Persdossier - Liefde en Devotie
Persdossier - Liefde en Devotie
Persdossier - Liefde en Devotie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
persdossier<br />
t<strong>en</strong>toonstelling<br />
<strong>Liefde</strong>& <strong>Devotie</strong><br />
Het Gruuthusehandschrift<br />
ontdek de hartstochtelijke middeleeuw<strong>en</strong><br />
22/03 - 23/06/2013<br />
Gruuthusemuseum<br />
www.liefde<strong>en</strong>devotie.be<br />
Gruuthusemuseum, Dijver 17, 8000 Brugge<br />
contact: +32 50 44 87 11, musea@brugge.be<br />
Onder de HOge BescHerming<br />
van H.m. KOningin Beatrix<br />
Onder de HOge BescHerming<br />
van HH.mm. de KOning <strong>en</strong> de KOningin<br />
www.pk-projects.be
T<strong>en</strong>ToonsTelling ‘liefde & <strong>Devotie</strong>. Het gruuthusehandschrift’<br />
Egidius … waer bestu blev<strong>en</strong>?<br />
Heb je aan één woord g<strong>en</strong>oeg om deze zin af te mak<strong>en</strong>? Dan weet je vast ook dat het de beginregel is van<br />
het Egidiuslied, e<strong>en</strong> pareltje uit de Middelnederlandse literatuur.<br />
De tekst maakt deel uit van e<strong>en</strong> omvangrijk perkam<strong>en</strong>t<strong>en</strong> manuscript dat gedicht<strong>en</strong>, gebed<strong>en</strong> <strong>en</strong> lieder<strong>en</strong><br />
bundelt. Het werd rond 1400 in Brugge geschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> is nu gek<strong>en</strong>d als het Gruuthusehandschrift.<br />
Eeuw<strong>en</strong>lang was het bijzondere handschrift in privébezit, tot de Nederlandse Koninklijke Bibliotheek het<br />
in 2007 aankocht. Dit voorjaar is het uitzonderlijk te zi<strong>en</strong> in het Gruuthusemuseum.<br />
Unieke kunstvoorwerp<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> de tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong> thema’s weer tot lev<strong>en</strong>. Ze schets<strong>en</strong> het culturele, sociale<br />
<strong>en</strong> religieuze klimaat in Brugge, dat in die vroege 15de eeuw e<strong>en</strong> internationale handelsstad was.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> kom je te wet<strong>en</strong> wie die Egidius was <strong>en</strong>… waar hij geblev<strong>en</strong> is.<br />
in het kort<br />
Het Gruuthusehandschrift is e<strong>en</strong> verzamelhandschrift dat rond 1400 in Brugge werd sam<strong>en</strong>gesteld. Met<br />
zijn 147 lieder<strong>en</strong>, 7 gebed<strong>en</strong>, 16 gedicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> 2 korte aanvull<strong>en</strong>de tekst<strong>en</strong> is het e<strong>en</strong> belangrijke getuig<strong>en</strong>is<br />
van de Middelnederlandse letterkunde. Tekst<strong>en</strong> uit het handschrift zijn in talrijke bloemlezing<strong>en</strong><br />
met Nederlandse poëzie opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De meest bek<strong>en</strong>de tekst is wellicht ‘Egidius waer bestu blev<strong>en</strong>’, e<strong>en</strong><br />
klaaglied voor e<strong>en</strong> overled<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d.<br />
Tegelijkertijd is het handschrift e<strong>en</strong> rijke informatiebron over de laatmiddeleeuwse stedelijke cultuur in de<br />
Nederland<strong>en</strong>. Onderzoek heeft al heel wat informatie opgeleverd over de kring<strong>en</strong> waarbinn<strong>en</strong> het handschrift<br />
functioneerde, al zijn nog lang niet alle vrag<strong>en</strong> beantwoord. De inhoud van het handschrift vertelt<br />
veel over de cultuur van de rijke burgerij in de handelsstad Brugge. Het Gruuthusehandschrift op<strong>en</strong>t als<br />
het ware onze blik op het laatmiddeleeuwse Brugge.<br />
In 2007 werd het Gruuthusehandschrift aangekocht door de Koninklijke Bibliotheek – Nationale Bibliotheek<br />
van Nederland (KB). Tot dan was het in Brugs privébezit. De KB heeft het handschrift mete<strong>en</strong> via haar<br />
website ontslot<strong>en</strong> zodat elke geïnteresseerde het kan doorblader<strong>en</strong> (www.kb.nl/bladerboek<strong>en</strong>/hetgruuthuse-handschrift).<br />
Ook onderzoekers hebb<strong>en</strong> er nu makkelijker toegang toe.<br />
Nu is het Gruuthusehandschrift uitzonderlijk weer in Brugge voor de t<strong>en</strong>toonstelling ‘<strong>Liefde</strong> <strong>en</strong> <strong>Devotie</strong>’.<br />
Deze t<strong>en</strong>toonstelling leidt de bezoeker binn<strong>en</strong> in het handschrift <strong>en</strong> laat hem aan de hand van e<strong>en</strong> aantal<br />
thema’s (muziek, liefde, ‘const’, gezelschap <strong>en</strong> devotie) k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met zijn rijke inhoud. Circa 250<br />
object<strong>en</strong> uit de periode rond 1400 br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> de thema’s tot lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> schets<strong>en</strong> zo e<strong>en</strong> beeld van het culturele,<br />
sociale <strong>en</strong> religieuze klimaat in Brugge t<strong>en</strong> tijde van het Gruuthusehandschrift.<br />
Herkomst gruuthusehandschrift<br />
Het Gruuthusehandschrift dankt zijn naam aan Lodewijk van Gruuthuse (ca. 1427-1492). Op de tweede<br />
bladzijde van het handschrift staat zijn wap<strong>en</strong>schild afgebeeld als eig<strong>en</strong>domsmerk. Toch twijfel<strong>en</strong> sommige<br />
onderzoekers eraan of het handschrift in zijn bezit is geweest. Naar deze kwestie wordt nog steeds onderzoek<br />
gedaan.<br />
Eeuw<strong>en</strong>lang bleef het Gruuthusehandschrift in Brugs privébezit. De tekst<strong>en</strong> uit het handschrift werd<strong>en</strong><br />
voor de eerste maal uitgegev<strong>en</strong> in het midd<strong>en</strong> van de 19de eeuw. Daarna groeide de faam van het handschrift<br />
gestaag maar het bleef moeilijk toegankelijk voor onderzoekers.<br />
In 2007 werd het handschrift aangekocht door de Koninklijke Bibliotheek – Nationale Bibliotheek van<br />
Nederland (KB). De KB heeft het handschrift mete<strong>en</strong> via haar website ontslot<strong>en</strong> zodat elke geïnteresseerde<br />
het kan doorblader<strong>en</strong> (www.kb.nl/bladerboek<strong>en</strong>/het-gruuthuse-handschrift). Ook onderzoekers<br />
hebb<strong>en</strong> er nu makkelijker toegang toe.<br />
De meeste tekst<strong>en</strong> in het Gruuthusehandschrift zijn anoniem. Twee auteurs k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> we echter bij naam:<br />
Jan Van Hulst <strong>en</strong> Jan Morito<strong>en</strong>. Archiefonderzoek heeft uitgewez<strong>en</strong> dat zij rijke Brugse burgers war<strong>en</strong><br />
die in vele kring<strong>en</strong> actief war<strong>en</strong>: in beroepsver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> in religieuze broederschapp<strong>en</strong>, in het stadsbestuur…<br />
Ook Egidius is in deze kring<strong>en</strong> te situer<strong>en</strong>. Want inderdaad, Egidius is ge<strong>en</strong> fictief<br />
personage maar e<strong>en</strong> man van vlees <strong>en</strong> bloed die leefde in Brugge <strong>en</strong> daar plots overleed in 1385.<br />
3
Wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek bewijst auth<strong>en</strong>ticiteit van het gruuthusehandschrift<br />
In 2007 kon de Koninklijke Bibliotheek in D<strong>en</strong> Haag dankzij de g<strong>en</strong>ereuze hulp van verschill<strong>en</strong>de sponsors<br />
het Gruuthusehandschrift aankop<strong>en</strong>, dat uit Europa dreigde te verdwijn<strong>en</strong>. Dit vroeg vijfti<strong>en</strong>de-eeuwse<br />
handschrift dat van groot belang is voor onze k<strong>en</strong>nis van de Middelnederlandse letterkunde, was e<strong>en</strong> van<br />
de laatste in particulier bezit. De KB kondigde onmiddellijk aan dat het handschrift nu ook voor onderzoek<br />
beschikbaar zou zijn. E<strong>en</strong> belangrijke onderzoeksvraag luidde: is het handschrift echt van Lodewijk van<br />
Gruuthuse (ca. 1427-1492) geweest?<br />
Het handschrift is in de neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de eeuw herbond<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de blad<strong>en</strong> ervan zijn rondom afgesned<strong>en</strong>. Slechts<br />
blad 2 heeft nog ongeveer de oorspronkelijke l<strong>en</strong>gte. Hierop is onderaan het wap<strong>en</strong> van Lodewijk van<br />
Gruuthuse te zi<strong>en</strong>, met daaromhe<strong>en</strong> e<strong>en</strong> achtti<strong>en</strong>de-eeuwse inscriptie. Er bestond twijfel over de echtheid<br />
van dit wap<strong>en</strong>: was het e<strong>en</strong> achtti<strong>en</strong>de-eeuwse vervalsing? Had het handschrift wellicht nooit aan<br />
Gruuthuse zelf toebehoord?<br />
E<strong>en</strong> eerste onderzoek met e<strong>en</strong> Hyper Spectral Image camera wees uit, dat correcties op blad 2 met e<strong>en</strong> inkt<br />
war<strong>en</strong> aangebracht die ook te vind<strong>en</strong> was op het wap<strong>en</strong>. Maar hieraan kon nog ge<strong>en</strong> definitieve conclusie<br />
word<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong>. De KB nam contact op met hoogleraar Joris Dik van de TU Delft die zich bezighoudt<br />
met ‘material<strong>en</strong> in kunst <strong>en</strong> archeologie’ <strong>en</strong> veelal schilderij<strong>en</strong> onderzoekt met behulp van röntg<strong>en</strong>fluoresc<strong>en</strong>tie.<br />
Hiermee is het mogelijk de reflectie van verfbestanddel<strong>en</strong> te met<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zo precies de chemische<br />
sam<strong>en</strong>stelling te ontled<strong>en</strong>. Professor Dik heeft deze techniek nu ook op het wap<strong>en</strong> van Gruuthuse<br />
toegepast.<br />
De Bibliothèque Nationale de France blijkt ook e<strong>en</strong> handschrift uit het bezit van Gruuthuse te hebb<strong>en</strong>, met<br />
hetzelfde wap<strong>en</strong> erin . Dit handschrift was al in de zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de eeuw in het bezit van de Franse koning. Dit<br />
wap<strong>en</strong> is dus zeker ge<strong>en</strong> latere vervalsing. Het onderzoek van professor Dik naar de sam<strong>en</strong>stelling van de<br />
twee wap<strong>en</strong>s heeft nu uitgewez<strong>en</strong> dat beide dezelfde chemische elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus met dezelfde<br />
verfstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> goud <strong>en</strong> zilver zijn gemaakt. Het wap<strong>en</strong> in het Gruuthusehandschrift in de KB is dus auth<strong>en</strong>tiek.<br />
Lodewijk van Gruuthuse had het handschrift met het beroemde Egidiuslied zelf in bezit.<br />
4
De t<strong>en</strong>toonstelling<br />
Het Gruuthusehandschrift vormt het uitgangspunt <strong>en</strong> de rode draad voor de t<strong>en</strong>toonstelling ‘<strong>Liefde</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Devotie</strong>’. De rijke inhoud van het handschrift komt aan bod via e<strong>en</strong> aantal thema’s: muziek, liefde, ‘const’,<br />
gezelschap <strong>en</strong> devotie. Deze thema’s vertell<strong>en</strong> tegelijkertijd ook meer over het culturele, sociale <strong>en</strong> religieuze<br />
klimaat bij de rijke burgerij in Brugge rond 1400.<br />
Zo’n 250 object<strong>en</strong> uit de periode rond 1400 br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> deze thema’s tot lev<strong>en</strong>. Sculptur<strong>en</strong>, juwel<strong>en</strong>, sier- <strong>en</strong><br />
gebruikvoorwerp<strong>en</strong>, handschrift<strong>en</strong>, archivalia <strong>en</strong> archeologica ton<strong>en</strong> aan dat de onderwerp<strong>en</strong> die in de<br />
tekst<strong>en</strong> bezong<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ook hun plaats hadd<strong>en</strong> in het echte lev<strong>en</strong>. De object<strong>en</strong> zijn afkomstig uit musea<br />
<strong>en</strong> privécollecties uit binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>land.<br />
De t<strong>en</strong>toonstelling br<strong>en</strong>gt <strong>en</strong>kele opmerkelijke <strong>en</strong>sembles bij elkaar. Zo zijn drie verzamelhandschrift<strong>en</strong> die<br />
e<strong>en</strong> belangrijke bron zijn van de Middelnederlandse letterkunde in de t<strong>en</strong>toonstelling met elkaar ver<strong>en</strong>igd:<br />
het handschrift van Hulthem (met de <strong>en</strong>ige bewaarde afschrift<strong>en</strong> van de abele spel<strong>en</strong>), het Comburgse<br />
handschrift (met de hele Van d<strong>en</strong> vos Reynaerde) <strong>en</strong> uiteraard het Gruuthusehandschrift.<br />
Binn<strong>en</strong> het thema muziek word<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> belangwekk<strong>en</strong>de muziekhandschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> laatmiddeleeuwse<br />
afbeelding<strong>en</strong> van zangers <strong>en</strong> muzikant<strong>en</strong> getoond, ook zijn auth<strong>en</strong>tieke opgegrav<strong>en</strong> muziekinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
bij elkaar gebracht. De wereldberoemde vrucht<strong>en</strong>hout<strong>en</strong> ‘Dordrechtse blokfluit’ van ca. 1400 is er <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
soortgelijke uit Keul<strong>en</strong>, gemaakt van de ellepijp van e<strong>en</strong> zeear<strong>en</strong>d.<br />
Voor het thema liefde werd e<strong>en</strong> schatkamer gecreëerd waarin prachtige juwel<strong>en</strong> <strong>en</strong> sierkistjes uit kostbare<br />
material<strong>en</strong> bij elkaar zijn gebracht. Ze ligg<strong>en</strong> er in confrontatie met volkse juwel<strong>en</strong>, die vaak dezelfde<br />
symboliek gebruik<strong>en</strong> maar in goedkopere material<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd. Opvall<strong>en</strong>d is dat de symboliek<br />
van het hart zoals we die vandaag nog k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> ook in de Middeleeuw<strong>en</strong> al ingeburgerd was. E<strong>en</strong> liefdesbrief<br />
van rond 1400 uit de Universiteitsbibliotheek van Leid<strong>en</strong> is hiervan e<strong>en</strong> mooie getuige.<br />
Het thema ‘const’ br<strong>en</strong>gt prachtige staaltjes van vakmanschap met net dat ietsje meer bij elkaar: e<strong>en</strong><br />
zeld<strong>en</strong> getoond antep<strong>en</strong>dium (e<strong>en</strong> altaarvoorhangsel) uit Rijsel, prachtige zilver<strong>en</strong> object<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> kunstig<br />
uitgevoerde lepel met foedraal. C<strong>en</strong>traal in dit thema staat de figuur van Lubert Hautscilt, abt van de<br />
Brugse Eekhoutabdij met zijn prachtig verluchte Liber astrologiae (e<strong>en</strong> bruikle<strong>en</strong> uit The Pierpont Morgan<br />
Library New York) als blikvanger.<br />
De devotie, in de eerste plaats tot Maria is, naast de liefde, e<strong>en</strong> belangrijk gegev<strong>en</strong> in het Gruuthusehandschrift.<br />
Vroeg 15de-eeuwse sculptur<strong>en</strong> illustrer<strong>en</strong> haar aanwezigheid in de vele kerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> kapell<strong>en</strong>.<br />
Het zijn overig<strong>en</strong>s <strong>en</strong>kel de gebed<strong>en</strong> uit het Gruuthusehandschrift die we in latere handschrift<strong>en</strong> overgeleverd<br />
zi<strong>en</strong>. Voor de andere tekst<strong>en</strong> is het Gruuthusehandschrift de <strong>en</strong>ige, unieke bron.<br />
inspiratiebron<br />
Het Gruuthusehandschrift inspireert ook vandaag nog. In de op<strong>en</strong>ingszaal van de t<strong>en</strong>toonstelling lat<strong>en</strong><br />
onder andere Voorzitter van de Europees Raad Herman Van Rompuy, schrijfster Joke Van Leeuw<strong>en</strong>,<br />
wiskundige <strong>en</strong> filosoof Jean Paul Van B<strong>en</strong>degem, medioneerlandicus Frits van Oostrom <strong>en</strong> cellist Arne<br />
Deforce wet<strong>en</strong> wat het handschrift voor h<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t.<br />
Speciaal voor de t<strong>en</strong>toonstelling creëerd<strong>en</strong> componist Jero<strong>en</strong> D’hoe <strong>en</strong> kalligraaf Brody Neu<strong>en</strong>schwander<br />
e<strong>en</strong> videoinstallatie die vertrekt vanuit e<strong>en</strong> tekst uit het handschrift. Tekst <strong>en</strong> muziek van vandaag gaan in<br />
dialoog met middeleeuwse tekst <strong>en</strong> melodie.<br />
In de aanloop naar <strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de t<strong>en</strong>toonstelling loopt er e<strong>en</strong> schrijftraject met verschill<strong>en</strong>de groep<strong>en</strong>:<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Vormingplus, e<strong>en</strong> middelbare klas <strong>en</strong> het dichterscollectief Het V<strong>en</strong>ijnig Gebroed. Zij lat<strong>en</strong><br />
zich voor hun eig<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong> inspirer<strong>en</strong> door het Gruuthusehandschrift. De resultat<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
literaire kroeg<strong>en</strong>tocht t<strong>en</strong> gehore word<strong>en</strong> gebracht (meer info hierover volgt later).<br />
T<strong>en</strong> slotte word<strong>en</strong> ook songwriters geprikkeld om e<strong>en</strong> lied op papier te zett<strong>en</strong> via de wedstrijd ‘Hitspot’, in<br />
sam<strong>en</strong>werking met Metronoom.<br />
5
RanDpRogRamma<br />
Speciaal voor deze t<strong>en</strong>toonstelling werd e<strong>en</strong> uitgebreid randprogramma uitgewerkt:<br />
T<strong>en</strong>ToonsTellingsZonDag<strong>en</strong> (in/bij Gruuthusemuseum)<br />
24/03 Middeleeuwse ambacht<strong>en</strong>markt op het binn<strong>en</strong>plein van het Gruuthusemuseum<br />
Maak k<strong>en</strong>nis met de luxeproduct<strong>en</strong> die je rond 1400 in Brugge kon vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> met<br />
het productieproces (11 > 17 u.)<br />
28/04 Optred<strong>en</strong> in de t<strong>en</strong>toonstelling van het muziek<strong>en</strong>semble Duo Ultreya <strong>en</strong> Pandora 2 + demonstratie<br />
middeleeuwse instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (13.30 > 17 u.)<br />
26/05 Brugse buurtcomités op bezoek<br />
16/06 Masterclass voor kalligraf<strong>en</strong> door Brody Neu<strong>en</strong>schwander (13.30 > 16.30 u.)<br />
leZing<strong>en</strong> (10.30 > 12 u. in Vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>zaal Gro<strong>en</strong>ingemuseum) i.s.m. Vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> Musea Brugge<br />
24/03 ‘Het Gruuthusehandschrift in beeld’ door curator prof. dr. Jos Koldeweij. Over de interessante<br />
Middelnederlandse gebed<strong>en</strong>, lieder<strong>en</strong> <strong>en</strong> gedicht<strong>en</strong> met de bijgevoegde muzieknotatie <strong>en</strong> het<br />
visuele aspect<br />
28/04 ‘Lyriek in Brugge. De lieder<strong>en</strong> uit het Gruuthusehandschrift <strong>en</strong> hun Brugse context‘ door prof.<br />
dr. Frank Willaert. Naast de lieder<strong>en</strong> uit het Gruuthusehandschrift war<strong>en</strong> in Brugge ca. 1400 nog meer<br />
lieder<strong>en</strong> te hor<strong>en</strong>. Hoe verhoudt dat repertoire zich tot de Gruuthuselyriek?<br />
Aansluit<strong>en</strong>d concertje door het muziek<strong>en</strong>semble Duo Ultreya <strong>en</strong> Pandora 2<br />
26/05 ‘Op zoek naar Egidius’ door dr. Noël Geirnaert. Over de sociale context van het handschrift <strong>en</strong> het<br />
verband met <strong>en</strong>kele opmerkelijke Bruggeling<strong>en</strong> uit die tijd<br />
16/06 ‘E<strong>en</strong> kunst<strong>en</strong>aarstandem’: Kalligraaf Brody Neu<strong>en</strong>schwander <strong>en</strong> componist Jero<strong>en</strong> D’hoe licht<strong>en</strong><br />
de installatie toe die ze sam<strong>en</strong> creëerd<strong>en</strong><br />
WeT<strong>en</strong>sCHappeliJK CongRes<br />
25/04 > 27/04 Congres over het Gruuthusehandschrift. De t<strong>en</strong>toonstellingsthema’s muziek, liefde, ‘const’,<br />
gezelschap <strong>en</strong> devotie vorm<strong>en</strong> het uitgangspunt voor e<strong>en</strong> internationale <strong>en</strong> multidisciplinaire b<strong>en</strong>adering<br />
van (stads)cultuur in Noordwest-Europa aan het begin van de 15de eeuw. Op dit congres zull<strong>en</strong> nieuwe<br />
inzicht<strong>en</strong> toegelicht <strong>en</strong> ontwikkeld word<strong>en</strong> op het vlak van geschied<strong>en</strong>is, kunstgeschied<strong>en</strong>is, literatuur <strong>en</strong><br />
musicologie<br />
Bijdrag<strong>en</strong> in dit congres door Herman Pleij, Wim Blockmans, Herman Brinkman, Ad Leerintveld, H<strong>en</strong>k<br />
Porck, Anne Korteweg, Johan Thielemans, Cyriel Stroo, Sonia Tortajada Hernando, Saskia Van Berg<strong>en</strong>,<br />
Hugo van der Veld<strong>en</strong>, Jan Dumolyn, Jan de Klerk, H<strong>en</strong>drik Callewier, Jos Koldeweij, Johan Oosterman,<br />
Noël Geirnaert, Karl Kuegle, Joris Reynaert, Frank Willaert, Ita Heijmans, Pieter Mannaerts, Hélène Haug,<br />
Stev<strong>en</strong> Mari<strong>en</strong>, Stefan Rosmer, Herman Brinkman, Thom Mert<strong>en</strong>s, Janet F. van der Meul<strong>en</strong>, Dieuwke van<br />
der Poel <strong>en</strong> Frits Van Oostrom. (in volgorde van sprekers)<br />
> Details programma + inschrijv<strong>en</strong> via liefde<strong>en</strong>devotie.be<br />
6
gRUUTHUseConCeRT<strong>en</strong><br />
26/04 > 28/04: Concertgebouw Brugge organiseert e<strong>en</strong> concertreeks met muziek uit het handschrift;<br />
reconstructies op basis van jar<strong>en</strong>lang onderzoek naast improvisaties op basis van de mysterieuze notatie <strong>en</strong><br />
het 14de-eeuwse Vlaamse <strong>en</strong> Europese repertoire. [Aansluit<strong>en</strong>d cursuss<strong>en</strong> door Davidsfonds <strong>en</strong> Amarant]<br />
Op vertoon van e<strong>en</strong> Gruuthuse-concertticket g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> bezoekers van het reductietarief in de t<strong>en</strong>toonstelling<br />
‘<strong>Liefde</strong>&<strong>Devotie</strong>’ I Op vertoon van e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstellingsticket verle<strong>en</strong>t het Concertgebouw 20% korting op de<br />
Gruuthuse-concerttickets. Deze korting is geldig bij In&Uit <strong>en</strong> aan de avondkassa.<br />
> 26/04 om 20 u.: CLUBMEDIÉVAL I WERELDSTAD BRUGGE<br />
Lieder<strong>en</strong> uit het Gruuthusemanuscript in hun Europese context, o.a. uit de Rossi <strong>en</strong> Squarcialupi Codices.<br />
De lieder<strong>en</strong> in het Gruuthusehandschrift vorm<strong>en</strong>, ondanks de mysterieuze streepjesnotatie die soms<br />
meer vrag<strong>en</strong> dan antwoord<strong>en</strong> oproept, de grootste <strong>en</strong> oudste collectie met g<strong>en</strong>oteerde muziek die in<br />
het Nederlands is overgeleverd. ClubMediéval contrasteert de e<strong>en</strong>stemmige muziek uit het manuscript<br />
met repertoire uit de rest van Europa <strong>en</strong> gaat op zoek naar parallell<strong>en</strong>. Artistiek leider Thomas Baeté<br />
kwam uit bij Paolo da Fir<strong>en</strong>ze, Oswald von Wolk<strong>en</strong>stein <strong>en</strong> de anonieme componist<strong>en</strong> van de vroeg-15eeeuwse<br />
Codex Reina. Extra interessant is de meerstemmige muziek van Guillaume de Machaut, indertijd<br />
e<strong>en</strong> van Europa’s muzikale supersterr<strong>en</strong>, want Lodewijk van Gruuthuse bewaarde ook di<strong>en</strong>s werk<strong>en</strong><br />
in zijn omvangrijke muziekbibliotheek. Dit programma beweegt zich op het raakvlak tuss<strong>en</strong> monodie <strong>en</strong><br />
polyfonie, de spann<strong>en</strong>de overgang van e<strong>en</strong>- naar meerstemmige vocale muziek. // ClubMediéval: Olalla<br />
Alemàn, Francesca Cassinari, Markéta Cukrová, Raffaele Giordani, Daan Verlaan, Raphael DeCock: zang I<br />
Guillermo Pérez: organetto I Elisabeth Seitz: psalterium I Thomas Baeté: vedel & artistieke leiding<br />
> 27/04 om 20 u.: GRUUTHUSE IN ALLE STATEN I MIXED BILL MET O.A. PSALLENTES EN CAMERATA<br />
TRAJECTINA<br />
Het Gruuthusemanuscript wordt binn<strong>en</strong>ste buit<strong>en</strong> gekeerd, onder meer door de vrouw<strong>en</strong> van Psall<strong>en</strong>tes.<br />
Zij gaan voorbij aan de beroemde lieder<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun cryptische notatie, of liever gezegd: ze gaan eraan<br />
vooraf. H<strong>en</strong>drik Vand<strong>en</strong> Abeele blijft namelijk hang<strong>en</strong> bij de eerste zev<strong>en</strong> gedicht<strong>en</strong> uit het handschrift.<br />
Zev<strong>en</strong> berijmde gebed<strong>en</strong>, die vanuit hun aard <strong>en</strong> omvang nogal do<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de Latijnse sequ<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
van de late Middeleeuw<strong>en</strong>. Psall<strong>en</strong>tes remixt het handschrift door de bek<strong>en</strong>de melodieën van 14-eeuwse<br />
(of oudere) sequ<strong>en</strong>s<strong>en</strong> voorzichtig onder of naast de Middelnederlandse tekst<strong>en</strong> te schuiv<strong>en</strong>, zonder deze<br />
geweld aan te do<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> absolute primeur! Het avondprogramma wordt nog verder ingevuld o.a.met<br />
Middelnederlandse lieder<strong>en</strong> van Hadewych tot het Antwerps Liedboek door Camerata Trajectina <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
visuele verrassing. // Psall<strong>en</strong>tes & Camerata Trajectina: <strong>en</strong>sembles<br />
7
28/04 om 16 u: FALA MÚSICA I MEER ES IN U. GRUUTHUSE-RONDELEN<br />
Weinig <strong>en</strong>sembles zijn zo nauw betrokk<strong>en</strong> bij muziekwet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek als het Nederlandse<br />
Fala Música. Maurice van Lieshout heeft jar<strong>en</strong>lang met de onlangs overled<strong>en</strong> onderzoekster Ike de Loos<br />
gespeurd naar sleutels om de streepjesnotatie in het Gruuthusehandschrift te ontcijfer<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar mogelijk<br />
het resultaat mete<strong>en</strong> tot klink<strong>en</strong> gebracht. Voor dit concertweek<strong>en</strong>d richt de groep zich op de rondel<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>re binn<strong>en</strong> het manuscript dat extra lastig te ontcijfer<strong>en</strong> was doordat er veel meer streepjes in de<br />
melodie zitt<strong>en</strong> dan lettergrep<strong>en</strong> in de tekst. Mede om deze red<strong>en</strong> word<strong>en</strong> deze lieder<strong>en</strong> zeld<strong>en</strong> of nooit uitgevoerd.<br />
De spreekwoordelijke uitzondering op de regel is het Aloeette-lied, dat zeer weinig streepjes telt. Hoe<br />
uitzonderlijk mooi dit simpele lied is, zal duidelijk blijk<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de andere, veel steviger gereconstrueerde<br />
rondel<strong>en</strong>. Ook het Egidiuslied zal in dit concert te hor<strong>en</strong> zijn, in e<strong>en</strong> nieuwe versie van Ike de Loos. // Fala<br />
Música: Pauli<strong>en</strong> van der Werff, Bram Verheij<strong>en</strong>: zang I Hans Lub: vedel I Martin Erhardt: orgel I Constance<br />
Allanic: harp I Maurice van Lieshout: blokfluit<br />
mUZiKaal-liTeRaiRe KRoeg<strong>en</strong>ToCHT<br />
> week<strong>en</strong>d 07 - 08/06 Het Bruggemuseum wil ook Bruggeling<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> participer<strong>en</strong> aan dit Gruuthuseproject.<br />
Cursist<strong>en</strong> van Vormingplus <strong>en</strong> leerling<strong>en</strong> van de midd<strong>en</strong>school Assebroek gaan hierdoor zelf aan de slag<br />
met de thema’s uit het handschrift. Hoe br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> ze vandaag hun gevoel<strong>en</strong>s omtr<strong>en</strong>t liefde, devotie, vri<strong>en</strong>dschap<br />
<strong>en</strong> muziek onder woord<strong>en</strong>? Ook het dichterscollectief ‘Het V<strong>en</strong>ijnig Gebroed‘ neemt het handschrift<br />
onder de loep <strong>en</strong> verwerkt het op hun eig<strong>en</strong>zinnige manier.<br />
Het dichterlijke resultaat van de drie groep<strong>en</strong> wordt sam<strong>en</strong> gebracht in e<strong>en</strong> literaire kroeg<strong>en</strong>tocht. De<br />
lieder<strong>en</strong> <strong>en</strong> gedicht<strong>en</strong> van het Gruuthusehandschrift ker<strong>en</strong> zo terug naar de ongedwong<strong>en</strong> sfeer waar ze in<br />
de 14de eeuw ontstaan zijn.<br />
lieFDe & DeVoTie-ZoeKToCHT<br />
> 22/03 > 23/06 Voor gezinn<strong>en</strong> met jonge kinder<strong>en</strong> werd deze zoektocht ontwikkeld. Zo ontdekk<strong>en</strong> de<br />
kinder<strong>en</strong> de t<strong>en</strong>toonstelling op hun maat. I Gratis verkrijgbaar aan de kassa, in het Nederlands<br />
mUseUmm<strong>en</strong>U VooR sCHol<strong>en</strong><br />
> 16/04 > 21/06 Voor leerling<strong>en</strong> van het 4 de tot 6 de leerjaar basisonderwijs werd het museumm<strong>en</strong>u ‘MET VEER<br />
EN PERKAMENT’ uitgewerkt. De klas duikt anderhalf uur in de t<strong>en</strong>toonstelling.<br />
E<strong>en</strong> boekje met hed<strong>en</strong>daagse tekstfragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit de leefwereld van kinder<strong>en</strong> vormt het uitgangspunt. De<br />
fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> de verbinding tuss<strong>en</strong> de voor h<strong>en</strong> vertrouwde wereld van vandaag <strong>en</strong> de wereld van de<br />
middeleeuw<strong>en</strong>. Ze word<strong>en</strong> volledig ondergedompeld in de muziek, liefde, devotie, ‘const’ <strong>en</strong> gezelschap; vijf<br />
thema’s die ook in het Gruuthusehandschrift aan bod kom<strong>en</strong>.<br />
Nadi<strong>en</strong> gaat de klas zelf aan de slag met veer <strong>en</strong> inkt. Geïnspireerd door de voorwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> de liefdesgedicht<strong>en</strong><br />
maakt iedere<strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong> handschrift.<br />
-> Voor Nederlandstalige kinder<strong>en</strong> uit het 4 de , 5 de of 6 de leerjaar basisonderwijs<br />
Kan gereserveerd word<strong>en</strong> van 16 april tot 21 juni 2013, telk<strong>en</strong>s van dinsdag tot vrijdag, in de voormiddag van<br />
9u30 tot 11u, in de namiddag van 13.45 tot 15.15 u.<br />
Elk klasbezoek gebeurt onder leiding van de atelierbegeleider, in aanwezigheid van de leerkracht.I Maximum<br />
25 leerling<strong>en</strong> per museumm<strong>en</strong>u<br />
Er kan slechts één museumm<strong>en</strong>u in de voormiddag <strong>en</strong> één museumm<strong>en</strong>u in de namiddag gereserveerd<br />
word<strong>en</strong><br />
Prijs: € 65, materiaal inbegrep<strong>en</strong><br />
Inschrijv<strong>en</strong> minimum 4 wek<strong>en</strong> voor de bezoekdatum via musea.reservatie@brugge.be<br />
of t. + 32(0)50 44 87 43 (kantoorur<strong>en</strong>)<br />
8
HiTspoT<br />
20/03 > 19/05 Songwriterwedstrijd: schrijf e<strong>en</strong> gloednieuw nummer in jouw favoriete<br />
muziekstijl met als thema afscheid <strong>en</strong> maak kans op e<strong>en</strong> productie door<br />
Ozark H<strong>en</strong>ry <strong>en</strong> de Knack Focus Publieksprijs!<br />
Elk muzikaal songwriterstal<strong>en</strong>t vanaf 16 jaar kan deelnem<strong>en</strong> aan Hitspot.<br />
De opdracht bestaat erin e<strong>en</strong> nummer te schrijv<strong>en</strong> over ‘afscheid’. In de<br />
14de eeuw al inspireerde dit thema de auteur van het Egidiuslied, e<strong>en</strong> parel<br />
uit de Middelnederlandse literatuur. Het is ook het bek<strong>en</strong>dste lied uit het<br />
Gruuthusehandschrift, het pronkstuk van de expo ‘<strong>Liefde</strong> & <strong>Devotie</strong>’.<br />
Juryprijs<br />
E<strong>en</strong> deskundige vakjury zal de ingezond<strong>en</strong> nummers beoordel<strong>en</strong>. Die maakt eerst e<strong>en</strong> preselectie van ti<strong>en</strong><br />
finalist<strong>en</strong>. De geselecteerde nummers word<strong>en</strong> op 3 juni bek<strong>en</strong>dgemaakt.<br />
De publieke bek<strong>en</strong>dmaking van de feitelijke winnaar van de Juryprijs gebeurt op 19 juni.<br />
De winnaar van deze Juryprijs wint e<strong>en</strong> professionele productie door niemand minder dan Piet Goddaer. Hij<br />
is e<strong>en</strong> verdi<strong>en</strong>stelijk componist <strong>en</strong> performer <strong>en</strong> de man achter Ozark H<strong>en</strong>ry. Zijn nieuwste album ‘Stay Gold’<br />
kan je nu ontdekk<strong>en</strong> op www.ozarkh<strong>en</strong>ry.be.<br />
productie door ozark H<strong>en</strong>ry<br />
De professionele productie van het winn<strong>en</strong>de nummer omvat de preproductie, de opname, de mix <strong>en</strong> de<br />
mastering ervan. Piet Goddaer zal het volledige proces begeleid<strong>en</strong>. Hij zal zich daarvoor lat<strong>en</strong> bijstaan door<br />
topsessiemuzikant<strong>en</strong> <strong>en</strong> -technici. Het nummer zal afgemixt word<strong>en</strong> door Tim Bran, e<strong>en</strong> Brits muzikaal<br />
g<strong>en</strong>ie die eerder al mixte voor La Roux, London Grammar, Kylie Minogue, The Verve <strong>en</strong> vele ander<strong>en</strong>. Tot slot<br />
wordt het nummer naar radio gebracht op promosingle. E<strong>en</strong> mooier lanceerplatform voor e<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong>de<br />
songwriter valt moeilijk te verzinn<strong>en</strong>.<br />
Knack Focus publieksprijs<br />
Knack Focus roept zijn lezers op te stemm<strong>en</strong> op hun favoriet. De lezer kan kiez<strong>en</strong> uit de preselectie van de<br />
ti<strong>en</strong> Juryprijsfinalist<strong>en</strong>. Stemm<strong>en</strong> kan via www.knackfocus.be/hitspot van zodra deze finalist<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d zijn<br />
tot 16 juni (om 23u59). De winnaar van de Publieksprijs zal ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s op 19 juni bek<strong>en</strong>d gemaakt word<strong>en</strong>.<br />
De winnaar van de Knack Focus Publieksprijs ontvangt cultuurtickets ter waarde van 1.250 euro.<br />
En als extraatje sch<strong>en</strong>kt de Brugse muziekschool Metronoom de publiekswinnaar nog e<strong>en</strong><br />
cursus songwriting!<br />
Org: Musea Brugge <strong>en</strong> Bruggemuseum in sam<strong>en</strong>werking met Metronoom, vi.be, Sabam <strong>en</strong><br />
Knack Focus I deelname via www.hitspot.be<br />
9
meer info | interviews<br />
Afspraak kan geregeld word<strong>en</strong> via sarah.bauw<strong>en</strong>s@brugge.be of T +32 (0)50 44 87 08<br />
Beeldmateriaal<br />
> Afbeelding<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel voor promotionele doeleind<strong>en</strong> t<strong>en</strong> gunste van deze expositie gedownload<br />
word<strong>en</strong> op volg<strong>en</strong>de link: http://www.flickr.com/photos/museabrugge (kies het gew<strong>en</strong>ste formaat via<br />
‘actions’ linksbov<strong>en</strong> gew<strong>en</strong>ste foto)<br />
> De persmap kan ook online geraadpleegd word<strong>en</strong> <strong>en</strong> tekst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> via<br />
www.museabrugge.be onder de rubriek ‘pers’.<br />
Het Gruuthusehandschrift, met onderaan de pagina het wap<strong>en</strong>schild van<br />
Lodewijk van Gruuthuse <strong>en</strong> zijn motto: ‘Plus est <strong>en</strong> vous’, 1405-1410<br />
D<strong>en</strong> Haag, Koninklijke Bibliotheek van Nederland<br />
© Koninklijke Bibliotheek D<strong>en</strong> Haag<br />
Het Gruuthusehandschrift: lieder<strong>en</strong> met streepjesnotatie, met in de laatste<br />
kolom onder de not<strong>en</strong>balk het Egidiuslied, 1405-1410<br />
D<strong>en</strong> Haag, Koninklijke Bibliotheek van Nederland<br />
© Koninklijke Bibliotheek D<strong>en</strong> Haag<br />
Glasraam met luitspel<strong>en</strong>de <strong>en</strong>gel, 1400-1410<br />
Straatsburg, Fondation de l’Oeuvre Notre-Dame<br />
© Musées de Strasbourg, Mathieu Bertola<br />
Wildeman <strong>en</strong> jonkvrouw spel<strong>en</strong> schaak, ca. 1380<br />
<strong>Liefde</strong>skoffertje ‘Minnekästch<strong>en</strong>’, detail<br />
© Rheinisches Bildarchiv Köln, rba_c000710<br />
Madonna met Kind in e<strong>en</strong> omslot<strong>en</strong> hofje, ca. 1400<br />
Kofferdeksel, detail<br />
Nijvel, Musée communal d’archéologie, d’art et d’histoire<br />
© Nijvel, Musée communal<br />
Drinklied van Pieter Potter met streepjesnotatie, 1440<br />
Archief Le<strong>en</strong>- <strong>en</strong> registerkamer van Holland inv. 2150<br />
© Nationaal Archief van Nederland<br />
10
Goud<strong>en</strong> ring met inscriptie: ‘de bi<strong>en</strong> <strong>en</strong> mieulx’, 15de eeuw<br />
Brugge, Gruuthusemuseum<br />
© Cel fotografie Stad Brugge<br />
Liber Astrologiae, voor 7 juni 1403<br />
New York, The Pierpont Morgan Library<br />
© The Pierpont Morgan Library<br />
Jan van der Toolne, Gerechtigheidsbuste in zilver, 1464<br />
Brugge, Gruuthusemuseum<br />
© Cel fotografie Stad Brugge<br />
Jan de Rynghele (<strong>en</strong> Jan Lormier?), Glasraam met <strong>en</strong>gel uit Brugse Stadhuis,<br />
1409-1410<br />
Brugge, Gruuthusemuseum<br />
© Cel fotografie Stad Brugge<br />
Minnebrief op rijm, ca. 1400<br />
Leid<strong>en</strong>, Universiteitsbibliotheek<br />
© Leid<strong>en</strong>, Univesiteitsbibliotheek<br />
Antep<strong>en</strong>dium of altaarvoorhangsel met annunciatie, 1400-1410<br />
Rijsel, Palais des Beaux-Arts<br />
© Photography Hugo Maert<strong>en</strong>s -Bruges<br />
Meester van de Vorst<strong>en</strong>portrett<strong>en</strong>, Portret van Lodewijk van Gruuthuse, ca.<br />
1480-1490<br />
Brugge, Gro<strong>en</strong>ingemuseum<br />
© Cel fotografie Stad Brugge<br />
Madonna met Kind <strong>en</strong> roos, eind 14de eeuw<br />
Privébezit<br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
11
Insigne ‘beursje met klot<strong>en</strong>dolk’, 1375-1425<br />
Langbroek, Collectie Familie Van Beuning<strong>en</strong><br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
Armbandje uit amber <strong>en</strong> kristal, 13de eeuw<br />
Dordrecht, Erfgoedc<strong>en</strong>trum DIEP<br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
Rol van Mechel<strong>en</strong> met tekst ‘De ghelas<strong>en</strong> sale’, 14de eeuw<br />
Mechel<strong>en</strong>, Stadsarchief<br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
Schotel uit Manises (Val<strong>en</strong>cia) met IHS / al-Mulk monogram, 15de eeuw<br />
Damme, Sint-Janshopitaal<br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
Gebed<strong>en</strong>boek met tekst uit het Gruuthusehandschrift ‘Miserere Mei Deus’, ca.<br />
1400-1410<br />
Brugge, Grootseminarie<br />
© Photography Dominique Provost - Bruges<br />
Wiesbad<strong>en</strong>s Handschrift, Inhoudstafel met ingekleefde illustratie, ca. 1410<br />
Wiesbad<strong>en</strong>, Hessisches Hauptstaatsarchiv<br />
© Wiesbad<strong>en</strong>, Hessisches Hautstaatsarchiv<br />
Spiegeldeksel met hoofse liefdesscènes, eerste helft 14de eeuw<br />
Lond<strong>en</strong>, Victoria and Albert Museum<br />
© VAImages, Victoria and Albert Museum, London<br />
Dubbele kam met liefdessc<strong>en</strong>es, ca. 1350<br />
Lond<strong>en</strong>, Victoria and Albert Museum<br />
© VAImages, Victoria and Albert Museum, London<br />
12
t<strong>en</strong>toonstelling<br />
<strong>Liefde</strong>& <strong>Devotie</strong><br />
Het Gruuthusehandschrift<br />
ontdek de hartstochtelijke middeleeuw<strong>en</strong><br />
22/03 - 23/06/2013<br />
Gruuthusemuseum<br />
www.liefde<strong>en</strong>devotie.be<br />
Gruuthusemuseum, Dijver 17, 8000 Brugge<br />
contact: +32 50 44 87 11, musea@brugge.be<br />
Onder de HOge BescHerming<br />
van H.m. KOningin Beatrix<br />
Onder de HOge BescHerming<br />
van HH.mm. de KOning <strong>en</strong> de KOningin<br />
www.pk-projects.be<br />
Dubbele kam met liefdesc<strong>en</strong>es, ca. 1350, detail<br />
Lond<strong>en</strong>, Victoria and Albert Museum<br />
© VAImages, Victoria and Albert Museum, London<br />
Kofferdeksel met koppeltje; dans<strong>en</strong>de dame <strong>en</strong> muzikant,<br />
ca. 1340-1370<br />
Lond<strong>en</strong>, Victoria and Albert Museum<br />
© VAImages, Victoria and Albert Museum, London<br />
Lubert Hautscilt overhandigt de oorkonde aan Jean, Hertog van Berry, 1402<br />
Charter ‘Fratres ad Succur<strong>en</strong>dum’, detail initiaalletter<br />
© Parijs, Archives Nationales<br />
Musicer<strong>en</strong>de <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, midd<strong>en</strong> 15de eeuw<br />
Veelluik Madonna met kind <strong>en</strong> musicer<strong>en</strong>de <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, detail<br />
Brugge, Sint-Janshospitaal<br />
© Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium - Brussel<br />
Plan van Brugge, 15de of eerste helft 16de eeuw<br />
Brugge, Gro<strong>en</strong>ingemuseum<br />
© Photo Hugo Maert<strong>en</strong>s - Bruges<br />
Egidiuslied | fragm<strong>en</strong>t uit het Gruuthusehandschrift<br />
D<strong>en</strong> Haag, Koninklijke Bibliotheek van Nederland<br />
© Koninklijke Bibliotheek D<strong>en</strong> Haag<br />
Toekomst-ticket<br />
voor songwriters<br />
Schrijf jouw nummer over afscheid,<br />
tune in op www.hitspot.be <strong>en</strong> …<br />
... win e<strong>en</strong> productie door Ozark H<strong>en</strong>ry<br />
<strong>en</strong> de Knack Focus Publieksprijs!<br />
Laat je daarbij inspirer<strong>en</strong> door de t<strong>en</strong>toonstelling ‘<strong>Liefde</strong> & <strong>Devotie</strong>’,<br />
tot 23 juni 2013 in het Brugse Gruuthusemuseum.<br />
Meer info op www.liefde<strong>en</strong>devotie.be.<br />
www.pk-projects.be<br />
campagnebeeld<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling <strong>en</strong> Hitspot<br />
13
pRaKTisCHe inFo T<strong>en</strong>ToonsTelling<br />
Titel<br />
locatie<br />
periode<br />
op<strong>en</strong><br />
Tickets<br />
audioguides<br />
Rondleiding<strong>en</strong><br />
B-Dagtrip<br />
publicaties<br />
meer info<br />
opmerking<br />
VeRZoeK<br />
liefde & <strong>Devotie</strong>. Het gruuthusehandschrift<br />
gruuthusemuseum, Dijver 17, 8000 Brugge<br />
van 22 maart tot <strong>en</strong> met 23 juni 2013<br />
dagelijks op<strong>en</strong> van 9.30 tot 17 uur, geslot<strong>en</strong> op maandag, <strong>en</strong> op o.l.H-Hemelvaart (namiddag)<br />
op<strong>en</strong> op paas- <strong>en</strong> pinkstermaandag<br />
€ 8 (individueel) i € 6 (reductie) i gratis voor kinder<strong>en</strong> t/m 11 jaar <strong>en</strong> inwoners van Brugge<br />
€ 4 | Verkrijgbaar in nl/FR/<strong>en</strong><br />
groep<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rondleiding met professionele gids in de t<strong>en</strong>toonstelling reserver<strong>en</strong><br />
max. 20 person<strong>en</strong> i Duur: ca 1.30 u. i € 65 i Reservatie via toerisme@brugge.be<br />
of t. +32 (0) 50 44 46 46 i op zondag zijn ge<strong>en</strong> geleide bezoek<strong>en</strong> mogelijk.<br />
Trein + toegang: te koop in alle nmBs-stations >> www.b-rail.be<br />
> T<strong>en</strong>toonstellingscatalogus: verkrijgbaar in nl | Ca. 300 bladzijd<strong>en</strong> | Uitgeverij ludion<br />
prijs: € 29,90 | Te koop in het gruuthusemuseum <strong>en</strong> in de c<strong>en</strong>trale museumshop.<br />
> Themanummer oKV: Verkrijgbaar in nl, FR of <strong>en</strong> | uitgegev<strong>en</strong> door op<strong>en</strong>baar Kunstbezit<br />
Vlaander<strong>en</strong> i prijs: € 6,20 | Te koop in het gruuthusemuseum <strong>en</strong> in de c<strong>en</strong>trale museumshop<br />
> Bloemlezing inclusief CD met lieder<strong>en</strong> i Uitgeverij Bekking & Blitz Uitgevers B.V.<br />
prijs: € 14,99 i Te koop in het gruuthusemuseum <strong>en</strong> in de c<strong>en</strong>trale museumshop.<br />
www.liefde<strong>en</strong>devotie.be<br />
Fotografer<strong>en</strong> is niet toegestaan in deze expositie<br />
Wij verzamel<strong>en</strong> alle mogelijke rec<strong>en</strong>sies betreff<strong>en</strong>de onze musea <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Daarom vrag<strong>en</strong> wij u<br />
e<strong>en</strong> kopie van het door u gepubliceerde artikel, of e<strong>en</strong> cd met de desbetreff<strong>en</strong>de uitz<strong>en</strong>ding, op te stur<strong>en</strong><br />
naar Sarah Bauw<strong>en</strong>s, hfd pers & communicatie Musea Brugge, Dijver 12, B- 8000 Brugge.<br />
U kunt de bestand<strong>en</strong> ook digitaal bezorg<strong>en</strong> (ftp of url doorgev<strong>en</strong>) t.a.v. sarah.bauw<strong>en</strong>s@brugge.be<br />
met dank voor uw medewerking <strong>en</strong> belangstelling.<br />
14
ColoFon<br />
Curator: Jos Koldeweij<br />
Coördinatie: Inge Geys<strong>en</strong> <strong>en</strong> Eva Tahon<br />
Wet<strong>en</strong>schappelijk comité: Herman Brinkman, Hubert De Witte, Nele Gabriëls, Noël Geirnaert, Inge Geys<strong>en</strong>, Aleid<br />
Hemeryck, Ann Kelders, Jos Koldeweij, Karl Kügle, Ad Leerintveld, Pieter Mannaerts, Johan Oosterman, Joris Reynaert,<br />
Manfred Sellink, R<strong>en</strong>é Stuip, Eva Tahon, Jero<strong>en</strong> Vanacker, Kristel Van Aud<strong>en</strong>aer<strong>en</strong>, Ludo Vandamme, Frits<br />
Van Oostrom, Theo Vermeul<strong>en</strong>, Katelijne Vertong<strong>en</strong>, Frank Willaert<br />
Directie: Manfred Sellink <strong>en</strong> Hubert De Witte<br />
Collectiebeheer: Kristel Van Aud<strong>en</strong>aer<strong>en</strong>, Jan Huyghe, Mieke Parez <strong>en</strong> Gu<strong>en</strong>evere Souffreau<br />
Publiekswerking: Katelijne Vertong<strong>en</strong> m.m.v. Casa Blanca<br />
Pers <strong>en</strong> communicatie: Sarah Bauw<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Ann Boeyaert<br />
m.m.v. PK projects, C-ing, Mia Verstraete<br />
Marketing: Ilse Van Damme <strong>en</strong> Annelies Delchambre<br />
Reservaties: Hilde Jonckheere, Bram Lancsweert <strong>en</strong> Toerisme Brugge<br />
Distributie <strong>en</strong> onthaal: Annick De Bruyckere <strong>en</strong> Ludwine Vandevoorde<br />
Merchandising: Lieve Desmidt <strong>en</strong> Anja Bi<strong>en</strong>stman<br />
Stockbeheer: Filip Blondeel <strong>en</strong> Petra Demeyere<br />
Secretariaat: Carine Govaert, Veerle Ballegeer, Veerle Andries, Katri<strong>en</strong> Hallaert<br />
Boekhouding: Nancy Jamain <strong>en</strong> Petra Derous<br />
Technisch atelier: Nicolas Van Bogaert, Rony Rotsaert, Patrick Delanghe,Eddy Vand<strong>en</strong>berghe, Luc Vand<strong>en</strong>heede,<br />
Willy P<strong>en</strong>ny, Eric Willaert<br />
Erfgoedbewaking: Alex Van der Beke, Kris De Nil <strong>en</strong> team<br />
Collectie <strong>en</strong> docum<strong>en</strong>tatie: Willy Le Loup, Nadia Vangampelaere, Francine Huys, G<strong>en</strong>eviève Callewaert, Stev<strong>en</strong><br />
Kersse<br />
Sc<strong>en</strong>ografie: Ko<strong>en</strong> Bovée<br />
Uitvoering sc<strong>en</strong>ografie: 3CS m.m.v. De Roo, Desticker & Zoon, Elektro De Vriese<br />
Belichting: Chris Pype<br />
Grafiek: Folio<br />
Artistieke bijdrage: Jero<strong>en</strong> D’Hoe, Brody Neu<strong>en</strong>schwander, Annelies Van Gramber<strong>en</strong> <strong>en</strong> Wim Opbrouck<br />
AV <strong>en</strong> Multimedia: Visual Creations <strong>en</strong> Create Multimedia<br />
Audioguides: Espro, Patrick De Rynck<br />
Transport: Hizkia Van Kraling<strong>en</strong><br />
Verzekering<strong>en</strong>: AON Artscope<br />
De organisator<strong>en</strong> dank<strong>en</strong> alle bruikle<strong>en</strong>gevers, Herman Van Rompuy, Joke van Leeuw<strong>en</strong>, Jean Paul Van B<strong>en</strong>degem,<br />
Arne Deforce <strong>en</strong> alle collega’s van Musea Brugge voor hun medewerking.<br />
De t<strong>en</strong>toonstelling is mede mogelijk gemaakt door de medewerking van de Koninklijke Bibliotheek, de nationale<br />
bibliotheek van Nederland:<br />
Initiatief <strong>en</strong> conceptontwikkeling: Elsbeth Kwant, Ad Leerintveld, Theo Vermeul<strong>en</strong><br />
Coördinatie: Ad Leerintveld<br />
Corporate Communicatie: Mireille Kok, Lonneke op der Heijde, J<strong>en</strong>ny Mateboer<br />
Marketing: Machteld van der Meer<br />
Fotografie <strong>en</strong> film: Theo de Nooij, Casper Cammeraat, Jacqueline van der Kort<br />
Bruikl<strong>en</strong><strong>en</strong>: Tanja de Boer, Madeleine van d<strong>en</strong> Berg, Imke Neels, Pauli<strong>en</strong> Rings, Ed van der Vlist<br />
Technisch onderzoek: H<strong>en</strong>k Porck m.m.v. Roberto Padoan (Nationaal Archief), Geert van der Snickt (Universiteit<br />
Antwerp<strong>en</strong>), Joris Dik (Technische Universiteit Delft), Melvin Klein (Art Innovation)<br />
Website KB: Erik Geleijns, Jan van Oorschot<br />
15
Deze t<strong>en</strong>toonstelling staat onder de Hoge Bescherming van Hare majesteit<br />
Koningin Beatrix van nederland <strong>en</strong> Hunne majesteit<strong>en</strong> Koning albert ii <strong>en</strong><br />
Koningin paola van België.<br />
16
dankt zijn bijzondere begunstigers<br />
17