Download Code van goede praktijk - Emis - Vito
Download Code van goede praktijk - Emis - Vito
Download Code van goede praktijk - Emis - Vito
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4 Toxicologie <strong>van</strong> asbest<br />
Dit hoofdstuk werd niet geactualiseerd en werd integraal overgenomen uit het ‘Protocol voor<br />
orënterend en beschrijvend bodemonderzoek naar asbestverontreiniging’ (OVAM, 2006b).<br />
4.1 Gezondheidseffecten (atsdr, 2001)<br />
Epidemiologische studies bij asbestarbeiders en dierproeven hebben aangetoond dat de<br />
inademing <strong>van</strong> asbest de belangrijkste blootstellingsweg is. Een aantal epidemiologische studies<br />
geven aan dat orale blootstelling ook kan gerelateerd worden aan gastro-intestinale kanker.<br />
De afzetting <strong>van</strong> asbest in de longen wordt grotendeels bepaald door de afmetingen en de vorm<br />
<strong>van</strong> de vezels. Sommige vezels kunnen uit de longen verwijderd worden via mucociliaire afvoer<br />
of macrofagen; andere blijven voor lange periode in de longen aanwezig. Om die reden wordt<br />
inhalatoire blootstelling over het algemeen beschouwd als een cumulatief proces; blootstelling<br />
werd daarom meestal uitgedrukt als (vezels/ml lucht) x jaar (v/ml-j).<br />
Studies bij mensen hebben aangetoond dat inademing <strong>van</strong> asbestvezels kan leiden tot de<br />
ontwikkeling <strong>van</strong> longziekten met inbegrip <strong>van</strong> asbestose (vorming <strong>van</strong> bindweefsel rond<br />
asbestvezels met hinder voor de ademhaling tot gevolg) en/of longkanker en <strong>van</strong> mesothelioom<br />
(kanker <strong>van</strong> het buik- of longvlies).<br />
Kanker<br />
Er is geen twijfel omtrent het feit dat inademing <strong>van</strong> asbest leidt tot een verhoogd risico op<br />
longkanker en mesothelioom. Asbest wordt zowel door IARC als door IRIS beschouwd als een<br />
humaan carcinogeen. Voor longkanker blijkt de hoogte <strong>van</strong> het risico bepaald te worden door<br />
een complex geheel <strong>van</strong> parameters. De belangrijkste zijn:<br />
― niveau en duur <strong>van</strong> blootstelling;<br />
― tijd verlopen sinds blootstelling;<br />
― leeftijd waarop blootstelling plaatsvond;<br />
― rookgewoonten <strong>van</strong> de blootgestelde persoon;<br />
― soort en grootteverdeling <strong>van</strong> de asbestvezels.<br />
De soort en grootteverdeling <strong>van</strong> asbestvezels is <strong>van</strong> belang, want door de variatie in<br />
carcinogeen vermogen tussen vezels zal ook het kankerrisico bij blootstelling verschillen <strong>van</strong><br />
plaats tot plaats. Hoewel een deel <strong>van</strong> deze variatie kan verklaard worden door het<br />
mineraaltype (chrysotiel heeft over het algemeen een geringere potentie bij het optreden <strong>van</strong><br />
mesothelioom), spelen de afmetingen (lengte en dikte) een primordiale rol. Er zijn sterke<br />
aanwijzingen dat lange vezels een hoger carcinogeen vermogen hebben dan kortere vezels. De<br />
relatie tussen vezelafmeting en kankerverwekkend vermogen is mogelijk ook verschillend<br />
tussen longkanker en mesothelioom. Hoewel de discussie hieromtrent nog niet afgelopen is,<br />
wordt vaak uitgegaan een minimale lengte <strong>van</strong> 5 µm, een diameter <strong>van</strong> 3 µm en een<br />
lengte/diameter verhouding <strong>van</strong> minstens 3:1 als voorwaarden voor carcinogeen vermogen.<br />
Omwille <strong>van</strong> het grote aantal variabelen is het moeilijk om betrouwbare voorspellingen te doen<br />
omtrent de hoogte <strong>van</strong> het kankerrisico in functie <strong>van</strong> blootstelling <strong>van</strong> de algemene bevolking.<br />
Longkanker en mesothelioom zijn over het algemeen geassocieerd met chronische blootstelling<br />
aan asbest. Nochtans zijn er studies die aangeven dat ook korte-termijn blootstelling tot<br />
gezondheidsproblemen kan leiden. Arbeiders blootgesteld aan asbest gedurende 1 – 12<br />
<strong>Code</strong> <strong>van</strong> <strong>goede</strong> <strong>praktijk</strong> voor oriënterend bodemonderzoek, beschrijvend bodemonderzoek en risicoanalyse voor<br />
asbestverontreiniging 17/69