Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie ...

voortrekker vond het moeilijk de verzorgenden het doel van de richtlijn uit te leggen en hen te
motiveren.
Aan de hand van de bestellijst incontinentiemateriaal is een lijst gemaakt van bewoners die in
aanmerking kwamen voor de proefimplementatie. De meest actieve en alerte cliënten werden
uitgenodigd om mee te doen. Uit de anamneses bleek dat veel bewoners niet incontinent zijn,
terwijl ze wel materiaal om hebben. Niet alle bewoners leken zich voor de leefstijladviezen uit de
richtlijn te interesseren. Een aantal bewoners droeg al vele jaren materiaal uit angst om urine te
verliezen. Bij deze mensen was het moeilijk om die ingesleten gewoonte te veranderen. Feit is
dat veel nieuwe bewoners al incontinentiemateriaal dragen als ze vanuit de thuiszorg
binnenkomen. Bijhouden van het mictiedagboek was moeilijk: bewoners wisten vaak niet meer
wanneer ze naar het toilet waren geweest en door de hoge werkdruk was het voor de
verzorgenden moeilijk consequent een mictiedagboek bij te houden. Familieleden betrekken ging
moeizaam. In een verzorgingshuis houden de cliënten graag nog zelf de regie en willen uit
schaamte de familie juist niet betrekken. Belemmerend voor de voortgang van de implementatie
was dat alles steeds ingepland moest worden: afspreken met bewoners om de anamnese en
PRAFAB af te nemen, bespreken van de uitkomsten met huisartsen en uitvoeren van
implementatieactiviteiten van de voortrekker.
Fysiotherapeuten en huisartsen zijn benaderd door de voortrekker. De fysiotherapeuten waren
van mening dat ze deze populatie cliënten niet zoveel meer konden leren. Er waren veel
verschillende fysiotherapeuten die het liefst zelfstandig functioneren. De voortrekker vond het
moeizaam communiceren met hen. Multidisciplinair werken is volgens haar moeilijk in
verzorgingshuizen, omdat men er erg afhankelijk is van externe partijen. Dit verzorgingshuis
heeft maar een klein aantal huisartsen, wat het samenwerken met hen eenvoudiger maakte.
De voortrekker zorgde regelmatig voor tussenevaluaties en presenteerde dan per bewoner wat
er gedaan was en welke acties nog nodig waren. Dit werd als zeer prettig ervaren. Presentatie
van het feit dat veel teveel materiaal gebruikt werd bij continente bewoners was schokkend. Naar
aanleiding hiervan zijn direct afspraken gemaakt voor de toekomst. Zo zal bij nieuwe bewoners
direct volgens de richtlijn nagegaan worden of ze daadwerkelijk incontinent zijn en daadwerkelijk
materiaal nodig hebben. Binnenkort komt er aandacht voor het vergroten van de kennis van de
verzorgenden over incontinentie.
Zorgcentrum in Utrecht (stad), locatie B
Op de andere deelnemende locatie van deze grote organisatie heeft de voortrekker samen met
de teamleider en de kwaliteitsfunctionaris/verpleegkundig ondersteuner een plan van aanpak
voor de proefimplementatie gemaakt. De proefimplementatie werd met een pilot begonnen. Er
werden twee koppels ingesteld. Deze koppels bestonden uit één contactpersoon (verzorgende)
en één incontinentie-aandachtsvelder (helpende). Deze koppels verdiepten zich als eerste in de
richtlijn en gingen als eerste bij enkele bewoners met de richtlijn aan de slag. De praktijkkaart
van de richtlijn en de praktijkkaart van de Leiboom (uitgedeeld door expert aanwezig bij
bijeenkomst II) werden bekeken. De één was te compact, de ander te uitgebreid. De kaarten
werden door de voortrekker gecombineerd tot een exemplaar dat bij het huidige zorgsysteem
aansloot. Per incontinente bewoner werd een mapje gemaakt, bestaande uit de benodigde
materialen (o.a. anamneseformulier, mictiedagboek en PRAFAB). Dit mapje werd met de
koppels doorgenomen. Ook werd er een ‘incontinentie-lade’ ingericht. Middels een brief werden
de bewoners van de pilot op de hoogte gesteld.
De koppels werden uitgepland om de richtlijn te lezen. Ze lazen echter slecht en de voortrekker
besloot samen met hen de richtlijn door te nemen. De koppels planden tijd in bij de bewoners om
de richtlijn (anamnese) te kunnen uitvoeren. Er bleken minder bewoners incontinent dan
gedacht. Elke week was er een evaluatiemoment met beide koppels, de voortrekker en de
68
Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie van een richtlijn in de care