Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie ...

verpleeghuisafdelingen was men het meest positief over de haalbaarheid om multidisciplinaire
richtlijnen in te voeren: vijf zorgverleners beoordeelden dit als voldoende (n=2) of goed (n=3)
haalbaar, één als matig haalbaar. Verder laten de resultaten ongeveer een zelfde beeld zien als bij de
vraag naar de haalbaarheid om de richtlijn UIO te implementeren in de sector, al lijkt men over het
algemeen iets negatiever.
3.5 Ervaringen voortrekkers met het coachingstraject
Uit de verzamelde gegevens blijkt dat de gekozen opzet voor de proefimplementatie aansloot bij de
behoefte van de voortrekkers. Alle voortrekkers die aan het coachingstraject deelnamen,
beoordeelden het traject als leerzaam en leuk. Ze gaven gemiddeld het rapportcijfer 7.5, waarbij 6 het
laagste en 8 het hoogste cijfer was. De lengte van het traject (vijf maanden) werd over het algemeen
als goed beoordeeld. Korter diende het traject niet te zijn, maar ook niet langer. De voortrekkers
hebben de korte duur als een positieve ‘stok achter de deur’ ervaren. De bespreking van de inhoud
van de richtlijn door een deskundige uit het veld tijdens de eerste bijeenkomst en de aanwezigheid
van de experts als vraagbaak tijdens de tweede bijeenkomst werden als zeer waardevol en
inspirerend beschouwd. De korte lijnen met de implementatiedeskundigen van V&VN werden als
positief beoordeeld, evenals het leren van medevoortrekkers, ook uit andere sectoren, en de
praktische implementatiehandvatten. Een minpunt was volgens de voortrekkers dat er verschillende
disciplines tegelijkertijd aan het traject deelnamen. Met name de verpleegkundigen hebben het
negatief ervaren dat deelnemende verzorgenden niet hetzelfde kennis- en denkniveau als zijzelf
hadden. Zij zouden liever een coachingstraject voor specifiek de verpleegkundige discipline zien.
De zogenaamde contextanalyse met de verkeersbord-vragen (Bijlage 4) werd als handige en leuke
manier ervaren om collega’s te informeren en te betrekken bij de implementatie. Collega’s op de
werkvloer vonden de vragen in sommige gevallen wat moeilijk en ook het aantal vragen werd soms als
veel beschouwd. De implementatieadviezen die elke voortrekker specifiek voor zijn/haar afdeling of
team ontving, werden wisselend beoordeeld. Ongeveer de helft van de deelnemers vond de adviezen
niet vernieuwend en had er weinig tot niets mee gedaan. Twee deelnemers noemden specifiek dat zij
meer behoefte hadden aan een stappenplan. De tijdens de bijeenkomsten aangereikte instrumenten
voor implementatie en communicatie werden enthousiast ontvangen en door een aantal voortrekkers
daadwerkelijk ingezet tijdens de implementatie. Dit gold bijvoorbeeld voor de kennisquiz en een
coachingsinstrument (‘High Five’) om samenwerking, communicatie en openheid in het team te
verbeteren.
3.6 Ingezette implementatieactiviteiten door de voortrekkers
In Bijlage 9 worden de door de voortrekkers ingezette implementatieactiviteiten en hun ervaringen
uitgesplitst naar care-setting uitgebreid beschreven. Hieronder worden de belangrijkste bevindingen
weergegeven.
Het valt op dat vrijwel alle voortrekkers startten met nagaan of er binnen hun organisatie reeds met
een protocol Urine-incontinentie gewerkt werd. Een reeds bestaand protocol vergeleken zij vervolgens
met de praktijkkaart van de nieuwe richtlijn. Een aantal voortrekkers paste het oude protocol aan
volgens de praktijkkaart. Wanneer er nog geen protocol was, werd de praktijkkaart in gebruik
genomen. Praktijkkaart en protocollen werden aangepast aan de bestaande kwaliteitssystemen en
werkwijzen binnen de organisaties en aan het opleidingsniveau van de gebruikers. De voortrekkers
bundelden de benodigde materialen om urine-incontinentie in kaart te brengen in overzichtelijke
pakketjes. De meeste voortrekkers hebben eerst zelf de richtlijn (o.a. anamnese en mictiedagboek)
toegepast. Met de resultaten die dit opleverde, konden de voortrekkers vervolgens hun collega’s het
nut van werken volgens de richtlijn in laten zien en bewustwording rondom preventie en behandeling
van urine-incontinentie vergroten. Om de hoeveelheid werk behapbaar te houden en om in het
beginstadium van werken met de nieuwe richtlijn zoveel mogelijk resultaat te behalen (om motivatie te
behouden), besloten meerdere voortrekkers om de richtlijn in eerste instantie alleen bij nieuwe
cliënten toe te passen. Op de PG-verpleeghuisafdelingen werd toepassing van de richtlijn eerst
overlegd met de naasten van de cliënten.
Projectgroepjes, koppels of aandachtsvelders werden in het leven geroepen om de voortrekker bij de
implementatie te ondersteunen. Teamleiders en andere disciplines werden geïnformeerd en
Belemmerende en bevorderende factoren bij proefimplementatie van een richtlijn in de care 18