Artrose: beweging en geneesmiddelen
Artrose: beweging en geneesmiddelen
Artrose: beweging en geneesmiddelen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wat is artrose ?<br />
Patiënt<strong>en</strong>informatie<br />
<strong>Artrose</strong>:<br />
<strong>beweging</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
(<strong>Artrose</strong> wordt ook vaak "slijtage van de gewricht<strong>en</strong>" of "artrosis deformans" of<br />
"osteoartrose" g<strong>en</strong>oemd). <strong>Artrose</strong> heeft te mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verandering van het<br />
"kraakbe<strong>en</strong>". Kraakbe<strong>en</strong> is de doorzichtige stof die zich bevindt aan het uiteinde van<br />
de be<strong>en</strong>der<strong>en</strong> (zie tek<strong>en</strong>ing).<br />
Normaal is het kraakbe<strong>en</strong> doorzichtig <strong>en</strong> glad, zodat de gewricht<strong>en</strong> zonder<br />
problem<strong>en</strong> over elkaar kunn<strong>en</strong> glijd<strong>en</strong>. Hierdoor kunn<strong>en</strong> grote kracht<strong>en</strong> in het<br />
gewricht opgevang<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Bij artrose neemt het kraakbe<strong>en</strong> echter af in dikte én<br />
in kwaliteit. Het wordt dus dun <strong>en</strong> ruw. Daardoor kan het kraakbe<strong>en</strong> niet meer<br />
voldo<strong>en</strong>de de schokk<strong>en</strong> in het gewricht opvang<strong>en</strong> <strong>en</strong> moet<strong>en</strong> de be<strong>en</strong>der<strong>en</strong> zelf de<br />
belasting drag<strong>en</strong>. Bij het in <strong>beweging</strong> kom<strong>en</strong> kan u pijn <strong>en</strong> stijfheid voel<strong>en</strong> (wat m<strong>en</strong><br />
"startpijn" noemt). Na <strong>en</strong>ige <strong>beweging</strong> neemt deze pijn meestal af of verdwijnt. De<br />
pijn kan terugkom<strong>en</strong> wanneer het gewricht teveel belast wordt.
Deze klacht<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> meest voor bij de gewricht<strong>en</strong> die veel belast word<strong>en</strong>, nl.<br />
knieën, heup<strong>en</strong> <strong>en</strong> wervelkolom, maar ook bij de handgewricht<strong>en</strong>.<br />
Beweging <strong>en</strong> artrose<br />
Door u te beweg<strong>en</strong> krijgt het kraakbe<strong>en</strong> de nodige voedingsstoff<strong>en</strong>. Kraakbe<strong>en</strong><br />
werkt immers als e<strong>en</strong> spons: bij druk wordt het leeggeperst <strong>en</strong> nadi<strong>en</strong> zuigt het zich<br />
vol met gewrichtsvloeistof.<br />
Beweging helpt ook om de omligg<strong>en</strong>de spier<strong>en</strong>, pez<strong>en</strong> <strong>en</strong> band<strong>en</strong> te versterk<strong>en</strong>.<br />
Zodo<strong>en</strong>de kunn<strong>en</strong> deze uw gewricht<strong>en</strong> beter ondersteun<strong>en</strong> <strong>en</strong> beter help<strong>en</strong> om<br />
schokk<strong>en</strong> op te vang<strong>en</strong>.<br />
Bewegingsadvies is e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> gezondheidsadvies. Door e<strong>en</strong> grotere<br />
mobiliteit verbetert uw lichamelijke conditie <strong>en</strong> kan u langer zelfstandig blijv<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
voor uzelf zorg<strong>en</strong>. In <strong>beweging</strong> blijv<strong>en</strong> is nodig om de kwaliteit van uw gewricht<strong>en</strong> te<br />
onderhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> om u te help<strong>en</strong> de pijn te verminder<strong>en</strong>.<br />
Het is dus e<strong>en</strong> fabeltje dat beweg<strong>en</strong> schadelijk zou zijn voor uw gewricht<strong>en</strong>.<br />
Algem<strong>en</strong>e tips<br />
als u meer gaat beweg<strong>en</strong><br />
Het gaat er vooral om dat u de aangedane gewricht<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de laat beweg<strong>en</strong>. U<br />
di<strong>en</strong>t beweg<strong>en</strong> steeds voldo<strong>en</strong>de af te wissel<strong>en</strong> met rust.<br />
Voor behandeling van specifieke aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, laat u zich best adviser<strong>en</strong> door uw<br />
huisarts.<br />
Voor bepaalde vorm<strong>en</strong> van artrose kunn<strong>en</strong> inderdaad welbepaalde oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zeer<br />
nuttig zijn. Zo heeft m<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vaststell<strong>en</strong> dat bij 60-plussers met knie-artrose,<br />
dagelijkse oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> waarbij de dijspier<strong>en</strong> versterkt word<strong>en</strong>, de pijn kunn<strong>en</strong><br />
verminder<strong>en</strong> <strong>en</strong> het algeme<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong>. Wie meer beweegt<br />
ervaart minder pijn <strong>en</strong> kan het op die manier vaak met minder pijnstillers stell<strong>en</strong>.
Waar kan u zelf oplett<strong>en</strong>:<br />
Als u aan <strong>beweging</strong>sactiviteit<strong>en</strong> begint, di<strong>en</strong>t u deze zeer rustig op te bouw<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
uw <strong>beweging</strong>sactiviteit<strong>en</strong> best over zoveel mogelijk dag<strong>en</strong> per week te spreid<strong>en</strong>.<br />
Vermijd overbelasting door teveel <strong>beweging</strong>, te zware inspanning<strong>en</strong>, te int<strong>en</strong>sieve<br />
<strong>beweging</strong> (jogg<strong>en</strong> bv. is niet zo geschikt bij artrose van de onderste ledemat<strong>en</strong>: u<br />
belast hiermee uw gewricht<strong>en</strong> teveel).<br />
Vermijd bruuske <strong>beweging</strong><strong>en</strong>.<br />
Zoek naar hulpmiddel<strong>en</strong>: goed ver<strong>en</strong>d schoeisel (om schokk<strong>en</strong> op te vang<strong>en</strong>);<br />
aangepaste wandelstok, <strong>en</strong>z...<br />
G<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
Er bestaan op dit og<strong>en</strong>blik ge<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> om de artrose af te remm<strong>en</strong>. Wel<br />
hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plaats in de behandeling van de pijn <strong>en</strong> de<br />
ontsteking van de gewricht<strong>en</strong>.<br />
Als u in <strong>beweging</strong> komt, kan u zich stijf voel<strong>en</strong> <strong>en</strong> pijn hebb<strong>en</strong>. Deze pijn <strong>en</strong> stijfheid<br />
verminder<strong>en</strong> of verdwijn<strong>en</strong> wanneer u verder gaat beweg<strong>en</strong>. Pijnstillers kunn<strong>en</strong> iets<br />
do<strong>en</strong> aan deze startpijn. Toch di<strong>en</strong>t u voorzichtig te zijn met pijnstillers, omdat deze<br />
soms waarschuwingssignal<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> onderdrukk<strong>en</strong> bij overbelasting. Dit betek<strong>en</strong>t<br />
dat u minder snel aanvoelt wanneer u e<strong>en</strong> inspanning di<strong>en</strong>t stop te zett<strong>en</strong>.<br />
Veel artrose-patiënt<strong>en</strong> zijn reeds gebaat met e<strong>en</strong> pijnstiller op basis van paracetamol.<br />
Paracetamol kan ook gebruikt word<strong>en</strong> bij klassieke pijn<strong>en</strong> (bv. hoofdpijn) <strong>en</strong> koorts.<br />
Indi<strong>en</strong> u paracetamol neemt voor artrose, verdi<strong>en</strong>t het aanbeveling dit te do<strong>en</strong> in<br />
overleg met uw huisarts. U zal dan merk<strong>en</strong> dat de voorgeschrev<strong>en</strong> dosis wellicht<br />
hoger zal zijn dan de aanbevol<strong>en</strong> dosis voor hoofdpijn e.d. Voor artrose kan tot 3 g<br />
paracetamol per dag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> (dit betek<strong>en</strong>t bv. 6 tablett<strong>en</strong> van 500 mg).<br />
Naast paracetamol bestaan er ook pijnstillers op basis van acetylsalicylzuur (beter<br />
bek<strong>en</strong>d onder de naam aspirine). Verder zijn er nog "gecombineerde" of<br />
"sam<strong>en</strong>gestelde" pijnstillers. Deze bevatt<strong>en</strong> meerdere actieve bestanddel<strong>en</strong> (bv.<br />
paracetamol in combinatie met codeïne <strong>en</strong>/of acetylsalicylzuur <strong>en</strong>/of coffeïne).<br />
Vaak word<strong>en</strong> ontstekingswer<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> gebruikt voor artrose. Het zijn<br />
product<strong>en</strong> op basis van bv. ibuprof<strong>en</strong>, diclof<strong>en</strong>ac, e.d. De meeste van deze<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>kel op doktersvoorschrift te verkrijg<strong>en</strong>. Sommige echter zijn<br />
ook vrij verkrijgbaar. Met deze ontstekingswer<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t u<br />
voorzichtig om te spring<strong>en</strong>, daar ze schadelijk kunn<strong>en</strong> zijn voor o.a. maag <strong>en</strong><br />
darm<strong>en</strong>. De bijwerking<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ernstige vorm<strong>en</strong> aannem<strong>en</strong>: bloeding<strong>en</strong>, maag-
darmzwer<strong>en</strong> <strong>en</strong> perforaties zijn mogelijk. Deze g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> in ge<strong>en</strong> geval<br />
sam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met andere ontstekingswer<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook niet met<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> op basis van aspirine.<br />
Rec<strong>en</strong>t werd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuw soort g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> op de markt gebracht die minder<br />
ongew<strong>en</strong>ste effect<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> verton<strong>en</strong> dan de reeds bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde product<strong>en</strong>, nl.<br />
rofecoxib (merknaam: Vioxx®) <strong>en</strong> celecoxib (merknaam: Celebrex®). Echter, het<br />
risico op bloeding<strong>en</strong>, maag- <strong>en</strong> darmzwer<strong>en</strong> <strong>en</strong> perforaties blijft ook met deze nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> bestaan. Tev<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> zij ook andere nev<strong>en</strong>effect<strong>en</strong> verton<strong>en</strong>, bv.<br />
hart- of nierproblem<strong>en</strong>.<br />
Indi<strong>en</strong> u g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> wil nem<strong>en</strong> voor artrose-pijn, is overleg hierover met uw<br />
huisarts noodzakelijk. Paracetamol kan reeds voor veel patiënt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed hulpmiddel<br />
zijn. Indi<strong>en</strong> dit niet helpt, kan e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel voorgeschrev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> waarbij bv.<br />
codeïne aan de paracetamol toegevoegd wordt. Indi<strong>en</strong> ook dit onvoldo<strong>en</strong>de resultaat<br />
heeft, kunn<strong>en</strong> ontstekingswer<strong>en</strong>de pijnstillers nodig zijn, waarbij deze op basis van<br />
ibuprof<strong>en</strong> <strong>en</strong> diclof<strong>en</strong>ac tot de meest veilige behor<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t wel de dosis zo laag<br />
mogelijk te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo kort mogelijk te gebruik<strong>en</strong>.<br />
Gebruik voor langdurige pijn ge<strong>en</strong> pijnstillers op eig<strong>en</strong> houtje.<br />
De werking van pijnstillers kan e<strong>en</strong> invloed hebb<strong>en</strong> op andere g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>. Als je<br />
e<strong>en</strong> pijnstiller koopt bij uw apotheker, meld dan steeds welke andere g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
je neemt. Als je anderzijds e<strong>en</strong> ander g<strong>en</strong>eesmiddel krijgt voorgeschrev<strong>en</strong> door uw<br />
arts, meld dan steeds welke pijnstillers je (reeds) neemt.<br />
Lijst van pijnstillers op basis van paracetamol:<br />
Stofnaam of<br />
g<strong>en</strong>erieke naam<br />
Paracetamol<br />
Lijst van pijnstillers op basis van aspirine<br />
Stofnaam of<br />
g<strong>en</strong>erieke naam<br />
Merknam<strong>en</strong>: g<strong>en</strong>erische product<strong>en</strong> in<br />
cursief aangeduid<br />
Afebryl Junior Mono®, Algostase Mono®,<br />
Curpol®, Dafalgan®, Docpara®, Dolol<br />
Instant®, Dolprone®, Lemgrip®, Panadol®,<br />
Paracetamol EG®, Paraphar®, Perdolan<br />
Mono®, Sanicopyrine®, Witte Kruis Mono®<br />
Merknam<strong>en</strong>:<br />
Al of niet op<br />
voorschrift<br />
zonder<br />
voorschrift<br />
verkrijgbaar<br />
Al of niet op<br />
voorschrift
Acetylsalicylzuur <strong>en</strong><br />
afgeleid<strong>en</strong><br />
Lijst van gecombineerde pijnstillers<br />
Stofnaam of<br />
g<strong>en</strong>erieke naam<br />
Paracetamol +<br />
codeïne<br />
Paracetamol +<br />
coffeïne<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
coffeïne<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
coffeïne + codeïne<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
paracetamol +<br />
coffeïne<br />
Paracetamol +<br />
codeïne + coffeïne<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
coffeïne + codeïne +<br />
tiëmoniumjodide<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
paracetamol +<br />
vitamine C<br />
Acetylsalicylzuur +<br />
vitamine C<br />
Paracetamol +<br />
vitamine C<br />
Ac<strong>en</strong>terine®, Alka seltzer®, Asaflow®,<br />
Aspegic®, Aspirine®, Aspro®, Cardegic®,<br />
Cardioaspirine®, Cardiphar®, Diflusal®,<br />
Dispril®, Duvium®,<br />
Sedergine®, Tampyrine®,<br />
zonder<br />
voorschrift<br />
verkrijgbaar<br />
Merknam<strong>en</strong>: Al of niet op voorschrift<br />
Dafalgan codeïne®<br />
Docparacod®<br />
Panadol codeïne®<br />
Perdolan codeïne®<br />
Algostase®<br />
Antigriphine®<br />
Lonarid N®<br />
Mann®<br />
Panadol plus®<br />
Witte Kruis®<br />
<strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
zonder voorschrift verkrijgbaar<br />
Aspirine duo® zonder voorschrift verkrijgbaar<br />
Nogrimine® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
Perdolan compositum®<br />
Troc®<br />
zonder voorschrift verkrijgbaar<br />
Nevrine codeïne® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
Asodal® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
Afebryl® zonder voorschrift verkrijgbaar<br />
Aspirine C®<br />
Efferalgan C®<br />
Perdogrip®<br />
zonder voorschrift verkrijgbaar<br />
zonder voorschrift verkrijgbaar
Lijst van ontstekingswer<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
Stofnaam of g<strong>en</strong>erieke<br />
naam<br />
Merkna(a)m(<strong>en</strong>): g<strong>en</strong>erische<br />
product<strong>en</strong> in cursief gedrukt<br />
Al of niet op<br />
voorschrift<br />
aceclof<strong>en</strong>ac Airtal®, Biof<strong>en</strong>ac® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
celecoxib Celebrex <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
diclof<strong>en</strong>ac<br />
Cataflam®, Diclofemed®,<br />
Diclof<strong>en</strong>ac BC®, Diclof<strong>en</strong>ac-<br />
Ratiopharm®, Diclof<strong>en</strong>ac-<br />
Sandoz®, Diclophar®,<br />
Diclotop®, Docdiclofe®,<br />
Motif<strong>en</strong>e®, Polyflam®,<br />
Voltar<strong>en</strong>®<br />
<strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
na-diclof<strong>en</strong>ac + misoprostol Arthrotec® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
etoricoxib Arcoxia® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
flurbiprof<strong>en</strong> Frob<strong>en</strong>® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
ibuprof<strong>en</strong><br />
Adulf<strong>en</strong> lysine®, Advil®,<br />
Bruf<strong>en</strong>®, Buprophar®,<br />
Dolofin®, Epsilon®, Ibumed®,<br />
Ibuphar®, Ibuprof<strong>en</strong> EG®,<br />
Ibuprof<strong>en</strong> Sandoz®, Ibu-<br />
Slow®, Junif<strong>en</strong>®, Malaf<strong>en</strong>e®,<br />
Nof<strong>en</strong>al®, Nurof<strong>en</strong>®,<br />
Perviam®, Soluf<strong>en</strong>®,<br />
Spidif<strong>en</strong>®<br />
zonder voorschrift<br />
verkrijgbaar:<br />
ibuprof<strong>en</strong> 200 mg:<br />
Buprophar®,<br />
Ibumed®,<br />
Ibuphar®,<br />
Junif<strong>en</strong>®,<br />
Nof<strong>en</strong>al®,<br />
Nurof<strong>en</strong>®,<br />
Perviam®,<br />
Soluf<strong>en</strong>®.<br />
ibuprof<strong>en</strong> 400 mg:<br />
Adulf<strong>en</strong> lysine®,<br />
Advil®,<br />
Buprophar®,<br />
Nurof<strong>en</strong>®.<br />
Overige: <strong>en</strong>kel op<br />
voorschrift<br />
verkrijgbaar<br />
indomethacine Dolcidium®, Indocid® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
ketoprof<strong>en</strong> Bi-Rof<strong>en</strong>id®, Rof<strong>en</strong>id® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
meloxicam Mobic® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
natriumnaprox<strong>en</strong>/naprox<strong>en</strong> Aleve®, Apranax®,<br />
Naproflam®, Naprophar®,<br />
Naprosyne®, Naprox<strong>en</strong>e<br />
EG®<br />
zonder voorschrift<br />
:Aleve®<br />
Overige: <strong>en</strong>kel op
voorschrift<br />
nimesulide Mesulid® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
piroxicam<br />
Brexine®, Docpiroxi®,<br />
Feld<strong>en</strong>e®, Merck-piroxicam®,<br />
Piromed®, Piroxicam Bexal®,<br />
Piroxicam EG®, Piroxicam<br />
Ratiopharm®, Piroxicam<br />
Sandoz®, Piroxiphar®,<br />
Piroxitop®, Piroxymed®,<br />
Polyd<strong>en</strong>e®, Solicam®<br />
<strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
proglumetacine Tolindol® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
rofecoxib Vioxx®, Vioxxdolor® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
sulindac Clinoril® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
t<strong>en</strong>oxicam Tilcotil® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
valdecoxib Bextra® <strong>en</strong>kel op voorschrift<br />
(datum rec<strong>en</strong>tste herwerking: 9 augustus 2004)