Bladspiegel 4 - Het Persmuseum

Uitgebreide biografie over Gerrit Paape
KOrtinG in de weBsHOp!
Sinds kort heeft het Persmuseum
een eigen webshop, waarin
onder andere prints van politieke
tekeningen te bestellen zijn. Verder
zijn er leuke hebbedingen bij onze
tentoonstellingen, zoals nu Peter van
Straaten-tafelkleden en -kalenders
en alle boeken uit onze winkel.
Vrienden van het Persmuseum
krijgen in de webshop korting
op prints on demands en eigen
uitgaven van het Persmuseum. De
kortingscode krijgt u thuisgestuurd.
Neem snel een kijkje op www.
persmuseum.nl.
Poster
eppo doeve
Burkababes
peter de Wit
BladSpiegel
Bataafs patriot hanteerde pen als wapen
De Nijmeegse neerlandicus
peter Altena promoveerde in
2011 op het veelzijdig leven
van de revolutionair en patriot
Gerrit paape (1752-1803). De
monumentale biografie is nu in
een handelseditie verschenen.
paape werd vooral bekend als
journalist met een vlijmscherpe
pen.
door JoHN VAN MiLtENBUrG
Gerrit Paape (1752-1803) begon zijn
loopbaan als journalist in 1785
bij de Hollandsche Historische
Courant, destijds een van de meest radicale
dagbladen van het land. Een prima uitvalsbasis
voor de pamflettist die in zijn geboortestad
Delft op jonge leeftijd al veel gezag had
opgebouwd als dichter, schrijver en lokaal
politicus.
Zoals zoveel tijdgenoten gebruikte Paape
de krant vooral voor zijn politieke idealen.
De pen was zijn wapen. Hij schreef venijnige
stukken over misstanden en hield zijn
omgeving onbarmhartig een spiegel voor.
Zijn reportages en satirische romans zijn van
zo’n uitzonderlijke kwaliteit dat het werk van
deze achttiende-eeuwse schrijver tot op de
dag van vandaag imponeert.
De titel van de biografie,‘Gerrit Paape,
Levens en Werken’ geeft al aan dat de in een
arm gezin opgegroeide kleermakerszoon zich
in veel gedaanten heeft onderscheiden.
Bij de plaatselijke aardewerkfabriek in Delft
leerde hij op jonge leeftijd – hij kon goed
tekenen – het ambacht van plateelschilder.
Tafelkleed
peter van straaten
9
In 1782 sloot Paape zich aan bij de patriotten
die zich in veel Nederlandse steden begonnen
te roeren.
Het kon bijna niet anders dan dat de
opstandige Paape, die zich steeds meer
ging manifesteren als de ideoloog van de
patriotten, talloze malen in conflict kwam
met het gezag. In 1789 werd hem wegens
majesteitsschennis voor eeuwig de toegang
tot de gewesten Holland, Zeeland, Friesland
en Utrecht ontzegd. Paape kwam terecht
in Duinkerken waar hij zeven jaar woonde
totdat hij in 1794 achter het Franse leger van
Pichegru aan terugkeerde naar zijn vaderland.
In Den Bosch werd hij als secretaris van
de patriottengeneraal Daendels bij dienstbevel
benoemd tot redacteur van de ’s-Hertogenbossche
Vaderlandsche Courant. Onder
leiding van Gerrit Paape was Den Bosch
volgens Peter Altena korte tijd ‘perscentrum
van de revolutie’.
De biografie van Gerrit Paape geeft niet alleen
inzicht in de fluwelen revolutie van de
Bataafse republiek maar ook in de gang van
zaken bij Nederlandse kranten die in deze
roerige periode zijn opgericht.
Peter Altena, ‘Gerrit Paape. Levens en werken’.
ISBN 97 894 60040641. 850 pagina’s,
€ 39,95. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen.