Jaap van Zuylen - Museum Volkenkunde

2. De reis naar Tasiilaq
JAAP VAN ZUYLEN, EEN NEDERLANDER IN OOST-GROENLAND © CUNERA BUIJS & PETER VAN ZUYLEN
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
De ‘Gertrud Rask’ zette eerst koers naar IJsland. In Reykjavik werd het Nederlandsche Aerologische
Station ingericht, waarvanuit twee Nederlandse vliegtuigen (Fokker-jagers) gedurende een jaar
meteorologische hoogtevluchten zouden maken.
Vanuit IJsland vertrok de ‘Gertrud Rask’ naar Ittoqqortoormiit (Scoresbysund), een nederzetting wat
noordelijker langs de kust van Oost-Groenland. Karel van Schouwenburg, één van Jaap’s
expeditieleden, schreef in een brief (aanwezig in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden) naar
huis:
“We voeren langs de kust om de ingang van de fjord te vinden toen opeens achter een paar ijsvelden
twee lieden in kajaks te voorschijn kwamen. Een touwladder werd uitgegooid, de kerels klommen aan
boord, de ranke kano’s [kajaks] werden aan boord gehesen en ieder die er met zijn neus opstond om
te kijken kreeg een stevige hand van de beide bruinhuidige, zwart sluikgehaarde, vriendelijk lachende
Groenlanders, die daarna meteen naar de brug gingen om daar als loods dienst te doen. Toen bleek
dat we door de mist de hele ingang van de fjord niet gezien hadden en daar al lang en breed in rond
voeren.” (Brieven Van Schouwenburg, 27 juli 1932).
Mede-expeditielid Karel van Schouwenburg te Tasiilaq.
Op het schip ontmoetten de Nederlanders een Engelse expeditie onder leiding van Watkins 2 . De
Engelsen zouden 150 kilometer ten noorden van Tasiilaq hun kamp inrichten, om er vergelijkbaar
meteorologisch onderzoek te doen. De Engelse expeditie deed bovendien ook cartografisch werk en
zou enkele pas ontdekte bergketens in kaart brengen. Dat wil zeggen, onbekend terrein voor
Europeanen; de Groenlanders hadden al veel langer een gedegen kennis van hun natuurlijke
omgeving. Jaap van Zuylen meldde in zijn brieven naar huis:
“In Angmagssalik moeten honderd ton kolen gelost worden, benevens het hebben en houden van
twee expedities. (…) Watkins heeft trouwens lang niet zoveel als wij, want hij is van plan voor een
deel van de jacht te leven. Hij kent alle jachtmethoden van de Eskimo’s en zit in z’n kajak alsof hij erin
vastgegroeid was. Zelfs is hij in staat om te duikelen, niet alleen met z’n peddel maar ook met het
werpplankje van z’n harpoen. (…) Om te beginnen is het met een kajak niet eens zo gemakkelijk om
recht te blijven want het zijn uiterst ranke bootjes. Een van de Engelsen zei laatst dat het was als
leeren fietsen. Wanneer je begint moet er dan ook altijd een ervaren kajakker bij zijn om je weer op te
helpen.” (Brieven Jaap van Zuylen, 25 juli 1932.)
4