Presentatie - Ouders & school samen: de schouders eronder!

Opvattingen van leraren over
ouders en ouderbetrokkenheid
Rien Rouw, Joep Bakker, Eddie Denessen,
Marjolein Dennissen en Helma Oolbekkink
Maandag 14 januar

zet
eiding
genlijst
htergronden van het thema
derzoek naar effecten van
derbetrokkenheid 2003-2012
Rien Rouw
Joep Bakker
Eddie Denessen
rol van leraren bij ouderbetrokkenheid Marjolein Dennissen
Helma Oolbekkink

Achtergronden van het thema

trekkelijk nieuw concept, oude ideeën
urdieu cultureel kapitaaltheorie
leman sociaal kapitaaltheorie
rnstein taalcodetheorie

trekkelijk nieuw concept, oude ideeën
yce Epstein overlapping spheres of influence
derbetrokkenheid als wondermiddel
mplexiteit van het concept
nzijdigheid versus tweezijdigheid

Onderzoek naar de effecten
van ouderbetrokkenheid
2003-2012

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
11 empirische studies (74 studies in de VS)
oofdzakelijk surveys (95 studies): zelfrapportages van ouders,
ercepties van leraren en percepties van leerlingen
ebruik van grootschalige databestanden (ECLS (ECLS-K, PISA, NELS)
ncidenteel: observaties, interventies
aantal studies, per leeftijdsgr
50
29
32
tot 6 ja
6-12 ja
12-18

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
erationalisaties van ouderbetrokkenheid
isbetrokkenheid
praten over school, (voor)lezen, helpen met huiswerk, controle, ondersteuning,
trokkenheid op school
hand- en spandiensten verrichten (in de klas en daarbuiten), formele participat
ntact met de school
bijeenkomsten bezoeken, communicatie ouders-leraar, nieuwsbrieven lezen
ornamelijk gemeten in termen van (ratings van) frequenties

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep tot 6 jaar
huisomgeving (leesgedrag, , contact met de school,
ommunicatie)
n deze groep relatief veel interventiestudies
ouderprogramma’s)
aast surveys, observaties van interacties tussen ouders en
inderen (kwaliteit van interactie)

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep tot 6 jaar
ositieve effecten van thuisbetrokkenheid
ositieve effecten van de kwaliteit
eringe effecten van betrokkenheid op school, contact met de
eraar
egatieve effecten van contact
ifferentiële effecten voor cultureel cultureel-etnische groepen, niet
onsistent
van ouder-kind-interacties

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep 6 tot 12 jaar
oornamelijk surveys bij ouders
ffectmaten vooral taal- en rekenprestaties
aarnaast: sociale vaardigheden en zelfwaardering

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep 6 tot 12 jaar
ositieve effecten van thuisbetrokkenheid (cultureel kapitaal,
requentie en aard van ouder-kind-communicatie)
rotere effecten bij lagere sociale
auwelijks effecten van betrokkenheid op school
egatieve effecten van contact , helpen met huiswerk en het
tellen van regels
ifferentiële effecten voor cultureel cultureel-etnische groepen en voor
aders en moeders
milieus

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep 12 tot 18 jaar
oornamelijk surveys bij leerlingen over thuisbetrokkenheid
steun en controle)
ffectmaten: taal- en wiskundeprestaties
aarnaast: spijbelen, voortijdig schoolverlaten
schoolverlaten, oriëntatie op
oekomstige loopbaan

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
eftijdsgroep 12 tot 18 jaar
ositieve effecten van ervaren ondersteuning
encouragement, support)
egatieve effecten van ervaren druk en overmatige controle
egatieve effecten van communicatie tussen ouders en
eraren
auwelijks effect van betrokkenheid op school
rotere effecten bij lagere sociale
milieus

derzoek naar de effecten van ouderbetrokkenheid 2003-201
emene conclusies
an jong tot oud blijkt de betrokkenheid van ouders thuis het grootst
ffect te hebben
elpen met huiswerk en een te sterke controle kan negatief uitpakke
ontact tussen ouders en school en betrokkenheid op school heeft
auwelijks effect op leerlingen, kan zelfs negatief samenhangen met
eerprestaties
ffecten van ouderbetrokkenheid varieert naar sociaal-economische
n cultureel-etnische achtergrond

De rol van leraren bij
ouderbetrokkenheid

Resultaten Literatuuronderzoek (n=130)
• Opvattingen van leraren over ouderbetrokkenheid
• Good practice: hoe leraren ouderbetrokkenheid stimuleren

pvattingen over
belang van ouderbetrokkenheid
groepen ouders
effecten van ouderbetrokkenheid
de rol van leraren

pvattingen over (belang van) ouderbetrokkenheid
Diverse opvattingen van leraren over er ouders, zowel positieve, ambivalente
als negatieve opvattingen over ouderbetrokkenheid. Opvattingen bleken
samen te hangen met het type bestuur van een school.
Positieve opvattingen van leraren over ouderbetrokkenheid:
• Leraren zien belang van ouderbetrokkenheid en ontmoetingen met
ouders
• Leraren verwachten positieve ondersteuning van ouders, betrokkenheid
bij scholing kind, docent niet afvallen
• Maar: ouder moet zich niet teveel bemoeien met huiswerk, of willen
interveniëren in het werk van de docent

pvattingen over groepen ouders
Leraren beoordelen rijke/arme ouders verschillend:
- Ouders van een school in een welva lvarend gebied werd ‘agency’ en invloed
toegeschreven
- Ouders van een school in een armer gebied werden neergezet als
ongeïnteresseerd en niet in staat hu hun kinderen (met schoolwerk) te helpen
Leraren hebben lagere verwachtingen n vvan
de betrokkenheid van ouders met
een andere culturele achtergrond dan die ouders zelf.

pvattingen van leraren over (effecten van)
uderbetrokkenheid
• Leraren vinden dat de betrokkenheid eid van ouders thuis (huiswerk checken)
van grotere invloed is op de academmische
prestaties van leerlingen dan de
betrokkenheid van ouders op school (klas observeren)
• Leraren zien samenwerking en communicatie met ouders als effectieve
strategieën om ouderbetrokkenheid te vergroten

pvattingen over de rol van de leraar
• Leraren zijn positief over vrijwilligers rswerk van ouders, maar ouders moeten
niet te dichtbij komen. Uit onderzoek blijkt ook dat docenten duidelijke
‘grenzen’ willen in de rol die ouders en zijzelf innemen.
• Leraren vinden het belangrijk om ou ouders informatie te geven over hun kind.
Leraren vinden het minder belangrijk rijk om ouders advies te geven over de
opvoeding. Zij vinden het ook minde der belangrijk dat ouders het leren thuis
ondersteunen.

ood Practices van Rol Leraren bij Ouderbetrokkenheid
wis, Yanghee & Ashby Bey (2011):
Onderzoek wil in beeld brengen hoe leraren proberen om ouders te
betrekken bij het (primair)onderwijs (arme buurt in de binnenstad)
Algemene lespraktijk – specifieke strategieën om ouders te betrekken
Longitudinaal onderzoek, meerdere methoden (interviews, observaties,
documenten)
5 strategieën van docenten:
1. Ouders actief betrekken bij school
2. Een relatie opbouwen met ouders
3. Een positief klimaat in de klas bewerkstelligen
4. Lesgeven om ouders te betrekken
5. Verbinding leggen met de ‘gemeenschap’

ood Practices van Rol Leraren bij Ouderbetrokkenheid
an Voorhis (2011)
Onderzoek wil in beeld brengen welke invloed TIPS (Teachers Involve
Parents in Homework) heeft op ouder erbetrokkenheid en leeruitkomsten van
leerlingen
Longitudinaal onderzoek
Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen die 2 jaar met TIPS werkten, meer
ouderbetrokkenheid bij huiswerk rapporteerden
Leerlingen die meer ervaren docenten ten hadden, rapporteerden hogere mate
van ouderbetrokkenheid

iscussie over Rol van de Leraar
huisbetrokkenheid meer effect op leerprestaties dan betrokkenheid op
hool
ultuurresponsiviteit van belang voor het betrekken van ouders bij hun
nderen
weezijdigheid!
elangrijke rol voor de lerarenopleiding

http://www.leraar24.nl/video/2436/sketch
http://www.leraar24.nl/video/2436/sketch-ouderavond#