Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie ...

Bijlage 9. Ervaringen voortrekkers
Thuiszorg
Van een grote zorgorganisatie uit de provincie Utrecht, regio Eemland, nam een
continentieververpleegkundige deel aan het coachingstraject. Zij wilde de richtlijn in twee
thuiszorgteams implementeren. Eerst is ze nagegaan wie verantwoordelijk is voor het
incontinentiebeleid om direct goed af te kunnen stemmen met hoger management. Na
gesprekken met de teamleidster en de beleidsfunctionaris bleek de kwaliteitsfunctionaris
verantwoordelijk.
Twee thuiszorgteams zijn geïnformeerd en enthousiast gemaakt met behulp van
gesprekstechnieken en oefeningen vanuit de bijeenkomsten. Ook de aangedragen methode om
de context in kaart te brengen en input van de medewerkers te krijgen, werkte
enthousiasmerend. Hieruit volgde een projectgroepje van verzorgenden. De verzorgenden
kregen het doel van de richtlijn echter niet duidelijk voor ogen. Ze waren erg gericht op het
materiaal en gefocust op de zware incontinentiecliënten. Ze zagen incontinentie niet als
verpleegprobleem dat vaak voorkomen of behandeld kan worden. De praktijkkaart was voor hen
te ingewikkeld.
De voortrekker gebruikte de praktijkkaart daarom om de reeds in de organisatie gebruikte Risicoinventarisatie
Incontinentie aan te passen volgens de richtlijn en zorgde ervoor dat het aansloot
bij het zorgdossier. De aangepaste lijst is voor gebruik en verspreiding voorgelegd aan de
andere voortrekker in de organisatie (zie Verpleeghuizen PG, provincie Utrecht, regio Eemland)
en aan een aantal geïnteresseerde collega’s. De lijst werd enthousiast ontvangen. De
voortrekker stelde een pakketje samen met alle benodigdheden, waaronder de aangepaste
Risico-inventarisatie, PRAFAB, mictiedagboek en houdingskaartjes voor op toilet.
De verzorgenden van het projectgroepje hielden bij negen cliënten het onder de aandacht
brengen van incontinentie bij en noteerden waar ze tegen aan liepen. Ook cliënten, bij wie het
niet nodig leek over incontinentie te beginnen, reageerden positief. Houdingskaartjes werden
positief ontvangen en op het toilet opgehangen. Het mictiedagboek was zowel voor de cliënten
als voor de verzorgenden onduidelijk, er was behoefte aan een handleiding. Het viel de
voortrekker op dat de vervolgstappen die in de aangepaste Risico-inventarisatie Incontinentie
waren opgenomen, niet zijn uitgevoerd.
Verzorgingshuizen (gemengde afdelingen)
Zorgcentrum in Utrecht (stad), locatie A
Van een zeer grote zorgorganisatie in Utrecht namen twee afdelingen van twee verschillende
zorgcentra deel aan het coachingstraject. De voortrekker van de eerste locatie, een
praktijkverpleegkundige, vond zelf de richtlijn goed leesbaar, maar voor de verzorgenden van
niveau 3 of lager was deze te moeilijk. Ze informeerde het team tijdens een teamoverleg. De
medewerkers beantwoordden enthousiast de vragen van de contextanalyse, alhoewel zij
sommige vragen wat ingewikkeld vonden. Tijdens een EVV-overleg werd dieper op de
implementatie en ieders taken ingegaan. Omdat de verzorgenden aan de hand van de
praktijkkaart niet konden inschatten welke stap ze wanneer moesten doen, en wanneer ze
konden stoppen, heeft de voortrekker een plan van aanpak met daarin taken en
verantwoordelijkheden gemaakt. De verzorgenden moesten hierbij nog wel begeleid worden
door een verpleegkundige. De anamnese van de richtlijn lijkt heel specifiek voor artsen
ontwikkeld. De voortrekker paste deze aan volgens de praktijkkaart van Zorggroep De Leiboom
(in de 2 e bijeenkomst uitgedeeld door teamleider van het Zorg voor Betertraject Continentie). De
Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie van een richtlijn in de care 67