Mr Eva M. van der Dussen over fondsen Kunst verzamelen: het ...

More documents

Recommendations

Info

• OGENBLIK • EX voto PROF. DR H.W. VAN O S Bonassola is mijn meest geliefde plek aan de Middellandse Zee. Een veilige baai omsloten door hoge bergen. Italiaans familieleven aan de kabbeling van het lauwwarme water, waar geen dreunende disco’s klinken en geen plaats is voor pompeuze jachten. Op het strand zwaaien Gianni en Renate de scepter. Al vijfendertig jaar huur ik bij hen strandstoel en parasol in ruil waarvoor ik ruimschoots wordt geïnformeerd over het leven in het algemeen en dat van Bonassola in het bijzonder. Gianni’s voorvaderen bewoonden in de 14 de eeuw een goed verdedigbare toren, die zich nu uit zee voordoet als een brokkelig monument van een ver verleden. Grote zeevaarders waren het. De zeelieden van Bonassola werden wel de vera aristocrazia del mare genoemd. In de vele maanden, waarin er op het strand niets te verdienen valt, bouwen Gianni en zijn vrienden in flessen modellen van de schepen van hun vermaarde voorouders. De geest zit erin en hoeft er nooit meer uit. Gianni weet niet alleen alles van scheepsmodellen, maar ook van geschilderde ex voto’s, waarvan er vele in kerken langs de Ligurische kust te vinden zijn. In Bonassola is geruststellend weinig kunst, maar in de parochiekerk van Santa Caterina hangt een tiental ex voto’s. Ze zijn geschilderd door de enige schilder die de baai ooit heeft voortgebracht, Angelo Arpe. Tussen 1860 en 1890 schilderde hij op bestelling van zeelieden hun schip bij zwaar weer. Als het er naar uitzag dat hun een eerlijk zeemansgraf te wachten stond, dan baden zij tot Maria en zij bracht hen weer in veilige haven. Uit dankbaarheid werd Angelo gevraagd deze reddingen uit de nood in beeld te brengen. De schilderijtjes hingen zij bij het hoofdaltaar van hun kerk, waar Gianni en ik ervan kunnen genieten. Vanmiddag heb ik in de strandhut een groot fotoboek van Gianni bekeken met allemaal ex voto’s. Wat mij er het meest aan fascineert is de bijzondere relatie die spreekt van opdrachtgever en kunstenaar en van privé en publiek. Jij bent gered en uit dankbaarheid laat je dat aan iedereen zien door middel van een schilderij. Liggend op het strand denk ik aan de Vereniging Rembrandt. Vele mensen die best een groot schilderij kunnen betalen, moeten in hun leven stormen doorstaan. Als ze uiteindelijk in veilige haven zijn aangeland, zouden ze kunnen bedenken om in plaats van een ex voto een bestaand kunstwerk publiek op te hangen, zodat we er allemaal van kunnen genieten. Uit dankbaarheid. Reken maar dat Gianni en ik komen kijken ◆ • OGENBLIK • Christofoor Henk Visch de oorlog. Dit werk zag mijn man later een keer bij hem in Parijs, in de Rue Santeuil. Hij wilde er niets voor hebben: we moesten alleen zelf het transport regelen, dat vanwege de kwetsbaarheid van het beeld niet meeviel. Toen hij het bij ons thuis zag hangen, zei hij dat we het in brons moesten gieten. Maar Karel, zei ik, dat kun je het beeld toch niet aandoen. “Gerust hoor” zei hij, “we laten er drie exemplaren van maken, één voor jezelf, één voor mij en één voor de verkoop, dan houden we er nog wat aan over ook.” We hebben het maar zo gelaten.’ Teruglopend naar het station besef ik me opeens hoe vanzelfsprekend de heer en mevrouw Sanders met kunst omgaan. Ik heb helemaal niet het idee op bezoek te zijn geweest in een soort museum, hoewel de meeste werken die me omringden een museale status rechtvaardigen. Het was een volstrekt natuurlijke omgeving; de verzameling is een eenheid in verscheidenheid, er staat geen verkeerd werk tussen. Ik proefde de liefde en betrokkenheid van het echtpaar bij hun verzameling, bij de kunstenaars die ze gekend hebben en de nieuwe contacten die ze nog steeds opdoen. Kunst verveelt nooit en door de ruimhartige opstelling van de heer en mevrouw Sanders kunnen de bezoekers van diverse Nederlandse musea genieten van kunstwerken die daar ooit dankzij hun inspanningen zijn terechtgekomen. Ik denk terug aan mevrouw Sanders die geïnspireerd vertelt op welke bijzondere wijze zij het fragiele handgemaakte model van de grote sculptuur van Naum Gabo bij de Bijenkorf in Rotterdam wisten te verwerven. En haar boosheid over hoe dat grote beeld op dit moment wordt verwaarloosd. Ik denk aan de woorden van de heer Sanders, die in zijn werkkamer glimlachend de kunstwerken overziet en opmerkt: ‘ik laat me er iedere dag weer opnieuw door inspireren.’◆
Nationaal Beiaardmuseum Asten Het Nationaal Beiaardmuseum in Asten wist dit jaar, met steun van de Vereniging Rembrandt, de hand te leggen op een zestal bijzondere terracotta klokken. Ze werden meer dan 2000 jaar geleden in China vervaardigd en dienden hoogstwaarschijnlijk als gift in een graftombe voor een hooggeplaatste heer. Dergelijke objecten zijn slechts spaarzaam in openbare collecties vertegenwoordigd. BRONZEN GRAFGIFTEN Ver voor onze jaartelling, ten tijde van de Shang- en Chou-dynastie (ca.1520- ca.1030, resp. ca.1030-221 v.Chr.), bestond er in China een waarlijk indrukwekkende bronscultuur. Elders in de wereld werd die kunst minstens een millennium lang niet geëvenaard. Wat destijds in China gebeurde, was dan ook heel bijzonder. Talloze zeer fraai gedecoreerde kleine en grote rituele vaten werden in kostbaar brons gegoten en vervolgens bijgezet in de graftombes van hooggeplaatste personen, opdat die in het dodenrijk niets te kort kwamen. Daarbij ging het veelal om wijn- en voedselvaten, in allerlei vormen en modellen: soms klein, maar ook indrukwekkend hoog, van enkele tientallen centimeters tot ver boven een meter. Het gewicht van de objecten was daarmee in evenredigheid. Ze zijn in talloze musea over de gehele wereld te bewonderen. Het zou verleidelijk zijn om wat dieper in te gaan op de technische achtergrond van deze zo opmerkelijke bronscultuur, maar hiertoe ontbreekt de ruimte. De ambachtelijke bedrevenheid van de antieke Chinese bronsgieter was echter fenomenaal, zeker voor die tijd. Behalve rituele vaten werden ook muziekinstrumenten, zoals klokkenspelen, aan de doden meegegeven. Klokken hadden in het oude China een bijzondere betekenis, ook in het dagelijks leven. Een klinkende bronzen klok stond samen met de grote trom op het terras van de tempel. Samengevoegd tot reeksen kon er muziek mee gemaakt worden. Het waren echte klokkenspelen die in tempels en paleizen dan wel in de grote grafkamers van edele heren stonden opgesteld. De Chinese dichters hebben er een rijke poëzie over achtergelaten, met name in de Shih Ching (het Boek der Oden) dat hoofdzakelijk in de 9de tot 5de eeuw voor Christus gedateerd moet worden. Bijvoorbeeld dit fragment uit een gedicht dat een edelman over zijn heer componeerde: Ik mag hem gaarne leiden. ‘k Liet trom en bellen klinken om hem die hele morgen zijn welzijn toe te drinken. 11 VERENIGING REMBRANDT NAJAAR 2001 Zes Chinese terracotta klokken Periode van de Strijdende Staten (475-221 v. Chr.) Terracotta, H (resp.) 26, 28, 31, 42, 43 en 48 cm. Herkomst: Vanderven-Vanderven Oriental Art, ‘s-Hertogenbosch.
Page 1 and 2: BULLETIN VAN DE VERENIGING REMBRAND
Page 3 and 4: De Vereniging Rembrandt is een part
Page 5 and 6: De Vereniging Rembrandt en de fonds
Page 7 and 8: KUNST VERZAMELEN Het echtpaar Sande
Page 9: hoe een kleine bronzen sculptuur me
Page 13 and 14: 13 VERENIGING REMBRANDT NAJAAR 2001
Page 15 and 16: ooms-katholieke eredienst in kerken
Page 19 and 20: Noordbrabants Museum ’s-Hertogenb
Page 21 and 22: Reconstructie van het interieur van
Page 23 and 24: Rijksmuseum Amsterdam Bij de rijkdo
Page 25 and 26: Allegorische voorstelling van de Am
Page 27 and 28: Paleis Het Loo Apeldoorn Verguld zi
Page 29 and 30: Toiletspiegel (vervaardigd voor Pri
Page 33 and 34: 2000 j a a r v e r s l a g 33 Veren
Page 35 and 36: 2000 werk en over het bevorderen va
Page 37 and 38: In 2000 met steun van de Vereniging
Page 39 and 40: De leden van de Vereniging Rembrand

Mr Eva M. van der Dussen over fondsen Kunst verzamelen: het ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?