes Bosboom | 1817 - 1891
De Bakenesserkerk te Haarlem
Olie op paneel 9 x 12 cm, gesigneerd rechtsonder
Literatuur: C.H. Dinkelaar, D.L. Kaatman, Johannes Bosboom (1 1 -1 1),
Schilder van licht, schaduw en kleur, Laren 1999, afbeelding pag. 139, cat. nr.
KN 8-1.
koude en trage atmosfeer van een winterse dag in een Hollandse
polder weergegeven. Voor het schilderen van weidse polders, met
of zonder molens, had Gabriël een voorliefde, zoals Hendrik Mesdag
die had voor vissersboten op zee en op het strand en Jan Weissen-
bruch voor de duinen bij Den Haag en de plassen bij Noorden.
Dit vrij grote landschap komt uit Gabriëls laatste periode, toen hij
met een losse toets schilderde en meer dan ooit vormen abstraheer-
de. Het contrast met de fijngeschilderde winterlandschappen uit zijn
romantische beginperiode (ca. 1852) kon niet groter zijn.
Overigens zijn winterlandschappen in het oeuvre van Gabriël spaar-
zaam. Gewoonlijk gaf hij de voorkeur aan zomerse landschappen.

David Adolph Constant Artz | 1837 - 1880
Breiend vissersmeisje in de duinen
Aquarel en gouache 42.5 x 58.5 cm, gesigneerd rechtsonder
Emily Farmer | 1826 - 1905
Haar eerste verstelwerkje
Aquarel en gouache 28 x 20 cm,
gesigneerd linksonder met initialen en gedateerd 1881

Jozef Israels | 1824 - 1911
Jongen en meisje, spelend op het strand
Olie op doek 53.5 x 90 cm, gesigneerd rechtsonder
Herkomst: Kunsthandel A. Preyer, Den Haag, nr. 2883.
Literatuur: The New York Herald, 12 jul. 1914, met afbeelding; The
Art Journal, jan. 1898, The Collection of I. Julius Weinberg Esq,
Dundee, met afbeelding.
Is ’t wonder, dat een visschersknaap
Der zee zijn hart moet geven?
Ze omringt hem reeds in d’eersten slaap
en mengt zich met zijn leven.
Dat dichtte de bijschriftenpoëet Nicolaas Beets in 1861 in De
kinderen der zee. Schetsen naar het leven aan onze Hollandsche
stranden door Jozef Israels. Gravuren van J.H. Rennefeld. Met ge-
dichten van Nicolaas Beets. Deze uitgave zou verscheidene malen
worden herdrukt.
Vanaf 1856 schilderde Jozef Israels visserstaferelen nadat anderen
hem vanaf ca. 1820 waren voorgegaan, onder wie Elchanon
Verveer. Van spelende visserskinderen heeft Jozef Israels verschil-
lende variaties gemaakt en dit is zeker een van de mooiste. De
achtergrond: lucht, zee en branding, de plassen en het zand van
het strand zijn verfijnd geschilderd. Maar het gaat om het ver-
tederende spel van de kinderen. Op dit schilderij is echter niet
alleen het onbezorgde heden van deze kinderen vastgelegd,
maar wordt er ook vooruitverwezen naar de toekomst: hij zal
gaan varen (het scheepje) en zij zal wat hij aan vis gevangen
heeft, verkopen (de mand).

‘Johannes Evert’ Hendrik Akkeringa | 1861 - 1942
Petunia’s in een gemberpot
Olie op doek 33.8 x 44 cm, gesigneerd rechtsonder
0

Paul Joseph Constantin Gabriël | 1828 - 1903
Viooltjes
Olie op paneel 27 x 17.3 cm, gesigneerd rechtsonder
Hobbe Smith | 1862 - 1942
Viooltjes in een pot
Olie op doek 30 x 20 cm, gesigneerd rechtsonder
1

Lodewijk Franciscus Hendrik ‘Louis’ Apol | 1850 - 1936
Wandelaar in winters landschap
Olie op doek 30 x 40 cm, gesigneerd linksonder
Eere-tentoonstelling Jacob Maris, met rechtsonder het schilderij
Een molen in winterse sneeuw.
t
Jacobus Hendricus ‘Jacob’ Maris
Na 1871, toen hij weer in Den Haag was gaan wonen, heeft Jacob
Maris verschillende molens geschilderd. Op zijn vierendertigste had
hij Parijs verlaten vanwege de onrust en dagelijkse moeilijkheden
ten gevolge van de Frans-Duitse oorlog en de daaropvolgende
Commune van Parijs. In zijn Parijse tijd (1864-1871) maar ook later
nog, schilderde Maris – behalve kopieën en varianten op verzoek
van kunsthandelaren en andere opdrachtgevers – genreachtige
meisjes- en vrouwenportretten, stads- en dorpsgezichten en zelfs
oriëntalistische schilderijen à la mode.
Terug in Den Haag schilderde hij eveneens stads- en dorpsgezich-
ten (van Den Haag, Amsterdam, Dordrecht en omgeving), land-
schappen met veel water en strandtaferelen met bomschuiten à la
Mesdag. Een aantal van zijn stads- en dorpsgezichten zijn capric-
cio’s, d.w.z. dorps- en stadsgezichten met reëel bestaande gebou-
wen in een gefantaseerd geheel. Misschien is deze molen in een
dorpse omgeving ook zo’n capriccio. Jacob Maris schilderde in het
algemeen eerder een portret van een molen of een gezicht op een
molen dan zoals Gabriël molens in een landschap.

Jacobus Hendricus ‘Jacob’ Maris | 1837 - 1899
Een molen in winterse sneeuw
Olie op doek 48 x 39 cm, gesigneerd rechtsonder en
te dateren 1888
Herkomst: Kunsthandel E.J. van Wisselingh, Amster-
dam, nr. 4439; Coll. Neervoort van de Poll; Coll. J.L.
Wijers.
Literatuur: Tent. cat. Eere-tentoonstelling Jacob
Maris, Amsterdam 1899, met afbeelding; Th. de Bock,
Jacob Maris 0 photogravures naar zijne werken,
Amsterdam 1899, cat. nr. 65, met afbeelding.
Tentoonstelling: Den Haag, Haagsche Kunstkring,
Tentoonstelling van werken door Jacob, Matthijs en
Willem Maris, dec. 1893, nr. 19; Den Haag, Pulchri
Studio, Eere-tentoonstelling Jacob Maris, okt. 1899,
nr. 38; Amsterdam, Arti et Amicitiae, Eere-tentoon-
stelling Jacob Maris, dec. 1899, nr. 36; Den Haag,
Gemeente Museum, Maris tentoonstelling, 22 dec.
1935-2 feb. 1936, nr. 95; Amsterdam, Stedelijk Mu-
seum, Maris tentoonstelling, 8 feb.-8 mrt. 1936, nr. 95.

Bernardus Johannes Blommers | 1845 - 1914
Tijd om te gaan slapen
Aquarel 23.5 x 28 cm, gesigneerd rechtsonder
Mark Lancelot Symons | 1887 - 1935
Lezend meisje in haar kamer
Olie op doek 56 x 48 cm, gesigneerd linksonder

Bernardus Johannes Blommers | 1845 - 1914
Interieur met een moeder en haar twee kinderen
Olie op doek 56 x 74 cm, gesigneerd rechtsonder
Herkomst: Part. bezit, Canada.

Willem Roelofs | 1822 - 1897
Windmolen in een polderlandschap
Olie op paneel 9 x 12.6 cm, gesigneerd linksonder met initialen
Tentoonstelling: Amersfoort, Armando Museum, Collectie Kamerbeek, 10 jul.-16 sep. 2007.
Willem Roelofs | 1822 - 1897
Polderlandschap met drinkende koeien
Olie op paneel 9 x 12.6 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen
Tentoonstelling: Amersfoort, Armando Museum, Collectie Kamerbeek, 10 jul.-16 sep. 2007.

Anton Mauve | 1838 - 1888
Boer met schaapskudde op de Larense hei
Aquarel en gouache 48.2 x 74 cm, gesigneerd rechtsonder
Literatuur: Max Rooses, Het Schildersboek, Nederlandse schilders der negentiende eeuw,
Amsterdam 1895, afbeelding pag. 32.
Tentoonstelling: Kampen, Stedelijk Museum, Boeren en Boerderijen 1 0-1 0, 30 jun.-24 sep. 2006.

Hendrik Willem Mesdag | 1831 - 1915
De verkoop van de visvangst op het strand van Scheveningen
Olie op doek 125.5 x 102 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1897

t
Hendrik Willem Mesdag
‘In de verte zacht melodisch suizen...
Blanke lijn van ’t drooggelopen strand
Paarlemoeren plasjes langs den kant,
En er in de pinken en de buizen.’
Dit fragment uit een gedicht van Mesdags tijdgenoot Jacob Win-
kler Prins, de zoon van de stichter van de encyclopedie, evenals
Mesdag afkomstig uit Groningen, geeft uitstekend de toestand op
dit schilderij weer. Op het strand ligt een schuit, een bomschuit,
de opvolger van de pink. Dorpen aan zee zoals Scheveningen,
Katwijk, Noordwijk en Zandvoort hadden geen haven en de brede
platboomde visserschepen ‘strandden’ als het ware met hun vangst
opzettelijk op de zandstrook voor de duinen. De bomschuit is net
aangeland en de plat- en rondvis wordt door de bemanning uitge-
laden, gesorteerd en, onder stedelijk toezicht, per afslag verkocht
aan vrouwen in Scheveningse klederdracht. Die brachten de vis
daarna in manden op hun hoofd naar de markt in de stad om ze
daar te verkopen. De focus van Mesdag ligt niet op het menselijk
handelen, maar op de inbedding daarvan in de natuur (de zee, het
strand en de lucht) èn op het schip dat de onbarmhartigheid van
de natuur heeft doorstaan.
Het thema van vrouwen die vis kopen om het op de markt door te
verkopen is ook geschilderd door collega’s van Mesdag (o.a. Ber-
nard Blommers, Philip Sadée), maar zij hebben de mensen dichtbij
gehaald en tot hoofdpersoon gemaakt. Op dit schilderij lijkt het
schip de hoofdpersoon. Het is gemaakt in de tweede helft van
Mesdags carrière als schilder, drie jaar voor Herman Heijermans zijn
internationaal beroemde toneelstuk Op hoop van zegen schreef,
waarin het gevleugelde woord: ‘De vis wordt duur betaald’, d.w.z.
met mensenlevens.
Het is typisch voor Mesdag dat hij afstand houdt en zich minder
bekommert om de anekdote dan om de talloze verschijningen van
de zee, het strand en de lucht erboven en het schip daartussen.
Heel mooi heeft Mesdag hier de verslapte zeilen weergegeven.
De voorgrond, met de roestige ankers links en de verfijnd weer-
gegeven weerspiegeling van het schip in de plassen rechts, heeft
hij evenveel aandacht gegeven als de typisch Hollandse lucht met
overdrijvende wolken.
Signatuur
Jan Willem ‘Willy’ Sluiter | 1873 - 1949
Portret van de schilder H.W. Mesdag
Gemengde techniek op papier 45 x 35 cm,
gesigneerd linksboven
Annotatie linksboven: ‘In memoriam H.W. Mesdag’.
Literatuur: Dr H.E. van Gelder, Honderd jaar Haagse
Schilderkunst in Pulchri Studio, Amsterdam 1947,
afbeelding nr. 33; M. Peters e.a., Willy Sluiter
Gentleman-kunstenaar, Dordrecht 1999,
afbeelding pag. 59.

Antonie Lodewijk Koster | 1859 - 1937
Kleurrijke bollenvelden
Olie op doek op schildersboard 30 x 44 cm, gesigneerd rechtsonder
Herkomst: Part. bezit, Duitsland.
0

‘Johannes Evert’ Hendrik Akkeringa | 1861 - 1942
Twee meisjes spelen met hun konijntjes
Olie op paneel 15.5 x 22 cm, gesigneerd rechtsonder
Gerhard Arij Ludwig Morgenstjerne Munthe | 1875 - 1927
Bomschuit op het strand bij ondergaande zon
Olie op schildersboard 20 x 15 cm, gesigneerd linksonder
1

Wilhelmus Hendrikus Petrus ‘Willem’ de Zwart | 1862 - 1931
Figuren en bomschuiten op het strand
Aquarel en gouache 34 x 47.5 cm, gesigneerd rechtsonder
Literatuur: Vergelijk met ets: R. Bionda, Willem de Zwart, Haarlem 1984, afbeelding pag. 100, nr. 46.

Johan Frederik Cornelis Scherrewitz | 1868 - 1951
Schelpenvisser in de branding
Olie op doek 80 x 125 cm, gesigneerd linksonder
Herkomst: Kunsthandel Noortman, Londen.
Willem Bastiaan Tholen | 1860 - 1931
Havengezicht met zeilboten
Aquarel 40 x 55.5 cm, gesigneerd rechtsonder

Lodewijk ‘Louis’ Soonius | 1883 - 1956
Figuren op het strand van Scheveningen met op de achtergrond het Kurhaus
Olie op schildersboard 26 x 33.5 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1919

‘Isaac’ Lazerus Israels | 1865 - 1934
Lezende dame in het park
Olie op doek 66.5 x 54.5 cm, gesigneerd rechtsonder

Tinus de Jongh | 1885 - 1942
Bedrijvigheid op de Dam te Amsterdam
Aquarel en gouache 42 x 62 cm, gesigneerd rechtsonder
Annotatie rechtsonder: ‘Kon. Paleis A’dam 21 febr 1902’.
Cornelis Vreedenburgh | 1880 - 1946
Gezicht op de Montelbaanstoren in Amsterdam
Olie op doek 58.8 x 73 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1925

George Hendrik Breitner | 1857 - 1923
Een paardenkar op de brug over de Korte Prinsengracht bij de Eenhoornsluis te Amsterdam
Olie op paneel 29.5 x 45 cm, gesigneerd linksonder
Vanaf ca. 1890 was Breitner een gepassioneerd fotograaf van stads-
gezichten; er zijn ca. 2000 foto’s van hem bekend. Een deel van die
foto’s gebruikte hij voor het componeren van zijn schilderijen. Ook
de Haarlemmerbuurt vlak bij zijn atelier heeft hij vaak gefotogra-
feerd. Vanaf ca. 1900 woonde Breitner namelijk op het Prinsenei-
land bij het Westerdok, ten westen van het Amsterdamse Centraal
Station en ten noorden van de spoorlijn Haarlem-Amsterdam waar
de Eenhoornsluis ligt en waar de Prinsengracht uitkomt in het IJ.
Tussen februari en april 1909 maakte hij een foto van de lokatie
van dit schilderij. Vanaf zijn jeugd had Breitner een fascinatie voor
het tekenen en schilderen van paarden. Mesdag huurde hem in
1881 in om de paarden en de artillerie te doen op het beroemde
Panorama Mesdag te Den Haag. Hier zijn paard en paardenkar
organisch opgenomen in het Amsterdamse stadsleven.
Foto genomen door de schilder in 1909: P.H. Hefting, C.C.G. Quarles
van Ufford, Breitner als fotograaf, Rotterdam 1966, afbeelding nr. 18.

‘Isaac’ Lazerus Israels | 1865 - 1934
Lezende vrouw in interieur
Olie op doek 50 x 43 cm, gesigneerd linksonder
t
Ferdinand Freiherr von Reznicek
Een afbeelding van dit werk is oorspronkelijk verschenen in Simplicis-
simus, het beroemde satirische tijdschrift uit München, waaraan
vele bekende tekenaars en schrijvers hebben meegewerkt als
Th. Heine, Georg Grosz en Herman Hesse. Mikpunten van het blad
waren de ambtelijke, militaire en kerkelijke culturen, de intolerantie
van extreme politieke partijen en de kloof tussen beleden moraal en
feitelijk gedrag. Het werk verscheen in nummer 43 van jaargang 14
(1909-1910). In vertaling luidt het onderschrift van de redactie: ‘De
tekst van de nieuwe operette is leuk, maar de muziek kan me gesto-
len worden’. ‘Dat is ze ook.’ Vanaf het begin in 1896 tot zijn vroege
dood in 1909 was Ferdinand von Reznicek een van de belangrijkste en
populairste tekenaars van het weekblad, met als hoofdonderwerpen
boudoir, carnaval en morele rekkelijkheid. Zijn kleurige satires gingen
over vermogende mannen en verleidelijke maar berekenende vrou-
wen, die elkaar ontmoetten in het theater, op galabals, in separée en
slaapkamer. De prenten van Von Reznicek hebben dan ook vaak een
erotische zij het nooit harde ondertoon. Als tekenaar en ontwerper
van o.a. affiches, boekomslagen en illustraties behoort Von Reznicek
tot de klassieken van de satirische tekening en is hij zeker niet de
mindere van zijn Franse tijdgenoot Théophile-Alexandre Steinlen.

Ferdinand Freiherr von Reznicek | 1868 - 1909
In de pauze van het theater
Gouache 69 x 55.5 cm, gesigneerd rechtsonder en te dateren 1909-10
Literatuur: Simplicissimus, 14, jaargang 1909/10, nr. 43;
G. Flügge, Ferdinand von Reznicek, Berlijn 1972, afbeelding pag. 86.

‘Isaac’ Lazerus Israels | 1865 - 1934
Tea time in Hyde Park, Londen
Aquarel 54 x 38.5 cm, gesigneerd rechtsonder
Literatuur: S. de Bodt e.a., Isaac Israels, Hollands Impressionist, Rotterdam 1999, afbeelding pag. 63, cat. nr. 82.
Tentoonstelling: Rotterdam, Kunsthal, Isaac Israels, Hollands Impressionist, 4 sep.-9 jan. 2000.
Deze aquarel behoort tot de Hyde Park-serie, een van de series in
olie- en waterverf die Isaac Israels maakte toen hij in 1913-1914 in
Londen woonde. Voor een geslaagde aquarel is een hoge mate van
spontaniteit en trefzekerheid vereist die alleen is voorbehouden
aan grote talenten. Een aquarel, in Engeland watercolour geheten,
wordt in waterverf geschilderd, meestal op papier van de aller-
beste kwaliteit dat gemaakt is van linnen lompen. Kenmerkend
voor een aquarel is de doorschijnende lichte ondergrond, het hier
en daar meespelen van de structuur van het door verf onbedekte
0
papier en het schetsmatige karakter. Aquarellen worden dan ook
vaak gebruikt als voorbereidende schets in kleur, maar vanaf de
negentiende eeuw was de watercolour ook in trek als zelfstandig
genre, vooral bij Engelse kunstenaars en bij impressionisten op het
vasteland van Europa. In Nederland blonken Weissenbruch en Israels
uit in deze techniek. Men werkte van licht naar donker. Soms zette
men laag op laag (telkens na droging van de vorige). Op deze aqua-
rel zijn de diverse kanten van de techniek goed te zien en kan men
bovendien genieten van meesterlijke esthetische kwaliteiten.

‘Sierk’ Carl Schröder | 1903 - 2002
Jonge vrouw die haar toilet maakt
Decennia lang verdiende Sierk Schröder een goed belegde boter-
ham met portretten in opdracht. Hij maakte zo’n tweehonderd
portretten van de culturele, wetenschappelijke, bestuurlijke en
economische elite van Nederland, waaronder de portretten van de
koninginnen Juliana en Beatrix voor de Tweede Kamer. Pas in de
jaren zeventig kreeg hij volop tijd voor zijn vrije werk: stillevens en
landschappen, maar vooral modelstudies van jonge vrouwen, al dan
niet naakt. Schröder haalde voor zijn onderwerpen en zijn stijl inspi-
ratie bij schilders als Edgar Degas, Isaac Israels, Jan Sluijters en Pierre
Aquarel 80 x 70 cm, gesigneerd rechtsonder en onleesbaar gedateerd
Bonnard. Mede omdat hij tot op zeer hoge leeftijd actief is geble-
ven, lijkt hij een traditionele kunstenaar, maar zijn stijl is zonder
twijfel goed herkenbaar en zijn werk getuigt van een hoge vakbe-
kwaamheid; zonder dat is niemand in staat een aquarel te maken
van deze picturale kwaliteit en met zo’n spannende vlakverdeling.
De plooien van het kledingstuk, de lichtval en de glans van het haar
zijn heel goed weergegeven. Ook de spiegeleffecten mogen er zijn.
De jonge vrouw is lichtelijk afwezig; enigszins dromerig maakt ze
haar toilet. Je zou willen weten waar ze naar kijkt en wat ze denkt.
1

Hendrik Jan Wolter | 1873 - 1952
Bedrijvigheid in de haven van Enkhuizen
Olie op doek 72 x 106 cm, gesigneerd rechtsonder

Henricus Paulus Emilius Victor ‘Henry’ Cassiers | 1858 - 1944
Vissers in de haven van Hoorn bij de Hoofdtoren
Gemengde techniek op schildersboard 33 x 27.8 cm,
gesigneerd rechtsonder
Henricus Paulus Emilius Victor ‘Henry’ Cassiers | 1858 - 1944
Haven van Volendam
Aquarel 14 x 22.7 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ‘83

Martin Monnickendam | 1874 - 1943
Loge in de schouwburg
Olie op doek 84 x 50 cm, gesigneerd linksboven en gedateerd 1922
Literatuur: Tent. cat. Martin Monnickendam, Amsterdam 1974, afbeelding pag. 78, nr. 29.
Tentoonstelling: Amsterdam, Stedelijk Museum, Eere-tentoonstelling van werken van Martin Monnickendam ter gelegenheid van zijn 0 e ver-
jaardag, 23 feb.-10 mrt. 1924, nr. 44; Amsterdam, Arti et Amicitiae, Overzichtstentoonstelling Martin Monnickendam, 10 mei-2 jun. 1974, nr. 29.
Martin Monnickendam was een kunstenaar met een voorkeur voor
het schilderen van mensen. Bij zijn deur had hij dan ook een bordje
hangen met daarop ‘Portretschilder’. Maar behalve veel portret-
ten schilderde hij ook vaak situaties waar een menigte mensen bij
elkaar komen zoals recepties, concertzalen, veilingen, lezingen en
theaterbezoek. Deze ‘Loge’ is er één uit meer. Vijf dames en een
heer zitten in een loge in afwachting van de voorstelling en koeke-
loeren intussen naar het publiek in de schouwburg of vóór het schil-
derij. Eén dame bestudeert het programmaboekje, de andere drie
kijken naar het publiek, een van hen met een toneelkijker. Op de
achtergrond staren een donker geklede man en vrouw naar ú, de
kijker van het schilderij. Monnickendam schilderde ook een aantal
Joodse onderwerpen met veel mensen, zoals een Joods congres over
Palestina in het Concertgebouw en bijeenkomsten in synagoges.

Nicolaas Friedrich Heinrich ‘Nico’ Cevat | 1884 - 1955
Voorstelling in Carré
Olie op doek op schildersboard 20.3 x 30.5 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen en gedateerd 1910
Jan Korthals | 1916 - 1972
Straat in Parijs
Olie op doek 50.5 x 60 cm, gesigneerd linksonder

Gerrit Willem Dijsselhof | 1866 - 1924
Vissen in een aquarium
Olie op doek 23.5 x 30 cm, gesigneerd linksonder met monogram
Herkomst: Kunsthandel P.A. Scheen, Den Haag.
Maria Elisabeth Georgina ‘Lizzy’ Ansingh | 1875 - 1959
Twee Japanse poppen
Olie op doek op paneel 15.5 x 14 cm, gesigneerd rechtsboven
Literatuur: P.A. Scheen, Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars 1 0-1 0, Den Haag 1981, afbeelding 839.

Adrianus Johannes van ‘t Hoff | 1893 - 1939
Vissen en een rog
Aquarel en gouache 78.5 x 58.5 cm, gesigneerd linksonder
Dit onderwatertafereel in vervloeiende blauwe tinten heeft een
geheimzinnige sfeer. De vissen en de rog zien er vrij normaal uit
maar in het midden en op de achtergrond doemen enkele mystieke
vormen op die het geheel iets onheilspellends geven.
De prachtige sprookjesachtige sfeer komt niet vaak voor in het
oeuvre van Van ’t Hoff, die in het algemeen uitblonk in het elegant
maar zakelijk uitbeelden van vogels en vissen. Zijn litho’s van vogels
bijvoorbeeld kunnen zo in een educatief album over dieren zoals
die voor de Tweede Wereldoorlog werden uitgegeven.

Louis Albert Roessingh | 1873 - 1951
IJspret
Olie op doek 29 x 71 cm, gesigneerd rechtsonder
Jan Willem ‘Willy’ Sluiter | 1873 - 1949
Sneeuwpret op de slee
Inkt en potlood 21 x 16 cm, gesigneerd linksonder

Nicolaas Wilhelm ‘Nico’ Jungmann | 1872 - 1935
Volendams jongetje op de schaats
Aquarel en potlood 48.5 x 29.5 cm, gesigneerd rechtsonder met monogram
Annotatie linksonder: ‘Volendam Holland’.

Hessel de Boer | 1921 - 2003
Zonnige dag in het park
Olie op doek 38 x 55 cm, gesigneerd rechtsonder
0
Jacob ‘Jaap’ Nieweg | 1877 - 1955
Bloesemboom in bloei
Olie op doek 55 x 45 cm, gesigneerd rechtsonder met
monogram en gedateerd ‘29
Tentoonstelling: Amsterdam, Vereniging van Nederlandse
Beeldende Kunstenaren De Brug.

Theo van Rijsselberghe | 1862 - 1926
Anjers in een glazen vaasje
Olie op doek 32.7 x 40.8 cm, gesigneerd linksonder met monogram en gedateerd 1906
Annotatie linksonder: ‘pour Marie Closset, son grand ami VR’.
Literatuur: R. Feltkamp, Theo van Rysselberghe catalogue raisonné, Brussel 2003, afbeelding pag. 104, cat. nr. 1906-045.
Theo van Rijsselberghe was in 1883 een van de oprichters van de
Brusselse avant-gardistische kunstkring Les Vingt of Les XX. Deze
groep hield zich bezig met het organiseren van tentoonstellingen
en voordrachten over moderne kunst en bestond vrijwel geheel uit
Belgen onder wie James Ensor, Félicien Rops, Henry van de Velde en
Georges Minne. Drie leden kwamen uit het buitenland: Paul Signac,
Auguste Rodin en Jan Toorop. Een van de brandpunten van hun
belangstelling was het pointillisme.
Ook Van Rijsselberghe schilderde, beïnvloed door Seurat en Signac,
van ca. 1886 tot ca. 1910 in de pointillitische traditie, aanvankelijk
in puntjes maar later in streepjes. Uit deze periode stamt dit
stilleven met anjers. In het oeuvre van Van Rijsselberghe zijn stil-
levens tamelijk zeldzaam; hij legde zich vooral toe op portretten
en landschappen.
Hij had een goed internationaal netwerk en was bevriend met be-
roemde Franstalige schrijvers als Emile Verhaeren (1855-1916) en de
Nobelprijswinnaars Maurice Maeterlinck (1862-1949) en André Gide
(1869-1951). Ook van de Brusselse dichteres Marie Closset (1873-
1952) was hij een goede vriend. Hij correspondeerde met haar en
aan haar heeft hij dit schilderij opgedragen.
1

t
‘Jacoba’ Berendina van Heemskerck van Beest | 1876 - 1923
Iepenlaan op de Lijdijkweg te Oostkapelle bij Domburg
Olie op doek 89.5 x 62.3 cm, gesigneerd rechtsonder en te dateren 1909
Literatuur: Sturm Bilderbuch VII, Berlijn 1924, afbeelding met titel ‘Landschaft’; Haags Gemeentemuseum, Jacoba van Heemskerck, Eine
expressionistische Künstlerin, 1983-1984, afbeelding pag. 21; Tent. cat. Haags Gemeentemuseum, Jacoba van Heemskerck, Den Haag 2005,
afbeelding pag. 30, cat. nr. 24.
Tentoonstelling: Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Jacoba van Heemskerck, 27 aug.-28 nov. 2005, cat. nr. 24; Kortenhoef, Kunst aan de
Dijk, Lodewijk Schelfhout en tijdgenoten, 29 mei-10 jun. 2006; Haarlem, Frans Hals Museum, Zo ziet het paradijs eruit - Het landschap in de
Nederlandse schilderkunst 1 00-1 0, 17 jun.-27 aug. 2006; Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Zeeuws Licht-Mondriaan in Domburg,
28 apr.-5 aug. 2007.
Piet Mondriaan | 1872-1944, Rode boom, 1908
Coll. Gemeentemuseum Den Haag
De oeuvrecatalogus achter in de monografie over Jacoba van
Heemskerck van Beest van A.H. Huussen jr. en J.F.A. van Paaschen-
Louwerse uit 2005 vermeldt tekeningen vanaf 1900, grafiek vanaf
1906 en olieverfschilderijen vanaf 1909. Dit schilderij is uit 1909 en
dus een van haar allereerste schilderijen (nr. 2 in de oeuvrecatalo-
gus). Het is ontstaan op een belangrijk moment in haar ontwikke-
ling. Voor 1909 had ze tekeningen en litho’s gemaakt in naturalisti-
sche trant. Dit schilderij is te beschouwen als een eerste schrede op
weg naar de abstractie.
In 1909 woonde Jacoba van Heemskerck in de Zeeuwse badplaats
Domburg, waar toen ook Jan Toorop en Piet Mondriaan vertoefden.
Van de vier jaar oudere Mondriaan kreeg Jacoba zelfs les. In januari
1909 had die in het Stedelijk Museum te Amsterdam zijn befaamde
Rode boom geëxposeerd met ‘boomen als bloederige longen uit
een slachterij’, zoals een criticus het formuleerde. In de zomer van
1909 schilderde Jacoba deze iepenlaan op de Lijdijkweg in Oostka-
pelle, niet ver van Domburg landinwaarts. Beïnvloed door Mondri-
aan heeft de schilderes hier een luministische techniek van lang-
werpige en rechthoekige vormpjes geadopteerd met bijbehorend
kleurenpalet, hier van felle blauwen, paarsen en groenen. De vele
omhoogstrevende bomen die als het ware het beeld uitvliegen (hun
kruinen zijn niet meer zichtbaar) geven de compositie een verticaal
accent dat wordt doorbroken door een horizon van duinachtige
contouren. Later zou Jacoba via het kubisme evolueren naar meer
abstractie, waarin de ritmiek van lijnen en kleuren een blijvende
waarde zouden blijken.

Henricus Antonius ‘Han’ van Meegeren | 1889 - 1947
Halfnaakt
Pastel en zwart krijt 47 x 62 cm, gesigneerd rechtsonder
Fernand Toussaint | 1873 - 1956
Elegante dame zittend voor de spiegel
Olie op doek op paneel 32.7 x 25.8 cm, gesigneerd linksonder

Salomon Garf | 1879 - 1943
Vrouw voor de spiegel vanaf de rug gezien
Pastel 93 x 67 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd ‘19

Johannes Carolus Bernardus ‘Jan’ Sluijters | 1881 - 1957
Voorjaarsbloemen in een vaas
Olie op doek 89 x 68.5 cm, gesigneerd linksonder
Herkomst: Coll. H. van Abbe, Eindhoven.
Zal worden opgenomen in de catalogue raisonné, op dit moment in voorbereiding
door het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) in Den Haag.

Johannes Carolus Bernardus ‘Jan’ Sluijters | 1881 - 1957
Portret van een jonge vrouw
Aquarel en gekleurd krijt 25 x 15 cm, gesigneerd rechtsonder
met initialen
Leendert ‘Leo’ Gestel | 1881 - 1941
Als ’t zondag is en heel mooi weer!
Aquarel, gouache en inkt 24.5 x 32.5 cm,
gesigneerd linksonder
en te dateren omstreeks 1906
Annotatie linksonder: ‘Als ’t zondag is
en heel mooi weer! enz!’.

Raoul Hynckes | 1893 - 1973
Nature morte
Olie op doek 65 x 85.5 cm, gesigneerd rechtsonder
Herkomst: Kunsthandel E.J. van Wisselingh & Co, inv. nr. 7732; Part. bezit, Verenigde Staten.
Literatuur: H. Redeker, Raoul Hynckes als schilder en schrijver, Amsterdam 1964, afbeelding pag. 31.
Zal worden verkocht met origineel fotocertificaat van Kunsthandel E.J. van Wisselingh.

Antonius Bernardus ‘Toon’ Kelder | 1894 - 1973
Gekleurde bloemen in een vaasje
Olie op doek 44 x 36 cm, gesigneerd linksonder

0
Jan Adam Zandleven | 1868 - 1923
Gemberpot met rode bloemetjes
Olie op doek 26.8 x 21.9 cm, gesigneerd linksonder
Annotatie verso op spieraam: ‘J.A. Zandleven 1904’.
‘Harmen’ Hermanus Meurs | 1891 - 1964
Boerderij met hooiberg
Olie op doek 87 x 82 cm, gesigneerd rechtsonder
en gedateerd 1937
Annotatie verso: ‘Harmen 1937 Polderboerderij’.
Annotatie verso op spieraam: ‘Harmen Meurs’.

‘Dirk’ Herman Willem Filarski | 1885 - 1964
Stilleven met aronskelken
Olie op doek 100 x 75 cm, gesigneerd rechtsonder
Annotatie verso: ‘P B aronskelken’.
Herkomst: Coll. P. Boendermaker, Bergen, inv. nr. 420, cat. nr. 2138.
1

Leendert ‘Leo’ Gestel | 1881 - 1941
Paarden voor een boerderij
Pastel 34 x 43.3 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd ‘28
Vanaf juni 1925 tot januari 1928 verbleef Leo Gestel in pension
‘Het Heylig Huyzeke’ aan de Leie bij Gent. Daarna ging hij tot
eind 1928 in Sloterdijk bij Amsterdam wonen, waar hij veel in de
IJ-polder werkte waar toen nog boerderijen stonden. Op beide
plaatsen maakte hij veel studies van paarden en/of koeien in een
persoonlijke stijl, die evenwel beslist beïnvloed is door het Vlaamse
expressionisme en gekenmerkt wordt door een ontbrekende hori-
zon, schonkige vormen en een kleurstelling die donker is of aan de
donkere kant, zoals hier. Deze stijl wijkt nogal af van zijn vroege
periode tot ca. 1914; dan zijn de kleuren uitbundiger en de vormen
eleganter. In de paarden- en koeienstudies bepalen de dieren het
beeld en komt de omgeving op de tweede plaats.

‘Arnout’ Jacobus Gustaaf Colnot | 1887 - 1983
Wandelaar in heuvellandschap
Olie op doek 99 x 109 cm, gesigneerd rechtsonder
Else Berg | 1877 - 1942
Landschap te Zuid-Frankrijk
Zwart krijt en aquarel 26.5 x 37 cm, gesigneerd rechtsonder

Petrus Theodorus ‘Piet’ van Wijngaerdt | 1873 - 1964
Boerderij
Olie op doek 50 x 53 cm, gesigneerd rechtsonder
Petrus Theodorus ‘Piet’ van Wijngaerdt | 1873 - 1964
Rozenpracht
Olie op doek 80 x 70 cm, gesigneerd rechtsonder en
gedateerd aug 1950
Annotatie verso: ‘“Rozenpracht” Piet van Wijngaerdt’.

Johannes Carolus Bernardus ‘Jan’ Sluijters | 1881 - 1957
Orchideeën in een vaas
Olie op doek 65 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen

Jan Wiegers | 1893 - 1959
Stilleven met bloemen en fruit
Olie op doek 57 x 70 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ’33

Jan Wiegers | 1893 - 1959
Anthuriums in een vaas
Sybren Ridsert ‘Siep’ van den Berg | 1913 - 1998
Zomers gezicht op Krewerd, Groningen
Olie op doek 80 x 100 cm, gesigneerd rechtsonder met monogram en gedateerd ‘42
Annotatie rechtsonder: ‘Krewerd’.
Olie op paneel 49 x 39 cm, gesigneerd linksonder met initialen

Ruurd Elzer | 1915 - 1995
Zonnig landschap bij Groningen
Olie op doek 40 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder
Jan Altink | 1885 - 1971
Boerderij langs een landweg
Aquarel 40.5 x 50.5 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd ‘29

Johannes ‘Johan’ Dijkstra | 1896 - 1978
Een zonnige dag in Saaksum, Groningen
Olie op doek 60 x 80 cm, gesigneerd linksonder
Annotatie linksonder: ‘Saaksum’.
Annotatie verso op spieraam: ‘Johan Dijkstra Saaksum’.

Jan van der Zee | 1898 - 1988
Oogsttafereel bij Stitswerd, Groningen
Olie op doek 60 x 80 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ‘47
0

Jannes de Vries | 1901 - 1986
Havengezicht
Gouache 56 x 77 cm, gesigneerd
linksonder en gedateerd ‘61
Literatuur: F. van Dijk, Jannes de Vries,
Groningen 2004, afbeelding pag. 21.
Jannes de Vries | 1901 - 1986
Groningerland - Oogst
Olie op doek 61 x 80 cm, gesigneerd
linksonder en gedateerd ‘69
Literatuur: F. van Dijk, Jannes de Vries,
Groningen 2004, afbeelding pag. 74.
1

Frans Pasma | 1902 - 1994
Volksdansers bij het Poptaslot te Marssum, Friesland
Olie op doek 50 x 70 cm, gesigneerd rechtsonder

Maurits Constantijn Lapidoth | 1868 - 1930
Kermis op de Veluwe
Olie op paneel 61 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder
Roméo Dumoulin | 1883 - 1944
Bedrijvigheid in Rue Pierreuse te Luik
Aquarel, gouache en potlood 29.8 x 46.7 cm, gesigneerd linksonder
Annotatie rechtsonder: ‘Rue Pierreuse, à Liège’.

Johannes Hendrik Eversen | 1906 - 1995
Groene pruimen (maribellen) in een weckpot
Olie op doek 29 x 39 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ‘63
Herkomst: The Fine Art Society, Londen.

Johannes Hendrik Eversen | 1906 - 1995
Stilleven met fles, oesters, glas en brood
Olie op doek 49.5 x 70 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1963
Herkomst: The Fine Art Society, Londen.

Cornelis Johannes Snoeijerbosch | 1891 - 1975
Violist
Olie op schildersboard 89 x 77.5 cm, gesigneerd rechtsonder

Johannes ‘Johan’ Meijer | 1885 - 1970
Winterlandschap
Olie op doek 61 x 100 cm, gesigneerd linksonder
Dirk Smorenberg | 1883 - 1960
Loosdrechtse plassen in de winter
Olie op doek 40 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder

Arnoldus Aloysius ‘Nol’ Kroes | 1918 - 1976
Compositie
Gemengde techniek op papier 34 x 50 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd ‘63
Jan Roëde | 1914 - 2007
Compositie
Olie op doek 72 x 60 cm, gesigneerd middenonder en te dateren
omstreeks 1946-47

‘Willem’ Frans Karel Hussem | 1900 - 1974
Abstracte compositie
Olie op doek 120 x 100 cm, gesigneerd middenonder met initialen en gedateerd ‘65
Met atelierstempel op spieraam.
Herkomst: Galerie Nouvelles Images, Den Haag.

Eugène Antonius Maria Brands | 1913 - 2002
Strandtafereel
Olie op papier op doek 28 x 28 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 6-56
Willy Knoop | 1888 - 1966
Landschap
Olie op schildersboard 60 x 75.5 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd ‘56
0

Gerrit Benner | 1897 - 1981
Figuur in landschap
Olie op schildersboard 66 x 49.5 cm, gesigneerd linksonder
1

Gerardus ‘Geer’ van Velde | 1898 - 1977
Man met bloemen
Aquarel 57.5 x 37.5 cm, gesigneerd linksonder

Gerardus ‘Geer’ van Velde | 1898 - 1977
Op het strand
Gouache en potlood 21 x 27 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen en te
dateren omstreeks 1940
Herkomst: Kunsthandel M.L. de Boer, Amsterdam, nr. 14479.
Harry van Kruiningen | 1906 -1996
Twee dansende figuren
Olie op doek 41 x 61 cm, gesigneerd linksonder en te dateren 1947
Literatuur: Tent. cat. Vrij Beelden en Creatie, Bussum 1995, afbeelding pag. 67, nr. 120.
Tentoonstelling: Amstelveen, Cobra Museum voor Moderne Kunst, Doorbraak van de
Moderne Kunst Vrij beelden ’ -’ 0 CoBrA ’ -’ 1 Creatie ’ 0-’ Vernieuwingen in
Nederland na 1 , 14 jun.-1 sep. 1996, nr. 158.

t
Gerardus ‘Geer’ van Velde | 1898 - 1977
Compositie
Olie op doek 107 x 104 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen en te dateren omstreeks 1948-49
Zal worden verkocht met een origineel fotocertificaat van Piet Moget, gedateerd 20 oktober 2007.
Dit bijna vierkante schilderij is zo gecomponeerd dat je oog het
verticale in wordt getrokken door onregelmatig gevormde banen in
nuances van grijs en bruin, zodat de vierkantsvorm min of meer uit
je bewustzijn wordt gebannen. Door de plaats van het monogram
weten we waar de onderkant van het schilderij is. Het kleurgebruik
is nogal terughoudend, maar die gereserveerdheid wordt doorbro-
ken door wat frivole vlekken en vlekjes groen, geel, rood en wit.
Speelsheid zit hem verder vooral in de vormen die ontleend lijken
aan lukraak uit gekleurd papier geknipte stroken. De onderdelen
mogen een zekere toevalligheid suggereren, maar het geheel is
bij nader inzien zorgvuldig en evenwichtig gecomponeerd met de
suggestie van een opwaartse dynamiek. De dunne donkere lijnen
her en der zijn niet meer dan een hint van perspectief en geven een
vage herinnering aan dingen uit de werkelijkheid: een raam, een
deur, een deurknop. De ijle lijnen voorkomen bovendien dat er een
indruk van massieve zwaarte ontstaat. Donkere vlakken lijken op
een lichtbruine basis te liggen, maar het kan evengoed andersom
zijn. Zo houdt het schilderij de aandacht vast en is het een mooie
oefening in Gestalt.
Om tot deze boeiende abstractie te komen heeft Van Velde een
lange weg afgelegd. Hij heeft nimmer een kunstacademie ge-
volgd of anderszins professioneel kunstonderwijs gevolgd. Op zijn
twaalfde, in 1910, kwam Gerard van Velde als leerjongen in dienst
bij de schilders-, restauratie- en decoratiefirma Kramers in Den
Haag. Zijn oudere broer Bram, die ook kunstschilder zou worden,
was hem daar al twee jaar eerder voorgegaan. De broers leerden
de ambachtelijke kanten van het schildersvak goed kennen door
zelf kleuren samen te stellen en lampenkappen en hoedendozen te
beschilderen met landschappen en bloemstillevens. In hun schaarse
vrije tijd bezochten ze het Mauritshuis en lieten ze zich inspireren
door de oude meesters.
Gerards eerste schilderijen zijn dan ook door Hollandse meesters
geïnspireerde stillevens. Later ging hij onder invloed van de Haagse
School over op een meer impressionistische schildersstijl. In 1925
ging hij zijn broer Bram achterna naar Parijs; een tijdlang wer-
den de beide broers daar nog door hun oude werkgever Kramers
financieel ondersteund. In Parijs begon Geer, zoals hij zich intussen
noemde, expressionistisch te schilderen, maar na enige tijd ging hij
over op een kubistische schilderstrant. Binnen die stroming bereikte
hij tegen 1940 definitief zijn persoonlijke stijl, waarvan dit schil-
derij dat uit de tweede helft van de jaren veertig stamt, een mooi
voorbeeld is.

Index van afgebeelde schilderijen
Akkeringa, J.E.H. | 30, 41
Altink, J. | 78
Ansingh, M.E.G. | 56
Apol, L.F.H. | 25, 32
Artz, D.A.C. | 28
Benner, G. | 91
Berg, E. | 73
Berg, S.R. van den | 77
Blommers, B.J. | 34, 35
Boer, H. de | 60
Bogaerts, J.J.M. | 18
Bosboom, J. | 27
Brands, E. | 90
Breitner, G.H. | 47
Cassiers, H.P.E.V. | 53
Cevat, N.F.H. | 55
Colnot, A.J.G. | 73
Dijkstra, J. | 79
Dijsselhof, G.W. | 56
Dumoulin, R. | 83
Elzer, R. | 78
Eversen, A. | 9
Eversen, J.H. | 84, 85
Farmer, E. | 28
Filarski, D.H.W. | 71
Gabriël, P.J.C. | 26, 31
Garf, S. | 65
Gestel, L. | 67, 72
Heemskerck, J.B. van | 63
Hilverdink, E.A. | 8
Hoff, A.J. van ‘t | 57
Hussem, W.F.K. | 89
Hynckes, R. | 68
Israels, I.L. | 45, 48, 50
Israels, J. | 25, 29
Jongh, T. de | 46
Jungmann, N.W. | 59
Kannemans, C.C. | 13
Kate, J.M.H. ten | 17
Kelder, A.B. | 69
Klinkenberg, J.C.K | 18, 19
Knoop, W. | 90
Koekkoek, H.W. | 16
Koekkoek, J.H.B. | 12
Korthals, J. | 55
Koster, A.L. | 40
Koster, E. | 12
Kroes, A.A. | 88
Kruiningen, H. van. | 93
Kruseman, F.M. | 15
Lapidoth, M.C. | 83
Leickert, C.H.J. | 8, 10, 11
Maris, J.H. | 33
Maris, W. | 23
Mauve, A. | 37
Meegeren, H.A. van 64
Meijer, J. | 87
Meijier, A.A. de | 7
Mesdag, H.W. | 38
Meurs, H. | 70
Monnickendam, M. | 54
Morgenstjerne Munthe, G.A.L. | 41
Nakken, W.K. | 20
Nieweg, J. | 60
Pasma, F. | 82
Reznicek, F.F. von | 49
Rijsselberghe, Th. van | 61
Roëde, J. | 88
Roelofs, W. | 21, 24, 36
Roessingh, L.A. | 58
Schelfhout, A. | 10, 14
Scherrewitz, J.F.C. | 43
Schröder, S.C. | 51
Sluijters, J.C.B. | 66, 67, 75
Sluiter, J.W. | 39, 58
Smith, H. | 31
Smorenberg, D. | 87
Snoeijerbosch, C.J. | 86
Soonius, L. | 44
Symons, M.L. | 34
Tholen, W.B. | 43
Toussaint, F. | 64
Vaarzon Morel, W.F.A.I. | 2
Velde, G. van | 92, 93, 95
Verhoesen, A. | 16
Vreedenburgh, C. | 46
Vries, J. de | 81
Weissenbruch, J.H. | 22, 23
Wiegers, J. | 76, 77
Wijngaerdt, P. van | 74
Wolter, H.J. | 52
Zandleven, J.A. | 70
Zee, J. van der | 80
Zwart, W.H.P. de | 42

Colofon:
Eindredactie | Anna Smit-Loor en Mr. Mark Smit
Kunsthistorisch onderzoek | Arie Bakker
Bewerking | Drs. Mariken Loor-Keunen
Tekst | Plinius / Drs. Murk Salverda, Den Haag
Fotografie | Hans Westerink, Zwolle
Vormgeving & dtp | FIZZ, Meppel
Lithografie en druk | Waanders, Zwolle
A28 richting
Amersfoort
Zwolle
N34
Raalte/
Deventer
Assen/Groningen
N48
OMMEN
VECHT VECHT
NS Station
N347
N34
Hardenberg
N34
N347
VECHT
Mark Smit Kunsthandel B.V.
Markt 5 7731 DB Ommen
T 0529 469 280 F 0529 469 282

Mark Smit Kunsthandel B.V. | Markt 5 7731 DB Ommen | T 0529 469 280 F 0529 469 282