Bladspiegel 4 - Het Persmuseum
Bladspiegel 4 - Het Persmuseum Bladspiegel 4 - Het Persmuseum
4 BladSpiegel teur en de pers. Rooie Piet, zoals hij genoemd werd, genoot ervan. Hét beeld dat daarvan is blijven hangen is uit het interview dat Hans Jacobs voor Vara’s Achter het Nieuws met Steenkamp maakte. Hoe hij ervoor zorgde dat hij de nodige rust kreeg, zo luidde de vraag. Piet Steenkamp strekte zich uit op z’n hotelbed in het Kurhaus, zette twee oogkleppen op en sprak: die heb ik van de KLM en zo rust ik dan een tijdje. Ongekend werd de openheid tijdens de (journalistiek) meest interessante, spannende, bizarre , drankovergoten – en ook daarom doodvermoeiende, nooit meer vertoonde formaties van de jaren zeventig. De formaties van het (eerste) kabinet-Den Uyl (1973) en die van ‘dat tweede kabinet-Den Uyl dat komt er toch’ tot die overging in de bij wijn en kaarslicht formatie van het kabinet-Van Agt-Wiegel (1977-1978). Never a dull moment, het nieuws voor het oprapen. Mee-formeren avond-aan-avond in Nieuwspoort. De eerste formatie was die van Ruppert en Burger en kende als inzet de vorming van het eerste in meerderheid progressieve kabinet. Vooral in de 64 dagen waarin Burger alleen de regie voerde was het spannender dan ooit. Hoe Burger de drie confessionele partijen uiteindelijk op de knieën kreeg, was van dag tot dag te volgen in de openbare briefwisseling tussen hem en de confessionelen. Al tijdens de formatie werden de ‘ Brieven van Burger’ klassiek. Geschreven in een hoekige stijl, de taal hanterend als instrument om zo precies mogelijk te zeggen wat hij wil zeggen. Dat was ook het geval in zijn persconferenties. Brommende bonhommie die hij inzette voor wat hij ermee wilde bereiken. En dat was niet, zoals bij Steenkamp, om aardig te zijn voor de pers maar om het formatieproces te sturen in de richting die hij voor ogen had. Zelden had VVD-leider Van Agt en Wiegel smeden een coalitie Piet Steenkamp geeft een persconferentie Politieke verslaggevers wisselden onderling uit wat zij hadden gehoord Wiegel meer gelijk dan toen hij de formatie van het kabinet-Den Uyl kenmerkte als een werkstuk van ‘macabere schoonheid’. Gezangen Het waren slopende avonden van het lange wachten, van toepen en pokeren en daarna nog een glas want het was toch al laat. Op één van die avonden zitten we in de – toen nog grote – fractiekamer van de KVP. Het wachten is op Andriessen. Het duurt en het duurt. Meligheid troef. We heffen gezangen aan. Op het moment dat de katholieken onder ons de ode ‘Aan u o Koning der Eeuwen’ aanheffen, komt bij de tweede zin : ‘aan u zij de zegekroon’ Andriessen binnen, het gezicht op onweer. Op het volgende moment schieten zijn ogen vuur als in de hoge deur een kleine man verschijnt, een collega van Trouw, die uitroept: “Valt hier nog wat te neuken, anders ga ik naar huis…” Openheid zonder enige grens is er tijdens de formatie die in 1977 begon om dat tweede kabinet-Den Uyl tot stand te brengen maar die eindigde met het kabinet-Van Agt-Wiegel. Geen dag ging voorbij of de onderhandelaars zelf of hun woordvoerders kwamen verslag doen van het verloop van de gesprekken. Al verslag doende, onderhandelden ze over onze hoofden heen met elkaar verder. Voor zover we konden nagaan, bleef niets verborgen. Joop den Uyl nam jaren later afstand van deze door niemand beheerste openheid. Ook Ed van Thijn was er in zijn ‘Dagboek van een onderhandelaar’ kritisch over. Ik denk dat dit theater in de open lucht bijgedragen heeft tot het failliet van deze formatie. Van Agt en Wiegel regelden hun aantreden in beslotenheid – de beroemde foto van het tweetal aan de dinertafel in een Haags restaurant was een toevalstreffer. En daarna werd het steeds stiller rond de kabinetsformaties. Eerst in Beetsterzwaag om ver van de pers weg te zijn en daarna, in 2012 , gewoon in het centrum van de politiek mond houden, alleen maar ‘radiostilte’ of ‘het r- woord’ mompelen, dag in dag uit. Dat is nog altijd meer dan Beel bereid was te zeggen.
Bijzondere expositie in Pop Up Press Museum In het zogeheten Pop-up Press Museum ging op 21 september de expositie Chouf! Qra! (Kijk! Lees!) open, met cartoons en strips van Arabische tekenaars. “Het Persmuseum laat zien gevoel voor de bal te hebben”, stelde Broertjes vast, “door nu een tentoonstelling te bieden over de Arabische Lente, en dan nog een met een grote zeggingskracht.” Het was een gezellige drukte in de nieuwe vestiging, waar niet alleen tekenaars en vrienden van het Persmuseum op af waren gekomen, maar ook vertegenwoordigers van de Arabische gemeenschap in ons land. Joost Pollmann, samensteller van de tentoonstelling en auteur van het bijbehorende boek, noemt deze expositie vooral van groot belang om onjuiste opvattingen te ontkrachten. “Arabisch en islam – dat is niet zomaar inwisselbaar”, zei hij. “Het beeld daarover in BladSpiegel Oorlog én humor domineren in cartoons Arabische Lente “In het hart, in het centrum van Amsterdam, bij de andere musea!” pieter Broertjes, voorzitter van het bestuur van het persmuseum, was duidelijk opgetogen bij de feestelijke opening van de tijdelijke vestiging aan het Museumplein. door BErt StEiNMEtz het Westen wordt nog te vaak geblokkeerd door eindeloze vooroordelen.” Hij wijst erop dat bij de tekeningen van Arabische cartoonisten de onderwerpen oorlog en humor overheersen. “Daaruit blijkt dat er niet alleen grote verschillen zijn tussen ‘zij’ en ‘wij’, maar ook veel overeenkomsten.” Dat werd toegelicht door de hoofdgast, de Irakese tekenaar Kifah al Reefi, die na jaren onderdrukking zijn land is ontvlucht en nu in Amsterdam woont. Maar zijn cartoons verschijnen nog steeds in Irak, Koeweit en Jordanië. 5 Kritiek taboe “Een journalist vroeg mij of ik een karikatuur zou kunnen tekenen van de profeet Mohammed”, vertelt hij. “Een vreemde vraag voor iemand die niet eens een tekening van een corrupte leider mag maken! In Irak is kritiek verboden op de president, op de familie van de president, op al zijn medewerkers, op alles wat met veiligheid te maken heeft, en zo zou ik nog wel de hele avond door kunnen gaan.” “Religie wordt gebruikt als middel om de onderdrukking in de Arabische wereld te rechtvaardigen,” legt Al Reefi uit. “Maar gelukkig is er nu de Arabische Lente. Al is het wel om moedeloos te worden, als vervolgens radicale religieuze partijen de verkiezingen winnen en de Syrische revolutie wordt bedreigd doordat groepen als Al-Qaida zich daar tussen wringen.” Daarom is het zo van belang dat er in tal van Arabische landen tekenaars zijn als Kifah al Reefi die hun kritische prenten blijven maken, ondanks alle risico’s die zij lopen. “En niet alleen beroemde cartoonisten”, benadrukt hijzelf, “maar ook tekenaars op straat, makers van graffiti, die niemand kent.” De tentoonstelling ‘Chouf Qra’ is te zien tot 30 december. Gabriël Metsustraat 2-6.
- Page 1 and 2: BladSpiegel No 4 ● NOVEMBER 2012
- Page 3: BladSpiegel “Heren, wacht maar ru
- Page 7 and 8: Harde Lessen van Gerard MuLder Gera
- Page 9 and 10: Uitgebreide biografie over Gerrit P
4 BladSpiegel<br />
teur en de pers. Rooie Piet, zoals hij genoemd<br />
werd, genoot ervan. Hét beeld dat daarvan is<br />
blijven hangen is uit het interview dat Hans<br />
Jacobs voor Vara’s Achter het Nieuws met<br />
Steenkamp maakte. Hoe hij ervoor zorgde<br />
dat hij de nodige rust kreeg, zo luidde de<br />
vraag. Piet Steenkamp strekte zich uit op z’n<br />
hotelbed in het Kurhaus, zette twee oogkleppen<br />
op en sprak: die heb ik van de KLM en zo<br />
rust ik dan een tijdje.<br />
Ongekend werd de openheid tijdens de (journalistiek)<br />
meest interessante, spannende,<br />
bizarre , drankovergoten – en ook daarom<br />
doodvermoeiende, nooit meer vertoonde<br />
formaties van de jaren zeventig. De formaties<br />
van het (eerste) kabinet-Den Uyl (1973)<br />
en die van ‘dat tweede kabinet-Den Uyl dat<br />
komt er toch’ tot die overging in de bij wijn<br />
en kaarslicht formatie van het kabinet-Van<br />
Agt-Wiegel (1977-1978). Never a dull moment,<br />
het nieuws voor het oprapen. Mee-formeren<br />
avond-aan-avond in Nieuwspoort.<br />
De eerste formatie was die van Ruppert en<br />
Burger en kende als inzet de vorming van het<br />
eerste in meerderheid progressieve kabinet.<br />
Vooral in de 64 dagen waarin Burger alleen<br />
de regie voerde was het spannender dan ooit.<br />
Hoe Burger de drie confessionele partijen<br />
uiteindelijk op de knieën kreeg, was van dag<br />
tot dag te volgen in de openbare briefwisseling<br />
tussen hem en de confessionelen.<br />
Al tijdens de formatie werden de ‘ Brieven<br />
van Burger’ klassiek. Geschreven in een<br />
hoekige stijl, de taal hanterend als instrument<br />
om zo precies mogelijk te zeggen wat<br />
hij wil zeggen. Dat was ook het geval in zijn<br />
persconferenties. Brommende bonhommie<br />
die hij inzette voor wat hij ermee wilde bereiken.<br />
En dat was niet, zoals bij Steenkamp,<br />
om aardig te zijn voor de pers maar om het<br />
formatieproces te sturen in de richting die<br />
hij voor ogen had. Zelden had VVD-leider<br />
Van Agt en Wiegel smeden een coalitie<br />
Piet Steenkamp geeft een persconferentie<br />
Politieke<br />
verslaggevers<br />
wisselden onderling<br />
uit wat zij hadden<br />
gehoord<br />
Wiegel meer gelijk dan toen hij de formatie<br />
van het kabinet-Den Uyl kenmerkte als een<br />
werkstuk van ‘macabere schoonheid’.<br />
Gezangen<br />
<strong>Het</strong> waren slopende avonden van het lange<br />
wachten, van toepen en pokeren en daarna<br />
nog een glas want het was toch al laat. Op<br />
één van die avonden zitten we in de – toen<br />
nog grote – fractiekamer van de KVP. <strong>Het</strong><br />
wachten is op Andriessen. <strong>Het</strong> duurt en het<br />
duurt. Meligheid troef. We heffen gezangen<br />
aan. Op het moment dat de katholieken onder<br />
ons de ode ‘Aan u o Koning der Eeuwen’<br />
aanheffen, komt bij de tweede zin : ‘aan u<br />
zij de zegekroon’ Andriessen binnen, het<br />
gezicht op onweer. Op het volgende moment<br />
schieten zijn ogen vuur als in de hoge deur<br />
een kleine man verschijnt, een collega van<br />
Trouw, die uitroept: “Valt hier nog wat te<br />
neuken, anders ga ik naar huis…”<br />
Openheid zonder enige grens is er tijdens<br />
de formatie die in 1977 begon om dat tweede<br />
kabinet-Den Uyl tot stand te brengen maar<br />
die eindigde met het kabinet-Van Agt-Wiegel.<br />
Geen dag ging voorbij of de onderhandelaars<br />
zelf of hun woordvoerders kwamen verslag<br />
doen van het verloop van de gesprekken.<br />
Al verslag doende, onderhandelden ze<br />
over onze hoofden heen met elkaar verder.<br />
Voor zover we konden nagaan, bleef niets<br />
verborgen.<br />
Joop den Uyl nam jaren later afstand van<br />
deze door niemand beheerste openheid. Ook<br />
Ed van Thijn was er in zijn ‘Dagboek van een<br />
onderhandelaar’ kritisch over. Ik denk dat<br />
dit theater in de open lucht bijgedragen heeft<br />
tot het failliet van deze formatie. Van Agt en<br />
Wiegel regelden hun aantreden in beslotenheid<br />
– de beroemde foto van het tweetal aan<br />
de dinertafel in een Haags restaurant was<br />
een toevalstreffer. En daarna werd het steeds<br />
stiller rond de kabinetsformaties. Eerst in<br />
Beetsterzwaag om ver van de pers weg te zijn<br />
en daarna, in 2012 , gewoon in het centrum<br />
van de politiek mond houden, alleen maar<br />
‘radiostilte’ of ‘het r- woord’ mompelen, dag<br />
in dag uit. Dat is nog altijd meer dan Beel<br />
bereid was te zeggen.
Change language