Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie ...

organisaties na afloop van de proefimplementatieperiode nog niet klaar waren met de
invoering van de richtlijn.
• Een grootschalige kwantitatieve evaluatie was door het kleine aantal deelnemende
organisaties, en dus het kleine aantal deelnemende verpleegkundigen en verzorgenden,
niet mogelijk. Hierdoor was op voorhand bekend dat mogelijke verschillen tussen de
verschillende settings lastig aan te tonen zouden zijn. Dit is een bekend fenomeen bij
proefimplementaties waarbij bewust de keuze wordt gemaakt om de implementatie
slechts op beperkte schaal uit te proberen.
• Het literatuuronderzoek leverde geen beïnvloedende factoren op die aanvullend waren
aan de in deze proefimplementatie gevonden factoren. Alhoewel met nadruk gezocht is
op bevorderende en belemmerende factoren bij implementatie, beschrijven veel
geïncludeerde artikelen geen bevorderende factoren maar het effect van bepaalde
implementatieactiviteiten of -strategieën. Verder is het moeilijk conclusies te trekken uit
de gevonden factoren, omdat deze vaak over heel specifieke medische onderwerpen
gaan, in een heel specifieke setting onderzocht zijn en/of slechts door één studie zijn
onderzocht. Er is daarom meer onderzoek nodig naar beïnvloedende factoren bij
implementatie van richtlijnen in de care. Met name in de thuiszorg zijn zeer weinig
studies verricht en van kenmerken op het niveau van de richtlijn, de cliënt en de sociaalpolitieke
omgeving is nog maar weinig bekend.
Alhoewel de richtlijn ‘Urine-incontinentie bij kwetsbare ouderen’ geschikt lijkt voor een
proefimplementatie in de care, zijn er uit de verschillende onderzoeksvormen bij dit project
enkele kenmerken van de richtlijn naar voren gekomen die de implementatie bemoeilijkten.
Hieronder staan enkele verbeterpunten weergegeven:
• De dikte van de richtlijn dient aangepast te worden. Teksten dienen zodanig te worden
aangepast, dat dezelfde inhoud compacter wordt weergegeven. Een andere optie is om
de richtlijn in verschillende onderdelen beschikbaar te stellen. De verantwoording is
reeds als apart document beschikbaar, maar de originele richtlijn blijft dusdanig dik dat
(ook de hoger opgeleide) verpleegkundigen en verzorgenden hem niet lezen of
raadplegen. Een suggestie is om alléén die informatie bij elkaar te zetten, die nodig is
voor verpleegkundigen en verzorgenden om direct aan de slag te kunnen gaan.
• De aangereikte instrumenten dienen aangepast te worden aan denk- en kennisniveau
en de werkwijze van verzorgenden in de verschillende care-settings. Het lijkt daarbij
goed om uit te gaan van het laagste opleidingsniveau, namelijk van de medewerkers in
de thuiszorg. Zij geven voorkeur aan een duidelijk te volgen stappenplan of beslisboom
die overeenkomt met reeds bestaande werkwijzen of kwaliteitssystemen in de caresector.
• Het hoofdstuk Implementatie van de richtlijn dient aangepast en aangevuld te worden
met de implementatieadviezen die in deze proefimplementatie naar voren zijn gekomen.
V&VN en V&VN Continentieverpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor de herziening
van de richtlijn. Zij zullen (na goedkeuring van dit rapport) op de hoogte worden gebracht
van de resultaten van dit project.
Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie van een richtlijn in de care 26