Jaap van Zuylen - Museum Volkenkunde

More documents

Recommendations

Info

JAAP VAN ZUYLEN, EEN NEDERLANDER IN OOST-GROENLAND © CUNERA BUIJS & PETER VAN ZUYLEN Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde 1. Internationaal pooljaar 1932-‘33 “Twee jonge Hollandse wetenschappers, H.P. van Lohuizen en K.L. Van Schouwenburg kwamen gisteren hier aan vanuit Den Haag” stond er in de Deense krant Berlingske Tidene van 28 juni 1932. Het ging in feite om vier jonge Nederlandse natuurwetenschapstudenten en een bioloog met zijn vrouw. Zij hoorden bij de onderzoekers die in het tweede Internationale Pooljaar 1932-33 1 door het Nederlandse Pooljaar Comité uitgezonden werden om zich in het Groenlandse stadje Tasiilaq (Ammassalik) te vestigen. Het plan was om fysisch en meteorologisch onderzoek te verrichten. De leden van de Meteorologische Expeditie. Van links naar rechts op de achterste rij Jaap van Zuylen, Karel van Schouwenburg, Dé Bruine, Lies Tinbergen-Rutten en vooraan Henk van Lohuizen en Niko Tinbergen. Op 14 juli 1932 vertrok de toen 25-jarige Jaap (Jacob) van Zuylen (1906-1995) als leider van een Nederlandse meteorologische expeditie samen met de overige expeditieleden, vanuit de haven van Kopenhagen met het zeilstoomschip de ‘Gertrud Rask’ naar Tasiilaq in Oost-Groenland. Aan boord waren diverse kisten met instrumenten en andere uitrusting voor hun verblijf in Tasiilaq. De expeditie moest weerkundig en aardmagnetisch onderzoek verrichten. Oost-Groenland was in de belangstelling komen te staan door de nieuwe luchtvaartroutes over de Noordpool en meer kennis over het noordpoolklimaat was gewenst. Een opname van de ‘Gertrud Rask’, in 1940 voor anker bij de plaats Thule, West-Groenland. (Bron: Internet) 3
2. De reis naar Tasiilaq JAAP VAN ZUYLEN, EEN NEDERLANDER IN OOST-GROENLAND © CUNERA BUIJS & PETER VAN ZUYLEN Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde De ‘Gertrud Rask’ zette eerst koers naar IJsland. In Reykjavik werd het Nederlandsche Aerologische Station ingericht, waarvanuit twee Nederlandse vliegtuigen (Fokker-jagers) gedurende een jaar meteorologische hoogtevluchten zouden maken. Vanuit IJsland vertrok de ‘Gertrud Rask’ naar Ittoqqortoormiit (Scoresbysund), een nederzetting wat noordelijker langs de kust van Oost-Groenland. Karel van Schouwenburg, één van Jaap’s expeditieleden, schreef in een brief (aanwezig in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden) naar huis: “We voeren langs de kust om de ingang van de fjord te vinden toen opeens achter een paar ijsvelden twee lieden in kajaks te voorschijn kwamen. Een touwladder werd uitgegooid, de kerels klommen aan boord, de ranke kano’s [kajaks] werden aan boord gehesen en ieder die er met zijn neus opstond om te kijken kreeg een stevige hand van de beide bruinhuidige, zwart sluikgehaarde, vriendelijk lachende Groenlanders, die daarna meteen naar de brug gingen om daar als loods dienst te doen. Toen bleek dat we door de mist de hele ingang van de fjord niet gezien hadden en daar al lang en breed in rond voeren.” (Brieven Van Schouwenburg, 27 juli 1932). Mede-expeditielid Karel van Schouwenburg te Tasiilaq. Op het schip ontmoetten de Nederlanders een Engelse expeditie onder leiding van Watkins 2 . De Engelsen zouden 150 kilometer ten noorden van Tasiilaq hun kamp inrichten, om er vergelijkbaar meteorologisch onderzoek te doen. De Engelse expeditie deed bovendien ook cartografisch werk en zou enkele pas ontdekte bergketens in kaart brengen. Dat wil zeggen, onbekend terrein voor Europeanen; de Groenlanders hadden al veel langer een gedegen kennis van hun natuurlijke omgeving. Jaap van Zuylen meldde in zijn brieven naar huis: “In Angmagssalik moeten honderd ton kolen gelost worden, benevens het hebben en houden van twee expedities. (…) Watkins heeft trouwens lang niet zoveel als wij, want hij is van plan voor een deel van de jacht te leven. Hij kent alle jachtmethoden van de Eskimo’s en zit in z’n kajak alsof hij erin vastgegroeid was. Zelfs is hij in staat om te duikelen, niet alleen met z’n peddel maar ook met het werpplankje van z’n harpoen. (…) Om te beginnen is het met een kajak niet eens zo gemakkelijk om recht te blijven want het zijn uiterst ranke bootjes. Een van de Engelsen zei laatst dat het was als leeren fietsen. Wanneer je begint moet er dan ook altijd een ervaren kajakker bij zijn om je weer op te helpen.” (Brieven Jaap van Zuylen, 25 juli 1932.) 4
Page 1 and 2: Jaap van Zuylen, een Nederlander in
Page 3: Inleiding JAAP VAN ZUYLEN, EEN NEDE
Page 7 and 8: JAAP VAN ZUYLEN, EEN NEDERLANDER IN
Page 9 and 10: 3. Net ontdekt JAAP VAN ZUYLEN, EEN
Page 13 and 14: 5. Aangepast gedrag JAAP VAN ZUYLEN
Page 17 and 18: Literatuur Nederlandsch Meteorologi

Jaap van Zuylen - Museum Volkenkunde

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?